Elton John zonder toegiften
Diplomatenrenbaan moet Kunstboulevard worden
Beelden Stedelijk Museum in Nieuwe Kerk Amsterdam
xh&Qowuvnt
KUNST/RTV
21
Zieke Lionel
Hampton niet op
North Sea Jazz
Rage rond 'Flodder in Amerika'
zersterk
\ssiek
ZATERDAG 20 JUNI 1992
ijzen voor
IB design
fERDAM - De afdeling design
iet NOB is tijdens de internatio-
3esign Competitie van de Broad-
Jesigners Association in Seattle,
prijzen gevallen. De NOS heeft
isteren bekendgemaakt. Voor de
r van het NOS programma 'Ach-
dijk' kreeg Harry Schreurs een
•n Award. Schreurs kreeg ook
alveren Award voor de leader
ons of the Soul' van de IKON on-
egie van Philip Engelen. Zilver
r ook voor het ontwerp voor de
Design agenda van Geert van
m. Van Ooijen won ook een bron-
ward voor de leader van 'Schóól-
een' van de NOT. In totaal waren
|0 inzendingen.
DEN HAAG Lionel Hampton zal
niet aanwezig zijn op het North Sea
Jazz Festival dat over drie weken in
het Nederlands Congresgebouw in
Den Haag gehouden wordt.
Hij heeft namelijk een lichte hersen
bloeding gehad. Dat heeft de organi
satie gisteren meegedeeld. Lou Rawls
zal de gaten vullen die de ziekte van
Hampton in het programma slaat.
Hampton zou ook meedoen aan het
aan het festival voorafgaande Mid
summer Gala, en wordt daar nu ver
vangen door de Newport Jazz Festival
All Stars.
AMSTERDAM - Rond de premiè
re van de nieuwe Nederlandse
speelfilm 'Flodder in Amerika' (in
de bioscoop vanaf 3 juli) wordt ge
probeerd een rage te veroorzaken
die lijkt op wat de Amerikaanse
Disney-studio's via 'merchandi
sing' doen. Voorafgaande aan de
bioscooproulatie is er een feeste
lijke voorpremière van de film in
het pretpark Autotron in Rosma
len op 27 juni met een optreden
van zangeres Tatjana Simic die
een rol speelt in de film, plus een
achtervolging met trapauto's en
een Flodder-vuurwerk. Diverse
firma's zijn inmiddels gereed het
Flodder-image van regisseur Dick
Maas en producent Laurens Geels
van de First Floor Film Factory op
een on-nederlandse manier uit te
buiten. Er zijn Flodder-draagtas
sen, er zijn Flodder-speldjes, en
uitgeverij De Vrijbuiter (bekend
van de strips FC Knudde en Joop
Klepzeiker) komt met een Flod
der-strip. Tekenaar is debutant
Marcel Bosma die het filmverhaal
en de karakters van Dick Maas op
de voet volgde en zelfs enkele scè
nes mocht tekenen die wél in het
originele filmscript stonden, maar
niet in 'Flodder in Amerika' zelf
terechtkwamen. Zoals een achter
volging in de New Yorkse metro.
De autoriteiten (de film werd voor
vijftig procent in Amerika opgeno
men) gaven daarvoor geen toe
stemming. Het stripalbum ver
schijnt op 9 juli.
Chagall-reisbeurs 1992
voor Franse kunstenaar
AMSTERDAM - De Chagall-reisbeurs 1992 is toe
gekend aan de Fransman Philippe Froment (1963).
De beurs bestaat uit een geldbedrag van maximaal
30.000 gulden. Dit heeft het Prins Bernhard Fonds
gisteren bekendgemaakt. Froment, die sinds 1984
in Nederland woont, studeerde aan de Koninklijke
Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag.
Hij zal de beurs gebruiken voor een vervolgstudie
aan de universiteit van Montreal in Canada. De
Chagall-reisbeurs voor jonge beeldend kunste
naars is in het leven groepen door de Chagall Hol
ding. Daarmee kunnen veelbelovende kunstenaars
een vervolgopleiding in het buitenland volgen. De
beurs wordt jaarlijks ter beschikking gesteld uit de
opbrengst van het daartoe in het leven geroepen
Chagall Fonds dat wordt beheerd door het Prins
Bernhard Fonds. De selectie van de kunstenaar is
aok in handen van dit fonds.
'Schandelijke
boeken' thema
van ECI-prijs
VIANEN Het onderwerp van de
ECI-prijs van volgend jaar is
'Schandelijke boeken'. Auteurs
die in aanmerking willen komen
voor de prijzen van 45.000,30.000,
20.000 en 5000 gulden, moeten
voor 15 januari 1993 een essay of
wetenschappelijke verhandeling
over dit thema hebben ingele
verd. De jury bestaat uit schrijf
ster Monika van Paemel, Neer
landicus Hans Gruijters, profes
sor ontwikkelingspychologie
Kohnstamm, wetenschapsfilo-
soof Jaap van Heerden en letter
kundige Paul de Wispelaere.
bondsactie bij
ra'Prometeo'
[ERDAM Leden van
adio Kamerorkest hebben
avond aan het begin van
voering van de opera 'Pro
voor de eerste keer actie
r rd tegen de voorgenomen
ligingen op de omroepor-
i. De musici vertraagden
echtstreekse uitzending
;t concert via Radio 4 van-
Beurs van Berlage in Am-
■fem met zes minuten. De
is een initiatief van de
- enbond FNV en de Ne-
ïdse Toonkunstenaars-
Volgens een woordvoer-
in de Kunstenbond is ge-
voor een onderbreking
e uitzending om het pu
in de zaal en thuis geen
e te berokkenen. De ko-
e dagen worden de acties
ïerpt. Het NOS-bestuur
begin juli een besluit
een bezuiniging van tien
;n gulden op de omroep-
:en. De werkgelegenheid
van de 280 musici staat
scussie. De bezuiniging
uitgevoerd onder druk
WVC. Het vrijkomende
'moet door de omroepen
:n gebruikt vóór verster-
31 ran drama op tv.
Concert Elton John, Eric Clapton en
Bonnie Raitt. De Kuip, Rotterdam.
Gisteravond.
Met alle ogen gericht op
zijn nieuwe haardos be
gon Elton John gisterena
vond aan een concert
waarvan hij later in de
kleedkamer zou zeggen:
'Er zit een publiek buiten,
maar die is niet voor mij
gekomen' en hij had ge
lijk. De al wat oudere
mensenmassa kwam na
melijk voor Eric Clapton,
die zij met veel liefde om
armde. Hierdoor kon de
gitarist, die vorig jaar zijn
zoontje verloor, subliem
soleren, al was zijn show
niet echt verrassend.
Het dubbelconcert begon met
Bonnie Raitt en haar groep, die
terwijl de vrijdagse files zich
op de Nederlandse snelwegen
ophoopten, een optreden ver
zorgde dat alle trekjes had van
haar succesvolle concert op het
Belgische dubbelfestival Tor-
hout/Werchter. Lekkere mu
ziek dus, zonder echte uit
springers. Daarna kwam niet
Eric Clapton, maar Elton John
het podium oplopen om een
wat saai concert af te leveren.
Wat de pianist en zanger met
Eric Clapton gemeen had was,
dat het gebeuren geheel werd
gedragen door de muziek. Van
enig visueel spektakel was to
taal geen sprake tenzij we te
rugvallen op Eltons nieuwe
haardos, die lustig in de wind
heen en weer schudde of zijn
nieuwerwetse rode en (later)
blauwe bril. Er waren geen pe
tjes of hoeden, geen Elton
John als Donald Duck oftewel
geen verkleedpartijen. De
show werd geheel gedragen
door de muziek, maar die no
tenreeksen konden niet echt
vlammen, omdat het publiek
niet reageerde en Elton John
geen moeite deed de harten
van zijn toehoorders te verove-
Rocker
Muzikaal was er ook weinig
mis met zijn show. Zijn verras
sende selectie bestond uit
(heel) oud en (brand)nieuw
werk als 'Mona Lisa' en 'Tiny
Dancer', maar ook 'The One'.
Achter zijn piano weggedoken,
toonde hij zich een ware rocker
en zorgde voor een brok in de
keel met zijn ballades. Hij
opende sterk met 'Don't Let
The Sun Go Down On Me', zijn
grootste hit en werkte zich
in een uur en vijftig minuten
door verschillende stemmin
gen. Het was genieten op de
vierkante centimeter, want het
publiek bleef roerloos toekij
ken. 'Wil je dansen', vroeg
mijn buurvrouw toen hij het
sentimentele 'Daniël' inzette,
maar heb je wel eens gepro
beerd wang aan wang te bewe
gen op de trappen van Feye-
noords ere-tribune? Daar ko
men ongelukken van. Nadruk
in de show van Elton John lag
bij de ziekte aids en zijn on
langs overleden vriend Fred
die Mercury. 'Last Song' (over
aids), het kippevel bezorgende
'Funeral for a Friend' en het
optimistisch klinkende 'Love
Lies Bleeding' volgden elkaar
in snel tempo op, waarna hij
het Queennummer 'The Show
Must Go On' zong. Niemand
raakte echt ontroerd. En zo be
sloot Elton John het te doen
zonder toegiften en een show,
die veertig minuten korter was
dan normaal. Eenmaal in de
kleedkamer trok hij de haren
uit zijn hoofd. -
Lofuitingen
Eric Clapton had meer succes,
zeg maar rustig dat de gitarist
werd overladen met lofuitin
gen. Bij een uitgerekte versie
van 'Wonderful Tonight', dat
maar niet aan sentiment wil in
boeten, vormde het publiek
niet alleen het bekende koor,
maar werden, voor het eerst,
ook alle bruikbare aanstekers
ontvlamt. Een prachtig ge
zicht.
Clapton voelde zich al snel op
zijn gemak en had, eigenlijk
net als Elton John, voor een
goede binnenkomer gezorgd:
"White Room'. De Engelsman
volleerde als de ware meester-
gitarist, beheerst aan een
spanningsboog werkend, die
na het losse 'Pretending'
steeds strakker werd aange
trokken.
Techniek
Opvallend was zijn ongelooflij
ke techniek met slechts tien
vingers. Terwijl een snijdende
wind over een door de gitarist
verwarmde mensenmassa
gleed, speelde percussionist
Ray Cooper de clown en baad
de Clapton zich in de reggae
met 'I Shot The Sheriff. Met
zijn lange soli, waarbij zijn vin
gers, ondanks de kou, soepel
over de snaren gleden zorgde
hij voor een regenboog aan
stemmingen, zoals een boogie
in 'Take A Look At Yourself,
waarbij ook pianist Chuck Lea-
vell, niet voor een kleintje ver
vaard, even lekker mocht mee-
swingen.
De gitarist, die de dood van
zijn zoontje herdacht met een
akoestisch gespeelde 'Tears In
Heaven' - met een ademloos
luisterende volle Kuip (46.000
man) - zorgde ervoor dat,
even voor de toegiften, het dak
eraf ging met 'Layla'. Niet he
lemaal perfect helaas - Clap
ton toonde zich daar zangtech-
nisch op zijn zwakst - maar
nog altijd een briljant num
mer. Zo kwam Clapton als win
naar uit de bus, als je daar ten
minste in muziektermen van
kan spreken.
Elton John
(met zijn
nieuwe
haardos)
...een beetje
saai...
FOTO: ANP
h Varsi (piano), Noordhollands
monisch Orkest onder leiding
Vis: Rossini, Ouverture
i Sevilla; Chopin, Eerste
icert; Brahms, Vierde symfo-
i de Leidse Stadsge-
aal, gisteravond.
CAR VAN DEN WIJNGAARD
-Jlaarlemse Noordhollands
(armonisch timmert aan
eg. Met een eigen perio-
dat zich in alle soberheid
»kend kan meten met het
Steeds niet helemaal op
[pootjes terechtgekomen
iomRO van het Residen-
wkest. En deze zomer met
ïorte serie concerten in
|em en in Leiden. 'Uzer-
JM Philharmonisch' was de
en componisten als Wag-
leethoven en Schubert
Iden het gezicht. Wie zo
ijk uitkomt voor een
lbare keuze verplicht
ilf tot meesterwerk, zelfs
zomer. Het laatste con-
listeravond, bood genoeg
lui ven: klassiek van op-
(ouverture - concert -
mie), en met drie compo-
die voldoende aankno-
iunten hebben voor
'erk, ontroering en het
van waarlijk muzikaal
it. Rossini kwam er een
bekaaid van af. Eenza-
JJfuvertures blijven altijd
:tje wonderlijk, ze roe
snel meer vragen.op dan
itwoorden. Nu in ieder
wel. Het bleef allemaal
:etje mat en daardoor on-
jlijk. Lucas Vis en zijn or-
vancheerden zich ech-
lopin. Hier is het orkest
iter voor de begeleiding,
het NPO kweet zich bij-
f fer goed van deze taak.
ter nog, het hielp pianiste
rah Varsi meer dan eens
inder geslaagde passa-
lij had duidelijk moeite
de melancholie van
[iddendeel - die ze bijzon-
trof - een passende te-
—iger te vinden in de
bijna agressieve hoek-
Waar ze in de Romance
speelde met het ritme,
idden in Allegro en Ron-
serdere snelle loopjes, of
ze op cruciale momenten
ink zelfs finaal mis. De
van Brahms is na Cho-
wereld van verschil -
le aan de symfonie bijna,
ifzang op het academi
ën de muziek die tegelij-
jd een zeer intens gevoel
fait. In de bescheiden be-
ig van het Noordhollands
tarmonisch kwam de
^tuur fraai uit. Ondanks
®|e ritmische haperingen
joeizame inzetten (vooral
hoorns) gaf Vis met zijn
■jft vooral een helder in-
in de opbouw van dit in-
aad ijzersterke werk. Toch
)3jia dit concert de nare bij-
ik van de titel 'IJzersterk
3f|armonisch' niet helemaal
f daarvoor is meer dan al-
een correcte uitvoering
AMSTERDAM - „Het was
een enorme uitdaging om de
beelden uit de collectie van het
Stedelijk Museum in de goti
sche Nieuwe Kerk te plaatsen.
Het was ook zeer moeilijk, om
dat de kerk zo'n sterke eigen
architectuur kent'
Dat zei drs. Rini Dippel, hoofd
van de afdeling Schilder- en
Beeldhouwkunst van het Ste
delijk Museum deze week, tij
dens de persbezichtiging van
de tentoonstelling 'Het Beeld
van de Eeuw. Van Rodin tot
Jeff Koons' in de Nieuwe Kerk
in Amsterdam. Op de tentoon
stelling, die tot en met 19 au
gustus wordt gehouden, zijn
ongeveer negentig beelden uit
de eigen collectie van het Ste
delijk Museum te zien. Plaat
sing van de beelden in de
Nieuwe Kerk, was volgens di
recteur Wim Beeren van het
Stedelijk Museum zeer „span
nend", onder meer vanwege
het licht in de kerk, dat voort
durend verandert.
Voor 'Het Beeld van de Eeuw'
is de keuze „vanzelfsprekend"
bepaald door de schoonheid
van de objecten. De meest
schitterende staande beelden
zijn geselecteerd, aldus Dip
pel. Wandbeelden ontbreken
op de tentoonstelling. Verder
is gekozen voor een opstelling
in de historie. Zo begint de
rondgang met het beeld van
Rodin 'De Sleuteldrager'
(1884-86) dat in 1930 door het
museum werd aangekocht.
Slotstuk van de tentoonstel
ling is, zoals de titel van de ex
positie al aangeeft, het varken
van Jeff Koons 'Ushering in
Banality' uit 1988, dat het Ste
delijk in 1989 aankocht.
Voor Beeren ligt het begin van
de collectievorming in de jaren
dertig. In de loop van vijftig
jaar is een collectie ontstaan,
die soms een beetje „onhan
dig" is, gezien de omvang van
veel werken, zo zei hij.
Verzameld is onder meer werk
van Zadkine ('het Hert'), Re
noir, Degas, De Kooning, Tin-
guely en Kiefer. Er is, meent
Beeren, een collectie ontstaan
die zeker recht doet aan de ont
wikkelingen in de beeldhouw
kunst.
De tentoonstelling in de Nieu
we Kerk gaat vergezeld van
een tweehonderd pagina's dik
ke catalogus 'Het Beeld van de
Eeuw', die in de serie collectie-
boeken van het Stedelijk Mu
seum past. Het boek is niet
echt een catalogus van de ten
toonstelling, omdat er meer in
staat dan in de Nieuwe Kefk is
te zien.
De Kunst en tentoonstellingshal van de Bondsrepubliek Duitsland.
Het Kunstmuseum aan de 'Diplomatenrenbaan' in Bonn.
BONN - Bonn is deze week op
een en dezelfde dag twee nieu
we, ambitieuze en vooral dure
musea rijker geworden: het
Kunstmuseum Bonn en de
Kunst- und Ausstellungshalle
der Bundesrepublik Deutsch-
land (Kunst en tentoonstel
lingshal van de bondrepubliek
Duitsland). Eind volgend jaar
wordt nog Das Haus der Ge-
schichte der Bundesrepublik
Deutschland geopend.
Alle drie liggen ze naast, of
niet meer dan op een steen
worp afstand van elkaar aan de
grotendeels kaarsrechte ver
bindingsweg tussen Bonn-cen
trum en Bad Godesberg,
Duitslands diplomatendorp.
Niet voor niets wordt deze ver
keersader de 'Diplomatenren
baan' genoemd, maar dat moet
volgens de trotse stadsbe
stuurders van Bonn verande
ren in Kunstboulevard. Want
aan de 'Kunstmijl' van Bonn
ligt ook nog het gemoedelijke
natuurhistorische Museum
Alexander Koenig.
„Beethoven heeft concurren
tie gekregen", zei burgemees
ter Daniels van Bonn, daarmee
bedoelend dat zijn stad voort
aan nog wat meer te bieden
heeft dan Beethoven s geboor
tehuis alleen; een van de overi
gens zeer schaarse beziens
waardigheden van de Rijnstad.
De concurrentie in het met
musea rijk bezaaide Rijn-
Ruhrgebied is sinds deze week
fors toegenomen, want kunst
steden als Keulen en Düssel-
dorf kijken met enige onge
rustheid naar de nieuwe con
current. Kosten noch moeite
zijn gespaard voor de culturele
injectie van het wat saaie
Bonn. Een paar jaar geleden
de Berlijnse muur was nog
niet gevallen besloten de
landelijke en stedelijke over
heid om de stad Bonn cultu
reel meer gewicht te geven,
passend bij de stad als rege
ringscentrum. In navolging
van zijn vriend Mitterrand ont
popte bondskanselier Helmut
Kohl zich als een voorvechter
voor meer culturele attractivi
teit, ongeacht de kosten. En
dat hebben de overheden ge
weten. De Kunsthalle kostte
128 miljoen mark, maar de
eindafrekening zal nog wel
een handvol miljoenen hoger
worden; het Kunstmuseum is
100 miljoen duur geworden en
het geschiedenishuis van de
Duitse Bondsrepubliek is goed
voor zo'n 116 miljoen mark.
Onbehagen
Veel geld in een tijd waarin
geld voor andere zaken harder
nodig is, maar van dat soort
vergelij kingsopmerkingen
willen de autoriteiten en
kunstliefhebbers niets weten.
Zo redenerend zou er voor de
kunst nooit een pfennig of
mark overblijven. Toch roept
het trio indrukwekkende
kunstpaleizen een licht gevoel
van onbehagen op. Ze staan
wat verloren in een karakterlo
ze omgeving van saaie kan
toorgebouwen en midden-
standsbedrijven. De buitenge
vels vormen een tamelijk ge
sloten front, waardoor de be
zoeker anderzijds des te ver
rassender de enorme ruimte
en lichtwerking achter de faca
des ervaart. Het onbehagen uit
zich ook ih de achteraf-vraag
of de gebouwen eigenlijk (nog)
wel in Bonn thuishoren. Zou
bij voorbeeld de kunst- en ten
toonstellingshal vqn de Bonds
republiek niet in Berlijn
moeten staan?. Dat is echter
achteraf praten, want toen in
dertijd de eerste steen werd ge
legd, was de hereniging nog
een droom voor de een en een
nachtmerrie voor de ander. De
Weense architect Gustav
Peichl ontwierp de Kunst- und
Ausstellungshalle als een veel
zijdig, tevens educatief kunst
en wetenschapscentrum waar
vooral ook over kunst en we
tenschap gepraat kan worden.
Op aandringen van de Duitse
deelstaten, die concurrentie
voor hun eigen musea vrees
den, zal de nieuwe kunsthal
géén eigen collectie mogen
aanleggen. Het gebouw is uit
sluitend bestemd voor grote
tentoonstellingen, informatie
over kunst, en voor congressen
en seminars.
Zuilen
Zestien roestige zuilen aan de
straatzijden symboliseren de
zestien deelstaten. Op de oor
spronkelijke tekeningen, vóór
de hereniging gemaakt, ston
den er nog maar elf. Driepunti-
ge lichtkoepels sieren het dak
dat door de architect in een
permanente daktuin en ten
toonstellingsruimte voor beel
dende kunst is ingericht. De
komende maanden zijn er vijf
exposities. Een overzichtsten
toonstelling van eigentijdse
kunstenaars die ieder op hun
manier het wezen van de schil
derkunst hebben beïnvloed;
een Pantheon van de fotogra
fie in de twintigste eeuw; een
expositie van werk van de
beeldende kunstenares Niki
de Saint Phalle; een overzicht
van het werk van architect
Peichl en een wetenschappelij
ke expositie onder de titel
'Erdsicht. Global Change'; on
der auspiciën van de 'Interna
tional Space Year 1992'.
Wat betreft concept en belich
ting is het Bonner Kunstmu
seum van de Berlijnse archi
tect Axel Schultz - gekozen
uit ruim 700 inzendingen van
de uitgeschreven ontwerp
prijsvraag - minstens zo
interessant. Daglicht speelt in
dit museum een ongekend
grote rol. Belangrijkste deel in
de collectie is het werk van Au
gust Macke en de Rijnlandse
expressionisten. Verder con
centreert het museum zich op
de Duitse kunst na 1945. Het
museum beschikt ook over di
verse educatieve ruimten en
een belangrijk centrum voor
videokunst.
Democratie
Volgend jaar wordt dan nog
het Huis van de Geschiedenis
van de Bondsrepubliek vol
tooid, naar een idee van Hel
mut Kohl. Die wilde de recente
geschiedenis van het land in
woord en beeld laten brengen.
Een museum, dat volgens
voorstanders nergens anders
dan in Bonn kan staan, de ba
kermat van de Duitse politieke
wederopbouw en democratie
na de Tweede Wereldoorlog.
Het gebouw (4.000 vierkante
voor de permanente expositie
plus nog eens 600 vierkante
meter voor wisselende ten
toonstellingen) is vijf maal gro
ter dan het gelijktijdig in Ber
lijn geplande Duits Historisch
museum.
