Voormalig
FBI-chef was
'Deep Throat'
ptisch museum
nt gestolen
tttiquiteiten
ambia: groene landschap wordt bruin
BUITENLAND
'Rijzende ster' Lyon wil Europese Centrale Bank
Souocwit
VRIJDAG 19 JUNI 1992
10 - Sinds de tijd
de farao's zijn er in
te oudheidkundige
;ten geplunderd. De
venen schatten do
op in buitenlandse
Opties, op de zwarte
[t of op een tentoon-
jig in een opmerke-
nuseum in Cairo, dat
d is aan teruggevon-
roorwerpen.
n tegen de dieven:
emt een groot risico en
omt je buit uiteindelijk
zegt Mohammed Ab-
de directeur van het
iim van Inbeslaggeno-
,dat het museum de om-
van het smokkelpro-
duidelijk maakt. Het is
end hoeveel oudheid-
schatten Egypte zijn
mokkeld, maar in veel
;rijke buitenlandse mu-
flaan geroofde schatten
jtald. Vorig jaar werden
000 antiquiteiten opge-
1, slechts iets meer dan
irlijks gemiddelde in de
pen tien jaar.
eraars kunnen tot maxi-
njftien jaar zware licha-
e arbeid worden veroor-
Het merendeel krijgt
minder. De eerste be-
rechtszaak tegen an-
mderaars dateert van
2 ar geleden. Vroeger wa-
1 dieven alleen met mes-
'ïiwapend. Nu maken zij
v k van semi-automati-
ii jurwapens en kettingza
gen. Er zijn gevallen geweest
waarin dieven familieleden
van bewakers die hen dwarsza
ten bedreigden.
Waardevol
In Egypte bevindt zich een on
gekend aantal oudheidkundi
ge voorwerpen dat geroofd kan
worden. De autoriteiten heb
ben 8600 plaatsen vastgesteld
waar oude voorwerpen liggen.
Onder uitgestrekte stukken
land moet echter nog veel
meer liggen. Andere waarde
volle antiquiteiten zijn zonder
goede documentatie of slechts
beveiligd met roestige sloten
en slaperige bewakers opgesla
gen.
Een aantal van de 1500 ten
toongestelde voorwerpen in
het Museum van Inbeslagge-
nomen Antiquiteiten is in oor
spronkelijke staat. Andere zijn
- vaak ten gevolge van de dief
stal - onherstelbaar bescha
digd. Een van de schrijnendste
voorbeelden van plundering in
het museum zijn de vier ge
zichten van Hathor, de godin
van liefde en schoonheid. Tot
vorig jaar sierden zij een tem
pelzuil in het zuiden van het
land. De gezichten werden
door de dieven een voor een
met een kettingzaag verwij
derd.
Karnak
Tot de tentoongestelde voor
werpen behoort ook een grote
variëteit aan voorwerpen die
Egypte uit werden gesmok
keld: sarcofagen, faraonische
juwelen, Griekse beelden,
vroeg-christelijk laken en mid
deleeuwse messen en schil
den. Zelfs bustes van de laat
Al duizenden jaren worden oudheidkundige schatten geplunderd
ste Egyptische koningen uit
deze eeuw werden geroofd.
Slechts een paar dagen voor
het museum in maart open
ging, werd uit een stil hoekje
van het tempelcomplex Kar
nak in de zuidelijke stad Luxor
een 300 kilo zwaar beeld van de
leeuwengodin Skhmet ont
vreemd. De politie trof het
beeld later aan in een taxi die
op weg was naar het noorden.
In juni meldde de politie van
Cairo het boven water komen
van de buit van een van de
grootste diefstallen van oud
heidkundige voorwerpen. De
buit bestond uit 44 houten sar
cofagen, 56 houten begrafenis-
maskers, 1700 beeldjes en
twaalf kilo aan bronzen mun
ten.
„Sommige slagen worden door
ons gewonnen. Antiquiteiten
komen bij ons terug en we ar
resteren antieksmokkelaars,"
zegt generaal Ahmed Fouad
Atta, die bij de poltie verant
woordelijk is voor antiek en
toerisme.
Volgens Abdallah zijn veel van
de gestolen voorwerpen op de
luchthaven van Cairo en in de
havens van Suez en Alexan
dre in beslag genomen. Maar
er is geen twijfel aan dat antiek
ook via andere routes uit het
land verdwijnt. „Veel van onze
schatten bevinden zich op af
gelegen plaatsen, in woestij
nen. Onze grenzen zijn uitge
strekt," aldus conservator
Bakr. „Geen wonder dat er zo
veel verdwijnt".
Zonder afnemers kunnen de
dieven volgens Atta niet be
staan. „Antiekhandelaren in
het buitenland kennen geen
schaamte. Het is net de maffia.
Zij zien er geen kwaad in om
antiek te smokkelen. En het
kan evenveel opleveren".
NEW YORK - Voormalig
FBI-chef Patrick Gray is
Deep Throat, ofwel de
anonieme sleutelfiguur in
het Watergate-schandaal,
dat president Richard
Nixon in 1974 ten val
bracht. Dit wordt gezegd
in een twee uur durende
documentaire van het
Amerikaanse televisiesta
tion CBS, die woensdaga
vond is uitgezonden.
Hoewel Gray een interview in
de CBS-documentaire 'Water
gate: The Secret Story' weiger
de, ontkende hij stellig schuil
te gaan achter de informant
Deep Throat, die de Washing
ton Post-journalisten Bob
Woodward en Carl Bernstein
op het spoor zette van de Wa
tergate-affaire. Het journalis
tenduo bracht zijn bevindin
gen samen in het boek 'All the
President's Men'. Later werd
er een film van gemaakt. In de
twee uur durende documentai
re boekstaafde Bernstein te
genover CBS-correspondent
Mike Wallace de ware identi
teit van Deep Throat, een
naam die aan een pornofilm
uit de jaren '70 is ohtleend, als
een van de best bewaarde ge
heimen van de wereld.
Bernstein. Woodward en hun
uitgever. Benjamin Bradlee,
weigerden unaniem de naam
van de informant bekend te
maken, die hun vertrouwelijk
materiaal toespeelde over de
inbraak in het hoofdkantoor
van de Democraten in het Wa-
tergate-gebouw. De inbrekers
waren op zoek naar belastend
materiaal om te kunnen ge
bruiken tegen de politieke te
genstander.
Wallace zei dat de drie journa
listen stellig beweerden dat
Deep Throat geen gefingeerd
karakter was. maar dat hij echt
is, nog steeds leeft en erop
staat dat zijn identiteit geheim
blijft.
Speculaties
In de loop der jaren is er bij
zonder veel gespeculeerd over
wie de ware Deep Throat zou
kunnen zijn. Namen van top
functionarissen als Alexander
Haig, voormalig stafchef van
Nixon. perswoordvoerder Ro
nald Ziegler en toenmalig Wit
te Huisadviseur Leonard Gar
ment hebben voordurend ge
circuleerd. De CBS-documen
taire stelt dat alle sporen naar
Gray lopen, die nu een advoca
tenpraktijk heeft in New Lon
den in de staat Connecticut.
Volgens CBS woonde Gray ten
tijde van de Watergate-affaire
in een gebouw met een onder
grondse parkeergarage van
het type waar Woodward en
Deep Throat elkaar diverse
malen in de vroege ochtend
hebben ontmoet. Woodward,
zo wordt betoogd in de CBS-
documentaire, woonde slechts
op een steenworp afstand van
Gray.
Wallace stelt in zijn twee uur
durende reportage dat hij Haig
en enkele anderen niet voor
Deep Throat in aanmerking
vond komen, omdat ze allen op
ten minste één cruciale datum
het moment van ontmoeting
tussen Deep Throat en Wood
ward - in het buitenland ver
bleven.
ika onder gesel van droogte (5)
Lyon.
Iö
LYON De stad Lyon wil
op internationaal gebied
meetellen. Om de tweede
agglomeratie van Frank
rijk wat meer aanzien te
geven heeft burgemeester
Michel Noir aangekon
digd dat zijn stad kandi
daat is voor de huisves
ting van de Europese Cen
trale Bank.
Binnenkort start de campagne
om de bank binnen te slepen.
Alle politieke zwaargewichten
uit de gastronomische hoofd
stad van Frankrijk zijn gemo
biliseerd om de strijd aan te
binden met steden als Amster
dam, Frankfurt, Rome en Bar
celona.
„We zijn een ideale vestigings
plaats," meent ex-premier
Raymond Barre, die het pro
motiecomité van Lyon aan
voert. Volgens hem is Lyon het
centrale punt van het nieuwe
Europa. De Franse liberaal
vindt dat er, wat betreft de ver
deling van de Europese bu
reaus, al te veel instanties zijn
toebedeeld aan Noordeurope-
se steden. „De EG is de laatste
jaren uitgebreid naar het zui
den. Wij hier zijn het einde van
het noorden en het begin van
het zuiden. Een ideale plek
voor een Centrale Bank". Bar
re denkt dat Lyon een goede
kans maakt omdat de stad niet
wordt gehinderd door het al
bezitten van een nationale
Centrale Bank en ook niet be
kend staat als een belangrijk
financieel centrum.
Nieuw
„Europa maakt met de Centra
le Bank iets geheel nieuws.
Frankfurt heeft de Bundes
bank. Die verdwijnt heus niet,
al wordt zijn rol ietwat gewij
zigd. Hetzelfde geldt voor
Rome en Amsterdam. Daar
komt bij dat die steden, net als
Barcelona, belangrijke finan
ciële centra zijn. Lyon is open,
nieuw. Dat is belangrijk als je
zo'n Europese Centrale Bank
een eigen gezicht wilt geven".
Lyon is in Frankrijk een rij
zende ster. De stad was in een
ver verleden een belangrijk
kruispunt van allerlei handels
wegen, omdat het 'Rhöne-dal
het mogelijk maakte de Alpen
en het Massif Central te mij
den. Vrijwel alle verkeer tus
sen de Middellandse Zee en
Noordeuropa passeerde Lyon.
Maar na de Tweede Wereldoor
log sliep de stad in. Het leeu-
wedeel van de industrie trok
naar de regio rond Parijs en
Marseille. Lyon verwerd tot
een burgerlijke stad, die teer
de op een rijk verleden. Bij de
vele automobilisten is de stad
vandaag de dag eerder berucht
dan beroemd. Vrijwel iedereen
die uit Nederland richting
Middellandse zee trekt heeft
wel eens in de file gestaan in of
bij de Tunnel van Fourvière.
„Maar aan het einde van dit
jaar is die ellende definitief ten
einde," belooft burgemeester
Michel Noir. „Tegen die tijd is
de rondweg om Lyon helemaal
klaar en hoeft niemand meer
door de stad over de kaden van
de Rhöne".
Wederopstanding
Wie praat over de wederop
standing van Lyon komt uit bij
twee hoofdoorzaken. Aller
eerst is er een qktieve Kamer
van Koophandel, die samen
met het stads- en regiobestuur
een in Frankrijk uniek promo
tielichaam opzette. 'Aderly' is
de organisatie, die Lyon naar
buiten toe moet verkopen. Di
recteur Robert Maury: „Een
bedrijf dat naar Lyon wil ko
men, wordt automatisch naar
ons toe gesluisd. Zo'n instel
ling krijgt dan een persoonlij
ke consultant, die zich volledig
met die zaak bezig houdt. Niet
alleen met het bedrijf zelf,
maar ook met de personeelsle
den. Verder helpen we aktief
bij het zoeken van een baan
voor de levensgezellen van de
mensen die bij dat bedrijf wer
ken, schrijven we de kinderen
in bij scholen of universiteiten
en maken de mensen wegwijs.
Door dit dienstenpakket heb
ben tientallen bedrijven of in
stellingen de stap naar Lyon
gezet. Twee belangrijke voor
beelden uit het recente verle
den zijn Interpol, dat uit de re
gio Parijs vandaan komt en de
onlangs opgerichte Europese
nieuwszender Euronews.
Bedrijven of instellingen wor
den allereerst naar de tweede
stad van Frankrijk gelokt door
het unieke leefklimaat. „We
hebben hier alles wat een
mens wil," vertelt Jean Che-
main, de voorzitter van de Ka
mer van Koophandel. „We zit
ten niet zo ver van de Middel
landse Zee, op een uniek
kruispunt van wegen. Turijn
en Genève zijn om de hoek.
Parijs is ook niet ver. Wat be
treft het vermaak hebben we
de Alpen vlakbij, zitje binnen
enkele kilometers westwaarts
tussen de bergen en meren
van het Massif Central en we
leven niet ver van de mooiste
stranden van Europa. Lyon
staat verder bekend als de gas
tronomische hoofdstad van
Europa, we hebben tientallen
theaters en het klimaat is heel
aangenaam". Chemain vindt
dat met de regionale en stad-
sautoriteiten verder goed ge
werkt wordt aan de uitbreiding
van het dienstenpakket van de
stad. Een bewijs daarvan is
voor hem de internationale
school (lager en middelbaar
onderwijs), die in september in
de stad wordt geopend. De
school kan 2000 leerlingen
huisvesten. Er wordt gewerkt
aan Franse diploma's, maar
buitenlandse leerlingen kun
nen ook in aanmerking komen
voor Spaanse, Italiaanse, Duit
se en Engelse diploma's. „Met
zo'n school wordt de aantrek
kingskracht van je stad op in
vesteerders en buitenlands
personeel stukken groter.
De mensen van Aderly, die in
de Verenigde Staten, Japan en
in alle Europese landen aktief
zijn, hebben daarmee weer een
extra troef in handen," aldus
Chemain.
Vliegveld
Aderly-directeur Robert Mau
ry is ook heel trots op de uit
breiding van het vliegveld van
Lyon. „Satolas ligt op dertig ki
lometer van de stad, heeft nog
twee start- en landingsbanen
dat worden er vier en ver
werkt nu jaarlijks vier miljoen
passagiers.
Rond 2005 moeten dat er tien
miljoen zijn. Met Satolas spe
len we in op het vastgroeien
van vliegvelden als Orly en
Roissy. Die zitten zo vol, dat er
vaak vertragingen optreden.
Daar hebben we hier nog lang
geen last van. Satolas wordt
een van de knooppunten van
het toekomstige Europese net
van Hoge Snelheidstreinen
met lijnen naar Turijn, Genè
ve, Parijs en de Middellandse
Zeekust. Zulke zaken pleiten
voor onze stad".
Burgemeester Michel Noir is
het met die visie volledig eens.
Hij streeft er naar om van zijn
stad een Europese metropool
te maken. Maar wel een die
zijn menselijke maat behoudt.
„Want de verworvenheden die
we hier hebben willen we na
tuurlijk niet kwijt," aldus Noir.
In Zambia en
[andere landen van
is 25 mei de dag
de Afrikaanse vrij-
de dag dat de Orga-
voor Afrikaanse
eid (OAU) werd ge-
Dit jaar werden de
ilijkheden in Zambia
anders ingericht,
dan 50.000 muziek-
bbers verzamelden
>p de nationale are-
het onafhankelijk-
itadion in Lusaka,
iptredens van Zuida-
ïse reggae-groepen
grootste concert dat
ia gezien had in der-
[anisatoren (onder wie
ister voor Handel en In-
Depak Patel) ver
en 100.000 dollar te kun-
ihalen die naar projecten
gaan die de gevolgen
droogte in Zambia en
it van zuidelijk Afrika
bestrijden. In februari
irde president Fredrick
de helft van Zambia
ipgebied. Dit omvat de
ijke, oostelijke, centrale
itelijke provincies die
)e|al in negentig procent
voedselvoorraad (voor-
ijk maïs) van het land
|en.
laiijdens het afgelopen re-
:oen (van' november tot
:o[heeft dit gebied minder
dan de helft van de normale re
genval gekregen, behalve het
noorden van Zambia.
Zambia zat met de handen in
het haar. Het normaal groene
landschap werd bruin. Kleine
riviertjes, dammen en water
putten droogden op en het vee
stierf bij bosjes door gebrek
aan graasland en water.
De regering had gerekend op
een maïsoogst van twee mil
joen tori, maar zag dat getal
krimpen tot amper 520.000 ton.
Dit was natuurlijk veel te wei
nig voor het normale gebruik
van een miljoen ton, terwijl de
rest zou gaan naar de nationale
reserves, die eind mei al uitge
put waren. De acht miljoen in
woners van Zambia stonden
op het punt te verhongeren. De
situatie was het ergste in de
steden met in totaal ongeveer
4,5 miljoen mensen.
Ethiopisch
Het is niet ondenkbaar dat de
beelden van hongersnood, on
dervoeding en dood, die ge
woonlijk aan Ethiopië doen
denken, nu met Zambia geas
socieerd worden. Nu reeds zijn
er berichten dat in Sesheke,
een afgelegen dorp op 1300 ki
lometer ten westen van Lusa
ka, de dorpsbewoners overle
ven op vruchten en knollen.
Daarop besloot de regering tot
een noodplan om maïs over te
vliegen vanuit Namibië.
De wegen naar deze uithoek
zijn onbruikbaar en de hulp
konvooien moeten met leger-
helikopters overgevlogen wor
den. Er is echter een probleem:
de gestuurde maïs is het gele
soort uit de VS terwijl de bevol
king gewend is aan witte maïs.
De bevolking weigerde de
maïs en president Chiluba
deed een beroep op hun ge
zond verstand om alles aan te
nemen dat hun de hongerdood
kan besparen.
Het grootste probleem zijn die
streken die moeilijk te berei
ken zijn. Daarbij komt de be
perkte watertoevoer, omdat
een onderzoek heeft uitwezen
dat vijftig procent van de wa
terbronnen in het land opge
droogd zijn.
Het lage waterpeil in de rivie
ren heeft bovendien nog
neveneffecten. De produktivi-
teit van elektriciteitscentrales
is sterk gedaald. Vorige maand
besloot Zambia om geen elek
triciteit meer te leveren aan
Zimbabwe, wat een netto ver
lies van twintig miljoen dollar
per maand betekent.
De regering van Zambia heeft
haar bevolking en industrie
aangeraden energie te sparen
door zoveel mogelijk de lich
ten uit de doen in kamers die
niet gebruikt worden. Lusaka,
met 1,5 miljoen inwoners,
krijgt de helft van zijn water
voorraad uit ondergrondse
boorputten. Nu is de druk op
het water in de huizen zo ge
daald dat water slechts drup
pelsgewijs uit de kraan komt.
Noodkreet
De algemene voedselschaarste
was een serieus politiek pro
bleem voor de nieuwe regering
die nog maar zes maanden in
het zadel zat. Dus moest er
vlug en effectief ingegrepen
worden. Minister van finan
ciën, Emmanuel Kasonde, liet
een noodkreet horen: zijn land
had behoefte aan massale
voedselhulp; de droogte was
het ergste dat Zambia ooit
heeft getroffen. Ook president
Chiluba keerde zich persoon
lijk naar de westerse landen
om noodhulp tegen de droogte.
Zijn regering vroeg 320 mil
joen dollar om maïs te kunnen
aankopen in de Verenigde Sta
ten en in Zuid-Afrika. Het land
kreeg een positief antwoord.
Japan gaf onmiddellijk zes
miljoen. Daarop volgden Fin
land, Groot-Brittannië, de VS,
Australië en enkele leden van
de EG, tot een totaalbedrag
van 270 miljoen dollar.
Ook de Wereldbank en andere
internationale financiële in
stellingen droegen hun steen
tje bij door de eisen aan de af
betalingen van de nationale
schuld te versoepelen. En de
adviescommissie van de We
reldbank, die in maart bijeen
kwam, besloot de lening van
1,4 miljard dollar tóe te kennen
die Zambia had aangevraagd
nog voor de droogte toesloeg.
