Drs. Hans Janmaat
mèt uitjes!
Ccidóc Gouocmt'
DEN HAAG - Het Tweede-
Kamerlid blijkt erg boos te kun
nen worden. „Als het zo moet,
stop ik het interview! Het is voor
het eerst dat een journalist mij
dit soort krankzinnige vragen
stelt". De bleekblabwe ogen van
drs. Hans Janmaat hebben tij
dens het gesprek tot dit moment
nooit geheel stilgestaan, maar
schieten nu met een zenuwachti
ge frequentie heen en weer.
De 57-jarige leider van de Centrum-
Democraten voelt zich niet langer op
zijn gemak in zijn fractiekamer in de
oude gebouwen van het Binnenhof.
Een discussie over zijn politieke opvat
tingen maakte hem eerst schichtig, ver
volgens kwaad en ten slotte zelfs enigs
zins agressief. Als blikken konden do
den, zouden wij het Binnenhof alleen in
horizontale toestand hebben verlaten.
Wij reageren stomverbaasd. We heb
ben alleen wat informatie gevraagd
over een enige maanden oud 'weten
schappelijk' onderzoek van de Cen
trum-Democraten naar de geschiktheid
van gekleurde spelers voor het Neder
landse voetbal. Uit videobeelden heb
ben partijgenoten van Janmaat opge
maakt dat "etnische' voetballers niet in
het Nederlandse spel passen. Zij zou
den veel te weinig gedisciplineerd zijn,
hetgeen de blanke voetballers van het
Nederlands elftal er bijvoorbeeld toe
zou brengen zelfs eérrman als Gullitt zo
weinig mogelijk in de aanvalscombina-
ties te betrekken...
Vindt Janmaat dat soort dingen nog
steeds?
„Natuurlijk, waarom zou ik er nu plot
seling anders over denken?", snauwt de
CD-lijsttrekker.
Bijvoorbeeld omdat Ajax met drie of
vier negers in het elftal de Europa Cup
III heeft veroverd. Een nog sterker be
wijs van de zeer positieve bijdrage van
de etnische minderheden aan het Ne
derlandse voetbal is toch moeilijk te ge
ven?
Janmaat op bitse toon: „Het woord 'ne
gers' is geheel voor uw rekening. Wij in
de CD spreken alleen van etnische min
derheden. En ja, ik blijf bij de juistheid
van onze stelling. Als Ajax met alleen
maar blanken zou hebben gevoetbald,
zou het nog beter zijn gegaan! En was
het ook niet iemand van zo'n minder
heid in Engeland die vorig jaar tijdens
de cupfinale op Wembley in eigen doel
kopte?"
Hoe staat het eigenlijk met het 'weten
schappelijk' onderzoek? Is dat inmid
dels afgerond? Nee, zegt Janmaat, en
legt op verongelijkte toon uit dat dat
ook niet zal gebeuren, omdat de Cen
trum-Democraten er zelf niet voldoen
de geld voor hebben. „Ons verzoek aan
de regering om subsidie is natuurlijk af
gewezen".
Haring-met-uitjes
Dan is het onze beurt om verontwaar-
idigd te reageren. Hebben de Centrum-
Democraten werkelijk subsidie aange
vraagd om de superioriteit van blanke
voetballers aan te kunnen tonen...!?
De partijleider schrikt zichtbaar, het
geen de spanning nog verder doet oplo
pen. Het is toch al zo broeierig-warm in
zijn kamer en bovendien hangt er de
achtergebleven lucht van haring-met
uitjes, de lunch die Janmaat en zijn me
dewerkster annex levenspartner Wil
Schuurman vlak voor onze komst nut
tigden.
Schuurman is het CD-lid dat een aantal
jaren geleden bij een aanslag van 'an
ti's' in Kedichem het hotel waar de
CD vergaderde brandde uit een
been heeft verloren en sindsdien in een
rolstoel zit. In haar vrije tijd is zij ge
meenteraadslid voor de CD in Den
Haag.
Janmaat zoekt oogcontact met haar.
Dat brengt hem kennelijk op een idee.
Onverhoeds gooit hij beide armen om
hoog en roept: „Ah, nu begrijp ik waar
u op uit bent". Hij wendt zich weer tot
Schuurman. „Meneer In 't Hout pro
beert mij te laten doen wat nog nooit ie
mand gelukt is. Hoe bedenkt hij het?!
Hahahaü!"
Oh?
„Jazeker, alsof u dat niet weet..:! U wilt
mij racistische uitspraken laten doen,
waarvoor de rechter mij zou kunnen
veroordelen. Dat zal u niet lukken. Ik
we'et precies wat ik wel en wat ik niet
mag zeggen".
Er volgt een uitgebreid exposé over de
verdorvenheid van de rechterlijke
macht in Nederland. Tot en met de
Hoge Raad zou het de Centrum-De
mocraten verboden zijn nog langer in
het openbaar een verband te leggen
tussen bevolkingsgroei en milieuverver-
vuiling. Wat zeggen we daarvan? Daar
uit blijkt toch wel hoezeer er tegen Jan
ZATERDAG 6 JUNI 1992 PAGINA 32
„O", zegt Janmaat. „Ja, in dat geval zijn
die joodse scholen ook racistisch...".
Janmaat wenst een misverstand recht te
zetten. Hij zegt geen hekel te hebben
aan buitenlanders, hij heeft ze immers
als buur in een Haagse volkswijk. Daar
woont hij samen met Schuurman in een
bovenwoninkje waarvan de huur slechts
een miniem deeltje van hun gezamen
lijk inkomen beslaat. Het kamerlid en
zijn woningdeler moeten samen per'
jaar een paar ton verdienen, is ooit be
rekend. Janmaat vindt overigens niet
dat hij duurder moet gaan wonen om
minder welgestelden zijn bescheiden
optrek te gunnen in een land waar wo
ningnood heerst. „Ik vind dat ieder met
zijn geld mag doen wat-ie wil".
We proberen nogmaals de zieleroerse-
len van Janmaat te doorgronden. Wat
heeft hem ertoe gebracht zich zo tegen
'de buitenlanders' af te zetten? Wan
neer is dat begonnen? En wat zijn nu
concreet de problemen die 'de buiten
landers' veroorzaken, met name in de
oude wijken van de grote steden?
Weer die achterdochtige blik en vervol
gens een uitroep van verbazing. Waar
om beginnen we in godsnaam weer
naar de bekende weg te vragen?! Had
hij al weinig vertrouwen in de kwaliteit
van de landelijke pers, ons bezoek zou
in de toekomst wel eens kunnen leiden
tot een weinig zachtzinnige media-pas-
sage in het CD-partijprogramma. „Jul
lie zijn vals, de berichtgeving over de
CD is vals!"
We leggen hem uit dat we graag willen
weten wat hem ooit in beweging heeft
gebracht, iets over de politicus als
mens, als hij be
grijpt wat we be
doelen.
Met horten en sto
ten volgt een relaas
over de tweede
helft van de jaren
zeventig, toen die
„enorme stroom"
Surinamers op
gang kwam. „Een
kind kon zien dat
dat fout zou gaan.
Maar Den Uyl zag
het niet. Die moest
die Surinamers zo
nodig allemaal de
gelegenheid geven
naar ons land te
komen".
Janmaat herhaalt
dat hij zich nimmer
tegen 'de buiten
landers' zelf heeft
gekeerd. „En dat
zal ik ook nooit
doen. Ik keer mij
Marokkanen zo gemakkelijk de Neder
landse nationaliteit kunnen' krijgen.
Goed, ze moeten er een jaartje of twee
op wachten, maar dan is het ook zo ge
piept.
De CD-voorman brengt ons in herinne
ring dat hij in zijn eerste periode als ka
merlid (1982-1986) herhaaldelijk heeft
bewezen dat er mensen genaturaliseerd ;j
werden die dat helemaal niet verdien-1
den. „En dan had ik het niet over het 3
feit dat ze niet of nauwelijks Neder-
lands spraken, terwijl de wet dat wel j
vereist. Nee, ik had het erover dat zwa- J
re criminelen zomaar Nederlander wer
den, mensen met een strafblad van heb j
ik jou daar".
En wat deed de regering, willen wij we
ten. Nam zij maatregelen om dat verder I
te voorkomen?
„Ik zou het niet precies weten, want het
eerste wat de regering deed was voor
stellen dat de Tweede Kamer geen con
trole meer zou hebben over de naturali
saties. En de grote partijen waren het
daar natuurlijk onmiddellijk mee eens. i
Dan kon ik er tenminste in de Kamer
niet meer over beginnen...".
paria
Heeft Janmaat er last van dat de leden j
van de andere partijen hem op het Bin
nenhof als een paria behandelen? Zou i
het niet leuk zijn als ze hem wel zouden
groeten of informeren naar zijn ge
zondheid?
„Hoe komt u erbij dat ik niet met ande
re kamerleden praat?"
Omdat er in de vergaderzaal nooit ie
mand bij hem komt
staan voor een bab
beltje.
„Dat wil toch niet
zeggen dat ze me in
de wandelgangen
negeren of nooit
bij mij op de kamer
komen. Als u eens
wist wie hier alle
maal aan tafel ge*
zeten hebben:..!"
Wie dan?
„Nee, dat kan ik
niet zeggen, dan
zou ik die mensen
schade berokke
nen".
Merkwaardig, ziet
Janmaat zich als ie
mand die anderen
schaadt door al
leen met hen te:
praten?
„Nee, natuurlijk
niet".
Welaan, dan kan
tegen de regering trAhhh... U wil( mij strafbare uitspraken hij toch best namen
die nu nog steeds laten doen. Dat zal u niet lukken!" noemen?
niet inziet dat de
grenzen dicht moeten. Nog steeds ko
men er jaarlijks tienduizenden buiten
landers naar ons land. Terwijl ze hier
werkloos worden. Buitenlanders zon
der werk moeten het land uit, wie werkt
mag blijven", zegt hij stellig, waarop
een veelbetekenende blik volgt. „En
het hebben van werk kan eindig zijn.
Toch?"
Naturaliseren
Premier Lubbers heeft de etnische min
derheden opgeroepen zich meer en
sneller te laten naturaliseren. Als zij dat
doen, mogen ze dan blijven van Jan
maat?
„Eh....ja, dan mogen ze van ons blijven.
Dan zijn het Nederlanders".
O ja? En waarom ageert de CD dan te
gen de gekleurde voetballers. Dat zijn'
bijna allemaal jongens met een Neder
lands paspoort, zoals al blijkt uit het feit
zij uitkomen voor Oranje.
Met een woedende blik weigert Jan
maat op die vraag in te gaan. Hij praat
door over de naturalisaties. Het is god-
1, vindt hij, dat al die Turken en
„Vooruit dan, ik
zal u een naam geven van iemand met
wie ik regelmatig contact heb: Joop den
Uyl".
Door middel van een spiritistische
seance? De PvdA-leider is toch al jaren
geleden gestorven?
„Ja, ja, voor die tijd bedoelde ik natuur
lijk. Toen hij nog leefde. Den Uyl heeft
meermalen tegen mij gezegd dat hij be
wondering had voor mijn doorzettings
vermogen".
Vindt Janmaat dat nu zelf wel fair? Om
de naam te rfoemen van iemand die
zich niet meer kan verdedigen? Waar
om noemt hij niet 'ns iemand bij wie we
dat wel zouden kunnen checken?
„Ik heb u iemand genoemd. Ik kan ook
andere namen geven, maar ik doe het
niet. Want dan loopt u gauw naar die
mensen toe en die voelen zich dan weer
gedwongen dat te ontkennen".
Gedurende de twee uren van het inter
view komt echter niemand Janmaats
kamer binnen, op de gang lijken ook de
bodes afgemeten afzijdig te blijven. Bij'
het afscheid in de deuropening komt
Janmaat ongevraagd met een korte
analyse van het gesprek: „De tweede
helft vond ik een stuk beter".
maat en de zijnen wordt samengespan
nen!
Hoe de Hoge Raad dit inderdaad op
merkelijke arrest heeft gemotiveerd,
zegt de CD-leider niet meer te weten.
Wanneer wij maar aandringen op een,
nog beter onderzoek van zijn geheu
gencellen, mompelt hij iets over een
verbod om de grootte van de gezinnen
van de gastarbeiders in verband te
brengen met het almaar toenemen van
de milieuproblematiek in ons land...
Salonfahig
Toch is er allerminst reden voor Jan
maat om somber te zijn. Zijn partij doet
het goed in de politieke peilingen, hoe
wel Janmaat moet toegeven dat die
voor extreem-rechts zelden in de buurt
van de uitslag voorspellen, maar be
langrijker nog: de ideeën van zijn partij
winnen steeds meer terrein bij collega-
parlementariërs. Ze zijn zelfs 'salonfa
hig' geworden, zoals blijkt uit opmer
kingen die fatsoenlijk geachte politici
als VVD-leider Bolkestein en CDA-ka-
merlid Mateman zich inmiddels per
mitteren.
Deze beide parlementariërs wijzen ge
regeld op het 'anders' zijn van de etni
sche minderheden en de problemen die
dat met zich mee brengt voor de auto
chtone Nederlanders. Bolkestein trekt
de aandacht met zijn kruistocht tegen
uitwassen als besnijdenis bij meisjes en
polygamie ('veelwijverij') en Mateman
blijft maar roepen dat Nederland het ri
sico loopt overspoeld te worden door
asielzoekers, Zuidamerikaanse drugs
smokkelaars en andere verdachte bui
tenlanders.
Dat zal Janmaat toch tevreden stem
men, veronderstellen wij. Dat valt te
gen. De CD-leider heeft bepaald geen
hoge pet op van lieden als Bolkestein.
Een beetje domme man, vindt hij. „We
ten jullie wat ik in de Kamer tegen de
WD heb gezegd in het debat over de
islamitische scholen in ons land?",
vraagt hij, nu met een vrolijke schitte
ring in de ogen en blosjes op de wan
gen-
Wij weten het niet.
„Ik heb Bolkestein gezegd dat hij één
fout heeft gemaakt. Hij had nooit over
de islam als godsdienst moeten praten.
In de grondwet is uitdrukkelijk vrijheid
van godsdienst gegarandeerd. Als je
dus die islamitische scholen aanvalt op
grond van het feit dat daar een andere
religie wordt gepreekt, blijf je nergens.
Ik vraag me zelfs af of zoiets niet straf
baar is. Nee, Bolkestein had erop
moeten wijzen dat die scholen racis
tisch zijn.... Je komt er echt niet op als
je geen Turk of Marokkaan bent. En
volgens de Hoge Raad is discrimineren
naar nationaliteit even erg als discrimi
neren naar ras. Daar had Bolkestein ze
op kunnen pakken. Die scholen zijn zo
racistisch als ik weet niet wat!!"
Zo racistisch als de joodse scholen?
Daar word je immers niet toegelaten
als je geen jood bent.
Janmaat denkt even na. Kan hij dit be
vestigen? Nu gaat het plotseling om 'de
joden' en dat ligt nog gevoeliger in Ne
derland dan 'de islamieten'. Bovendien
slaapt de Anne Frank Stichting nooit.
Dan zegt hij: „Nee, ik geloof dat het op
de joodse scholen veel meer een kwes
tie van religie is. Je moet joods-religieus
zijn om daar toegelaten te worden".
Bovenwoninkje
Nee hoor, werpen wij tegen, de enige
eis is dat de moeder van de aspirant
leerling van het joodse Tas' is. Dat is
overduidelijk gebleken in die zaak van
dat jongetje dat niet op het Maimoni-
des-lyceum mocht, omdat alleen zijn
vader joods was.
„Als Ajax alleen
maar blanke
spelers had, zou 't
nog veel beter
voetballen
FOTO'S:
STEPHEN
EVENHUIS
Tweede-Kamerlid Hans Janmaat (57) in de fractiekamer van de Centrum-Democraten.
