Creditkaart ligt
zwaar onder vuur
Staat neemt Fokker
in bescherming
CeidócSoivuvnt
ECONOMIE
België verkoopt
ruim 200 tongoud
Staalindustrie krijgt
uitzondering WABM
r.
Warenhuizen
V&Din de
problemen
Beleggers willen fiscale stimulans
voor investeringen in de Randstad
Scheepshypotheekbank samen met de Noren
Koers Philjl
keldert in H
Amsterdaiu
en New Yoj!
DONDERDAG 18 JUNI 19!
BRUSSEL - De Nationale Bank van België heeft
in alle stilte 202 ton van zijn goudvoorraad ver
kocht. Het goudaandeel in de totale reserves is
daarmee teruggebracht tot 50 procent, zo werd gis
teren door de bank meegedeeld. De verkoop zou
geen verstoring van de goudmarkt hebben veroor
zaakt. Van de opbrengst van circa 3,8 miljard gul
den zal slechts een klein gedeelte rechtstreeks in
de schatkist worden gestort. De rest wordt opnieuw
belegd. België houdt na de verkoop die twee weken
geleden werd afgesloten, nog altijd een kleine 1.000
ton goud over dat ligt opgeslagen in de kluizen van
het Amerikaanse Fort Knox. Volgens de bank heeft
België met deze verkoop zijn goudreserves in lijn
gebracht met die van de buurlanden. De Neder
landse goudreserve beloopt 49 procent van de tota
le reserves, in Frankrijk ligt dat percentage op 46
en in Duitsland op 35.
LUXEMBURG - Den Haag mag de Nederlandse
staalbedrijven een reductie geven op de heffingen die
ze bedrijven wil gaan opleggen om de uitstoot van
kooldioxyde en het verbruik van energie terug te
dringen (de zogeheten WABM-heffing). De EG-minis-
ters van economische zaken zijn daar gisteren in Lu
xemburg mee akkoord gegaan. De WABM (Wet Alge
mene Bepalingen Milieuhygiëne) kan nu op 1 juli van
kracht worden, aldus minister Andriessen. Alle grote
energieverbruikers krijgen zo'n korting om te voorko
men dat hun concurrentiepositie te veel in het ge
drang zou komen. Maar voor de staalbedrijven be
stond er een probleem. Want die vallen onder het re
giem van de EGKS, de Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal. En die hanteert een zogeheten steun-
code die staatssteun (en een vermindering van een
heffing kan ook als staatssteun worden gezien) aan
strenge regels bindt.
Amerika levert
windmolens
SAN FRANCISCO - Kenetech-
US Windpower Inc. heeft 80 ener
gie producerende turbinemachi
nes verkocht aan EGD, een Ne
derlands bedrijf, waarmee een
van de grootste windmolenpar
ken in Europa zal worden ge
bouwd. Dit is gisteren bekend ge
maakt door Glenn Ikemoto, vice-
presidentdirecteur van de onder
neming. De windmolens zullen
voldoende elektriciteit produce
ren voor naar schatting 11.200 wo
ningen. Het Amerikaanse bedrijf
heeft ook windmolens geleverd
voor projecten in Canada, Spanje,
Nieuw Caledonië en Binnen-
Mongolië.
Veel vrachtwagens
vast in Portugal
LISSABON - Aan de Portuge
se grens staan honderden
vrachtwagens vast omdat de
douane staakt.
De vakbonden melden giste
ren in Lissabon dat aan hun
oproep om het werk neer te
leggen, die tot 22 juni geldt,
vrijwel volledig gehoor wordt
gegeven. De douaniers eisen
dat zij vervangend werk krij
gen als in 1993 de grenscontro
le aan de binnengrenzen van
de EG wegvalt en zij overbodig
worden. In totaal vrezen rond
8.000 Portugese douanebe
ambten dat zij hun baan zullen
verliezen.
Douwe Egberts neemt
koffiezetter terug
UTRECHT - Douwe Egberts neemt
alle koffiezetapparaten van het type
'Optimus' terug omdat er sprake kan
zijn van een defect. Een woordvoer
ster van Douwe Egberts deelde giste
ren mee dat bij een recente controle
door de fabrikant is gebleken dat er in
de apparaten waterlekkage kan ont
staan. De Optimus is sinds april van
dit jaar verkrijgbaar voor 145 gulden
en duizend DE-waardepunten. Er zijn
9.700 stuks van de hand gegaan. Het
grootste deel van de kopers (85 pro
cent) is achterhaald via gegevens die
zij invulden. De overigen hoopt DE te
bereiken via advertenties. Kopers
krijgen de keus: of een nieuw appa
raat van een ander type of geld en
waardepunten terug.
Zoons Maxwell aangehoul
LONDEN Kevin en Ian Maxwell,
zoons van de in november vorig jaar]
den mediamagnaat Robert M;
vanmorgen aangehouden door de
politie, zo heeft het Britse persbureït.
Association laten weten. Ook Larrypn
tenberg, adviseur van Maxwell, is j
teerd. De arrestatie houdt verband
malversaties die Robert Maxwell
bedrijven pleegde. De politie werl
zaak samen met het Britse bureau
stige fraudezaken. Er is nog geen
ging uitgebracht tegen Maxwells
zijn adviseur. Na de dood van Maxwe§lf
diens media-imperium onder zw;
den gebukt te gaan. Om de financii
blemen te verlichten plunderde Mr_.
kas van de pensioenfondsen van zijnlzi
ven.
AMSTERDAM De waren
huizen van V&D zitten in de
problemen. De kosten lopen
op, evenals de verliezen. Boek
houdkundige trucs zijn ge
bruikt om de verliezen, 60 mil
joen gulden over 1991, nog
enigszins draglijk te maken.
Voor dit jaar werd uitgegaan
van een winst noch verliessitu-
atie, maar nu wordt gerekend
op een aanzienlijk verlies. Bij
Vendex was vanmorgen nie
mand voor commentaar be
reikbaar.
Uit vertrouwelijke cijfers blij
ken de problemen bij de wa
renhuizen veel groter te zijn
dan aanvankelijk bekendge
maakt was. Alleen de loonkos
ten gingen met 30 miljoen gul
den omlaag als gevolg van het
afvloeien van personeel. Alle
andere kosten stegen, terwijl
de voorraden opliepen. Ook de
omzet bleef achter bij de ra
mingen. Dat het verlies deson
danks lager uitkwam had V&D
aan de moeder te danken. Een
groot deel van de kosten druk
ken niet op de begroting van
de warenhuizen, maar worden
door Vendex International ge
dragen. Zodoende oogt de situ
atie beter dan ze in werkelijk
heid is.
De aanhoudend slechte resul
taten kosten de vorige directie
al de kop. De nieuwe directie
blijkt er nog niet in geslaagd
de warenhuizen weer op de
rails te krijgen. Verbetering
van de resultaten is noodzake
lijk om de toekomst van de wa
renhuizen veilig te stellen. De
huidige aandeelhouders ver
liezen langzaamaan hun ge
duld en beginnen al aan te
dringen op verkoop van de ver
liesgevende warenhuizen. Tot
nu toe wilde de directie daar
niets van weten, maar Vendex
kan de verliezen niet blijven fi
nancieren. Het concern zit al
in grote problemen en houdt
grote uitverkoop van bedrij
ven. Verkoop van de warenhui
zen zou de situatie voor het
concern aanmerkelijk verbete
ren.
Populariteit snorfiets
is flink toegenomen
AMSTERDAM - De populari
teit van de snorfiets is vorig
jaar flink toegenomen. Werden
er in 1990 nog 29.983 stuks ver
kocht van deze gemotoriseer-
de fiets die niet harder mag
dan 25 km per uur, vorig jaar
waren dat er al 36.087. Daaren
tegen ging de verkoop van
bromfietsen fors achteruit, van
41.637 naar 29.567 stuks. Dat
blijkt uit cijfers van de RAI.
Met een marktaandeel van
38,1 procent is de Nederlandse
Sparta de gewildste snorfiets.
Goede tweede is de Italiaanse
Vespa met een aandeel van
35,7 procent.
Hoewel bij de bromfietsen het
marktaandeel van Puch terug
liep van 36,5 naar 31,3 procent,
bleef dit Oostenrijkse merk
het populairste. Net als bij de
snorfietsen rukte ook hier Ves
pa op. Honda komt op de derde
plaats.
Onderonsje in bouw
kostde fiscus
2,5 miljoen
DEN HAAG De Economiche
Controle Dienst (ECD) heeft
vorig jaar een groepje aanne
mers opgespoord dat van de of
ficiële aanbestedingsvergade
ring een schertsvertoning
maakte. Het onrechtmatig
voordeel schat de dienst in het
jaarverslag op 4,1 miljoen gul
den per jaar. Het openbaar mi
nisterie trof een schikking die
de aannemers 2,5 miljoen gul
den kostte aan boetes en het
terugstorten van onrechtmatig
verkregen voordeel. Uit de ad
ministratie van de aannemers
bleek dat zij illegaal voorover
leg hielden. Wanneer aanne
mer. A aan de beurt was voor
een klus, kregen de andere
aannemers een vordering op
hem. De prijs waartegen aan
nemer A het werk op de officië
le vergadering mocht aanbie
den, werd bepaald door het ge
middelde van de ramingscij-
fers van alle aannemers. Die
waren aan de hoge kant, zegt
de ECD.
Volgens persofficier H. Smal-
burg in Maastricht hebben de
bevindingen van de ECD geen
enkele relatie met een soortge
lijke aannemerstruc in Zuid-
Limburg en Duitsland.
AMSTERDAM - De cre
ditcard ligt zwaar onder
vuur. De consumenten
bond, de winkeliers en het
ministerie van economi
sche zaken verzetten zich
tegen de hoge kosten die
winkeliers moeten maken
bij het gebruik van credit
cards. „Wurgcontracten"
en prijsopdrijving zijn de
meest in het oog lopende
kritiekpunten op de cre
ditcardorganisaties. De
creditcardmaatschappij
en bestrijden dat ze hoge
kosten in rekening bren
gen. De creditcard wordt
juist steeds goedkoper
volgens hen.
Net nu het wat begint te wor
den met de creditcard breekt
de kritiek in alle hevigheid los.
Waren er in 1982 125.000 cre
ditcards in omloop, in 1991 was
dat aantal al opgelopen tot 1,5
miljoen. Vooral de laatste twee
jaar neemt het aantal bezitters
van een creditcard ziender
ogen toe. Alleen in de detail
handel werden vorig jaar 20
miljoen betalingen met een
creditcard verricht voor een to
taalbedrag van 3 miljard gul
den.
Bepaald duidelijk in zijn kri
tiek is de Consumentenbond.
Woordvoerder H. Albeda vindt
het bijna onfatsoenlijk dat de
banken de creditcard zo en
thousiast promoten. „Een cre
ditcard is handig als betaal
middel in het buitenland. Bin
nen Nederland zitten er hele
maal geen voordelen aan, ei
genlijk alleen nadelen. De cre
ditcard is een dure en ineffi
ciënte vorm van betalen. De
banken hadden net afgespro
ken dat ze de klanten naar een
meer efficiënte vorm van beta
len zouden sturen. Met hun
creditcardbeleid gaan ze lijn
recht tegen de afspraken in".
De Consumentenbond is voor
al boos dat de winkeliers de
kosten niet mogen doorbere
kenen in de produkten. „Op
die manier blijven voor de con
sument de werkelijke kosten
verborgen. Als iedereen met
een creditcard gaat betalen,
zullen de winkeliers zeker de
prijzen van de produkten ver
hogen, zodat de kosten toch bij
de consument terechtkomen",
aldus Albeda.
Goudmijn
De creditcards lijken op het
eerste gezicht een goudmijn
voor de uitgevende instellin
gen. De goedkoopste credit
card, de Eurocard, kost de con
sument 35 tot 40 gulden per
jaar. De duurste creditcard ligt
op 145 gulden. Daarnaast wor
den er per transactie provisie-
kosten berekend, die variëren
van 1 procent tot 8 procent.
Het lijkt er dus op dat de cre
ditcardmaatschappijen aan
beide kanten verdienen.
„Geheel onterecht die kri
tiek", meent directeur C.M. De
Smet van Eurocard Nederland.
Eurocard is de grootste credit
cardmaatschappij met ruim
één miljoen uitgegeven credit
cards. Alle grote banken zitten
bij Eurocard. „Ten eerste lig
gen onze provisiekosten tus
sen de 1 en 5 procent, dus geen
8 procent zoals beweerd wordt.
Onze gemiddelde provisie ligt
beneden de 3 procent. Over
1991 maakten we een winst
van 12 miljoen gulden op een
omzet van 3,2 miljard gulden,
dus we zijn zeker geen uitbui
ters. De provisie-inkomsten
dekken niet eens de kosten,
daarom vragen we een bijdra
ge van de consument van 40
gulden per jaar". De Smet
wijst er op dat de kosten snel
afnemen naarmate er meer ge
bruikt gemaakt wordt van de
creditcard. „In Groot-Brittan-
nië, waar 35 miljoen credit
cards in omloop zijn, liggen de
provisiekosten op gemiddeld
1,8 procent. Naar die situatie
gaan we ook in Nederland toe.
Er is veel concurrentie op de
markt, hetgeen tot lagere mar
ges leidt. Bovendien gaan we
meer en meer samenwerken
met Beanet, het elektronisch
betaalsysteem van de banken.
Daardoor worden we ook effi
ciënter, waardoor de kosten
verder dalen".
Efficiency
De Postbank is met 400.000
creditcards de grootste uitge
ver van creditcards in Neder
land. Ook hier voelen ze zich
niet aangesproken door de kri
tiek. „Wij promoten de credit
card alleen als handig betaal
middel in het buitenland. Voor
binnenlands gebruik heeft de
Steeds meer worden zelfs de dagelijkse booschappen afgerekend met de creditcard.
Postbankklant de beschikking
over zijn giromaatpas en be
taalcheques. In het najaar
komt er een promotiecampag
ne van Eurocard waarin de na
druk op betalingsgemak in het
buitenland komt te liggen. Het
verwijt van de Consumenten
bond is wat ons betreft dus niet
terecht".
De ABN AMRO is nog stelliger
in haar verweer. „De credit
card wordt in toenemende
mate als elektronische betaal-
pas gebruikt. Dat is een van de
meest efficiënte vormen van
betalen. De kritiek van de Con
sumentenbond begrijpen wij
dus niet zo goed".
Naast de inefficiëntie zijn ook
de contracten tussen winke
liers en creditcardorganisaties
onderwerp van kritiek. Bedrij
ven worden in een contract
verplicht de kosten voor de
transacties niet door te bereke
nen aan de klant. Voor veel
winkeliers is dat al reden niet
met een creditcardbedrijf in
zee te gaan. Supermarkten bij
voorbeeld werken met zo'n
lage marges, dat een provisie
van 5 procent al zorgt dat er
geen winst meer gemaakt
wordt op de verkochte bood
schappen. In Oostenrijk maak
ten de creditcardmaatschap
pijen het zo bont, ze eisten 11
procent provisie, dat er een
spontane winkeliersboycot op
gang kwam.
Omzet
Bij American Express, die on
geveer 180.000 creditcards uit
heeft staan in Nederland, is
men niet onder de indruk van
die kritiek. „Wij brengen extra
omzet binnen voor een winke-
I FOTO: SP
lier. American Express heeft
een bepaalde klantenkring die
nu voor de betreffende winke
lier bereikbaar worden. Daar
mee genereert hij extra omzet.
Bovendien worden een deel
van de provisies weer besteed
aan promotie en marketing,
hetgeen ook de winkelier ten
goede komt. Wij staan op het
standpunt dat de extra omzet
voldoende beloning is voor de
winkelier. De klant hoeft niet
extra te betalen voor het ge
bruik van een creditcard".
De maatschappijen snappen
ook niets van de kritiek over
de exclusiviteitscontracten die
creditcardmaatschappijen
zouden afdwingen. „Voor zo
ver mij bekend kunnen winke
liers en bedrijven met elke cre
ditcardmaatschappij een con
tract afsluiten", aldus De
Smet.
overdracht aandelen
Nederlandse staat
Fokker/
DASA
Nederlandse
staat (31,6%)
Overigen
(68,4%)
Aerospatiale
Ned. staat
Fokker NV
49%
51%
DASA
Tussen-
holding
NIVR*
Fokker
Ntfatafe Ins» tuut «oor
VUegugomwitkefcng «n
ftwmtivjjft
werkmaatschappijen
schappijen
DEN HAAG - De over
heid moet investeringen
in stedelijke gebieden fis
caal aantrekkelijk maken.
Dat vinden de organisa
ties van projectontwikke
laars (Neprom) en de be
leggers (ROZ).
Zij constateren dat als de kabi
netsplannen voor de ruimtelij
ke ordening doorgaan, de be
reidheid tot investeren in on
roerend goed zal afnemen.
Ook komt volgens hen de uit
voering van grootschalige pro
jecten in de Randstad verder
onder druk te staan. Neprom
en ROZ meldden dit gisteren
na afloop van beraad met de bij
de ruimtelijke ordening be
trokken bewindslieden. Het
kabinet zet in de Vierde Nota
Ruimtelijke Ordening Extra
(Vinex) het beleid uitéén op
het gebied van de ruimtelijke
ordening voor de komende 25
jaar. Daarbij staat ontwikke
ling van de vier grote steden in
de Randstad centraal. Nieuwe
woningen en bedrijven zullen
dan ook rond die steden wor
den geconcentreerd. De Raad
voor Onroerende zaken (ROZ)
en de Vereniging van Neder
landse Projectontwikkeling
Maatschappijen (Neprom)
twijfelen aan de financiële
haalbaarheid van de Vinex-
nota. Volgens hen geeft het ka
binet onvoldoende aan waar ze
de middelen vandaan haalt om
het beleid uit te voeren.
ROTTERDAM De Neder
landse Scheepshypotheek
bank (onderdeel van de Rabo
bank) gaat op het gebied van
de scheepsfinanciering sa
menwerken met de Norges hebben samen voor 2 miljard
Hypothekinstitut (NHI) in het Amerikaanse dollar aan
Noorse Bergen. scheepsfinancieringen uit-
De twee bedrijven zijn onge- staan,
veer van dezelfde grootte en
AMSTERDAM - Ac
heeft gisteren op
plein 5 een flinke sc|n
gemaakt. Het elektrf F
fonds sloot op p
6,90 ofwel achttier1
cent lager dan de?'
koers van dinsdag]
morgen ging de koei
Philips verder naarL
den tot 30,30 gulden}-
Er werden woensdagff
liefst 17 miljoen aandeljil
lips verhandeld in Amstbt
Normaal bedraagt de oijte
Philips aandelen ong^
miljoen stuks per dag. 1L
del strafte Philips af 4
het gisterochtend do|e
concern verspreide nieiP
het resultaat in het er
kwartaal van dit jaar aaj
lijk lager zal uitvallend
dezelfde periode van ÏSL
nieuws sloeg in als eej
Veel beleggers rekend^l
dat het bij het elektron»
cern weer wat beter g^s
hervatting van het divifij
door de slechte gang i
ken weer onzeker ge£\t
hetgeen een van de odo
is van de massale verko
Philips-aandelen. t:
De pijn wordt veroorzaak
de slechte gang van zafj
Consumentenelektronijr
grootste divisie van j
Vooral de audio- en vidi
che zit zwaar in de veP'
Er is een enorme concuifc
strijd gaande met de dqr
se concerns als Sony
sushita. De overige fa
doen net beter, maarfo
mentenelektronica is gi
gesproken de grote wj
ker. T
Ook op de effectenbei
New York sprong Philij,
negatieve zin uit. Hel i
van de handel in de a»J
van het elektronicatj
werd vertraagd door hj
me aanbod. Toen het fj
de notering kwam b|c
17,125 dollar op het kj-
bord te staan, 4,50 dolk
der dan het slot van dF
Uiteindelijk bedroeg die
daling ongeveer twint)<
cent.
De slechte gang vant
komt op een ongelegef
blik voor Philips. Hetj'
zit zwaar in de schulp
heeft een behoorlijke wto
dig om de schuldenlaii
te dringen. Volgens ai
wewrd er echter ovei
gereageerd op de bekf
king van Philips. Zij w
op dat alle elektroif
cerns moeilijke tijden a
ken. Philips maakt fa
haar andere activiteitej
der geval nog winst. Dfy
ten gaan er vanuit dat,
panse bedrijven met
slechtere cijfers voort
gaan komen.
Op deze tekening is te zien hoe de beschermingsconstructie van de Nederlandse staat eruit ziet. De over
heid houdt in de overgangssituatie invloed op de gang van zaken bij Fokker via de Duitse holding.
INFOGRAFIEK: ANP
DEN HAAG - Fokker en
Deutsche Aerospace
(Dasa) zijn het eens over
een constructie waarbij
aan beider belangen zo
veel mogelijk recht wordt
gedaan; zowel aan de
Duitse eis dat het de zeg
genschap krijgt die hoort
bij een meerderheidsbe
lang als aan de eis van de
Nederlandse staat dat
Fokker in staat blijft zelf
vliegtuigen te ontwerpen,
aldus is gisteren gemeld
uit goedingelichte lucht
vaartkringen.
Daartoe wordt naast de houd
stermaatschappij N.V. Ko
ninklijke Vliegtuigenfabriek
Fokker een tweede houdster
maatschappij opgericht waar
in Deutsche Aerospace de
meerderheid krijgt. Deze twee
holdings richten samen een
nieuwe rechtspersoon 'Fok
ker' op waarin de Duitse hol
ding tezijnertijd een meerder
heidsbelang van 51 procent
krijgt.
Dat is op dit moment volgens
kringen binnen het ministerie
van economische zaken de
laatst gangbare versie van het
organisatieschema waarover
Deutsche Aerospace en Fok
ker onderhandelen. De Neder
landse staat zal haar aandelen
volgens een zegsman niet
rechtstreeks verkopen aan
Deutsche Aerospace, maar zij
zal haar deelneming in de Ne
derlandse houdstermaat
schappij NV Koninklijke eerst
overhevelen naar de 'Duitse'
houdstermaatschappij
De Nederlandse overheid
houdt zo in de overgangssitua
tie invloed op de gang van za
ken bij Fokker via de Duitse
holding. Het is de bedoeling
dat de staat haar invloed in de
Duitse holding dan geleidelijk
aan afstoot naar de Duitsers.
Dat zal echter afhangen van
hoe de samenwerking tussen
Fokker en Deutsche Aerospa
ce zich ontwikkelt. Door in de
Duitse holding te gaan zitten,
zou de overheid het beste borg
kunnen staan voor het behoud
van Fokker als zelfscheppende
vliegtuigindustrie.
De nieuwe firma „Fokker" die
onder de Duitse en de Neder
landse houdstermaatschappij
en komt te staan, krijgt naar
het zich nu laat aanzien een
raad van commissarissen
waarin de Duitsers de zeggen
schap hebben en een directie
waarin Nederlanders de dienst
uitmaken. Onder de nieuwe
firma komen de bestaande
werkmaatschappijen van Fok
ker waarin de activiteiten zijn
ondergebracht.
Het is nog onduidelijk in hoe
verre de Nederlandse overheid
in staat zal zijn vooral de in
vloed van het Franse Aerospa
tiale in de Duitse holding te be
teugelen. Naar in luchtvaart
kringen verluidt stapt Aeros
patiale direct met de Neder
landse Staat en Deutsche Ae
rospace in de Duitse holding -
en niet pas na verloop van tijd -
en zullen de Fransen hun in
vloed aanwenden om de pro-
duktie van de Fokker 50 te
beëindigen.
Maij toost op nieuw vliegtuig l
Minister Maij-Weggen van verkeer en watersaat toost met Martin Schroder van Martin Air en de vliegers van een lange afstands-opsj
vliegtuig van de Kustwacht in een hangar op Schiphol. Het vliegtuig is een Dornier 228-212 en wordt door Martin Air verhuurd en onfl
den. Het toestel heeft een uitgebreide hoeveelheid elektronica aan boord en wordt voor controles ingezet door Rijkswaterstaat. Dew
zullen in hoofdzaak worden gehouden op het zogenoemde Continentale Plat, een gebied in de Noordzee, dat een oppervlakte Iw
57.000 vierkante kilometer. I
