9 93 9
IA betrokken bij couppoging in Irak
Historische besprekingen tussen
Noordierse unionisten en Dublin
BUITENLAND
anielle
itterrand
igedeerd na
omaanslag
Geen schadevergoeding
voor misbruikte vrouwen
Oppositie luidt noodklok over Oost-Duitsland
L
üdócQowumt
DINSDAG 7 JULI 1992 5
uitjens voor
anadese rechter
NCOUVER - De Canadese administra
te rechter heeft zich gisteren in een hoor-
ting gebogen over het beroep dat de Ne-
rlandse oorlogsmisdadiger Jacob Luitjens
ïft aangetekend tegen de beslissing van
Canadese regering hem zijn staatsbur-
schap te ontnemen. Luitjens (73) werd
teren door de rechter gehoord. Hèm
ïgt uitlevering naar Nederland boven het
>fd, sinds zijn staatsburgerschap vorig
rwerd ingetrokken omdat hij de Canade-
immigratiedienst destijds niet had ver
dat hij in 1948 in Nederland tot levens-
lg veroordeeld was. Luitjens werd wegens
gaande collaboratie met de Duitsers bij
-stek veroordeeld. Een jaar daarvoor was
uit gevangenschap ontsnapt. De hoorzit-
Vancouver is vandaag voortgezet.
Sociaaldemocraten
winnen in Nigeria
LAGOS De Nigeriaanse Sociaal-
Democratische Partij heeft verkie
zingen voor een nieuwe nationale
vergadering gewonnen. Dit blijkt
uit voorlopige uitslagen die giste
ren bekend werden gemaakt. Het
is de bedoeling dat de nationale
vergadering de macht van de mili
taire regering gaat overnemen. De
verkiezingen zijn een nieuw stapje
in de democratiseringsgolf die het
Afrikaanse continent als een mo
detrend overspoelt. President
Ibrahim Babangida heeft beloofd
in december presidentsverkiezin
gen te zullen houden. Tevens heeft
hij toegezegd dat het leger op 3 ja
nuari 1993 de macht overdraagt
aan een burgerregering.
Tsaar
De vijf kinderen van Tsaar
Nicolaas II, Olga, Tatiana,
kroonprins Alexei, Maria
en Anastasia, een jaar
voor hun dood bij de
Revolutie in 1917. Aan de
hand van deze nog niet
eerder gepubliceerde foto
kunnen forensische
pathologen bepalen of de
schedels in het graf van
de Romanov's echt die
van Nicolaas' kinderen
zijn.
FOTO: AP
III
w
ASHINGTON - Rege-
ïgsfunctionarissen in
ashington hebben dezer
igen laten blijken dat de
irige week mislukte po
ng tot staatsgreep in
ak mede het werk was
n de Amerikaanse ge-
lime dienst CIA.
ilgens waarnemers in de
nerikaanse hoofdstad wil
esident Bush alles in het
»rk stellen om Irak's dictator
ddam Husayn uit de macht
verdrijven vóór de Ameri-
anse verkiezingen, over
nder dan vier maanden. De
A. zou vorige week in samen-
>rking met Amerikaanse mi-
aire inlichtingendiensten de
nheid van Irak's Republi-
inse Garde, die de opstand
;en Saddam Husayn begon,
der meer geholpen hebben
:t satelliet-informatie. De VS
van tevoren op de hoogte
n geweest van de couppo-
ïg en betrokken bij de voor-
reiding.
idat de staatsgreep mislukt
is is Saddam Husayn een
Dotscheepse zuivering be
nnen van zijn legertop. Een
öot aantal officieren is naar
rluidt terechtgesteld.
eigen land is president
eorge Bush thans verwik-
ld in een nek-aan-nek stem-
srace met Bill Clinton (De-
Dcraat) en Ross Perot (onaf-
nkelijk). Bush krijgt in die
npagne voortdurend voor
dige Iraakse burgers, Kurden
en ook buurlanden als Saoudi-
Arabië en Jordanië gevaar
kunnen lopen. Powell heeft
enkele maanden geleden pre
sident Bush al gewaarschuwd
dat mogelijk Amerikaanse
grondtroepen ingeschakeld
moeten worden indien een
couppoging tot een door de VS
gewenst einde moet worden
gebracht. Vorige week zijn
naar verluidt Amerikaanse
eenheden in Saoudi-Arabië en
de Perzische Golf in verhoog
de staat van paraatheid ge
bracht tijdens de mislukte
staatsgreep in Irak. De opstan
dige eenheid binnen Saddam's
Republikeinse Garde is toen
na een hevige veldslag versla
gen door andere Iraakse leger
onderdelen.
Op tijd
Volgens militaire experts in
Washington heeft het Witte
Huis, ondanks het feit dat de
machtsgreep in Irak is mis
lukt, er geen bezwaar tegen dat
Onder een enorm portret van Saddam Husayn controleren chauffeurs uit Irak hun vrachtwagens voordat de betrokkenheid van de CIA
zij Jordanië inrijden. Jordanië importeert olie uit Irak, ondanks het embargo.
Dat met name de CIA binnen,
boven en rondom Irak uiterst
bedrijvig is, staat echter vast.
Het Amerikaanse Congres
heeft begin vorig jaar de in
lichtingendienst openlijk op
gedragen geheime operaties
tegen Irak te ondernemen om
het regime van Saddam Hu
sayn ten val te brengen. Onder
meer gaf het Congres toestem
ming voor het leggen van ge
heime contacten met burgers
en overheidsfunctionarissen
in Irak. CIA-directeur Robert
Gates bracht vorige maand een
geheim maar uitgelekt bezoek
aan Jordanië, waar hij koning
Husayn slechts ten dele kon
overhalen tot grotere Jordaan
se samenwerking met de CIA.
Washington wil eveneens dat
Jordanië actiever meewerkt
aan de economische, door de
VN uitgeroepen, boycot tegen
Irak. Amerika wil aan de
Iraaks-Jordaanse grens een
wegversperring, bemand door
VN-troepen, opgericht zien om
vrachtverkeer tegen te hou
den.
Daarnaast blijft Washington
uitlekt. De publiciteit erover van Saddam Hussayn mede-
de voeten geworpen dat zijn
belangrijkste prestatie als pre
sident - de militaire overwin
ning op Irak en de bevrijding
van Kuwayt- voor Amerika
goeddeels een pijnlijke herin
nering is geworden omdat Sad
dam Husayn nog altijd aan het
bewind is. Bush heeft tijdens
de gewapende confrontatie
met Irak Saddam „een nieuwe
uitgave van Hitier" genoemd,
die na de oorlog voor zijn mis
daden zou worden berecht. Als
de VS er binnenkort alsnog in
zou slagen de Iraakse heerser
ten val te brengen, zou dat de
glans op Amerika's militaire
zege kunnen terugbrengen en
de kans van Bush op herver
kiezing sterk vergroten.
Suggestief
Binnen de Amerikaanse rege
ring heerst echter onenigheid
over dc risico's die verbonden
zijn aan Bush' aandrang op ac
ties van onder meer de CIA om
Saddam Husayn uit te schake
len. Die onenigheid zou de pre
sident er echter niet van weer
houden zulke risico's aan te
durven. Met name stafchef Co
lin Powell van de Amerikaanse
strijdkrachten is bang voor uit
gebreide vijandigheden tussen
diverse Iraakse legerkorpsen
onderling, waardoor onschul-
FOTO: EPA kan alleen maar bijdragen tot
instabiliteit in Irak en kan de
kiezers in de VS ervan door
dringen dat Bush actief is om
'het karwei in Irak af te ma
ken'. Anderzijds blijft de er
kenning van officiële zijde dat
Washington aan de val van
Saddam werkt dermate vaag
en suggestief, dat de Ameri
kaanse bemoeienis - voor het
geval die vruchteloos blijft
ook zonder veel politieke scha
de weer kan worden geklei
neerd.
werking eisen aan VN-inspec-
tieteams, die in Irak nog altijd
tegenwerking ondervinden in
hun pogingen Iraakse massa
vernietigingswapens op te spo
ren. „We hebben een veelspo-
renbeleid: CLA-activiteit, mili
taire druk, diplomatieke druk
en economische boycot. Sa
men moeten die sporen naar
het doel leiden. En dat hope
lijk op tijd voor president
Bush", aldus gisteren een ano
nieme bron in de Amerikaanse
regering.
COSIA Danielle Mit-
rand, de echtgenote
de Franse president,
gisteren ongedeerd ge-
;ven toen een autobom
tplofte tijdens haar be
ek aan Noord-Irak. Vol-
ns een Iraakse opposi-
groep kwamen bij de
tploffing vier mensen
het leven en raakten
mensen gewond.
w Mitterrand brengt
met de minister van
tsgezondheid en humani-
aangelegenheden Ber-
d Kouchner een bezoek van
dagen aan Kurdische ge-
den in het noorden van
Danielle Mitterrand staat
het hoofd van de particu-
e humanitaire organisatie
ince Liberté's en bezoekt re-
matig vluchtelingen in af-
egen delen van de wereld,
ar niet door Bagdad goedge-
ïrde bezoek aan Iraaks Kur-
tan wérd maandag in de
akse krant Al-Qadissiya
oordeeld als een ruwe
lending van de waardigheid
soevereiniteit van Irak. De
li
De vrouw van 'de Franse presi
dent, Danielle Mitterrand, ont
snapte gisteren ternauwernood
aan de dood bij een bomaan
slag. FOTO: AP
vrouw van de Franse president
zette na een korte onderbre
king haar tocht door Noord-
Irak voort.
Jean-Christophe Mitterrand
(46), de zoon van de Franse
president en diens speciale ad
viseur voor Afrikaanse zaken,
is uit de presidentiële staf ont
slagen. Door regeringsfunctio
narissen werd geen reden ge
geven voor zijn vertrek. De
zoon van de president, een
voormalig journalist, is vaak
het onderwerp geweest van
grappen in de Franse pers. Cri
tici verweten hem beter con
tact te hebben met Afrikaanse
dictators dan met democrati
sche leiders.
LONDON Omgeven door
zeer strenge veiligheidsmaat
regelen zijn gisteren in Lon
den de historische besprekin
gen begonnen tussen de
Noordierse unionisten en de
Ierse regering over de toe
komst van Ulster. Het was voor
het eerst sinds de Ierse opde
ling in 1922 dat de Noordierse
leiders bereid waren aan een
tafel te zitten met Ierse minis
ters.
Ondanks onoverbrugbare lij
kende tegenstellingen tussen
met name dominee Ian Pais
ley's Democratische Unionis-
de partijen bij elkaar geko-
Druk
Het is publiek geheim dat Lon
den een uitweg zoekt uit de
Noordierse impasse en de on
buigzame Paisley onder druk
heeft gezet om tenminste aan
de besprekingen deel te ne
men. De Unionistenleider zag
zijn komst naar Lancaster
House als een ovèrleg over
eventueel overleg. Maar het
feit dat de meest anti-Ierse po
liticus was gekomen bracht in
landse stadhouder en Engelse
koning Willem III, wordt her
dacht. In het verleden was in
de maanden voor en na deze
viering geen enkel politiek
overleg mogelijk vanwege de
grote spanning in beide kam
pen.
Farce
De gisteren begonnen ge
sprekken in Londen zijn de
tweede fase van het Britse
Noord-Ierland-initiatief, dat in
1990 werd gestart door de toen
malige minister van Noordier
se Zaken, Peter Brooke. De
eerste fase van het overleg
ging tussen de partijen over de
mogelijkheid van nieuw be
stuur in Ulster. De derde fase
Blijken moet nog in hoeverre betreft een algemeen overleg
de vier Noordierse partijen en
de twee regeringen werkelijk
constructief willen praten.
Eerder overleg tussen de par
tijen begon eveneens hoopge-
over de relaties tussen de Brit
ten en de Ieren. Uitgesloten
van het overleg is de Sinn
Fein, de politieke vleugel van
de terroristische IRA. De partij
Een luider
wordende
wereld
door JO WIJNEN
Iemand heeft me ooit gezegd dat als je echt van
een auto wilt houden, je hem niet rijden en niet
bekijken moet, maar wassen. Het wassen van een
auto is het ultieme ritueel, de finale koestering en
als zodanig due een min of meer erotische
activiteit. Je zet een emmer sop buiten, opent alle
deuren en ramen van het vehikel, klapt alles uit
wat maar uitklapbaar is en zet vooral de radio
aan. Dat laatste is van belang omdat het
ontbreken van geluid als gevolg van de volkomen
stilstand van de auto, natuurlijk moet worden
gecompenseerd. Dat alles schoot me te binnen toen
ik dezer dagen i n Zoutleeuw belandde, een
Brabants stadje dat in toeristenfolders zonder
mankeren als een 'parel' wordt aangeduid.
Het was rond een uur of twee dat ik de Grote
Markt opreed. Geen wolk had zich boven het
Brabantse gewaagd en dus had de zon vrij spel.
Het was net alsof de siesta een eindweegs naar het
noorden was opgerukt, want er was bijna
niemand te zienbehalve dan die jongeman die,
schuin achter de kerk, zijn auto waste. Het
voertuig was van het sportieve slag, met enig
plaatwerk onder de bumper zoals echte race
auto's dat ook wel hebben, bredere banden,
windgeleiders op de kofferbak, een vrijwel
hagelwitte huid. Er kwam een oorverdovend
gebonk uit het binnenste. De radio dus.
Ik wilde op een terras vlakbij gaan zitten, maar
dat was vanwege het lawaai niet mogelijk. Dus
ging ik een eindje verderop zitten, aan de
overkant van de Markt. Ook daar was het geen
doen, maar ik had dorst en wilde de Markt
bekijken. Een minuut of tien later werd alles veel
duidelijker. Er verschenen twee meisjes die
krappe jurkjes met zeer wijde armsgaten droegen,
die buitengewoon gebruind waren en die
Zoutleeuw bekeken door zonnebrillen met
spiegelende glazen. Eén meisje graaide
voortdurend in haar krullen en wierp die dan met
een volmaakt, maar evengoed nutteloos gebaar
naar achteren. Het andere controleerde
voortdurend of de zon wel in de juiste stand ten
opzichte van haar ledematen stond. Natuurlijk
gingen ze op de autowassende jongeman af. Want
een jongen met een sportauto heeft bij een stel
gezonde meiden een paar streepjes voor. Voor mij
kwamen de meisjes trouwens als geroepen. De
jongeman zou, om zich verstaanbaar te maken,
natuurlijk zijn radio zachter of misschien wel
helemaaUuit zetten. Dan zou Zoutleeuw zich in de
stilte van de zomemiidag aan mij openbaren.
Dan zou het grijze steen van de Leonarduskerk
tegen de wittewolkeloze hitte kunnen aanleunen
en zou Zoutleeuw zich als een kater kunnen
uitrekken in de loomheid van de middag. Maar
niets daarvan. De radio werd niet afgezet. Ik
besefte dat er een lichting jongeren is aangetreden
die als gevolg van haar dagelijkse omgang met
disco's en decibels met het onverstaanbare geen
enkele moeite meer heeft.
Terwijl ik op enige afstand nauwelijks in staat
was mij bij hetbestellen van een tweede pilsje
verstaanbaar te maken, keuvelde het drietal
gezellig voort. En zeg niet dat het nergens over
ging, want de jongeman begon op zeker ogenblik
schuimvlokken uit zijn emmer sop in de richting
van <}e meisjes te gooien. Die giechelden,
bestierven het bijna, woelden in hun krullen,
maarzorgden er wel voordat de zon geen ogenblik
van hun ledematen werd afgeleid. Intussen zwol
het gebonk aan, op de maat waarvan de meisjes
begonnen te heupwiegen, hetgeen heel mooi was
om te zien. Ik ben later nog naar de kerkschatten
van Zoutleeuw gaan kijken en ben zelfs nog over
de Getebrug gelopen. Maar ik bleef het gevoel
hebben dat ik mij niet meer verstaanbaar kan
maken, dat woordenjiiet meer tellen, dat het met
de taal niet meer zo lang zal duren en dat ons een
steeds luider wordende wereld te wachten staat.
ieder geval iets van hoop. Ook vend, maar liep al gauw uit op weigert het gebruik van ge-
ten, die nooit met Dublin wilde traditionele Oranje-marsen in
spreken en de Ierse regering,
die nog altijd een grondwette
lijke claim heeft op hereniging
van de beide Ierlanden, waren
Noord-Ierland, waarbij de Slag
aan de Boyne, waar de katho
lieke koning Jacobus II in 1690
werd verslagen door de Hol-
een farce toen men het zelfs
niet eens kon worden over ver
gaderdata en voorzitterschap
pen. De protestante unionisten
willen in principe niets weten
van toenadering tot de katho
lieken.
weid af te zweren. De 'alle
daagse terreur' in Noord-Ier-
land eiste zondag het zoveelste
slachtoffer toen een jongen
werd doodgeknuppeld in ge
vechten tussen katholieke en
protestante straatbendes.
Doden bij overstromingen China
PEKING - Bij overstromingen in het zuidoosten van China zijn
de afgelopen dagen bijna 200 mensen omgekomen. Politie en le
ger zijn ingezet om tienduizenden burgers uit de getroffen gebie
den te evacueren. De weerberichten wijzen op aanhoudende he
vige regenval en een verdere verslechtering. Alleen al in de kust
provincie Fujian zijn volgens het persbureau Nieuw China 113
mensen omgekomen en 7.000 huizen van de aardbodem verdwe
nen. De Financiële schade wordt geschat op 130 miljoen gulden.
0S-leiders stellen vredesmacht in
)SKOU De leiders van het GOS hebben gisteren een vre-
smacht in het leven geroepen om een eind te maken aan het
ledvergieten in Moldavië en andere republieken. Jeltsin zei
het slot van de top in Moskou dat de ministers van defensie
buitenlandse zaken binnen tien dagen een voorstel voor de
desmacht moeten hebben uitgewerkt. Soldaten van de vre-
smacht zullen waarschijnlijk eerst in actie komen in Molda-
waar Russische en Oekraïnse separatisten in het oosten een
jen republiek hebben uitgeroepen. Het Moldavische parle-
ïnt zal wellicht nog deze week om interventie vragen.
TOKYO Japan zal geen
schadevergoeding betalen
aan Koreaanse vrouwen die
in de Tweede Oorlog als pros-
tituée voor het Keizerlijke
Leger hebben gewerkt. Vol
gens Tokyo is er geen bewijs
dat de vrouwen tot prostitu
tie zijn gedwongen.
In een officieel rapport dat
gisteren is gepubliceerd er
kent de Japanse regering wel
dat de autoriteiten een rol
hebben gespeeld bij de wer
ving van de vrouwen. De be
vindingen zijn in tegen
spraak met talrijke getuige
nissen over bruut geweld
waarmee de vrouwen tiental
len jaren geleden tot prosti
tutie zijn gedwongen. Ver
klaringen van getuigen zijn
niet in het onderzoek betrok
ken omdat dat privacy-pro-
blemen zou opleveren, aldus
de Japanse woordvoerder.
Zuid-Korea heeft onmiddel
lijk verbolgen gereageerd op
het onderzoek.
[APITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI
Maxi's
Zeilschepen die deelnemen aan de 'Maxi Yacht regatta' passeren de torens van het World Trade Center
in New York. De deelnemers begonnen gisteren aan de laatste etappe, van New York naar Boston.
FOTO: AFP
Commissie pleit
De Klerk vrij
van betrokkenheid
bij geweld
JOHANNESBURG - Een
rechterlijke onderzoekscom
missie heeft gisteren gezegd
dat de Zuidafrikaanse presi
dent De Klerk, de belangrijk
ste leden van zijn kabinet en
de leiding van de veiligheids
troepen niet direct betrokken
zijn bij het geweld in Zuid-
Afrika. Het Afrikaans Natio
naal Congres, beschuldigt De
Klerk ervan direct betrokken
te zijn bij de gevechten tussen
het'ANC en de Inkatha-bewe-
ging. Het ANC heeft daarom
de besprekingen opgeschort
die moesten leiden tot een
overgangsregering en de be
ëindiging van het apartheids
regime. De Afrikaanse staten
hebben gisteren de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties gevraagd in spoedzit
ting bijeen te komen om de po
litieke crisis in Zuid-Afrika te
bespreken.
- Het schot is raak en de potvis gaat er nu nog sneller van snelheid, maar spoedig zal het zich door afmatting wel mopeten
>or. De granaat in de kop van de harpoen is echter niet tot ontplof- overgeven. Af en toe maakt de potvis een grote sprong en terwijl op
ig gekomen, maar het sterke nylontouw van de kabel wikkelt zich het voorschip de kabel langzaam wordt ingepalmd, zien de walvisja-
et enkele slagen om de glazen koepel. De potvis tracht zich ver- gers de eigenaardige koepel op de rug van de vis. Ze begrijpen er
sefs te ontdoen van de harpoen en gaat er nog sneller van door, de niets van en zijn-erg nieuwsgierig om hun vangst van dichterbij te be-
chtboot met zich mee sleurend. Het dier ontwikkelt een enorme kijken.
BONN De Duitse socia
listen (SPD) hebben vlak
voor de tien weken duren
de zomervakantie van het
Duitse parlement de
alarmklok geluid over
oostelijk Duitsland.
muth Kohl de problemen bij
het harmonisch samengroeien
van Oost- en West-Duitsland
niet aan. Het ontbregkt volgens
hem nog altijd aan een duide
lijk plan voor de economische
en sociale eenheid van Duits-
land. Dat plan zou een grote
hoeveelheid knelpunten
moeten oplossen. De belang
rijkste zijn ondermeer dat er
geen vervangende'regeling is
gekomen voor de solidariteits-
heffing. Daarmee droeg iedere
Westduitser via zijn inkomen
verplicht bij aan de wederop
bouw van de oude DDR. Verder
heerst in het voormalige Oost-
Duitsland een grote woning
nood en is er enorme onrust
ontstaan over versnelde huur
verhogingen. Een parlementai
re meerderheid koos recent
voor een vrijere abortus, maar
de christen-democraten teken
den bezwaar aan bij het Consti
tutionele Hof. Tot grote onrust
van de Oostduitse vrouwen, die
al tientallen jaren lang een
vrije abortuspraktijk gewend
zijn. Over de Financiering van
de landelijke verplegingsver-
zekering is een felle discussie
losgebarsten. Engholm vreest
dat veel (Oost-)Duitse kiezers
uit protest extreem-rechts zul
len gaan stemmen, ofwel hun
steun gaan geven aan een op
handen zijnde 'Ost-partij', een
brede burgerbeweging waarin
Oostduitsers van allerlei poli
tieke kleuren zich meer thuis
zullen gaan voelen dan bij een
van de grote democratische po
litieke partijen.
