„Grote geld creëert geweld"
Hotel Stallet in Atvidaberg wordt voetbalhandelscentrum
Ralf Edström denkt met
weemoed aan Nederlani
Ccidóc Souocwit
SPORT
Voorzitter Lennart Johansson van de Europese Voetbal Federatie
VRIJDAG 12 JUNI 1992 1
ATVIDABERG Als Berti
Vogts zich consequent had op
gesteld was het Duitse elftal
tijdens het Europees kampi
oenschap behoorlijk onthand
geweest.
De bondscoach eiste een paar
maanden geleden dat zijn spelers
voor het vertrek naar het trainings
kamp in Zweden duidelijkheid
konden verschaffen over hun voet
baltoekomst. Maar in Atvidaberg
dachten gisteren nog viif snelers na
over hun toekomst en is de eerste
transfer inmiddels al beklonken.
De vrees van Vogts voor spelers die
tijdens een groot titeltoernooi te
veel door transferbeslommeringen
in beslag worden genomen stamt
uit 1978. Bij het WK in Argentinië
deelde hij een kamer met Rainer
Bonhof. Hij ergerde zich aan het
onophoudelijke telefoonverkeer
tussen Valencia en zijn huidige as
sistent. Dat mondde weliswaar uit
in een lucratieve transfer, preste
ren deed Bonhof niet. En Duitsland
werd uitgeschakeld in de tweede
ronde. „Spelers die in onderhande
ling zijn over een nieuw contract
büjven thuis. Ik wil in Zweden
niets horen van transfers maar
rust", sprak Vogts duidelijke taal.
Maar die woorden bleken slechts
loze kreten. En daarom groeide ho
tel Stallet in Atvidaberg de afgelo
pen dagen uit tot een waar voetbal
handelscentrum. De transferperi
kelen drongen het openingsduel
van Duitsland vandaag in Norrkö-
ping tegen de GOS volledig naar de
achtergrond. Manager Michael
Meier van Borussia Dortmund
maakte tijdens de eerste persconfe
rentie van de Duitsers op Zweedse
bodem melding van de komst van
Stefan Reuter. Hoe vers die verbin
tenis nog is bleek al spoedig. Sprak
Meier van een huurovereenkomst
voor twee jaar, de rechtsback gaat
ervan uit dat hij de komende vier
seizoenen de kleuren van Dort
mund verdedigt.
Jürgen Klinsmann voelt zich één
van de belangrijkste slachtoffers
van het zwakke jaar dat Inter Mi
laan doormaakte. Maar zijn zeker
lijkende transfer naar Real Madrid
is uiterst dubieus geworden. Drie
weken geleden al bereikte Klins
mann een mondeling akkoord met
Leo Beenhakker. „Ik wilde graag
aan de wensen van Berti Vogts vol
doen en de zaak voor het EK afron
den. Daarom ben ik een week gele
den zelfs naar Madrid gereisd met
de bedoeling een contract te teke
nen. Maar de president (Mendoza;
red.) vroeg me nog even te wachten.
Na het verspelen van het Spaanse
kampioenschap is er bij Real een
nieuwe situatie ontstaan. Beenhak
ker wordt waarschijnlijk weer tech-
nisch-directeur. Het is de vraag wat
zijn opvolger met me wil. Mijn
transfer is twijfelachtig geworden".
Verdere aanstaande mutaties be
treffen Rudi Voller, 32 jaar inmid
dels, die op het punt staat om AS
Roma te verlaten.
Nog tijdens het EK hoopt Andreas
Brehme, nu nog eigendom van In-
ter Milaan, de naam van zijn nieu
we werkgever in Spanje bekend te
maken.
De coulante houding van Vogts ten
opzichte van Brehme (wiens naam
in Barcelona wordt genoemd) heeft
al tot botsingen geleid. Thomas
Helmer werd bijna uit de selectie
gestoten omdat zijn onderhandeli)Rl
gen met Bayern München uitlek
Met een brede glimlach kon
naar Brehme wijzen. Möller w< in
uitgesloten voor een training 0ja'
dat hij openlijk in hotel Stallet n ,n'
zijn zaakwaarnemer onderhandlt p
de. De grootste straf kreeg Mol ha;
woensdagavond toen Vogts zijn i
stelling aan de spelers belce r(
maakte. Hij neemt naast Samn,mi
plaats op de bank omdat Vogts
gen de GOS voor een middenv j
met Doll en Effenberg kiest
Hassler de sleutelrol toebedeelt.
Ralf Edstrqr
na één vaiL
zijn triomfejéf
in Nederlajéi
de bekerv
van PSV c
Ajax dankii
een doelpijg
van de
Zweed.
FOTO Afla
UEFA-voorzitter Lennart Johansson (links) hoopt bij EK in eigen land op meer goodwill voor voetbal. Rechts FIFA-voorzitter Joao Havelange en midden de Welshman Tommy
Corse.
FOTO: EPA
GOETEBORG - Ralf Ed
ström zou het liefst van
daag nog het vliegtuig
naar Nederland pakken.
Met weemoed denkt de
40-jarige Zweed terug aan
zijn succesvolle periode
bij PSV, waar de sterk
koppende spits tussen
1973 en 1977 zijn grootste
triomfen als voetballer
vierde.
Privé-omstandigheden weer
houden Edström er evenwel
nog van zijn woonplaats Göte-
borg te verlaten. „Zes jaar ge
leden ben ik gescheiden", legt
Edström uit. „Ik heb twee kin
deren uit dat huwelijk. Een
jongen van 16 en een meisje
van 12 kan ik het niet aandoen
nu al naar het buitenland te
vertrekken. Om de week zijn
de kinderen een weekeinde bij
mij. Niet alleen voor mij erg
belangrijk, maar ook voor die
twee. Ze hebben al genoeg el
lende meegemaakt. Gelukkig
kan mijn huidige vrouw, bij
wie ik ook een kind heb, het
goed met ze vinden. Zodra de
kinderen echter op eigen be
nen kunnen staan, probeer ik
werk te vinden in het buiten
land. Het liefst in de voetballe
rij natuurlijk, want die wereld
zal me wel nooit meer losla
ten".
Edströms wens zijn vaderland
te verlaten heeft alles te ma
ken met de eerste sporen van
verloedering die in Zweden de
kop opsteken. „Economisch
gaat het slecht. De werkloos
heid neemt elke dag toe", ana
lyseert Edström de problemen
van zijn land. „Niet alleen voor
toeristen is Zweden verschrik
kelijk duur, maar ook voor de
bevolking zelf. De kosten zijn
bijna niet meer te overzien.
Mensen die zonder werk raken
hebben het heel moeilijk. Een
gevolg daarvan is dat ook in
Zweden racisme de kop op
steekt. We hebben nogal veel
Joegoslavische en Italiaanse
gastarbeiders. Mensen die nie
mand kwaad doen en vaak van
's ochtends vroeg tot 's avonds
laat het vuile werk opknappen
dat de Zweden zelf laten lig
gen. Daardoor hebben ze geld
en rijden ze in mooie auto's.
Dat zet kwaad bloed. Met
name skinheads hebben het
op de gastarbeiders gemunt.
Dat is vorig najaar begonnen
in Stockholm, maar is nu ook
al overgewaaid naar het pro-
vincialere Gothenburg. De si
tuatie was al zo erg dat alle
gastarbeiders uit protest een
paar maanden geleden het
werk een uur neerlegden".
Zelf niet
Financiële problemen heeft
Ralf Edström zelf niet. Van de
revenuen uit zijn voetballoop
baan, in 1982 abrupt beëin
digd, toen hij op 30-jarige leef
tijd zijn kruisbanden scheur
de, kan hij weliswaar niet ren
tenieren, maar goed rondko
men kan wel. Temeer daar hij
als sportcommentator actief is
voor de Zweedse radio en daar
naast op de loonlijst prijkt van
de Zweedse gehandicapten
sportbond.
„Dat laatste is nu sinds 1987
mijn dagelijks werk. Mijn acti
viteiten voor de radio kan ik
daar gewoon bijdoen", aldus
Edström. „Veel levert dat laat
ste niet op. Het is meer een
hobby. Mijn werk voor de ge
handicapten staat centraal.
Voor die organisatie probeer ik
sponsors te werven. Daar krijg
ik dan provisie van, buiten
mijn basissalaris. Ook daar
kan ik merken dat de bomen
in Zweden niet langer tot in de
hemel groeien. Het wordt
steeds moeilijker geld los te
weken voor de gehandicapte
sporter".
Op voetbalgebied is Ralf Ed
ström behoudens zijn werk
zaamheden voor de Zweedse
radio nog maar nauwelijks ac
tief. Heel bewust houdt hij met
oog op zijn kinderen baantjes
als trainer, waar in Zweden
nog geen diploma's voor nodig
zijn, af.
Voor PSV
„Ik ben alleen voor PSV ac
tief', zegt de nog altijd vloei
end Nederlands sprekende Ed
ström. „Met Huub Stevens ben
ik al jaren heel erg goed be
vriend. We schrijven en bellen
elkaar regelmatig. Dat dateert
nog uit de tijd dat we bij PSV
speelden. Via hem ben ik al
een aantal jaren geleden bena
derd om voor PSV in Zweden
naaf talenten te speuren. Dat
heeft nog niet veel opgeleverd.
Dat komt vooral omdat ik zoek
in de categorie 17, 18 jaar. Ei
genlijk ben je dan te laat. Ik
weiger het echter jongens van
12, 13 jaar zo gek te maken
naar het jeugdinternaat van
PSV te gaan. Dat kan je niet
maken. Ik heb dan steeds mijn
eigen zoon, die heel aardig kan
voetballen, voor ogen. Ik zou
er niet aan moeten denken dat
die zijn puberteitsjaren in het
buitenland op een voetbal-
school zou moeten doorbren
gen".
Ralf Edström volgt als radio
verslaggever het Europees
kampioenschap op de voet.
Hoge verwachtingen heeft hij
niet. De herinnering aan het
WK van 1990 in Italië staat
hem daarvoor nog te helder
voor de geest. Als voetbalman
pur sang viel hij regelmatig in
slaap bij de vaak ondermaatse
prestaties tijdens dat tournooi.
Edström: „Het wereldkampi
oenschap was een schs
voetbalevenement. Er wei
een enkele uitzondering n
roerd gevoetbald. Ook N<
land viel me zwaar tegen. Ij
tevoren had ik Holland als
van de favorieten getipt.
klopte dus van geen kant
leen tegen Duitsland 11(
goed gespeeld. De rest r
waardeloos. Ik zal mijn
Nederlandse hart de kom<r
weken dan ook een beet.i
toom moeten houden. Ik
niet weer op mijn gezicht 1
met de voorspelling dat N(
land ver komt". 0
Bescheiden rol
Favoriet voor Edströn
Frankrijk, terwijl hij daari,,
uiteraard ernstig reke
houdt met erkende voetb;
ties als Duitsland en Engel
De rol van Zweden zal bes I
den zijn, meent de 40-vo'
Zweeds international. 1
„Achterin klopt het r'
meent Edström. „Ravel
een goede keeper, maar d(
dediging is zwak. Op het
denveld en de voorhoede
ben we goede, maar niet
uitspringende spelers. Vei!
afhangen van het sys1
waarvoor bondscoach SV
son kiest. Hij wil aanva1
voetballen. Prachtig na'
lijk, maar je moet daar w
verdedigende spelers 1
hebben. Svensson heeft e(J
de neiging zijn eigen visie
te drukken, zonder da
naar het spelersmateria
kijken. Vergelijk het met
gsston bij Feyenoord. Dit
ook met oogkleppen voor
visie was heilig. Met he
schikbare spelerspotei
hield hij echter onvoldo
rekening. Daarom flopte
Rotterdam. Jammer, wai
is een goede vakman, die
ter te beperkt is in zijn v(
gen tot improviseren".
Edström volgt het Neder
se voetbal op de voet. Ni
leen vanwege zijn cont
met PSV-jeugdtrainer
vens, maar ook omdat h
de televisie veel kan v(
„Sinds kort kan ik in de a
uren ook RTL4 ontvange
lach me slap om die Bare
Van Dorp. Ongelooflijk h(
vaak onbeschoft met sp(
omgaan", grinnikt Eds
„Ik heb ze eens met Robs
Arnesen bezig gezien. Fi
tisch. Ik hoop echt dat ik
een aantal jaren net als
sen wat in Nederland
doen. Daar ligt mijn hart
staat dat ik uit Zweden u
Dat weetook mijn hi
vrouw. Nederland of een
land, dat zal afhangen v
mogelijkheden. Mijn b
staat echter zo vast al:
huis".
Lennart Johansson is sinds twee jaar voorzitter van de
Europese voetbalunie (UEFA). Twee jaar voordat hij in 1990
voorzitter werd van de Europese voetbalunie (UEFA) lukte
het hem dat Zweden de organisatie het EK kreeg
toegewezen. Met Johansson heeft de UEFA een voorzitter die
de ogen niet sluit. „In het voetbal gaat zo veel geld om dat
daarmee geweld gecreëerd wordt", is één van de opvattingen
van de 62-jarige Zweed.
Idoor
HENK MEES
STOCKHOLM - Nu de
podia voor de internatio
nale voetbalelite weer in
Zweden staan opgesteld,
welt bij Lennart Johans
son soms weemoed op
naar de zomer van 1958.
De voorzitter van de Euro
pese voetbalunie (UEFA)
kan nog altijd nagenieten
van het WK-toernooi dat
34 jaar geleden zoveel
geestdrift losmaakte, zon
der dat de politie op hoef
de te letten.
In het Rasunda-stadion van
Stockholm-Solna flonkerden
destijds voor het eerst de talen
ten van Pele, Didi en Garrin-
cha. Johansson was niet weg te
slaan bij de galavoorstellingen
van de Brazilianen. Met Zwe
den als tweede finalist kreeg
het WK een zalige ontknoping.
Ook na de doelpuntenroes (5-2)
bleef de trots bij de Scandina-
viërs sterker dan de teleurstel
ling.
„Voetballiefhebbers die dat
toernooi hebben meegemaakt
zijn gelukkige mensen. Ik
moet er nog herhaaldelijk aan
terugdenken, ik heb toen alle
wedstrijden in Solna gezien.
Waarom kan het zo niet meer",
vraagt Johansson zich af. In
hetzelfde Rasunda-stadion, lo
catie voor de EK-openingswed-
strijd Zweden - Frankrijk, is
nu een bureau ingeruimd,
waar de 62-jarige Zweed als
voorzitter van de UEFA doorlo
pend met de hedendaagse pro
blematiek van het internatio
nale voetbal wordt bestookt.
Problemen
Voetbalvandalen op de tribu
nes, de vervuilers op het veld,
politieke ontwikkelingen en
overheidsvertegenwoordigers
in alle geledingen vragen door
lopend zijn aandacht. „Toen ik
twee jaar geleden voorzitter
werd, was het vandalisme pro
bleem nummer één met stip.
In die tijd hebben we de wil-
groei op de tv-markt in banen
moeten leiden, met de EG lang
en moeilijk onderhandeld over
het transfersysteem en vrij
werknemersverkeer voor voet
ballers, en hebben te maken
gekregen met niet te voorziene
politieke ontwikkelingen in
Oost-Europa. Ik noem zo maar
iets op wat toch niet gering is".
Uit eigen beweging rept Jo
hansson dan nog niet over de
verloedering op het veld, die
hem als voetballiefhebber doet
gruwen. Met zijn benoeming
tot voorzitter van de UEFA
greep de Zweed de gelegen
heid voor een schoonmaak
beurt na het WK van 1990 in
Italië. De sportieve promotie
leverde hem een zetel op in het
dagelijks bestuur van de we
reld voetbalfederatie FIFA. Als
vice-voorzitter daarvan lan
ceerde Johansson prompt een
'denktank', die zich over de
hervormingen op het veld
diende te buigen. Hijzelf werd
voorzitter daarvan, de eerste
initatieven zijn inmiddels een
feit.
Meer wensen
De rode kaart voor het nood
rem-overtredingen was vorig
jaar de eerste maatregel. Het
verbod op terugspeelballen
naar de keeper moet in het
nieuwe seizoen tot minder
tijdsverspilling en meer span
nende acties leiden, zo voor
ziet Johansson. „Om het voet
bal weer aantrekkelijker en ef
fectiever te maken staat nog
mëer op ons wensenlijstje",
kondigt hij aan. „Ik zelfben er
voorstander van dat buiten het
strafschopgebied geen onder
scheid meer wordt gemaakt
tussen indirecte en directe
vrije schoppen. De leden van
de 'denktank', waarin ook Mi
chel Platini en de Deense
scheidsrechter Mikkelsen za
ten, pleiten er ook voor dat
voor elke overtreding met fy
siek geweld de rode kaart
wordt getrokken, waar dan ook
op het veld en niet alleen in si
tuaties dat met de noodrem
een doelpuntrijke kans wordt
verijdeld".
De modernist van het interna
tionale voetbal beseft dat zijn
haast wordt afgeremd door een
bejaard college, voor de helft
uit Britten bestaande, die een
keer per jaar zeer aarzelend be
reid zijn de spelregels bij te vij
len. „Ook die heren van de In
ternational Board moeten zich
inleven in de rol van de toe
schouwer. Wat het betekent
wanneer je op de tribune staat
en maar twintig minuten voet
bal te zien krijgt en voor de
rest theater. Spelers die dood
neervallen en zo gauw er geflo
ten is meteen weer op kunnen
staat, moeten streng aange
pakt kunnen worden. Want ze
tonen geen respect voor hun
tegenstander, niet voor de
scheidsrechter en misleiden
het publiek. Daarom denk ik
ook steeds vaker aan het idee
per wedstrijd twee scheids
rechters aan te stellen. Want
het is voor één man allemaal
niet meer bij te benen. Maar
wie ben ik, ja, voorzitter van de
UEFA en vice-voorzitter van
de FIFA. Dan heb je invloed,
maar ik zie ook maar alles van
af de zijkant".
Handballer
Tot zijn 28ste jaar bewoog Len
nart Johansson zich, met een
lengte van 1.92 meter en een
krachtige postuur, op het voet
balveld in de vierde divisie bij
Okeshove. Zijn maatschappe
lijke loopbaan had voorrang,
handballen in de tweede divi
sie was daarna nog wel als tijd
verdrijf te combineren met
zijn werkzaamheden. Contact
met de voetbalwereld kreeg
Johansson later weer toen hij
zich eerst liet strikken voor het
voorzitterschap van AIK
Stockholm, vervolgens voor
dat van de Zweedse bond. In
die functie vond hij zo snel ook
internationaal zijn draai dat
Johansson er nu full-time
werk aan heeft. „Ik zat in de
raad van bestuur bij Forebu-
Forsaga, een internationaal be
drijf in de meubel- en tapijt
branche. Daar heb ik me enke
le jaren geleden uit laten ko
pen. Toen ik voorzitter van de
UEFA werd ben ik gestopt bij
de Zweedse bond".
KNVB-kans
De invloed van Johansson in
de internationale voetbalwe
reld reikte al ver toen Zweden
in december 1988 het EK van
'92 kreeg toegewezen. Met een
stemverhouding van 11-0 werd
Zweden verkozen boven Span
je, dat toch al verzekerd was
van de Olympische Spelen en
de Expo in Sevilla. Andere ge
gadigden waren er niet. „Zwe
den bewijst na het WK van
1958 dat, ook nu alles zo veel
massaler is geworden, kleinere
landen nog altijd de organisa
tie van een EK kunnen dragen.
Daarom kan ik ook gerust zeg
gen dat de KNVB een goede
kans maakt voor toewijzing
van het EK in 2000. Voor 1996
waren de plannen van Enge
land zo veel verder uitgewerkt
dat Nederland daarvoor nog
niet' in aanmerking kwam.
Maar we hebben al afgespro
ken dat de beslissing over het
EK van 2000 snel moet vallen,
binnen twee jaar, zodat landen
als Nederland, eventueel sa
men met België, voldoende
tijd hebben zich voor te berei
den op een toernooi met moge
lijk twaalf of zestien ploegen".
Bij de kandidaatstelling van
Zweden vroeg ook Johansson
zich af of de invasie uit zeven
verschillende landen geen gro
te veiligheidsrisico's met zich
meebracht. „In eerste instan
tie wilden we samen met Dene
marken de organisatie dragen.
Dat ging niet, want de Deense
belastingdienst maakte be
zwaar tegen de opzet. In Zwe
den is de heffing van twintig
procent belasting op alle toe
gangsprijzen kwijtgescholden.
Bovendien hoeven we in Zwe
den niet één kroon te betalen
voor politiediensten. Politie en
regering hebben dat al vroeg
tijdig gegarandeerd. Daarna is
er een nieuwe regering geko
men. Eén van de eerste initia
tieven was een verzoek aan de
EK-organisatie om voor poli
tiediensten te betalen. Daar
viel voor ons niet meer over te
praten. Ook Engeland heeft
voor het EK van 1996 financië
le garanties gegeven waar
geen enkele bijdrage van de
politie nog vanaf mag gaan".
Principe
Johansson verdedigt de perti
nente weigering voor politie
diensten te betalen met zijn
principe dat vandalisme tij
dens en rond voetbalwedstrij
den een maatschappelijk pro
bleem is. „Ik erken dat voet
balorganisaties geen eigen re
gels kunnen hanteren. Daar
om is Joegoslavië ook uitgeslo
ten van het EK op basis van de
Resolutie van de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties.
De UEFA kan niet verder gaan
in zjn maatregelen het vanda
lisme onmogelijk te maken,
zover dat kan. Wat kan de over
heid nog meer verlangen van
de voetbalorganisaties als ik
zie dat hier in Zweden een poli
tiefunctionaris is veroordeeld
omdat hij 23 Engelse suppor
ters als groep had laten oppak
ken? Die politiefunctionaris is
verweten dat is verzuimd die
vandalen individueel misdra
gingen ten laste te leggen. Met
dat soort uitspraken veroor
deelt de overheid toch zichzelf
wanneer het er om gaat vanda
lisme uit te roeien. De over
heid moet zich eens serieus af
vragen hoe het komt dat men
sen, die te maken hebben met
problemen als alcohol, drugs
of werkeloosheid, zich zo mis
dragen".
Ook in Zweden kijkt de UEFA
niet verder dan de schuttingen
van de stadions. „Wat daar bui
ten gebeurt is een zaak voor de
politie. Voor hetgeen binnen
de stadions uit de hand loopt
kunnen wij de betrokken bon
den en hun supporters verant
woordelijk stellen. Ja, ik heb
ook gezien, gehoord en gele
zen dat Duitse supporters zich
in Brussel, in Praag en in Lu
xemburg hebben misdragen.
Magr daarvoor kunnen we toch
geen straffen opleggen die de
voetballers raken", vindt Jo
hansson.
Verband
Met dat standpunt confor
meert de voorzitter van de
UEFA zich aan de gangbare
opvattingen binnen de voet
balwereld. Aan de andere kant
gelooft hij ook dat de haard
van de geweldsvonken her
haaldelijk op het veld is te vin
den. „In elke trap tegen een
bal gaat zo veel geld om dat
daarmee geweld gecreëerd
wordt. Winnen is zo belangrijk
geworden dat wangedrag één
van de uitvloeiselen daarvan
is. Voor mij staat vast dat er
verband bestaat tussen mis
dragingen in de wedstrijd en
op de tribunes. Als een favorie
te speler zich misdraagt, is het
toch begrijpelijk dat bij zijn
supporters de grenzen verva
gen. Dat heeft ongetwijfeld in
vloed op elkaar".
Ondertussen wordt de finan
ciële horizon steeds breder en
woekert het vandalisme voort.
„Als ik zie wat clubs aan trans
fers voor spelers uitgeven,
vraag ik me ook regelmatig af
waar het geld vandaan kan ko
men. Zonder het antwoord te
kennen komt dan ook steeds
vraag twee bij mij naar boven
en bedenk ik: is dit wel een in
telligente manier om geld uit
te gevep? Ajax doet daar niet
aan mee. Daar accepteren ze
dat supertalenten als Van Bas
ten niet tegengehouden kun
nen worden als ergens anders
meer te verdienen is. Dan is
Ajax in staat uit eigen kring
een nieuwe artiest te presente
ren. Helaas is dat een uitzon
dering", mijmert Johansson.
Nivellering
„Binnen de UEFA proberen we
iets te doen aan de grote inko
mensverschillen door de clubs
na de tweede ronde niet langer
zelfstandig te laten handelen
met tv-rechten. Dat hebben we
nu zelf in handen genomen zo
dat ook kleine clubs een aan
deel uit de totale opbrengst
kunnen krijgen en we op die
manier nivellering in finan
cieel opzicht nastreven. Of dat
afdoende is? Het is één van de
vele maatregelen in een groot
pakket. Ook een mooi en onbe
rispelijk EK kan meehelpen".
