Toeristenindustrie
Kenya in duikvlucht
Chauffeur
doet hele
dag over
tweehonderd
kilometer
Marilyn Monroe
HN
deOPENE
BINNENLAND BUITENLAND
Miljoenenschade bij
brand in boerenschuur
UIT DE WEEKBLADEN
£«idóeSoivunat
DONDERDAG 2 JULI 1992
Doorbraak besprekingen
toekomst Noord-Ierland
BELFAST - De politieke partijen van Noord-Ier
land, zowel de katholieke als de protestantse, gaan
rechtstreekse onderhandelingen voeren met de
Ierse regering. Dit heeft de Britse minister van
Noordierse zaken, fatrick Mayhew, gisteren in
Belfast bekendgemaakt. Dit betekent een belang
rijke doorbraak in de besprekingen over de toe
komst van Noord-Ierland. Het is voor het eerst
sinds het ontstaan van de Ierse Republiek in 1922
dat de protestantse partijen die Noord-Ierland
Brits willen houden, formeel onderhandelingen
gaan voeren met de regering van Ierland. De eerste
gespreksronde zal over een week worden gehou
den, waarschijnlijk in Londen. De Sinn Fein, de po
litieke tak van het verboden Ierse Republikeinse
Leger is niet betrokken bij het vredesproces. De
partij is buitengesloten omdat zij weigerde geweld
af te zweren.
VIJFHUIZEN Een uitslaande brand heeft van
nacht een landbouwschuur van ruim 1200 vierkante
meter in Vijfhuizen (gemeente Haarlemmermeer)
verwoest. Daarbij is voor enkele miljoenen guldens
schade aangericht volgens de brandweer. De brand,
die kort na middernacht uitbrak, verwoestte behalve
de loods ook de daarin aanwezige landbouwmachines,
vrachtauto's en gasflessen. Enkele flessen explodeer
den, maar niemand raakte daardoor gewond. De
brandweer kon voorkomen dat twee bovengrondse
opslagtanks met elk 1500 liter dieselolie en een belen
dend woonhuis in vlammen opgingen. Het is de twee
de grote brand in twee dagen in de Haarlemmermeer.
Dinsdag gingen bij een benzinestation in Lijnden een
tankwagen met dieselolie, een bovengrondse tank
met LPG, en autogas in twee ondergrondse tanks in
vlammen op. De recherche stelt een onderzoek in
naar de oorzaak van de brand.
Ex-minister wil onschuld
in zaak Cools bewijzen
BRUSSEL - De Belgische ex-minister en huidi
ge parlementslid Alain van der Biest heeft inge
stemd met het opheffen van zijn parlementaire
onschendbaarheid. Van der Biest hoopt op die
manier zijn onschuld te bewijzen in de moord
zaak van de Luikse politicus André Cools. Van der
Biest is door een Italiaanse crimineel genoemd
als de man die op de hoogte was van het complot
om Cools uit de weg te ruimen. De ex-minister
heeft zich steeds die tegen die beschuldigingen
verweerd, maar kon niet verhoord worden zolang
zijn parlementaire onschendbaarheid niet was op
geheven. Daar had de Luikse procureur-generaal
begin deze week bij de voorzitter van de Belgi
sche Tweede Kamer om gevraagd. Een speciale
kamercommissie heeft gisteren dit verzoek over
genomen. Vandaag moet de Kamer zich uitspre
ken over het voorstel.
Twee advocaten
gedood in rechtbank
FORT WORTH Een man met
een geweer heeft gisteren in een
gerechtsgebouw in Fort Worth in
Texas vanaf de publieke tribune
twee advocaten doodgeschoten en
twee rechters ernstig verwond.
De dader, een man van middelba
re leeftijd, stond zonder een woord
te zeggen op en begon te schieten.
Hij kon het gebouw na het bloed
bad ongehinderd verlaten. Er is
een grote klopjacht op touw gezet,
maar die heeft nog niet geleid tot
aanhouding van de schutter. Zijn
motieven zijn niet duidelijk. Voor
zover bekend, had de dader geen
enkele relatie tot de rechtszaak
die diende.
Idoor
KARIN SW1ERS
LYON Een chauffeur
die uit woede een Franse
tractor van de weg afrijdt,
een Nederlandse aipbu-
lance die na allerlei voor
zorgsmaatregelen toch
nog vast komt te staan in
een file, caravanbezitters
die uren op een vervan
gende auto staan te wach
ten. Volop drukte gisteren
bij het ANWB-steunpunt
in Lyon vanwege de blok
kades. Dagboek in een no-
tedop van het hoofd van
het steunpunt, Frans
Kamphues (41).
Hij is twee uur vroeger begon
nen. Om zes uur 's ochtends
wordt de eerste 'belronde' met
de 'CRS' gepleegd. „Ik werk al
zo lang in Frankrijk, maar nog
weet ik niet wat die afkorting
betekent. Commissariat Répu-
blique Sécurite, geloof ik, het
is de autoroute-politie in ieder
geval". Uit de telefoontjes
blijkt dat de blokkades vanaf
vier uur werden opgetrokken
en dat om zes uur alle door
gaande routes afgesloten zijn.
Alleen in het oosten van
Frankrijk, Normandië, Bretag-
ne, valt het mee.
De telefoonlijnen worden'een
uur eerder om acht uur 'open
gezet'. Tussen negen en elf uur
komen honderdvijftig tele
foontjes binnen. De vragen die
over het algemeen worden ge
steld zijn: we beginnen de
thuisreis, kunnen we er door
heen? „De mensen vragen al
ternatieve routes, maar het is
moeilijk om die ook te geven.
Je weet niet hoe groot de kans
is dat bepaalde binnenwegen
vol lopen. De 'route nationale'
en de departementale wegen
staan in ieder geval al vol".
Wat later op de ochtend blijkt
dat op de binnenwegen vracht
wagens bezig zijn met de 'ope
ration escargot'. Vrachtauto's
die naast elkaar gaan rijden
met een gangetje van twee,
drie kilometer per uur, met
recht een slakkegangetje. Van
af dat moment geldt het ad
vies: „blijf zitten waar je zit,
wacht de dag van morgen af'.
Benzinepomp belaagd
Rond het middaguur komt een
Nederlandse ambulance vast
te zitten in het verkeer. Het is
niet gebruikelijk dat patiënten
zo worden opgehaald, maar de
arts had de zieke verboden met
het vliegtuig te gaan, legt
Kamphues uit. De ambulance
was uit voorzorg al via Duits
land, Zwitserland en Italië ge
reden, maar eenmaal de grens
over, loopt het mis. Na ettelij
ke telefoontjes met de plaatse
lijke gendarmerie lukt het een
gaatje te vinden. De chauffeur
rijdt terug via Zwitserland en
probeert bij Nice de grens over
te komen. Het hoofd heeft goe
de hoop dat de wagen nog voor
de avond in Nice aankomt.
Morgen moet de ambulance
via dezelfde weg weer terug
naar Nederland.
Elke anderhalf uur worden er
belrondes gehouden. Als aan
de politie wordt gevraagd 'hoe
lang nog', komt steevast het
zelfde antwoord. „We kunnen
niet ingrijpen met vrachtwa
gens, daarvoor moet je het le
ger inschakelen". Soms blijkt
tussen Lille en Parijs een oprit
vrij, maar reden tot juichen is
dat niet, want de eerstvolgen
de afrit kan weer gesloten zijn.
Meer informatie wordt ver
gaard via de chauffeurs van de
ANWB-trucks en de Nederlan
ders die bezorgd opbellen. De
vergaarde kennis gaat onmid
dellijk door naar de 'afdeling
actuele informatie' van de
ANWB om de Nederlandse me
dia op de hoogte te houden.
„Om elf uur kregen we de eer
ste telefoontjes van mensen
die gesloten benzinepompen
aantroffen. Ze vroegen of er
soms een staking was. We heb
ben een belronde gehouden en
inderdaad van de vierentwin
tig pompen bleken er tien ge
sloten vanwege benzine-
schaarste. Nieuwe benzine kon
niet worden aangevoerd". Het
steunpunt reageert alert. Veer
tig dienstwagens worden nog
gauw even volgetankt. De be
laagde benzinepomp kan hier
na ook de deuren sluiten.
Solidair
Rond de televisie wordt om
één uur gelunched met sand
wiches. Kamphues vindt voor
al de filmbeelden vanuit de he
likopters interessant. „Het is
leuk als je ziet waarmee je be
zig bent", 's Middags worden
in totaal 120 telefoontjes aan
genomen, meestal met infor
matieve vragen. Echt schrij
nende gevallen zitten er niet
bij. Ook gestrande vrachtwa
genchauffeurs weten Lyon te
vinden, maar het steunpunt
kan niets voor ze doen. Twaalf
ANWB-trucks staan al twee da
gen vast. „Ach, die jongens
zijn het wachten gewend. Ze
regelen wel wat", weet Kam-
pues van de cowboys van de
snelweg. Meer medelijden
heeft hij met de mensen die op
de door de ANWB-trucks ver
voerde auto's staan te wach
ten. „Een huurauto met een
trekhaak is in Frankrijk niet te
krijgen. Vandaar dat we voor
de caravanbezitters met panne
een vervangende auto meene
men. Als ze die niet krijgen,
valt hun vakantie echt in dui
gen. Het gaat om mensen die
met de familie gaan kamperen,
die een plaats hebben gereser
veerd op een camping: die wil
len door".
Aan het eind van de middag
komt een chauffeur van een
ANWB-truck binnen. Hij is
maandagavond vanuit Neder
land vertrokken, dinsdagmid
dag om vijf uur was hij in
Dy on. De autoroute naar Lyon
bleek vervolgens een onover
brugbare hindernis. Via aller
lei binnenweggetjes wist hij
vierentwintig uur later Lyon te
bereiken. Let wel, de afstand
tussen de beide steden be
draagt nog geen tweehonderd
kilometer. De chauffeur meldt
Kamphues dat de stemming
SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN
onder de wachtende vrachtwa
genchauffeurs goed is. De bui
tenlandse chauffeurs zijn het
eens met hun collega's die
strijden tegen een nieuw be-
keuringssysteem voor ver
keersovertredingen. Hij ver
wacht dat het tegen het week
einde, als blijkt dat de chauf
feurs niet naar huis kunnen,
gedaan is met de solidariteit.
Soms gebeurt dat al eerder.
„Een collega werd zo kwaad
dat hij in Toul een tractor van
de weg heeft gereden. Total
loss", vertelt hij opgewonden.
Kamphues lacht beschaamd.
De verkeerschaos komt niet op
een verkeerd morqent, merkt
hij voorzichtig op. De hulppost
is met een bezetting van 62
personeelsleden al op volle
sterkte en kan de telefoontjes
gemakkelijk aan. Voor de tij
delijke krachten, die nog wor
den ingewerkt, is de chaos een
prima manier om ervaring op
te doen voor het echte vakan
tieseizoen losbarst. En dat is al
snel. Het meeste wordt ge
vreesd van de aanstaande 'jour
orange'. Dat is de dag dat een
derde deel van de Parijse be
volking naar het zuiden ver
trekt. „Dat gebeurt dit week
einde. Hoe het gaat worden,
weet geen mens. Daar wordt
nu hevig over gediscussieerd
in de Franse media".
Als Kamphues het laatste tele
foontje met de Nederlandse
pers heeft gepleegd, is het half
acht 's avonds. ,Ach, elk jaar is
er wel wat natuurlijk. Als half
Zuid-Frankrijk vanwege bos
branden in de fik staat, wordt
er ook veel gebeld. Maar zo'n
blokkade als dit is nog nooit
vertoond. Het is te hopen dat
de chauffeurs het actievoeren
snel moe worden".
Kenya heeft toeristen een interessant landschap en een boeiende cultuur te bieden. Maar door moorden
op toeristen, waarbij de Kenyase overheid doet alsof haar neus bloedt, is de toeristenindustrie ingezakt.
FOTO: SP
Standaard Uitgeverij/Wavery Productions
NAIROBI Het gaat
slecht met de toeristen
industrie van Kenya. Vol
gens de reisbureaus wor
den er vijftig procent min
der reizen geboekt.
De schuld hiervan wordt bij de
politie van Kenya gelegd. Po
tentiële bezoekers van het
land worden afgeschrikt door
de vele aanslagen op buiten
landers, die door de politie niet
of nauwelijks onderzocht wor
den. Het toerisme is voor Ke
nya de belangrijkste bron van
buitenlandse valuta.
Afgelopen maandag werden
twee Masai vrijgesproken van
de moord in 1988 op de Engel
se toeriste Julie Ward. De Ke-
nyaanse politie zou de moord
in het Marareservaat in de
doofpot hebben willen te stop
pen. Tijdens het Ward-proces
zei de rechter dat commissaris
van politie Philip Kilonzo en
patholoog Jason Kaviti „de wet
en het rechtssysteem schaam
teloos misbruikt hadden".
Zij stelden dat Julie Ward door
bliksem was getroffen, door
wilde beesten was opgegeten
of zelfmoord had gepleegd.
Ondanks deze uitspraak van
de rechter wijst niets erop dat
actie zal worden ondernomen
tegén Kilonzo en Kaviti. Het
vonnis in de zaak Ward komt
in een tijd dat de politie in het
middelpunt staat van een
reeks gewelddadige inciden
ten.
Tien dagen geleden werd een
Finse tiener door de politie in
Nairobi neergeschoten toen ze
aan de kant van de weg haar
behoefte deed. Volgens getui
gen vuurde een politieagent
nog twee kogels op haar af
toen ze al op het asfalt lag. Het
meisje leeft nog, maar de be
trekkingen van Kenya met de
Scandinavische landen zijn
door het incident verslechterd.
Dieptepunt
De politie van de rijke buiten
wijk Karen, genoemd naar Ka
ren Blixen, de schrijfster van
'Out of Africa', waar de Finse
werd neergeschoten, beweert
dat de agenten dachten dat ze
op een leeuw schoten. Zij acht
ten het niet nodig hun excuses
aan te bieden.
Ook de betrekkingen tussen
Kenya en de Verenigde Staten
hebben een dieptepunt be
reikt. Een Amerikaanse vrouw
werd in Nairobi door smokke
laars vermoord. Toen de Ame
rikaanse ambassadeur Smith
Hempstone om een onderhoud
vroeg met Kilonzo over de vei
ligheidssituatie in het land,
kreeg hij te horen dat hij drie
weken moest wachten. „Hij
was gewoon woedend", aldus
een functionaris van de Ameri
kaanse ambassade.
De duikvlucht van de toeris
tenindustrie heeft ernstige ge
volgen voor de economische si
tuatie van Nairobi. Potentiële
donorlanden verbinden aan le
ningen de eis dat president
Moi vrije en eerlijke verkiezin
gen houdt. De afgelopen
maand is de Kenyaanse shil
ling dertig procent gezakt ten
opzichte van de dollar.
The Times, Londen
Journalistiek is niet zelden
zoeken naar aanleidingen.
Het toeval wil dat Marilyn
Monroe dertig jaar geleden
overleed. Dat kwam uit. HP/
De Tijd en Vrij Nederland
zijn er bovenop gesprongen.
Monroe valt normaal al in de
smaak, maar helemaal als ze
dertig jaar dood is. Elsevier
voert haar, temidden van
vele anderen, ten tonele in
'De zomer van '62', een terug
blik op een zomer waarin
zich wereldwijd tal van
spraakmakende gebeurtenis
sen voltrokken.
Een uniek portret van de Ne
derlandse voetbalpers, vindt
VN zelf. Het klopt in die zin,
dat de arrogantie van de spe
lers en het gekruip van de
verslaggevers wordt be
schreven. Treurigheid troef
was het, daar in Zweden tij
dens het EK. De verslagge
vers moesten diep op de
knieën om een paar uit-
spraakjes aan de vedetten te
ontfutselen.
De Fransen beginnen einde
lijk te praten over de oorlog
die geen oorlog mocht heten:
de strijd tegen de Algerijnen,
die zich aan het koloniale
juk probeerden te ontworste
len. De oud-strijders werden
thuis niet bepaald als helden
binnengehaald. De toenma
lige generatie dienstplichti
gen loopt over van de schuld
gevoelens. „Je moest schie
ten op alles wat bewoog.
Maar we zagen alleen vrou
wen en kinderen". De tranen
springen één van de geïnter
viewden in in de ogen. „Ziet
u, ik praat er nooit over. Ik
heb zoveel gruwelijkheden
gezien. En laat niemand me
vertellen dat de Fransen zich
niet schuldig hebben ge
maakt aan oorlogsmisdaden.
Ik schaam me diep voor wat
wij de Algerijnen hebben
aangedaan".
Een VN-panel besloot eens
gedegen drop te gaan proe
ven. In Drop of Dronder, de
grote VN-droptest, worden
tientallen soorten op de tong
gelegd. Dertig ervaren dro
peters sloegen aan het proe
ven. Het ene dropje is 'te
smerig voor woorden' en het
andere 'voelt schunnig aan
in de mond'. Het werd een
test met emotionele kantjes.
Eén van de juryleden gaf een
9 aan de gekleurde drop-
staafjes. „Daar heb ik mooie
jeugdherinneringen aan,
hoewel ik ze vies vind".
De bioscoopbezoeker is am
per bekomen van Oliver Sto
ne's complotttheorieën over
de moord op Kennedy of een
schrijvend duo komt op de
proppen met een nieuw ver
haal over de moord op Mari
lyn Monroe. De moord, in
derdaad, niet de zelfmoord.
H^DETIJD
HP/De Tijd wil meer weten
over de persoon Marilyn
Monroe. Fotografe Eve Ar
nold, destijds vriendin van
de diva, haalt herinneringen
op aan „een grappige, slim
me vrouw die verstrikt raak
te in haar eigen fantasie".
Over Hollywood zei ze: „Dit
hoort een kunstvorm te zijn,
geen fabriek. Ze ging prat op
haar sex-appeal, maakte
slim gebruik van haar 'dom
heid' en veranderde haar
zelfparodie in een schitte
rend hulpmiddel".
Als we Joseph Luns moeten
geloven, beraamden Neder
landse generaals ooit een
heuse staatsgreep. HP/De
Tijd ging omtrent het geval
Luns te rade bij Max van der
Stoel. Uit het relaas van de
ex-minister blijkt dat Luns
door 'links' ten onrechte is
afgeschilderd als een nauwe
lijks serieus te nemen, clow
neske figuur. „Luns in zijn
beste jaren was een kundig
diplomaat", zegt hij. Aan
overderijven had Luns geen
hekel - dat is ook een feit.
En jammer dat hij later „al
les beter meende te weten en
nauwelijks tegenspraak kon
verdragen"
Ton Anbeek, hoogleraar let
terkunde en romanschrijver,
doet vooral een boekje open
over zichzelf. Zijn promiscue
periode komt aan bod, het
kroegleven te Amsterdam en
hij legt uit waarom zijn boe
ken niet pornografisch zijn.
Nogal wat mensen hebben
grondig de pest aan Anbeek,
„ze zouden lieyer hun hand
afhakken dan wat aardigs
over mij te schrijven".
Verder een reportage over
kind(er)-moordenaars in Co
lombia („Als ik later groot
ben wil ik moordenaar zijn")
en een „een allesomvattend
interview" met tennisser Ri
chard Krajicek, de knaap die
vrouwelijke collega's on
langs betitelde als „overge
waardeerde dikke varkens".
geen kwaad in de pil, Neder
land 'verloor' Nieuw-Guinea,
de eerste televisiebeelden
uit Amerika drongen de
huiskamers binnen, de Alge
mene Bijstandswet werd ge
boren, Nelson Mandela gear
resteerd, de Fransen ver
trokken uit Algerije, waar
Ben Bella in het zadel be
landde, De Gaulle werd bijna
vermoord, Marilyn Monroe
stierf daadwerkelijk, Piaf
huwde een jongeling dat
en nog veel meer was 'De Zo
mer van '62'. Sommige ge
volgen ervaart de Nederlan
der tot op de dag van van
daag.
Mr. H.D. Tjeenk Willink
vindt dat de Eerste- en Twee-
de Kamer (zelf is hij voorzit
ter van de Eerste) een debat
moeten voeren over het de
mocratisch tekort in Europa.
Beter dan elkaar in de haren
te vliegen over hun bevoegd
heden.
Wat een mens in z'n vakantie
al niet kan overkomen: ont
vreemde echtgenotes, sero
positieve badmeesters, or
gaan-berovingen of de ver
dwijning van een dode oma.
Dergelijke lotgevallen be
rusten zelden op waarheid.
Wel krijgt de internationale
SOS-dienst geregeld mel
dingen van vakantiegangers
in psychische nood. Al die
plotselinge vakantievrijheid
en die veelheid aan indruk
ken kunnen er voor zorgen
dat een toerist geestelijk ge
stoord weer in Nederland te
rugkeert. Erik Breukink kan
hard fietsen, vooral tegen de
klok dat kan-ie nog beter
dan rijden in het peloton.
„Tijdrijden is heersen over
de ander in de puurste
vorm". Hij is heel anders dan
Greg Lemond, de bluffer die
zelfs als hij zich slecht voelt
schaamteloos durft aan te
vallen. Breukink is eerder
onzeker. Gelukkig heeft hij
zijn vrouw Gea achter de
hand, die door de telefoon
roept: „Niet zeuren, trappen,
Een kibboets ïs niet leuk.
Dat blijkt eens te meer uit
een reportage in Hervormd
Nederland. „De kibboets is
erger dan een klein dorp. Ie
dereen weet alles van elkaar
en als iemand ook maar een
klein beetje van de gedrags
codes afwijkt, geeft dat aan
leiding tot de meest bizarre
verhalen". Geen wonder dat
de Nederlanders die er zitten
plannen maken om eerder
weg te gaan. Maar Mark, de
marinier, hoeft niet zo nodig
uit te breken: „Ik heb geluk.
Ik hoef maar twee maan-
Dan 'Brussel'. Ook daar is
het niet pluis. Door de inge
wikkelde structuur van de
Europese Commissie en de
raad van ministers is de be
stuurlijke verantwoordelijk
heid moeilijk te traceren, al
dus HN. En dat biedt de bu
reaucratie grote kansen.
Net als in Brussel draait het
ook in Vaticaanstad om in
vloed. En juist vanwege die
invloed - of liever: het ge
brek daaraan - kan kan de
Paus niet de schuld krijgen
van de overbevolking. Dat
zegt althans de Utrechtse
historicus Hans Righart. „De
gedachte dat het puritanis
me van de Paus op wereld
wijde bijval van rooms-ka-
tholieken kan rekenen, is
een Vaticaanse illusie".
In het zogenoemde Groene-
profiel deze keer een tame
lijk bijzondere soort: de ma
rinier. „De marinier heeft
het maar moeilijk in de bur
germaatschappij. Dat ge
brek aan discipline! En zo'n
regering die volhardt in haar
tolerantie! Gelukkig gelooft
men bij het korps nog in de
maakbaarheid van de sa-
me'nleving", schrijft De
Groene, refererend aan de
gedroomde schoonmaakac
tie van de Jantjes onder
drugsverslaafden te Rotter
dam.
'Kop dicht, niet zeuren'. De
woorden zouden afkomstig
kunnen zijn uit de kelen van
mariniers, 1 maar woorden
van gelijke strekking komen
deze keer uit de regeringsko
ker. De kinderen van oorlog
slachtoffers kunnen binnen
kort vergeten een beroep te
doen op de wet uitkering
vervolgingsslachtoffers. De
kinderen, die psychische
problemen hebben, zitten in
een lastig parket, zo eva
lueert De Groene.
Turkije was de initiatiefne
mer van de Zwarte-Zee-
groep, die vorige week een
verdrag tot economische sa
menwerking sloot. Rusland,
Bulgarije en Armenië doen
mee en zelfs aartsvijand
Griekenland. Met de Grie
ken hoopt Turkije een
vriendschapsverdrag te te
kenen. De Economische Bal
kan Gemeenschap staat op
stapel. Turkije is een regio
nale supermacht-in-wor-
ding.
Vrachtwagens blokkeren de toegangswegen van Fontainebleau, even ten zuiden van Pc
gen, maar kon een verkeerschaos niet voorkomen.
De politie leidde het verkeer naar kleinere, niet versperde we-
FOTO: EPA
