Wereldraad van Kerken
verdedigt Oost-Europabeleid
Cubaanse godsdienst floreert in economische tegenspoed
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Bolkestein en Islamitische Raad nog niet nader tot elkaar
COMMENTAAR
Hervormden handhaven
omstreden uitspraken
over homoseksualiteit
L
Nuntius prijst Kurt Waldheim om
grote menselijke evenwichtigheid'
Bescherm
uw natuur!
£eidöc @ou4a/nt
ZeidóeQowiarit
VRIJDAG 19 JUNI 1992
Politici zijn mensen
die beloven een brug
te bouwen als er zelfs
geen rivier is.
Niklta Chroesjtsjov
DEN HAAG - De Islami
tische Raad Nederland en
WD-leider Bolkestein
zijn elkaar niet veel gena
derd in hun discussie over
de integratie van allochto
nen. Ook na het debat dat
de partijen gisteren voer
den staan de bezwaren
van de Raad nog overeind.
De Islamitische Raad blijft van
mening dat Bolkestein een
eerlijke dialoog bemoeilijkt
door het aankaarten van zaken
als polygamie, vrouwenbesnij
denis en hoofddoekjes. Vol
gens voorzitter Cörüz vertroe
belt Bolkestein de werkelijke
discussie door moslims op die
wijze te stigmatiseren en is dat
onnodig grievend. Bolkestein
zou zich niet voldoende be
wust zijn van zijn verantwoor
delijkheid en invloed als politi
cus.
Pijnpunten
De opmerking over stigmatise
ring zat Bolkestein dwars. „Wij
hebben niets tegen de Islam
als religie. Maar er zijn pijn
punten bij de integratie en
daar moeten wij ons in de
Tweede Kamer mee bezig hou
den. Als de integratie pro
bleemloos zou lopen zou u mij
niet horen", zo luidde zijn ver
dediging. De Raad zet vraagte
kens bij Bolkesteins motivatie
om de migrantenproblematiek
bespreekbaar te maken. Bol
kestein zou alles in het werk
stellen om de islam te vernieti
gen en handelen uit angst voor
een islamitische invasie van
„mannen met hordes vrouwen
en stapels kinderen", aldus
Cörüz. Bolkestein ontkende
dat. ,Ik ben niet bevreesd voor
het Midden-Oosten, noch in
militair opzicht, noch in econo
misch opzicht, noch in reli
gieus opzicht. Mijn werkelijke
motief is bezorgdheid over de
vorming van culturele eilan
den, concentraties minderhe
den die weinig contact hebben
met de Nederlandse samenle
ving".
Tijdens het debat stelde Bolke
stein een nieuwe reeks kwes
ties aan de orde. Hij wilde we
ten hoe de Raad denkt over ge
mengde huwelijken, homosek
sualiteit en de vrijheid om van
geloof te veranderen. Cörüz
legde uit dat 'de ware Islam'
vrijheid van godsdienst voor
staat. Ook gemengde huwelij
ken zijn in principe toegestaan
en homoseksuelen dienen ge
accepteerd te worden als 'ge
lijkwaardige schepselen
Gods'. In de Koran staat het
mens-zijn voorop.
Integratie
Bolkestein en de Islamitische
Raad waren het in grote trek
ken met elkaar eens over de
definitie van integratie: „Niet
assimileren, niet segregeren
maar volledig participeren".
Cörüz gaf echter aan op een
aantal punten nog steeds kri
tiek te hebben. De gespreks
partners zijn daarom overeen
gekomen de gedachtenwisse-
ling op een ander tijdstip voort
te zetten.
GENEVE - De Wereld
raad van Kerken heeft
zich verdedigd tegen de
opvatting van velen dat
hij te weinig kritisch is ge
weest tegenover de com
munistische regimes in
Oost-Europa.
De Wereldraad erkent dat het
lidmaatschap van verscheide
ne Oosteuropese kerken, zoals
de Russisch-Orthodoxe Kerk,
zijn mogelijkheden om met
dissidenten binnen deze ker
ken in contact te komen heeft
beperkt. Maar er zijn heel wat
bewijzen dat het lidmaatschap
van de Wereldraad de Oosteu
ropese kerken heeft aange
moedigd bij hun regering op te
komen voor de bescherming
van de mensenrechten, schrij
ven secretaris-generaal dr.
Emilio Castro en de voorzitter
van het Centraal Comité, bis
schop Aram Keshishian, in een
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Aangenomen naar Lochem mevr.J.F.
van der Steen te Winschoten naai
Hoogezand-Sappemeer W. Dokter van
Schoonrewoerd. Bedankt voor Kam
pen H.W. Riphagen te Veenendaal;
voor Harkema D.D Lucas te Enter. Be
noemd te Barneveld als bijstand in het
pastoraat (part-time) H.J.Oortgiesen te
Ede. die bedankte voor het beroep van
Huizen(toez) Beroepen te Putten(Gld.)
H. Talsma te Nijkerk; te Suameer W
Jöhlinger. kand. te Hinte (Duitsland),
dip dit beroep heeft aangenomen. Aan
genomen het beroep door de PKV
Zuid-Holland tot predikant voor buiten
gewone werkzaamheden (scriba van
de PKV te Zuid-Holland) T. Zevenber
gen te Vlaardingen. Beroepbaar A.R.
de Meij Mecima. Rederijkerstraat 221,
2531 VL 's-Gravenhage.
Gereformeerde Kerken
Beroepbaarstelling drs. J B. Weenink,
De Boelelaan 847, 1082 RV Amster
dam,tel:020-6462837. Beroepen te
Leidschedam J.H. Binnema te Appel
scha
Christelijke Gereformeerde Kerken
Bedankt voor Mussel J. Jonkman te En-
schede-West.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Veenendaal H.R. van de
Kamp te Hoogkerk. Beroepen te Al
phen aan den Rijn J. Borgdorff te Rot
terdam-Noord; te Zwolle-Zuid J.T. Ol-
denhuis te Helpman Beroepen te
Hoogvliet-Spijkenisse R. TH. de Boer te
lJreterp.
Evangelisch Lutherse Kerk
Beroepbaarstelling Mevr.A.K.Lehe, Ak
kerstraat 16, 1156 AE Marken, tel:
02996-1414.
Zwijgen
Vooral sinds in 1961 vele Oost
europese kerken tot de raad
werden toegelaten,is de We
reldraad er in het Westen vaak
van beschuldigd dat hij wel
kritiek leverde op schendin
gen van de mensenrechten m
westerse landen, maar er het
zwijgen toe deed als in Oost-
Europa mensen binnen en bui
ten de kerken die ijverden
voor de vrijheid van gods
dienst en meningsuiting, wer
den vervolgd. In 1989, een half
jaar voor de val van de Roe
meense dictator Nikolae Ceau-
sescu, hield Castro onder druk
van de Roemeens-Orthodoxe
Kerk persoonlijk het Centraal
Comité af van een veroorde
ling van het communistische
regime in Roemenië.
Castro en Keshishian herinne
ren eraan dat de Wereldraad
tot 1961 door de communisti
sche regeringen werd be
schouwd als een anti-commu
nistische, pro-westerse organi
satie. Er zijn veel bewijzen dat
de Oosteuropese inlichtingen
diensten toen het doen en la
ten van de raad nauwlettend
volgden. Na 1961 moesten
Oosteuropese kerkleiders van
de bijeenkomsten die zij bij
woonden, verslag uitbrengen
aan de inlichtingendienst van
hun land.
In diezelfde tijd beschuldig
den westerse regeringen de
Wereldraad ervan dat hij was
geïnfiltreerd door communis
ten en kritiekloos anti-wester
se ideologieën omhelsde. Som
mige westerse geheime dien
sten hielden daarom de We
reldraad en de westerse deel-
Dr. Emilio Castro
FOTO:EPA
nemers in de gaten. Bovendien
werkten enkele westerse kerk
leiders samen met de geheime
dienst van hun land.
Openheid
De Wereldraad heeft zich ver
dedigd door zoveel mogelijk
openheid te betrachten. Jour
nalisten konden de besluitvor
ming binnen de Wereldraad
precies volgen en waren, zo
constateren Castro en Keshis
hian, vaak beter op de hoogte
van de standpunten van de
raad dan de inlichtingendiens
ten.
Alleen als het leven of de vei
ligheid van individuen of groe
pen op het spel stond, week de
Wereldraad van het beginsel
van de openheid af. De hulp
aan groepen en mensen in
Oost-Europa liep vaak via wes
terse groepen en instellingen.
In vrijwel alle gevallen waarin
de raad werd verzocht om een
individu in Oost-Europa te
hulp te komen, heeft de raad
gereageerd, of via een lidkerk
in dat land of door zich direct
tot de regering te wenden.
De Wereldraad heeft de afge
vaardigden uit Oost-Europa
nooit op een andere manier be
handeld dan vertegenwoordi
gers van andere kerken, schrij
ven Castro en Keshishian. Men
schonk hun vertrouwen, maar
was het niet altijd met hen
eens. Binnen de grenzen van
hun situatie en de mogelijkhe
den die de communistische re
gering hun bood, handelden
zij op een wijze die zij het beste
achtten voor hun kerk en voor
de oecumenische beweging.
Geïrriteerd
De Wereldraad, hoe vaak ook
geïrriteerd door de beperkin
gen die de Oosteuropese kerk
leiders werden opgelegd, heeft
hen nooit gezien als mensen
die welbewust of blind de wil
van de staat volgden. Elke
Oosteuropese kerk, zo meende
de Wereldraad, bood hoop en
enige ruimte aan haar leden en
getuigde ervan dat God, en
niet de staat of een andere
macht, al wat de mens onder
neemt bestiert.
Castro en Keshishian 'menen
dat de vragen die de relatie
met Oost-Europa oproepen,
ook nu nog „enorm belang
rijk" zijn. Het gaat om vragen
als hoe nauw kerken zich met
de staat mogen vereenzelvigen
en wanneer loyaliteit aan de
natie verwordt tot ontrouw aan
God. De Wereldraad zal zich de
komende tijd moeten afvra
gen, in hoeverre hij zijn beleid
laat bepalen door de houding
van de lidkerken. Want tot
1989 ging de raad ervan uit dat
hij kritiek op de situatie in een
land vermeed, als de lidkerken
uit dat land zich ertegen ver
zetten.
WENEN - De pauselijk
nuntius in Oostenrijk
heeft de scheidende presi
dent Kurt Waldheim ge
prezen om de „waardig
heid" waarmee hij de be
schuldigingen over zijn
oorlogsverleden heeft ver
werkt.
Dit was een teken van „grote
menselijke evenwichtigheid",
zei de Italiaanse aartsbisschop
Donato Squicciarini bij het af
scheidsdiner van Waldheim
met het corps diplomatique.
De nuntius prees Waldheim
om zijn ijveren voor een „men
selijkere, rechtvaardigere en
vreedzamere wereld" en om
diens „niet gemakkelijke en
van weergaloze grootmoedig
heid getuigende" besluit om in
het algemeen belang af te zien
van een tweede ambtstermijn.
Velen in de gehele wereld zul
len ook in de toekomst Wald
heim dankbaar zijn, als hij „in
het kader van de werkelijke
mogelijkheden" zijn stem ver
heft ten gunste van de be
scherming van de mensen
rechten, vermoedt Squicciari
ni.
Waldheim is in verband met
zijn oorlogsverleden door vrij
wel alle staatshoofden geboy
cot. Tot degenen die hem wel
wilde ontvangen, behoorde
paus Johannes Paulus II. On
der kritiek van vele rooms-ka-
tholieken en joden ontving de
paus als eerste staatshoofd
Waldheim in juni 1987. Een
jaar later had de paus tijdens
zijn bezoek aan Oostenrijk
eveneens een ontmoeting met
de omstreden president.
DOORN De hervormde
synode heeft donderdag
avond vastgehouden aan
haar omstreden uitspra
ken over homoseksuali
teit. Een bezwaarschrift
van een diaken uit Stel
lendam werd na een
avond emotioneel discus
siëren uiteindelijk niet als
gravamen (onoverkome
lijk gewetensbezwaar) in
behandeling genomen.
Niet minder hoog laaiden de
synodale emoties op in de be
lendende perszaal waar in de
extra lange koffiepauze en een
onverwachte schorsing tijdens
de tweede helft bonders en
vrijzinnigen gebroederlijk Ne-
derland-Duitsland bekeken.
Met name secretaris-generaal
dr. K. Blei betoonde zich hier
•een deskundig commentator.
Het eerste Nederlandse doel
punt was voor hem „een ge
schenk uit de hemel".
De rest van de avond werd ech
ter beheerst door het bezwaar
schrift dat diaken A.W. de Ron
de drie jaar geleden indiende,
nadat de synode had uitge
sproken dat tucht tegen homo
seksuele gemeenteleden ver
boden is. Na een storm van kri
tiek uit behoudende hóek
werd het omstreden besluit
een halfjaar later uitgelegd als
een dringende oproep om geen
tucht op homo's toe te passen.
De synode oordeelde echter
dat de uitspraken van drie jaar
geleden het belijden van de
kerk niet raken. Het ging niet
om ëen belijdenis, maar om
een pastorale beleidslijn. En
aangezien een gravamen al
leen betrekking kan hebben
op het belijden van de kerk,
kon De Ronde's bezwaar dus
niet als zodanig worden aange
merkt, aldus de synode.
Tot groot verdriet van de dia
ken uit Stellendam. „Hier sta
ik, ik kan niet anders", zei hij,
nadat hij van het synodebe-
stuur bij nader inzien toch nog
spreektijd had gekregen. „Ik
smeek u, ga de weg van de ge
hoorzaamheid aan het Woord
van God! Weest bijbels barm
hartig, maar ook schriftuurlijk
zuiver in uw besluitvorming."
Hij kreeg bijval van andere le
den van de Gereformeerde
Bond, de rechterflank binnen
de Hervormde Kerk. Met het
inmiddels sterk „gedevalueer
de" besluit uit 1989 zijn noch
de kerk, noch de homoseksue
len gediend, aldus ds. R. van
Kooten, die ervoor pleitte het
oordeel over het gravamen dan
maar op te schorten tot een
nieuwe studiecommissie klaar
is met haar werk. „Anders ga
ik heel ongelukkig naar huis."
Anderen wezen erop dat zij in
gewetensnood zouden komen
als De Ronde zijn zin krijgt.
Ook werd gezegd dat in 1989
de kwestie van de homoseksu
aliteit „heel indringend en
zorgvuldig" is besproken. Be
handeling van het gravamen
zou bovendien een „bedenke
lijk precedent" scheppen voor
andere ethische kwesties die
de kerk verdeeld houden.
HAVANA —Cubanen en
toeristen tonen zich sterk
aangetrokken tot „sante-
ria", een Afro-Cubaanse
godsdienst die hulp bij
ziekte, liefde en emplooi
belooft in een tijd dat het
door communisten gere
geerde eiland steeds meer
met economische tegen
slag te maken heeft.
Veel van de nieuwe santeria-
aanhangers zijn Cubaanse in
tellectuelen, zo zeggen plaatse
lijke priesters van de rite die
bekend staan als 'babalawos'.
„Het is dezer dagen heel ge
woon om een santero te zijn",
aldus een professor aan de
Universiteit van Havana.
De godsdienst vermengt de
verering van rooms-katholieke
heiligen met oude Afrikaanse
Yoruba-rituelen die oorspron
kelijk naar het Caribisch ge
bied gebracht zijn door zwarte
slaven die door de Spaanse ko
loniale heersers van West-Afri-
ka naar Cuba verscheept wer
den.
Santeria overleefde de politie
ke en economische verande
ringen die het gevolg waren
van de Cubaanse revolutie in
1959. Het profiteert met de gro
te godsdiensten van het beleid
van de communistische rege
ring van grotere openheid te
genover gelovigen.
Ook is het een bron van harde
valuta geworden voor het drin
gend om geld verlegen land,
doordat het academici, buiten
landse santeros en toeristen
aantrekt die nieuwsgierig zijn
om santeria-riten gade te slaan
en souvenirs kopen.
„De regering kijkt er niet lan
ger op neer en het schept be
hoorlijk wat geld vanwege alle
mensen in Miami die hierheen
komen om tot priester gewijd
te worden", aldus de Cubaanse
professor die liever anoniem
blijft.
De godsdienst ontving kort ge
leden een officieel blijk van
goedkeuring toen Cuba gast
heer was van de allereerste
conferentie van ongeveer
lOOsanteria-geleerden uit
Cuba, Venezuela, Nigeria en
de Verenigde Staten.
Met een vliegtuig uit Miami ar
riveerden twee Amerikaanse
santeros met tassen vol specia
le kleding, veren en andere
spullen voor particuliere inwij
dingsceremoniën waarbij de
aanhangers zich onderwerpen
aan de macht van een van de
santeria-godheden, die be
kend zijn als 'orishas'.
Een inwijding in Cuba geldt
niet alleen als authentieker,
maar is ook veel goedkoper
dan de duizenden dollars die
Amerikaanse babalawos vra
gen.
Aantal
Het precieze aantal santeria-
aanhangers in Cuba is onmo
gelijk vast te stellen omdat de
godsdienst lak heeft aan een
formele structuur. De Akade-
mie van Wetenschappen van
Cuba schat dat er zeker 15.000
praktizerende babalawos zijn
onder de bijna 11 miljoen be
woners van het eiland.
De volgelingen geloven dat de
babalawos gunsten kunnen
verwerven van meer dan tien
goden. Vaak doen ze dat door
kleine dieren te offeren zoals
kippen, varkens of lammeren.
Een ingewikkeld samenstel
van schelpen, notedoppen,
kleine steentjes, plantezaden
en botten van dieren wordt ge
bruikt om de wensen van een
bepaalde god te voorspellen.
Het valt niet mee om aan offer
dieren te komen. De tekorten
aan voedsel, dat officieel op de
bon is, zijn acuut geworden
sinds het wegvallen van de
handelsbetrekkingen met
Oost-Eruopa en de verdwenen
Sovjetunie.
„Het is moeilijker om aan die
ren te komen, maar niet onmo
gelijk", zegt een psychiater in
Havana die tegelijk santeria-
priester is. „Gewoonlijk kent
iemand een boer die een haan
heeft of er een kan opscharre
len".
In wit gewaad geklede babala
wos met kleurrijke parelket
tingen en veren op hun hoed
vormen een tamelijk alledaags
tafereel in de straten van Ha
vana.
Ramen van huizen die open
staan om een beetje verkoeling
toe te laten bieden vaak een
blik op kleine zelfgemaakte
kastjes binnen die bedoeld zijn
als eerbetoon aan een of ande
re santeria-god. Sommige ge
lovigen pronken ook trots met
poppen in de favoriete kleuren
van een bepaalde godheid die
in een makkelijke stoel zijn
neergezet.
Voor Cubanen die moe zijn van
de lange rijen voor voedselwin-
kels en het strakke toezicht
van de regering op dissidente
opvattingen biedt de santeria
een tijdelijke ontsnapping en
een bron van geestelijke voe
ding.
De godsdienst, die tientallen
jaren lang gold als een on
schuldige folklore die geprak-
tizeerd werd door armere fami
lies, trekt nu ook devote aan
hangers onder artsen en we
tenschapsmensen.
Dr. Juan Dieguez, een verlos
kundige in Havana, beëindigt
laat in de middag zijn ronde in
het ziekenhuis en spoedt ch
dan naar huis om santeria-
cliënten te behandelen. „Soms
weten dokters niet wat ze met
een patiënt aanmoeten", aldus
Dieguez. „Er zijn verschillen
de behandelingsmethoden, zo
wel medisch als door middel
van geschenken aan de go
den".
Genezing
Hij vertelt van een klein meis
je dat naar hem toekwam na
dat huidspecialisten niet in
staat waren gebleken een snel
voortwoekerende huidziekte
TWEEMAAL drie kwartier hebben de echte voetballieflj1!1^
bers gisteravond hun hart kunnen ophalen. Het duel tu%s
Nederland en Duitsland op het Europees Kampioenscjg
voetballen in Zweden had alles wat spel zo aantrekkèt
maakt: een stadion vol dolenthousiaste supporters, tweeF
tallen die zich honderd procent gaven, technische hoogst#1,
jes, adembenemende spanning en prachtige doelpunten?1
een reeks van teleurstellende wedstrijden in de eerste L
van het toernooi kluisterden Nederland en Duitsland milj
nen mensen aan de buis. En de beste heeft gewonnen, jar
LiANG heeft het Oranjefeest echter niet mogen duren. |ri
nen een uur na de wedstrijd moest de opgetogenheid ef1
trots plaatsmaken voor ongeloof en schaamte. In Zwedenr
ren het vooral Duitsers die, in navolging van Engelsen eeL
deze week, een spoor van geweld en vernielingen achte|
ten. De Nederlandse aanhang in Zweden moet het conT
ment worden gemaakt dat hij zich, op een enkele uitzo!
ring na, niet door Duitse oproerkraaiers heeft laten provj
ren. I
DES te groter is de verbijstering over de taferelen die
gisteravond en -nacht in verschillende Nederlandse sty
hebben afgespeeld, met Den Haag als absoluut dieptepj
Op verschillende plaatsen in de stad werden stenen gegi
naar auto's, trams en bussen; winkelruiten moesten hetU
gelden, er werd geplunderd en een aantal agenten liep
wondingen op. Uiteindelijk heeft de Mobiele Eenheid de^
in de stad kunnen herstellen.
WAT is het toch met voetbalwedstrijden, dat zij naast sfl
ning en opwinding ook steeds opnieuw zoveel negatr
emoties losmaken en geweld oproepen? De afgelopen jr
zijn we er, helaas, al aan gewend geraakt dat bij belangij
wedstrijden in en rond de stadions een complete po#]
macht op de been moet worden gebracht om rellen zoL
mogelijk te voorkomen. Maar nu lijkt ook een overwiniij.
van het eigen elftal in een uitermate sportief verlopen iL
strijd reden om de straat op te gaan, rellen te schopper|U
winkels te plunderen. L.
De suggestie om op te houden met voetballen is onziif
Het geweld wordt veroorzaakt door een kleine groep oniL
stokers die, bij gebrek aan voetbalmatches, wel andere l
leidingen vindt om de boel op stelten te zetten. De overaj
meerderheid van de voetballiefhebbers doet geen \j,
kwaad. Het zegt vooral iets over onszelf en onze samenle\L
dat wij het voetbalgeweld als iets vanzelfsprekends zijn
accepteren. Na de gebeurtenissen van gisteravond enji
nacht hangt er een donkere schaduw over het Oranjefèc
Het plezier over het feit dat het Nederlands elftal de hal»
nale van het EK heeft gehaald, en straks misschien ookP
de finale, is al voor een deel vergald.
Het Zuidhollands Land
schap heeft zorg voor de
natuur Ook in uw omgeving. Wij
IsLlJ hebben al 60 gebieden met een
oppervlakte van 2.500 ha veilig
gesteld. Maar er moet nog véél werk
worden verbet. Wordt begunstiger en help ons U
krijgt er rust en groene ruimte voor terug.
STEUN ONS ALS BEGUNSTIGER
Bel 010-4135045.
te behandelen die een van haar
ogen dreigde aan te tasten. Na
dat hij een boodschap van de
santeria-goden had geïnter
preteerd, behandelde hij het
kind met een bepaald kruid
waarna ze binnen drie dagen
genas.
„Wij gebruiken onze gods
dienst alleen om mensen te
helpen", zegt hij, „nooit om
hen kwaad te doen, of we zul
len zelf schade lijden".
Het exotische aan santeria legt
de Cubaanse regering geen
windeieren. Daar ze dringend
behoefte heeft aan dollars om
benzine, voedsel en machines
te kopen, heeft ze zich van het
ritueel meester gemaakt als
een culturele attractie waar
mee ze probeert toeristen te
trekken.
Toeristen in Havana kunnen
intekenen op een begeleide be-
zoekavond aan een santeria-
ceremonie, ongezegende hals
kettingen kopen in de kleur
van hun lievelingsgodheid en
videobanden mee naar huis
nemen over de godsdienst en
de ermee verbonden indruk
wekkende muziek.
Een van de best verkopende
boeken op Cuba in het afgelo
pen jaar was „Los Orishas en
Cuba", een studie over sante
ria die geschreven is door Na
talia Bolivar en duidelijk zicht
baar uitgestald in toeristen
winkels.
„We hebben geen moeite met
de commercialisering van
onze godsdienst", zegt een
santeria-priester. „Maar ik sla
op tilt als ze T-shirts aan toeris
ten verkopen met een afbeel
ding van een god in de kleuren
die aan een andere god toebe
horen".
Uitgave
Kantoor redactie:
Kantoor advertentie
abonnementenafdeling- Stationsweg 37. Leiden
Telefoon 071 -122 244.
Telefax: 071 -134 941
Postadres Postbus 112300 AA Leiden.
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
070-3190 933.
070-3906 717.
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Hoofdkantoor:
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08 30 tot 17.00 uur.
Directeur/hoofdredacteur: J Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 808): L. van Koot.
Leiden en omi
F Buurman. K
m. Roso.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel. 070 - 3190815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs R. Edens, drs. Chr.
Holstein, E Huisman, H. Jansen, drs. J. w
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G Ansems (coördinator). B Jansma. H. Piët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra. drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de E
J Hofmeester, C. de Kier, H Nieuwmans, H Schneid
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, ee
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederlan
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K. Swie
M. van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Ho
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van V
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland, drs. D. J. van den Bergh
(Peking), drs H Botje (Tunis). A. Courant (Athene). R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs A. Heering (Rome), B van Huët (Londen), M. de Konin
(Washington). F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W. Voort
(Londen), drs. R. Vundennk (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van V
(Belgrado), F Wijnands (Bonn). J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve ver
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster
M. de Cocq.
n 08.30 tot 17.00 u
i. t/m vr. van 18 00 tot 19.00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op n
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 27,00
per kwartaal 79,80
per jaar 312,65
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -141 905. Voor uitsluitend heto
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 140 680
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
FOTO:ANP
