Situatie vluchtelingen
deeds dramatischer
Demonstraties in Irak
tijdens VN-inspectie
Bosnische 'gek' houdt laatste dieren in leven
Hoor zelf de klokinBrezi luiden!
^id^cSotvtcuit
BUITENLAND
Parlementariërs willen
embargo tegen Iran
Peres voor grotere rol
EG bij vredesoverleg
klopjacht op daders laatste maffiamoord
SIJTHOFF PERS REIZEN 070-3190882
Hebt u meegedaan aan de actie ,,Klok voor Brezi" of wilt u gewoon uit
belangstelling de klok - geschenk van de abonnees van onze krant aan het
kerkje in het Tsjechische dorp Brezi - voor het eerst horen luiden? Dan kunt
u samen met onder anderen kardinaal A. Simonis die de Nederlandse
bisschoppen vertegenwoordigt, zelf aanwezig zijn bij de plechtige doop
Onze krant wil die week namelijk, een reis naar Praag organiseren, van
waaruit de bus u op zondag 30 augustus naar Brezi brengt De gulle
gevers, die via onze krant niet minder dan twintigduizend gulden
bijeengebracht hebben, kunnen dan constateren wat er met het
ingezamelde geld nog meer tot stand is gebracht uit solidariteit met de
mensen daar Wie dat wil kan boeken voor een stedenreis naar Praag
verkoopprijs:
6-daagse
luxe
touringcar-
reis
vertrek
datum:
28
augustus
De schoonheid van Praag, de Gouden Stad, wordt door velen geroemd. En
terecht want wie door Praag wandelt, wordt steeds opnieuw verrast door
prachtige stadsgezichten. De straatjes in de oude binnenstad zijn smal, tot
onverwacht een groot plein wordt bereikt, het beroemde Wenclausplein.
Verder beschikt Praag over oude paleizen, de renaissance en barokke
kerken en niet te vergeten de moderne metro. Kortom een korte reis met
een veelheid aan bezienswaardigheden die u zeker mee moet maken.
Toeslag 1-persoonskamer 100.-
Inclusief vervoer per luxe touringcar overnachting op heen- en terugreis
verblijf in middenklasse hotel «basis half-pension
Bezoek aan Brezi begeleiding tijdens de gehele reis afscheidsdiner
Buurtbewoners
in Warschau
voorkomen
aids-tehuis
WARSCHAU - Inwo-
ners van een buitenwijk
van Warschau hebben
hun strijd tegen de komst
van een tehuis voor met
aids besmette kinderen
gewonnen.
Na onderhandelingen
met actieleiders van de
buurt verklaarde het mi
nisterie van gezondheid
gisteren dat de hulporga
nisatie MONAR zijn
plannen opgeeft twee
huizen in te richten als
een tehuis voor de kinde
ren.
„Ik zag geen andere moge
lijkheid", zei Marek Ko-
tanski, het hoofd van MO
NAR, een groepering die
zich bezighoudt met drugs
bestrijding en een van de
weinige organisaties in Po
len is die opkomen vopr
aids-patienten.
Brandstichting
Vanaf het moment dat de
plannen voor het vestigen
van het tehuis in het aan de
rand van Warschau gelegen
dorp Laski bekend werden,
werden de huizen gemoles
teerd. Een van de twee aan
gekochte huizen ging zelfs
in vlammen op, volgens de
politie een geval van brand
stichting.
Woedende buurtbewoners
demonstreerden bijna elke
nacht voor de huizen, waar
bij de huizen soms met ste
nen werden bekogeld. Ze
waren bang dat het leven
van hun kinderen zou wor
den bedreigd en dat de ou
ders van de besmette kin
deren drugs en ziekten in
de buurt zouden brengen.
Doktoren probeerden dit
tevergeefs te ontzenuwen.
Onwetenheid over aids is
een algemeen verschijnsel
in Polen. De communisti
sche regering hield infor
matie over aids achter, voor
voorlichting over het virus
is nu weinig geld beschik
baar.
WOENSDAG 29 JULI 1992
MSTERDAM Zevenentwintig Eerste- en Tweede-Kamerleden heb-
n in een brief aan secretaris-generaal Boutros Ghali van de Verenig-
Naties de schendingen van de mensenrechten in Iran veroordeeld en
ngedrongen op steun voor de Volksmudjahedin, het Iraanse verzet.
b parlementariërs dringen tevens aan op een wapen- en handelsem-
irgo tegen Iran. Dat maakte prof. mr. J. Glastra van Loon, vice-voor-
tter van de D66-fractie in de Senaat gisteren bekend tijdens een pers-
nferentie van de Volksmudjahedin in Amsterdam. De Nederlandse
litici scharen zich daarmee aan de zijde van 1500 collega's uit twintig
nden die eerder aandrongen op maatregelen tegen het regime van
ifsandjani. Volgens Glastra van Loon heeft onder meer de hernieuw-
ter doodveroordeling van de Britse schrijver Salman Rushdie duide-
k gemaakt dat het Iraanse regime, in tegenstelling tot de indruk die
en probeert te wekken, geenszins milder is geworden sinds het over-
den van Khomeiny.
■JERUZALEM De Israëlische minister van buiten
landse zaken Shimon Peres is voor een actievere rol van
de Europese Gemeenschap bij Arabisch-Israëlische
vredesbesprekingen, vooral die over wapenbeheersing.
Peres verwoordde zijn standpunt in een gesprek met
het hoofd van het Israëlische ministerie van defensie,
David Ivri, die de Israëlische delegatie leidt bij bespre
kingen over wapenbeheersing in de regio. De televisie
berichtte dat Peres zijn voorstel nog moet voorleggen
aan premier Yitschak Rabin. Het ministerie van bui
tenlandse zaken kon de berichten nog niet bevestigen.
De EG mocht van de vroegere Israëlische regering van
premier Yitschak Shamir geen volledige delegatie stu
ren naar overleg over wapenbeheersing in de regio.
Shamir was bezorgd over het pro-Arabische standpunt
van enkele EG-lidstaten.
Russisch parlement wil
Koerillen niet afstaan
MOSKOU Een meerderheid van het Russische
parlement heeft zich gisteren uitgesproken tegen de
overdracht van de Koerillen aan Japan. Het parle
ment debatteerde vooruitlopend op het bezoek ko
mend najaar van de Russische president Boris Jelt-
sin aan Tokyo over het lot van de eilandengroep die
aan het eind van de Tweede Wereldoorlog op Japan
werd veroverd. Sommige parlementariërs drongen
bij Jeltsin aan op uitstel of helemaal afzeggen van
bezoek, waarbij over de kwestie zal worden gespro
ken. Een parlementscommissie besloot slechts Jelt
sin een afschrift van het debat te sturen. De tegen
stemmers vinden dat Japan geen recht heeft op de
eilanden. De eilanden vervullen een belangrijke
strategische functie voor Rusland, maar zijn ook een
knelpunt in de relatie met Japan.
Carabinieri betrappen
spijbelende artsen
NAPELS Met een razzia in de voor
naamste ziekenhuizen van Napels hebben
carabinieri willen optreden tegen een jaar
lijks terugkerend Italiaans zomerschan-
daal: de ongeoorloofde afwezigheid van
medisch en paramedisch personeel. Zij
hebben proces-verbaal opgemaakt tegen
72 artsen en verplegers wegens oplichting
en valsheid in geschrifte. Hoewel zij vol
gens de prikklok wèl aanwezig hadden
moeten zijn, bleken de 72 nergens te vin
den. Enkele door hun collega's telefonisch
gewaarschuwde artsen kwamen aange
sneld met de doktersjas over hun nog natte
zwembroek. Minister van volksgezondheid
Francesco de Lorenzo heeft zijn volledige
instemming met de actie betoond.
„Kinderen mishandeld
in Noord-Ierland"
WASHINGTON - In Noord-Ierland
worden dagelijks kinderen mishandeld
door zowel Britse veiligheidstroepen als
de guerrillagroepen. Dit staat in een
vandaag verschenen rapport van de de
Amerikaanse mensenrechtenorganisa
tie Helsinki Watch. Mensen onder de 18
jaar worden onrechtmatig vastgehou
den in verhoorcentra voor volwassenen.
Ze worden fysiek en mentaal mishan
deld en soms ook gemarteld. De organi
satie wil dat de Britse troepen in Noord-
Ierland een einde maken aan de wille
keurige fouillering van voorbijgangers
en dat van verhoren door de politie vi
deo-opnames worden gemaakt om ex
cessen te voorkomen.
EN HAAG/SARAJEVO -
situatie waarin de vluch-
lingen uit het voormalige
tegoslavië zich op de Slo-
ens-Kroatische grens be
nden is dramatisch. Som-
igen zijn al maanden van
lis en hebben onderweg
einig te eten en te drinken
ihad.
ider de 320 mensen, die uit
»el Bosnië afkomstig zijn, be
nden zich drie hoogzwangere
ouwen en een aantal nierpa-
inten, die al dagen geen dialy-
hebben gehad. De jongste
n de ruim 150 kinderen is zes
aanden oud. De kinderen zin-
n liedjes met als refrein 'We
lan naar Holland, het land
n de kinderen, we gaan naar
aar voordat ze daar zijn moes-
n ze zondagavond ten minste
één nacht in het niemands-
id tussen Slovenië en Kroatië
orbrengen. De oudere men-
n slapen in de bussen, de an-
ren liggen letterlijk onder de
igbomen van de grens of in de
en lucht. Eten en drinken
ijgen de vluchtelingen van
•oatische omwonenden, daar
geen direct gebrek aan. „We
llen naar Nederland, want
hebben van kennissen daar
hoord dat de Nederlandse re-
ring opvang voor ons heeft
regeld", verklaart Mirza, die
:h als woordvoerder van de
oep opwerpt. Hij is buschauf-
ur en heeft naar eigen zeggen
eerder een groep mensen
ïar Nederland gereden. Van
overleg op topniveau in Neder
land weet hij niets af. Hij is vol
vertrouwen dat het goed zal af
lopen. „Zo gauw we de papieren
hebben, laten de Slovenen ons
door en kunnen we naar Neder
land".
Chetniks
Stalinistisch wil de 25-jarige
Vahedin uit Noord-Bosnië het
regime van de Serviërs in het
door hen bezette stadje Bosank-
si Novi niet noemen. Dat vindt
hij te zwak uitgedrukt: „De
chetniks hebben hun eigen me
thoden, die zijn erger dan de
terreur die Stalin of Hitier uit
oefende".
Hangend uit raampje van de
vluchtelingentrein die hem van
Kroatië naar Duitsland zal
brengen, is hij blij dat hij ten
minste het vege lijf heeft weten
te redden. Tevreden kijkt hij
over het perron van het station
in Karlovac, waar hij twee da
gen in een Kroatisch opvang
kamp heeft doorgebracht.
Daarvoor zat hij samen met 850
andere moslimmannen vijfen
veertig dagen opgesloten in het
sportstadion van Bosanski
Novi. „De Serviërs sloegen en
mishandelen ons, we zaten dag
en nacht buiten, nu eens in de
felle zon, dan weer in de stro
mende regen. We kregen niet
genoeg te eten, met gras heb
ben we ons in leven gehouden",
vertelt hij over zijn gevangen
schap.
Executies vonden er in het sta
dion niet plaats, maar op straat
schoten de Servische bendes
willekeurig mensen dood, zo
verklaren andere vluchtelingen
uit het stadje, dat maanden ge
leden door de Serviërs werd in
genomen. Vooral moslims die
„iets voorstelden" waren een
geliefd doelwit. De chetniks
pikten leraren, lokale politici en
intellectuelen op en brachten ze
naar een hotel in de stad. Van
veel van hen is daarna nooit
meer iets gehoord, zo blijkt uit
de verhalen.
Zuiveren
Hoe betrouwbaar de verklarin
gen zijn is overigens niet altijd
even duidelijk. Het hardnekki
ge gerucht als zou de burge
meester van Novi op straat zijn
geëxecuteerd is niet bevestigd
te krijgen. Zeker is dat de Ser
viërs erop uit waren om van Bo
sanski Novi een Servische stad
te maken. Uiteindelijk besloten
ze dat het tijd was om Bosanski
etnisch te zuiveren en de helft
van de 15.000 inwoners te de
porteren. Evenals de overige
7000 moslimsbewoners werd
Vahedin onder zware druk ge
zet om te vertrekken. „We had
den geen keus. In steden in de
buurt waren de Serviërs al be
gonnen de moslims massaal af
te slachten".
In Novi zelf bliezen de chetniks
huizen op om de bewoners dui
delijk te maken dat het beter
was om te vertrekken. Maar
voordat de reis kon aanvangen
moest er eerst nog het een en
ander worden geregeld. Vahe
din: „Ik moest een verklaring
ondertekenen waarin ik al mijn
bezittingen overdroeg aan de
lokale autoriteiten, aan de Ser
viërs". Pas daarna mocht hij
weg, om na drie dagen op de bak
van een open VN-vrachtwagen
Karlovac te bereiken.
,reRuaATANIA De Italiaanse
'poiijlitie is een grootscheepse
n daf°Pjacht begonnen op de
de ojfee moordenaars van de 46-
stoejrige inspecteur Giovanni
t me^zzio, die maandagavond
n oriferd neergeschoten toen hij
stuurde Siciliaanse stad Catania
an zijn werk op weg was
:;rheKhuis-
;Projzzo stond aan het hoofd van
^ura* afpersingsbrigade van de Ca-
ragaijnese politie. In samenwer-
"Dfog met een groep midden-
en zfenders die zich een jaar gele-
i. Nifen verenigde om gezamenlijk
iéerstand te bieden aan de
maffia, was Lizzo
tientallen afpersers te arreste
ren. Volgens de politie was Liz
zo met de steun van een ver
klikker bewijzen aan het verza
melen tegen de voornaamste
maffia-families in Catania. Op
de plaats van de moord hebben
de bandieten enkele verkreu
kelde biljetten van duizend lire
achtergelaten. Met dat gebaar
wilden zij vermoedelijk uit
drukking geven aan hun min
achting voor het slachtoffer en
het door hem vertegenwoordig-
aewonden in Parijse metro
(vee brandweermannen helpen een vrouw nadat zij lichtgewond raakte bij een botsing tussen twee treinstellen van de interlokale RER-lijn in
B Parijse metro. 33 mensen raakten gewond, de meesten licht. De botsing deed zich voorvlak bij het station Porte de Vincennes. De oorzaak
iu een fout in het automatische beveiligingssysteem zijn geweest.
FOTO:AP
tekent dat de aanslag op Lizzo J 1111
deel uitmaakt van dezelfde
strategie als die op de rechters
Falcone en Borsellino. Als reac
tie op de maatregelen van de
overheid en van het groeiende
verzet onder de bevolking heeft
de maffia een tegenaanval inge
zet, waarvan haar voornaamste
opponenten één voor één het
slachtoffer worden. In het aan
de voet van de vulkaan Etna ge
legen Catania is de afpersings
maffia oppermachtig. Circa 80
procent van de ondernemers
betaalt de pizzo, de door de maf
fia geheven 'belasting'.
Gisteren is bekend geworden
dat een beschermelinge van
Borsellino, de 18-jarige Rita At
ria, uit het Siciliaanse dorp Par-
tanna afgelopen zondag zelf-
Een moord van dit niveau is
geen lokale
maar moet worden
keurd door de Koepel, het over
legorgaan van de voornaamste
maffia-clans van Sicilië. Dat be-
moord heeft gepleegd omdat zij
na de dood van de rechter vrees
de dat ook haar uur geslagen
had. Na de moord op haar vader
en broer door een concurreren
de clan had het meisje besloten
om te praten tegenover Borsel
lino, die haar bescherming had
gegarandeerd. Onder meer
door haar verklaringen kwam
Borsellino op het spoor van de
moordenaars van Stefano Nas-
tasi, de christen-democratiche
burgemeester van Partanna. In
de loop van het onderzoek werd
Nastasi's partijgenoot en opvol
ger Vincenzo Culicchia aange
klaagd als lid van Cosa Nostra.
Dat laatste verhinderde Culic
chia trouwens niet om in april
van dit jaar tot kamerlid te wor
den gekozen.
(Vervolg van de voorpagina)
BAGHDAD De Verenigde
Staten voeren inmiddels hun
militaire aanwezigheid in het
Golf-gebied op om daarmee
Irak verder onder druk te
zetten.
VN-inspecteurs is gisteren na
drie weken uitstel en een ern
stige confrontatie tussen Irak
en de Verenigde Naties toegang
verleend tot het Iraakse minis
terie van landbouw in Baghdad.
In Baghdad en andere Iraakse
steden werd gedemonstreerd
tegen de inspectie van het mi
nisterie, waar volgens de in
specteurs documenten kunnen
liggen over Iraakse massaver
nietigingswapens. Op beelden
van de demonstratie in Bagh
dad van het Britse televisiesta
tion ITN waren honderden
schreeuwende, met hun vuisten
zwaaiende en dansende demon
stranten te zien.
Woordvoerder Tim Trevan van
de inspectiecommissie van de
VN zei dat het ministerie vol
doende beveiligd was om de de
monstranten op afstand te kun
nen houden. Hij zei dat de in
specteurs niet waren lastig ge
vallen. Vandaag ronden zij hun
onderzoek in het ministerie af.
Radio Baghdad zond gisteren
een boodschap uit waarin
dienstplichtigen geboren in
1974 werden opgeroepen zich
uiterlijk op 20 augustus te mel
den bij recruteringscentra. De
oproep betrof onder andere stu
denten en schoolverlaters die
kennelijk eerder uitstel of een
vrijstelling hadden gekregen.
Saddam weet de impasse over
de inspectie aan de Amerikaan
se regering. „De roekeloosheid
en dwaasheid van Amerika vra
gen om een nieuw internatio
naal evenwicht", zei Saddam
gisteren volgens het Iraakse
persbureau INA.
De Iraakse vice-premier Tariq
Aziz stelde het compromis op de
Iraakse televisie voor als een
morele overwinning voor zijn
land. Hij waarschuwde voor
„zware consequenties" als het
inspectietam zich op een „pro
vocerende" of „beledigende"
manier opstelt.
Een burger in
Sarajevo steekt
gewoon de
straat over, ook
al geeft een
grote poster
aan dat hij
moet uitkijken
voor
sluipschutters
in het centrum
van de
Bosnische
hoofdstad.
FOTO AFP
Idoor
JOHN DANISZEWSKI
SARAJEVO In Sarajevo
wordt hij 'die gekke vent die de
dieren voedert' genoemd. Een
collega van hem is al doodge
schoten, een andere raakte
zwaar gewond door de kogels
van sluipschutters. Maar de 40-
jarige Dragan Curie is echt gek
of onverschrokken en blijft elke
dag de weinige dieren voederen
die nog in leven zijn in de die
rentuin van Sarajevo.
„Zolang er nog een beest in le
ven is, blijf ik het proberen",
zegt hij voordat hij zijn leven
opnieuw waagt in de dierentuin
Pionirska Dolina, die in de
frontlinie van de belegerde Bos
nische hoofdstad ligt. Curie
werkt al 15 jaar in de dieren
tuin als oppasser en zag na het
uitbreken van de burgeroorlog,
nu drie maanden geleden, de
meeste dieren van honger ster
ven, omkomen door de aanhou
dende mortierbeschietingen of
gedood worden door sluipschut-
tervuur. „Slechts vier beren en
twee leeuwen zijn nog in le
ven", zegt Curie. De dieren lij
den honger en worden bedreigd
door ziekten door de nabij gele
gen rottende karkassen van de
andere beesten.
Het gevecht van de oppasser om
de dieren te redden is er een te
gen sluipschutters. Eentje heeft
Curie „de zenuwachtige" ge
doopt. „Hij weet altijd uit te
vinden welke route ik door de
dierentuin neem. Als mens is
hij niet veel waard, maar hij is
goed in wat hij doet", zegt hij
cynisch.
Curie sluipt de dierentuin bin
nen door een gat in het hek. Hij
verandert telkens zijn route en
de bomen en gebouwen geven
hem dekking. Vaak draagt hij
22 kilo vlees op zijn rug. Vorige
week benaderde de oppasser
een leeuwekooi en hoorde een
schot. Hij voelde iets inslaan en
realiseerde zich dat de kogel het
vlees geraakt had. „Ik wierp het
vlees op de grond en maakte dat
ik weg kwam". Toch keert hij
telkens terug, soms tweemaal
per dag.
„Hij is de dapperste man die ik
ken", zegt een Bosnische sol
daat over 'die gekke vent die de
dieren voedert'. Curie haalt zijn
schouders op: „Als je moedig
bent vecht je in de frontlinie. Ik
hou van de dieren. Ik hou van
het leven".
Alleen Curie en de directeur
van de dierentuin trekken zich
nog het lot van de beesten aan.
De directeur brengt Curie het
voedsel, maar waagt zich niet
naar binnen. Curie somt op wel
ke dieren zijn omgekomen: een
Bengaalse tijger, een panter,
acht Engelse pony's, een Ame
rikaanse bizon, een lama, Afri
kaanse antilopen en veel, heel
veel eenden, zwanen en pau
wen. Hij gelooft dat veel dieren
met opzet zijn doodgeschoten
door de Serviërs omdat ze te
veel lawaai maakten. De Bos-
niërs zouden hiervan gebruik
kunnen maken om ongehoord
een sluipaanval uit te voeren.
„Ze schieten zelfs kinderen
dood, dus waarom geen die
ren", meent Curie.
Deze week maakte hij 75 ze
nuwslopende minuten mee. Hij
was op een kooi geklommen om
appels van een boom af te
schudden om deze naar de be
ren te werpen. Plotseling werd
hij onder vuur genomen door
een sluipschutter en Curie
vluchtte. Buiten adem vertelt
hij buiten de dierentuin dat hij
het later nog eens zal proberen.
In zijn huis, grenzend aan de
dierentuin, gaat hij op de grond
zitten en speelt met een trio
jonge lapjeskatten.
Inlichtingen en boekingen telefonisch uitsluitend onder nummer 070-3190882,
maandag t/m vrijdag van 09.00-15.30 uur.
