CRX, het snoepje van Honda
11
Steunpunt van ANWB in Barcelona is klaar voor de Olympische Spelen
AUTO
Oogstrelende naslagwerken voor motorliefhebber
Subaru-topper SVX bescheiden superlatief
Citroën komt nu alvast
met primeur in Parijs
Achterasbesturing bij stads-
verkeervrachtwagens Mercedes!
Sou/unit
VRIJDAG 19 JUNI 1992Ü
De goedkoopste eri duurste motorfiets ten voeten uit. Links de Jawa 638 de luxe, die grijs geïmporteerd voor nog geen drieduizend gulden
nieuw te koop is. Rechts de Honda NR 750, die 140 duizend gulden kost en waarvan er slechts 1200 worden gemaakt.
FOTO'S: PR
Idoor
FRANK WERKMAN
De opgebloeide belangstelling
voor de motorfiets heeft niet
alleen geleid tot een veelvoud
aan periodieken over dit popu
laire vehikel, maar inmiddels
tevens tot de verschijning van
een tweetal heuse boekwer
ken.
Uitgeverij De Alk in Alkmaar
publiceerde al in reeksen van
jaren de bekende pocketboek
jes onder de titel 'Alle motoren
in(en dan volgde een be
paald jaartal). Maar met het op
de markt brengen van twee
kloeke werken, alfabetisch on
derverdeeld in de delen van
A(dler) tot K(awasaki) en
K(reidler) tot Z(ündapp) heeft
samensteller Ruud Vos een
bijna unieke bundeling sa
mengesteld. In de samen 450
pagina's tellende, op A4-for-
maat uitgevoerde boeken
staan niet minder dan 1300
motorfietsen afgebeeld met
een begeleidende tekst over al
lerlei technische gegevens.
Beperking
De samensteller heeft zich
voor de keuze van de sinds
1951 verschenen fietsen een
beperking opgelegd. Scooters,
scootmobielen, trialmotoren
en 50cc-versies werden,
schrijft hij in zijn voorwoord,
in de boeken niet opgenomen.
Ze komen toch in mondjes
maat voor, evenals een enkele
bijzondere trialmotor. In totaal
werden in Nederland in ruim
veertig jaar maar liefst 1600
modellen op de markt ge
bracht door vijftig merken.
Meegenomen werden tevens
de parallel (grijs) geïmporteer
de motorfietsen, die voorna
melijk van Amerikaanse en
Canadese herkomst zijn. Im
porteurs, de rijksdienst voor
het wegverkeer, de ANWB
(met name dank zij de Motor-
kampioen, die tot medio jaren
zestig verscheen) en de vele in
ons land actieve merkenclubs
verleenden tevens medewer
king.
Het verschil tussen de 1600 be
kende en de 1300 beschreven
en afgebeelde motorfietsen is
ontstaan door 'nieuwe' model
len met slechts lichte techni
sche wijzigingen niet op te ne
men.
De boeken, die hier en daar
sporen van haastwerk verto
nen met zo nu en dan witte
plekken met bijschriften waar
afbeeldingen hadden moeten
staan, kosten 39,90 gulden per
deel. Voor dit bedrag heeft de
liefhebber er een voor Neder
landse begrippen uniek
naslagwerk voor.
Idoor
PETER FOKKER
Ruim twee jaar nadat het eer
ste prototype werd getoond
kan Subaru eindelijk in Neder
land zijn nieuwe topmodel
SVX op de markt brengen. Op
het oog een supersportwagen,
die tegenwoordig bij geen en
kele Japans merk van enig be
lang in het gamma ontbreekt.
Toch blijkt de Subaru bij een
eerste testrit in Duitsland van
een heel ander slag dan een
Honda NSX, Nissan 300 ZX,
Mazda RX-7 of de komende
Mitsubishi 3000 GT. In de SVX
stopte Subaru wel alles wat
maar duur en mooi is, doch
niet met het doel Porsche en
Ferrari nog een concurrent ex
tra te geven. De prestaties van
de SVX op snelheidsgebied
zijn daarvoor veel te beschei
den. Er hoeft niet veel meer
dan een modaal GTI-modelle-
tje aan te pas te komen om
hem bij te benen. Een top van
235 km/h is niet zo bijzonder,
een sprint naar 100 km/h in 8,6
seconden naar sportwagen-
maatstaven zelfs magertjes.
Toch is Subaru' s topmodel een
auto van superlatieven, want
wanneer hij gezien wordt als
klassieke snelle toerwagen
maakt de SVX een sterke
beurt. Zelfs beoordeeld op
waar-voor-het-geld hoeft hij
zich absoluut niet te schamen.
Vergeleken met andere Japan
se supersporters geeft Subaru
zijn topmodel een bescheiden
prijskaartje mee. Voor 114.900
gulden zit er alles op en aan
wat aan uitrusting maar denk
baar is. Het feit dat de auto
standaard een automatische
transmissie heeft weerspiegelt
dat absolute snelheidsrecords
nooit beoogd werden. Er is één
extra leverbaar, leren bekle
ding. Maar daar standaard
luxueus alcantara als bekle
dingsmateriaal wordt toege
past is het eigenlijk niet zo dat
de SVX met leer binnenin
waarlijk nog exclusiever aan
gekleed is. Juist de hoogwaar
dige binnenafwerking onder
scheidt de Subaru van menig
prijzige Japanse concurrent
met teveel plastic interieurde-
len.
Nog wat hoogtepunten van de
uitrusting: permanente vier-
wielaandrijving, thermosta-
tisch geregelde airco, cruise
control, elektrische bediening
voor het schuif/kanteldak en
de bestuurdersstoel, stuur
wielverstelling in twee richtin
gen en ga zo maar door. De ex
clusiviteit straalt natuurlijk
ook af van het uiterlijk. De ge
deelde zijruiten vallen bijzon
der op. Ze waren noodzakelijk
voor de uiterst vloeiend geron
de 'glass-look' van de all
zwart uitgevoerde boven 1
Compact is de SVX ni 1
auto is groter dan Su;c'
grootste sedanmodel b
Dat merk je binnenin a;1
open en ruim aandoend^
rieur. Weliswaar kan de!
niet als echte vierzitter gc
op de achterbank is va
ners toch een behoorlij]
gelegenheid. De bagagei
is voor twee volstrekt I
kend, desnoods kan de a
bank weggeklapt wordi
heeft de SVX geen 'derde
achterin).
Idoor
PETER FOKKER
Wellicht bang dat een ander
met de grootste aandacht gaat
strijken kondigt Citroën nu al
vast een primeur aan voor het
Autosalon van Parijs. Dat in
oktober gehouden evenement
is in oktober en verwacht mag
worden dat het bol staat van
het autonieuws. En niet alleen
van Franse origine, zoals de
mini-Renault waarvan de
komst al zo lang voorspeld
wordt.
Zou Citroën voor Parijs ook al
klaar zijn met een BX-opvol-
ger? Er was bij het debuut van
de ZX al beloofd dat ooit ook
driedeursvarianten geleverd
zouden worden. Met een nieuw
sportief topmodel zet men vast
de eerste stap. Het doet wel in
consequent aan dat de met
veel verve gepresenteerde 'col
lection' nu wordt uitgebreid
met een model zonder naam.
Volcane voor de sportiefste
vijfdeurs ZX doet toch veel op
windender aan dat het afge
zaagde 16V? De vlag dekt wel
de lading. Citroën spreekt van
een nieuwe tweeliter zestien
klepper, die 112 kW/155 pk le
vert.
Het lijkt voor de hand te liggen
dat men uitging van de beken
de 1905 cc motor, zoals die in
de ZX Volcane staat en met
zestienkleps cilinderkop ook
in de Peugeot 405 MI 16. Die
Peugeot is vrijwel even sterk,
maar de 1998 cc metende nieu
weling met een variabel inlaat-
traject vertoont een duidelijk
beter koppelverloop (hogere
maximale trekkracht, boven-
Een voorschot op de komende driedeurs ZX-reeks, deze 16V?
dien bij 3500 in plaats van 4500
tpm). De maximale prestaties
van de ZX 16V evenaren die
van de Peugeot MI 16 en lig
gen op hetzelfde niveau als bij
een Opel Astra GSI 16V of VW
GOlf GTI 16V. Ook in uitrus
ting blijft hij bij deze concur
renten niet achter, met stan
daard ABS, lichtmetalen vel
gen, leren stuurwiel en pookk
nop en een uitgebreid verstel
bare bestuurdersstoel. Wat be
treft het prijsniveau zal hij dus
FOTO: PR
ook wel gelijk uitkomen, op
een mille of vijftig. Dat weten
we eind september, wanneer
dit model in Nederland op de
markt komt - nog voor zijn offi
ciële tentoonstellingsdebuut
dus.
Op de grote bedrijfswa
genshow van Hannover
heeft Mercedes Benz als
primeur achterasbestu
ring voor stadsverkeer-
vrachtwagens gepresen
teerd.
Op zich is het bepaald niets
nieuws om op vrachtwagens
via meer assen te besturen,
zij het dubbele voorassen op
zware kippers of bussen, dan
wel gestuurde achterassen
op lange combinaties. Dat ge
beurt echter mechanisch,
terwijl Mercedes nu een elek
tronisch/hydraulisch sy
steem voor de achterasbestu
ring inzette, zoals ook wel op
personenauto's toegepast.
Tevens is het nieuw om een
gestuurde achteras toe te
passen op relatief kleine
trucks. Mercedes ziet de dub
bel gestuurde 7,5 tons 814
vooral als een uitkomst in
druk stadsverkeer.
Door de achteras zowel in de
zelfde als in tegengestelde
richting met de voorwielen te
laten sturen bereikt men
aansprekende voordelen.
Voor de hand ligt een kleine
re draaicirkel (min twintig
procent), goed bedacht is dat
het systeem met wisselend
mee- en tegensturen zorgt
dat de achterkant van de
auto niet meer uitzwaait. De
besturingscomputer moet
dan wel, nemen we aan, pre
cies geprogrammeerd zijn op
de lengte van de laadbak.
Mercedes denkt er ook aan
om naar analogie mei
wielgestuurde person
to's de gestuurde acht|
gaan gebruiken om de]
biliteit te verhogen,
automatische comp
ingebouwd kunnen
om slingeren bij remii
uitwijken tegen te gai
zelfs het beruchte sliij
van een aanhanger te b
den. Zo ziet u dat
vrachtwagens de elektj
steeds verder oprukt k
rij-eigenschappen belaj
te verbeteren.
Voor het weer hadden we
niet naar het Zuidfranse
Cannes hoeven afreizen
om de nieuwe Honda CRX
te beproeven. Het was er
niet warmer dan thuis, en
even regenachtig. Maar de
auto zelf maakte erg veel
goed, wellicht kwam hij
juist des te beter tot zijn
recht door de niet optima
le weercondities.
Want hoewel het nieuwe van
de CRX met name in zijn opzet
als open auto schuilt, zit de
slimheid van zijn ontwerp in
het aanpassingsvermogen als
het eens minder mooi weer is.
Dit jaar nog blijft de oude CRX
coupé leverbaar naast de nieu
we targa-cabriolet, waarvan
pas in het najaar de interes
santste variant met elektrisch
bediend dak beschikbaar
komt. Daarmee zet Honda
weer een spektaculaire stap
met zijn Civic-gamma, want
daarvan stamt de technische
basis. Het was jaren geleden al
een volkomen verrassing toen
Honda de Civic-reeks opsplit
ste in drieën: driedeurs sedan,
extra ruime vijfdeurs Shuttle
en het gewaagde coupeetje
CRX. Nu durft men het coupé
model helemaal vaarwel te
zeggen en eens een ander soort
sportwagen te proberen. Een
tje die misschien wel heel goed
past in de tijd, een auto die het
rijplezier niet puur ontleent
aan hardgaan, maar aan de
speciale sensatie van open rij
den.
Metamorfose
Iets van de nieuwste Civic-ge-
neratie heeft de CRX wel, als je
goed naar het front kijkt. Maar
eigenlijk is het een model op
zich, in elk geval een model
dat in niets meer lijkt op de
oude CRX. Met de eigenwijze
extra lampen in het front her
ken je hem meteen, zelfs al
heb je de achterkant nog niet
gezien. De rolbeugel die bij
vele cabrio's letterlijk oogt als
een noodzakelijk kwaad wis
ten de Honda-ontwerpers als
een vanzelfsprekend onder
deel in de lijn van de CRX op te
nemen. Pretenties van een
vierzits interieur, zoals vele
coupés vertonen, zette men bij
de CRX resoluut overboord.
Hij heeft geen achterbank, er
zijn alleen twee bergvakjes
achter de stoelen. De ruimte
helemaal achterin benutte
men om het afneembare dak
paneel te kunnen bergen.
Zo komen we op een tweede
metamorfose, net zo spektacu-
lair als de gedaanteverande
ring van coupé tot cabrio. Ten
minste, wanneer de versie met
elektrische dakbediening er is.
Gegarandeerd goed voor een
volksoploop, wanneer het kof
ferdeksel horizontaal opstijgt,
het dak eronder schuift en dat
alles in de carrosserie verzinkt
zonder dat de berijder uitstapt.
Wij moesten het met de hand
doen, maar dan nog valt de
doordachte constructie op. Het
dakpaneel wordt geklemd op
een frame in de bagageruimte,
zodat het niet kan rammelen.
Dat frame is opklapbaar om
nog bij de bagage te kunnen.
Het neemt vrij veel koffer
ruimte weg, dat wel, bij de
elektrisch bediende uitvoering
blijft nog minder ruimte over.
Alle CRX-en hebben een elek
trisch verzinkbare achterruit,
die alleen al wat plaats opslokt
tussen cabine en kofferbakje.
Ventilatie
Een praktische auto is de CRX
dus niet, en dat bedoelt hij ook
niet te zijn. Het is vooral een
hartveroverend leuk autootje.
Van binnen ziet-ie er al even
origineel en puur uit als van
buiten. Toch heeft de CRX wel
degelijk een praktische kant.
De neerschuifbare achterruit
geeft bij regen al het idee van
open rijden, met de wind in je
nek, zonder dat je nat wordt.
Het tocht niet teveel, het ruist
niet teveel (zelfs op de snel
weg). Wanneer dan ook nog het
deksel van het dak af kan en
Met dat bolle neusje is het of er een Porsche achter je rijdt
de zijramen omlaag rij je echt
open en komt niet eens het
idee op dat de rolbeugel ook
nog weg zou moeten.
profileerd zijn. Raar ook dat de
achterklep niet van binnenuit
geopend kan worden, dan
moet de sleutel uit het contact
en dus de motor af, ook als je
Minder praktisch is dat je nau- alleen maar even stopt om het
welijks tussen stoelzitting en deksel van het dak te halen,
portier bij de rugleuningver
stelling kunt komen, en dat de Verder is het dakpaneel wat
stoelleuningen verkeerd ge- zwaar om alleen te hanteren,
vandaar dat de CRX VTi-E met
elektrisch bediend dak de
meest begeerlijke variant is.
De 118 kW/160 pk sterke 1,6 li
ter VTEC-motor is een extra
bonus, met de ESi die 'maar' 92
kW/125 pk levert ben je net zo
goed bediend. Hoewel het na
tuurlijk wel het rijplezier ver
hoogt, wanneer je met de VTi
loeiende tussensprintjes kunt
trekken naar dik 8000 tpm.
Stevig gebouwd
Nog even zakelijk: de CRX is
heel stevig gebouwd en ver
wringt weinig op een hobbelig
landweggetje. De vering is
kort, maar niet oncomfortabel
op normale wegen. De
stelling is redelijk scher]
af 51.990 gulden voor ei
tot aan 64.990 gulden vo
VTi met elektrisch da
een Mazda MX-5 cai
(zelfde prijsklasse) zo
scoort, dan moet dit he
speelgoedje het toch zet
doen.
In 1967 opende de ANWB
in het centrum van Barce
lona zijn tweede steun
punt in Europa, nadat
twee jaar eerder in Zwit
serland het eerste buiten
landse kantoor was open
gegaan. De Spaanse
ANWB buitenpost be
stond uit twee kamers op
de bovenverdieping van
een pand met als enige
verbinding met Neder
land een telex en een tele
foon. Onlangs is na vier
verhuizingen het nieuwe
Spaanse steunpunt geo
pend, gevestigd in een
modern kantoorpand op
het vliegveld van Barcelo
na.
Directrice Anneke van Gastel
de Huertas woont al ruim 25
jaar in Spanje. Ze was een van
de eerste medewerksters en
sinds acht jaar staat ze aan het
hoofd van het steunpunt Bar
celona. In de jaren zestig en ze
ventig was Spanje vakantie
land nummer één voor de Ne
derlanders. In de loop van de
jaren tachtig kwam daar de
klad in. De miljoenen die eerst
de costa's bevolkten bleven
weg. Het werden er honderd
duizenden, inclusief de over
winteraars.
Het werd allemaal veel duur
der aan de kust, het horecaper-
soneel zou ongeïnspireerd zijn
en dan het gevaar voor vakan-
tiecriminaliteit. Vorig jaar wer
den tal van toeristen onderweg
in Spanje overvallen en be
roofd van hun bezittingen.
„Dat gevaar is geweken. Het
ging om groepen Peruanen die
inmidels het land zijn uitge
zet", verklaart De Huertas. Zij
signaleert sinds vorig jaar een
stabilisering van bezoekers
aantallen en '92 wordt hele
maal anders.
Veel drukker
Het steunpunt Barcelona staat
aan de vooravond van een veel
drukker seizoen dan normaal
en maakt zich op voor „een
hete zomer". Niet alleen wor
den zo'n 600.000 Hollandse
toeristen verwacht, onder wie
voornamelijk badgasten voor
de costa' s, maar ook nog eens
25.000 belangstellenden voor
de Olympische Spelen. Ook
komen er Nederlanders voor
Madrid als culturele hoofdstad
van Europa en de wereldten
toonstelling in Sevilla.
Anneke de Huertas krijgt met
het oog op deze drukte de be
schikking over extra medewer
kers. Onder normale omstan
digheden werken er 10 men
sen in het steunpunt. Het ko
mende seizoen zijn dat er on
geveer 28. Ook worden twee
ANWB wegenwachten met
hun auto ingezet. Ze zullen
deel uitmaken van een inter
nationale groep van zestien
wegenwachten uit Duitsland,
Groot-Brittannië, Zwitserland,
België, Portugal en zelfs het
voormalige Joegoslavië om ter
plekke hulp te verlenen aan
gestrande landgenoten.
Tijdens de Olmpische Winter
spelen in Albertville waren
eveneens twee Nederlandse
wegenwachten in het gebied
paraat. Ze hebben in drie we
ken tijd 232 pechgevallen on
der de Nederlandse bezoekers
verholpen. Volgens Anneke de
Hueartas zijn pechgevallen
met de auto de meest voorko
mende problemen waarmee de
vakantieganger te kampen
krijgt. Van alle hulpverle
ningsdossiers die het Spaanse
ANWB-steunpunt heeft aange
legd (in 1990 waren dat er 5065
en een jaar later 5192) ging het
in 80 procent van de gevallen
om automobilisten die proble
men kregen met de wagen, in
de resterende gevallen was er
sprake van persoonlijke hulp
verlening.
Onverantwoordelijk
„Er zijn nog steeds mensen die
vanuit Nederland in één keer
doorrijden naar hun vakan
tiesbestemming in Spanje. Het
is onverantwoordelijk en we
raden het ten zeerste af. Rijd
nooit langer dan een normale
werkdag", vertelt De Huertas.
Een specifiek Spaanse pro
bleem waarmee de Hollandse
automobilist te maken krijgt is
volgens haar het verkeer. „Ja,
het rijgedrag is weer totaal an
ders dan dat in Frankrijk.
Links en rechts inhalen is hier
heel gewoon. En dan de beweg
wijzering. Dikwijls zie je pas
op het laatste moment of je af
moet slaan".
Verder maakt de Nederlander
in Spanje evenveel kans op ty
pische vakantie-ellende als in
andere landen, al is de hitte
nogal eens oorzaak van extra
kwalen. Aan ziekte en de ge
volgen daarvan heben de
ANWB-medewerkers elk jaar
hun handen vol. „Het zijn typi
sche zomerziekten als darm
stoornissen, maar op ook griep
en zware verkoudheden en
botbreuken door sportactivi
teiten", aldus De Huertas.
Ziek zijn is op zich al niet leuk,
maar ziek zijn in het buiten
land nog minder, vooral wan
neer je dat bent in een zieken
huis waar je niet in je eigen
taal terecht kunt. De ANWB
heeft in Spanje en in de mees
te andere landen van de wereld
een groot aantal contactperso
nen. Het zijn Nederlanders die
al jaren in het betreffende land
wonen, taal en gewoonten ken
nen, die door de ANWB wor
den gevraagd in het z'ieken-
huis liggende Nederlanders te
bezoeken. „Het is heel prettig
dat deze mensen, tegen een
vergoeding overigens, voor
ons werken. Ze hebben zelfs
een eigen blad. Barcelona ligt
natuurlijk niet erg centraal.
We hadden enige tijd terug een
ziektegeval in Galicië, zo'n
1.200 kilometer hier vandaan.
Daar is toen zo'n Nederlandse
contactpersoon op bezoek ge
weest".
Veel goeds
De komende Olympische Zo
merspelen, die 25 juli begin
nen, hebben volgens Anneke
de Huertas de stad Barcelona
tot nu alleen maar veel goeds
gebracht. De infrastructuur is
sterk verbeterd. Er zijn onder
meer ringwegen aangelegd en
ook de verbindingsroutes met
andere Spaanse steden zijn
aangepakt. „Je kunt bijvoor
beeld nu in ruim 8 uur van Bar
celona naar Sevilla over een
vierbaans weg. Vroeger haalde
je dat niet eens in een dag".
Wie met de auto de spelen wil
bezoeken kan het best zijn wa
gen aan de rand van de stad
neerzetten op speciaal daar
voor aangelegde parkeerplaat
sen zo'n 30 kilometer van het
centrum en vervolgens het
openbaar vervoer nemen, advi
seert De Huertas. Wie toch in
de binnenstad wil parkeren
moet een parkeerkaart aan
schaffen die 100 gulden per
dag kost. Verder zijn de prijzen
van hotelkamers flink ver
hoogd, maar die van de cam
pings niet. Op deze campings
is overigens nog plaats genoeg.
De hotels zijn nagenoeg vol.
Reden ook waarom de twee
Nederlandse wegenwachten
op een camping zijn gestatio
neerd.
Het jubilerende Spaanse
steunpunt zal tijdens de spe
len de officiële hulpvei
zijn voor de NederL
Olympische équipe en be
ders. Indien nodig z«
ANWB zieke of gebless
sporters repatriëren en
verlenen aan de voert
van het NOC (Nedei
Olympisch Comité).
De officiële opening Vc
ANWB-vestiging wordt v
29 mei verricht door de
landse ambassadeur in S|
Anneke de Huertas zeg
blij te zijn met de nieuwe
tie, waar al vanaf 1 maart
gewerkt. Die ene telex ei
foon uit de beginjaren 2
lang vervangen door mo
communicatiemiddelen
computers. „Het is all
veel efficiënter. En het
voordeel van de nieuwe
op het vliegveld van Bar(
is de goede bereikbaarhe
automobilist hoeft alle*
ringweg te kiezen en di
den vliegveld te volge
simpel is dat".
