Expositie maakt einde aan
geheimzinnigheid rond
Apostolisch Genootschap
Moeilijke relatie
met R.K. Kerk
voor protestantse
president Ramos
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
SCHOOLWIJZER
Universiteitsraad VU wijst 'pro-lifeleerstoel' af
COMMENTAAR
In tijden dat duur en hoogte van sociale uitkeringen onder
vuur liggen, blijven ook de uitvoerders van het sociale-zeker-
heidsstelsel niet buiten schot. De uitvoeringsorganisaties als
sociale diensten, GAK/GMD, de arbeidsvoorziening en de be
drijfsverenigingen worden steeds vaker aangevallen en wor
den betiteld als bolwerken van de bureaucratie. Het is welis
waar modieus om daaraan mee te doen en de gecompliceerde
sociale zekerheid op de hak te nemen, maar het is wel goed
koop. Het getuigt namelijk van weinig historisch besef om de
zegeningen van de Nederlandse verzorgingsstaat op te offe
ren in een tijdgeest van technocratisch bestuurlijk denken.
Dat er wordt nagedacht over een (drastische) herziening of
verbetering van de sociale zekerheid is uitstekend. Nu er ge
rede twijfel is gerezen over de rechtvaardigheid waarmee uit
keringen worden toegekend mag het stelsel best doorgelicht
worden.
De kritiek treft echter het principe dat de oppositie aan
hangt. De verantwoordelijkheid gaat naar de overheid toe.
Die moet straffend (met hogere premies) en prijzend (met
een bonus) de bedrijven en werknemers op het goede spoor
zetten. Daarmee wordt de wereld op zijn kop gezet. De ver
antwoordelijkheid ligt namelijk niet in de eerste plaats bij de
overheid, maar bij de werkgevers en werknemers. Of het nu
gaat om bestrijding van ziekteverzuim, het aannemen van
minderheden of het bieden van kansen aan jongeren, het
draait allemaal om de werkgevers en de werkifbmers. Een be
drijf dat draait op kapitaal en arbeid wordt niet gerund door
centrale bestuursorganen van 's rijkswege. Die organen ne
men namelijk geen werklozen in diertst, zij betalen geen sala
ris uit aan zieke werknemers of hebben arbeidsplaatsen in de
aanbieding. Zij keren hoogstens (al of niet terecht) uit. Aan
zo'n orgaan die alle verantwoordelijkheid aan anderen ont
trekt is geen behoefte. De doelmatigheid van GAK/GMD, so
ciale dienst en arbeidsvoorziening kan ongetwijfeld beter,
maar dat is sprekend over de sociale zekerheid een probleem
van de tweede orde.
En dan komt het CNV-plan voor super-cao's om de hoek kij
ken. In die super-cao's worden op centraal niveau (juridisch)
bindende afspraken gemaakt over de algemene loonstijging
(loonmatiging), het aannemen van minderheden, verbete
ring van werk en het beschikbaar stellen van loonruimte. De
vakcentrale erkent daarmee dat ook eigen bonden te gemak
kelijk door de knieën gaan.
EaidaeGoorant
WOENSDAG 1 JULI 1992
Tijd nog niet rijp „Antisemitisme stijgt
voor pausbezoek Moskou over de hele wereld"
ROME - Een bezoek van paus Johannes
Paulus II aan Moskou zou nu nog te vroeg
zijn, aldus de russisch-orthodoxe patriarch
Aleksej II in een vraaggesprek met een Ita
liaans weekblad.
„Ik heb de paus geschreven dat er in Rus
land sprake is van een anti-katholieke stem
ming en dat de situatie zo verwarrend is dat
een bezoek in de huidige omstandigheden
veel te vroeg is."
Vooordat de paus naar Moskou kan afreizen
moet volgens de patriarch eerst het pro
bleem van de met Rome geünieerde katho
lieken worden opgelost. Dit vraagstuk zou
half juni op een gezamenlijke vergadering
van orthodoxe en katholieke theologen aan
de orde komen. Door allerlei redenen is de
vergadering naar volgend jaar uitgesteld.
NEW YORK - Het antisemitisme stijgt over de ge
hele wereld, maar vooral in de voormalige Sovjetu
nie. Dit staat in een rapport dat het Joods Wereld
Congres te New York heeft gepubliceerd. De ineen
storting van het Sovjet-systeem heeft de ergste
vorm van antisemitisme in de huidige tijd mogelijk
gemaakt. In plaats van de antizionistische en anti
semitische campagnes die door de staat werden ge
leid, komt het antisemitisme nu direkt uit de bevol
king voort. Als de reactionaire krachten in Rusland
aan de macht komen, zullen zij hiervan zeker ge
bruik maken, aldus het rapport. Ook in de Balti-
sche landen Letland en Litouwen is het antisemi
tisme fors gestegen. Verder heeft het JWC een toe
name geconstateerd in de islamitische republieken
Oezbekistan en Azerbaidzjan. Het rapport is opge
steld ter voorbereiding van een conferentie over
antisemitisme op 5 en 6 juli in Brussel.
Veel pessimisme
wordt verooi-zaakt
door aan anderen te
beschrijven hoe je je
voelen zou als je in
hun plaats was.
William Somsersel Maugham
Oostduitse jeugd voelt weinig
voor kerk en godsdienst
BERLIJN De Oostduitse jeugd voelt weinig voor kerk en gods
dienst. Het is zelfs mogelijk dat er een breuk in het doorgeven
van de christelijke traditie komt, aldus een dinsdag gepubli
ceerd rapport met statische cijfers over de Duitse bevolking. In
de vroegere DDR is slechts een op de drie inwoners lid van een
kerk. De meerderheid van de bevolking gaat nooit naar de kerk,
bidt niet en gelooft niet aan God. In het Westen van Duitsland is
40 procent van de bevolking lid van de Evangelische Kerk en een
even groot percentage lid van de RK Kerk. Maar slechts bij een
minderheid is sprake van een sterke binding met de kerk en een
diepgaande vroomheid. In de veertig jaar die de DDR heeft be
staan, is vooral het ledental van de Evangelische Kerk drama
tisch achteruitgegaan. Was in 1950 nog 80 procent van de bevol
king lid, in 1992 is dat slechts 27 procent.
Het atheïstische onderwijs heeft ertoe geleid dat in de DDR nog
slechts een minderheid christelijk is opgevoed. Ruim tweederde
van de Oostduitse jongeren heeft geen christelijke opvoeding
gehad.
Vernietigend
oordeel
door KLAAS DE JONG
Opnieuw is er in het onderwijs een ontwikkeling
te ontwaren die beheerst lijkt te worden door wat
hier aleens „het vooruitijleffect" werd genoemd.
De minister kondigde een maatregel aan, de
scholen sprongen er meteen in, doodsbang te laat
te zijn. En er werden door die scholen weer allerlei
voorbarige besluiten genomen, lang voor er een
wettelijke basis door de beide Kamers is
goedgekeurd.
Ik heb deze keer het oog op de plannen voor
R.O.C.'s, regionale opleidingscentra. Deze zouden
moeten omvatten verschillende soorten
volwassen-educatie, het leerlingwezen en
scholengemeenschappen voor middelbaar
beroepsonderwijs. Minister Ritzen bracht de
plannen daarvoor in november 1991 in een
Hoofdlijnen-notitie naar buiten.
Net als bij andere operaties gebeurde het weer:
nog voor er iets besloten was gingen de scholen al
over fusies praten, bang dat ze laat zouden zijn,
de (financiële) boot zouden missen, de fusieslag
niet zouden overlegen. Opnieuw gevechten, niet
over onderwijs maar het „naakte bestaan" van
scholen. Want ook nu lang de nadruk net als bij
de STC-operatie in het HBO en bij de SVM-
operatie in het MBO) op de institutionele kant.
Eerst zou er weer flink gefuseerd moeten worden
tot een klein aantal monster-instituten en pas
daarna zou men beginnen met onderwijskundige
vernieuwing.
De notitie van de minister kreeg terecht) flink
wat kritiek te verduren. Na intensief overleg met
het onderwijsveld werden er nogal wat
veranderingen aangebracht. De
onderwijsvernieuwing zou voorop komen te
staan, 'cadeaugeld' voor fusies zou niet worden
verstrekt etc.
Op 24 januari jl. stuurde de minister een nieuwe
notitie naar de Kamer. Hij verzuimde deze nota
bene!) ook naar zijn hoogste adviesorgaan de
Onderwijsraad te sturen. Die zond hem een paar
weken daarna een ongevraagd advies, dat er niet
om loog. Daaruit wil ik het een en ander citeren.
De minister noemde als centraal motief om tot
vorming van ROC's over te gaan 'de behoefte aan
maatwerk'; 'de cursist/leerling heeft in
toenemende mate behoefte aan op zijn of haar
maat gesneden programma's.
Maar, vraagt de Onderwijsraad dan: minister,
hoe komt u hieraan, dit zijn vooronderstellingen
die u in het geheel niet onderbouwt. (Aantekening
mijnerzijds, verwijzend naar een artikel van 14
dagen geleden: men vraagt niet meer naar het
waarom, slechts naar het hoe en volgt slechts de
trend...).
De Onderwijsraad plaatst nog veel meer
vraagtekens. Hij vraagt bijv. op grond van welke
inhoudelijke overwegingen een keuze wordt
gemaakt voor het samengaan van het onderwijs
aan volwassenen met m.n. middelbaar
beroepsonderwijs. 'De Raad verbaast zich
daarover gezien het inzicht dat het leren van
volwassenen anders verloopt dan dat van
jongeren'.
Toegejuicht wordt dat onderwijskundige
ontwikkeling nu meer voorop staat dan fusie,
maar men betreurt toch zeer dat dc overheid als
eindperspectief ziet fusie en integratie tot massa
instituten).
Men is van oordeel dat de overheid de fusies niet
met dwang mag opleggen. Dat past niet alleen
niet bij een overheid die immers meer op afstand
wil staan en „is ook niet in overeenstemming met
de vrijheid van stichting conform de Grondwet".
De Onderwijsraaad verwijst verder naar een
onderzoeksrapport, waarin met nadruk erop
wordt gewezen „dat het tegelijk vernieuwen van
het onderwijs èn het in beweging zetten van de
betrekkeingen en verhoudingen tussen de
betrokkenen instellingen, grote problemen
meebrengen". (Elke ervaren schoolleider kan ud
at ook vertellen!). En dan het vooruitijl-effect: De
Onderwijsraad constateert dat een wettelijke
regeling van het geheel pas per 1 januari 1996
rond kan zijn, terwijl nu al onomkeerbare
stappen zijn gezet in het proces van ROCvorming.
En dat proces acht de Raad dus bepaald
prematuur.
Toen ik dat zo alelmaal las dacht ik: dat is niet
minder dan een vernietigend advies voor de
minister. Nu kan hij toch niet zo maar verder
gaan?
Want de Onderwijsraad staat bepaald niet
alleen. Het V.N.O. b.v. heeft zich ook tegen de
monster
ROC's gekeerd: „Vorming van zulke instellingen
creëert amorfe scholen met een onduidelijk
imago".
(En dat uit het bedrijfsleven dat het voorbeeld zou
zijn voor schaalvergroting in het onderwijs...)
Van verschillende zijden werd er ook op
aangedrongen meer de weg op te gaan eventueel
van federaties van instellingen.
Waarom wordt er dan toch nog verder gegaan op
deze bekritiseerde weg? Sommigen en ik behoor te
hen, vermoeden ook hier weer de verborgen
agenda van hen die weten dat schaalvergroting
slecht is voor confessionele instituten. Het werkt
de 'algemeenheid' in de hand bij alle
compromissen die moeten worden gesloten. En
dat past bij de politiek van sommige partijen.
Ik heb de indruk, dat de overheid zo in strijd
dreigt te komen met een aantal fundamentele
rechten: dat scholen die aan wettelijke
voorwaarden van leerlingen-aantallen voldoen
recht hebben op voldoende bekostiging en ook niet
zo maar tot fusies kunnen worden gedwongen.
Men mag toch niet aannemen dat de overheid zo
willens en wetens regelingen ontwerpt die de
doodsteek kunnen betekenen voor talloze
confessionele instituten.
ENKHUIZEN - Voor het
eerst sinds de oprichting
in 1951 treedt het Aposto
lisch Genootschap naar
buiten. „Een historisch
moment" noemt woord
voerder H. Brand de ope
ning van het expositie- en
documentatiecentrum
van het genootschap op
vrijdag 3 juli te Enkhui
zen. De openingstentoon
stelling heet dan ook veel
zeggend 'Een ongekend
werk'.
„Tot de jaren '70 bestond er bij
de lidmaten van het Aposto
lisch Genootschap geen enkele
belangstelling voor onze ge
schiedenis", aldus conservator
E. Niessen. Alle aandacht ging
uit naar de stormachtige ont
wikkelingen die het genoot
schap in die jaren doormaakte.
Voortkomend uit de apostoli
sche beweging die in de 19e
eeuw in Engeland ontstond en
gericht was op de spoedige we
derkomst van Christus, ont
wikkelde het merendeel van
de Nederlandse apostolischen
zich in het begin van deze
eeuw onder leiding van apostel
J.H. van Oosbree tot een ge
meenschap die de nadruk leg
de op het „navolgen van de le
venshouding van Jezus Chris
tus in het hier en nu."
Daarmee stuurde Van Oosbree
aan op een scheiding met de in
Duitsland gevestigde leiding
van de Neuapostolische Kir-
che, die de door hem geroepen
opvolger L. Slok dan ook niet
erkende. Slok richtte daarop in
1951 het Apostolisch Genoot
schap op, waaraan de meeste
Nederlandse apostolischen
zich verbonden.
„Het was een hele stap van het
fundamentalistische gedach-
tengoed naar een visie die
overeenstemt met deze tijd",
erkent Brand, die benadrukt
dat het in zijn genootschap
niet om dogma's, maar om „in
spiratie en bezieling" draait.
Lidmaten geloven niet in een
„almachtige God, tronend in
een bovennatuurlijke hemel",
maar in een God „die zich ver
werkelijkt in al wat is". De
mens draagt volgens hen de
volle verantwoordelijkheid
voor de toekomst van de we
reld door de „goddelijke
scheppingsdrang" al dan niet
constructief aan te wenden.
Ondanks de extreme verschil
len tussen de oorspronkelijke
opvattingen van de apostoli
sche beweging en de grondbe
ginselen van het Apostolisch
Genootschap ontdekte Nies
sen tijdens zijn anderhalf jaar
durende zoektocht naar bron
nenmateriaal in de geschiede
nis van de beweging toch al
„de kiemen voor het godsbesef
zoals wij dat nu kennen".
Daarom verwacht hij dat zijn
expositie de nieuwsgierigheid
zal wekken van zo'n 10.000 a
15.000 broeders en zusters,
voor wie de tentoonstelling in
eerste instantie bedoeld is.
De „dynamische ontwikke
ling" van het genootschap
sinds 1951 heeft Niessen ver
beeld op golvende platen in
het midden van de ruimte, die
contrasteren met de rechte zij
wanden waarop de geschiede
nis van de adventistische apo
stolische beweging in de vori
ge eeuw in beeld is gebracht.
Op de platen in het midden
van de voormalige 'plaats van
samenkomst' van een van de
circa 100 gemeenten van het
Apostolisch Genootschap
wordt een collage getoond van
uitspraken uit de 'weekbrie
ven' van apostel L. Slok en zijn
zoon, die in 1984 de taak van
„geestelijk leidsman" van zijn
vader overnam.
Aangezien alle denkbeelden
volgens het genootschap aan
veranderingen onderhevig
zijn, staat er over het genoot
schap weinig op schrift. De we
kelijkse „hartsuitingen" van
de apostel vormen dan ook het
belangrijkste houvast voor een
weergave van de recente ge
schiedenis van het genoot
schap. Deze 'weekbrieven' vor
men tevens het uitgangspunt
voor de erediensten in den lan
de en in enkele immigranten-
gemeenten in Zwitserland, Au
stralië, Zuid-Afrika, de Vere
nigde Staten en Canada.
„Door andere apostolische
groepen, die nog steeds gelo
ven in de spoedige terugkeer
van Christus, worden wij als
ketters gezien", aldus Brand,
die het een „groot wonder
noemt" dat zijn genootschap
heeft weten te ontsnappen aan
zijn „vreselijke geschiedenis
van splinteringen en onderling
gekrakeel."
Zo ongeveer het enige dat het
Apostolisch Genootschap nog
met andere apostolische groe
peringen verbindt, is de rol
van de apostel, die niet zoals in
het verleden in de letterlijke
zin van het woord als „gezon
dene" wordt gezien, maar wel
als „geroepene om de functie
van geestelijk leidsman te ver
vullen".
De apostel is volgens Brand
een „niet onfeilbare, maar
richtinggevende centrale fi
guur, waarop de gemeenschap
gericht is". Associaties met
een goeroe wijst Brand met
kracht van de hand, aangezien
er een duidelijke wisselwer
king bestaat tussen de apostel
en de „broeders, zusters en
jeugd" van het genootschap.
Aan zending doet het genoot
schap niet. „De intieme relatie
die iedere lidmaat met de apo
stel onderhoudt, wordt moeilij
ker vast te houden naar mate
de gemeenschap groeit" ver
klaart Brand de aarzeling om
naar buiten te treden van het
genootschap, dat zo'n 25.000
leden telt en in ledental vrijwel
stabiel blijft.
MANILA De nieuwe Fi-
lipijnse president, Fidel
Ramos, het eerste prote
stantse staatshoofd in het
overwegend rooms-katho-
lieke land, heeft de kerk
dinsdag gemaand zich
niet te mengen in de poli
tiek.
Ramos, die dinsdag werd beë
digd, dreigt een moeilijke ver
houding te krijgen met de
machtige rk-geestelijkheid,
vooral in de gevoelige kwestie
van geboortebeperking.
In de rede die hij uitsprak bij
zijn aantreden zei de 64-jarige
vroegere opperbevelhebber
van het leger dat de jongste
verkiezingen hebben aange
toond dat de Filipijnen een
scheiding tussen kerk en staat
willen.
Indirect uitvallende naar
aartsbisschop Jaime Sin van
Manila, die zich tegen Ramos'
kandidatuur had verzet, zei
Ramos dat „de kiezers hun ge
hechtheid herbevestigden aan
het seculiere ideaal van ge
scheiden kerk en staat, die met
elkaar samenwerken en sa
menleven, maar elk soeverein
zijn op hun eigen gebied."
Sin zei eerder dat de kerk met
Ramos zal samenwerken,
maar niet onvoorwaardelijk en
duidde daarmee op conflict-
punten. „Als de wetten tegen
de wetten van God zijn, hoe
kun je dan samenwerken",
verklaarde hij maandag tegen
over verslaggevers.
Sin en Ramos lagen al vaak
met elkaar overhoop in de 20
jaar dat wijlen dictator Ferdi
nand Marcos aan de macht was
en de kerk het leger beschul
digde van schending van men
senrechten op grote schaal. Zij
kwamen echter later aan de
zelfde kant van het front te
staan, toen Ramos brak met
Marcos en een staatsgreep
pleegde. Sin hielp om de steun
van het volk te krijgen voor de
opstand, waardoor Marcos ten
val kwam en Corazon Aquino
aan de macht.
Sin bestreed Ramos' kandida
tuur in de jongste verkiezin
gen met als argument dat kie
zers politici zouden moeten
mijden die een rol speelden tij
dens de staat van beleg onder
Marcos.
Nadat Marcos de verkiezingen
van 11 mei had gewonnen, stel
de Sin zich weer achter Ramos
door te verklaren; „de stem
van het volk is de stem van
God". Maar de aartsbisschop
kwam niet naar de beëdigings
plechtigheid.
Ramos poogde dinsdag in zijn
rede zijn protestantse afkomst
wat naar de achtergrond te
plaatsen met de zinsnede „ik
beschouw mijzelf niet als de
eerste protestant die president
Vreugde bij de nieuwe president, vlak na zijn beëdiging.
wordt, maar als de twaalfde
president van de Filipijnen -
die toevallig protestant is - en
die de president moet zijn van
moslems zowel als christenen
en anderen.
Een belangrijke kwestie die
Sin en Ramos naar verwacht
zal gaan verdelen is die van het
gebruik van voorbehoedmid
delen als onderdeel van een
AMSTERDAM De universi
teitsraad van de Vrije Univer
siteit is tegen de instelling van
een leerstoel medische ethiek
namens het Lindeboominsti
tuut, zo heeft zij gisteren beslo
ten. Het college van bestuur
wilde het instituut, waarachter
enkele 'pro-lifegroepen'
schuilgaan, wél toestaan zo'n
leerstoel in te stellen. Het be
stuur van de VU moet dit na
jaar de beslising nemen.
De raad stemde in meerder
heid tegen, vooral omdat men
een „negatieve beeldvorming"
van de VU vreest. Uit eerdere
uitspraken van vooral de stu
dentenfracties spreekt de
vrees dat zo'n hoogleraar bij
voorbeeld in de EO-program-
ma's als VU-hoogleraar zou
worden gepresenteerd. Ook
het VU-ziekenhuis had zich er
al tegen uitgesproken omdat
men een terugloop van het
aantal patiënten vreest. Het
ziekenhuis heeft een tamelijk
liberaal beleid in abortus en
euthanasie-kwesties.
De Lindeboomstichting had
gevraagd een door haar zelf te
financieren leerstoel medische
ethiek in te mogen stellen bin
nen de medische faculteit.
Deze faculteit was er vanaf het
begin tegen omdat zij vindt dat
er dan tenminste ook een ge
wone facultaire leerstoel medi
sche ethiek zou moeten zijn,
en die is er nog niet.
Het college van bestuur was
zeer teleurgesteld over de hou
ding van de raad. De collegele
den begrepen de angst voor
negatieve beeldvorming wel,
maar vinden dat daarover af
spraken zijn te maken met de
hoogleraar in kwestie als die
benoemd is. Bovendien zou de
leerstoel „medische ethiek
vanuit reformatorische op
tiek" zijn te noemen, zodat het
speciale karakter voor ieder
een duidelijk is. Steekhouden
de argumenten om geen „gast
vrijheid te verlenen" aan de
Lindeboomstichting waren er
dus niet, vond het college.
De Vereniging voor Christelijk
Wetenschappelijk Onderwijs,
het bestuur van de VU, neemt
dit najaar de definitieve beslis
sing. De door deze stichting
benoemde leden van de uni
versiteitsraad hadden gisteren
nog een eigen voorstel inge
diend dat de faculteit tegemoet
moest komen. Zij wilden de
feitelijke instelling van de Lin
deboomleerstoel uitstellen,
totdat er ook een gewone leer
stoel medische ethiek bestaat.
Dat voorstel haalde het echter
niet.
Sociale zekerheid
DiE discussie gaat twee kanten uit. Een groep wil het huidi
ge stelsel sterk verbeteren en een andere groep wil het stelsel
juist (drastisch) veranderen. Van die eerste groep is het CNV
een exponent en de tweede groep wordt sinds .gisteren verte
genwoordigd door de 'eensgezinde' oppositie (WD, D66 en
Groen Links). De oppositie stelt dat de collectieve verzeke
ringen van ww, zw, wao en aaw door één instelling moeten
worden toegekend. Het is nergens voor nodig dat je voor de
ww-uitkering bij een andere instelling moet zijn dan voor de
wao-uitkering. Vandaar dat er in hun ogen een centraal bu
reau moet komen (zelfstandig bestuursorgaan) met regio
kantoren waar uitkering, arbeidsbemiddeling en scholing
door dezelfde medewerker worden behandeld. Werkgevers
en werknemers krijgen weliswaar een stem in het bestuur,
maar de aanwijzingsbevoegdheid van de minister overtroeft
alle besluiten.
HET CNV legt het accent op de goede plaats. Niet de bureau
cratie, maar de verantwoordelijkheid in bedrijven en be
drijfstakken moet versterkt worden. En als op bedrijfsniveau
het algemene belang uit het oog wordt verloren, de bedrijfs
verenigingen onvoldoende scherp zijn bij het toekennen van
zw- en wao-uitkeringen dan dienen de centrale organisaties
hun achterban (bonden) terecht te wijzen, want die zijn ver
antwoordelijk. Als het dan waar is dat aangesloten bonden,
onvoldoende weerstand kunnen bieden aan verleidingen van
werkgevers en andersom, dan is het goed ze te binden aan
een centrale cao (super-cao). Dan worden problemen op de
juiste plaats opgelost.
I FOTO: AP
programma om de groei van de
bevolking te beperken, iets
wat de RK-kerk tot dusverre
met succes heeft weten tegen
te houden. Ramos, die wordt
beschouwd als pragmaticus,
zal het programma zonder
twijfel willen uitvoeren om de
ontwikkeling van het verarm
de land met zijn 62 miljoen in
woners te stimuleren.
vT £eidóeSouAO/ni
Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit v
Kantoor redactie Apothekersdijk 34, Leiden.
Kantoor advertentie- en
abonnementenafdeling Stationsweg 37. Leiden
Telefax 071 -134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden
Hoofdifpntoor:
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
070-3190 933
070-3906 717.
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08.30 tot 17 00 uur
Directeur/hoofdredacteur: J Leune.
AdjuncLhoofdredacteur J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.
Binnen- en buitenland, financien en economie (tel. 070 - 3190815)
A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs. R. Edens. drs. Chr van der Hoff, A. v
Holstein, E Huisman, H Jansen, drs. J van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Pièt.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L Kooistra, drs P van Velthoven
Foto (tel. 070 - 3190 838): M Konvalinka (chef) en S. Evenhuis
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch Befs (chef), A.
J Hofmeester, C. de Kier, H. Nieuwmans, H Scfi
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819) T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een re
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland en
Belgie. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs K. Swiers,
M. van de Ven en P Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout
(chef), H. Bijleveld, D Hofland, P Koopman, D van Rietschoten en K. van Wees
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J. van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athene), R Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B. van Huët (Londen), M de Koninck
(Washington), F Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W. Voordouw
(Parijs), drs. R. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van Wijland
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- en
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster: drs.
M de Cocq.
n 08 30 tot 17.00 u
n 18.00 tot 19.00 u
27,00
79.80
312,65
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op m«
15 00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 141 905. Voor uitsluitend het door
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -140 680
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
