Echte moord en doodslag
op Amerikaanse televisie
Jonge garde voetbalt
op heilige grond Oranje
BINNENLAND BUITENLAND
OAS wil
daden van
Suriname
„Nog maar
2 maanden
rijbewijs-
toerisme"
Denemarken komt met
voorstel Europese Unie
JEUGDVAKANTIES
Tunnelnetwerk op Cuba: voorzorgsmaatregel of verspilling?
Mandela handhaaft
staking ondanks
dreiging ontslag
„Maatregelen van
Koninkrijksregering
leiden tot niets" ij
fieidóaQounant
WOENSDAG 29 JULI 1992
LELYDORP - Woorden
moeten volgens de OAS-
functionaris Edgardo Reis
worden omgezet in daden in
het Surinaamse vredespro
ces.
Hij zei dit bij de opening van de
laatste overlegronde gisteren in
Lelydorp, twintig kilometer ten
zuidoosten van Paramaribo.
Reis woont de onderhandelin
gen van de regering en de illega
le groepen Junglecommando en
Tucajana's als waarnemer van
de Organisatie van Amerikaan
se Staten (OAS) bij. Junglecom
mando-leider Ronnie Bruns-
wijk eist dat de regering het op
uiterlijk zaterdag te onderteke
nen vredesakkoord uitvoert.
Hij zegt dat er sinds 1989 vele
afspraken zijn gemaakt die de
regering niet is nagekomen.
Hiertoe behoort het zogenoem
de Kourou-vredesakkoord dat
in juli 1989 door de toenmalige
regering en het Junglecom
mando werd ondertekend. Tu-
cajana-commandant Thomas
Sabajo hoopt dat de laatste ron
de van overleg van korte duur
is. De weinig spraakzame India-
nenleider wil dat de woongebie
den van de binnenlandbewo
ners op korte termijn tot ont
wikkeling worden gebracht. De
OAS verleent bijstand bij het
vredesoverleg, de afwikkeling
van het ontwapeningsvraag-
stuk en demobilisatie van de il
legale groepen en de herinte
gratie van manschappen in de
samenleving. De OAS bekijkt
samen met de regering welke
amnestieregeling de beste zal
zijn. Reis zegt dat de onderhan
delingen „niet gemakkelijk"
zijn maar dat de politieke wil
om vrede te bereiken bij alle
partijen aanwezig is.
ORANJESTAD Over twee
maanden is het afgelopen
met het rijbewijstoerisme op
Curasao, Aruba, St. Eustati-
us en Saba.
Dat heeft de directeur van de
Autorijschool Centrale in Ne
derland, Jean Marie Muusers,
gisteren in Oranjestad gezegd.
Hij liet weten dat mr. Morgen
ster van verkeer en waterstaat
een „Algemene Maatregel van
Bestuur" heeft ontworpen die
waarschijnlijk eind augustus in
de Staatscourant zal verschij
nen en daarna van kracht zal
worden. Volgens Muusers kun
nen het Antilliaanse en Aru
baanse rijbewijs dan alleen nog
worden ingewisseld voor een
Nederlands rijbewijs-als de hou
der ton minste zes maanden op
het eiland heeft gewoond waar
het examen is afgelegd. Onge
veer negenhonderd Nederlan
ders hebben tot nu toe hun rij
bewijs op de Antillen of Aruba
gehaald. Op Aruba betreffen
het maar enige tientallen om
dat men daar pas enkele maan
den geleden met het opleiden
van Nederlanders voor het rij
bewijs begon. Muusers meent
dat de belangrijkste reden om
een rijbewijs op de Antillen of
Aruba te halen de enorme
wachttijden in Nederland zijn
en de „bizarre verscherping
van de exameneisen". Hij is
voorstander van het rijbewij
stoerisme onder meer omdat
het geld oplevert voor de arme
eilanden St. Eustatius en Saba.
Volgens hem kan men daar net
zo goed leren rijden als in Ne
derland. Iemand die in Neder
land in een dorpje als Terneu-
zen zijn rijbewijs haalt, mag de
volgende dag al in chaotisch
Amsterdam gaan rijden. Maar
dat mag straks niet meer met
een Antilliaans of Arubaans rij
bewijs".
Aylwin: geen
herverkiezing
SANTIAGO - De
president van Chili,
Patricio Aylwin, stelt
zich niet beschikbaar
voor herverkiezing.
In Chili staan vol
gend jaar presidents
verkiezingen op het
programma. In de
Chileense pers werd
onlangs gesproken
over de mogelijkheid
dat Aylwin, zich na
mens de regerende
centrum-linkse coali
tie verkiesbaar zou
willen stellen.
KOPENHAGEN Denemarken denkt dit najaar te komen
met een voorstel aan de Europese Gemeenschap voor een
nieuw verdrag over de Europese Unie. Dit heeft premier Poul
Schlüter gisteren verklaard. „We gaan werken aan een nieu
we basis voor het verdrag van Maastricht zodat Denemarken
het verdrag voor Europese samenwerking kan onderteke
nen", zei Schlüter na een zitting van de parlementscommissie
voor EG-zaken. De kiezers in Denemarken wezen begin juni
in een referendum het verdrag van Maastricht voor de Euro
pese Unie af. Schlüter zei dat de Deense regering een voorstel
zal publiceren over Denemarkens toekomstige rol kort na het
Franse referendum over de Unie, dat op 20 september wordt
gehouden. Indien Denemarken en de EG het eens worden
over een nieuw Unie-verdrag met een andere economische en
politieke inhoud, zei Schlüter, dan zou het mogelijk zijn een
nieuw referendum in Denemarken te houden.
Martelingen door politie
in Egypte toegegeven
CAIRO Een hoge Egyptische functionaris
heeft bevestigd dat een aantal politiefunctio
narissen de mensenrechten schendt, maar
voegde eraan toe dat het slechts enkelen zijn
die bovendien worden gestraft. Generaal-ma-
joor Bahaeddin Ibrahim, een assistent van
minister van binnenlandse zaken Moham
med Abdel-Halim Moussa, zei dit naar aanlei
ding van beschuldigingen van de Amerikaan
se mensenrechtenorganisatie Middle East
Watch (MEW) dat de Egyptische politie syste
matisch arrestanten zou martelen. Ibrahim
wees erop dat vier officieren en elf gewone po
litiemensen wegens dergelijke vergrijpen in
de gevangenis zitten, terwijl de zaken van
acht officieren en zestien politiemannen nog
moeten voorkomen.
NEW YORK - Voyeurs die
graag extra langzaam langs
een ongeluk rijden kunnen
voortaan in hun luie stoel
blijven zitten: binnenkort
worden echte slachtingen op
televisie uitgezonden.
Witness Video, een amuse
mentsprogramma dat op prime
time de lucht zal ingaan en
teert op,het lijden van anderen,
blijkt een van de wreedste ui
tingen van de camcorder-cul
tuur die Amerika overspoelt.
Hiertoe geïnspireerd door de
amateurvideo-opname van de
mishandeling van de ongewa
pende, zwarte Rodney King
door politiemannen uit Los An
geles, willen televisiebonzen de
sensatielust van het Ameri
kaanse publiek uitbuiten. NBC,
een van de grootste televisie
maatschappijen van Amerika,
heeft een felle discussie aange
zwengeld over de ethiek van
echte doden op de buis met haar
plan om de bloeddorstigen te
geven wat ze hebben willen.
Met openingsbeelden van de ex
ploderende Challenger space-
shuttle (zeven doden) en een
vliegtuig dat tijdens een lucht-
show op het publiek terecht
kwam, hoeven de kijkers zich
geen illusie te maken over de
toon van de show, die volgende
maand voor het eerst zal wor
den uitgezonden. In de eerste
aflevering zien de kijkers beel
den van een zwangere vrouw
die van een brandende flat
springt. Een lugubere stem zegt
dat er voor haar maar één „uit
weg" is: „Recht naar beneden".
Een andere aflevering laat zien
hoe een Texaanse politieman
zijn eigen moord filmde. Hij had
de videocamera op het dash
board van zijn patrouillewagen
aangezet toen hij een bende
drugssmokkelaars ging arreste
ren. Hij werd door de bende ge
slagen, geschopt, gestoken en
doodgeschoten. In de meeste
landen is dit soort televisieva
riété in navolging van Amerika
beperkt gebleven tot vrij on
schuldige 'Home Video' pro
gramma s waarin grappige
filmpjes van kijkers worden ge
toond.
Eigen beelden
In de wetenschap dat één op de
zes Amerikaanse gezinnen in
het bezit is van een camcorder,
een handzaam videocameraat
je, zullen de producenten van
het programma de kijkers aan
het einde van iedere aflevering
oproepen om hun eigen maca
bere beelden in te zenden. De
meeste Amerikaanse televisie
recensenten walgen. Volgens
critici zullen de kijkers door
programma's als Witness Video
op den duur het verschil niet
meer zien tussen echt geweld
en televisiegeweld.
„Het programma doet afbreuk
aan de waarde van het mense
lijk leven", zegt Tod Griffin,
hoogleraar sociologie aan de
Berkely Universiteit in Califor-
nië. Mark Miller van het Media
Centre in Baltimore deelt zijn
mening. Het uizenden van der
gelijke filmpjes is volgens hem
een grove inbreuk op de privacy
van mensen. „Waarom moeten
iemands laatste momenten op
televisie worden getoond? De
heiligheid van het individu
wordt afgekalfd door de invasie
van de elektronische media".
NBC zelf doet verrast over de
controverse. „We wisten dat we
onbegaan terrein betraden en
zijn erg zorgvuldig omgespron
gen met het materiaal. De vide
ofilmpjes zijn niet goedkoop",
zegt producent Terry Landau.
Een paar recensenten staan
achter NBC en zeggen dat de
kans op uitzending van hun op
namen op prime time de groot
ste wens is van iedere camcor
der-eigenaar.
„De mensen hebben tegen
woordig camcorders als waren
het horloges", zegt Marvin Kit-
man, televisierecensent van
New York Newsday. „Als ie
mand het geluk heeft een
schietpartij of een mishande
ling te filmen, dan is dat bingo!
Als we de moord zelf te zien
krijgen is dat televisie op z'n
best".
0 The Sunday Times
Contrast
Emanuel Ungaro
toonde gisteren in
Parijs zijn visie op
de bruid van de
komende winter.
Ze draagt een niet
bepaald
traditionele, maar
elegante
combinatie, die
uitbundig is
gedessineerd met
rode en witte
bloemen.
Opvallend zijn de
mouwen van
Schotse ruiten.
Karl Lagerfeld
ontwierp voor
Chanel een zwart
fluwelen bustier
Deze wordt
gedragen op een
olijfgroene,
gedrapeerde rok.
FOTO'S AP/EPA
Jeugdvakanties lijken veelal op elkaar. Maar er zijn ook an
dere vakanties. Vandaag deel 3 in een serie: de voetbalweek.
ZEIST Ze lopen door het
spelerstunneltje waar de in
ternationals ook hepen. Ze
spelen hun partijtje op het
zelfde heilige gras. En ze wan
delen over het complex waar
menig Nederlands-Elftalspe
ler dit ook deed in een gespan
nen voorbereiding op een in
terland. Jongens en meisjes
kunnen in Zeist het jeugd-
sportkamp van de Koninklijke
Nederlandsche Voetbalbond
bezoeken.
Wat de jeugd niet weet, en
misschien ook niet hoeft te
weten, is dat het lang geleden
is dat het Nederlands Elftal in
Zeist was. Om precies te zijn:
tijdens de voorbereiding op
het Europees Kampioenschap
van 1988, dat zo prachtig ver
liep. Het was echter de laatste
keer, omdat de spelers moeten
worden afgeschermd voor pu
bliek en pers, en dat kan op
andere plaatsen beter dan in
Zeist. Bovendien is de accom
modatie in Zeist bijna het ge
hele jaar volledig verhuurd
aan een opleidingscentrum
voor managers, dus voetbal
lers zie je niet veel meer in het
voormalige Mekka van de Ne
derlandse voetbalwereld.
Maar achter op het bosrijke
complex staan deze zomer wel
weer de grote tenten voor de
teams van de jeugdsportkam-
pen, daar is het bivak. En daar
klopt het voetbalhart nog
steeds in zware slagen voor de
onderlinge wedstrijden, de
trainingen en de spelletjes.
„Van der Wallen", galmt de
stem van een jeugdleider van
één van de clubs over het veld.
Van der Wallen, lang van ge
stalte en niet ouder dan een
jaar of dertien, wordt geacht
de bal schuin opzij te schieten,
hard naar een pilon te rennen,
een koprol te maken en ver
volgens met de bal tussen drie
pilonnen door te dribbelen om
zich daarna sprintend, één
keer de bal koppend, naar de
eindstreep te haasten. De bal
wordt echter te ver weg ge
schoten, het begrip 'koprol'
wordt door Van der Wallen op
nieuw gedefinieerd en de drie
pilonnen blijken voor de ma
gere Van der Wallen mét bal
een onneembaar geheel.
„Keeper hè, die kunnen dat
natuurlijk niet," vergoeilijkt
een van de teamgenoten zijn
doelman die op 'balvaardig
heid' nog een tijdje moet oefe
nen.
De jongens liggen op de grond
te wachten op hun beurt, van
veel animo is geen sprake.
Wellicht heeft het te maken
met de eerste onderlinge wed
strijden die de teams zome-
teen tegen elkaar zullen spe
len. Daar gaat het toch om: elf
tegen elf, op een groot veld,
hetzelfde veld als waarop het
Nederlands Elftal speelde?
Sommigen zijn er voor de der
de keer bij, in Zeist. Ze hebben
ieder jaar naar de voetballers
uitgekeken, maar verder dan
een Russische volleyballer vo
rig jaar kwam niemand. Ook
in training zeker, die Russen?
Voetbalkampen voor de jeugd
zijn in Nederland mateloos po
pulair. Vaders die hun zoon
graag ooit in het Nederlands
Elftal zien spelen, sturen de
jongens een week 'op les'. Ze
zijn er in soorten en maten, de
weken, maar in de voetbalwe
reld is algemeen bekend: veel
kampen zijn er vooral om de
organisatoren verder te hel
pen, financieel dan. Voor de
voetbalweek onder auspiciën
van de KNVB geldt dit niet.
Het is ook niet alleen maar
voetbal wat de klok slaat; 's a-
vonds worden aherlei activi
teiten op ander vlak gehouden
en overdag zit er ook wel eens
iets niet-voetbal bij. Vandaar
de naam: sportkamp, en geen
voetbal kamp.
Van de begeleiding van de jon
gens en meisjes (want die
voetballen ook bij de KNVB)
wordt ook het een en ander
verwacht. Een citaat uit het
programmaboekje: 'Het ge
bruik van alcoholhoudende
dranken door de jeugdleiders-
(sters) is overdag beslist ver
boden, terwijl de jongens/
meisjes in het geheel geen al
coholhoudende dranken mo
gen gebruiken. Alleen wan
neer de jongens/meisjes 's a-
vonds in bed liggen, mogen
door de leiders(sters) op be
perkte schaal licht alcoholi
sche dranken gebruikt wor
den'.
De jeugdsportkampen worden
gehouden 6 juli tot en met 29
augustus voor drie groepen:
jongens van 8 tot en met 11
jaar (pupillenkamp), jongens
van 12 tot en met 15 (junio
renkamp) en meisjes van 10
tot en met 15 (meisjeskamp).
In het Limburgse Venray wor
den soortgelijke KNVB-jeugd-
sportkampen gehouden. De
kosten zijn ongeveer 140 gul
den per deelnemer. Meedoen
kan alleen in clubverband. En
jeugdleiders zijn er, ondanks
de zware eisen, genoeg.
IC
i
HAVANA Onder de Cu
baanse hoofdstad Havana en
de rest van het eiland bevin
den zich ontelbare onder
grondse tunnels, als onder
deel van een uitvoerig verde
digingsplan. Al meer dan tien
jaar wordt gewerkt aan dit
ambitieuze en weinig bespro
ken regeringplan dat in geval
van oorlog elke Cubaan be
scherming moet bieden.
Gewapend met dynamiet,
pneumatische hamers of gewo
ne pikhouwelen en schoppen,
verdwijnen militaire rekruten
en andere arbeiders elke mor
gen in de donkere tunnels om
de strijd aan te binden met Ha
vana's onderaardse rotsforma
ties.
Men is bang voor een Ameri
kaanse invasie ondanks her
haalde garanties van de rege
ring van president George Bush
dat hier geen sprake van is.
Maar mocht het zover komen,
dan zijn de Cubanen er klaar
voor dat hoopt de regering al
thans.
Sommige Cubanen zijn heime
lijk tegen het project en vinden
het een verspilling van geld en
arbeid. President Fidel Castro
beschouwt het echter als een
verstandige investering. On
langs nog zei hij: „Er gaat geen
minuut voorbij zonder dat wij
versterkingen aanbrengen, de
grond verdedigingsklaar ma
ken, de tunnels aangelegd wor
den en de mensen voorbereid
worden op de strijd".
Naar verluidt is het tunnelnet
werk in de provincie Matanzas
klaar. Cubanen die ten oosten
en westen van Havana aan de
kust wonen hebben gemeld dat
er een omvangrijk tunnelstelsel
in het gebied is. Mocht er een
oorlog uitbreken, dan kunnen
zowel de Cubaanse legertroe-
pen als de burgers hun toe
vlucht nemen tot de tunnels. De
tunnels zijn voorzien van voed
selvoorraden, bedden, school
klassen, medische faciliteiten
en postkantoren.
Opslagplaatsen
Hoewel het tunnelproject geen
geheim is, wordt er door de offi
ciële nieuwsmedia weinig over
gesproken. De plaatsen waar
aan de tunnels gewerkt wordt
zijn vaak zichtbaar vanaf de
straat. Toch mogen buiten
staanders om veiligheidsrede
nen de tunnelbouw niet inspec
teren. Cuba bouwt al meer dan
dertig jaar tunnels. Ze waren
aanvankelijk bedoeld als gehei
me opslagplaats voor Russische
vliegtuigen in geval van een
Amerikaanse aanval.
Toen in het begin van de jaren
tachtig Washington openlijk
een eventuele invasie van Cuba
overwoog, werd het project uit
gebreid. De Cubaanse regering
besloot dat er genoeg tunnels
moesten komen om bescher
ming te bieden aan alle onge
veer 10,5 miljoen inwoners van
het eiland. Het verdedigings
plan werd samen met Noord-
vietnamese adviseurs uitge
dacht.
Officiële statistieken wijzen uit
dat 18 procent van de cement-
produktie op Cuba in 1981 gere
serveerd werd voor de bouw van
de tunnels.
Cubaanse functionarissen be
seffen heel goed dat de Verenig
de Staten over meer vuur
kracht beschikken. Mochten de
Amerikanen het eiland bezet
ten, dan treedt een guerrilla
oorlogsplan in werking waarbij
zes miljoen Cubanen onder de
wapenen moeten en een speci
fieke taak moeten uitvoeren.
Als de bezetting plaatsvindt
„begint de echte oorlog", zei
een Cubaan die op de hoogte
was van het project.
Vluchtelingen tot
Kenya toegelaten
NAIROBI - De ongeveer drie
honderd Somalische vluchtelin
gen die bijna een week hebbel
vastgezeten op een schip voo
de kust van Kenya zijn tot da
land toegelaten, zo heeft he
Hoge Commissariaat voor d
Vluchtelingen van de Verenig
de Naties (UNHCR) gistere:
gezegd. Panos Moumtzis
woordvoerder van het UNHC1
zei dat de vluchtelingen gistel
morgen aan land kwamen e
waren overgebracht naar h<
vluchtelingenkamp Utang<
tien kilometer ten noorden va
de havenstad Mombasa.
SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN
ome grootvader uier hier j
Standaard UitgeverijAWavery Productions
JOHANNESBURG - ANC-
leider Nelson Mandela heeft
gisteren gezegd dat de voor
volgende week geplande al
gemene staking doorgang zal
vinden, ondanks het dreige
ment van het Zuidafrikaanse
bedrijfsleven dat de stakers
zullen worden ontslagen.
Hij bekritiseerde in felle be
woordingen de politie en eiste
een onderzoek naar de dood van
arrestanten in politiecellen. Op
een persconferentie zei Mande-
la er rekening mee te houden
dat de Zuidafrikaanse veilig
heidstroepen zullen pogen de
op 3 en 4 augustus door het
Afrikaans Nationaal Congres,
de Communistische Partij en
vakbondsfederatie COSATU
geplande demonstraties en sta
kingsacties te torpederen. De
stakingen zijn bedoeld om de
regering van president F. W. de
Klerk tot aftreden te dwingen.
In een verklaring noemde de
ANC-voorzitter de bekendma
king van de Kamer van Koop
handel van Johannesburg en
andere zakenorganisaties dat
stakers een schriftelijke waar
schuwing kunnen krijgen of
zelfs ontslag „schaamteloze in
timidatie van werknemers".
Mandela zei dat de onderhan
delingen met de regering, die
vorige maand vanwege het aan
houdende politieke geweld wer
den opgeschort, pas zullen wor-
Nelson Mandela.
FOTO: AP
den hervat als de regering daad
werkelijke stappen neemt om
een einde aan het geweld te ma
ken en bereid is plaats te maken
voor een multi-raciale interim
regering.
WILLEMSTAD De maatregelen die de Koninkrijksregej
ring heeft genomen om orde op zaken stellen in het bestuui
van St. Maarten leiden tot niets. f-
Zij zullen alleen maar meer verwarring scheppen, zo zei de secretat,
ris van de regerende Nationale Volkpartij NVP op de Antillen, Ru-
fus Mc. William, gisteren voor Radio Hoyer in Willemstad. De polif
ticus zei dat de mensen op St. Maarten die nu staan te roepen dafc
de centrale regering in Willemstad niets heeft gedaan om orde ojV1
zaken te stellen op St. Maarten, het eerst bij Nederland op de stoejjr
staan als daar beslissingen worden genomen waar zij het niet meds
eens zijn. Hij reageerde daarmee op plannen in St. Maarten onfe
Nederland herziening van het besluit tot ingrijpen in het bestuu\
van het eiland te vragen. Hij herinnerde aan de invoering van d^
„crisisheffing" in 1985, die tot doel had dat de eilanden elkaar fit
nancieel konden helpen. St. Maarten zei toen dat de situatie op hei
eiland goed was en niet van plan te zijn op te draaien voor de proj;
blemen van de andere eilanden van de Antillen, met name Curaj
Sao. Het wordt Mc. William daarom steeds duidelijker dat Curagaflj
een zelfstandige positie binnen het Koninkrijk moet krijgen. „D^
knoop moet snel worden doorgehakt. Op St. Maarten begrijpen zfc
niet dat het Nederland was dat de maatregelen wilde nemen. Nife
krijgt Curasao de schuld". i
