Schiedam krijgt
jenever-museum
Onbekend Denemarken
is een vakantie waard
LEVEN WELZIJN
Tessin ontneemt Zwitserland oubollig imago
üeidóaQowuvnt
WOENSDAG 15 JULI 1992
Lego wil meer pretparken
De Deense speelgoedfabriek Lego wil naast het al sinds 1968 be
staande Legoland in Kopenhagen - meer pretparken aanleggen.
Daarvoor komen zes plaatsen in Europa en de Verenigde Staten
in aanmerking. Lego heeft het oog laten vallen op Zuid-Duits-
land. op de dichtbevolkte grensstreek van Nederland, België en
Duitsland en op Londen. Voorde VS wordt gedacht aan Zuid-Ca-
lifornië, de omgeving van de stad Washington en de staat Maine.
Nog niet duidelijk is of de parken een kopie worden van het 'oude'
Legoland, waar de waar de attracties met de speelgoedsteentjes
zijn gebouwd. De parken worden aangepast aan de landstreek.
De grootst bekende-vikingbegraafplaats ligt in de Lindholm heuvels bij Norresundby, Noord-Jutland. Er zijn bijna zevenhonderd graven, die bego denkt dat elk van de themaparken jaarlijks 1.4 miljoen be
ult rotsen bestaan. zoekers zal trekken. Legoland in Kopenhagen werd in 1991 door
FOTO'S: DEENS VERKEERSBUREAU 1 -2 miljoen mensen bezocht.
SCHIEDAM Schiedam krijgt een heus
jenever-museum. Het gaat pas over drie
jaar open, maar met de voorbereidingen is
inmiddels begonnen. Dat meldt de initia
tiefnemer, de stichting 'De Gekroonde
Brandersketel' uit Schiedam.
Het 'Museum van het Nederlands Gedistilleerd'
komt aan de Lange Haven in het in 1985 door brand
beschadigde pand van distilleerderij 'De Locomo
tief van de firma Melchers.
De Europese Commissie was zo enthousiast over
de museum-plannen, dat zij er de onderscheiding
voor het teruggeven van een zinvolle betekenis aan
monumenten van bedrijf en techniek aan gaf. Be
halve uit twee EG-regelingen is geld verworven uit
de subsidiepot van Rijksmonumenten. Ook ver
schillende distillateurs, het Productschap van ge
distilleerde dranken en de gemeente Schiedam
hebben inmiddels bijgedragen. Er is nu 3,7 miljoen
gulden in kas, er is nog 1,8 miljoen gulden nodig.
Kelder
Schiedam heeft op dit ogenblik al wel een jenever-
museumpje. Dat is te vinden in de kelder van het
Schiedams Stedelijk Museum. Het gaat hier om
een wat verstopte en statische tentoonstelling. Het
nieuwe en zelfstandige jenever-museum moet een
modern museum worden: zeer toegankelijk zijn,
actief en alles over de jeneverproduktie vertellen.
De produktie van vroeger, de produktie van nu en
de ontwikkeling daartoe worden belicht. Volgens
woordvoerder J. Gunneweg van 'De Gekroonde
Brandersketel' zal ook worden ingegaan op de
waardering voor en de bezwaren tegen de borrel.
Behalve voor de collectie werktuigen uit de mu
seum-kelder, de produktie van jenever en de maat
schappelijke reactie op drankgebruik, zal er in het
nieuwe museum aandacht zijn voor nevenambach
ten in de kuiperij en de glasindustrie. Bovendien is
er een collectie van 10.000 miniatuurflesjes te zien,
volgens Gunneweg 'een atlas van al het gedistil
leerd'. Verder komen er een proeflokaal, een win
kel en, als pronkstuk, een kleine maar werkende
negentiende eeuwse moutwijnbranderij.
Kwaliteit
De stichting rekent op 60.000 tot 75.000 bezoekers
per jaar. Volgens Gunneweg zal het een mengeling
zijn van mensen die geïnteresseerd zijn in de pro
duktie en liefhebbers van het resultaat. De jonge
jenever is volgens hem nog altijd nummer één van
het Nederlands gedistilleerd. De producenten zijn
wel druk bezig met kwaliteitsverbetering om het
hoofd te bieden aan de concurrentie uit het buiten
land
De jeneverproduktie is allang niet meer geconcen
treerd in Schiedam. Er wordt op diverse plaatsen
jenever vervaardigd, maar merken als Vlek, Flo
rijn, Ketel I en De Kuyper komen nog wel uit Schie
dam.
Idoor
MARIA GELUK
Zwitserland komt maar
niet van haar oubollige
imago af. Het wordt nog
steeds gezien als het land
van de alpenhoorns, kaas
fondue en vakwerkhuis
jes: niet bepaald een va
kantie-oord dat tot de ver
beelding spreekt. Jonge
ren hoor je er al helemaal
niet over. Ze worden weer
houden door de gevreesde
truttigheid, het conserva
tisme en de beruchte hoge
prijzen.
De provincie Tessin in het zui
den van Zwisterland zucht
zwaar onder het juk van deze
vooroordelen. Dit kanton met
zijn duidelijk Italiaanse in
vloeden distantieert zich uit
drukkelijk van de overige ge
bieden. Een andere natuur,
een 'eigen' keuken en een af
wijkende mentaliteit. Enige
bekendheid geniet het meren
gebied met de plaatsen Locar
no en Lugano, maar ook hier
blijven de toeristen al jaren
weg vanwege het zwaar ver
vuilde water.
Tessin heeft inmiddels de
handschoen opgepakt, de pro
vincie wil zich weer populair
maken onder de Europese va
kantiegangers. Tonnen geld
worden uitgegeven voor reno
vatie van karakteristieke ge
bouwen, de verbetering van
doorgaanswegen en de organi
satie van culturele evenemen
ten. Een reis langs verschillen
de kleine en minder kleine
plaatsen leert dat het Italiaans
aandoende kanton meer te bie
den heeft dan pasta en espres
so.
Wie graag met het openbaar
vervoer reist, kan in Zwitser
land uitstekend uit de voeten.
Ook het zuidelijke Tessin is
vanaf de vluchthaven Zürich
makkelijk en comfortabel per
trein bereikbaar. De zitplaat
sen bieden volop ruimte voor
lange benen. En het uitzicht
staat garant voor weinig verve
ling. Een Swiss Pass is ideaal
voor toeristen die veel willen
trekken. Hiermee kunnen ze,
na de eenmalige aanschaf, vrij
reizen op bijna alle trein-.boot
en bustrajecten.
De tocht per spoor van Zürich
naar Tessin duurt ongeveer
twee uur en gaat via de plaat
sen Arth-Goldau, Altdorf en
Airoio. Vanaf Airoio is het nog
een half uurtje met de bus naar
het pittoreske Rortiaanse dorp
je Giornico. Een ware oase
voor liefhebbers van oude ker
ken, want de plaats telt drie
van dergelijke geestelijke bol
werken.
Giornico
Op een berghelling ligt Santa
Maria del Costello, een kerkje
uit de twaalfde eeuw met in
drukwekkende muurschilde
ringen. Beneden in het dal
staan de twee andere heilig
dommen: San Nicolao (12e
eeuw) en San Michele (13e
eeuw). Beide kerken tonen de
zelfde robuuste bouwstijl,
maar tussen de interieurs is
een wereld van verschil.
San Nicolao staat op de monu
mentenlijst. Bij zijn restaura
tie in 1945 is het oorspronkelij
ke Romaanse interieur be
waard gebleven. Dit in schril
contrast met San Michele.
Deze kerk is drastisch gemo
derniseerd. De kitsch straalt
ervan af, met als dieptepunt
een ronde keukenklok vastge
pind aan de preekstoel.
Verder afzakkend naar het zui
den bevindt zich Bellinzona.
Deze stad heeft geen drie ker
ken, maar drie Middeleeuwse
kastelen. Het meest opvallend
van dit trio is het Castelgran-
de, een op moderne wijze gere
noveerde vesting: de trots van
Bellinzona. Op 27 maart van
dit jaar werd het kasteel hero
pend, na restauratiewerk
zaamheden die tien jaar in be-
De Tessiner architect Aurelio
Galfetti heeft getracht heden
en verleden harmonisch sa
men te laten vallen. Het resul
taat is spectaculair. Zo heeft
hij onder meer in de rots waar
het kasteel op staat, een lift ge
bouwd. Castelgrande bezit een
restaurant en speciale ruimten
voor tentoonstellingen en con
certen.
Een half uur treinen zuid
waarts van Bellinzona ligt de
exotische plaats Lugano aan
het Lago Maggiore. Het deel
van Tessin waar je Italië bijna
kunt ruiken. De alpen met
sneeuwtoppen hebben plaats
gemaakt voor een subtropisch
landschap met palmen en cy-
pressen. Aantrekkelijk voor
zwemliefhebbers en water
sporters. Zeker nu het meer
grotendeels is schoongemaakt
- een project van tien jaar -
en bijna overal weer gezwom
men mag worden.
Kabelbaan
Maar ook voor wandelaars en
natuurgenieters biedt Lugano
mogelijkheden. De kabelbaan
Monte San Salvatore kan het
beginpunt zijn van een avon
tuurlijke bergtocht. Dit 'trein
tje' stijgt tot een hoogte van
912 meter. Op de top van de
berg is van alles mogelijk. Pas-
Tessin is het
meest
exotische deel
van
Zwitserland.
Een van de
plaatsen die de
moeite waard
zijn om te
bezoeken is
Locarno aan
het Lago
Maggiore. Op
de voorgrond
het klooster
Madonna del
Sasso..
FOTO: PR
sagiers kunnen even genieten
van het uitzicht en weer terug
met de kabel, maar ook te voet
afdalen en naar plaatsen wan
delen als Carona, Morcote, Fi-
gino en Melide.
De wandeling naar Carona
neemt ongeveer drie kwartier
in beslag en vereist scherpe
ogen en schoenen met een
goed profiel. Bordjes aan bo
men moeten de weg wijzen,
maar de meesten zijn in de
loop der jaren verdwenen:
waarschijnlijk meegenomen
door al te enthousiaste wande
laars. Wie nog energie over
heeft, kan in Carona een be
zoek brengen aan de botani
sche tuin van Monte S. Grato,
gelegen op een berghelling. De
veelheid aan kleuren valt van
verre op.
Even ten oosten van Carona
ligt Melide. Vanuit dit plaatsje
leunnen boottochten worden
gemaakt naar Brusino, Luga
no en Morcote. Bij de Zwitsers
staat Morcote bekend als één
van de mooiste Tessiner dor
pen. Het ligt in de meest zuide
lijke punt van Zwitserland. De
historische en bijzondere in
druk die de plaats vanaf een
boot geeft, valt echter bij een
nadere verkenning tegen. De
toeristische industrie is te pro
minent aanwezig.
Ascona
Lieflijker, gezelliger en cultu-
reler is Ascona met haar vele
galeries. De plaats ligt aan het
andere grote meer van Tessin:
het Lago Maggiore. Het meer
is geschikt voor zwemmers,
maar herbergt ook een intere-
sant botanisch eiland, het Isola
di Brissago. Het is een must
voor alle bloemen- en planten
liefhebbers. Oppertuinier
Hansjürg Albrecht vertelt
graag, zo nu en dan met een
paar woorden Nederlands, al
les over de bijzondere vegeta
tie.
Meer informatie over het kan
ton Tessin is aan te vragen bij
het Nationaal Zwitsers Ver
keersbureau, Koningsplein 11,
Amsterdam, tel. 020-6222033.
Onbekend maakt onbemind. Daardoor kiest slechts twee procent van de Nederlandse va
kantiegangers Denemarken als vakantiebestemming. De mensen die gaan, kiezen meestal
Jutland als hoofdbestemming, maar er zijn nog veel meer interessantere bestemmingen.
Met oude èn nieuwe attracties probeert het Deens Verkeersbureau de groeiende schare toe
risten te lokken. En die groei zit erin. Vorig jaar steeg het aantal Nederlanders dat een hotel
in Denemarken boekte zelfs met 41 procent. „We hebben de trend mee" zegt Bodil de Wit
van het Deens Verkeersbureau tevreden.
Idoor
HENK VERKERK
Maar liefst 7500 kilometer
kustlijn omgeeft het zui
delijkste koninkrijk van
Scandinavië. De stranden
zijn meestal zeer schoon,
rustig en het water is zui
ver.
Wanneer je als toerist via Jut
land van Fünen naar Sjaelland
(met de hoofdstad Kopenha
gen) rijdt, stuitje bij Knudsho-
ved op de Grote Belt. Nu nog
onderhouden zeeschepen de
verbinding tussen Fünen en
Sjaelland. In 1997 vormen
bruggen en een spoorwegtun
nel de verbinding. Maar de
boottocht geeft nu al een prima
impressie van de Deense vari
ant op het Kanaaltunnelpro
ject. Zelfs met Deltawerken
verwende Nederlanders zullen
hier verbaasd zijn over de tech
nologische hoogstandjes die
worden bereikt.
Overigens is onze bouwmaat
schappij Ballast Nedam een
van de bouwers aan dit project.
De nieuwe oostelijke hang
brug zal een lengte halen van
6,8 kilometer en is daarmee de
langste ter wereld. De hoogte
bedraagt 254 meter. De weste
lijke brug is al voor een deel
klaar en wordt 6,8 kilometer
lang. De trein gaat onder het
oostelijk deel van de Grote
Belt via een acht kilometer
lange tunnel op 80 meter diep
te Al bij de bouw heeft Dene
marken er een nieuwe attrac-
Via het zachtgolvende zuidelij
ke deel van Sjaelland bereikt
de toerist de oude huzarenstad
Naestved, waar de garde die in
Kopenhagen bij het paleis de
wacht houdt haar thuisbasis
heeft. Iedere woensdagmiddag
houden de huzaren een parade
in het stadje. Vlakbij Naestved
liggen twee andere attracties:
de 170 jaar oude Holmegaard
Kopenhagen glasfabriek en
het spiksplinternieuwe Bon-
Bon land in Holme-Olstrup.
De oude glasfabriek haalde in
1825 Boheemse glasmakers
naar dit deel van Denemarken.
Nu wordt nog steeds op de oor-
pronkelijke wijze dit ambacht
uitgeoefend. Iedere ochtend
(behalve de eerste drie weken
van juli) is de fabriek te bezich
tigen.
Niet ver hier vandaan ligt Bon-
Bonland, een uit de hand gelo
pen marketinggrap van de
tweede snoepjesfabriek van
het land. De fabriek brengt
vanaf 1985 31 varianten snoep
op de markt met als kenmerk
'leuke namen als 'rotte vis',
'oorsmeer' en 'hondescheten'.
In het najaar zal de Nederland
se markt met dit in Denemar
ken zeer populaire fenomeen
kennis maken. Om te laten
zien hoe de snoep gemaakt
wordt heeft de fabriek een at
tractiepark gemaakt met le
vensgrote beesten, zoals die op
de verpakking staan afge
beeld. Daarnaast is op het
72000 m groot terrin een cir
custent, een bioscoop met te
kenfilms, een snoepjesfabriek
en natuurlijk, een immense
snoepwinkel. Het park is dit
jaar geopend en men verwacht
100.000 bezoekers. Kinderen
schijnen het leuk te vinden, al
is het park nog lang niet klaar.
Middeleeuws
Veel meer de moeite waard is
een andere attractie die nog
zuidelijker op het eiland Fal-
ster in Nykobing is geopend.
Aan de hand van oude schilde
ringen heeft men hier een mid
deleeuws technologiepark
aangelegd. Hier kun je zelf de
katapulten spannen waarmee
vroeger de kastelen werden
bekogeld. De oude smidse, de
tredmolen, de botenbouwer en
middeleeuwse tenten geven
een indruk van de technische
vaardigheden van vijfhonderd
jaar geleden. Ooit bedoeld als
werklozenproject lijkt dit 'Mid-
delaldercentret' uit te groeien
tot een zeer attractieve vrije
tijdsbesteding.
Een half uurtje rijden van dit
park ligt het schitterende ei
landje Mon. Hier liggen hele
maal aan het eind van de heu
velrug, in het oosten, de be
roemde krijtrotsen van Mpns
Klint. Een stijle trap voert naar
de rotsen aan het helderblau
we zeewater. 75 miljoen jaar
geleden werd dit krijt ge
vormd. 20.000 jaar geleden
heeft het landijs de krijtlagen
omhooggeperst.
Anderhalf uur rijden van M0n
ligt de hoofdstad Kopenhagen.
Wij laten de stad met het pa
leis, de zeemeermin en Tivoli
achter en gaan naar drie attrac
ties noordelijk van de stad. De
oude chic van Denemarken
woont hier van oudsher aan de
Deense riviera. Een van hen
Het pittoreske plaatsje Aeroskobing op het eiland Aero, ten zuiden van het veel grotere Deense eiland Fü
nen. Zo moet een Deens plaatsje in de zeventiende of achttiende eeuw er uit hebben gezien.
Het Deens Verkeersbureau on
derzoekt momenteel waarom
de twee procent Nederlanders
naar Denemarken gaan. Het
zacht glooiend landschap, de
vriendelijkheid van de bewo
ners en de schoonheid van het
milieu scoren waarschijnlijk
hoog. Bodil de Wit van het Ver
keersbureau, geboren en geto
gen Deense, vertelt enthou
siast hoe het aantal campings
vorig jaar 21 procent, de huis
jes 36 procent en de hotels 41
procent meer gasten ontvin
gen. „Wij hebben de trend
mee. Denemarken biedt ruim
te zonder files. Na de oorlog
aan de Golf en in Joegoslavië
zoeken veel mensen een be
stemming dichter bij huis. En
dat biedt Denemarken: alle be
stemmingen zijn in driekwart
dag te bereiken.
Een huisje in Denemarken
kost in het hoogseizoen 700 a
800 gulden. Voor een gezin
kost een kampeerplaats rond
dertig gulden. Hotels echter
zijn voor onze begrippen ui
terst prijzig, door een btw-toe-
slag van 25 procent. Zelfs in
speciale arrangementen, of
met coupons die bij Neder
landse reisbureau's te koop
zijn, kost een kamer minimaal
150 gulden per nacht. En, zoals
in heel Scandinavië, alcohol
houdende drank is zwaar be
last. Een biertje kost al gauw
20 kronen (zeven gulden).
Waarbij voor Sjaelland nog als
extra handicap geldt, dat het
prijspeil 1,6 maal hoger ligt
dan. op de andere (schier-)ei-
landen.
was Karen Blixen, de schrijf
ster die door de verfilming van
haar boek en leven 'Out of Afri
ca' beroemd werd. Vorig jaar
besloot men de boerderij met
zestien hectare park open te
stellen voor het publiek. Het
huis van een van Denemar-
ken's grootste schrijvers is nog
steeds in de authentieke staat
te bezichtigen.
Moderne kunst
Iets noordelijker ligt één van
de meest spraakmakende
Deense musea, Louisiana. Het
museum ligt op het landgoed,
dat in de vorige eeuw bewoond
werd door Alexander Brun. De
man huwde drie maal een
meisje met de naam Louise.
Nu is Louisiana een museum,
waar op 8.500 vierkant meter
moderne kunst staat opge
steld. Deze zomer heeft het
museum een bijzondere ten
toonstelling met werk van
Spaanse fotografen tusen
1970- en 1990. Het museurn
probeert een eenheid te vor
men met het omgevende land
schap van Noord-Sjaelland.
Langs de kust rijdend naar hel
zuiden vindt u onze laatste
suggestie, het park Bakken bij
Klampenborg. Kopenhagen is
beroemd vanwege Tivoli, het
amusementspark dat volgend
jaar 150 jaar bestaat. Het at
tractiepark. dat al meer dar
vierhonderd jaar bestaat, ligt
op de oude jachtterrein van de
Deense koning. Het uitge
strekte park rond Bakken
biedt vele mogelijkheden tot
wandelen, een picknic of een
tochtje met paard en wagen.
Midden in het woud vindt U
Bakken, een gemoedelijk
soort Tivoli met 109 attracties
en negen plaatsen met levende
muziek. Ruim 2 miljoen men
sen, voornamelijk Denen, be
zoeken Bakken in de vijf
maanden, dat het open is. Bak
ken is daarmee na Tivoli de
meest bezochte attractie van
Denemarken. Voor mensen
die de gemoedelijkheid van de
de Denen tijdens een dagje uit
wil meebeleven, zeer aanbevo
len.
