Charismatische beweging
op zoek naar tweede adem
Worsteling met
Jacob gevraagd
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
COMMENTAAR
Ceidóc Qounanl
ZATERDAG 4 JULI1992
Een goed musicus
moet ook een
menukaart kunnen
componeren.
Richard Strauss
Paus wil naar
Kroatië
VATICAANSTAD - Paus Jo
hannes Paulus II wil Kroatië
bezoeken. De paus zei dit gis
teren tijdens de audiëntie van
Ive Livljanic, de eerste Kroati
sche ambassadeur bij de Heili
ge Stoel. President Franjo
Tudjman en de Kroatische bis
schoppen hebben hem uitge
nodigd. Een bezoek aan Kroa
tië is „een langgekoesterde
wens van mij," aldus de paus.
„Als de omstandigheden het
toelaten, hoop ik tijdens een
pelgrimstocht naar dit geliefde
land mijn Kroatische zusters
en broeders te kunnen sterken
in hun geloof."
Nog drie kandidaten voor opvolging Emilio Castro
HILVERSUM - De En-
gelsman Martin Conway,
de Indiër Christopher Du-
raisingh en de Duitser
Konrad Raiser zijn nog in
de race voor de opvolging
van dr. Emilio Castro, die
eind dit jaar als secretaris
generaal van de Wereld
raad van Kerken aftreedt.
Dit heeft de Wereldraad
bekend gemaakt na de
vergadering van de be
noemingscommissie die
deze week in Hilversum is
gehouden.
Het centraal comité van de We
reldraad zal op zondagavond
23 of maandagochtend 24 au
gustus in Genève de nieuwe
functionaris aanwijzen. Vante-
voren worden de drie kandida
ten nog door de benoemings
commissie gehoord. Het is de
bedoeling dat er slechts één
naam op de voordracht aan het
centraal comité komt.
De 56-jarige Conway (angli
caan) is president van Selly
Oakes in Bormingham. De
twee jaar jongere Duraisingh,
lid van de Kerk van Zuid-In-
dia, is sinds begin dit jaar tijde
lijk hoofd van de nieuwe We
reldraadafdeling voor zending,
educatie en getuigenis. Daar
voor was hij directeur van de
zendingsafdeling. De even
oude Raiser, lid van de EKD, is
hoogleraar theologie te Bo-
chum.
Waarnemers geven Raiser de
meeste kansen. In de jaren '70
en '80 maakte hij indruk als
plaatsvervangend secretaris
generaal van de Wereldraad.
Hij is een van de drijvende
krachten achter het conciliair
proces voor gerechtigheid,
vrede en het behoud van de
schepping.
De hopelozen
van perron
nul
Vanaf perron nul vertrekt er geen trein en er
arriveert geen trein. In Rotterdam is het de
verzamelplaats van de hopelozen. Mensen die in
hun leven op dood spoor zijn geraakt. Voorde
veelal haastige voorbijgangers zijn het
anoniemen..vreemden". Wat vreemd is roept
vaak angst op en gevoelens van vijandigheid.
Maar weinigen kennen het verhaal van deze
vreemden. Hun uiterlijk is vervuild, de haren in
geen jaren gewassen, de kleding hangt als oude
lompen om de vermagerde lichamen. Eens toen ze
kind waren, werd er met verwachting naar hen
gekeken. Nu met minachting. Sommigen
ontmoetten nooit een liefdevol aankijken. Nooit
een arm die hen deed voelen: jij mag er zijn. Om
zoveel uiteenlopende redenen raken mensen op
dood spoor en worden verslaafd om hun zielepijn
te verdoven. De verslaafden zijn onder ons.
Dichterbij en meer dan we vermoeden. Vaak
onzichtbaar, maar in Rotterdam duidelijk
zichtbaar. Er zijn daar enkelen die zich druk
maken om hun bestaan. Enkelen die kijken met
een andere blik. Niet de blik van verachting, maar
een oog dat verder kijkt dan wat er op het eerste
gezicht te zien is. Onlangs meenden harde handen
te moeten ingrijpen. Ze kregen applaus. Er zijn in
onze tijd overal weer stemmen die zeggen
„aanpakken, doorzetten, duidelijkheid scheppen,
er moeten regels zijn". Een leven dat zich
eenzijdig richt op prestatie, op macht, maakt
steeds meer slachtoffers. Ze gaat ten koste van
aandacht, liefde, respect voorde persoonlijke weg
van de mens. Mondigheid dreigt het geschreeuw
van de sterken te worden. Het zachte roepen van
zoekenden, van gekwetsten, wordt niet meer
gehoord. Zo'n samenleving schept steeds meer
wanhopigen. De mensen op perron nul zijn het
andere gezicht van de reclamegezichten. Wie zich
door de reclamegezichten laat verleiden en laat
inpakken, wil de gezichten van perron nul niet
zien. Maar er zijn mensen die zich laten ophouden
en bereid zijn te luisteren naar de levensverhalen
van hen die op dood spoor raakten. In die mensen
gaat een oud verhaal door. Het verhaal van een
mens, een Weg die een beweging werd. Het
verhaal van één die vermoedde dat het Eeuwige
Geheim aanwezig was in deze verlamden, in hen
die leefden in duisternis. Hij raakte hen aan en
sprak hen aan zo dat hun verlamde kracht werd
bevrijd. Het is het verhaal van een andere hand
dan zij gewend waren. Je kunt je om heel veel
dingen druk maken. Er zijn veel dingen waaraan
je dagelijks je energie kunt besteden. Je kunt je
druk maken om allerlei regels en zelfs zeggen dat
ze er zijn in de Naam van Christus. Veel van die
dingen zijn fatsoenlijk en te respecteren. Maar
toch kan er een vraag overblijven. Dat is de vraag
naar een andere hand, een ander kijken. Niet de
hand d ie wegveegt, maar die een weg schept. Niet
een kijken dat minacht, maar een zien dat
hoogacht. Wie bereid is om te horen, hoort zoveel
verlangen naar bevrijding, naar levensadem,
naar aanvaard worden in de eigen eigenheid.
Zoveel verlangen naar gezien te worden. Het is
niet zo moeilijk om mensen weg te vegen, uiteen te
drijven, te veroordelen omwille van de
zogenaamde orde en regel die er moeten zijn. De
Weg zoeken, geloven, is de moed om de vraag aan
de orde te stellen: „Wordt hiermee menselijkheid
gediend en het spoor van de Liefde gegaan".
DOORN - Vorig jaar kre
gen ze nog ruzie en liepen
er een paar weg. Dit jaar
hebben alle jonge schil
ders die op uitnodiging
van de Van der Leeuw
stichting de worsteling
van Jacob proberen uit te
beelden, het prima naar
hun zin op landgoed Hy-
depark te Doorn.
De stichting, die kerk en kunst
met elkaar in aanraking wil
brengen, heeft vijftien net af
gestuurde kunstenaars ge
vraagd een week naar het rus
tieke HerVormde seminarie te
komen om daar het bijbelver
haal aan het doek toe te ver
trouwen.
Vorig jaar gebeurde dat voor
het eerst, maar toen ging er
veel mis, zegt coördinator
Rieks Hoogenkamp. De voor
bereiding was minder profes
sioneel, het thema (de nacht
gezichten van Zacharia) was te
moeilijk en de kunstenaars za
ten op eikaars lip. Tot over
maat van ramp liepen er ook
nog dominees in spe rond.
Dit jaar kunnen kunstenaars
op kosten van de (door WVC
gesteunde) kerkelijke organi
satie helemaal hun eigen gang
gaan. De een heeft zich opge
sloten in de kelder en werkt
met harde muziek, de ander
heeft zich buiten in een kuil
verschanst. De cursisten zijn
afwezig, waardoor de kunstzin
tot volle bloei kan komen.
„Aan vrome schilderijen heb
ben we niks", aldus Hoogen
kamp. „Wij zijn geïnteresseerd
in de persoonlijke verbeel
ding, die is geïnspireerd door
het bijbelverhaal." Het levert
figuratieve, maar ook zeer ab
stracte werken op die vrijdag,
aan het slot van de schilders
week, getoond zullen worden.
Vanaf september zullen ze in
diverse kerken worden geëx
poseerd.
De Van der Leeuwstichting wil
op deze wijze een nieuwe gene
ratie kunstenaars inspireren.
Vorig jaar was er een project
voor dichters, in de komende
jaren worden wellicht musici
en beeldhouwers gevraagd. De
kunstenaars worden niet op
hun geloof, maar op hun kwali
teiten geselecteerd. Zij moeten
zich bovendien in een bijbels
thema kunnen en willen ver
diepen.
Vijfentwintig-jarig bestaan wordt in hele wereld gevierd
Vijfentwintig jaar geleden 'explodeerde' vanuit een groep stu
denten in de Verenigde Staten de charismatische vernieuwing in
de katholieke kerk. Ondertussen zijn er over de hele wereld, niet
het minst in Afrika en Latijns-Amerika, talloze gebedsgroepen en
nieuwe gemeenschappen ontstaan. De 'pinkstervernieuwing'
heeft de RK kerk op vele plaatsen een nieuwe dynamiek en kleur
gegeven, maar roept ook veel vragen en weerstanden op.
De charismatische vernieuwing is vanaf het begin een ervarings-
gebeuren geweest. Bisschoppen zowel als gewone lekenvrouwen
en mannen, uit alle sociale klassen, ervaren een nieuwe relatie
met Jezus in de kracht van de Heilige Geest; in het hart van deze
ervaring worden zij zich bewust van de aanwezigheid van God in
ANTWERPEN - Mare
Meirsman: De explosie
van het begin is voorbij, er
is nu een geleidelijke
groei in onze groepen, de
vernieuwing staat zeker
niet stil. In de toekomst
zal ze nog belangrijker
worden, aangezien de ac
tieve inzet van leken een
steeds grotere rol gaat
spelen in de Kerk, nu het
aantal priesters slinkt.
Een van de vruchten van
de charismatische ver
nieuwing is dat leken zich
bewust worden van hun
verantwoordelijkheid,
van hun eigen gaven ten
dienste van de gemeen
schap. Vanzelfsprekend
in samenspraak met ande
ren; de charismatische
vernieuwing heeft geen
monopolie.
Toch zijn er klachten dat jullie
je afsluiten van het gewone pa
rochie- en kerkleven.
Mare Meirsman: Het gaat vaak
om een dooddoener, een stok
vinden om de hond te slaan.
We hebben eens een evaluatie
gedaan bij onze leden en daar
uit blijkt dat tachtig procent op
een of andere wijze in hun pa
rochie actief zijn. Er zijn na
tuurlijk problemen. De meeste
gebedsgroepen zijn interparo
chieel samengesteld en dat
maakt aansluiting bij eep be
paalde parochie natuurlijk
moeilijk. Hoe kunnen we een
gebedsgroep plaatsen in het
geheel van de parochiale struc
turen? Het is een zoeken aan
weerskanten. De vlam moet
kunnen overslaan, wat ook van
priesters een open houding
veronderstelt. Is men in onze
parochies niet te veel bezig
met tombola's en andere uitjes
en te weinig met evangelisa
tie? Het een mag het andere
niet uitsluiten. Veel priesters
voelen de behoefte aan verdie
ping wel aan, maar zijn ver
lamd door de vele verplichtin
gen en sociale druk. Er zijn
vele bedieningen en gaven in
de Kerk; sociale bijeenkom
sten mogen er best zijn, maar
het andere moet evengoed
kunnen.
Een andere kritiek is dat jullie
geen sociale bewogenheid heb
ben, zoals godsdienstsocioloog
prof. Dobbelaere schrijft in het
boek 'De versnelde ommekeer'.
Indien men onder sociale be
wogenheid verstaat meedoen
met grote acties, op straat ko
men met grote slogans, beto
gingen en manifesten, is dat
zeker waar. We zijn in de eerste
plaats een spiritualiteitsbewe-
ging, geen sociale actiegroep.
Maar indien men onder sociale
bewogenheid ook verstaat
rechtstreeks menselijk con
tact, nieuw leven geven aan ge
zinnen, opvangen van drugs
verslaafden, daklozen, zieken
en eenzamen, zijn we dat wel.
Er gebeurt heel veel op sociaal
gebied, maar eerder in kleine
kring, niet in het openbaar.
EMMANUEL
De Emmanuel-gemeenschap
werd in 1976 gesticht door de
Franse journalist Pierre Gour-
sat en telt een vijfduizendtal
vaste leden met zo'n zeshon
derd leden verspreid over Ne
derland en Vlaanderen. Em
manuel is een van de weinige
katholieke lekenbewegingen
die zich radicaal engageert
voor de nieuwe evangelisatie,
ondermeer door straatevange
lisatie en vormingssessies,
met als centrum Paray-le-Mo-
nial (Bourgóndië), bakermat
van de spiritualiteit van het
Hart van Jezus. De gemeen
schap is samengesteld uit
'huiskringen', zowel residen
tieel als niet-residentieel. In
het Nederlandse taalgebied
worden zo'n 25 vormingsweek
ends per jaar georganiseerd,
vooral naar gezinnen en echt
paren toe.
Wil Boers, vormingsverant-
woordelijke: Ik was in de pe
riode 1968-69 hoofddocent
lerarenopleiding en ik had het
geloof vaarwel gezegd. Door
een gebeurtenis in mijn leven
werd mijn wereld als 't ware op
zijn kop gezet. Nadien ben ik
het geloof en de Kerk met an
dere ogen gaan bekijken, ik
ben de rijkdom ervan gaan in
zien, de vrijheid. Samen met
mijn vrouw ben ik me gaan in
zetten voor de nieuwe evange
lisatie, in de eerste plaats via
vormingssessies waarin een
frisse, levensnabije en bevrij
dende geloofsbeleving cen
traal staat.
Een kritiek die men vaak hoort
is dat de charismatische ver
nieuwing, en zeker ook de Em
manuel-gemeenschap, eenzij
dig devotioneel is, te spiritua
listisch.
Wil Boers: Een gevaar is inder
daad dat het een devotionele
beweging wordt. Vroomheid is
belangrijk maar moet verbon
den zijn met menselijke soli
dariteit en evangelisatie. Ge
bedsgroepen die louter met
zichzelf bezig zijn, hebben
geen uitstraling en bloeden
dood. Het behoort tot de essen
tie zelf van het geloof naar bui
ten te durven komen met ga
ven die de Heilige Geest
schenkt. Onze gemeenschap
besteedt veel aandacht aan het
sociale en beroepsleven en de
dialoog met de wetenschappe
lijke wereld. We hebben ook
een eigen Derde Wereld-hulp-
organisatie, Fidesco. Onze le
den staan een tiende van hun
inkomen af voor gemeen
schappelijke projecten.
Maar gebeuren deze initiatie
ven niet in een caritatieve sfeer
en met de klemtoon eerder op
traditie dan op vernieuwing?
Er is zeker sprake van een re
actie op het activisme en hori
zontalisme van de jaren 60-70,
toen alle heil verwacht werd
van structuurhervormingen
en andere uiterlijke verande
ringen. Het innerlijk leven en
het rechtstreekse menselijk
contact zijn nu meer centraal
komen te staan. Ieder heeft
zijn taak en roeping in de
Kerk; er moet ruimte zijn voor
groepen die het accent leggen
op het spirituele en op de per
soonlijke bekering.
U spreekt veel over evangelisa
tie, iets waar men vandaag
eerder allergisch voor is.
We- komen uit een periode
waarin de Kerk zich erg terug
getrokken heeft. Men wil de
mensen vrij laten, hen niet las
tig vallen, maar dat gaat zo ver
dat niemand meer het Goede
Nieuws ter sprake brengt.
Valkuil voor Brinkman 1
CüA-voorzitter Wim van Velzen heeft eindelijk zijn zin. E^
van zijn stokpaardjes, beperkte zittingsduur van gekoz^
CD A-politici, is volledig gehonoreerd door de door hem geïib
tieerde werkgroep onder voorzitterschap van oud-ministë
Jan de Koning. Ook al functioneert een gemeenteraadslip
statenlid of parlementslid nog zo goed, na 12 jaar moet hij oF
stappen. Doorstroming is in de visie van Van Velzen/De Kf1
ning c.s. belangrijker dan ervaring, kwaliteit en band tuss^
kiezer en gekozene. j
In de CDA-gelederen was het vooral minister De Vries die 6
lange tijd in slaagde beperking van de zittingsduur tegen f
houden. De afgelopen maanden drong echter tot in steed?
bredere geledingen van de partij door, dat de opvatting v£
Van Velzen veld won. Gezien de persoonlijke belangen die a
het spel staan, mag het opmerkelijk heten dat de inhoud v^
het rapport-De Koning (met de treffende titel 'CDA-politici
functie') slechts één week voor de officiële presentatie uitlel
te en openbaar werd. Het mag geen verwondering wekk^
dat met name politici met een lange staat van dienst ziq
daarna in het openbaar tegen de voorgestane beperking uj
spraken.
hun leven. Kardinaal Suenens, bekend pleitbezorger van de cha
rismatische vernieuwing in de hele wereldkerk, zag hierin een
gave van de Heilige Geest aan de Kerk om de besluiten van het
Tweede Vaticaans Concilie vlees en bloed te geven, en de Kerk
grondig te vernieuwen.
We zijn nu 25 jaar verder en het is tijd voor een balans. We had
den een gesprek met Wil Boers, lange tijd werkzaam bij de Stich
ting Getuigenis van Gods Liefde in Eindhoven en nu vormings-
verantwoordelijke van Emmanuel, een van de meest dynamische
internationale gemeenschappen, en verder met Mare Meirsman,
coordinator van de gebedsgroepen in Vlaanderen.
HET is te gemakkelijk hun bezwaren af te doen met 'oird
nair eigenbelang'. Ze snijden namelijk wel degelijk hoii
Sterker, het zou in het belang van het politiek bedrijf in hjl
algemeen zijn wanneer het rapport deels in de prullenmary
terecht komt. Deels, want het rapport bevat ook aanbevelij
gen met betrekking tot werving, selectie, opleiding en tra,
ning van politici die de kwaliteit van de volksvertegenwocfl
diging op alle niveaus aanzienlijk zou kunnen verbeteren q
daarom waard zijn over te nemen.
De spraakmakendste aanbeveling van het rapport, maj|
maal drie zittingsperiodes, is echter verwerpelijk. Ze dol
denken aan de invoering van de zgn. 65-jarigenmaatrege
waardoor een groot deel van onze (sterk vergrijzende) sameg
leving werd uitgesloten gekozen te worden in een publie^
functie. Een in wezen ondemocratische en ongrondwettelijk
maatregel, want in de wet staat dat iedereen van 23 jaar
ouder tot volksvertegenwoordiger gekozen kan worden. Vi
OOK het CDA als partij loopt grote risico's bij het overnL
men van de aanbeveling. Vooral op gemeentelijk niveafo
waar de band tussen kiezer en gekozene veelal hecht is, is ck
kans op fricties groot met als mogelijk gevolg de oprichtiib,
van allerlei plaatselijke partijtjes.
Het is ook heel begrijpelijk dat de voorzitters van de CDjP
fracties in het parlement zich tot nu toe opmerkelijk stil her
ben gehouden. Het is zonneklaar dat de aanbeveling van Va'
Velzen/De Koning c.s. zich richt tegen onder andere Kalanjj,
de eigenzinnige leidsman van de christen-democraten in
senaat. Echter ook Brinkman, zijn collega in de Tweede Köj
mer, dreigt er door in de problemen te komen. Brinkman
geldt als het prototype van de moderne manager in het poP1
tiek bedrijf. Wanneer de CD A-partij raad de aanbeveling vatc
Van Velzen/De Koning overneemt kan bijna een derde van <L
CD A-Tweede-Kamerfractie zijn biezen pakken. Op en rorL
het Binnenhof vraagt men zich daarom nu af hoe Brinkman
dit personeelsprobleem gaat oplossen. Gaat hij pal achter zip
mensen staan of laat hij ze vallen? In het laatste geval is vo<J<
spelbaar dat hij zijn eigen voorzitterspositie in de resterend)'
zittingsperiode danig verzwakt. Aan het einde van deze pé
riode daagt voor hem het premierschap. Het rapport-De Kr
ning kan echter gezien worden als een valkuil. Trapt hij erfr<
of weet hij haar te omzeilen? In het eerste geval zal hij zij»
ambities waarschijnlijk moeten bijstellen, in het tweede go<
val draagt hij de zoveelste aanwijzing aan dat hij geschikt P(
voor het hoogste politieke ambt. P
Daartegenover stellen wij dat
we te pas en te onpas moeten
evangeliseren, maar in respect
voor de persoonlijke vrijheid
van elke mens. Onze methode
is het 'getuigen' en niet het
'overtuigen': zodra je in het
vaarwater komt van te willen
overtuigen, begint het te rui
ken naar indoctrinatie.
Is er geen gevaar voor irratio
naliteit, want u hecht toch veel
belang aan gevoel en emotie?
Het gaat om een bekering van
de rationaliteit naar de dimen
sie van het hart. Het gevoelsle
ven heeft te weinig plaats in
onze cultuur. Als reactie daar
tegen kan het emotionele in
derdaad te veel worden gecul
tiveerd. Het gaat om een span
ningsveld. Maar wat is irratio
neel? Bidden met het hele li
chaam, lofprijzing en tongen-
taal, zijn niet irrationeel maar
overstijgenalle rationaliteit.
Het geloof zelf is gebaseerd op
paradoxen: om je leven te win
nen moetje het verliezen De
gave van onderscheid blijft na
tuurlijk belangrijk: gezond
verstand moet er ook zijn, men
moet de juiste plaats weten
voor gevoel en intuïtie.
Volgens sommigen heeft de cha
rismatische vernieuwing de
verwachtingen van 25 jaar ge
leden niet ingelost.
Er is geen enkele 'beweging' in
de kerkgeschiedenis geweest
die zich zo snel heeft ontwik
keld en zoveel mensen per-'
soonlijk heeft geraakt. Op we
reldschaal gebeurt er geweldig
veel, er is een hele evolutie
gaande, zowel binnen de ka
tholieke kerk als inzake de oe
cumene.
Er is hier en daar in gebeds
groepen wellicht sprake van
een zekere vervlakking, maar
zoals mgr. Cordes van de Pau
selijke Lekenraad zegt: Je hebt
pas een boodschap voor de
Kerk als je je specifieke eigen
heid inbrengt. Ik verwacht
veel heil van een 'kruisbestui
ving' tussen de nieuwe ge
meenschappen, die zeer dyna
misch en missionair zijn, en de
gebedsgroepen. In Frankrijk
heb je die goede verstandhou
ding al, maar in Nederland en
Vlaanderen moet er nog veel
gebeuren.
CcidócSoutcmt
Uitgave:
Kantoor redactie
Kantoor advertentie
abonnementenafdeling Stationsweg 37. Leiden.
Hoofdkantoor
Telefoon:
Postadres
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08 30 tot 17 00 uur
Directeur/hoofdredacteur J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur J Timmers.
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
070-3190 933
070-3906 717
Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808) L van Koot
Leiden en omgeving (tel 071 - 144 046/047/48/49): G - J. Onvlee (chef-redacteur)
F. Buurman. K. van Kesteren, R Kleijn, drs R Koldenhof, M. Kroft, T Pieters en k
Binnen- en buitenland, financien en economie (tel. 070 - 3190815)
A van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. R Edens, drs. Chr van der Hoff, A
Holstein, E. Huisman, H. Jansen, drs J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo.
Sport (tel. 070 - 3190 826) F Werkman (chef), P. Alleblas, D. Dijkhuizen, drs H - T
F Ruijl.
Kunst/rtv (tel 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B Jansma, H. Piët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A de Bruijn, W. Diekstra, L HennyJ
J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwmans, H. Schneider
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
i verspreidingsgebied,
Ie Stichting Pers Unie,
male kranten in Nederland
De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs K. Swiers
de Ven en P Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout
H. Bijleveld, D. Hofland, P Koopman, D. van Rietschoten en K. van
jemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus:
gende correspondenten in het buitenland: drs. D J van den Bergh
g), drs H. Botie (Tunis). A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
Rome), B. van Huêt (Londen), M de Koninck
o Paulo). B. Schampers (Brussel). W Voordo
I, W. Werkman (Jeruzalem). G. van Wijland t
|?drenR.F\
F.Wijnands (Bonn), J.
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal-
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaalster d
M de Cocq
n 08.30 tot 17 00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op m<
15.00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal j
per jaar
n 18.00 tot 19 00 u
27,00
79,80
312,65
28,20
82,80
318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -141 905. Voor uitsluitend het dooi
?even van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
elefax voor uitsluitend advertenties 071 -140 680.
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
door MARINUS V.D. BERG
Kardinaal G. Danneels, gangmaker van de charismatische beweging.
FOTO: PERS UNIE
