Trendy' Servisch echtpaar noemt 3
orlog in Bosnië onvermijdelijk
BUITENLAND
merika mag verdachten Dodelijke vuilcontainer Vuurwerkfabriek lucht in Bom ontploft Japanse leger mag grens over Benelux wil
it buitenland ontvoeren
vCT
=jitwapening
lange baan
i angst voor
Me Khmer
Bush en Jeltsin hopen op doorbraak
visumplicht
invoeren
voor Serviërs
Zimbabwe: bruid voor 'n paar zakken mais
It
eidócSouoont
DINSDAG 16 JUNI 1992
SHINGTON Het Amerikaanse Hooggerechtshof
f ft gisteren bepaald dat de Amerikaanse overheid ver-
i> hten uit een vreemd land mag ontvoeren en tegen de.wil
dat land mag berechten. Met zes stemmen voor en drie
„>n beslisten de rechters dat het uitleveringsverdrag tus-
'de Verenigde Staten en Mexico de Amerikaanse autori-
^en niet verbiedt een Mexicaanse arts te vervolgen in
tand met de marteldood van een Amerikaanse narcoti-
igent en diens piloot. Het hof weigerde de in 1990 ont-
a rde dokter Humberto Alvarez-Machain naar Mexico te-
te sturen. Het is nu aan de regering-Bush en niet aan de
n irale rechterlijke macht om te beslissen of Alvarez-Ma-
in naar zijn land terug moet worden gestuurd. In een af-
ende opinie schreef rechter John Paul Stevens dat
rschijnlijk „de meeste rechtbanken in de beschaafde
^eld diep verontrust zullen zijn door de monstrueuze be
rt iing die het hof vandaag bekend maakt".
TAMPA Twee negenjarige jongens
uit de Amerikaanse plaats Tampa zijn
om het leven gekomen nadat ze in een
vuilcontainer giftige gassen hadden in
geademd. De jongens zijn hoogstwaar
schijnlijk overleden aan een vergifti
ging door tolueen, dat in lijm voorkomt
en het zenuwstelsel aantast.
Volgens de politie is er in de vuilcontai
ner ook aceton gevonden. Buurtbewo
ners hadden al vaker geklaagd over de
openstaande vuilcontainer achter het
bedrijf Durex International, waarin veel
kinderen spelen.
Een buurtbewoner verklaarde dat de
kinderen vaak uit de container kwamen
gekropen alsof zij onder invloed van
drugs verkeerden.
TOKYO - Bij een ontploffing in een vuur- EïlCi
werkfabriek in de buurt van Tokyo zijn van
daag zeker 40 mensen gewond geraakt. Drie
mensen werden vermist. De oorzaak van de
explosie bij de fabriek Daido Kako Enka
was niet onmiddellijk bekend. Tot 500 me
ter in de omtrek sneuvelden ruiten. In de
buurt van de fabriek brandde een tiental
huizen af. De vermisten zijn familieleden
van de directeur, die zelf gewond raakte.
Kinderen verdronken
NEW DELHI Gevreesd wordt dat onge
veer 80 schoolkinderen zijn verdronken
toen de boot waar zij op voeren gisteren op
een rivier in het zuiden van India omsloeg.
Het ongeluk gebeurde bij Bangere, 1700 ki
lometer ten zuiden van New Delhi.
LONDEN - In het Lon-
dense uitgaanscentrum
West End is gisteravond
een bom ontploft. De poli
tie gaat uit van een IRA-
aanslag. Twee gewapende
mannen dwongen een
taxichauffeur naar de St.
Alban's Street te rijden. Zij
lieten een bom in de taxi
achter, waarop de chauf
feur de politie waarschuw
de. De politie kon de buurt
niet meer ontruimen,
maar ondanks de drukte
op straat vielen er geen ge
wonden.
TOKYO - Het Japanse lagerhuis heeft gisteren het
wetsvoorstel aangenomen dat optreden van het Ja
panse leger buiten het eigen grondgebied voor het
eerst sinds de Tweede Wereldoorlog mogelijk maakt.
Daarmee is een einde gekomen aan een slepend en
emotioneel debat van ruim anderhalf jaar. De socia
listische oppositie ondernam gisteren nog een wan
hoopspoging om de nieuwe wet tegen te houden. Alle
137 socialistische leden van het Japanse parlement
dienden hun ontslag in, hopend daarmee nieuwe ver
kiezingen af te dwingen. Premier Kiichi Miyazawa
weigerde echter het parlement te ontbinden. De ont
slagaanvraag van de socialisten leidde slechts tot uit
stel van de stemming over het wetsvoorstel. De wet
werd door de Liberaal Democraten, die in het lager
huis een meerderheid hebben, aangenomen. De re
gering heeft nu de mogelijkheid het Japanse leger in
het buitenland in te zetten, zij het uitsluitend voor
vredestaken in VN-verband.
RT VAN WIJLAND
,GRADO Hij is do-
aan de kunstacade-
zij is actrice aan het
{oslavische Nationale
eel. Meer in overeen-
iming met de gelden-
ïode dan met zijn mid-
iare leeftijd draagt hij
haar in een opgebon-
staartje. Zij zou met
westerse kleding in
Ban minder opvallen
dat ze nu doet in Bel-
lo.
naam willen ze niet noe-
dat zou maar problemen
len geven. Ze zijn juist
genoeg om als 'opinion le-
serieus te worden geno-
te jong nog om als ouder-
te worden afgedaan. Sa-
benaderen ze kortom het
^Oni"nIjn 'uSÈta J
WftiW./
prototype van het progressie
ve, intellectuele echtpaar, naar
wier mening in Belgrado graag
wordt geluisterd.
En die rol laten ze zich tijdens
de studentendemonstratie te
gen het regime van president
Milosevic ook graag aanleu
nen. „Natuurlijk steunen we
de eisen van onze jongens",
legt hij uit op de vraag waarom
ze naar het plein voor de uni
versiteit zijn gekomen. Milose
vic moet opstappen. „Er moet
een regering van nationale
eenheid komen, alleen met
brede steun van de bevolking
kunnen de problemen van het
Servische volk worden opge
lost".
Tijdgeest
Toch hebben ze Milosevic al
tijd gesteund. Hij heeft Servië
imVners zijn grootheid terug
geven. Waarom de president
dan nu weg moet, kunnen ze
niet precies duidelijk maken.
Hun verklaring heeft meer
met de tijdgeest dan met loya
liteit of principes te maken:
„Milosevic heeft zijn werk ge
daan, zijn tijd is geweest".
Over hun rol tijdens de vorige
demonstraties, die ruim een
jaar geleden al bijna een eind
maakten aan het regime van
de president, blijven ze in het
vage. Niemand wordt graag
herinnerd aan een verloren
slag. Toen slaagden de studen
ten niet in hun opzet, Milose
vic bleef zitten en kwam ster
ker terug dan ooit. Sinds die
tijd is het stil geweest in Bel
grado. Sinds die tijd is het rus
tig geweest in de straten van
Belgrado. Van enig protest te
gen het oorlogszuchtige beleid
van Milosevic wilden de mees
te inwoners van Belgrado niet
weten. Hem afvallen zou al
gauw op landverraad hebben
geleken. Oproeien tegen de na
tionalistische stroom deed een
academische carrière geen
goed.
Ook de kunstschilder en de ac
trice protesteerden niet toen
Vukovar in puin werd gescho
ten, toen Slavonië werd ont
volkt en toen Milosevic of toen
Zagreb werd gebombardeerd.
„Je moet de geschiedenis van
ons volk kennen. Er dreigde
volkerenmoord", verklaart zij.
„De oorlog in Kroatië was een
rechtvaardige oorlog". Zelfs
nu gaat het hen er niet om de
gevechten in Bosnië te doen
stoppen. Dat de inwoners van
Sarajevo verhongeren, dat
prachtige middeleeuwse ste
den worden verwoest, dat er
meer dan een miljoen mensen
op de vlucht zijn gejaagd, dat
alles is niet de reden waarom
ze hier staan. „Het gaat nu om
Servië. We moeten zorgen dat
de situatie hier opgelost wordt
voordat er een burgeroorlog in
de straten van Belgrado uit
breekt", aldus de docent deco
ratieve kunsten.
De oorlog in Bosnië doen ze
beiden af als onvermijdelijk:
„Opnieuw gaat het om onze ge
schiedenis. De moslims en het
westen hebben niet begrepen
dat elke beslissing over de toe
komst van Bosnië zonder in
stemming van de Serviërs tot
deze oorlog moest leiden. Bos
nië kan niet meer gered wor
den, de republiek zal moeten
worden opgedeeld tussen
Kroaten, moslims en Serviërs.
De Serviërs kunnen niet in een
fundamentalistische moslim
staat wonen", weet hij als ge
vraagd wordt wie de schuld
draagt aan de oorlog.
Behalve bij de moslims leggen
ze ook een groot deel van de
verantwoordelijkheid voor het
bloedbad in Bosnië bij het wes
ten. „De EG heeft partij geko
zen, heeft ons nooit begrepen.
Europa had Bosnië nooit mo
gen erkennen. Nu proberen ze
hun fouten op ons af te wente
len en worden we geboycot,
alsof wij de agressors zijn",
luidt de theorie van de actrice.
Studenten en hoogleraren van de universiteit van Belgrado demon
streren tegen de Servische president Milosevic. Hun teksten: 'Hoepel
op', Heeft u voedsel voor onze kinderen?' en 'Waarom hebben wij
geen vrienden?'
FOTOEPA
1c
OM PENH - Uit angst
'f ;en mogelijke aanval van
'j de Khmer heeft de vre-
acht van de Verenigde
'f s in Cambodja de ontwa-
?rig van gedemobiliseerde
li ren en rebellen binnen
heeste demobilisatiekam-
•nten uitgesteld. Sinds de
itie zaterdag begon, zijn
Cambodjaanse militairen
iO rebellen van de Witte
'Ier en de strijdmacht van
Norodom Ranariddh in
ampementen ingekwar-
De grootste guerrillabe-
V ig, de Rode Khmer, blijft
11 tegen demobilisatie ver-
■Jf i. De andere verzetsbe-
ïgen willen zich in ver
met de weigering van de
Khmer niet graag in gro-
ei itallen demobiliseren. De
er mobiliseerde militairen
er bellen brachten ongeveer
voornamelijk lichte wa-
mee en verscheidene
en pantservoertuigen.
e' ikwartiering moet
weken zijn voltooid. De
Khmer wordt gezien als
>e atste hinderpaal in het
sproces.
uw Noriega
-'jgt straf voor
len knopen
II - De echtgenote
legere Panamese dictator
P iel Noriega is wegens de
al van 27 knopen veroor-
tot honderd uur maat-
^jjipelijke dienstverlening,
dad Noriega hoeft in ruil
haar schuldbekentenis
ie' laar de gevangenis. Haar
)e die in de VS wegens
handel terechtstaat,
t mogelijk een veroorde-
ot 120 jaar gevangenis-
Afgezien van de dienst-
ning moet Felicidad ook
=s hade aan de kledingstuk-
^/an 1320,94 dollar (onge-
D' 2300 gulden) vergoeden
31 >or het wegnemen van de
u! en was ontstaan.
WASHINGTON - De Ameri
kaanse president George Bush
en zijn Russische ambtgenoot
Boris Jeltsin zijn vandaag aan
hun top in Washington begon
nen, waarbij zij hopen een
nieuwe doorbraak in het kerri-
wapenoverleg te kunnen aan
kondigen.
Bush en Jeltsin hopen dat hun,
beraad een eind aan de impas
se maakt in het Congres, waar
onenigheid is over het hulp
pakket van 24 miljard dollar
dat de VS en andere westerse
landen beloofd hebben aan
Rusland en andere voormalige
Sovjet-republieken. Jeltsin zal
Bush verzekeren dat hij zijn
economisch hervormingsbe
leid wil doorzetten, maar dat
het tempo hier en daar omlaag
moet om sociale onrust te voor
komen. In een interview met
het televisiestation CNN zei
Bush Jeltsin te willen helpen.
Bush noemde zijn Russische
collega „een moedige man die
in zijn eigen land voor enorme
problemen staat". In Washing
ton zullen Jeltsin en Bush een
vijftiental akkoorden onderte
kenen, waaronder een vriend
schapsverdrag, dat volgens
Jeltsin een doorbraak in de re
laties betekent. Hij telefoneer
de met de schrijver Aleksandr
Solzjenitzyn (73), die in bal
lingschap in de Verenigde Sta
ten woont. Hij vroeg hem naar
Rusland terug te keren en mee
te helpen met het hervor
mingsproces. Jeltsin bevestig
de dat Amerikaanse krijgsge
vangenen uit de Vietnamoor-
log naar de Sovjetunie zijn
overgebracht en in enkele ge
vallen opgesloten zijn in werk
kampen. Mogelijk leven som
migen nog, aldus Jeltsin.
Pagina All: Kan Boris Jeltsin
vaart in hervormingen hou
den?
Idoor
J0 WIJNEN
LUXEMBURG - De Benelux-
landen hebben gisteren in Lu
xemburg besloten dat opnieuw
een visumplicht voor de inwo
ners van alle voormalige Joe
goslavische republieken zal
worden ingevoerd.
Daarna zullen Slovenië en
Kroatië en later mogelijk ook
Bosnië-Hercegovina en Mace
donië van die regel worden uit
gezonderd. Dat betekent dat
uiteindelijk alleen de inwoners
van Servië en Montenegro vi-
sumplichtig worden als ze een
van de Beneluxlanden willen
binnenkomen. De EG-minis-
ters van buitenlandse zaken
hebben Servië gisteren opge
roepen een politieke dialoog
met Kosovo over een mogelij
ke autonomie te beginnen. Ko
sovo behoort tot Servië, maar
heeft een aparte bestuurlijke
status.
In Kosovo wonen voorname
lijk Albanezen die zich door de
Serviërs onderdrukt voelen.
Volgens minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
is in Kosovo een hoogst ge
vaarlijke situatie ontstaan die
slechts door middel van poli
tieke onderhandelingen kan
worden opgelost.
De EG-ministers willen dat de
dialoog tussen Servië en Koso
vo plaatsvindt in het kader van
de Joegoslavische vredescon
ferentie die als gevolg van
de burgeroorlog in Bosnië-
Hercegovina voorlopig is
opgeschort. „Indien Belgrado
de repressie in Kosovo voort
zet, zal dat de normalisering
van de betrekkingen tussen de
EG en Servië in de weg staan",
zei minister Van den Broek
gisteren. De EG-ministers heb
ben overigens de hoogste prio
riteit gegeven aan de humani
taire acties die nodig zijn om
het lot van de bevolking in de
Bosnische stad Serajewo te
verlichten. Vooral het vrijma
ken van de luchthaven van Sa
rajevo is, aldus de ministers
van 'de Twaalf, van het groot
se belang. Portugal, de huidige
voorzitter van de EG, heeft in
tussen nog geen oplossing ge
vonden voor het Macedoni
sche vraagstuk. De EG-erken-
ning van die voormalige Joe
goslavische republiek wordt
opgehouden door Griekenland
dat het niet eens is met de
naam Macedonië. Een woord
voeder van de Griekse premier
Mitsotakis zei gisteren in Lu
xemburg dat volgende week
op de Europese top in Lissabon
pogingen worden ondernomen
om tot een oplossing van de'
Macedonische kwestie te ko-
Afrika onder gesel van droogte (2)
'Michail'
De voormalige Sovjetleider Michail Gorbatsjov, die
momenteel Israël bezoekt waar hij drie eredoctora
ten krijgt, kreeg gisteren tijdens een vaartocht op
het meer van Galilea bezoek van een duif. De 'vre
desduif' landde boven op het hoofd van de man
die in het nabije verleden de Nobelprijs voor de
Vrede kreeg. Vandaag mocht Gorbatsjov een spe
ciale beloning in ontvangst nemen in de vorm van
een aardappel die zijn voornaam draagt. Dr. Avi
Nachmias bedankte Gorbatsjov op deze wijze voor
diens bijdrage aan de versoepeling van de joodse
emigratie uit de voormalige Sovjetunie naar Israël.
De 'Michail' is neutraal beige van kleur en smaakt
goed. Deze aardappel is zeer geschikt om patat
van te maken. Op de vraag of de 'Michail' ook ge
bruikt kan worden voor het distilleren van wodka,
kwam het Israëlische antwoord: „Daar hebben we
eigenlijk niet aan gedacht, maar we denken dat ze
hiervoor net zo goed te gebruiken zijn als elke an
dere aardappel". Gorbatsjov zal morgen de lunch
gebruiken op het onderzoeksinstituut dat de 'Mi
chail' heeft ontwikkeld, maar functionarissen zei
den dat zijn petekind niet op het menu staat.
FOTO: EPA
4PITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI
Ondertussen heeft de karavaan van amphibievoertuigen
;er in beweging gezet. Rob heeft zijn oude plaatsje maar weer
;ocht en realiseert zich nu pas wat er is gebeurd: Lupardi heeft
'omstad aan de rivier in de lucht laten vliegen. En waar gaat de
erf nu heen? Nog een vraag kan Rob niet beantwoorden: waar ter
lag de atoomstad, die zoeven is opgeblazen? Aan boord van
iphibiewagen is een kompas en Rob probeert aan de hand
daarvan te bepalen in welke richting de tocht nu gaat. Hij kan er ech
ter geen wijs uit worden. Bovendien zijn de slaven op Robs nieuws
gierigheid helemaal niet gesteld en ze weren hem af, wanneer hij pro
beert de instrumenten te bekijken. Lupardi heeft de mannen goed in
zijn macht, want uit zichzelf zouden deze ongelukkigen niet op het
idee komen zich te verzetten.
MUTARE In Mutare,
een van de grootste steden
van Zimbabwe, is in de
twee dammen van de
streek nog maar voor 45
dagen water voorradig.
Het bestuur van deze
bergstreek in het oosten
van het land heeft een
noodplan opgesteld waar
bij 100 waterputten
moeten worden geboord
in zes weken tijd.
De dagelijkse consumptie van
water is drastisch gedaald van
65.000 kubieke meter per dag
tot amper 15.000 kubieke me
ter. Elk huishouden krijgt nog
maar 200 liter per dag. De
droogte die zuidelijk Afrika
teistert heeft ook Zimbabwe
niet gespaard. Mutare is niet
de enige stad die droogvalt.
Bulawayo, in de zuidelijke pro
vincie Matebeleland, houdt
ook z'n hart vast en hoopt dat
de regering spoedig iets zal
doen om de dorst van de stad
te lessen.
Maar het is niet alleen water
waaraan men dringend be
hoefte heeft. De bevolking ver
hongert. De oogst is mislukt
door de ongeregelde regens
die dit jaar gevallen zijn in de
hele streek. Maïs, het voor
naamste voedselbestanddeel,
heeft de lijst van tekorten aan
gevuld, waardoor er ellenlange
wachtlijsten zijn voor de leve
ring van het gouden graan.
De droogte was zo erg dat de
oproerpolitie de vrachtwagens
die het meel vervoerden, bege
leidden en tevens de winkels
die het produkt verkochten,
bewaakten. Er zijn gevallen
bekend van mensen die flauw
vielen tijdens het aanschuiven
voor de winkel en een persoon
stierf zelfs in het gedrang van
de massa.
In het parlement vroegen wan
hopige leden zich af waarom er
nergens in het land voldoende
meel te krijgen was. Zij eisten
het ontslag van de minister
van landbouw, Witness Mang-
wende, en van de voorzitter
van de Graanassociatie (GMB),
Cephas Msipa.
Msipa verschool zich achter de
'droogten van 1987/'88, 1990/"91
en 1991/'92, waardoor de voor
raad maïs sterk geslonken is.
Export
In 1987/'88 verwachtte de GMB
een oogst van 1,1 miljoen ton
maïs, waarvan echter maar
402.500 ton werd geleverd. Er
was dus een tekort van 63 pro
cent door de droogte van dat
jaar. Het afgelopen jaar was er
een tekort van 40 procent. Ter
wijl de droogte zijn tol eiste,
zorgde de maïs-export voor
nog grotere tekorten in Zim
babwe's voorraden. In de afge
lopen twee jaar hebben de ex
port-verkopen 30 procent van
inkomsten van de GMB opge
slorpt.
De droogte kan de oorzaak van
het tekort aan maïs, zegt hij,
maar de prijzen die zijn vastge
steld door de regering dragen
er ook toe bij dat landbouwers
het niet langer winstgevend
vinden om maïs te telen.
Al sinds november 1990 besef
te de GMB de waarschijnlijk
heid van voedseltekorten en
men besloot toen al de verkoop
te stoppen. Maar leveranties
die reeds waren besproken,
konden niet meer gannuleerd
wordenaldus Msipa.
Het is de hoogste tijd dat de re
gering met een concreet plan
40 MILJOEN
MENSEN
op de proppen komt in ver
band met de maïs-industrie.
Msipa heeft drie projecten die
een oplossing zouden kunnen
bieden:
1) een import-regel. Wanneer
de nationale reserves onder
het gemiddelde van de GMB
komen, zou er automatisch
maïs moeten worden bij ge
kocht. De voorraad zou nooit
onder een drie-maanden-voor-
raad mogen komen, dat wil ze
gen 300.000 tot 400.000 ton.
2) een andere fïnaciering van
de GMB. Momenteel leent de
GMB van commerciële ban
ken, wat in zelfs de beste tijden
tot 1 miljard Zimbabwese dol
lar kan oplopen.
3) de maïs-reserves in stand
houden. Momenteel heeft de
GMB geen andere keuze
- door de hoge rentevoet en
de politieke druk dan te
Nederzetting in Zimbabwe, met hutten op palen voor het opslaan van
het (weinige) voedsel.
FOTO:ANP
opereren als een privébedrijf.
Dus moet de GMB haar voorra
den wel beperkt houden.
Huwelijk
Zimbabwe importeert maïs uit
de Verenigde Staten en uit
Zuid-Afrika. Maar de droogte
heeft ook voor ontslagen ge
zorgd in de landbouwsector en
er zullen zich nog duizenden
werknemers in de rijen werk
lozen voegen tegen het einde
van dit jaar.
Volgens een oudere landbou
wer in Centraal-Mashonaland
moeten veel gezinnen worden
geholpen met voedsel. Sommi
ge scholen hebben hun deuren
gesloten vanwege de droogte.
In de provincie Masvingo zijn
gevallen bekend van veel te
jonge dochters die uitgehuwe
lijkt worden in ruil voor een
paar zakken maïs. Sommige
bewoners van de grensstreek
tussen Zimbabwe en Zambia
steken de grens over om in
Zambia maïs te kopen.
Door de droogte is er ook een
tekort aan suiker, gedroogde
bonen en keukenolie. Zodoen
de is de prijs van deze produk-
ten fel omhoog gegaan en veel
huispersoneel kan de eindjes
niet meer aan elkaar knopen
met hun gemiddelde inkomen
van 150 Zimbabwese dollar per
maand, waarvan ze meestal
ook hun grote gezinnen (ge
middeld vijf kinderen) moeten
kleden en naar school laten
gaan. Het hoeft geen betoog
dat de regeringspartij van pre
sident Robert Mugabe (Zanu-
PF) niet langer aanzien geniet
bij arbeiders, werklozen en
studenten.
Wanneer de droogte aanhoudt
tot het volgende zaaiseizoen,
zei een regeringsambtenaar,
wordt het leven sociaal en poli
tiek ondraaglijk. De verkiezin
gen van 1995 kunnen het einde
betekenen voor de regerende
partij Zanu- PF. De EG heeft
80.000 ton graan beloofd aan
Zimbabwe. Maar onlangs werd
een schip met 10.000 ton maïs
voor Zimbabwe eerst naar
Cuba gebracht door de beman
ning, die hogere lonen en bete
re werkomstandigheden eis
ten. Door de temperatuur
schommelingen zal de maïs
waarschijnlijk bedorven zijn
wanneer hij eindelijk in Zim
babwe aankomt.
