Islamitische revolutie
ontreddert Soedan
Voedsel voor de ziel van Europa
SaidóaQoivuvnt
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Boeddhist in Barcelona brengt Olympische sporters tot rust
Als de ochtend
een last is
COMMENTAAR
En wie zich daar al wèl ooit zorgen maakte over het b
dreigde milieu moet welhaast apathisch worden. Bijvoo
beeld van de manier waarop de juridische nasleep van t (V
olieramp met de Exxon Valdez is ontaard in vrijspraak va
de dader. Of. van de opzichtige manier waarop pi
Bush tijdens de wereldmilieuconferentie in Rio de Janei^1
de hand op de knip hield.
Nieuwe catechismus
Vaticaan laat ruimte
voor de doodstraf
£cidóc0outant
zaterdag 25 juli 1992 j
BARCELONA Ga zitten in
de lotus-houding, luister naar
Tibetaanse fluitmuziek en stel
je het geluid van een klappende
hand voor. Probeer innerlijke
rust te vinden, zoek de hogere
sferen op en de spanning zal uit
je lichaam wegvloeien. En je
zult beseffen dat er meer is dan
de fanatieke jacht op het Olym
pisch goud.
Dat is het geestelijk advies van
Thubten Wangchen, een boed
dhistische monnik uit Tibet,
aan de deelnemers aan de
Olympische Spelen in Barcelo
na. Hij houdt dagelijks medita
ties in het religieus centrum in
het Olympisch dorp. „Mijn me
ditatie geeft de sporters rust.
We proberen een evenwicht te
vinden tussen het materiële en
het geestelijke".
De 37-jarige monnik, gehuld in
zijn saffraankleurige pij, is een
opvallende verschijning temid
den van de sporters uit 170 lan
den: „Ik ben een vreemd ele
ment in het Olympisch dorp. Ie
dereen komt naar me toe voor
een praatje". In de harde we
reld waar alles om winnen
draait, verkondigt hij met een
aanstekelijke lach een andere
filosofie.
„De gebeurtenis is heel bijzon
der voor iedereen. Deelnemen
is het belangrijkste, niet win
nen. Er zullen meer deelnemers
verliezen dan winnen. Zij zullen
met een goed humeur moeten
meedoen. Veel jonge mensen
komen me opzoeken. Juist nu
zijn zij op zoek. Als je zenuw
achtig of neerslachtig bent,
kom hier", meent de monnik.
Terwijl hij het zegt, worden de
islamitische deelnemers uitge
nodigd tot het gebed even ver
derop in het religieus centrum
dat de naam van aartsvader
Abraham draagt. De monnik
vindt de oproep wat te luidruch
tig, maar zegt: „Het is hier een
heel bijzondere plaats. Het ka
tholieke, protestantse, joodse,
islamitische en boeddhistische
geloof is hier vertegenwoor-
Zijn eigen weg naar de Olympi
sche Spelen was zwaar, zegt hij.
Hij ontvluchtte Tibet toen Chi
na in 1959 het land binnenviel.
Hij was vier jaar. Zijn zwangere
moeder was bezweken onder de
dwangarbeid van de Chinezen;
zijn vader en zijn broer en zus
ter brachten hem over de Hima
laya naar Nepal. „In de straten
van Kathmandu moest ik bede
len. Daardoor leerde ik hoe je
verschrikkelijke omstandighe
den kunt omzetten in geestelij
ke ervaring. Daarna gingen we
naar India, waar ik op 16-jarige
leeftijd besloot monnik te wor
den", aldus Thubten Wang
chen, die ongeveer twintig jaar
bij de Dalai Lama heeft geleefd
en gestudeerd.
Gevraagd naar zijn eigen ambi
ties tijdens de Olympische Spe
len, antwoordt hij: „Ik heb Carl
Lewis gezien in de kranten en
zo. Hij is erg beroemd. Maar
wat ik heel erg graag zou willen
zien, dat is turnen. Dat is zo
gracieus."
Wie bovenmate
liefheeft, kan ook
bovenmate haten.
door MARINUS V.D. BERG
Soms ziet een mens het liever avond worden dan
ochtend. Het donker worden biedt meer veiligheid en
rust dan het licht worden. Soms kan een mens
iemand geen goedemorgen wensen. Je gunt hem
meer de vloek dan de zegen voor een nieuwe dag.
Daarvoor kunnen zeer gegronde reden zijn. Wie
moeite heeft met de ochtend, heeft levensmoeite. Je
voelt geen spontane uitnodiging tot leven. De dag is
geen belofte voor je. Alles is gesloten. Je voelt geen zin.
Voor wie zou je opstaan Soms heeft een mens in de
ochtend angst voor de dag. Je ziet op tegen de
ontmoeting met mensen. Je bent misschien bang voor
hen. Wat is de ochtend, die soms zo hartstochtelijk
bezongen wordt? Geen moment zo mooi als de vroege
ochtend, wanneer de dauw nog over het gras ligt. De
ochtend is uitnodiging om aan het licht te treden. De
duisternis die bedekt, die verhult, die omhult en
beschermt, wijkt. De ochtend brengt je in het
openbaar, in de openbaarheid, zodra jeje huis
verlaat. Openbaarheid is een opmerkelijk woord. Het
heeft te doen met open-baren: bekend maken, bekend
worden. Wat jouw geheim was, wordt openbaar.
Open-baren doet ook denken aan de vrouw die een
kind baart. De ochtend is als een vrouw. Elke ochtend
is een opnieuw geboren worden. Elke dag is een
nieuw gebeuren. Maar het is anders als je jezelf niet
kunt aanvaarden, als je je bezwaard voelt door
verdriet, door tegenslag, door geen raad weten met
jezelf. Als je angst hebt voor bekend worden. Het is
anders als je het moeilijk vindt anderen onder ogen te
komen, als je bang bent afgewezen te worden,
veroordeeld en miskend. Als je niet door anderen in je
eigenheid wordt erkend. Dan kun je meer verlangen
naar het donker van de avond, het duister dat
toedekt, dan naar het licht van de ochtend. Soms
voelt een mens zich als een pasgeborene, nog te
kwetsbaar voor de volle dag, 't felle licht en de soms
harde stemmen. De stemmen die geen mededogen
kennen. Je kunt ze nog niet verdragenWie een ander
geen goedemorgen kan wensen, heeft redenen
daartoe. Je kunt niet samen de dag tegemoet treden.
De ander verduistert voor jou het licht van de dag. Er
moet soms een lange weg worden gegaan om woorden
te kunnen geven aan deze pijn, aan de moeite die je
met elkaar hebt. Soms leven mensen naast elkaar in
zwijgen. Ieder spreekt in de stilte van zichzelf. Ze
kun nen elkaar niet zien, nauwelijks verdragen. Zo
leven, ontneemt aan de dag haar glans. De ochtend
kan alleen zuchtend en met grote moeite worden
begonnen.
Weer anderen voelen de vreugde van de ochtend niet
meer, omdat die ene stem wordt gemist. Wie dooreen
diep verdriet dat je is aangedaan, heenkomt, de lange
donkere tunnel uit, die wordt weer verrast door het
licht van de ochtend. Het licht dat jou groet en zegt:
wees welkom, jij mag er zijn. Als een lange moeheid
eindelijk van je wegvalt en je je opnieuw geboren
voelt, dan kun je weer het licht van de ochtend zien.
Als angst wijkt voor zelfvertrouwen, als openkomt
wat gesloten en verhard was, dan kun je weerjuichen
om de ochtend. Het groeten kan weer op gang komen.
Centrum Vervolgd Christendom
door brand verwoest
ALMERE Het landelijk zendingscentrum van de kerkelijke
hulpverleningsorganisatie Vervolgd Christendom in Almere is in
de nacht van donderdag op vrijdag volledig door brand verwoest.
Zowel het kantoor als de bijbehorende opslagloodsen met voorra
den zijn in de as gelegd. Ook een vrachtauto van de organisatie
ging in vlammen op. De schade bedraagt volgens algemeen secre
taris Sipke van der Land in ieder geval een miljoen gulden. Het ge
bouw was verzekerd. Dat geldt echter niet voor de opgeslagen bij
bels, voedsel en kleding in de loodsen. Deze goederen waren be
stemd voor Oost-Europa. Van der Land raamt de waarde van de
goederen, die zijn verzameld met behulp van de donateurs van
Vervolgd Christendom, op enkele tonnen.
LONDEN/AMERSFOORT
Henry Omar Akolawin is
geboren in de buurt van Ko-
dok, het gebied van de Opper
Nijl, twee jaar voordat de En
gelsen Soedan - in 1956 - de
onafhankelijkheid gunden.
Hij herinnert zich nog heel
goed de missionarissen bij
wie hij tussen '61 en '64 op
school heeft gezeten. Zijn ou
ders hadden zich door de En
gelsen laten dopen. Je beke
ren tot het christendom le
verde voordelen op, zo simpel
was dat, het bracht je in con
tact met het westen.
Missie en zending konden tot
'56 hun gang gaan in het zuiden
van Soedan, maar na de onaf
hankelijkheid laaide de strijd
om de arabisering op.
Akolawin kan trots zijn op zijn
westerse opvoeding. In een per
fect gesneden pak bedrijft hij
vanuit Londen public relations
voor het SPLA, de zwarte be
vrijdingsbewegingvan zuidelijk
Soedan. Hij kan ook van geluk
spreken, ook al heeft hij een le
ven van vluchten en verhuizen
achter de rug. In 1964 werd zijn
school, als gevolg van de bur
geroorlog tussen het noorden
en het zuiden, gesloten. Alle
missionarissen en zusters
moesten vertrekken. Twee jaar
later klaarde de situatie weer
op en kon hij naar een katholie
ke school in de hoofdstad Khar
toum om zijn lagere school af te
maken. Daarna moest hij op
nieuw verhuizen om zijn mid
delbare school te doen. Tussen
'76 en '80 studeerde hij wiskun
de in Khartoum en vanaf 1980
werkte hij voor de regionale re
gering in Juba, de hoofdstad
van zuidelijk Soedan. Na daar
een jaar leraar geweest te zijn,
kon hij in Londen een post-uni-
versitaire studie volgen en
sinds 1986 woont hij daar onaf
gebroken.
Akolawin laat geen misverstan
den bestaan over de ware be
doelingen van de huidige
machthebbers in Khartoum.
Vanaf de onafhankelijkheid
heeft de Soedanese regering ge
probeerd het niet-islamitische
zuiden in het gareel te krijgen.
De toepassing van de islamiti
sche wetten werd niet echter al
tijd door alle machthebbers
even consequent toegepast.
Hard optreden werd afgewis
seld met concessies. In 1972
kreeg het zuiden een vorm van
autonomie. Generaal Numeiry
maakte daar in 1982 weer een
eind aan. Hij voerde de sharia -
de islamitische strafwetgeving -
in. Numeiri moest het veld rui
men, maar de huidige macht
hebber Omer Bashir is meer
dan al zijn voorgangers vastbe
sloten van Soedan een moslim
staat te maken. Op de ontred
derde zuiderlingen die het ge
weld ontvluchten wordt door de
islamieten intensief inge-
preekt. Faciliteiten aan hen
worden afhankelijk gesteld van
de bereidheid het moslimgeloof
te omhelzen. Ook wordt er vol
op gestraft op islamitische ma
nier: handen worden afgehakt
van dieven en overspelige vrou
wen worden gestenigd. In feite
is er een stille revolutie gaande.
Omer Bashir heeft de steun van
Iran dat Soedan van goedkope
olie voorziet en dit land maar al
te graag als springplank wil ge
bruiken om het moslimfunda
mentalisme elders in Afrika te
introduceren.
Bashir treft het bovendien dat
de verzetsbeweging van het
christelijke en animistische zui
den zwaar verdeeld is. Com
mandant John Garang die het
SPLA al vanaf 1984 leidt, heeft
zich bij vele leidende figuren
binnen het SPLA onmogelijk
gemaakt door zijn arrogante
optreden. Een andere comman
dant dr. Rial Mashar heeft zich
als leider opgeworden en dit
heeft tot een bloedige strijd ge
leid tussen facties binnen het
SPLA, terwijl ook nog eens de
hongersnood tienduizenden
slachtoffers maakt in het zui
den.
Akolawin heeft de neiging het
conflict tussen beide mannen te
bagatelliseren. Hij ontkent dat
er sprake is van een stammen
strijd, Garang is een Dinka en
Mashar een Nuer. Eerder is er
volgens hem verschil van me
ning over de doelstellingen van
het verzet. Garang zou van Soe
dan een seculiere, democrati
sche staat willen maken, de am
bities van Mashar zouden min
der ver reiken. Volgens Akola
win hebben beide leiders tij-
.dens overleg in Nigeria hun
conflicten tyijgelegd.
Donkere mensen
De strijd tussen het noorden en
zuiden van Soedan dateert in
feite al van ver voor de onafhan
kelijkheid. Soedan was voor de
Arabieren het land van de don
kere mensen en zij hebben on
afgebroken geprobeerd deze
barre woestijnstreken onder
controle te krijgen. Volgens
Akolawin zal dit nooit lukken,
want de negers hebben een af
schuw van de arabisch-islamiti-
sche cultuur. De grote fout van
de Engelsen is volgens hem ge
weest dat zij het animistische
en christelijke zuiden in een
staat hebben verenigd met het
islamitische noorden.
De hebzucht van het islamiti
sche noorden is gewekt door het
feit dat in het zuiden delfstoffen
gevonden zijn. Dat lijkt de stel
ling van de Nederlandse missio
naris Tjeu Haumann (54) te on
derstrepen - die in het vooijaar
uit Soedan terugkeerde - dat
het geloof in Soedan als dek
mantel wordt gebruikt voor po
litieke doeleinden. Toch is het
heel moeilijk onderscheid te
maken tussen geloof en poli
tiek, beaamt hij ook, want de is
lam erkent geen scheiding tus
sen kerk en staat. De grens tus
sen politiek en geloof is daarom
heel moeilijk te trekken.
Tjeu Haumann werkt sinds
1988 in de Soedan na vijfen
twintig jaar in Kenia genissio-
neerd te hebben. Hij is ronduit
geschokt door de desinteresse
die hier voor de problemen in
Soedan bestaat en houdt de
journalistiek daarvoor mede
verantwoordelijk. „We voelen
ons niet schuldig. Het is eén
strijd die ons niet aangaat. In
tegenstelling tot de situatie in
Zuid-Afrika. Dat gaat ons wel
aan omdat het onze eigen soort
is die daar discrimineert".
„De Verenigde Naties kunnen
hun handen van de Soedan af
trekken, want het wordt voor
gesteld als een strijd tussen
godsdiensten". Maar dat is vol
gens hem niet de kern van het
conflict. „De godsdienst wordt
door machthebbers over en
weer misbruikt. Een moslim
kan ik niet veroordelen als hij
zijn overtuiging uitdraagt, wel
als hij de rechten van anderen
schendt. De negers zullen de
sharia nooit accepteren, zegt hij
net als Akolawin.
Het westen is volgens Hau
mann wel degelijk partij, want
behalve voedsel levert het ook
wapens aan de strijdende par
tijen. Er wordt steeds gespro
ken over mensenrechten, maar
daar achter verschuilen zich al
tijd belangen..
Tjeu Haumann heeft de afgelo
pen jaren gewerkt in Yambio in
het uiterste zuiden van Soedan.
Mensen zijn er voortdurend een
speelbal tussen de strijdende
partijen. De oorlog gaat op en
neer. Het gebied waarop ze wo
nen wordt veroverd en dan
weer door de tegenpartij terug-
veroverd. Er is geen gezin waar
niet iemand slachtoffer is ge
worden van de oorlog. Voedsel
kan niet worden verbouwd.
Haumann was in Yambio actief
in de Raad van Kerken waar
een katholieke bisschop de
voorzitter van is. Een bijwer
king van de oorlog is, zegt hij,
dat de oecumene bloeit, maar
een oplossing voor het conflict
komt daarom niet dichterbij.
„Het enige dat je kunt doen is
de mensen helpen". Geconfron
teerd met de schuldvraag naar
het conflict zou de bisschop vol
gens hem zeggen: 'het is ons
kruis. We zijn christenen. We
verwerpen dit kruis niet, jullie
kunnen het niet van ons over
nemen, maar we vragen jullie
wel ons te ondersteunen'. En
Haumann voegt daar zelf aan
toe: de oorlog is niet zonder ons
ontstaan en ze zal ook niet zon
der onze medewerking aan een
eind komen.
Tjeu Haumann schreef Afrika,
geef me je ogen'. Uitgave Cen
traal Missie Commissariaat,
Rhijngeesterstraatweg 40
Oegstgeest. Tel. 071 -159159.
Greenpeace
DAT uitgerekend de Nederlandse afdeling van Greenpeai EN
niet gebukt gaat onder de dramatische terugval van de ii af'
komsten hoeft niet te verbazen. De Nederlander is immei ne,
gewend zonder veel omhaal zijn portemonnee of zijn ch !n
queboekje te trekken als het om een 'goed doel' gaat. D 111
Greenpeace daaronder valt staat hier ook niet ter discussi
we staan in meerderheid achter de moedige activistische b 1(j.
zigheden van de milieu-organisatie. De laffe overval vani edi
Franse geheime dienst op de Rainbow Warrior ligt hier m |D
vers in het geheugen en leverde Greenpeace ook nog eei i]t
veel goodwill op in ons land. tgi
srl
In Amerika, waar het meeste geld vandaan kwam, ligt d;IJ
heel anders. Daar wordt het internationale milieu-geweteng
vooral gekoesterd door een intellectuele bovenlaag,
grootste groepen in de Amerikaanse samenleving kijki '1
niet veel verder dan hun voorstad of hun wijk en als ze
van Greenpeace horen, zien ze die radicale activisten eerd
als een bedreiging van de (technologische) 'vooruitgaiij
dan als een broodnodig tegenwicht tegen het cynische eigei
belang van de grootindustrie.
DAT alles moet heel demotiverend werken. Greenpeaiet
USA heeft dan ook nog eens te lijden van de steeds verha 'n
dende instelling van de jaren tachtig en negentig. Fondsei
werving kan daar bijvoorbeeld niet (meer) geschieden dooin
'gratis' vrijwilligers, maar moet worden opgedragen aaee
mensen die een percentage krijgen van het huis-aan-hi
"1; ook dat roomt de inkomsten danig af.
De voorzitter van de Europe
se Commissie Jacques Delors
herhaalde begin deze maand
óp een kerkelijke bijeen
komst in Brussel zijn plei
dooi aan de kerken "om Eu
ropa een ziel te geven". De
vraag is evenwel wat de ker
ken met dat pleidooi aankun
nen.
Toen Delors vorig jaar een
soortgelijke uitspraak deed,
werd er door de kerkelijke vre
desbeweging geroepen dat ze
die pretentie niet voor haar re
kening kon nemen. Onze mar
ginaliteit maakt dat gewoon on
mogelijk. Als Europa een ziel
geven betekent dat verloren ge-
gane posities weer terugvero-
verd moeten worden, zijn we
niet thuis, zo werd door nogal
wat protestanten gezegd. In ka
tholieke kring heeft men met
die pretenties in ieder geval
minder moeite. Maar daar ont
aardde de herbezinning over
Europa in een strijd met ortho
doxen, in feite in een conflict
om macht in die contreien waar
de rol van de kerken nog van be
lang is. Maar creativiteit in het
nadenken over de manier waar
op men aansluiting zou kunnen
vinden bij de massa's in het
sterk ontkerstende West-Euro
pa was er niet of nauwelijks. De
speciale synode in Rome eind
vorig jaar aan dit onderwerp ge
wijd leverde in ieder geval daar
geen bijdrage aan.
Toch is de kwestie zeer actueel.
Het is daarom niet verwonder
lijk dat die vragen steeds vaker
buiten de gevestigde kerken om
aan de orde worden gesteld.
Een niet ontoepasselijke bouta
de in dit verband geuit luidt dat
het christendom te belangrijk is
om alleen aan de christenen te
worden overgelaten. Want wat
plechtig gezegd gaat het om de
zorg voor het avondland. Dat is
de titel die de Vlaamse filosoof
Jacques De Visscher onlangs
gaf aan een reeks lezingen op de
Brusselse Vrije universiteit.
Deze instelling is vanouds een
anti-clericaal bolwerk in een
land dat in naam nog steeds
overwegend katholiek is. Dat
niettemin op die plek dit pro
bleem aan de orde kon worden
gesteld geeft aan dat dit soort
tegenstellingen achterhaald
zijn.
Je zou kunnen zeggen dat De
Visscher in feite probeerde een
acceptabel antwoord te geven
op de vraag van Delors. Ook hij
vraagt zich af wat de conse
quenties zullen zijn wanneer de
Europese integratie voorname
lijk in het teken staat van poli
tiek, economie, wetenschap en
technologie, met verontachtza-
ming van de ethische en reli
gieuze dimensie van het leven
in Europa. Hier gaat het dus
uitdrukkelijk niet om de vraag
naar de kennis van het Europe
se christendom zonder welke
een groot deel van de culturele
geschiedenis van het westen
een gesloten boek dreigt te wor
den (hetgeen het in feite voor
grote groepen reeds is). Het
gaat hier om de waarden die ge
acht worden verbonden te zijn
met de christelijke kerk. Het
grote probleem is dat zij zijn in
gebed in een dogmatische tradi
tie waar steeds minder mensen
verstandelijk mee uit de voeten
kunnen.
De gereformeerde theoloog
Herman Wiersinga die in zijn
carrière al eerder heilige huis
jes omver wierp, is in Geloven
bij daglicht; verlies en toekomst
van een traditie het dogmati
sche gedachtengoed doorgelo
pen op zoek naar wat nog bruik
baar is. Hij hanteert subjectieve
criteria als ervaarbaarheid,
werkbaarheid, denkbaarheid
en bevattelijkheid om zaken te
schrappen als de Drievuldig
heid en de almacht van God
(maar uiteraard niet God zelf).
Het getuigt van moed dat hij
voor een hoogkerkelijk omge
ving - want voor dat milieu is
zijn boek toch op de eerste
plaats geschreven - deze zaken
aan de orde stelt. Zijn boek mag
je een noodzakelijke intellec
tuele reiniging noemen, maar
de vraag is of deze poging op de
buitenwacht veel indruk zal
maken. Daarvoor maakt zij een
te willekeurige indruk en is zij
te weinig consequent. Ze is niet
verrassend omdat de meeste
geëngageerde gelovigen al lang
zo ver zijn.
V ooruitstrevende
erediensten in de christelijke
kerken, zowel katholiek als pro
testant, zijn immers al lang re
sultaat van een sluipend drai-
neringsproces waarin oude dog
ma's zonder nadere discussie
zijn komen te vervallen. Het is
trouwens wonderlijk om te zien
hoeveel vitaliteit en actie daar
nog steeds bloeit temidden van
allerlei versteend leergezag en
machtsaanspraken.
De
BUSH zou nauwelijks een mooiere manier hebben om zij
lopende ambtstermijn af te sluiten dan door een genereus!
nancieel gebaar te maken naar het zo onder druk staand ar
Greenpeace, en daarmee naar de milieubeweging in het
gemeen.
ROME De nieuwe rooms-katholieke wereld-catechismus
eind dit jaar verschijnt, laat ruimte voor het voltrekken var
doodstraf.
Overheden mogen in bepaalde gevallen en onder strenge voc e
waarden tot deze straf overgaan. De catechismus, waarin de rk ie(
loofs- en moraalleer is samengevat, volgt daarmee de traditions
opvatting van de R.-K. Kerk. Deze gaat ervan uit dat de doodsti
als laatste middel gerechtvaardigd is, wanneer de samenlevi 0j
fundamenteel geschaad is, geen andere middelen voorhanden z 0]
en de maatschappij op geen andere manier beschermd kan w< e,
den. 5j
Dat de doodstraf principieel wordt toegestaan, komt als een v er
rassing. Paus Johannes Paulus II pleitte vijf jaar geleden nog n
succes voor gratie van de ter dood veroordeelde Paula Cooper in
Verenigde Staten. Ook andere bisschoppen hebben in het verled
regelmatig gepleit om genade voor recht te laten gelden.
Medewerkers van het Vaticaan zeggen dat de RK Kerk ook in
toekomst zal pleiten tegen het voltrekken van de doodstraf,
nieuwe catechismus bepleit de doodstraf niet, maar geeft aan w
neer die voor de RK Kerk nog toelaatbaar is.
heel andere weg. Hij is -in het
spoor van een bepaalde katho
lieke traditie - meer geïnteres
seerd in de uitkomsten van het
geloofsonderricht. Wat zijn dan
de specifieke waarden van het
christelijke Avondland, vraagt
hij zich af. Hij heeft er zes uitge
kozen. Daaronder: de wet van
de liefde, de opheffing van het
geweld, de onthechting van be
zit, de gelijkheid van alle men
sen en de vergevingsgezind
heid.
Niet te ontkennen valt dat bei
de vormen van bezinning on
ontkoombaar zijn. Want de
waarden worden gedragen door
een theologische traditie.
Wordt de laatste ongeloofwaar
dig, dan staat het er ook slecht
voor met de waarden zelf.
N.a.v. Jacques de Visscher: De
zorg voor het Avondland, Uitga
ve Kok. Prijs 15,-. Herman
Wiersinga: Geloven bij dag
licht. Uitgave Ten Have. Prijs
34,50.
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit
Kantoor redactie: Apothekersdijk 34, Leiden.
Kantoor advertentie- en
abonnementenatdeling: Stationsweg 37, Leiden
Telefax 071 -134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
070-3190 933.
070-3906 717
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Hoofdkantoor:
Telefoon:
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08 30 tot 17.00 uur
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 8
Leiden en omgeving (tel. 071 -144 046/047/48/49)- G.- J. Onvlee (chef-redacteur)I
F. Buurman, K. van Kesteren, R. Kleijn, drs. R. Koldenhof, M Kroft, T Pieters i
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel. 070 - 3190815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. R. Edens, drs. Chr. van der Hoff, A. va
Holstein, E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R de Roo
Sport (tel. 070 - 3190 826): in samenwerking met sportredactie Sijthoff Pers.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834)- G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs K Swiers,
M van de Ven en P Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout
(chef). H. Bijleveld, D. Hofland. P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Weé
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J. van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A Heering (Rome), B van Huèt (Londen). M. de Koninck
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W Voordoti
(Parijs), drs. F?. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van Wijland
(Belgrado). F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- C
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster: d
M. de Cocq.
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m v
15.00 uur.
n 08.30 tot 17.00 uur
n 18.00 tot 19.00 uur, op za. v
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -141 905 Voor uitsluitend het dod
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -140 680.
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
