Expresvervoer wil
eigen luchthaven
Weduwen met part-time baan worden de dupe van nabestaandenwet
Limburg claimt 25 miljoen
voor herstel monumenten
Treinreizigers
straks bespied
door camera's
l<
BINNENLAND
Boek Diana meteen uitverkocht
GPV gaat akkoord met
registreren alternatieve
samenlevingsvormen
£eidóc Soivumt
DINSDAG 16 JUNI 1992 4 i
in
DEN HAAG Weduwen met een part-time
baan houden vanaf 1 januari 1993 minder
geld over. Dat komt door de invoering van
de algemene nabestaandenwet, die in de
plaats komt van de aww. Vandaag praatte
de Tweede Kamer over dit wetsvoorstel van
staatssecretaris Ter Veld van sociale zaken.
Momenteel krijgt iedere vrouw wier man overlijdt
een uitkering die zeventig procent van het mini
mumloon bedraagt. Als er bovendien kinderen on
der de 18 jaar zijn. is dat zelfs honderd procent. Het
doet er niet toe of iemand wel of niet werkt en hoe
hoog het eventuele salaris is. De nabestaandenwet.
die voor vrouwen èn mannen geldt, bepaalt echter Hertrouwen
dat een deel van de uitkering afhankelijk moet zijn
van het inkomen. Dat komt er ruwweg op neer dat
de uitkering kleiner wordt naarmate je meer ver
dient. Vooral voor vrouwen met 'kleine baantjes'
pakt dat nadelig uit.
Vergeleken met het oorspronkelijke voorstel, dat
staatssecretaris Ter Veld zo'n twee jaar geleden in
diende, heeft de Kamer echter wel enige verbete
ringen weten aan te brengen. CDA en PvdA sloe
gen de handen ineen na de kritiek van weduwen,
alleenstaanden en vakbonden. Daardoor geldt de
wet straks niet voor weduwen vanaf vijftig jaar, zo
als Ter Veld wilde, maar vanaf 45 jaar. Ook mag er
in het gunstigste geval zo'n vierhonderd gulden
netto per maand meer worden verdiend zonder dat
dit gevolgen heeft voor de uitkering. Daarnaast
wordt de uitkering van kinderen die beide ouders
hebben verloren (de wet noemt hen 'volle wezen')
verlengd tot het 21e in plaats van 18e jaar.
Weduwen die hertrouwen of weer gaan samenwo
nen krijgen toch twintig procent vari het mini
mumloon als ze kinderen onder de 18 jaar hebben.
Ter Veld wilde voor deze categorie aanvankelijk
helemaal geen uitkering meer verstrekken; zij
vond dat de nieuwe partner dat geld moest opbren
gen. CDA en PvdA hebben er echter met succes op
gewezen dat zo'n nieuwe relatie ook stuk kan gaan
en in dat geval staat de weduwe weer met lege han
den. En tot slot gaan weduwen met kinderen die nu
een uitkering van 100 procent hebben er niet direct
op achteruit. Het bedrag blijft in guldens gelijk, zo
dat deze groep, afhankelijk van de inflatie, in vier a
vijf jaar een uitkering heeft die 90 procent van het
minimumloon bedraagt. Dat is het maximale ni
veau voor alle 'nieuwkomers'.
Overigens krijgt iedereen die weduwe of weduw
naar wordt een half jaar lang een maximale uitke
ring. Daarna worden de nieuwe regels van kracht.
Allenstaanden zonder kinderen hebben recht op
een maximale uitkering van zeventig procent van
het minimumloon. Wie wel kinderen heeft krijgt
twintig procebt meer, maar dan moet het jongste
kind nog geen 18 jaar zijn. Wie werkt, krijgt min
der, al is er dus een bedrag dat men mag verdienen
zonder dat op de uitkering wordt gekort; vijftien
procent van het minimumloon plus 33 procent van
het meerdere.
Veranderd
De nabestaandenwet is volgens Ter Veld nodig om
dat de maatschappelijke situatie danig is veran
derd. Vroeger was een vrouw volledig afhankelijk
van haar man, omdat die het geld verdiende. Kwam
ze alleen te staan, meestal met kinderen, dan had
ze niets en was afhankelijk van de overheid. De
aww, die dateert uit 1959, is op dat principe geba
seerd.
Inmiddels zijn steeds meer vrouwen buitenshuis
i werken, ook vrouwen met kinderen, zodat a
financieel en economisch minder afhankelijk zijn g
geworden. Ook als de partner wegvalt. En mensen ft
die in hun eigen onderhoud kunnen voorzien heb y
ben volgens Ter Veld geen steun van de overheii c
nodig.
De Vrouwenbond FNV, die het protest tegen he
wetsvoorstel leidde, vindt dat de nabestaandenwe >t
te vroeg komt. „Ter Veld schetst een ideaalbeeld'
vindt voorzitter Maria van Veen. „Een uitkerin
voor weduwen kan wat ons bettreft zelfs helemaa
vervallen, maar dan moet wel iedereen werkelijk ii t(
zijn en haar eigen onderhoud kunnen voorzien ,r
Momenteel is daar echt nog geen sprake van". D-[r
bond is wel tevreden met de wijzigingen die de Ka e
mer heeft bereikt, maar blijft bij het standpunt da ri
de grondgedachte achter de wet verkeerd is. Vol e]
gens de Vrouwenbond moet die zijn: wie een part5)
ner verliest, man of vrouw, mag er in inkomen e
niet op achteruit gaan. Van Veen gaf toe dat dez
wet aan dit principe „helaas niet voldoet"
ZOETERMEER - De
bouw van een nieuwe
luchthaven in De Peel kan
Noord-Limburg een
krachtige economische
impuls geven. Veel geld
hoeft die luchthaven niet
te kosten. Er ligt immers
al een militair vliegveld,
dat lichtelijk in onbruik is
geraakt.
Met deze argumenten braken
de internationaal werkende
expresbedrijven gisteren in
Zoetermeer een lans voor de
realisatie van een 'eigen' vlieg
veld. Minister Maij van ver
keer liet gisteren weten niet
zonder meer voorstander te
zijn van het plan.
De Europese expresvervoer
ders hebben de afgelopen ja
ren een stormachtige groei
doorgemaakt. De omzet steeg
tussen 1989 en nu van 1 naar 4
miljard gulden, anno 1990
werkten er 200.000 mensen in
de branche. Omdat de Neder
landse regionale vliegvelden
krap in het jasje zitten, zijn de
vaderlandse expresbedrijven
steeds meer uitgeweken naar
de luchthavens in Brussel en
Keulen. Door De Peel geschikt
te maken voor civiele (nacht
vluchten kan deze activiteit
Weerstand
In het pleidooi voor een eigen
luchthaven hebben de ver
voerders veel weerstand te
overwinnen. Het eerste paard
waarop gewed werd aan
passing van de luchthaven
Beek is gestruikeld, zo gaf
F. Swarttouw, directeur van de
Europese Vereniging van Ex
presscarriers (EEO) toe. Alleen
al de geluidwerende maatrege
len zouden ruim 1,3 miljard
gulden vergen. Bovendien is
een lawine van 30.000 bezwaar
schriften ingediend.
Ook de plannen van de EEO
met betrekking tot De Peel
zijn niet met grote vreugde
ontvangen. Meteen al zetten
de landelijke en regionale
overheden zich schrap. Zo liet
staatssecretaris Van Voorst tot
Voorst weten dat de plaatsing
van geleide wapens op De Peel
een civiele bestemming niet
toelaat. Het ministerie van ver
keer en waterstaat maakt zich
zorgen over de gevolgen voor
het milieu en de bijkomende
infrastructurele kosten. De
burgemeesters van de ge
meenten Berkel, Venray en
Deurne keerden zich tenslotte
mordicus tegen de luchtha
venplannen. Burgemeester J.
Waals van Venray: „De nacht
rust van veel mensen komt in
gevaar".
Snelheid
De vervoerders, waaronder Ex
press, UPS en DHL, vinden 's
nachts vliegen noodzakelijk
omdat de klant die na werktijd
iets aflevert, verwacht dat het
betreffende stuk al de volgen
de ochtend op het bureau van
de geadresseerde ligt. Aanpas
sing van De Peel zou 140 mil
joen gulden vergen, het isole
ren van de woningen nog eens
175 miljoen. De benodigde in
vesteringen kunnen voor een
aanmerkelijk deel door de
branche-organisaties zelf op
gebracht worden en voor het
overige uit de exploitatie van
het vliegveld worden bekos
tigd.
Vanaf het militaire vliegveld
zouden per nacht 25 vliegtui
gen af- en aanvliegen. Op de
luchthaven kunnen zich twee
internationale expresbedrij
ven vestigen. Met name de lig
ging van De Peel bij het Ruhr-
gebied, in het zuiden van Ne
derland en in de nabijheid van
de toekomstige Betuwelijn
maakt de luchthaven voor de
expresvervoerders aantrekke
lijk. In de toekomst, als de
Burgemeesters van gemeenten rond vliegveld De Peel vrezen overlast door nachtvluchten van de ex
presdiensten.
FOTO: SP
hoge-snelheidstrein TGV ook
door Nederland raast, ver
wachten de vervoerders meer
poststukken per trein te kun
nen bezorgen.
Reactie
In reactie op de plannen van
de expresvervoerders om de
militaire vliegbasis De Peel zo
snel mogelijk geschikt te ma
ken voor expresvervoer, zegt
minister Maij (verkeer) niet
zonder meer voorstander te
zijn van uitvoering van dit
plan. Wel zegt zij de suggestie
interessant te vinden militaire
luchthavens ook te gebruiken
voor civiele doeleinden. Maar
volgens de minister voldoen
de militaire terreinen niet aan
de infrastructurele 'eisen die
voor expresdiensten van be
lang zijn. Maij denkt dat er
grote investeringen nodig zul
len zijn. ondermeer voor de
aanleg van platform ruimte en
startbanen, alsmede voor de
ontsluiting van de luchthaven
voor aanvoer van goederen
over de weg. Bovendien, zo
stelt Maij, zou civiel medege-,
bruik moeten passen binnen
de randvoorwaarden die het
ministerie van defensie stelt.
„Het medegebruik mag geen
kosten opleveren voor Defen
sie, het moet passen binnen de
zonering en militaire activitei
ten moeten voorrang krijgen",
aldus Maij.
De Britse auteur Andrew Morton presenteert zijn boek over prinses Diana, waarin hij onder meer sugge
reert dat zij vijf keer heeft geprobeerd zelfmoord te plegen.
FOTO:EPA
DEN HAAG - Het ge
ruchtmakende boek over
het huwelijk van prins
Charles en prinses Diana
was gisteren, op de dag
van de officiële verschij
ning, al uitverkocht.
Het boek verscheen in Groot-
Brittannië, de Verenigde Sta
ten en Nederland. Overal wa
ren de intekenlijsten al hele
maal vol. Volgens directeur
Phil Muysson van Bzztóh, de
uitgeverij die de Nederlandse
versie van „Haar eigen ver
haal" van Andrew Morton in
12.000 exemplaren op de
markt brengt, volgt over twee
weken een herdruk van 10.000
exemplaren. Muysson be
strijdt dat het om slechts een
roddelboek gaat. Hij meent dat
het boek van historisch belang
kan zijn. Muysson acht het
niet onmogelijk dat Charles
nooit meer op de troon komt
en niet alleen omdat zijn moe
der niet van ophouden weet.
Ook verwacht hij dat er dingen
aan het stijve hof zullen veran
deren, bijvoorbeeld dat schei
ding gemakkelijker zal wor
den en dat de „royals" zich los
ser kunnen gaan bewegen.
SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN
MAASTRICHT - De pro-
vincie Limburg maakt
aanspraak op 25 miljoen
gulden rijkssteun voor het
herstel van de door de re
cente aardbeving verniel
de kerken en andere mo
numentale gebouwen,
speciaal in de regio Roer
mond.
Dit heeft de waarnemend com
missaris- der koningin in Lim
burg, drs. J. Pleumeekers- gis
teren aan de Tweede Kamer la
ten weten. De Kamer besprak
vandaag de gevolgen van de
aardbeving. Volgens Pleumee
kers hebben deskundigen, on
der wie vertegenwoordigers
van de Rijksdienst voor Monu
mentenzorg, de schade aan
kerken en andere monumen
ten geraamd op 32 miljoen gul
den. Met 25 miljoen gulden
De schade
aan inventaris
na de
aardbeving in
Limburg was
'slechts' zes
ton, de
puinhoop in
deze
supermarkt in
Herkenbosch
was enorm.
FOTO: ANP
kan evenwel volstaan worden,
zo meent hij, omdat het herstel
van de beschadigde woningen
toekomt met 18 miljoen gul
den uit het Nationaal Rampen
fonds waarin ruim 25 miljoen
gulden is gestort. De gevraag-
kendmaking gisteren door de
Kamer van Koophandel voor
Midden-Limburg en door de
Limburgse Organisatie van
Zelfstandige Ondernemers
(Lozo). Ze hebben een enquête
gehouden onder de bedrijven
de extra bijdrage van het rijk van de doelgroep van 3274 on-
is, aldus de waarnemend com
missaris der koningin, te
rechtvaardigen omdat het gaat
om nationaal cultureel erfgoed
dat zonder spoedig herstel ver
loren gaat. De rijkssteun zou
over driejaar gespreid kunnen
worden. Daardoor worden de
lasten niet al te zwaar, aldus
Pleumeekers.
Bedrijven
Van de recente aardbeving
hebben 456 bedrijven in het
meest getroffen gebied, Mid-
dernemingen met tenminste
één werknemer in de gemeen
ten Roermond, Melick-Her-
kenbosch, Haelen, Roggel en
Heythuyzen. In totaal kwamen
tot 1 juni 456 schademeldingen
binnen.
De schadebedragen variëren
van enkele honderden guldens
tot ruim één miljoen gulden.
De grootste schade ontstond
aan gebouwen, bijna tien mil
joen gulden, en vervolgens aan
technische installaties ruim
1,6 miljoen gulden. Aan inven
taris bijna zes ton en aan pro
den-Limburg, een schade gele- duktie-uitval plus omzetder-
den van ruim dertien miljoen ving meer dan 850.000 gul
gulden. Dit blijkt uit een be- den.
Standaard Uitgeverij/Wavery Productions
Man verdronken
in Rotterdam
ROTTERDAM - Een.man uit
Barendrecht is gisteravond
verdronken in het water van
de Nieuwe Maas in Rotterdam.
Zijn 82-jarige echtgenote kon
worden gered en ligt in het zie
kenhuis. Het echtpaar raakte
om onbekende reden met de
auto te water. Volgens de poli
tie had de man zijn vrouw die
middag uit het verpleeghuis in
de buurt opgehaald waar zij
woonde. Zij is aan een rolstoel
gekluisterd. Het verpleeghuis
wist niet van haar vertrek en
had haar als vermist opgege
ven.
Geen krant ontvangen Bèl tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
DEN HAAG - Het Gere
formeerd Politiek Ver
bond (GPV) kan instem
men met een registratie
systeem van niet-huwe-
lijkse samenlevingsvor-
Zij stelt wel de voorwaarde dat
aan die registratie slechts be
perkte rechtsgevolgen verbon
den zijn. Dat blijkt uit een rap
port dat de Groen van Prinste-
rer Stichting, het wetenschap
pelijk bureau van het GPV,
heeft opgesteld.
In een dergelijk registratiesy
steem kan bijvoqrbeeld een
homohuwelijk worden opge
nomen. Het GPV is er tegen
om andere samenlevingsvor
men volledig gelijk te stellen
met het huwelijk. Het huwe
lijk is in de visie van het GPV
door God ingesteld. De rechts
gevolgen van de registratie
van andere samenlevingsvor
men moeten volgens het rap
port van de Groen van Prinste-
rer Stichting beperkt blijven
tot de materiële sfeer. Daarbij
kan gedacht worden aan uitke
ringen, erfrecht, alimentatie
en dergelijke. Familierechte
lijke gevolgen mogen aan een
dergelijke registratie niet ver
bonden worden, zo vindt het
GPV.
UTRECHT - Gaat na de
boekhandel, het winkel
centrum en de bank nu
ook het openbaar ver
voer permanent door ca
mera's bewaakt wor
den? Als het aan de be-
veilingsdienst van de
Nederlandse Spoorwe
gen ligt wel.
Gisteren heeft de directie
van de NS zich gebogen over
een geheime notitie van de
interne beveilingsdienst,
waarin vergaande voorstel
len tot elektronische bewa
king van perrons en sta
tionshallen worden gedaan.
De geheime notitie, waaro
ver de NS het eerst intern
eens moet worden, is be
stemd voor de ministeries
van verkeer en waterstaat en
van justitie, die de groot
scheepse veiligheidsopera
tie voor een deel gaan beta
len in het kader van het
Breed Platform Bestrijding
Agressie Openbaar Vervoer,
dat in maart van dit jaar zijn
eindrapport bekend maakte.
Het rapport vormde voor
Justitie en Verkeer aanlei
ding 50 miljoen gulden extra
voor de beveiliging van het
openbaar vervoer uit te trek
ken. Van dat bedrag gaat
dertig miljoen in de komen
de drie jaar naar de NS; vijf
miljoen is gereserveerd voor
het streekvervoer.
Den Haag
Bedrijfsbeveiliging wil al
volgend jaar de stations van
Utrecht, Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag met bewa
kingscamera's en centrale
commandocentra gaan uit
rusten. Die zullen 24 uur in
bedrijf zijn. Als de directie
van de NS en de betrokken
ministeries met het voorstel
instemmen, zullen in 1994
ook de stations van Amers
foort, Arnhem, Eindhoven,
Haarlem, Leiden, Nijmegen
en Zwolle met het elektroni
sche bewakingsoog worden
uitgerust.
De door personeel van de
spoorwegpolitie bezette
commando-centra zullen via
de camera-bewaking met
name de perrons en stations
hallen in de gaten gaan hou
den. De kleinere en veelal
onbemande stations zoals
Maarssen, Hilversum Sport
park en 't Harde worden
daarbij evenmin vergeten.
Uiteindelijk zullen alle sta
tions in Nederland van be
wakingscamera's zijn voor
zien en weet de reiziger zich
straks permanent 'bespied'
dan wel 'gedekt' door een
wakend elektronisch oog.
Een prettig vooruitzicht?
Klaas Wierda, secretaris van
Rover (vereniging Reizigers
Openbaar Vervoer, is be
paald niet gelukkig met de
voorstellen van de NS.
„Onze doelstelling is een ef
ficiënt, betrouwbaar en vei
lig openbaar vervoer. Dat
laatste bevorder je volgens
ons alleen maar met vol
doende spoorwegpersoneel.
Dus geen speciale bewa
kingsdiensten of toezicht
houders, maar personeel dat
normale werkzaamheden
verricht. Of je met camera's
onverlaten buiten de trein
houdt, valt nog te bezien".
Wierda vindt het reizen per
trein overigens niet bijzon
der onveilig: „Het heeft te
maken met de samenleving
als geheel. Echt onveilige
plekken op stations of in
treinen zijn er eigenlijk niet.
Als je stations al tot onveilig
gebied gaat verklaren, dan
beschouw je de hele wereld,
dat wil zeggen de openbare
ruimte als geheel als onvei
lig. En dan is het einde
zoek".
Streekvervoer
Streekvervoer Nederland
zegt ook al ver te zijn gevor
derd met een voorstel om tot
een betere beveiliging te ko
men. Woordvoerder M. Gar-
ritsen: „We zijn er volop mee
bezig. Voor het streekver
voer heeft de overheid vijf -
miljoen gulden extra uitge
trokken voor de komende
drie jaar. Daarnaast is er nog
een algemene pot voor zoge
naamde voorbeeldprojecten
voor het ontwikkelen
een algemeen structureel
veiligheidsbeleid".
„Het busvervoer kent van- i
zelfsprekend een andere in
frastructuur dan de spoorwe
gen," aldus Garritsen. „Zo
kennen wij een gesloten 'in-
stapregime', en dat werkt al
preventief. Op spoorwegsta
tions kunnen passagiers mét
of zonder kaartje een trein 1
instappen; in een bus kan
dat niet. Onze maatregelen
liggen eerder in de sfeer van
opleidingen, die het perso-
neel leren omgaan met vor
men van agressief gedrag.
Ook zoeken we het in snelle-
re verbindingslijnen met de
politie zodat die bij moeilijk
heden direct kan ingrijpen".
Zijn bij de betrokken organi
saties de meningen over de
zin van veiligheidspreventie
al sterk verdeeld, in het veld
van sociologen en psycholo
gen wordt nog verschillen-
der over het nut van bewa
kingssystemen gedacht. Zo
vindt de socioloog Lodewijk
Brunt bijvoorbeeld dat de
onveiligheid in de samenle
ving vooral een kwestie van
onveiligheidsgevoelens bij
de burger is, die het idee ver
sterken dat de samenleving
onveiliger wordt. En wordei
met zichtbare preventievi
voorzieningen die gevoelen J
slechts bevestigd.
Welkom
Psycholoog C. Mittendorfl]
directeur van het Instituu
voor Psychotrauma
Utrecht, juicht de voorgeno
men maatregelen van de NJ
daarentegen toe. „Ons insti
tuut houdt zich vooral bezij
met slachtoffers van bank
overvallen en berovingen
zoals bankpersoneel,
angsten die deze mensei
hebben opgelopen, wordei
permanent gevoed en vei
sterkt door de berichten ii
de media daarover,
maatregel die angst verlich
of zelfs wegneemt is dus wel
kom".
Mittendorff vindt het be
zwaar dat een door elektroni
sche ogen bewaakte samen
leving ontaardt in een poli
tiestaat niet opwegen tegei
de voordelen ervan. „Die ca
mera's in de openbafe ruim
te kun je inderdaad opvattei
als een aantasting van je pri
vacy. Maar ze kunnen je oow
het gevoel geven dat er op ja
gelet wordt, datje niet alleen
bent".
Volgens de psycholoog werj
ken dergelijke maatregelen
wel degelijk preventief
„Voor het postkantoor in
Amsterdam hebben ze niet
voor niets geüniformeerd bej
wakingspersoneel neerga
zet. Dat schrikt potentiële
overvallers en berovers kenj
nelijk af, anders deden ze
dat niet. De wetenschap da
er in een ruimte bewakingsi
camera's aanwezig zijn, zal
ze evenzeer afschrikken. De
NS is dagelijks gastheer vaij
miljoenen reizigers en is du(
verantwoordelijk voor eeij
stuk van de openbare ruimte
en voor de veiligheid 'van de
gebruikers daarvan. Dat ei
over hen gewaakt wordt
vind ik een goede zaak. Ha
geeft een gevoel van 'wij ley
ten op u, we zijn met uw wel
zijn begaan'. Bovendien kaj
er door deze maatregelen ij
de toekomst veel snelld
worden ingegrepen".
Ofschoon de geheime notij
vorige week naar de mei
uitlekte, wil de afdelinl
voorlichting van de NS nié
op de inhoud van de notitij
ingaan. „De directie moet ej
eerst over beslissen, en als zl
er al mee instemt, daj
moeten Justitie en Verkea
het nog goedkeuren", aldu!
een woordvoerder van d(
NS. „De berichten die naa
buiten zijn gelekt, zijn ii
grote lijnen juist, maar dat i!
alles wat ik er op dit momenl
over kan zeggen".
