LEIDEN EN OMGEVING
Partijen willen duidelijkheid
over welzijnsinstellingen
I
Studiedagen over Repatriëring van Indische Nederlanders
sp houdt voet bij stuk in kort geding Slaaghwijk heeft een ontmoetingspunt nodig
ALLERLEI(DS)
CcidócGomoiit
DINSDAG 16 JUNI 1992
IN NAAM DER WET
Sfeer
LEIDEN - Over het alge
meen wordt het voor de kan
tonrechter verschijnen niet
bepaald als een pretje ge
zien. Zeker niet, omdat de
meesten er enkele honder
den guldens armer weer ver
trekken.
Dit gold niet voor een man
die gisteren voor moest ko
men omdat hij binnen de be
bouwde kom 65 kilometer
per uur had gereden. Hij had
namelijk bewust de kans la
ten lopen om een schikking
te betalen en dus zo een
rechtbank-bezoekje te voor
komen. „Ik wilde namelijk
de sfeer wel eens proeven bij
een rechtbank", verklaarde
hij zijn gang naar het statige
kantongerecht aan het Ra
penburg. Blijkbaar had de
man zijn hele leven lang nog
nooit iets illegaals gedaan.
Toen hij voor die ene keer de
wet had overtreden, wilde hij
daar werk van maken ook.
Het openbaar ministerie
bleek echter niet geheel ge
lukkig te zijn met de nieuws
gierigheid van de verdachte.
Alle tijd en moeite die was
gestoken in het uitpluizen
van zijn zaak had wellicht
beter besteed kunnen wor
den aan een zwaardere cri
mineel. „Dit zijn dure proce
dures", baste officier van
justitie M. van der Bel. Zijn
experimenteerdrift moet de
verdachte dan ook bekopen
met een hogere straf. „Ik eis
een hogere boete dan het
schikkingsvoorstel: 110 gul
den". De man kan zich hier
zelfs in vinden, want tja, hij
heeft tenslotte werkelijk te
hard gereden. „Ik hoop dat
dit bezoekje het geld waard
was", voegt rechter Mors
huis hem nog toe. „Mis
schien kunt u nog in hoger
jeroep gaan, om daar eens
ie sfeer te proeven".
Sloop
De verbazing is van zijn ge
richt af te lezen, onbegrijpe-
ijk vindt de man het dat hij
uoert voorkomen voor een
jarkeerovertreding. En dan
ïog wel met een auto die een
luto die hij volgens eigen
'.eggen al vier jaar geleden
ïaar de sloop heeft gebracht,
lovendien blijkt uit het pro-
i es-verbaal dat er een oranje
)pel verkeerd geparkeerd
li itond. En zijn wagen was
och beslist een groene Re-
r' ïault geweest. Volgens
lAMorshuis zijn er twee moge-
ijkheden: óf er is in de jusiti-
iële administratie een letter
ran het kentekennummer
'erkeerd overgeschreven.
k l)f de ware eigenaar van de
iranje Opel rijdt met een
-|Vals kenteken rond. Hij be-
iluit de verbouwereerde au-
imobilist in elk geval vrij te
preken. De meeste verdach-
in zouden zijn blij als ze
chuldig werden verklaard
onder oplegging van straf,
üen vrouw is daar echter niet
I evreden mee: ze eist ook
ïaar geld terug dat ze heeft
noeten betalen als 'weg-
leepkosten'. Ze had haar
iuto geparkeerd aan de
)ude Singel, op een plaats
vaar ze dat formeel gezien
vel degelijk mocht.
«laar blijkbaar stond de auto
linderlijk, zodat een andere
luto niet meer wegkon. De
lame weet dat echter eerder
lan de grote draaicirkel van
touw van die andere auto
an haar eigen hinder
ijk parkeren. „Als de ge-
neente dan vindt dat dat een
underlijke parkeerplaats is,
Haat ze daar dan een parkeer-
'erbod instellen". Opnieuw
tan de rechter nauwelijks
ets anders doen dan haar ge-
ijk geven, en hij belooft de
aak bij de gemeente aan te
taarten.
'hurchilllaan
foor de Leidse kantonrech-
ers hebben al heel wat auto
mobilisten gestaan die een
I loorgetrokken streep op de
Ihurchilllaan overschreden,
fo ook gisteren. De man is
loos, omdat hij pas maanden
ater hoort van de overtre-
„De agent moet mij di
eet achtervolgen en met
lijn neus op mijn overtre-
ing drukken", zegt hij,
Dan leer ik er tenminste
vat van. Nu kan ik me de
ivertreding niet eens herin
ieren en kan me dus ook
'iet goed verweren". Dat is
florshuis met hem eens, en
'erklaart hem schuldig zon-
ler staf .Als alle zaken zijn
fgehandeld heeft een toe-
tijkende agent nog een
iraag aan rechter Morshuis.
Het valt me op dat u de ver
klaringen die een agent op
en proces-verbaal heeft op
geschreven nogal eens in
wijfel trekt", zegt hij, ietwat
leteuterd. Want waar doe je
iet voor als agent, wanneer
e op deze manier overruled
/ordt door de rechter. Voor
Morshuis ligt het eenvoudig:
iDat doe ik echt niet omdat
k twijfel aan de waarheids-
iefde van de agenten. Maar
agenten zijn ook mensen en
naken wel eens een foutje,
'eker als ze veel processen-
'erbaal op een dag maken".
T KITniTM flo Qrviialictioco Partii flrarht van do otinhtina Wolïiin
LEIDEN - De Socialistiese Partij
weigert gehoor te geven aan de eis
van woningbouwvereniging De
Sleutels, om te rectificeren. De wo
ningcorporatie heeft dat geëist om
dat ze vindt dat de SP leugens in de
wereld heeft geholpen door de uit
slag van een technisch onderzoek
te publiceren. Daaruit zou blijken
dat de dakreparatie aan huizen in
de Merenwijk de vochtproblemen
niet heeft verholpen. Vanmiddag
heeft voor de Haagse rechtbank
het kort geding gediend dat De
Sleutels tegen de SP heeft aange
spannen om rectificatie af te dwin
gen. Het onderzoek dat de SP naar
buiten heeft gebracht, was in op
dracht van de stichting Welzijn
Leiden gemaakt door het Voor-
schotens ingenieursbureau Vene-
ma. Die trok de conclusie dat de
vochtproblemen, waarmee vooral
de huizen in de Hoeken, Oorden en
Zijden al jaren kampen, niet waren
verholpen door vernieuwing van
de dakbedekking. Daardopr zou
een bedrag van 1,3 miljoen gulden
over de balk zijn gesmeten. De cor
poratie heeft twee contra-experti
ses laten uitvoeren, waaruit is ge
bleken dat de vochtproblemen niet
samenhangen met vernieuwing
van de dakbedekking maar met
het ontbreken van ventilatiemoge-
lijkheden.
LEIDEN In Slaaghwijk zijn meer
ontmoetingspunten voor de bewoners
nodig. De buujt zou daarom gebaat
zijn bij de komst van een restaurant, of
café of sociëteit. Het vrijkomend pand
van de Stichting Surinamers Leiden
(SSL) aan het Valkenpad zou daarvoor
een goede vestigingsplaats zijn.
Die suggestie was gisteren op te teke
nen tijdens een vergadering van de
wijkgroep sociale vernieuwing in de
Slaaghwijk. De wijk heeft wel een
buurthuis, Op Eigen Wieken aan het
Valkenpad, maar dat is niet altijd 's
avonds open. Bovendien heeft het niet
de functie van een open ontmoetings
ruimte, waar buurtbewoners elkaar
kunnen ontmoeten. Het idee om het
gebouw van de SSL te hergebruiken,
was afkomstig van G. Noordman van
de stichting Welzijn Leiden. „Dat ge
bouw komt leeg te staan en wordt dan
gesloopt. Daar kun je iets beters mee
doen". Haar suggestie kreeg onmid
dellijk bijval van de andere wijkgroep-
leden. Volgens Noordman is het ge
bouw van de SSL eigenlijk de enige lo-
katie in de wijk waar dat mogelijk is.
„In de wijk overheerst de woonfunctie.
Alleen rond het Valkenpad is in het be
stemmingsplan ruimte geschapen
voor openbare gebouwen. Een sociëteit
zou daar wel in te passen zijn. Wil je ho
reca in een ander deel van de wijk
kwjjt, dan moet je woonruimte aan de
voorraad onttrekken én heb je een be
stemmingsplanwijziging nodig. Dat
duurt te lang. In de tussentijd is het
SSL-gebouw al leeg". Extra openstel
ling van het buurthuis is in de ogen
van de wijkgroepleden geen oplossing.
Het buurthuis wordt door de bewoners
onvoldoende gezien als een ontmoe
tingsplaats voor iedereen. Desondanks
zal het buurthuis vanaf september wel
tien uur extra in het weekend geopend
zijn. Het betreft een proef gedurende
een half jaar. Bekeken wordt of de ex
tra openstelling in een behoefte voor
ziet. De proef gaat tien- tot vijftiendui
zend gulden kosten.
Man beroofd
LEIDEN - Een
40-jarige Leide-
naar is gisternacht
beroofd op de Sta
tionsweg. Hij is de
eigenaar van een
eethuis en liep
met de dagop
brengst, 6000 gul
den, naar zijn
auto. Opeens kwa
men twee mannen
uit een portiek die
riepen: „Je geld of
je leven". De man
stond zijn geld af.
waarna de twee
verdwenen.
Voordelen van grote welzijnsfusie niet helder
door
ED K0RFF DE GIDTS
MONIQUE R0S0
LEIDEN De Leidse par
tijen eisen meer duidelijk
heid over taken, functies
en toekomstperspectie
ven van de welzijnsinstel
lingen, voordat er wordt
gepraat over een groot
scheepse fusie tussen
deze instellingen. Alle or
ganisaties die erbij be
trokken zullen worden, de
Stichting Welzijn Leiden,
SKIL, de stichting Oude
renwerk, de Vrijwilligers-
centrale en het Inloop
huis, moeten tegen het
licht worden gehouden.
Vorig jaar werd duidelijk dat
de beide welzijnswethouders
Van Bochove en De Vreeze
aansturen op een fusie tussen
de stichting Welzijn en SKIL
(stichting Sociaal-culturele in
stellingen Leiden). SKIL is de
overkoepelende organisatie
van het club- en buurthuis
werk, de stichting welzijn on
dersteunt vooral bewonersor
ganisaties met faciliteiten en
beleidsontwikkeling. Daarmee
liggen de taken van de beide
instellingen zo dichtbij elkaar,
dat ze nagenoeg naadloos op el
kaar aansluiten, is de stelling
van de beide wethouders. In
middels is ook het bestuur van
SKIL ervan overtuigd dat fusie
met de SWL een verbetering
zou betekenen.
Voor de politieke partijen was
dat één stap te snel. Middels
een motie tijdens de begro
tingsbehandeling vorig jaar,
gaf de PvdA al te kennen eerst
meer duidelijkheid over de te
verwachten voordelen te willen
voordat zij een uitspraak zou
doen. In de motie werd ook ge
zegd dat er andere instellingen
- stichting Ouderenwerk, de
Vrijwilligerscentrale en het In
loophuis - bij betrokken zou
den moeten worden.
Tekortgeschoten
Weliswaar ligt er inmiddels een
ambtelijke notitie op tafel
waarin inderdaad al deze in
stellingen als mogelijke fusie-
partners worden genoemd.
Maar afgaande op de reacties
van de partijen is het college er
de afgelopen maanden nog
steeds niet in geslaagd werke
lijk duidelijkheid te scheppen
in de richting van de gemeen
teraad. Volgens PvdA-fractie-
voorzitter H. Baaijens zou de
gemeente eerst zelf criteria
moeten formuleren over de
functie en effectiviteit van de
diverse instellingen. Pas daar
na kan de discussie met de wel
zijnsinstellingen worden aan
gegaan. „In feite is er van ge
meentewege niets méér ge
beurd dan een half jaar gele
den. De uitspraken zijn nog te
vaag. Het is niet meer dan een
eerste aanzet wat er moet ge
beuren".
Ook J. Laurier (Groen Links)
en A. Geertsema (WD) menen
dat de motie niet voortvarend
genoeg door het college is uit
gevoerd. Geertsema proeft bo
vendien enige bezuinigings
dreiging, nu wethouder De
Vreeze nadrukkelijk de link
wil leggen tussen het welzijns
beleid en de Voorjaarsnota,
waaruit een begrotingstekort
van ruim 7 miljoen gulden is
gebleken. Hij meent dat even
tuele gedwongen samenwer
king in ieder geval met open vi
zier aan de instellingen ken
baar gemaakt moeten worden.
Vooral omdat de beoogde sa
menwerking eveneens een be
zuiniging moet opleveren.
Meeveranderen
wijzend" tegenover een inten
sievere samenwerking met de
overige welzijnsinstellingen in
Leiden. Maar ook directeur A.
Verlaan wil eerst meer duide-
lijkheid over de voordelen van
een samenwerking tussen de
welzijnsorganisaties. „Er moet
wel een basis zijn van waaruit
wij gesprekken voeren met an
dere instellingen. Misschien
datje je door samenwerking op
meer terreinen kunt manifes7
teren, maar dat is nog niet on
derzocht". De SOW heeft al
twee gesprekken met zowel de
wethouders als de de instellin
gen gehad maar tot concrete
standpunten hebben die nog
niet geleid. Verlaan is er in elk
geval van overtuigd dat de hui
dige organisatiestructuur van
het welzijnswerk in Leiden zijn
langste tijd heeft gehad. „Vroe
ger had je problemen, daarvoor
bedacht je een oplossing en
daaraan koppelde je een orga
nisatievorm. Je moet je afvra
gen of die in deze tijd nog wel
wenselijk is. Er zijn nieuwe
vormen van zorg en nieuwe
ontwikkelingen zoals de ten
dens om ouderen zplang moge
lijk zelfstandig te laten wonen.
Daardoor is de samenwerking
al intenser geworden. De vraag
is of je als organisatie daarin
niet moet meeveranderen".
Fietsvierdaagse
Honderden Leidenaars trotseerden gisteravond voetbal en televisie en klommen op de fiets om deel te
nemen aan de traditionele Fietsvierdaagse van Fiets- en toerclub Swift. De komende vier avonden kun
nen zij nog 15 of 30 kilometer per keer wegtrappen in de omgeving van Leiden. Vanwege het voetbal en
met name vanwege de wedstrijd Nederland-Duitsland is vrijdag tot reserve-avond gebombardeerd. De
vrijdag is echter ook bedoeld om een onverwachte regenbui op te vangen. Aan het einde van de rit wacht
elke deelnemer een medaille. foto: wim van noort
Gedenksteen in woonhuis van dichter J.C. Bloem
LEIDEN In het vroegere
woonhuis van de dichter
J.C. Bloem aan de Langebrug
107 wordt vrijdag een gedenk
steen ingemetseld door burge
meester Goekoop. In dit huis
schreef Bloem zijn eerste ver
zen. De dichter was van 1899 tot
1905 leerling aan de Leidsche
Burgerschool. Hij had het niet
gemakkelijk, zeker niet na een
zeer beschermde jeugd in
Oudshoorn (nu Alphen aan den
Rijn) als zoon van de burge
meester. Toen hij als 12-jarige
jongen op kamers ging wonen
in Leiden, kwam de ellende
vlug na elkaar: zijn familie
raakte bankroet, de jonge dich
ter moest 35.000 gulden bij el
kaar bedelen - een bedrag dat
nu gelijk staat met 550.000 gul
den op school bleef hij zitten
en zijn eerste inzendingen naar
een literair tijdschrift werden
afgewezen. Uiteindelijk heeft
hij alsnog erkenning gekregen.
Ter gelegenheid van de onthul
ling heeft de mr J.C. Bloem-
stichting een folder uitgegeven
over de Leidse periode van
Bloem en het werk van de stich
ting zelf.
Man uitgezaagd
na aanrijding
Een 81-jarige Leidse man
moest gisteravond door de
brandweer uit een auto wor
den gezaagd na een onge
val op de Plesmanlaan. Hij
was de passagier van een
73-jarige automobilist, die
tevoren door rood reed 'ko
mend van de Einsteinweg.
De auto kwam in botsing
met de wagen van een 26-ja-
rige vrouw uit Lisse. Beide
auto's zijn totaal vernield. De
81-jarige man werd met een
gebroken elleboog overge
bracht naar het AZL. De an
dere twee kwamen er onge
deerd vanaf.
foto: wim van noort
Rembrandt
Het schilder- en tekengenoot
schap Ars Aemula Naturae
organiseert tijdens de Laken-
feesten weerde Rembrandt te
ken- en schilderdagen. Aan
melden voor deze driedaagse
cursus kan dagelijks op tel:
071-140784. Kosten: f 75.-.
De cursusleïding is in handen
van Fer Hakkaart, Peter Zuur
en Peter Duivenvoorden.
Oog in Oog
Vanaf vandaag is in Museum
Boerhaave (Lange St. Agnie-
tenstraat 10) de tentoonstel
ling Oog in oog te zien. Deze
gaat over ontwikkelingen in
de oogheelkundescheelzien,
kleurenblindheid en alles wat
met het oog te maken heeft. U
kunt uw eigen ogen testen.
Samensteller K. Grooss van
de expositie verzorgt woens
dag om 20.00 uur en zondag
om 14.00 uur een lezing in het
museum. De expositie duurt
tot 29 november. Openingstij
den di-za 10.00 uur-17.00 uur.
zon- en feestdagen 12.00-17.00
uur.
Speelterrein
Morgen wordt om 13.00 uur
het nieuwe speelterrein aan
de Agaat- en Turkooislaan ge*
opend. Met Rad van Avon-
Turken geweigerd in The Jam
LEIDEN Een 27-jarige Leidenaar van Turkse afkomst heeft
aangifte gedaan van discriminatie, omdat hem en een aantal
vrienden een paar dagen geleden de toegang werd geweigerd in
het café 'The Jam', aan de 2e Binnenvestgracht. De portier zei de
jongens niet te willen binnenlaten, omdat er „al genoeg vreem
delingen" binnen waren.
DEN HAAG/LEIDEN -
In Den Haag en omgeving
wonen verhoudingsgewijs
twee maal zoveel Indische
mensen als gemiddeld in
de rest van Nederland. Ze
vormen de grootste groep
'nieuwkomers' van na de
oorlog, maar bij het me
rendeel van de Nederlan
ders is maar weinig be
kend over de herkomst,
oorsprong en reden van
vestiging.
Om vooral de herkenbaarheid
van de Indische gemeenschap
te vergroten worden woensdag
en donderdag in het Acade
miegebouw van de Rijksuni
versiteit Leiden een tweetal
studiedagen gehouden over de
repatriëring van Indische Ne
derlanders. Ook op de Pasar
Malam Besar die van 18 tot en
met 28 juni op het Malieveld in
Den Haag wordt gehouden
staat dit thema centraal.
Precies vijftig jaar geleden, op
8 maart 1942 capituleerde Ne-
derlands-Indië voor de Japan
se bezetter. Vanaf dat moment
nam de geschiedenis een wen
ding, zeker voor de Indische
Nederlanders. In feite is toen
de eerste golf repatrianten
naar Nederland gekomen.
Direct na de bevrijding, op 17
augustus 1945, riep Soekarno
de onafhankelijkheid uit van
de Republiek Indonesië. Een
tweede golf repatrianten was
het gevolg. Met schepen als de
Willem Ruys, de Oranje, de Si-
bajak en de Indrapoera maak
ten vele duizenden Indische
Nederlanders de reis van oost
naar west om in Nederland bij
te komen, van de ontbering van
de oorlog. En met in hun ach
terhoofd de gedachte snel weer
terug te keren om in Indië de
draad weer op te pakken. On
der hen waren veel KNIL-mili-
tairen en bestuursambtenaren
die toen nog niet beseften dat
hun rol in de voormalige kolo
nie wel eens definitief uitge
speeld zou kunnen zijn.
Vreemdeling
Nederland stuurde ondertus
sen militairen naar de oost om
de kolonie te behouden. Veel
Indische mensen kozen tij
dens deze onafhankelijkheids
oorlog of 'Bersiap-tijd' bewust
de zijde van Nederland. Dit
werd hen door de Indonesi
sche regering en de Indonesi
sche bevolking niet in dank af
genomen. Van de ene op de an
dere dag waren ze 'displaced
persons', 'verstotenen' gewor
den. Na de soevereiniteitsover
dracht in december 1949 trok
ken daarom nog eens tiendui
zenden repatrianten naar hun
'vaderland'. Achterblijvers
werden verplicht het Indone-
sisch-staatsburgerschap, het
warga negara-schap, aan te ne
men.
Nederland moedigde dit warga
negara-schap zoveel mogelijk
aan. Het ging zelfs zover dat
Nederland een heus ontmoedi
gingsbeleid voerde om de Indi
sche Nederlanders ervan te
weerhouden hun heil in Ne
derland te zoeken. Ons land
verkeerde in een periode van
wederopbouw en was niet in
gesteld op de opvang van tien
duizenden repatrinaten. Voed
sel en kleding waren op de
bon, en ook aan werk en wo
ningen was een groot tekort.
Dat Indische mensen extra
voedselbonnen kregen en
makkelijk leningen konden af
sluiten voor de aankoop van
een huis en meubelen, schoot
veel Nederlanders in het ver
keerde keelgat. „Eerst een lek
ker leventje in de tropen en nu
hier de boel op komen vreten",
was de mening van velen.
Naast deze praktische proble
men verwachtte Nederland
vooral grote aanpassingspro
blemen. Tweederde van de
300.000 repatrianten was na
melijk nog niet eerder in Ne
derland geweest. „Weet je wel
waaraan je begint", „Je wortels
liggen in Indionesië", „Je kunt
beter helpen bij de opbouw
van je eigen land", waren kre
ten die de repatrianten van of
ficiële zijde kregen te horen.
Maar voor de Indische Neder
landers lag dat heel anders, al
dus Ellen Derksen, mede-orga
nisatrice van de Leidse studie
dagen en zelf in de jaren vijftig
gerepatrieerd. Derksen: „Ze
voelden zich niet langer veilig
in het land van hun jeugd en
door de nationalisatie van ei
gendommen was het voor ve
len onmogelijk geworden zich
economisch staande te hou
den. Ze voelden zich boven
dien geen Indonesiër en wer
den als zodanig ook niet aan
vaard. Maar ook in Nederland
werden ze als vreemdeling be
handeld. Ze werden gediscri
mineerd en als vreemden be
handeld. Het land waar ze van
daan kwamen bestond niet
meer en het land waar ze te
recht kwamen accepteerde
hen niet".
Contractpensions
De opvang van repatrianten in
Nederland was in handen van
het CCKP, het Centraal Comi
té van kerkelijke en particulier
initiatief voor de sociale zorg
voor gerepatrieerden. In eerste
instantie werden de repatrian
ten geplaatst bij familieleden
of in de ^genaamde contract
pensions. Derksen kan zich
nog goed herinneren hoe het
destijds was om in Nederland
een nieuw bestaan op te bou
wen: „Zelf kon ik bij familie in
Nederland terecht, maar het is
bekend dat er in de contract-
pensions niet veel vrijheid
was. Ouders en kinderen wer
den soms uit elkaar gehouden
en bezoek was aan strenge re
gels gebonden. Verder was het
eten wat de pot schaft, want al
die rijst kon onmogelijk vol
doende weerstand bieden te
gen het Hollandse klimaat".
Het sociaal werk stond in de ja
ren vijftig een assimilatiebe-
leid voor dat nog duidelijk de
sfeer van de jaren dertig adem
de. Derksen: „Het was in die
tijd de gewoonste zaak van de
wereld dat een maatschappe
lijk werker bij de repatrianten
langs kwam en controleerde
wat er gegeten werd en of de
kasten wel netjes opgeruimd
waren. Op grond hiervan werd
namelijk bepaald of de Indi
sche Nederlanders al voldoen
de geassimileerd waren om in
aanmerking te komen voor
een eigen woning".
„We mochten «pok niet vaker
dan een keer in de week in
bad. Van huis uit warep we ge
wend om twee keer per dag in
bad te gaan, maar in Neder
land dacht men dat dat niet ge
zond kon zijn. Het is waar, wij
waren vaak niet zo netjes in de
huishouding, maar Nederlan
ders vonden we stinken. Het
stoepje schoon gepoetst maar
vies op hun eigen lichaam. We
knepen onze neuzen voor ze
dicht".
Gezelligheid
De periode 1952 en 1957 was
betrekkelijk kalm maar hier
aan kwam al snel een einde als
gevolg van de Nieuw-Guinea-
kwestie. In Indonesië werden
de anti-Nederlandse gevoelens
steeds sterker en dit leidde er
toe dat duizenden Indische-
Nederlanders als ongewenste
vreemdelingen het land wer
den uitgezet.
Wat de Indische mensen voor
al misten na aankomst in hun
'vaderland' was de gezellig
heid en de gastvrijheid van
vroeger. „Nederlanders von
den we maar stijf en afstande
lijk", weet Derksen zich nog
goed te herinneren. „En gezel
lig bij Nederlandse buren op
de koffie komen en als het zo
uitkomt 's avonds een hapje
meeëten, was er niet bij".
Ondanks de ongezelligheid en
de betutteling door het wel
zijnswerk bestond er weinig
twijfel over de goede bedoelin
gen van Nederland. Lang niet
alle Indische Nederlanders wa
ren echter te spreken over het
aanpassingsbeleid. Schrijver/
journalist Tjalie Robinson riep
in het tijdschrift Tong Tong
(nu: Moessoende Indo-Euro
peanen op hun Indische iden
titeit niet te verloochenen en
goede gewoonten niet af te le
ren. Derksen: „Veel repatrian
ten trokken zich hieraan op.
Uiterlijk pasten ze zich aan
maar thuis hielden ze hun
oude gewoonten in ere".
Aan de andere kant leverde de
eerste Pasar Malam Besar in
1959 nogal wat reactie op van
repatrianten die vonden dat
het benadrukken van de Indi
sche identiteit de assimilatie
in de Nederlandse samenle
ving in gevaar bracht. „Waar
zijn jullie mee bezig", kregen
de organisatoren van diverse
Indische mensen te horen. „De
Indische mensen verdwijnen
en het kunstmatig in stand
houden van het verleden is ten
dode opgeschreven".
Deze groep zou in de jaren
daarna al snel ongelijk krijgen.
De Pasar Malam Besar werd en
wordt ieder jaar door meer
mensen bezocht. Vorig jaar wa
ren er 86.000 bezoekers, maar
naar verwachting komen er dit
jaar nog meer. Daarmee is de
Pasdr Malam het grootste Indi
sche festival ter wereld en een
ontmoetingsplaats voor ieder
een die Indonesië een warm
hart toedraagt.
Op de eerste studiedag, woens
dag. worden aan de Rijksuni
versiteit Leiden een zestien tal
wetenschappelijke lezingen ge
houden over onderwerpen als
het repatrièringsbeleid overzee,
de overtocht en aankomst, het
opvangbeleid, en het repatriè
ringsbeleid in Nederland. De
tweede dag, op 18 juni vindt
plaats in de theatertent van de
Pasar Malam Besar op het Ma
lieveld. Schrijver F. Springer
en de voormalig hoofdredactri
ce van Moesson, Lillian Ducel-
le. vertellen een persoonlijk
verhaal over hun belevenissen
in de roerige jaren rond de
overdracht van Nederlands-In-
dië aan Indonesië. In de mid
dag wordt de documentaire
'Stille Intocht' vertoond die
gaat over allerlei facetten van
de eerste tijd in Nederland.
Verder is er een grote tentoon
stelling ingericht met foto's, do
cumenten, dagboeken, geluids
fragmenten en videobanden.
De studiedag wordt afgesloten
met een forumdiscussie.
