ponsors worden niet rijk
lan het Nederlands elftal
CPB: Nederland houdt
vrijheid van beleid bij
aanpak van problemen
Verplaatsing toelevering zou
oorzaak zijn voor ontslagen
ECONOMIE
21
bonden verliezen
&rt geding tegen V&D
Consument gaat beter na of klacht zin heeft
PTT scoort goed in
onderzoek bezorging
ïtslagen
Grasso
Economie Rusland onder druk
na sluiting van kerncentrales
Kamer wil zo mogelijk
nieuwe fregatten van
Koninklijke Schelde
Extra geld
verplaatsing
boerderijen
(Bou/iant
VRIJDAG 12 JUNI 1992
ECHT - Vroom en Dreesmann (V&D) houdt zich keurig
de gemaakte cao-afspraken over de salarisverhoging voor
Dat vindt president mr. J.M. Vrakking van de rechtbank in
terdam. De dienstenbonden FNV en CNV, de Unie BLHP en
HP spanden tegen V&D een kort geding aan, omdat het con-
woordbreuk zou plegen. Afgesproken was dat in mei de sa-
jaragraaf uit de vorig jaar afgesloten cao zou worden verge-
i met die van andere warenhuizen. Als de loonsverhoging
s hoger zouden zijn dan de 3,5 procent die het V&D-perso-
1 krijgt, zou het verschil in augustus worden bijbetaald. V&D
ert echter bij te betalen. Volgens Vrakking krijgen werkne-
van KBB (Bijenkorf en Hema) weliswaar een loonsverho-
van 4,5 procent, maar over de looptijd van de cao is er spra
in 3,5 procent loonsverhoging. De bonden overwegen een
mprocedure tegen het concern om alsnog hun gelijk te ha-
DEN HAAG De consu
ment gaat meer en meer
na of het indienen van een
klacht bij de geschillen
commissies voor consu
mentenzaken wel zin
heeft als de ondernemer
waarmee men overhoop
ligt, niet via de brancheor
ganisatie bij de commissie
is aangesloten.
Uit het gisteren verschenen
jaarverslag van de overkoepe
lende stichting blijkt dat de ge
schillencommissies in 1991 elf
procent minder klachten bin
nenkregen dan het jaar ervoor;
een daling van 5.830 naar
5.160. De daling wordt vooral
veroorzaakt door de zeer forse
vermindering van het aantal
zaken tegen ondernemers die
de geschillencommissie niet
erkennen. De in 1990 ingevoer
de registratieregeling heeft er
blijkbaar toe geleid dat consu
menten voor zij een zaak indie
nen, beter nagaan of de onder
nemer aan de behandeling van
het geschil meewerkt, zo con
cludeert de stichting.
Opvallend in het jaarverslag is
dat de commissie reizen een
aantal uitspraken deed over
geschillen die samenhingen
met de Golfcrisis en de burger
oorlog in Joegoslavië. Reis
organisatoren die vroegtijdig
toeristen uit Tunesië en Joego
slavië repatrieerden wegens
oplopende spanningen daar,
werden in het gelijk gesteld.
De commissie hield daarbij re
kening met de negatieve rei
sadviezen van het ministerie
van buitenlandse zaken voor
die landen.
Indien de touroperators de reis
voor het vertek annuleerden
was er wel recht op teruggave
van de reissom. Ook een reis
organisator die te lang wachtte
alvorens tot repatriëring over
te gaan, waardoor de terugreis
per vliegtuig niet meer kon
omdat het vliegveld dicht was,
moest schade uitkeren.
In een ander geval werd de
consument een schadevergoe
ding toegekend omdat de reis
organisator voorafgaand aan
het reisadvies van buitenland
se zaken de situatie in Joego
slavië veel te rooskleurig had
voorgesteld. De ongeruste con
sument had zich door de ge
ruststellende mededelingen
van de reisorganisator laten
overhalen om toch naar hel
land te gaan. waar hij werd ge
confronteerd met ernstige on
geregeldheden.
DEN HAAG - De PTT is als tweede uit de bus gekomen in een
Europees onderzoek naar de snelheid van postbezorging. Van de
briefpost (en pakjes) werd dit jaar jaar 81 procent besteld op de
eerste werkdag na het posten. Het onderzoek is gisteren bekend
gemaakt door de 'winnaar', de Britse Royal Mail, dat 90 procent
binnen een dag bezorgde.
Volgens cijfers over 1991 van PTT Post werd vorig jaar 89 procent
van het particuliere berichtenverkeer binnen 24 uur bezorgd en
93 procent van het zakelijk verkeer. Het gecombineerde cijfer
voor Nederland in het nu verschenen Europese vergelijkende
onderzoek bedroeg vorig jaar 74 procent. In de meest recente cij
fers komt Italië er het slechtst af: 14 procent komt de dag na het
posten bij de ontvanger aan, terwijl het tarief het op één na het
hoogste is. Spanje volgt met 37 procent, maar de Spanjaard be
taalt dan ook de minste porto. Het tarief in Nederland en Het
Verenigd Koninkrijk is hetzelfde.
eijf HAAG Rijk wor-
ze er niet van, de
van het Neder-
voetbalfelftal. Toch
belangstelling voor
~nisoring groot. Voor ge-
3,5 ton per jaar
de subsponsors
het predikaat „offi-
sponsor van Oranje"
oc(neten.
loofdsponsor telde voor
/eejarig sponsorschap on-
;r drie miljoen gulden
De terugbetaling van dat
g zit voornamelijk in ge-
a( kte goodwill en naamsbe-
ïeid. De directe voorde-
ijn moeilijk te meten,
de sponsors zijn over het
leen zeer tevreden,
insors hebben verschil-
redenen voor het trek-
an de portemonnee voor
e. Vliegtuigmaatschappij
avia wil zich vooral profi-
als dé maatschappij die
reizen verzorgt,
kzij de sponsoring heb-
ve nu het vervoer van
g e supporters naar het EK
gen. Dat zou zonder de
alcontacten onmogelijk
geweest", aldus woord-
er T. Moeskops. „Ook
nl10
voor het Belgisch elftal hebben
we via onze contacten reizen
geregeld".
Een tweede voordeel ligt op
het gebied van het cadeautjes
uitdelen, de zogenaamde rela
tiemarkering. „Onze klanten,
voornamelijk touroperators,
kun je niet meer blij maken
met een weekje op een Grieks
eiland, dat kennen ze wel.
Kaartjes voor het EK is echter
nieuw en dat wordt gewaar
deerd. Op die manier kunnen
wij originele en exclusieve
cadeautjes uitdelen aan onze
klanten".
Volkssport
Tevreden klanten is voor Na-
tionale-Nederlanden (NN) ook
een van de redenen voor spon
soring. „De tussenpersonen
die onze verzekeringen verko
pen krijgen soms kaartjes voor
een wedstrijd van het Neder
lands elftal. Dat wordt hogelijk
gewaardeerd. Daarnaast is de
sponsoring van het Neder
lands elftal voor NN vooral een
manier om de naamsbekend
heid op te voeren. Voetbal is de
volkssport nummer een, dus
een ideale manier voor recla
memaken. Je ziet het aan Ae-
gon (sponsor van de Neder
landse schaatsploeg), die in de
wintermaanden de bekend
heid enorm ziet stijgen. NN
kiest daarvoor het Nederlands
elftal", aldus Pernis van de af
deling sportsponsoring.
Piet Zoomers is het bedrijf dat
Oranje in het pak steekt. B.
van Raan, hoofd pr, is zeer te
vreden over de bekendheid die
Piet Zoomers heeft gekregen
door de sponsoring. „Wij zitten
met onze kledingzaak in Wilp,
een klein dorp dat niemand
kent. Via Oranje komen er
mensen bij ons die anders
nooit van ons bestaan op de
hoogte zouden zijn geweest.
Daarnaast hebben we een gro
te order van Philips gekregen,
dankzij onze contacten via het
Nederlands elftal (Philips is
ook sponsor)".
„Wat doet in godsnaam een ac
countantsbureau op de shirts
van het Nederlands elftal"?,
heeft Coopers Lybrand Dijk
er en Van Dien (C&L) vaak te
horen gekregen. „Feitelijk het
zelfde als de andere sponsors,
naamsbekendheid en relatie
markering", aldus L. Stumpel
hoofd marketing. „Vergeet
niet dat C&L sterk is vertegen
woordigd in het midden- en
kleinbedrijf. Dat zijn gewone
mensen bij wie het voetbal
sterk leeft. Wij hebben in Ne
derland ongeveer 40.000 klan
ten en een groot deel daarvan
kunnen we en plezier doen
met een kaartje voor een inter
landwedstrijd".
Wij-gevoel
Daarnaast had C&L nog ande
re redenen voor de sponsoring.
„Ten eerste werkt het ook naar
binnen toe. C&L is ontstaan
uit een groot aantal fusies. We
moesten binnen de onderne
ming een „wij-gevoel" creeër-
en. Daarvoor is het Nederlands
elftal erg geschikt,, omdat bij
na iedere Nederlander, en dus
ook ons personeel, van voet
ballen houdt. Daarnaast wil
den we ons ook profileren als
Nederlandse onderneming,
ondanks onze buitenlandse
naam". Naamsbekendheid en
het fêteren van relaties zijn de
belangrijkste voordelen van
sponsoring van het Neder
lands elftal. Probleem is dat de
voordelen moeiljik te meten
zijn. „Bij de huldiging van het
Nederlands elftal in Duitsland
is ons reclamebord een half
uur in beeld geweest", aldus
Tranasavia-woordvoerder
Moeskops. „Reken je dat om
naar een halfuur reclametijd,
dan levert het enorm veel geld
op. De vraag is natuurlijk hoe
Ruud Gullit en Adri van Tiggelen delen handtekeningen uit, met de naam van de hoofdsponsor op het shirt.
veel mensen het reclamebord lijk op dat moment",
bewust gezien hebben. Men- Incidenteel zit er een order
sen kijken naar de huldiging vast aan de sponsoring, maar
en niet naar een sterreclame, dat is meer leuk meegenomen
Ze zijn dus minder ontvanke- dan onderdeel van de strate
gie. De contracten komen veel
al pas in een later stadium, via
contacten in het sponsorwe
reldje. Bedrijven die diensten
verlenen aan het Nederlands
elftal geven op die manier hun
visitekaartje af en hopen dat
dat gezien wordt door anderen.
Bij Piet Zoomers en Transavia
werkte dat goed.
OSCH - Bij Neder-
dochterbedrijven van
koninklijke Machinefa-
(Jrasso (industriële koel-
estechniek) verdwijnen
kort 100 van de huidige
ieidsplaatsen. Gedwon-
tslagen zijn daarbij on-
delijk, zo heeft mr. C.A.
secretaris van de ven-
lap, bevestigd. De reor-
tie vergt 22.5 miljoen
aan voorzieningen,
is sinds januari dit jaar
l eigendom van de
machinefabriek GEA.
buitenlandse vestigin-
Groot-Brittannië, Span-
rankrijk (in totaal onge-
50 werknemers) is met
itructureringen eind vo
ir reeds een begin ge-
instenbond
st sluiting
dy-keten
'HT - De Diensten-
'NV heeft ernstige ver-
ns dat alle 45 Tandy-
s (computers en toebe-
in Nederland zullen
gesloten. De vrees be-
lat de 188 werknemers
lat komen te staan, zo
een vakbondswoord-
r gisteren mee. Uit een
et Canadese moederbe-
itertan uitgegeven ver-
blijkt volgens de dien-
nd dat de drastische
e in Nederland deel uit
van een wereldwijde re-
Die zou noodzake-
in als gevolg van de
resultaten over 1991.
dictie van de Nederland-
Jging was niet voor com-
jj- ir bereikbaar.
Fokker-personeel aan het werk. De bonden vrezen voor een massa-ontslag.
AMSTERDAM - Het getal van
vijf- tot zesduizend is volgens
betrouwbare luchtvaartkrin
gen genoemd als de uitkomst
van een scenario waarin er van
wordt uitgegaan dat de Duit
sers de toelevering van onder
delen naar de eindlijn van de
Fokker 100 op Schiphol zoveel
mogelijk zullen verplaatsen
van de sub-vestigingen van
Fokker Aircraft in Nederland
(Hoogeveen, Drechtsteden)
naar Dasa-vestigingen in
Duitsland.
Volgens districtsbestuurder P.
van Bers van de Industriebond
FNV lijkt dat onlogisch omdat
de loonkosten in Duitsland
aanzienlijk hoger zijn dan in
Nederland. Volgens het scena
rio waaraan de bonden refere
ren is juist dat de reden dat
Deutsche Aerospace het'werk
op den duur naar Duitsland
zou halen. De hogere prijs van
de toegeleverde onderdelen
zou Deutsche Aerospace in de
kaart spelen omdat dit de
winst van Fokker drukt en
daardoor op den duur ook de
koers van de door Dasa te ver
werven aandelen.
Van Bers zegt dat de bonden
mogelijk hele nauwgezette af
spraken met Fokker en Dasa
moeten maken over voorko
men van het weglekken van
werkgelegenheid. Bij het be
drijf werken momenteel 13.000
mensen.
Rus wordt
- deelhouder
OU - Elke Rus krijgt
papieren waarmee aan-
unnen worden gekocht
heidsbedrijven die ge
leerd worden, aldus een
ng van de Russische re
gisteren. Iedere burger
i december waardebon-
in 7000 tot 8000 roebel,
rie tot vier gemiddelde
ialarissen. Een groot
an de staatsbedrijven
n september en oktober
irmd tot naamloze ven-
ippen. Het staat de
vrij aandelen te nemen
waardepapieren te ver-
aldus Anatoli Tsjoe-
regeringsverantwoor-
voor de privatisering.
>nnen de bonnen wor-
hoken in door de rege-
lo sedgekeurde privatise-
o ndsen.
Ook bij blijvende zelfstandig
heid bestaat volgens Van Bers
dus het gevaar dat werkgele
genheid afneemt. In dat licht
beschouwt hij samenwerking
met Dasa nog steeds als een
goede optie, vooral omdat dat
concern onder de paraplu zit
van moederbedrijf Daimler-
Benz. Dat moet in staat wor
den geacht het geld bij elkaar
te brengen dat bij Fokker ont
breekt voor toekomstige vlieg
tuigontwikkeling.
DEN HAAG - De infra
structuur, het opleidings
peil en onderwijs, de pen
sioenvoorziening en het
peil van de bedrijfsinves
teringen zijn volgens di
recteur Zalm van het Cen
traal Planbureau (CPB) dé
sterke punten van de Ne
derlandse economie.
Daar staan echter „problemati
sche terreinen" tegenover: Het
milieu, de specialisatieproble
men van de industrie, de ver
grijzing, de beperkte werking
van de dienst- en financiële
markten, de „rigide" arbeids
markt en de uitgedijde verzor
gingstaat.
Deze analyse schetste Zalm
gisteren tijdens de presentatie
van 'Nederland en drievoud',
een verkenning van de Neder
landse economie tot 2015. Het
Planbureau pleit, afhankelijk
van het gekozen scenario in
sterke of minder sterke mate,
voor herziening van het sociale
(en fiscale) stelsel en een bete
re werking van de arbeids
markt. Niets doen betekent
dat na de eeuwwisseling de wal
het schip keert. Nederland
houdt volgens Zalm op deze
terreinen ook na de Europese
eenwording de „beleidsvrij
heid" er wat aan te doen.
Infrastructuur
Nederland heeft als sterke in
frastructurele punten een goe
de zee- en luchthaven en uit
stekende telecommunicatie.
Het wegennet bevindt zich Eu
ropees in de „middenmoot".
Het opleidingsniveau en het»
onderwijs zijn hoog, al willen
„anderen" volgens Zalm an
ders doen geloven. De pensi
oenvoorziening op basis van
kapitaaldekking betekent dat
Nederland goed voorbereid is
op de vergrijzing van de bevol
king in de volgende eeuw.
Ook de bedrijfsinvesteringen
springen er goed uit. Dat geldt
niet alleen voor de materiële
investeringen, maar ook die in
kennis en ontwikkeling. Ook
hier schat het Planbureau Ne
derland gunstiger in dan bij
voorbeeld de werkgeversorga
nisaties. „Deze punten moeten
we sterk houden; verval kan
snel komen".
Het milieuprobleem is in Ne
derland met zijnvgrote bevol
kingsdichtheid, vervuilende
industrie (landbouw, chemie)
en rivieren die het vuil van de
buren binnen brengen, aan
zienlijk. Zelfs bij de grootste
inspanning zullen de doelstel
ling van het Milieuplan (NMP
Plus) niet worden gehaald, al
komt het er wat betreft verzu
ring en bodemsanering dicht
bij.
C02-uitstoot
Vooral de beperking van de
C02-uitstoot is moeilijk, waar
bij wel moet worden aangete
kend dat het Planbureau in het
rapport geen plaats inruimt
voor de (politiek omstreden)
uitbreiding van kernenergie.
Zalm meent dat Nederland
aan een „versnelde upgra
ding" van de eenzijdige indus
trie (met lage groeimogelijkhe
den) toe is. „Die moet hoog
waardiger en minder vervui
lend worden."
De vergrijzing mag dan wat in
komensverstrekking betreft
zijn op te vangen via de goed
gefinancierde pensioenen, er
ontstaat wel een opwaartse
druk op de arbeidsongeschikt
heid en de kosten van de ge
zondheidszorg, die in alle sce
nario's meer geld vergt.
Ook de gebrekkige werking
van diverse markten, bij voor
beeld in de dienstverlening en
de financiële sector, is een na
delige factor voor ons land.
Volgens Zalm zijn die markten
de afspiegeling van „risico
mijdend gedrag".
Zalm pleitte voor een vernieu
wing van de Nederlandse over
legeconomie, die „sleetse plek
ken" vertoont. Volgens hem is
er zelfs meer overleg dan in de
jaren '50 (toen het overlegmo
del de basis vormde voor een
geslaagde wederopbouw),
maar worden er heel weinig za
ken gedaan. „Van het gedisci
plineerd nakomen van afspra
ken komt steeds minder te
recht. In Den Haag worden af
spraken gemaakt, die men niet
blijkt te kunnen nakomen".
Een hernieuwd overlegmodel
zou volgens één van de scena
rio's de basis kunnen vormen
voor het in grote lijnen over-
eindhouden van de verzor
gingsstaat.
LONDEN De economie
van Rusland komt zwaar
onder druk te staan als
kerncentrales eerder wor
den gesloten dan volgens
schema zou moeten. De
schade zou ongeveer 600
miljard dollar bedragen,
zo heeft het ministerie
van kernenergie gisteren
verklaard.
Het ministerie reageerde op
voorstellen van een groep des
kundigen van de Russische
academie van wetenschappen.
Die stelt voor een aantal kern
centrales om veiligheidsrede
nen eerder dan voorzien te
sluiten. Het ministerie is niet
van plan kerncentrales te slui
ten tenzij er voldoende zeker
heid is over vervangende ener
giebronnen.
De deskundigen spreken on
der meer over kerncentrales in
Novovoronezj, Kola, Koersk,
St Petersburg en Smolensk.
Het zijn centrales van het
WER-230 type en van het
RBMK-type, zoals de kerncen
trale in Tsjernobyl. In totaal
staan er in Oost-Europa zestig
kerncentrales, waarvan zes
tien van het RBMK-type. Van
die zestien werken er door slui
ting van „blok 2" in Tsjernobyl
nog vijftien.
De onveiligheid van de kern
centrales in Oost-Europa en
een oplossing van dit pro
bleem krijgen steeds grotere
prioriteit in de discussies tus
sen de regeringen van wester
se landen. Het thema staat ook
centraal op de topconferentie
van de zeven grootste indus
trielanden (G-7) in München in
juli. Er zijn al voorstellen ge
daan om in drie fasen uiteinde
lijk de gevaarlijkste centrales
te sluiten en andere te renove
ren.
De economieën van Oost-Eu
ropa zijn sterk afhankelijk van
kernenergie. Voor een eenheid
Bruto Nationaal Produkt ge
bruiken deze landen twee- a
driemaal zoveel energie als in
West-Europa.
Rabobank gaat
akkoord met
voordracht van
Wim Meijer
ASSEN/UTRECHT - De com
missaris van de koningin in
Drenthe, Wim Meijer, kan zijn
ontslagbrief gaan schrijven.
De Algemene Vergadering van
de Rabobank, het hoogste or
gaan binnen de bank, is zoals
verwacht gisteren in Utrecht
akkoord gegaan met de voor
dracht om Meijer te benoemen
tot beoogd voorzitter van de
Raad van Beheer. Hij zal mr.
O.W.A. Baron van Verschuer in
1993 opvolgen, die dan met
pensioen gaat. Meijer kondig
de zijn onverwachte overstap
naar de Rabobank in maart
van dit jaar aan.
DEN HAAG - Het is de
Tweede Kamer een hef
ding waard als voor de
ontwikkeling en bouw van
twee nieuwe luchtverde-
digings- en commandofre
gatten voor de marine de
keus valt op een ontwerp
van de Koninklijke Schel
de in Vlissingen.
Maar als de balans uiteindelijk
doorslaat in het voordeel van
een door Duitsland ontwikkeld
alternatief, moet de samenwer
king hoe dan ook plaatsvinden
op gelijkwaardige basis. De ka-
mercommssie voor defensie
heeft dit staatssecretaris Van
Voorst tot Voorst gisteren te
verstaan gegeven tijdens een
overleg over komende aan
schaf van de twee nieuwe fre
gatten.
De bewindsman zegde de com
missie toe dat hij geen onom
keerbare beslissingen zal ne
men, alvorens de Kamer te
raadplegen. Bovendien kan er
geen sprake van zijn dat bij sa
menwerking met bijvoorbeeld
Duitsland, Nederlandse exper
tise eenzijdig zou worden weg
gegeven. „Als je het hebt over
samenwerking, gaat het er niet
om uitverkoop te houden en
eenzijdig te belangen uit te
dragen", verzekerde Van
Voorst.
De bewindsman mag van de
kamer zijn studie voortzetten
naar de twee mogelijkheden
die hij onderzoekt voor de ver
vanging van de huidige fregat
ten de Tromp en de De Ruyter,
zoals aangekondigd in de De
fensienota. Die studie kan zo
als het nu staat eind dit jaar
zijn afgerond.
DEN HAAG - Staatssecreta
ris Gabor van natuurbeheer
wil 100 miljoen extra uittrek
ken om de verplaatsing van
boerderijen uit natuurgebie
den te financieren. De aan
koop van landbouwgrond ten
behoeve van de natuur wordt
gedaan door het Bureau Be
heer Landbouwgronden
(BBL), onderdeel van het mi
nisterie van landbouw. Het
BBL moet de komende jaren
jaarlijks 3000 hectare land
bouwgrond extra aankopen
voor natuur. Momenteel koopt
het BBL jaarlijks in totaal
ruim 4000 hectare grond aan.
Om de aankoop van grond te
stimuleren wil Gabor agrariërs
financieel tegemoetkomen bij
de verplaatsing van hun be
drijf. Daartoe zal het BBL het
betreffende bedrijf kopen te
gen de normale agarische
waarde en voor de grond 10
procent extra.
