Die haven is mooi,
nu nog schoon water'
Jet Pieter Loridanshofje was bedoeld voor vreemden Niet voor iedereen
Jarley 'ingeruild'
oor dure Mercedes
LEIDEN OMGEVING
Insluipingen
in Alphen
5assantenhaven redelijk in trek
lureaus voor studie- en
leroepskeuze fuseren
I
Vechtpartij in shoarmazaak
HOFJES
CeidóeSowumt
[ASSENAAR Een nog onbekende man is
rijdagmiddag met een dure Mercedes, die ei-
>ndom was van een Wassenaars garagebedrijf
in de Rijksstraatweg, aan de haal gegaan. De
is rond vier uur 's middags op een motor,
>n Harley Davidson, komen aanrijden. Hij
tonde veel interesse voor een zwarte Mercedes,
pe 300 SE. Met de verkoper maakte hij een
roefrit. Bij terugkomst vroeg hij de verkoper of
de auto nog even mee naar huis kon krijgen:
jn vrouw moest de kleur goedkeuren. Na zijn
trtrek is hij nooit meer teruggekomen. De mo-
ir liet hij in Wassenaar achter. Die bleek ook na
>n proefrit, ditmaal in Alkmaar, te zijn verdwe
en. De meegenomen auto heeft een waarde van
57.000 gulden.
MAANDAG 27 JULI 1992
A7.
Man in elkaar geslagen
met trapleuning
ALPHEN AAN DEN RIJN - Een 40-jarige Al-
phenaar is zaterdagochtend vroeg door een 28-
jarige plaatsgenoot met een trapleuning in el
kaar geslagen. Tussen het tweetal bestond al ge
ruime tijd een vete die te maken had met het ge
bruik van verdovende middelen. Het slachtoffer
was op bezoek bij een 25-jarige man in de Weder
ikstraat toen de derde man daar verscheen. Bin
nen liep de ruzie zo hoog op dat de 28-jarige man
de trapleuning van de muur rukte en de 40-jari-
ge daarmee sloeg. Hij is met onder andere een
gebroken pink en een groot aantal kneuzingen
naar ziekenhuis Rijnoord gebracht. Het slacht
offer heeft aangifte gedaan van mishandeling.
De 25-jarige bewoner van het pand aan de We
derikstraat deed aangifte van huisvredebreuk
en vernieling.
Motorrijder gewond
ALPHEN AAN DEN RIJN Een motorrijder is
zaterdagavond rond tien over elf gewond geraakt
bij een aanrijding op de Prins Bernhardlaan in Al
phen. De man botste tegen de auto van een 35-ja-
rige Leidse die met haar auto uit de uitrit van het
tennispark van TEAN kwam. Zij stopte halverwe
ge de weg om het verkeer te kunnen zien. De mo
torrijder kon haar niet ontwijken, hij remde en
gleed door tegen de auto. Hij is met rugletsel naar
het Rijnoordziekenhuis gebracht.
Auto gestolen
KATWIJK - Vanaf de Tolhuisstraat is in de
nacht van zaterdag op zondag een auto gestolen.
De wagen had een waarde van achtduizend gul
den. Het voertuig was eigendom van een Katwij-
ker.
Dieven vluchten na
afgaan autoalarm
OEGSGEEST Het geluid van
een afgaand auto-alarm in de Nas-
saulaan in Oegstgeest joeg zater
dagnacht dieven de stuipen op het
lijf. De dieven hadden even daar
voor in het huis van het echtpaar,
wiens auto-alarm afging, ingebro
ken. De buit gemaakte videorecor
der en een serie CD's werden par
does op straat achtergelaten. Uit
eindelijk werden alleen wat geld
en cheques vermist.
De bewoners van het huis waren
tijdens de inbraak thuis, maar
dachten aanvankelijk dat het
alarm was afgegaan bij de buren.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Drie wo
ningen in Alphen zijn gisteren doelwit
geweest van insluipers. Aan de Tromp
straat drong gisteravond een onbeken
de een woning binnen via de niet afge
sloten achterdeur. Terwijl boven een
meisje lag te slapen werd een videore
corder en een portemonnee gestolen. In
de loop van de dag drong iemand via een
raam binnen in een woning aan de
Doornenburg en vertrok weer met een
CD-speler ter waarde van 1100 gulden.
Aan de Julianastraat klom een insluiper
binnen langs een balkon. Hier verdwe
nen een attachékoffertje met paperas
sen en een rijbewijs.
Boten gestolen
LEIDEN Twee speedboten zijn
vrijdag in Leiden gestolen. Kort daar
na zagen de eigenaren hun vaartuigen
op het water. Aan de Witte Singel ver
dween de boot van een 21-jarige Lei-
denaar. Bij een speurtocht door Lei
den en omgeving zag hij het op een ge
geven moment in de Vlietlanden va
ren. Hij waarschuwde de politie die
daar een zoekactie op touw zette. Kort
daarna werd de boot gevonden. De
andere boot lag afgemeerd aan de
Oranjegracht. De dieven sneden de
meertouwen door. Zaterdag zag de 23-
jarige eigenaar zijn vaartuig door de
grachten varen. Hij sprak de inzitten
den aan die beweerden dat zij de boot
in Katwijk hadden gevonden. Zij droe
gen het scheepje gelijk over.
,EIDEN In de nieuwe
assantenhaven aan de Ha-
en heerst zondagmiddag
en bijna gewijde stilte,
lechts zeven boten liggen
angemeerd, de bemanning
an vier daarvan is passagie-
en in de stad. De overige
anwezigen verklaren desge-
raagd redelijk enthousiast
zijn over Leidens nieuwe
an winst. ,,Die haven is
looi, nu nog schoon water",
ïeent een vakantievierend
ichtpaar uit Schellingwoude.
ie passantenhaven, die pas
wee weken geleden is geopend,
leeft de afgelopen dagen al vol-
:gen. Op één dag waren
elfs alle 24 ligplaatsen bezet,
'olgens A. Paridon, van de ge
lijke leentelijke directie havens, zal
haven nog voller liggen als
ij nog meer bekendheid krijgt,
nderdaad blijken twee van de
drie kapiteins van de aange
meerde boten slechts bij toeval
op de haven te zijn gestuit. Een
derde bezoeker werd via de
krant attent gemaakt op de
nieuwe voorziening. Hij is met
vrouw en kind een kijkje komen
nemen uit De Kaag. Zijn eerste
indrukken zijn positief. „Het
ziet er allemaal zeer aantrekke
lijk uit", oordeelt hij.
„De pleziervaarders blijken be
hoefte te hebben aan de voor
zieningen die we daar hebben
getroffen", zegt Paridon, doe
lend op de vuilcontainer, de wc
en de douches. Een aangemeer
de Duitser is daar wat minder
enthiousiast over. „De douches
en de wc zijn alleen open als de
brug bediend wordt en de vuil
container was al na drie dagen
propvol", zegt hij met een
schuine blik naar het inderdaad
overlopende containerblok.
Nietemin heeft ook hij het naar
z'n zin in Leiden. Hij is er al een
paar dagen na een tocht over
het IJselmeer en een kort ver
blijf in Haarlem. Het gemak
van een boot midden in het cen
trum van een stad spreekt hem
welaan.
Enthousiast is ook het eerder
genoemde echtpaar uit Schel
lingwoude. Ze zijn Leiden via de
Kaag binnengekomen en had
den nogal wat moeite de haven
te vinden. „Een paar bordjes
zouden dan ook geen kwaad
kunnen", vinden ze. „We heb
ben ons de afgelopen dagen de
blaren gelopen", vertellen ze.
Zo stonden ondermeer bezoek
jes aan het Rijksmuseum van
Oudheden, de Hortus, talloze
hofjes en de Grote kerk op het
programma. Jammer vinden ze
het dat de VW zover weg is.
„We doen alles lopend dus dan
is het station wel erg ver weg".
Morgen vaart het tweetal met
hun boot, de Fram II, weer ver-
De passantenhaven aan de
Beestenmarkt is nog niet open,
vanwege de werkzaamheden
aan de Blauwpoortsbrug. Eind
volgend jaar kan er ook in deze
haven bij de Beestenmarkt wor
den aangemeerd.
Noordwijk honderd jaar bedevaartplaats
vrouw overleden 'Jeroensfeest brengt saamhorigheid
uit vroeger tijden weer tot leven'
1EGIO Zes instellingen
lit de regio, die actief zijn op
died van studie- en be-
oepskeuze, gaan voor het
inde van dit jaar fuseren.
komt één nieuw bureau
het Adviesbureau voor Oplei-
mg en Beroep (AOB) Rijn
treek met vestigingen in
eiden, Alphen aan den Rijn en
iouda. Het bureau zal werk
ieden aan dertig mensen. Bij
fusie zijn studie- en beroeps-
euzebureaus uit Leiden, Al-
hen en Gouda, het Contact-
entrum Onderwijs Arbeid
COA) Zuid-Holland Noord en
et Regionaal Orgaan voor het
eerlingwezen in Zuid-Holland
[oord betrokken. Men zal ge-
amelijk activiteiten gaan uit-
oeren voor alle scholen in de
egio. Bovendien heeft men
ich ten doel gesteld de contac
ten tussen scholen en bedrijven
te verbeteren.
De fusie is het gevolg van nieu
we overheidsvoorschriften. Mo
menteel is een overgangsbe-
stuur bezig een definitief be
stuur samen te stellen waarin
vertegenwoordigers van werk
nemers- en werkgeversorgani
saties zitting hebben naast re
gionale onderwijsorganisaties
en de provincie.
Tot algemeen directeur van het
nieuwe adviesbureau is be
noemd H. Heeger, nu nog direc
teur van het Contactcentrum
Onderwijs Arbeid Zuid-Holland
Noord. Hij krijgt assistentie
van de directeur van de vesti
ging Alphen van het studie- en
beroepskeuzebureau GIB, Van
der Kuil en directeur Grosveld
van de in Leiden gevestigde
Van Hengel Idenburg Stich
ting. Het AOB Rijnstreek zal
per 1 januari 1993 van start
NOORDWIJK - De 81-jarige
Noordwijkse vrouw die vrijdag
door een racefietser werd aan
gereden op de Parallelboule
vard ter hoogte van het Pallas-
plein in Noordwijk is gisteren
in het Academisch Ziekenhuis
Leiden aan haar verwondingen
overleden. De vrouw stak de
weg over. Zij liep op een zebra.
De 16-jarige Amerikaanse race
fietser zag haar over het hoofd
en torpedeerde het slachtoffer,
dat hersenletsel opliep. Hem
zal dood door schuld ten laste
worden gelegd.
Mishandeling
LISSE Een 28-jarige Lisser
is zaterdagnacht op de Heere-
weg voor het gemeentehuis in
Lisse door een 25-jarige plaats
genoot afgetuigd. Naast de mis
handeling werd het slachtoffer
gebeten door de hond van de
verdachte. De getroffen man is
met diverse breuken en ver
wondingen aan zijn ogen in het
ziekenhuis opgenomen.
Id
.EIDEN Een ruzie over het
«talen van consumpties leidde
aterdagochtend rond half vijf
ot een chaotische vechtpartij
shoarmazaak Sphinx aan de
(teenstraat in Leiden. Middel-
unt waren twee vrouwen, van
27 jaar uit Leiden en van 22 jaar
uit Gouderak. Zij waren eerder
met vier anderen binnenge
stapt. Dat viertal verdween ech
ter zonder te betalen. Het per
soneel van de zaak eiste daarop
dat de vrouwen ook voor de vier
anderen zouden betalen. Een
van de personeelsleden greep
daarbij de 27-jarige bij de keel.
Toen andere bezoekers van de
zaak zich haar wilden ontzetten
ontstond de vechtpartij die door
de politie moest worden gesust.
NOORDWIJK - Santiago
de Compostella, Lourdes en
Fatima. Voor katholieken
zijn deze plaatsen onlosma
kelijk verbonden met bede
vaart. Minder bekend is dat
ook Noordwijk 100 jaar gele
den de status van bedevaart
plaats kreeg, omdat de relie
ken van Sint Jeroen op dat
moment naar de badplaats
werden teruggebracht.
Noordwijk staat de hele
maand augustus bij deze
mijlpaal stil.
Het verhaal van Jeroen is een
van de vele legendes uit de ka
tholieke geschiedschrijving.
Missionaris Jeroen kwam in de
negende eeuw honderd jaar
na Willibrord en Bonifatius
naar het vasteland om het
Christendom te verkondigen.
T. van der Berg van de histori
sche werkgroep Jeroen: „Mis
sionarissen trokken in deze tijd
van dorp naar dorp. Zo is Je
roen ook bekend in de Haarlem
mermeer en Leiden. Aan de
kust vertoefde hij het meest,
omdat hij een huis kreeg in de
streek". Jeroen Werd zo de al
lereerste pastoor van Noord-
Halverwege de negende eeuw
werd west-Europa geplaagd
door plunderende Noorman
nen. In 856 werd Jeroen het
slachtoffer. Hij werd door de Vi
kingen op het huidige Martel
veld in Noordwijk onthoofd.
Historicus G. Slats: „Uit latere
verhalen blijkt dat de Noor
mannen veel minder bloeddor
stig waren dan iedereen dacht.
Zo heeft Jeroen vermoedelijk
een kans gekregen het vege lijf
te redden. Hij weigerde echter
zijn geloof te verloochenen".
Volgens de overlevering ver
scheen Jeroen vervolgens 120
jaar na zijn onthoofding bij zijn
graf waar boer Notbodo hem
trof. Hij gaf de boer de opdracht
zijn lichaam, waarvan het
hoofd ontbrak, over te brengen
naar Egmond. Hier was een ab
dij, die toebehoorde aan de Be
nedictijnen en waar ook Adel-
bert lag begraven. Notbodo zou
door deze daad zijn gestolen
paarden terugvinden. Van der
Berg: „Jeroen staat door dit
voorval net als Antonous van
Padua bekend als een heilige,
die verloren zaken weer terug
vind. In sommige Noordwijkse
gezinnen is het ook nu nog de
gewoonte voor een kwartje in
de kerk een kaars te laten bran
den om daarmee kwijt geraakte
spullen weer boven water te
krijgen".
Wonderen
Aangezien de Benedictijen veel
aandacht schonken aan de ver
ering van Jeroen werd Noord
wijk een ontmoetingsplaats van
pelgrims. Rond de plaats, waar
Jeroen onthoofd werd, speelde
zich allerlei wonderlijke ge
beurtenissen af. Slats: „Een
man die last had van vallende
ziekte kwam rond 1300 naar de
kerk en legde zijn hand op een
schedel, die bij werkzaamheden
gevonden was. Plotseling was
de man genezen. Als gevolg
hiervan werd deze schedel toe
geschreven aan Jeroen. Heel
wat zieken bezochten vanaf dat
moment Noordwijk om tot ge
nezing te komen". De schedel
speelde lang daarna jaarlijks
een rol op 17 augustus wanneer
de Jeroenprocessie door Noord-
wijk-Binnen trok. De schedel
werd tijdens de tocht meege
voerd.
De reformatie van rond de 1500
maakte een einde aan de vere
ringen van Jeroen. In de beel
denstormperiode werden de re
lieken van Jeroen naar monnik
ken overgebracht in Haarlem.
Festiviteiten
rond St .Jeroen
Tussen 1 en 18 augustus is er
in de bibliotheek van Noord
wijk een expostie ingericht
over 'Sint-Jeroen, Noordwijk
100 jaar bedevaartplaats'.
Een grotere expositie is er
tussen 20 en 30 augustus in
het parochiecentrum. Er zal
een gids uitkomen, waarin de
expositie wordt toegelicht.
Tevens wordt er rond het
eeuwfeest een jubileumboek
uitgegeven. Op zaterdag 23
augustus wordt de Sint-Je-
roensviering om elf uur be
gonnen met een eucharistie
viering in de Jeroenskerk.
Monseigneur Bar zal als bis
schop van Rotterdam de mis
voorgaan. Aan de mis zal me
dewerking worden verleend
door het Jeroenskoor en fan
farekorps Excelsior. Na de
mis is er op het Lindenplein
een feestprogramma met
naast Excelsior optredens
van het Egerlander Blaaska
pel De Zeedorper Muzikan
ten en een folklore-dansgroep
uit Polen. Op vrijdag 28 au
gustus wordt er in de Je
roenskerk een programma
verzorgd, waarin het leven
van Jeroen wordt uitgebeeld.
Er zijn vertellingen, spel en
muziek. Het programma be
gint om kwart over acht.
De reliekenkast in de Jeroens
kerk van Noordwijk, waar de
overblijfselen van Jeroen in wor
den bewaard.
De relieken liepen hier geen ge
vaar, omdat deze stad in Spaan
se handen was.
Bedevaartplaats
Pas in 1892 kwamen de Jeroen-
relieken weer terug naar
Noordwijk. Na uitgebreid de re
lieken onderzocht te hebben
verklaarde paus Leo de 23e
Noordwijk tot bedevaartplaats.
Jaarlijks werd een processie ge
lopen, die begon bij de Jeroens
kerk. Via het Lindenplein,
Voorstraat, Wilhelminastraat
en Jeroenweg werd een tocht
van een half uur gelopen. Slats:
„Noordwijkers liepen de tocht
rond 17 augustus. Andere groe
pen uit de Bolllenstreek en de
steden kwamen op andere da
gen in de zomer. Naast de loop
route werden op deze dag een
aantal missen bijgewoond en
een bezoek gebracht aan het
Martelveld".
Mensen deden niet alleen uit
geloofsbeleving mee aan de pro
cessie. Van der Berg: „In de pe
riode rond de twee wereldoorlo
gen was het Jeroensfeest echt
een uitje. Er was voor de rest in
die tijd immers weinig te bele
ven. Familieleden die elkaar
vaak een jaar niet gezien had
den keken daarom speciaal uit
naar het Jeroensfeest.
Halverwege de jaren zestig
kwam er een definitief einde
aan de processies. Naast veran
deringen in de katholieke kerk
en de twijfels bij sommige pas
tores over het bestaan van Je
roen had deze neergang ook
met een praktisch probleem te
maken. Slats: „De barones van
het landgoed Calorama, waar
Jeroen onthoofd werd gaf op
zondag geen toestemming meer
het landgoed te betreden
Sinds vijf jaar kent Noordwijk
weer de nodige festiviteiten
rond Jeroen. Zo is er ieder jaar
in augustus op het Lindenplein
een groot feestprogramma.
„Een plaatselijke bakker bakt
op deze dag speciaal Jeroen-
kransen. Een dergelijk feest
versterkt het gemeenschapsge
voel. Het is net of het Jeroens
feest de saamhorigheid uit
vroegere tijden nieuw leven in
blaast".
I Diep verscholen liggen ze in de binnenstad. Op de binnenplaats is
het enige hoorbare het ruisen van de bomen en het getwinkeleer van
Ie merels. Een poes koestert zich in de zon. Hofjes, de kleine oases
van rust in het drukke stadsleven. Leiden telt er niet minder dan
35, elk met een eigen geschiedenis. Gedurende de zomer maken wij
(en wandeling langs een aantal van deze stille plekjes, kleine stuk
jes verstilde schoonheid in een levendige stad.
schen', die lid waren van de
Waalse gemeente in Leiden. Hij
wilde dat vooral de minder be
deelde immigranten (met name
Belgen en Fransen) een onder
dak zouden krijgen. Een kleine
twee weken na het opmaken
van het testament overleed Lo-
ridan al, zodat de executeurs
meteen begonnen te zoeken
naar een geschikte lokatie voor
het hofje. Ze kochten enkele
panden op de hoek van het
Noordeinde en het Zand (de
Oude Varkenmarkt). Hier
stond een huis met de naam 'De
Gouden Wagen'. Dit was het
enige pand dat niet werd ge
sloopt.
Na verloop van tijd verrees er
een mooi hofje aan de Oude
Varkenmarkt. Het beeldhouw
werk, de rond gemetselde
schoorsteen, de glas-in-lood-
raampjes en het ijzerwerk ga
ven het een speciaal aanzien. In
1657 betraden de eerste bewo
ners het hofje. Eén van de sjiek
ten de Oude Varkenmarkt
taat een statig en ietwat inge
klemd pand onder de naam Pie
ter Loridanshofje. De zwarte
teen boven de poort rept over
laar bestaansreden. „Die ryk is
fan geloof en eerlik van ge
moed, en in zyn ouderdom
schroomt voor de arremoet,
fferd hier -al waar hij vreemd-
se zorgh verlicht, nu Pie
ter Loridan voor hem dit hofien
sticht". De zinsnede 'al waar hij
vreemd' klopt eigenlijk eeuwen
nog. Op dit moment is het
een studentenpand, in eigen
dom van de Stichting Leidse
Studentenhuisvesting.
Het Pieter Loridanshofje werd
'n 1655 gesticht door de gefor
tuneerde Waalse lakenverver
Pieter Loridan. Hij bepaalde in
dat jaar in zijn testament dat er
hofje gebouwd moest wor
den voor 'twaelf paer men-
Het Pieter Loridanshofje aan de Oude Varkenmarkt bood eeuwen
lang een toevluchtsoord voor arme Belgen en Fransen.
FOTO: WIM VAN NOORT
ste vertrekken was de regen
tenkamer. Deze werd in de loop
der eeuwen verrijkt met naam
borden, herinneringen aan ju
bilea, en andere voorwerpen.
De kamer werd ook voor andere
doeleinden gebruikt, zoals
blijkt uit een besluit van 1852
om de verwarmings- en verlich-
tingskosten van de kamer te
betalen. Deze luxe was nodig,
opdat er bijbellezingen gehou
den konden worden voor de hof-
bewoners. De bewoners werden
streng in de leer opgevoed, wat
blijkt uit de bundels met 'nieu
we gezangen', die in 1855 wer
den aangeboden. Toch was het
ditzelfae aspect dat in 1774 de
nodige problemen opwierp. De
toenmalige regent wees toen
namelijk een huisje toe aan een
echtpaar waarvan de vrouw
geen lid was van de Waalse
kerk. De Waalse kerkraad
sleepte de zaak voor de rechter.
Deze stelde uiteindelijk een
compromis voor: het echtpaar
mocht in het hofje blijven wo
nen, maar de schuldige regent
moest als tegenprestatie elke
week uit eigen zak drie gulden
aan een ander Waals echtpaar
uitkeren.
De regenten keken nauwgezet
toe op de verstrekking van
brood en turf. En bier natuur
lijk, op het moment dat de por
tier de bel luidde. Dit gebeurde
maar liefst twee keer per dag.
Wie te laat kwam met de bier
kan moest de kelk aan zich
voorbij laten gaan. In 1658
merkten de regenten de twaalf
kannen met het huisnummer.
Hun eigen kannen waren niet
gemerkt, maar die vielen ge
noeg op omdat ze twee maal zo
groot waren als die van de be
woners.
De regenten voelden zich overi
gens zeer betrokken bij de be
woners. De bewoners kregen
redelijk vaak schenkingen en
legaten. In de twintiger jaren
van deze eeuw was er zelfs een
regent die de aansluiting op
electrisch licht uit eigen midde
len betaalde. Dit was zijn ca
deau in het kader van zijn veer
tigjarige regentschap.
Na de Tweede Wereldoorlog
kwam het Pieter LoridanshoQe
in woelig vaarwater terecht.
Door financiële moeilijkheden
konden de regenten de huisjes
niet meer onderhouden. Ze
werden langzamerhand onbe
woonbaar en de schaduw van de
sloopkogel werd bijna zicht
baar. In 1964 bood de Stichting
Leidse Studentenhuisvesting
de reddende hand en kocht het
hofje. Het werd gerestaureerd,
inclusief de galerij in de tuin.
Burgemeester Van der Willigen
heropende het hofje. Speciaal
voor deze gelegenheid stroomde
er bier uit de waterpomp in de
tuin.
Niet voor iedereen, maar misschien
wel voor u is dit handige
schoudertasje bedoeld.
Hebt u een autoradio met
een 'diefstalslede' dan is dit 1
tasje ideaal om uw radio in mee-
te nemen. Het wordt van u na het 1
opgeven van een nieuwe abonnee.
Deze ontvangt onze krant de eerste
2 weken gratis.
^Joteer als nieuwe abonnee ingaande
Dhr./Mevr
Voorl.:
Straat:
Postcode/plaats;
Telefoon:
(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per:
maand (automatische betaling) f 27,00
kwartaal (automatische betaling) f 79.80
kwartaal via acceptgiro f 82,80
Stuur als dank de schoudertas naar:
Naam:
Postcode/plaats:
Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig - naar de
Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag JNZ
