Opluchting overheerst na 'ja' van Ierland BUITENLAND Franse kweekreactor moet gesloten worden School haaien bevalt voor kust Hyères I Krijgsgevangenen VS mogelij overgebracht naar Kazachstal L WEU kan vredesmacht naar Joegoslavië sturen Frans referendum tegen immigranten £eidócSouotmt ZATERDAG 20 JUNI 1992 Franse Assemblee akkoord met non-proliferatieverdrag PARIJS - De Franse Nationale Vergadering heeft gisteren offi cieel het Non-Proliferatieverdrag goedgekeurd, dat de versprei ding van kernwapens over de wereld moet tegengaan. Het in 1968 opgestelde verdrag verbiedt de verspreiding van technologie voor de vervaardiging van kernwapens, maar biedt een raamwerk voor samenwerking op civiel nucleair terrein. President Mitterrand kondigde een jaar geleden aan dat Frankrijk zich aan het verdrag zou houden. Frankrijk heeft lange tijd geweigerd het verdrag te ondertekenen omdat het akkoord de ongelijkheid ten gunste van de Verenigde Staten en de voormalige Sovjetunie in stand hield. Tot dusver hebben 147 landen zich bij het verdrag aangesloten, waaronder alle bekende nucleaire mogendheden. De potentieel nucleaire landen India, Israel, Pakistan en Taiwan hebben het ak koord niet ondertekend. Overigens blijft India weigeren om in re gionaal verband te praten over beperking van het aantal kernwa pens in het zuiden van Azie en om het non-proliferatieverdrag te ondertekenen. Dat hebben Amerikaanse en Indiase functionaris sen gisteren gezegd na afloop van twee dagen praten. Besluit Schengen-landen bespaart Schiphol miljoenen GREIVELDANGE - Schiphol krijgt tot het na jaar van 1993 de tijd om zich voor te bereiden op een gescheiden afwikkeling van het vrije perso nenverkeer binnen de Europese Gemeenschap. De luchthaven hoeft tot die tijd bij de grenscon trole geen onderscheid te maken tussen passa giers uit Schengen-landen en reizigers uit ande re landen. De Schengen-landen, die hiermee Schiphol honderden miljoenen guldens aan ex tra uitgaven besparen, zijn dit gisteren tijdens een bijeenkomst in het Luxemburgse dorpje Greiveldange overeengekomen. Volgens staats secretaris Piet Dankert van buitenlandse zaken zijn de landen akkoord gegaan met het voorlo pig gebruik van speciale in- en uitstapkaarten. Met deze kaarten kunnen passagiers uit Schen gen-landen makkelijk de grenscontrole op Schiphol passeren. Aangenomen dat de EG als geheel per 1 januari volgend jaar nog niet geheel klaar is voor een volledig vrij verkeer van perso nen, wordt er rekening mee gehouden dat het Schengen-gebied (Nederland, België, Luxem burg, Frankrijk, Duitsland, ^panje en Italië) als proeftuin gaat fungeren. Via het Verdrag van Schengen zijn deze landen al ver gevorderd met de stroomlijning van afspraken over een vrij verkeer van personen en goederen, inclusief het asielbeleid. Volgens Dankert is een scheiding op Schiphol voor passagiers uit Schengen-landen en niet-Schengen-landen aanzienlijk lastiger dan wanneer de gehele EG een vrij verkeer zou kennen. Probleem is dat Schiphol veel verkeer vanuit Groot-Brittannië trekt. Frankrijk wilde echter in eerste instantie niet dat voor Schiphol, dat momenteel een grote verbouwing onder gaat, een uitzonderingspositie tot 1995 zou gel den. Wat later werd de zaak echter bijgelegd. De gekozen oplossing betekent ook opluchting voor het vliegveld van Frankfurt, dat in een soortge lijke positie verkeerde. PARIJS De controversiële Franse snelle-kweekreactor Super- Phoenix wordt waarschijnlijk nooit opnieuw in gebruik geno men. Dat blijkt uit een vertrouwelijk rapport, dat vrijdag door het Franse dagblad Libération is gepubliceerd. Het Directoraat voor de Veiligheid van Nucleaire Installaties bevestigde het be richt, maar wilde geen commentaar geven. Volgens het rapport is het onmogélijk de reactor 'conform strikte veiligheidsregels' weer in gebruik te nemen. Als dat wel gebeurt zou dat volgens het rapport tot twee jaar beperkt moeten blijven. Bij het Super- Phoenix project staat zoveel op het spel geld, politiek, nationa le trots - dat premier Pierre Beregovoy de beslissing over de re actor moet nemen. Verwacht wordt dat hij dat binnen een paar weken zal doen. De reactor van 26 miljard franc (8,7 miljard gul den), die in 1985 werd gelanceerd als de eerste commerciële kweekreactor ter wereld, heeft wegens technische problemen slechts 174 dagen op volle kracht gedraaid. Super-Phoenix werd in juli 1990 na een lek in het koelsysteem stilgelegd. DEN HAAG - De Tweede Kamer heeft gisteravond opgelucht en verheugd gereageerd op de positie ve uitslag van het referen dum in Ierland over het Verdrag van Maastricht. Het CDA ziet er voor de overi ge landen van de Europese Ge meenschap een aansporing in om verder te werken aan een wording van Europa. De vol gende stap is het referendum, dat in het najaar in Frankrijk wordt gehouden. Daarin ziet de PvdA een risico voor de voortgang van het eenwor dingsproces. Als president Mitterrand zijn volk oproept vóór te stemmen, kan dat vol gens woordvoerder Lonink wel eens averechts uitpakken: „De nationalistische sentimenten zijn er groot en de afkeer van de huidige leiders ook". Victorie tenlandse betrekkingen) rea geerde verheugd op de uitslag van het Iers referendum. Vol gens Andriessen zal het Iers 'ja' het proces van ratificatie vergemakkelijken. Maar, zo voegde hij eraan toe, het Ierse resultaat lost niet het hele pro bleem op, dat is ontstaan na de negatieve volksstemming in Denemarken. Minister Hans van den Broek (buitenlandse zaken) gaf aan veel waarde te hechten aan het Ierse 'ja'. „In Ierland begint de victorie", al dus de bewindsman. Ook op het EG-hoofdkwartier in Brus sel werd opgelucht gerea geerd. EG-functionarissen wa ren bevreesd voor een tweede 'nee' zoals in Denemarken waardoor een spoedige reali sering van een Europese Unie wellicht naar de vuilnishoop zou worden verwezen. Staats secretaris Piet Dankert (bui tenlandse zaken) noemde het fantastisch dat de Ieren zich voor 'Maastricht' hebben uit gesproken. De bewindsman wilde desgevraagd niet verder ingaan op de commotie, die zijn eventuele kandidatuur voor een commissariaat bin nen de Europese Commissie teweeg heeft gebracht. Reddingsboei De Ierse kiezers, die zich eer gisteren moesten uitspreken over de Maastrichtse akkoor den, hebben met hun 'ja' Euro pa precies op tijd een reddings boei toegeworpen. Na de Deen se afwijzing van Maastricht hadden de frustraties en de verwarring in Brussel, maar ook in andere EG-hoofdsteden de vorm van een complete cri sis aangenomen. Een Ierse af wijzing van de in december in Maastricht gesloten verdragen zou de Europese Unie dood hebben verklaard. De Ierse kiezer heeft zich evenwel meer laten leiden door de economi sche voordelen die een goede verstandhouding met Europa voor hun relatief arme land met zich meebrengen, dan door de morele overwegingen. Zoals bekend voerden anti abortus-aanhangers een uitge breide campagne om 'nee' te stemmen. Als de Ieren massaal 'nee' hadden gestemd zou Brussel op een laag pitje zijn gezet, hetgeen de realisering van de Interne Markt op 1 ja nuari 1993 moeilijker had ge maakt. Delors Bovendien zou Jacques De lors, de voorzitter van de Euro pese Commissie, zich niet meer herkiesbaar hebben ge steld. Het verdwijnen van de man die Europa sinds 1985 vaart en dadendrang heeft ge geven, zou tot ontmoediging en machteloosheid in de hoog ste echelons van de Brusselse Eurocratie hebben geleid. De Franse regering heeft in tussen de weg vrij gemaakt voor een stemming over Maas tricht in beide huizen van de Nationale Vergadering. Valt die stemming gunstig uit voor 'Maastricht', dan zal wellicht in september al een Frans refe rendum plaatsvindén. Bonds kanselier Helmut Kohl doet In Ierland werden gisteren de stemmen geteld van het referendum over de Maastrichtse akkoorden. De EG kan weer opgelucht ademhalen: een meerderheid zei 'ja'. foto: epa zijn uiterste best om de aan zwellende Duitse kritiek tegen de akkoorden van Maastricht enigszins tot bedaren te bren gen. Met het Ierse 'ja' op tafel en met de zomervakanties voor de boeg, krijgen de in het nauw gedreven onderteke naars van de Maastrichtse ak koorden de mogelijkheid hun strategie enigszins aan te pas sen. Identiteit De volksraadplegingen in De nemarken en Ierland hebben 'intussen wel duidelijk ge maakt dat het overhaast geslo ten akkoord over de Europese Unie grote en deels ook terech te twijfel heeft gezaaid. Veel Europeanen zijn bang een stukje van hun nationale in- dentiteit te moeten inleveren omwille van een akkoord dat in veel opzichten warrig, on duidelijk en onsamenhangend is en waarvan niet op voorhand vaststaat dat het tot een beter Europa zal leiden. Daar staat tegenover dat veel Europese regeringen er niet in zijn ge slaagd de onmiskenbare meri tes van de Maastrichtse ak koorden aan hun burgers dui delijk te maken. Arrestaties bij betogingej in Tibet PEKING - Chinese aul ten hebben in het Himal bied minstens 69 mensei resteerd, die betrokken] den zijn bij de Tibetaai afhankelijkheidsstrijd. heeft het in Londen gev< Tibetaanse Informatien< bekend gemaakt. De organisatie baseert zif' bronnen uit Lhasa die b dat op het platteland vanl' sprake is van een groei nationalistische bewegin? arrestaties zouden dit jaa richt zijn in steden, dorj afgelegen Tibetaanse ters waar boeddhistische! niken en leken de Tibetfc onafhankelijkheid communistische China e| ven. Minstens^es boedit sche monniken en nonnr nooit eerder betrapt war betrokkenheid bij de on: kelijkheidsstrijd, werden! mei gearresteerd toen I Lhasa gearriveerd wareLf deel te pemen aan een dt^ stratie. De laatste jaren heeft het taanse volk regelmatig p afhankelijkheids-demon ties georganiseerd die ;c ontaardden in bloedige frontaties met de Cl e veiligheidstroepen. Derf confrontaties hebben v<p Amnesty International t Tl 1987 en 1990 aan ongeve mensen het leven geko betaanse nationalistiscl voelens werden aangewa r{ toen de Tibetaanse afv ging van de Chinese Co 1{ nistische Partij half jij een offensief tegen het end nationalisme op het] t land afkondigde, aldus 1 formatienetwerk. In j( werden 43 monniken g< e teerd wegens het organ j van kleine protestbetoj Tt en het ophangen van p waarop de Tibetaanse e hankelijkheid geprop: e werd. Pagina 29: „Wij zijn hetl verwaarloosde volk vf> wereld" P1 HYERES De badgasten bij het Zuidfranse stadje Hyères vluchtten eergis- termiddag in paniek het water uit. Op zo'n 200 me ter van het Middellandse Zeestrand werd een school van een stuk of tien grote haaien waargeno men. 'Jaws' in Zuid- Frankrijk? De gewaarschuwde autoritei ten, die voor het eerst een der gelijk fenomeen meemaakten, besloten het zekere voor het on zekere te nemen en in afwach ting van verder onderzoek de zwemmers aan te raden zich in het zwembad te verfrissen. Di rect na de ontdekking deed een groot aantal geruchten de ron de in de badplaats. Het zou in ieder geval gaan om een school vleesetende haaien, die moge lijk ook de mens zouden kun nen aanvallen. Hoewel de haai en ieder groter dan twee me ter geen enkel agressief ge drag vertoonden, duurde het tot gistermiddag voordat de on derzoekers dicht genoeg bij de dieren kon komen. Stéphane Hénard van het zeecentrum Nausicaa in Boulogne-sur-Mer: „Het gaat weliswaar om vlees etende haaien, de zogenaamde hondshaai, maar ze zijn voor de mens volslagen ongevaarlijk. Het zijn allemaal zwangere vrouwtjes, die voor hun beval ling naar de kust zijn gekomen en blijkbaar bij de zandbank een rustig plekje hebben ge vonden". Zodra de kleine haait- jes ter zee zijn gebracht, trek ken ze met hun moeder weer naar dieper wateren, zo is de in nige overtuiging van de onder zoekers. Discussie Een lid van de linkse Meretz- coalitie (rechts) in Israël discussieert op een plein in Jeruzalem met een ultra orthodoxe jood over de militaire dienstplicht. Studenten kunnen om religieuze redenen vrijstelling krijgen van de driejarige dienstplicht. foto: epa kenland zijn geen lid. Alle WEU-landen zijn lid van de NAVO. BONN De ministers van buitenlandse zaken en defensie van de West- europese Unie (WEU) heb ben gisteren in Bonn de inzet van troepen goedge keurd als vredesmacht in Europa. Volgens Duitse diplomaten kan de WEU nu ingrijpen in de Joego slavische burgeroorlog om daar de vrede te her stellen. De Westeuropese Unie is het defensie-orgaan van negen van de twaalf EG-landen. De nemarken, Ierland en Grie- Wrijvingen De ministers maakten met de naar het vergaderoord bij Bonn genoemde 'Petersberg- declaratie' de weg vrij voor wij zigingen van de grondslagen van de WEU, waardoor uitein delijk ook troepenzending mo gelijk zou zijn om conflicten te beslechten. Een dergelijk recht tot ingrijpen zou wrijvin gen kunnen geven met de NAVO, die eerder deze maand besloot dat voortaan ook troe pen kunnen worden ingezet buiten het verdragsgebied, maar dan alleen als vredes macht en niet om een militaire beslissing in een conflict af te dwingen. WEU-troepen zouden volgens Duitse diplomatieke bronnen kunnen optreden in gevallen waar de NAVO dat niet wil of kan. Een verzoek om in te grij pen moet komen van de VN- Veiligheidsraad of de Confe rentie voor Veiligheid en Sa menwerking in Europa (CVSE). De troepen zo'n 50.000 in totaal zouden af komstig kunnen zijn uit het re cent opgerichte Frans-Duitse legerkorps, de Brits-Neder landse amfibische eenheid en Britse, Belgische en Portugese luchtmobiele brigades. Ook zouden marine-eenheden kun nen worden ingezet. Een eventuele militaire inter ventie in Joegoslavië kan plaatsvinden om de uitvoering van resolutie 757 van de Veilig heidsraad, waarin de boycot van Servië en Montenegro is vastgelegd, of van toekomstige resoluties af te dwingen. Als tot ingrijpen wordt besloten maakt de WEU voor het eerst gebruik van de nieuwe opera tionele rol die de ministers gis teren aan de defensie-organi satie hebben toebedeeld. MOSKOU - Mogelijk zal volgende week nieuw licht worden geworpen op de gevoelige kwestie van de Amerikaanse krijgsge vangenen, die tijdens de Vietnamoorlog naar de Sovjetunie gebracht zou den zijn. Een majoor van het Sovjetle- ger, een amateur-historicus, heeft informatie verzameld over het transport in 1967 van een of meer Amerikaanse sol daten naar Kazachstan. Hij zal in Moskou moeten getuigen voor een parlementaire com missie voor krijgsgevangénen. De 32-jarige majoor zou ge sproken hebben met een KGB- officier die zich herinnert dat hij ten minste één Amerikaan se krijgsgevangene uit Viet nam naar de Sovjetunie heeft geëscorteerd. De jonge officier heeft echter, uit angst zijn car rièrevooruitzichten in gevaar te brengen, geweigerd meer details, of zijn eigen naam, openbaar te maken. Hij is nu evenwel door de Russische parlementariër Joeri Smirnov opgeroepen om te getuigen. Een aantal leden van een Ame rikaans-Russische commissie voor krijgsgevangenen is don derdag naar Pechora, 1250 ki lometer ten noordoosten van Moskou, gevlogen om de mo gelijkheid te onderzoeken dat David Markin, een Amerikaan se piloot die tijdens de oorlog in Korea krijgsgevangen werd gemaakt, nog in leven is. Func tionarissen van het ministerie van buitenlandse zaken zeg gen dat de trip al gepland was vóór de uitlatingen van de Russische president Boris Jeltsin in Washington. De reis leek echter in allerijl georgani seerd. Afgelegen kamp Toen de onderzoekers arri veerden in het afgelegen kamp, waar tweehonderd ge vangenen -verblijven, vonden ze slechts vers geschilderde muren. Zowel de kampleiding als de gevangenen verzeker den hen dat er nooit Amerika nen in het kamp geweest wa ren. Majoor-generaal Leonid Khamluk, de verantwoordelij ke voor de regio, zegt dat het onderzoeksteam, bestaande uit twee burgers en een mili tair, weigerde de informatie bron te openbaren. Volgens de voormalige Sovjet- generaal Oleg Kalugin hielpen Sovjetofficieren de Vietname- zen met de ondervraging van Amerikaanse krijgsgevange nen. Joeri Pankov, een Russi sche onderzoeksjournalist die zich heeft verdiept in het lot van Amerikaanse krijgsgevan genen, zegt dat hij dit met do cumenten kan staven. Documenten Pankov is in het bezit geko men van kopieën van twee bij na identieke documenten die een KGB-generaal toestem ming verlenen om kolonel O.M. Nechiporenko voor twee weken op kosten van de KGB naar Vietnam te sturen, kenne lijk om deel te nemen aan de ondervragingen. De twee do cumenten zijn gedateerd op 20 november 1972 en 7 februari 1974. Dit wijst erop dat het stu ren van KGB-ondervragers ook na het vredesverdrag van Parijs van januari 1973 uitwisseling van gevai de volgende maand dooj gaan. Een deel van beidt menten blijft echter gfj zodat het precieze doel reizen van kolonel N< renko, die nu gepension^ en ontkent in Vietnam g( te zijn, nog steeds ondi is. Andere documenten zit van Pankov handelej de even gevoelige kwesl de westerse soldaten dit€ het oprukkende Rode e werden 'bevrijd' van de De documenten wijzen^ dat vrijwel alle westeri vangenen in de loop vai zijn vrijgelaten. In een r© van een officiële 'rei ringscommissie' aan hetn Leger staat dat zich vac maart 1946 acht Amerilj drie Britten, 636 Nederla; en 1224 Fransen bevondjj der de 4867 buitenland^ nog in handen van de Sjj waren. h Een tweede document, december 1946, bevesti op één na alle Ameril krijgsgevangenen en all ten waren gerepatrieei1 bleven nog 134 gevan1 over, merendeels Tsjecl Joegoslaven. Slechts hen - onder wie twee Fi maar niet die ene kaan - bevonden zich o jetbodem. De anderen v waarschijnlijk gevange houden in Polen of Duits Pankov waarschuwt Sovjetautoriteiten de ge nen meestal per groep indeelden en niet tionaliteit. Het is dus mi dat een Amerikaanse burger van Russische o raïnse afkomst niet als - kaan geregistreerd stonc The Times SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN It 1 Standaard Uitgeverij/Wavery Productions HAUTMONT - Het Noord franse stadje Hautmont gaat volgende week zondag naar de stembus voor een bijzonder re ferendum. Burgemeester Joël Wilmotte roept de 18.000 inwo ners op om tegen de immigra tie in zijn stad te stemmen. Hautmont, gelegen op zo'n vijftig kilometer van Lille, heeft volgens de burgemeester te veel buitenlandse inwoners. Hij wil het aantal immigranten met steun van de bevolking zo snel mogelijk terugbrengen. Joël Wilmotte heeft al vaker zijn afkeer van de buitenlan ders geuit. De Marokkaanse en Algerijnse verenigingen vroeg hij twee jaar geleden om vooral niet meer 's avonds in het cen trum van de stad samen te scholen. Om dat te controleren patrouilleert iedere avond een ordedienst met honden door de straten van het stadje. Hij heeft ook al regelmatig last ge had met de schoolinspectie omdat hij weigerde buiten landse kinderen op de openba re school toe te laten. Crisis Hautmont, ooit 'de stad met de honderd fabrieksschoorste nen' is een van de plaatsen waar de economische crisis van de afgelopen jaren keihard heeft toegeslagen. Het werk loosheidspercentage bedraagt 28 procent, dertien procent van de inwoners is van buiten landse afkomst. Het is dus niet verwonderlijk dat het extreem rechtse Front National hier een hoge score haalt, namelijk ruihi dertig procent van de stemmen. Wilmotte, die in 1989 uit de socialistische partij trad, kwam aan de macht met een lijst die van extreem rechts tot de groenen gaat. Nu wordt hij in de gemeenteraad nog slechts gesteund door het Front National en de gaullisti sche RPR. In mei schreef Wilmotte in het gemeentebulletin naar aanlei ding van een probleem met een familiehereniging: „Uw burgemeester heeft er genoeg van. Want ze (lees: de buiten landers) doen maar raak". Om zijn anti-buitenlandersbeleid te kunnen uitvoeren besloot Wilmotte daarop een referen dum uit te schrijven. De Com missaris van de Republiek wil de de volksraadpleging verbie den indien de vraagstelling al te open zou zijn. Maar de ge haaide Wilmotte legt op zon dag 28 juni de kiezers de vol gende vraag voor: „Uw burge meester heeft onlangs beslo ten om bij de autoriteiten de problemen van de gemeente Hautmont voor te leggen. Bent u het eens met die beslissing?" De vage termen het woord immigratie valt niet - z(jn be doeld om de prefect niet de kans te geven het referendum te verbieden. Wilmotte vreest niet dat de vraagstelling verkeerd wordt begrepen. „Ie dere bewoner van Hautmont weet waar we het over heb ben", aldus de burgemeester. Nee-zeggers De nee-zeggers voor het refe rendum hebben zich intussen georganiseerd. Deze gaat van de rooms-katholieke kerk tot en met de communisten, via de socialisten, de christen-demo craten, de buitenlandse vere nigingen en de oudervereni gingen van de openbare scho len. Maar ze verwachten dat Wilmotte een massaal 'ja' op zijn vraag krijgt. Pastoor Jean- Claude Hénaut is bang voor de sfeer in de gemeente na het re ferendum. „Ik vrees dat er een heksenjacht zal worden geo pend. Want alle extreem-recht se lieden zullen zich gesterkt voelen. Wat ik nu doe om de gelovigen 'nee' te laten stem men? Ik leës ze gewoon met nog meer intensiteit het Evan gelie voor". Westelijke Sahara neem deel aan verkiezingen in Marokko RABAT In Marokko na 1 september parlei en vakbondsverkiezinf lokale verkiezingen v gehouden, waaraan o inwoners van de omst Westelijke Sahara deelnemen. Dat heeft geringsfunctionaris i_ gezegd. De functional verder dat de regerin koning Hassan II vast aan een onder toèzicl de Verenigde Naties t den referendum over afhankelijkheid van 1 bied. Het was niet du of de parlementsverl gen gevolgen zullen h voor het al dan niet do( van het referendum.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 4