Oorlogsschepen
naar Joegoslavië
Dasa neemt macht
over bij Fokker
Tip (11)
10
11
13
ALLEEN DEZE WEEK BIJ
HEIN CHRISPIJN
1,5 Miljoen meisjes
uit China verdwenen
Mariniers niet vervolgd
voor 'schoonvegen' station
Swarttouw stapt op
Man doodgestoken
Astronomen ontdekken
enorm zwart gat
r 14 Dagen Grati?
CeidaeSouto/rit
Kamer steunt ingrijpen Sint Maarten
Schijnerkenning
kinderen moeilijker
VRIJDAG
10 JULI 1992
-
vaJ 16 PAGINA'S
doa in twee katernen
lieftl
GEESTELIJK LEVEN
om De Kosmos zoekt
nieuwe wegen na
faillissement
Toeristen en Tour de
France arriveren
tegelijk in Valkenburg
Clinton kiest Gore als
'running mate'
LEIDEN OMGEVING
Stichting Smalspoor
klaar voor gigantische
verhuizing
Faillissement van de
massaspurt lijkt nabij
£eid£e (Sowtcmt
Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv). Directeur-hoofdredacteur: J.W.C. Leune.
83ste jaargang no. 25386. Losse nummers 1,50.
Vannacht enkele mistbanken.
Morgen perioden met zon. In de
avond toenemende bewolking in
het westen, mogelijk gevolgd
door regen. Minimumtempera
tuur ongeveer 12 graden. Mid-
dagtemperatuur 19 en 24 gra
den. Overwegend matige wind,
kracht 3 a 4, uit zuidwest tot zuid.
Met God op vakantie
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
BINNENLAND
BUITENLAND
BEURS
ECONOMIE
LEIDEN/REGIO
DIENSTVERLENING
LAND-EN TUINBOUW
KERDKDIENSTEN
KUNST/RTV
RTV-PROGRAMMA'S
WEER/PUZZEL/MENU
SPORT
AUTONIEUWS
Legerchirurg
oefent op
aangeschoten vee
UTRECHT - Legerchi-
rurgen zijn beter op hun
werk voorbereid als ze
mogen oefenen op aange
schoten dieren. Dat vindt
kolonel-arts Van den Bo-
gert, anesthesist bij het
militair ziekenhuis in
Utrecht. Hij zegt dit in het
blad GC-kader van het Ge
neeskundig Commando
Krijgsmacht.
De kolonel heeft in mei deelge
nomen aan een cursus oorlogs-
chirurgie in Noorwegen. Daar
werden levende varkens op
een schietbaan met verschil
lende soorten munitie be
stookt. De artsen mochten de
dieren, om hun kennis over
schotwonden te vergroten, ver
volgens weer oplappen in het
militair veldhospitaal. De var
kens werden voor de schiet
partij verdoofd. Volgens de ko
lonel hebben de dieren er niets
van gevoeld. Hij hoopt dat zo'n
cursus oorlogschirurgie ook in
Nederland mogelijk wordt ge
maakt. Volgens een woord
voerder van het ministerie van
defensie zal dat echter niet ge
beuren. De Nederlandse Vere
niging tot Bescherming van
Dieren reageert geschokt op
het gebruik van varkens als
schietschijf. „Afgrijselijk, een
schandalige zaak", luidt een
eerste reactie.
Geen krant ontvangen? Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
Hoge Rijndijk 2ftl) Leitleii ll71~4ll)f>tlX
Fraai geloogd grenen
uitschuiftafel 0 120 cm
tussenblad 40 cm
PEKING Volgens de statistieken worden in China
opvallend veel minder meisjes geboren dan in de
rest van de wereld. De 1,5 miljoen meisjes die in de
statistieken van 1985 tot 1987 „missen" zijn wellicht
het slachtoffer geworden van verwaarlozing of kin
dermoord, stellen twee Amerikaanse rapporten. H.
Yuan Tien, een gepensioneerde Amerikaanse pro
fessor in de sociologie meent dat niet zonder meer
kan worden aangenomen dat het grotere aantal jon
gens in China het gevolg is van „openlijke kinder
moord". Hij opperde dat de geboorte van meisjes
vaak niet wordt opgegeven, omdat zij minder be
langrijk worden geacht en in China officieel slechts
één kind per gezin is toegestaan. Ook bestaat de
hardnekkige gewoonte ongewenste baby's te vonde
ling te leggen. Tevens is gesuggereerd dat vrouwen
abortus laten plegen nadat zij het geslacht van de
vrucht hebben laten bepalen.
ARNHEM/ROTTERDAM - De mariniers
die op 22 juni betrokken waren bij het
'schoonvegen' van het Centraal Station in
Rotterdam, worden niet strafrechtelijk ver
volgd. Van strafbare feiten is niets gebleken.
Dit heeft de persofficier afdeling militaire za
ken van het openbaar ministerie in Arnhem
vandaag meegedeeld. Van de groep van on
geveer honderd mariniers, die op maandag
avond 22 juni naar het Centraal Station trok
om de daar aanwezige verslaafden te verdrij
ven, zijn 29 als verdachten aangemerkt. Zij
werden verdacht van (poging tot) openlijke
geweldpleging of bedreiging daarmee. Uit de
verhoren en het onderzoek door de Konink
lijke Marechaussee is volgens het openbaar
ministerie gebleken, dat er geen geweld is
toegepast. De gearresteerde mariniers had
den geen slag- of stootwapens bij zich. Ook is
er geen aangifte gedaan door drugsverslaaf
den of hulpverleners van 'Perron 0', de op
vangplaats voor junks waar de actie tegen ge
richt was. Overigens geeft het openbaar mi
nisterie wel toe, dat het aan het doortastend
optreden van de Rotterdamse politie te dan
ken is, dat de actie in de kiem werd ge
smoord.
Een hoofdinspecteur van de Rotterdamse po
litie loste een waarschuwingsschot met zijn
dienstpistool, waarop de groep zich onmid-
dellij k verspreidde
Kunst massaal uit
Rusland gesmokkeld
MOSKOU Smokkelaars hebben het afge
lopen jaar voor een waarde van bijna 22 mil
joen gulden aan ikonen, schilderijen, juwe
len en andere kunstschatten uit Rusland ge
ëxporteerd, aldus het weekblad Moscow
News.
Van alle ikonen die in 1980 nog in Rusland
waren, is ongeveer 90 procent, ofwel 27 mil
joen stuks, naar het buitenland gesmokkeld.
Moscow News meldt dat een omkoopsom
van tussen de 250 en 350 gulden veelal ge
noeg is om zonder problemen door de doua
ne te komen. Het weekblad schrijft tevens
dat vorig jaar 41 buitenlandse diplomaten op
het Moskouse vliegveld werden betrapt bij
pogingen om kunstschatten het land uit te
smokkelen. Tot nu toe zijn dit jaar 23 diplo
maten betrapt.
Maximaal twee uur
achter beeldscherm
DEN HAAG - Werknemers mogen
vanaf 31 december dit jaar niet lan
ger dan twee uur achtereen onaf
gebroken aan een beeldscherm
werken. Daarna moeten ze ander
werk kunnen doen of een pauze
nemen. Bovendien moeten ze de
mogelijkheid krijgen regelmatig
en bij klachten hun ogen te laten
onderzoeken- Als daaruit blijkt dat
een speciale bril nodig is, moet de
werkgever die vergoeden. De mi
nisterraad heeft hiertoe gisteren
besloten op voorstel van minister
De Vries van sociale zaken. Neder
land voldoet daarmee aan een EG-
richtlijn voor veilig en gezond wer
ken met beeldschermen.
Peurbakkentocht '92
Ondanks het dreigend onweer hadden duizenden mensen zich gis
teravond tussen zeven en negen uur geporteerd langs het water, zo
als hier bij de Vismarkt, om toch geen glimp te missen van de Peur
bakkentocht, editie 1992. De peurbak die 's middags al werd getipt
als grootste kanshebber, het Strippe Schip dat geheel in de stijl van
Walt Disney was opgetuigd, ging inderdaad met de schoonheidsprijs
AMSTERDAM - Dasa krijgt
het helemaal voor het zeggen
bij Fokker. De ontwikkeling,
produktie en verkoop van
nieuwe vliegtuigen kan niet
plaatsvinden zonder toestem
ming van Dasa. Daarbij is het
zelfs niet zeker dat de assem
blage van vliegtuigen in Ne
derland behouden blijft. Dit
meldt de Volkskrant vanoch
tend. Bij Fokker was niemand
voor commentaar bereikbaar.
Frans Swarttouw heeft laten
weten met onmiddellijke in
gang af te treden als commis
saris van Fokker.
Hij heeft hiertoe al dinsdag
„om mij moverende redenen"
besloten. Swarttouw heeft in
het verleden al scherpe kritiek
geleverd op de voorgenomen
samenwerking tussen Fokker
en Deutsche Aerospace (Dasa).
Minister Andriessen van eco
nomische zaken liet vanmor
gen weten het besluit van
Frans Swarttouw te betreuren.
In licht van de onderhandelin
gen vond de minister het nog
prematuur om een kabinet
soordeel te geven over de gang
van zaken tussen Fokker en
Deutsche Aerospace (Dasa).
Uit het voorlopig koopcontract
met Dasa zou blijken dat Fok
ker voor elke belangrijke be
slissing de toestemming nodig
heeft van de raad van commis
sarissen. In die raad heeft
Dasa met vijf van de negen
commissarissen de meerder
heid. Normaal houdt de raad
van commissarissen zich al
leen bezig met het toetsen van
het beleid achteraf. Alleen bij
zeer ingrijpende beslissingen
hebben de commissarissen
een stem in de beslissing. Die
macht wordt nu aanzienlijk
uitgebreid, ten gunste van
Dasa.
Daarnaast is de assemblage
van de vliegtuigen, het in el
kaar zetten van de verschillen
de delen, in Nederland niet
langer gegarandeerd. Dasa le
vert nu al grote delen van de
Fokker, tegen scherpe prijzen.
Fokker heeft toentertijd een
goed contract gesloten met de
Duitsers, waardoor ze een gro
te invloed op de prijs houden.
Nu is echter afgesproken dat
de assemblage daar plaats
vindt waar dit het goedkoopst
kan. Dasa zou dus kunnen be
sluiten de onderdelen voor
meer geld aan Fokker te leve
ren dan ze aan de andere part
ners doet. Op die manier zou
Nederland een veel duurdere
produktieplaats worden dan
bijvoorbeeld Italië of Frank
rijk.
Pagina 7: Swartouw ziet sa
menwerking Fokker en Dasa
niet zitten
(ADVERTENTIE)
aan de haal. En na jaren naast de prijzen te hebben gegrepen, was
het dan eindelijk zover: de brandweer kreeg ook een plekje op het
erepodium. De Chinese Draak van de Leidse spuitgasten kreeg de
pechprijS. FOTO: WIMVAN NOORT
Pag. 9: Sponsoring slaat toe in Leidse Peurbakkentocht
LEIDEN - Een 33-jarige Leidenaar is gisteravond rond half elf
doodgestoken in de Herenstraat, ter hoogte van coffeeshop 'Hu-
zur'. Kort daarna werd een 44-jarige plaatsgenoot aangehouden
op verdenking van doodslag. Het slachtoffer had op zijn zoon ge
schoten. De vader ging achter de dader aan en stak hem buiten
neer. Het slachtoffer probeerde nog te vluchten in de richting
van de Leliestraat maar viel na enkele meters. Hij overleed nog
voordat hij in een ambulance werd getild. De aanleiding moet
volgens de politie worden gezocht in problemen in de relationele
sfeer. Pag.9: Man doodgestoken in de Herenstraat.
WASHINGTON - Twee Amerikaanse astronomen hebben ge
meld dat zij een „enorm zwart gat" hebben ontdekt, dat honderd
keer meer massa heeft dan zwarte gaten die tot nu toe zijn gesig
naleerd. Wetenschappers gaan ervan uit dat zich zwarte gaten
vormen als sterren en ander materiaal in het centrum van een
sterrenstelsel tot extreem dichte concentraties worden samenge
perst. Daarbij ontstaat een zwaartekrachtveld dat zo sterk is dat
niets eruit kan ontkomen, zelfs licht niet.
Wasserij Gehrels uit Overveen is er het laatste bijgekomen.
Geheel nagebouwd zoals het was, net als alle andere huizen,
boerderijen en winkels bij het Openluchtmuseum in Arnhem.
Het was de laatste wasserij op paardekracht in ons land.
Oorspronkeleijk was het bedrijf een garenblekerij. Omstreeks
1845 werd het een kleerwasserij. Wie zijn wasgoed bracht of liet
halen, kreeg een week later het schone goed pas terug.
Uitsmijter vormt de keuken waar een hoorspel kan worden
beluisterd met de familie Geherels in de hoofdrol. Op dus naar
het Openluchtmuseum en met de bon naar de brievenbus, want
er komen nog veel meer van deze vakantietips in de Leidse
Courant.
I Ik wil O de Leidse Courant 2 weken lang, gratis en
vrijblijvend, ontvangen.
O een proefabonnement van 5 weken. Ik hoef voor
slechts 3 weken te betalen, t.w. f. 19,50.
O direct een definitief abonnement.
De eerste 2 weken krijg ik de krant gratis.
Daarna wil ik betalen per:
maand f. 27,00 (met automatische betaling)
kwartaal f. 82,80.
Dhr/Mevr:
I
I Straat:
I Postcode/Plaats:
I Telefoon:
I
(voor controle op bezorgi
Bet 071-313677
Of deze bon opsturen in een
open envelop - zonder postzegel -
naar Leidse Courant,
Antwoordnummer 998,
2501 VC Den Haag
"I
I
s,!
8 711848 003000
ui iiiwi.MiiMii.'Hiiia
als extra aanbieding
incl. 4 rieten stoelen
van fJZrï5ÜT- voor ƒ1.875,-
HELSINKI - De Westeu-
ropese Unie (WEU) en de
NAVO sturen vlooteenhe-
den naar de Adriatische
Zee om te controleren of
de VN-sancties tegen Ser
vië en Montenegro wor
den nageleefd. Nederland
is bereid een fregat en één
of twee vliegtuigen van
het type Orion beschik
baar te stellen.
Het Navo-eskader zal optreden
in samenwerking en coördina
tie met de vlooteenheid van de
Westeuropese Unie (WEU). De
WEU-eenheid zal onder meer
zes fregatten, vier marinepa
trouillevliegtuigen en een on
dersteunend schip omvatten.
Volgens defensie-minister Ter
Beek geschiedt de operatie ge
heel op initiatief van de WEU
en niet op verzoek van de
CVSE. W. van Eekelen, secre
taris-generaal van de WEU,
verklaarde dat de organisatie
nog niet zo ver is grondtroepen
in Bosnië-Hercegovina in te
zetten.
De Conferentie over Veiligheid
en Samenwerking in Europa
wordt vandaag in Helsinki af
gesloten. De CVSE, die zelf
geen militaire middelen heeft,
kan voortaan voor vredebewa
rende operaties de hulp inroe
pen van organisaties (NAVO
en/of WEU) die dat wel hebben.
De Amerikaanse president
Bush steunt voorstellen voor
een agressievere rol van de
CVSE in het Joegoslavische
conflict. Volgens James Baker,
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, sluit Bush
eventuele luchtaanvallen op
Servische artillerie rond Sara
jevo niet uit. Amerikaanse oor
logsschepen zijn inmiddels de
Adriatische zee binnengeva
ren. Uit het Franse Toulon ver
trekt woensdag een marine
schip met aan boord vier
PUMA transport- en vier Ga
zelle gevechtshelikopters. Het
schip komt naar verwachting
op 19 juli in de Kroatische ha
venstad Rijeka, vanwaar de
helikopters naar Sarajevo vlie
gen. De helikopters worden in
gezet om de voortgang van de
levering van humanitaire hulp
te verzekeren.
Verjaagd
Op de stoep van haar platgewalste woning geeft een bewoonster van een krottenwijk in Dhaka haar kind
te drinken. De oproerpolitie van Bangladesh verjaagde duizenden mensen uit de krottenwijk nadat zij de
Chinese ambassade hadden bestormd. foto:EPA
■DEN HAAG - CDA, PvdA en
WD zijn het volledig eens met
de maatregelen die de Rijks
ministerraad gisteren heeft be
kendgemaakt om verbetering
te brengen in de bestuurlijke
wanorde op Sint-Maarten.
De drie partijen juichen „het
onder curatele stellen" van
Sint-Maarten voor de duur van
tenminste een jaar van harte
toe. „Het liep op het eiland de
spuigaten uit. De controle
wordt nu honderd procent. Het
is een zeer vergaande stap,
maar er is alle aanleiding toe",
aldus het PvdA-kamerlid dr.
W.A. de Pree.
De WD zegt met „instem
ming" te hebben vernomen
dat de Rijksministerraad de
aanbevelingen van de commis
sie Pourier integraal en onver
kort overneemt en uitvoert. De
liberalen achten het overigens
vanzelfsprekend dat de kosten
die voortvloeien uit de maatre
gelen, onder meer extra tech
nische bijstand, worden gefi
nancierd uit de huidige begro
ting voor de Antillen en Aruba.
Ook de CDA-fractie in de
Tweede Kamer kan zich achter
de conclusie van de Rijksmi
nisterraad scharen, zo liet een
woordvoerster gistermiddag
weten.
De commissie Pourier werd in
gesteld naar aanleiding van
een motie van het WD-kamer-
lid E. Terpstra. De motie werd
eind vorig jaar kamerbreed on
dersteund en vroeg om ingrij
pende maatregelen om orde op
zaken te stellen op het Antil
liaanse eiland.
Terpstra stelde gisteren schrif
telijke vragen aan minister
Hirsch Ballin van Antilliaanse
en Arubaanse Zaken, waarin
zij onder meer vraagt of voor
zien is in een geschillenrege
ling. Ze wil weten wat er ge
beurt als zou blijken dat het
bestuur van Sint Maarten en
de regering van de Nederland
se Antillen op onderdelen niet
„royaal en ruimhartig" mee
willen werken. Een dergelijk
conflict zou kunnen leiden tot
uit- of afstel van de drastische
maatregelen.
Pagina 3: Maatregelen slaan
op eiland in als bom
Bejaarde overleden
na aanrijding
LISSE - Een 73-jarige vrouw
uit Lisserbroek is de afgelopen
nacht in het AZL overleden
ten gevolge van een aanrijding
door een vrachtwagen met op
legger in Lisse. Het ongeluk
gebeurde gistermorgen op de
kruising van de Kanaalstraat
met de Oranjelaan. De vracht
wagen, bestuurd door een 32-
jarige man uit Venlo, wilde ko
mende vanaf de Kanaalstraat
rechtsaf de Oranjelaan op rij
den en zag daarbij de vrouw
over het hoofd.
Voorstellingen van
Carmen verplaatst
LEIDEN - De twee uitvoerin
gen van de opera Carmen, die
gepland stonden voor van
avond en morgenavond op de
Burcht, zijn verplaatst naar de
Hooglandse Kerk. De weers
verwachting is zo twijfelachtig
dat de voorstellingen de risico
lopen in het water te vallen.
DEN HAAG - Minister
Hirsch Ballin van justitie
komt dit najaar met een
wetsvoorstel waardoor het
verkrijgen van het Neder
landerschap door een zo
geheten schijnerkenning
aanzienlijk moeilijker
wordt.
Naar schatting worden jaar
lijks enkele duizenden buiten
landse kinderen door Neder
landers erkend als 'hun' kind.
Velen worden vervolgens ge
bruikt voor illegale adoptie of
prostitutie.
De minister'wil dat zoveel mo
gelijk tegengaan door voor te
schrijven dat Nederlanders die
een buitenlands kind willen
erkennen, moeten kunnen
aantonen dat zij minimaal drie
jaar voor dat kind hebben ge
zorgd.
De Nederlandse consul in de
Dominicaanse Republiek, J.
Adriaanse, zwengelde de pro
blematiek deze week aan door
te zeggen dat per jaar zo'n dui
zend Dominicaanse meisjes
het Nederlanderschap verwer
ven door schijnerkenningen.
Bijna al deze meisjes komen
terecht in de prostitutie. Adri
aanse zei dat hij daar niets te
gen kan doen, zolang niet aan
toonbaar is dat de geboorte-ak
tes worden vervalst.
