Secretaris-generaal VN
vil meer troepen in Bosnië
tooit meer oorlog,
ltijd lijden'
Nieuwe regering
Rabin: geen
reden tot euforie
BUITENLAND
Kapitein Exxon
vrijgesproken
Dode en
gewonden bij
strijd in
Moldavië
Sootmit
MAANDAG 13 JULI 1992
paanse regering verwerpt
iderhandelingen met ETA
J)RID - Ministers van de Spaanse regering heb-
1 zaterdag het door de ETA aangeboden bestand als
iitief omschreven, maar weigerden in te gaan op de
van de Baskische afscheidingsbeweging hiervoor
ruil onderhandelingen op te starten. De ETA bood
dag de Spaanse regering een bestand van twee
anden aan, in ruil voor de belofte dat in de toekomst
ierhandelingen zullen plaatsvinden. Het aanbod
nt aan de vooravond van de Olympische Zomerspe-
die in Barcelona worden gehouden. De Spaanse
lister van jusititie Tomas de la Quadra en de minis-
van openbare werken Juan Manuel Equiagaray zei-
i het aanbod te verwelkomen, maar bleven erop
idringen dat de ETA eerst het gebruik van geweld
rijst, voordat onderhandelingen kunnen plaatsvin-
Ondanks de opmerkingen van beide ministers
er (nog) geen officiële verklaring van de socialisti-
eregering van premier Felipe Gonzalez.
FIS-leiders weigeren voor
rechter te verschijnen
ALGIERS - De leiders van het Alge
rijnse Islamitische Reddingsfront
(FIS), die ervan worden beschuldigd
de regering te hebben willen omver
werpen, weigerden gisteren voor de
rechtbank in Algiers te verschijnen.
Gisteren zou het proces tegen hen,
dat twee weken geleden werd ver
daagd, hervat worden. De zeven FIS-
leiders zeggen dat ze geen eerlijk pro
ces krijgen omdat de internationale
pers, mensenrechtenbewegingen en
acht Marokkaanse advocaten die aan
hun verdediging zijn toegevoegd,
buiten de rechtbank gehouden wor
den. Het proces tegen de FIS-leiders
gaat echter gewoon door, ook zonder
de aanwezigheid van
ANCHORAGE - Het hof van beroep in Alaska
heeft het vonnis tegen de kapitein van de olie
tanker Exxon Valdez vernietigd, omdat hem im
muniteit voor vervolging verleend had moeten
worden voor de olieramp voor de Amerikaanse
kust. Kapitein Hazelwood had de autoriteiten
namelijk geïnformeerd over de olievlek. De uit
spraak van het hof is gebaseerd op de federale
wet dat mensen die schadelijke vervuilingen
melden immuniteit voor vervolging krijgen,
dus niet gerechtelijk vervolgd kunnen worden.
Hazelwood is veroordeeld wegens nalatigheid
voor zijn rol in de olieramp op 24 maart 1989
waarbij zijn supertanker van Exxon Corp aan de
grond liep en er 42 miljoen liter ruwe olie in de
Prins Williambaai terechtkwam. Hazelwood is
nu officier op de Empire State, het trainings
schip van het zeevaartcollege van New York.
Duitsland komt voor '96
met snelwegbelasting
BONN - De Duitse minister van ver
keer Günther Krause wil voor 1995-96
een snelwegbelasting invoeren. Dat
meldde het Duitse weekblad Der
Spiegel zaterdag. Automobilisten zul
len een vignet moeten kopen dat tus
sen de 200 en de 400 mark per jaar zal
gaan kosten. Krause heeft gezegd
voor vrachtwagens al midden vol
gend jaar met een extra belasting te
zullen komen. Hij duidde aan dat de
Duitse regering de snelwegbelasting
„als het nodig is" ook alleen zal invoe
ren, aldus Der Spiegel. De EG heeft
enkele maanden geleden een andere
Duitse wegenbelasting afgekeurd
omdat die Duitse transportonderne
mingen zou bevoordelen boven ande
re Europese bedrijven.
Ziekten eisen
tol in Nepal
KATHMANDU De afgelopen da
gen zijn in Nepal meer dan 200
mensen gestorven als gevolg van
maag- en darmstoornissen. De
slachtoffers, onder wie veel kinde
ren en vrouwen, zijn vooral afkom
stig uit het westen van het land.
Volgens organisaties ter plaatse
kan het dodental nog behoorlijk
oplopen, omdat uit verscheidene
delen van het land spaarzaam in
formatie komt. Elk jaar in de zo
mer vergen maag- en darmstoor
nissen veel mensenlevens. Oorza
ken zijn vuil water, een gebrekkige
medische verzorging en ontoerei
kende hygiëne. Vorig jaar kwamen
400 mensen om.
Irak Vecht' voor
bevroren tegoeden
BAGHDAD - Irak heeft internationale
banken opgeroepen bevroren Iraakse
tegoeden vrij te geven zodat medicijnen
en voedsel kunnen worden gekocht.
Baghdad zei ook gerechtelijke stappen
te ondernemen tegen de Bank voor In
ternationale Regelingen (BIS) in Zwit
serland, die volgens het Iraakse ministe
rie van handel de fondsen blijft blokke
ren. Volgens de VN-resolutie van 2 au
gustus 1990 waarmee het embargo tegen
Irak van kracht werd na de Iraakse inva
sie van Kuwayt, heeft Baghdad het recht
medicijnen en voedsel te importeren.
Iraakse studenten demonstreerden gis
teren voor het ministerie van landbouw
tegen de aanwezigheid van VN-inspec-
teurs in Irak.
fervolg van de voorpagina)
1LGRADO Secreta-
-generaal van de Vere
nde Naties Boutros Gha-
vroeg de Veiligheids-
id gisteren om meer
epen om de luchthaven
Sarajevo te beveili-
ïtros Ghali wil nog eens 500
n extra om het vliegveld,
irlangs hulpgoederen voor
i.OOO inwoners van de
1 worden aangevoerd, te be-
ermen. Hij waarschuwde er
ter voor dat de aanhouden-
gevechten een bedreiging
men voor de VN-operaties
Josnië. Op dit moment zijn
104 VN-militairen, politie
agenten en burgers ingezet in
de hulpoperatie in en om Sara
jevo. Aangenomen wordt dat
de raad vandag of morgen bij
een zal komen om te praten
over het verzoek van de secre
taris-generaal.
De door Serviërs gedomineer
de regering van Joegoslavië
noemde gisteren de veroorde
ling van Joegoslavië door de
CVSE „onaanvaardbaar, on
eerlijk en onrechtvaardig". De
beschuldiging dat Servië aan
stichter is van het geweld in
Bosnië-Hercegovina is volgens
Belgrado „onjuist en onge
grond". Vrijdag stelden de
deelnemers aan de Conferen
tie over Veiligheid en Samen
werking in Europa (CVSE) in
Helsinki dat Belgrado de
„eerst verantwoordelijke" is
voor het geweld in Joegoslavië.
Twintigduizend Bosnische
vluchtelingen wisten afgelo
pen weekeinde te ontkomen
naar Kroatië. Alle hulpgoede
ren die hun opvang mogelijk
maakt zijn echter op, zo meld
de de Kroatische minister van
buitenlandse zaken, Zdenko
Skrabalo. De minister vroeg de
Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties opnieuw om mili
taire maatregelen tegen Ser
vië, terwijl de aanval op de stad
Gorazde voor de Bosnische
president Alija Izetbegovic
aanleiding was om een spoed
zitting van de raad te vragen.
De Amerikaanse president
George Bush heeft
de VS bereid zijn een deel van
de Zesde Vloot in te zetten om
de VN-sancties tegen Servië af
te dwingen, en dat de VS even
tueel luchtsteun zullen verle
nen voor het forceren van de
corridor van de kust naar Sara
jevo, waarlangs de VN hulp
goederen wil gaan aanvoeren.
Frankrijk schortte dit week
end volgens de Franse radio de
zending van legerhelikopters
naar Sarajevo ter bescherming
van de humanitaire hulpverle
ning voor onbepaaldte tijd op.
Dit wegens de vrees van Ame
rikaanse officieren dat de
komst van de toestellen tot een
escalatie van geweld zou kun
nen leiden. De helikopters
worden wel gereed gehouden
om binnen 48 uur ingezet te
kunnen worden.
RAJEVO Ramaiza
:erevic boog zich vori-
Datlweek om haar kat eten
vak-geven. Op dat moment
jffen de scherven van
li mortierbom haar van
iteren.
ligt nu in het Kosevo-zie-
huis in Sarajevo. Haar gro-
ogen kijken naar een
wereld wanneer kinde-
op weg naar herstel langs
rbed huppelen,
ïaiza is 11 jaar. Omdat ze
af haar middel verlamd is,
ze nooit meer lopen. Het
■ziekenhuis neemt 85
ent op van hen die gewond
.en bij de gevechten in de
gerde Bosnische hoofd-
Meer dan 8000 mensen,
wie driekwart burgers, zijn
afgelopen vier maanden
stad gewond geraakt. De
ste slachtoffer komen per
aan. Ze worden 's nachts
vrienden naar het zieken-
gebracht bij gebrek aan
juate ziekenauto's. Func-
arissen geven toe dat ze
idee hebben hoeveel
r gewonden opgesloten
'n in geïsoleerde steden die
een enkele manier het zie-
huis kunnen bereiken dat
;nige in de voormalige Joe-
avische republiek is dat in-
cht is op de behandeling
de ergste verwondingen.
ma Zaimovic, die ver-
gster is op de afdeling voor
onde kinderen, zorgt voor
latiënten. De jongste, van
maanden, is de zoon van
beroepsbasketballer die er
van droomde dat zijn zoon
)ok zou worden. Een mor-
doodde de moeder en
e een van de benen van de
af toen zij in mei in de rij
i voor brood.
ilp ons"
tien kinderen zijn fit ge-
om hun middagmaal aan
lage tafel te nuttigen. De
iren eten in bed of weige-
te eten en worden gehol-
of schreeuwen om hun
der, waarop ze getroost
„Schrijf dat wij niet genoeg
voedsel hebben help ons -
we hebben de hulp van de we
reld nodig om ons te redden",
zei Fatima in hakkelend En
gels. Faris Gavrankapetano-
vic, een chirurg op de afdeling
traumatologie, inspecteert een
röntgenfoto van de dij van een
jong meisje met een puntig
stuk metaal erin. „Dicht bij de
dij slagader", zegt hij met holl-
le ogen als gevolg van een te
kort aan slaap. „Een moeilijke
operatie. We pakken de wond
in, maar opereren niet. Geen
tijd".
En hij haast zich weg naar een
brancard die binnengebracht
is door een groep soldaten.
Erop ligt een Bosnische strij
der met een reusachtige en
lukraak verbonden wond in
zijn been. Het been wordt inge
pakt en iemand vertelt Faris
dat er nog vijf gewonde kinde
ren zijn aangekomen. Hij
grijnst en gaat naar hen toe.
Een hulpkonvooi van de Vere
nigde Naties heeft het zieken
huis geholpen aan twee vracht
wagens medicijnen, appara
tuur en babyvoedsel. Het per
soneel juicht, al is men onder
voed en uitgeput.
Besir Karacic, een moslim-slo
tenmaker, werd vrijdag door
een sluipschutter getroffen
toen hij naar zijn werk ging.
Met verwondingen in arm en
buik zal hij overleven, anders
dan zijn broer die eerder in de
oorlog gedood is. Hij spreekt
tegen dat hij verbitterd is door
zijn lijden.
„Ik wil alleen maar dat deze
oorlog ophoudt", zegt Hij. „En
dat kan alleen maar met een
militaire interventie van bui
tenaf om alle zware wapens te
vernietigen".
Mirza Susko, een 25-jarige fa
brieksarbeider, werd drie da
gen geleden door een sluip
schutter'in zijn onderbuik ge
troffen. Hij ziet er verwilderd
uit en heeft pijn, maar is in
staat om te praten. „Ik ben niet
boos", zegt hij. „Ik wil geen
wraak, maar laat hen een eind
maken aan deze oorlog".
Filippijnse vissers vermist na orkaan
SAN FERNANDO - Twee dagen nadat het noorden van de Filip
pijnen werd getroffen door de orkaan Eli, die topsnelheden van
120 kilometer per uur bereikte, is vandaag een zoektocht inge
steld naar 25 vermiste vissers.
De vissers, die zich op negen boten bevonden, zijn zaterdag voor
het laatst gesignaleerd voor de kust van de provinciehoofdstad
Baler, op ongeveer 145 kilometer van Manila. Door de slechte
verbindingen werd niet eerder met de zoektocht begonnen. Van
wege zware regenval in de buurt van de vulkaan Pinatubo, dreig
den lawines van vulkanisch materiaal zaterdag naar beneden te
komen. Hierdoor moesten 1.600 mensen in de provincie Luzon
hun huizen verlaten.
Macedonië
Z'n familie slaapt, maar deze jonge moslim in een Macedonisch vluchtelingenkamp wil wel wakker blijven voor de foto. In Macedonië demon
streerden gisteren tienduizenden mensen tegen een mogelijke naamsverandering van de voormalige Joegoslavische republiek. FOTO: epa
Uitgestelde reis
Nadat de blokkades op de Franse wegen zijn opgeheven, reisden vele vakantiegangers dit weekeinde
alsnog naar hun vakantiebestemming. Een enorme drukte was het gevolg. FOTO: AP
CHISINAU - Bij het oplaaien
van de strijd in de Oostmolda-
vische plaats Bendery is een
Moldavische politieagent om
het leven gekomen en zijn ze
ventien gewonden gevallen, zo
hebben de autoriteiten giste
ren verklaard.
Ondanks het laatste staakt-
het-vuren van afgelopen
woensdag braken in Bendery
zaterdagavond gevechten uit.
De stad aan de Dnjestr wordt
voor het grootste deel door de
separatistische etnische Rus
sen uit het zich afgescheiden
Trans-Dnjestrië beheerst. Bij
gevechten tussen Moldavische
loyalisten en de separatisten
zijn in de afgelopen vier maan
den zeshonderd doden geval
len.
Het was niet duidelijk wie za
terdag de gevechten was be
gonnen. Volgens het Moldavi
sche ministerie van defensie
vielen separatisten een politie
bureau van aan Moldavië ge
trouwe agenten aan. De met de
separatisten samenwerkende
loco-burgemeester van Bende
ry, Konstantin Caranov, zei dat
de confrontatie was uitgelokt
door Moldavische loyalisten.
„Dergelijke provocaties zullen
voortduren totdat hier vrede
stroepen zijn gestationeerd",
aldus Caranov.
Het Moldavische parlement
besloot vorige week in te gaan
op een initiatief van het Geme
nebest van Onafhankelijke
Staten om vredestroepen uit
Rusland, Oekraïne, Belarus,
Bulgarije en Roemenië in een
bufferzone op het grondgebied
toe te laten. Belarus en Bulga
rije hebben het idee echter al
verworpen en het Roemeense
parlement heeft een beslissing
uitgesteld.
TEL AVTV - Nieuwe be
zems vegen schoon en als
het aan de kersverse rege
ring van Yitschak Rabin
ligt, komt er al binnen een
jaar een zelfbestuur-rege
ling voor de Palestijnen in
bezet gebied.
Dit zou een eerste stap moeten
zijn op weg naar een definitie
ve politieke oplossing voor de
Palestijnen, die vijf jaar later
van kracht moet worden. Ra
bin wil daartoe niet een keer in
de zes weken, zoals onder de
regering-Shamir gebeurde,
maar een keer in de drie we
ken onderhandelingsrondes
houden. De eerste ronde zou
op 28 augustus in Rome begin
nen.
Na de stroefheid, waarmee de
onderhandelingen tussen Is
raël, de Palestijnen en de Ara
bische wereld tot nu toe verlie
pen, is het niet zo verwonder
lijk, dat de verwachtingen over
de nieuwe vredesimpulsen van
de regering-Rabin hoog ge
spannen zijn. De nieuwe pre
mier zal zeer binnenkort niet
alleen door de Amerikaanse
president Bush naar Washing
ton worden uitgenodigd, maar
ook door de Egyptische presi
dent Mubarak naar Cairo. De
Jordaanse koning Husayn zou
zelfs al hebben besloten Rabin
persoonlijk de hand te komen
schudden en ook de Marok
kaanse koning Hassan heeft al
een uitnodiging in de maak.
e^PITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI Cuba voert hervormingen door
Onenigheid
Na een paar dagen is Rob zover opgeknapt, dat hij de zie-
mag verlaten. En in de salon heeft hij genoeg gelegenheid
eens uitvoerig zijn belevenissen te vertellen. De kapitein en
officieren kunnen het rare verhaal nog altijd niet geloven,
Rob wijst hun op de kaart de plaats aan, waar het eiland moet
"We zijn er niet eens zo ver vandaan", zegt de kapitein; "we
kunnen onze koers wel iets wijzigen en eens zien of dat eiland werke
lijk bestaat. Als dat zo is..." Twee dagen later blijkt, dat Rob inderdaad
de waarheid heeft gesproken: in de verte doemt de vulkaan op, de
hoogste top op het eiland. Rob waarschuwt de kapitein goed uit te
kijken naar potvissen, de levende onderzeeboten van'Lupardi.
MEXICO-STAD - Het Cubaanse parlement heeft met grond
wetswijzigingen vrijheid van godsdienst en directe verkiezingen
mogelijk gemaakt. Ook zijn maatregelen genomen om buiten
landse investeerders te lokken.
De Nationale Assemblee voert de wijzigingen door om de politie
ke isolatie te verminderen, waarin Cuba terecht is gekomen door
het uiteenvallen van de Sovjetunie, de traditionale geldschieter.
Ook de gesubsidieerde handel met Oost-Europa is ingestort. Op
Cuba zijn tekorten ontstaan aan voedsel, brandstof, machines en
onderdelen. Veel goederen, waaronder benzine, elektriciteit en
kleding, zijn op de bon.
Het parlement besloot gisteren zijn leden direct door het volk te
laten kiezen en niet meer via regionale groepen, zoals nu het ge
val is. Daarmee wordt de wil van het Cubaanse volk, „de wil van
de democratische basis die de macht heeft", uitgevoerd. De Cu
banen krijgen ook vrijheid van godsdienst, hoewel het eiland of
ficieel atheïstisch blijft. Het parlement benadrukte dat de grond
wet buitenlandse investeringen in de Cubaanse economie be
schermt. De grondwetswijzingen betekenen niet dat Havana be
zig is het communisme af te zweren, aldus parlementsvoorzitter
Juan Escalona. „Laat de vijand niet misleid zijn. Zij vinden niets
in deze tekst waaruit terugtrekking blijktomdat wij niet aan
druk toegeven", aldus Escalona.
Maar hoe reëel zijn, van Pale
stijnse kant gezien, de kansen
voor een overeenkomst met Is
raël? Na de overwinning van
Rabins Arbeidspartij zijn in de
bezette gebieden zelf geen ui
tingen van feestvreugde uitge
broken en vallen ook de Pale
stijnse leiders niet van enthou
siasme om. Zelfbestuur zou
een belangrijke' stap kunnen
zijn naar de door hen zo vurig
gewenste Palestijnse onafhan
kelijkheid, maar Rabin zelf
laat tenslotte in alle talen we
ten, daar nu juist tegen te zijn.
Binnen de Palestijnse ge
meenschap bestaat bovendien
juist over het vredesproces
grote onenigheid. Terwijl aan
de ene kant de gematigde Fa-
tah-PLO-aanhangers, onder
leiding van Feisal Husayni het
onderhandelingsproces een
kans wil geven, zullen de isla
mitische fundamentalistische
Hamasbeweging en de radica
le volgelingen van het demo
cratisch Front voor de Bevrij
ding van Palestina alles in het
werk blijven stellen om het
vredesproces te torpederen.
Maar een nog veel groter strui
kelblok voor de zelfbestuur-
hoop is de houding van de Ara
bische wereld. Syrië zal zich te
gen een Israëliseh-Palestijnse
overeenkomst verzetten, zo
lang zij zelf de Golan-hoog-
vlakte, die Israël in 1967 vero
verde, en intussen heeft inge
lijfd, niet heeft teruggewon
nen. Net als president Hafez
el-Assad in 1985 de Israëlisch-
Libanese 'vredesovereen
komst' opblies, zou hij ook nu
wegen kunnen vinden een Is
raëliseh-Palestijnse regeling te
voorkomen.
Jordanië daarentegen is van-
wëge haar interne problemen
uitermate gebrand op een op
lossing voor het Palestijnse
probleem. Maar Saudi-Arabië
en Egypte kunnen hun grie
ven over de houding van het
Hasjemitisch Koninkrijk tij
dens de Golfoorlog niet verge
ten. Dat betekent in de myste
rieuze Midden-Oostenpolitiek,
dat er beslist niet teveel steun
van deze landen is te verwach
ten voor een regeling, waarin
Jordanië een rol speelt. Saudi-
Arabië zou zelfs grote sommen
gelds toespelen aan de Hamas
beweging in bezet gebied, die
in de afgelopen dagen de Fa-
tah-aanhangers letterlijk uit
het vredesproces probeert te
schieten.
Optimisme
Al sinds het begin van deze
eeuw het belangrijkste slacht
offer van het Israëlisch-Ara-
bisch conflict, zijn de Palestij
nen nu meer dan voorheen
verdeeld en geïsoleerd. Ze
missen daarbij de juist nu zo
nodige krachtige leider, die
hen kan leiden op het vredes-
pad zoals indertijd de Egypti
sche president dat met zijn
volk deed, toen Israël in 1977
bereid bleek de gehele Sinaï-
woestijn te ontruimen in ruil
voor een vredesverdrag.
De al 25 jaar durende bezetting
van de Westelijke Jordaanoe-
ver en de Gaza-strook door het
Israëlische leger is zowel voor
de Palestijnen als de Israëli's
een onhoudbare situatie ge
worden. Nu Israël een nieuwe
regering heeft, die pragmati
scher en openlijker tegen dit
probleem zal aankijken dan
het koppige Shamir-regiem, is
er dus best wel reden tot opti
misme, maar zeker niet tot eu
forie.
