onf liet in
lomper op
!VSE-top
Monsterfiles op de Franse autowegen
Militaire bemoeienis met Servië is noodzakelijk"
Polen heeft voor
eerst in historie
vrouw als premier
Jbanië vreest
roor een nieuwe
balkanoorlog
'Blauwhelmen- etawü
discussie' laait
op in Duitsland
11
^eidaeComonl
BUITENLAND
Sovjet-commandogroep
moest Partij beschermen
bestand
tijdens
Spelen
ZATERDAG II JULI 1992
~oodtoestand in
olombia afgekondigd
)GOTA - President Cesar
iviria van Colombia heeft
jteren de noodtoestand afge-
ndigd om te voorkomen dat
ventien verdachte leden van
t drugskartel van Medellin
irden vrijgelaten. De zeven-
n worden al ruim een jaar
nder enige vorm van proces
stgehouden. Een constitu-
inele rechtbank moet uitma-
n of de noodtoestand ook
•rkelijk kracht van wet heeft,
t de rechtbank uitspraak
naar verwachting op 15
zal Gaviria's decreet van
acht zijn. De noodtoestand
rleent president Gaviria een
na onbeperkte macht.
In
1
PARIJS - Gistermiddag was er nauwe
lijks een vrachtwagen te bekennen op de
Franse snel- en autowegen. Toch stond het
verkeer op tientallen plaatsen muurvast.
Nu de blokkades van de vrachtwagen
chauffeurs zijn opgeheven, proberen de
Fransen met grote spoed naar hun vakan
tie-adressen te razen. En dat is, net als vo
rig weekeinde, verre van eenvoudig.
Begonnen de problemen - bij een vertrek
uit Parijs - verleden week pas bij de oprit
van de tolwegen, nu was de Boulevard Pé-
riphérique al een jungle van blik. Wie zich
eenmaal een weg had gebaand naar de
Pont de Sèvres (richting zuidwesten),
Pont de Saint-Cloud (richting Norman-
dië), de Porte de Bercy (richting Oost-
Frankrijk) of de Porte d'Italie (richting
Lyon) moest daarna bumper aan bumper
doorrijden tot het begin van de tolweg.
Eenmaal daar aangekomen ging het rede
lijk. Maar op de Autoroute du Soleil kwam
de vermetele weggebruiker bij Beaune op
nieuw in de problemen in verband met de
aansluitende weg uit Luxemburg. Dan
liep de zaak vast bij de Tunnel onder Four-
vière, net voor Lyon. Dan op de kaden in
de tweede stad van Frankrijk zelf. Daarna
bij Vienne, Valence en verder richting
Montélimar. Gistermiddag stond meer
dan honderd kilometer file op de Franse
wegen, ondanks de nimmer aflatende
waarschuwingen van 'Bison Futé', het
Franse mannetje dat de sluiproutes aan
geeft en gistermiddag de raad gaf tot zon
dag thuis te blijven.
Het was een puinhoop, die wel wat weg
had van de gigantische chaos van tijdens
de blokkades. Als premie kregen de ge
haaste vakantiegangers verschillende for
se regenbuien over zich heen. Menige
vrachtwagenchauffeur, nog gefrustreerd
van het gedwongen vertrek van de blokka
des, zal gisteravond in zijn vuistje hebben
gelachen. Wie vanuit Nederland naar zuid-
Frankrijk gaat kan volgens de verkeers
dienst van dat land dit weekeinde het bes
te de A71 tussen Parijs en Clermont-Fer
rand nemen. Op die manier kan het Rhó-
nedal - volgens de dienst blijft het daar
druk tot zondag - worden vermeden.
MOSKOU In het proces te
gen de voormalige communis
tische partij van de Sovjetunie
is gisteren een geheim docu
ment gepresenteerd met infor
matie over een commando
groep, .Alpha" genaamd, die
tot taak had de CP te bescher
men. Het was advocaat Andrej
Makarov die het Russische
constitutionele hof het docu
ment voorlegde. De groep, op
gericht door de geheime dienst
KGB, vestigde in augustus
1991 de aandacht op zich, om
dat men tijdens de mislukte
coup van toen weigerde deel te
nemen aan de bestorming van
het parlementsgebouw. Uit het
document zou blijken dat er
een „groep professionals"
werd opgericht „die tot aan de
dood trouw moesten blijven
aan de communistische partij
en het socialistische vader
land". Dat gebeurde op het
zelfde moment dat artikel 6
van de Sovjet-grondwet werd
afgeschaft en daarmee de lei
dende rol van de partij in het
hele maatschappelijke leven.
Man spreekt nog één
keer doodstraf uit
LONDEN - In Groot-Brittan
nië is gisteren waarschijnlijk
voor de laatste keer de dood
straf uitgesproken. Op het
eiland Man, dat vergaande au
tonomie geniet, kreeg een 22-
jarige man de doodstraf vooi
de moord op een vrouw. In de
rest van Groot-Brittannië werd
de doodstraf in 1965 afgeschaft
en het parlement van het
eiland Man is bezig hetzelfde
door te voeren. Man kent offi
cieel ook nog geseling als straf.
Verwacht wordt dat het minis
terie van binnenlandse zaken
in Londen de straf zal omzet
ten in levenslange gevangenis
straf.
ervolg van de voorpagina)
ELSINKI Domper op
vergadering in Helsin-
bleef toch het conflict
Joegoslavië. De CVSE
id woensdag Servië ge-
horst van deelname aan
top. Maar gisteren
oog de aanstaande pre-
ier van Servië, Milan Pa-
de Joegoslaaf met
Amerikaans pas-
ort - onverwacht naar
Finse hoofdstad, in een
iging het geschonden
nago van zijn moeder-
id op te poetsen.
een hotel in Helsinki sprak
nic met de Amerikaanse mi-
>ter van buitenlandse zaken
ker, diens Russische ambt-
noot Kozirev en de Kroati-
sche president Tudjman. „Ik
zal er alles aan doen om vrede
te stichten", vertelde Panic na
afloop. Hij zei verzekerd te zijn
van Russische steun in zijn
streven om Joegoslavië inter
nationaal terug aan tafel te
krijgen. „Het etnische geweld
en het doden moet stoppen",
aldus Panic, die stoer riep dat
alle poltici - zelfs president Mi
losevic - die dat proberen te
verhinderen in hem een lasti
ge tegenstrever vinden.
De CVSE besloot gisteren
waarnemers te sturen naar Ko
sovo, en twee gebieden in Ser
vië, Vojvodina en Sandjak,
waar de etnische spanningen
zo hoog oplopen dat oorlog
dreigt. De verklaring over Joe
goslavië werd op het laatste
nippertje door de plenaire ver
gadering aanvaard. Rusland,
dat als enige nog bezwaar
maakte tegen zo'n verklaring,
wilde uiteindelijk de consen-
sus niet blokkeren. Rusland is
voor een terughoudend beleid
ten aanzien van Joegoslavë,
een houding die is gebaseerd
op de historische banden uit
het verleden tussen Rusland
en Servië.
Interventiemacht
Om etnische conflicten in een
vroegtijdig stadium te voorko
men, stelde De Russische pre
sident Jeltsin voor een Europe
se snelle-interventiemacht te
vormen die ingezet kan wor
den in Eur-Azië, de ex-Sovjet
republieken zeg maar. Hij
noemde de explosie van natio
nalisme en etnische spannin
gen de grootste plaag van de
2 le eeuw.
Met veel mooiere woorden had
Vaclav Havel, de president van
Tsjechoslowakije, daar don
derdag bok al op gewezen toen
hij sprak over de complete ver
warring in de post-communis-
zijn Russische ambtgenoot Boris Jeltsin elkaar tijdens de CVSE-top in
foto:epa
tische wereld na het einde van
de Koude Oorlog. „De mensen
zijn blij met hun vrijheid, maar
hebben tegelijk al hun zeker
heden zien wegvallen".
De Tsechoslowaakse president
wees ook op andere fenomeen
dat het post-communisme
heeft blootgelegd. „Ineens
herinnert iedereen zich de ge
schiedenis. Alle oude, en soms
zeer oude, conflicten komen
tot leven. Ze worden zich be
wust van hun nationale identi
teit, die zo lang door het com
munisme onderdrukt werd.
Het is duidelijk dat zo'n situa
tie een ideale voedingsbodem
is voor fanatieke nationalisten
en demagogen".
De CVSE moet het antwoord
zijn op die nationalisten en de
magogen. Maar de top in Hel
sinki was alvast een vredes
conferentie zonder vrede. Er
vallen in Europa nog heel wat
smeulende vuurtjes te blus
sen.
WARSCHAU - Het Pool
se parlement heeft giste
ren ingestemd met de be
noeming van de 46-jarige
Hanna Suchocka tot pre
mier. Zij is de eerste
vrouw in de Poolse ge
schiedenis die dit ambt
bekleedt.
President Lech Walesa had
deze week al eerder zijn goed
keuring aan de kandidatuur
van Suchocka gegeven. Zij
kreeg 233 stemmen. Eenenzes
tig afgevaardigden waren te
gen haar kandidatuur en 113
onthielden zich van stemming.
Met het aantreden van Su
chocka, die de onlangs afgetre
den premier Waldemar Pawlak
vervangt, lijkt een definitief
einde gekomen aan de vijf we
ken durende regeringscrisis in
Polen. Vandaag zal het parle
ment over haar kabinetskeuze
stemmen.
Het kabinet van Suchocka be"
staat uit zeven partijen - van
centrum-links tot centrum
rechts - die uit het vakverbond
Solidariteit afkomstig zijn. Su
chocka is zelf nauw gelieerd
aan de centrum-linkse Demo
cratische Unie van de voorma
lige premier Tadeusz Mazo-
wiecki.
Suchocka zei in haar eerste
rede tot het parlement dat zij
de weg van de vrije-markteco-
nomie zal voortzetten. Verder
zei ze dat de Europese oriënta
tie van Polen grote prioriteit
heeft. De nieuwe premier zei
bovendien te hopen dat er een
einde aan de verlammende
partijstrijd komt. In een inter
view met de krant Gazeta Wy-
boreza kondigde ze aan minis
ters die niet berekend zijn op
hun taak of meer waarde hech
ten aan partijpolitiek dan aan
het regeringsbeleid te zullen
ontslaan.
HAAG Secretaris-
jneraal Van Eekelen van
Westeuropese Unie
ndt het niet alleen wen-
lijk maar ook „noodza-
lijk" dat West-Europa,
als gisteren in Helsinki
:rd besloten, zich nu ook
litair gaat bemoeien
;t de burgeroorlog in
t voormalige Joegosla-
et alternatief is namelijk
dat de hele Balkan in brand
raakt. Dat zou voor onze veilig
heid maar ook voor die van
heel Europa en zelfs de gehele
wereld levensgevaarlijk zijn",
verklaarde Van Eekelen gister
avond met klem nadat hij per
vliegtuig vanuit Helsinki in
Nederland was teruggekeerd.
De voormalige minister van
defensie is niet bang dat West-
Europa in een uitzichtloos con
flict gezogen gaat worden.
„Dat proberen we nu juist te
voorkomen. Ik ben blij dat we
nu eindelijk na al die maanden
duidelijke maatregelen heb
ben genomen. De bedoeling
daarvan is de druk op Servië te
vergroten in de hoop dat dit
land de gevechten staakt. Als
dat niet gebeurt, dan moeten
we verdere maatregelen over
wegen, maar wel in samen
hang met resoluties van de
Verenigde Naties".
De vlooteenheid die de WEU
gisteren in Helsinki besloot in
te zetten in te zetten voor de
kust van het voormalige Joe
goslavië, mag slechts controle
ren of het handelsembargo van
VN tegen Servië en Montene
gro wordt nageleefd. Zij kan
zelf geen schepen aanhouden
en onderzoeken en mag geen
geweld gebruiken. Maar als de
schepen of vliegtuigen van de
WEU door de Serviërs zouden
worden aangevallen, mogen ze
terugschieten, zegt van Eeke
len. „Natuurlijk, dat mogen ze
altijd. Zelfverdediging is altijd
het recht van een ieder. Maar
waar het nu om gaat is het con
troleren van het embargo te
gen Servië. Misschien dat we
het later, als de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties
dat goedkeurt, ook met militai
re middelen kunnen afdwin
gen".
Van Eekelen is het in beginsel
eens met de stelling van gene
raal McKenzie, commandant
van de VN-troepen in Bosnië,
dat de militaire operatie van de
WEU de uitoefening van zijn
taak in gevaar zullen brengen.
„Op zichzelf is dat juist, want
de taak van McKenzie is het
bewaren van de vrede. Maar
het probleem is dat er daar
geen vrede is. Dus moeten we
nu eerst zien te komen tot een
situatie waarin niet meer ge
vochten wordt, geen mensen
meer worden doodgeschoten.
Dat vergt militair optreden. Nu
natuurlijk nog op het laagste
niveau dat gerechtvaardigd,
maar later misschien door een
nog grotere militaire betrok
kenheid".
De kans is groot dat het Neder
landse standaardfregat H. Ms.
Pieter Florisz deel zal uitma
ken van de vlooteenheid die de
WEU en de NAVO naar de
Adriatische Zee willen sturen.
De Pieter Florisz maakt nor
maal deel uit van de NAVO-
vloot in de Middellandse Zee
en ligt momenteel in Lissabon.
Deze vloot zal blijven oefenen
en niet worden ontbonden. Het
Nederlandse fregat heeft een
bemanning van ongeveer 170
man.
Hanna Suchocka lacht en parlementsleden applaudiseren als blijkt
dat zij met ruime meerderheid is gekozen tot premier van Polen.
foto ap
ERT SCHAMPERS
ILSINKI - Het gevaar
jor een derde Balkanoor-
is levensgroot aanwe-
f. Dat zei gisteren de Al-
pese president Sali Be-
jha. Albanië maakt zich
pte zorgen over de circa
miljoen Albanezen
in de Servische pro
vide Kosovo wonen.
isha, in Helsinki aanwezig
[het topberaad van de Confe-
itie voor Veiligheid en Sa-
inwerking in Europa, zei
je dan ook blij te zijn dat de
K ?SE heeft besloten waarne-
trs naar Kosovo te sturen,
[aarnemers zijn nodig om
?fe[ li oorlog te voorkomen", al-
s s Berisha. „Kosovo is een
in uitvat. Als de Serviërs daar
iurger
beginnen, onstaat een situatie
zoals in de Golfoorlog".
De democraat Berisha, die na
de afgelopen parlementsver
kiezingen in maart, werd ver
kozen tot president van Alba
nië, ontkende dat zijn land er
naar streeft om Kosovo in te lij
ven. „Wij vragen niet om de
grenzen te veranderen, maar
eisen wel dat de Albanezen in
Kosovo met respect worden
behandeld".
Diezelfde eis geldt ook Mace
donië, waar de Albanezen een
derde van-de bevolking uitma
ken, maar waar zij als minder
heid geen volledige rechten
hebben. Volgende week be
zoekt de Engelse minister van
buitenlandse zaken Douglas
Hurd zowel Macedonië als Al
banië. Berisha zal de voorzitter
van de Europese Gemeen
schap voorstellen om Kosovo
te betrekken bij de EG-vredes-
conferentie over Joegoslavië.
De was van vluchtelingen hangt te drogen in een opvangcentrum in Sarajevo. In het gebouw zoeken
mensen toevlucht die hun leven elders in Bosnië door het strijdgeweld niet zeker waren.
foto: ap
PITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI
|93 - Aan boord van de jager kan Rob niet blijven, want hij heeft
jngend medische hulp nodig. Daarom wordt hij naar de 'Willem Ba-
JkJsz' gebracht, waar een dokter aan boord is. Drie dagen ligt Rob
Je ziekenboeg en dan is hij voldoende opgeknapt om de kapitein,
J erg nieuwsgierig is om iets meer over zijn vreemde passagier te
Jten te komen, iets te vertellen. Rob deelt hem mee, wie hij is en wat
I heeft beleefd. "Maar U zult het wel zo fantastisch vinden", zegt hij,
"dat U mijn verhaal waarschijnlijk niet gelooft, kapitein." En zo is het
ook. De kapitein schudt meewarig zijn hoofd en kijkt de dokter eens
aan. De patiënt heeft blijkbaar nog last van droombeelden "Het was
een heel werk" zegt de dokter, "om U van die rare baard te verlossen,
't Waren allemaal dunne koperdraadjes. Hoe kwam U daar eigenlijk
aan?" Rob -vertelt hem ook dat, maar het lijkt wel, of ze hem nog
steeds niet geloven.
Autonome Duitse
regio aan Wolga
MOSKOU Duitsland en
Rusland hebben gisteren een
volkenrechtelijk verdrag gete
kend voor de heroprichting
van een Duitse autonome regio
aan de Wolga. Het gebied staat
open voor de ruim twee mil
joen etnische Duitsers in de
uiteengevallen Sovjetunie.
Rusland legt zich in het ver
drag vast stappen te nemen tot
wederoprichting van de oude
„Wolgarepubliek" als woon
plaats voor haar Duitse min
derheid, waarbij volgens de
tekst de belangen van de hui
dige bevolking van het gebied
dienen te worden gerespec
teerd. Duitsland verplicht zich
economisch en financieel bij te
springen en deel te nemen aan
de opbouw van de infrastruc
tuur van het gebied.
BONN - De Duitse socia
listische partij (SPD)
dreigt de Duitse regering
voor het constitutionele
hof te dagen als het be
sluit valt Duitse marine-
vliegtuigen toe te voegen
aan de internationale be
wakingseenheid die in de
Adriatische Zee zal wor
den ingezet om hulpverle
ning aan Bosnië en vooral
Sarajevo te garanderen.
De voorzitter van de SPD-frac-
tie in de bondsdag, Hans-Ul-
rich Klose, zei letterlijk: „Ik
waarschuw de bondsregering
de Joegoslavië-crisis niet lan
ger te misbruiken om langs
slinkse wegen de grondwette
lijke beperkingen voor de in
zet van Bundeswehr-troepen
uit te hollen".
Volgens de socialisten is de
door minister van buitenland
se zaken Kinkel (FDP) niet uit
gesloten en de door minister
van defensie Rühe (CDU) zelf
toegejuichte Duitse militaire
bijdrage aan de internationale
marine-eenheid in strijd met
de Duitse grondwet. Daarin is
duidelijk vastgelegd dat Duit
se troepen alleen ter verdedi
ging kunnen worden ingezet
binnen het NAVO-territorium.
Wat er in de Adriatische Zee
staat te gebeuren heeft hoog
uit nog indirect met humani
taire hulp te maken, en dus
hebben Duitse soldaten in die
operatie niets te zoeken.
De buitenlandspecialist van de
regerende CDU heeft de drei
gementen van de oppositie als
„loos alarm" terzijde gescho
ven. „Dan hadden de sociaal
democraten al met dezelfde
rechtsgang moeten dreigen
toen Duitse geneeskundige
eenheden naar Cambodja wer
den gestuurd", aldus Karl La-
mers.
Minister Kinkel is van mening
dat de voorgenomen operatie
nadrukkelijk binnen NAVO-
gebied plaatsvindt. Vandaar
dat hij hoopt op begrip en in
stemming van de SPD. Wel
moet deelname aan de wet
worden getoetst, maar in prin
cipe moeten volgens hem
Duitse militairen deel kunnen
nemen aan internationale be-
wakings- en beschermingsac
ties, zonodig ook in Georgië,
als het zo ver zou komen.
„Maar als het tot zuiver militai
re acties komt, dan zijn wij he
laas door onze grondwet gehin
derd daaraan deel te nemen",
aldus minister Kinkel.
De socialistische oppositie
heeft felle kritiek op de gretige
houding van de beide minis
ters en wijst er nogmaals op,
dat er in de bondsdag geen
meerderheid te vinden zal zijn
om de grondwet zodanig te wij
zigen, dat actief-militaire Duit
se deelname aan internationa
le acties in de toekomst moge
lijk zal worden.
De socialisten hameren op ver
dergaande ontwapening, de
ontmanteling van atoomwa
pens en een heroverweging
over de aanwezigheidsredenen
van Amerikaanse troepen in
de Bondsrepubliek. Die zou
den niet langer tegen de wil
van de Bondsrepubliek overal
ter wereld ingezet moeten
kunnen worden. Geëist wordt
een volledig verbod op de Duit
se wapenexport buiten de
NAVO.
HERNANI - De Baskische af
scheidingsbeweging ETA
heeft de Spaanse regering gis
teren aangeboden een bestand
van twee maanden in acht te
nemen, in ruil voor de belofte
dat in de toekomst onderhan
delingen zullen plaatsvinden.
Het aanbod komt aan de voora
vond van de Olympische Spe
len die in Barcelona worden
gehouden. In de verklaring
stelt de ETA dat de organisatie
„de politieke wil" toont om ge
durende twee maanden geen
geweld te gebruiken, waarna
beide partijen - de Spaanse re
gering en de ETA - in een der
de land officiële besprekingen
zouden moeten houden. De
Spaanse regering heeft nog.
niet op het voorstel gerea
geerd. Tot dusverre heeft de
regering zich echter altijd op
het standpunt gesteld dat met
de ETA niet wordt onderhan
deld zolang de organisatie niet
definitief van het gebruik van
geweld afziet.
ESA wil op
komeet landen
DARMSTADT De Europese
Ruimtevaart Organisatie ESA
werkt aan een plan voor de lan
ding van een ruimtevaartuig
op een komeet. De bedoeling is
dat het apparaat een stukje
van het te bezoeken hemelli-
chaam mee terug neemt naar
de aarde. Dit is de volgende
stap na de bezoeken van de
EêA-satelliet Giotto aan de ko
meten Halley en Grigg-Skjel
lerup. Met deze missie hoopt
de ESA het verband te kunnen
leggen tussen het materiaal
dat zich tussen %de sterren be
vindt, de stoffen waaruit de ko
meten bestaan en de meteorie
ten.
