ienry Rollins: „Boeken hebben meer
nvloed op mijn leven dan platen"
Spionnageles
via de film
Pauselijk dieet met of zonder t
ifckLócSoma/nt
Je mambo als Amerikaanse droom
KUNST /RTV/ FILM
19
Spock naar de aarde
voor vrede en milieu
The Mambo Kings'
DO EN STUDIO: 'The Mambo Kings'
it Armand Assante en Maruschka
tmers. Naar het boek van Hijuelos.
lografie: Michael Ballhaus. Regie:
neGlimcher.
VRIJDAG 5 JUNI 1992
'g (American Dream als motief
or een film mag dan uitge-
le dken zijn, Arnold Glimchers
i- ie Mambo Kings' zet de be-
nfemde droom van succes even
een ander decor: dat van de
'n nerikaanse ballrooms en
chtclubs van de vijftiger ja-
de tijd dat het Cubaanse
'Plme van de Mambo de mu-
*e kwereld overspoelde.
de hoofdrolspelers nu uit
ba komen om via drugs rijk-
en status te veroveren
carface'), of dat ze uit slop
en armoede komen om
Jr :h naar de top te slaan ('Roc-
het succes-verhaal van
1111 slagen in een maatschappij
de protagonisten niet be-
11 aid welkom heet is een ge-
e fd Hollywood-thema. 'The
r.s imbo Kings' valt in die cate-
(•ie, maar is goed genoeg om
tegelijkertijd kanttekenin-
bij te zetten. Dit is niet
chts het verhaal van twee
baanse musici die uit Hava-
vluchten om in New York
weren te oogsten. Het is het
aas van twee broers, aan el-
ir gehecht, die uit hun land
^eten vluchten, bedreigd
ir een mafiose club-eige-
ir. Die in New York aan het
succes ruiken, ook daar
moeten vechten om niet inge
kapseld te worden door clubei
genaars en impresario's. Muzi
kanten die tussen hun optre
dens in het dagelijks brood
verdienen in de slagerijen van
New York en die ondanks alles
'displaced persons' blijven.
Machito
Interessant materiaal dat re
gisseur Glimcher ontleende
aan de dikke roman van Oscar
Hijuelos 'The Mambo Kings
play songs of love', waarmee
hij een Pulitzerprijs won en
waarvan behalve het romanti
sche basisverhaal ook een aan
tal sociografische kantteke
ningen overeind bleef. Het op
windende muzikale decor van
de vijftiger jaren vormt een be
langrijk deel van de film. La
tijnse ritmes veroverden niet
alleen de ballrooms (The Palla
dium), maar ook de jazzclubs
(Birdland). De van oorsprong
Cubaanse orkestleider Frank
Raul Grillo, alias Machito, had
met trompettist Mario Bauza
een enorm succes met z'n Afro-
Cubans en was verantwoorde
lijk voor 'salsa avant-la-lettre',
een mengsel van jazznum
mers, jazzritmes en Latijns-
Amerikaanse arrangementen.
De Puertoricaan Tito Puente
werd een ster op de 'timbales',
jazzgroten als Charlie Parker
en later Stan Getz gingen 'la-
tin'. 'The Mambo Kings' zetje
sfeervol terug in die tijd, met
een aantal spetterende muzi
kale scènes. Via het optreden
van Tito Puente als zichzelf,
het grijze haar alleen wat bij
gekleurd. Met de band van Ma
chito even op de planken. Met
zangeres Celia Cruz, van wie
niemand precies weet hoe oud
ze is (ze moet tegen de tachtig
lopen), die de moeder speelt
van een clubeigenaar (met re
ferenties aan Miguelito Valdez
alias Mr. Babalu) en tijdens de
slottitels nog een solo-nummer
weggeeft. Liefhebbers van de
mambo zijn gewaarschuwd:
niet voortijdig de bioscoop uit.
Maruschka
Van de beide broers in de film
zelf, de een componist en
trompettist, de ander show
man en zanger, zien we de on
gecompliceerde liefdesrelaties
van de een, en het gecompli
ceerde huwelijk van de ander.
De laatste heeft zijn jeugdlief
de in Cuba achtergelaten,
droomt van en componeert
voor haar (de romantische bo
lero 'Beautiful Maria of my
soul', in werkelijkheid van Ro
bert Kraft), maar trouwt een
ambitieus Cubaans meisje in
New York, Dolores Fuentes.
Een rol van de Nederlandse
Maruschka Detmers, die na
'Hannah's War' nog altijd
wacht op een dramatische dra
gende rol en hier voornamelijk
zuiverheid en gevoeligheid
mag inbrengen. Armand As
sante is formidabel als de ma
cho-broer, de versierder, de
showbink. De Spanjaard Anto
nio Banderas (bekend uit de
films van Almodóvar) is de
kwetsbare, zachtaardige van
de twee. De band tussen hen,
de opoffering van de luidruch
tige brper voor de ander zon
der dat die het zo voelt, is de
kern van de film. Goed voor
een verteerbaar stuk senti
ment.
Lucy Ball
Een van de successen van de
broers - die zich uiteraard de
Mambo Kings noemen, ook al
benen ze tussendoor karkas
sen uit - wordt een optreden in
de Lucy Ball-show. Die werd
geproduceerd door Lucy's
echtgenoot, Desi Arnaz, zelf
een Cubaan. Zijn rol wordt ver
tolkt door de zoon van hem en
Lucy, Desi Arnaz jr. De scènes
tussen de Mambo Kings en de
Lucy-zelf zijn het resultaat van
een mooie montage met oude
fragmenten uit de 'I love
Lucy'-serie.
'The Mambo Kings' is geen
meesterwerk, het wat haastige
slot verraadt dat er - zeker in
het script - meer materiaal ge
weest moet zijn dat het doek
niet haalde. Regisseur Glim
cher is een debutant en ook dat
is in een zekere onevenwich
tigheid van zijn film te mer
ken. Maar het blijft aange
naam amusement, een mooi
stuk muzikale geschieds-
schrijving, met z'n voeten ste
vig genoeg in de realiteit van
die Cubaanse immigrant-mu
sici van destijds.
'Shining through'
LIDO EN STUDIO: 'Shining Through'
met Michael Douglas, Melanie Griffith
en Lian Neeson. Regie: David Seltzer.
Opvallendste element aan
'Shining through' is het feit
dat hoofdrolspeelster Melanie
Griffith via het zien van een
hoop Hollywoodse oorlogs
films het vak van spionne on
der de knie krijgt. Het zegt iets
over het werkelijkheidsgehal
te van de film van regisseur
David Seltzer. Aan het begin
van de Tweede Wereldoorlog
speelt Griffith een New Yorkse
die een baantje vindt bij een
keiharde Amerikaan die voor
de geheime dienst werkt (Mi
chael Douglas). Zij spreekt toe
vallig Duits, heeft toevallig
joodse familieleden in Berlijn,
èn toevallig al die oorlogsfilms
gezien. Dus móet zij wel het
spionnenpad opgestuurd wor
den om een Duitse familie te
infiltreren die gerelateerd
blijkt aan de heer Hitier zelf.
Toevallig.
Temidden van die samenloop
van omstamdigheden die ver
haal heet spelen acteurs als
goede Michael Douglas. Liam
Neeson en John Gielgud (een
oude geheimagent) rollen die
verre beneden hun niveau zijn.
Alleen Melanie Griffith krijgt
een speeltuin vol mogelijkhe
den die ze aardig benut. De
film is een doordeweeks meng
seltje van oorlogsfilm en ro
mance (Griffith en een week
geworden Douglas): best on
derhoudend voor wie het een
biet is dat de dialogen vol cli-
ché's zitten, de overeenkomst
tussen filmgebeurtenissen en
werkelijkheid inderdaad wel
zéér toevallig is en het scenario
de structuur van gatenkaas
heeft.
'Startrek VI'
'Startrek VI: The undiscovered coun
try' met William Shatner, Leonard Ni-
moy en DeForest Kelly. Regie: Nicho
las Meyer.
I door
BERT JANSMA
Nummer VI, 'The undiscove
red country' zou het laatste
deel van de Startrek-serie
moeten zijn. Nu weet je dat in
Hollywood nooit zeker, maar
na de recente dood van de be
denker van het gegeven. Gene
Rodenberry, en gezien de leef
tijd van oer-Trekkers als Leo
nard Nimoy, William Shatner
en DeForest Kelley mag je ver
wachten dat deze oude hap
niet meer terugkeert in het
uniform en met pensioen kan.
Tenslotte maakte Paramount
voor de tv al de serie 'Star
Trek: the next generation'.
Startrek VI sluit, zoals eerdere
filmversies al deden, aan bij de
realiteit van vandaag. De dooi
die er intreedt in de relatie tus
sen de rijken van de Federatie
en Klingon staat voor het ein
de van de koude oorlog op aar
de, terwijl ook milieuproble
men worden aangesneden. Na
een Tsjernobyl-achtige ramp,
begeleiden kapitein Kirk en
zijn mannen hun leider naar
de aarde voor vredesbespre
kingen die door Spock in gang
zijn gezet. Over de sabotage
van dat vredesproces, de
moord op de leider en wie daar
voor verantwoordelijk is gaat
Spock (Leonard Nimoy) en Lt. Valeris (Kim Catrall): onderhandelin
gen over vrede tussen de Federatie en Klingon.
dit zesde deel dat op z'n best
gelijkwaardig is aan de betere
delen van de serie en soms ver
geefs een gooi in de richting
van 'StarWars' doet. Een grijze
William Shatner (Kirk) mag er
gens onderweg een vergeefse
flirtpoging loslaten op nie
mand minder dan Iman, het
topmodel dat kortgeleden
echtgenote werd van popster
David Bowie. Leonard Nimoy
(Spock) werkte behalve als ac
teur mee als mede-schrijver
van het verhaal en als co-pro-
ducent. Regisseur Nicholas
Meyer maakte eerder ook de
tweede Startrek-speelfilm en
het doemsdag-drama 'The day
after'.
'The pope must die'
'The Pope must die' met Robbie Col-
trane, Beverly d'Angelo en Herbert
Lorn. Regie: Peter Richardson.
Ik heb nog niets van protesten
uit Nederland gehoord, maar
elders waren ze er wel. In Ame
rika werd de titel van de film
'The pope must die' (De paus
moet sterven) zelfs veranderd
door toevoeging van één letter,
de t: 'The pope must diet' (De
paus moet op dieet). Bij de
Londen se première werden de
woorden 'must die' wegge-
plakt op de affiches in de on
dergrondse.
Een hoopgedoe om weinig,
want de film is het werk van re
gisseur Peter Richardson, de
komiek Robbie Coltrane en an
dere leden van de Britse groep
makers van tv-satires, 'The co
mic strip' die eerder 'Nuns on
the run' maakten: te veel non
sens om enig zieltje te bescha
digen. Het scenario is vagelijk
gebaseerd op het Roberto Cal-
vi-schandaal met Vaticaan-fi-
nanciën (net als de 'Godfather
III' trouwens). Een paus sterft,
en per vergissing klinkt het
Habemus Papam vooreen sim
pele plattelandspriester die in
z'n vrije tijd ook nog auto's re
pareert en als muzikant op
treedt: vader Albizini. De
Schotse komiek Coltrane. Hij
komt achter die financiële wit
was-operatie, krijgt de leider
daarvan (Herbert Lom) op z'n
dak, die als wraak uit Albizini's
verleden een ex-vriendin (Be
verly d'Angelo) en hun verlo
ren zoon (een rockster) op
duikt. Coltrane paus af, terwijl
Lom het dreigt te worden.
Maar de Sixtijnse kapel neemt
goddelijk wraak via een goed-
gemikt brokstuk uit haar eer
biedwaardige muren.
Humor om te lachen als dieet
met of zonder t dat je alleen in
een melige bui goed wegkrijgt.
Opgenomen in Joegoslavië, of
- zoals de slottitels stellen -
„niet ver van het Vaticaan".
multi-culturele Amerikaan Henry Rollins is in veel
lichten een vreemde eend in de bijt. Hij maakt mo-
nteel op het muzikale vlak naam met zijn van ener-
bruisende Rollins Band. Hoewel de passie er op het
lium vanaf druipt, lijkt hij zijn hart te hebben ver-
ïd aan een leven als auteur. Henry heeft dan ook zijn
en uitgeverij, waar, net als bij zijn platen, kwaliteit
enige graadmeter is. Hoewel hij het grootste deel
i het jaar op tournee is met zijn groep, vindt hij toch
Ïoeg tijd om scripts te beoordelen, verhalen te schrij-
en tournees te doen waarbij hij voor volle zalen ver
in vertelt die hij ter plekke verzint. Een gesprek
een produkt uit het land van de onbegrensde mo-
ikheden.
ert Henry Rollins Band. Met:
Rollins (zang), Chris Haskett
ir), Andrew Weiss (basgitaar),
Cain (drums) en Theo van Rock
Nighttown, Rotterdam. Zon-
Ook: Paradiso, Amsterdam. Op
STERDAJVT „Muziek is
prima uitlaatklep voor mij.
is een positieve manier om
zegje te doen en om mijn
tollige energie kwijt te ra-
Vroeger ramde ik er met
vrienden lustig op los,
i ik op straat van de ene
tpartij in de andere. Ik
nogal destructief', zegt
y Rollins (31).
h is muziek voor mij een
ie keuze. Als ik het echt
het kiezen had, schreef ik
iefst boeken. Dat schrij-
is iets waar ik heel erg
in wil worden. Daar werk
n ook keihard aan. Voor
>estaat er namelijk niets
ers dan het geschreven
i Muziek is cool en heel
ook, maar een goed ge
ven boek heeft voor mij
neer waarde dan een uit-
;nde plaat. Er zijn maar
Paar uitzonderingen, ei-
jk. Miles Davis bij voor-
Toch blijft muziek niet
^ng bij mij hangen als een
jistisch boek van Henry
ofzo. Schrijvers hebben
[1 zoveel meer indruk op
Jemaakt".
Noodzakelijk
„Het betekent niet dat ik met
muziek bezig ben omdat er
brood op de plank moet ko
men. Ik heb het nodig om
adem te kunnen halen. Boven
dien kan ik er op een natuurlij
ker manier mee overweg dan
het schrijven. Geld heb ik met
mijn muziek nooit echt ver
diend. Ik betaal de huur van
mijn huis met de opbrengsten
van mijn gesproken platen en
de artikelen die ik voor week
en maandbladen schrijf. Mu
ziek is een noodzakelijk kwaad
geworden, ik kan er niet meer
buiten. Ik wil mij niet vergelij
ken met Keith Richards van
The Rolling Stones, maar ik
stel mij zo voor dat als iemand
hem vraagt: 'waarom maak je
nog steeds muziek, je hebt dat
geld toch niet meer nodig', hij
dan antwoordt: 'omdat ik
graag gitaar speel'. John Lee
Hooker is uit hetzelfde hout
gesneden. Die man is geloof ik
74 jaar en weet niet van ophou
den. Veel groten uit de jazz
houden ook pas op als ze dood
neervallen. Op de dag dat mijn
behoefte aan muziek is ver
dwenen. stop ik onmiddellijk.
Ik zit niet in deze business
voor een carrière of omdat ik
de beste zanger ter wereld wil
worden. Bovendien zou je het
aan de muziek merken. Mu
ziek is kristalhelder. Daarmee
kun je niemand voor de gek
houden. Ik hoor het wanneer
een groep tegen zijn zin iets
heeft opgenomen en ik merk
het ook als de drummer op een
jazzplaat blank is".
Energie
„Platen maken is voor mij al
tijd een uiterst vervelende be
zigheid geweest. Ik heb niks
tegen het werk, wel tegen het
feit dat je hetzelfde nummer
soms vijf uur lang in allerlei
stadia voorbij hoort komen. Ik
begrijp dat de luisteraar alleen
het allerbeste resultaat wil ho
ren, ik ben niet anders, maar er
zijn manieren om de pijn wat
te verzachten. Zo hebben we
onze laatste ceedee 'The end of
silence' opgenomen alsof het
een concert was. En dat hoor
je, de energie spuit er vanaf en
er zijn geen haperingen in de
muziek. Toen ik na zes weken
de laatste vocalen had opgeno
men en het eindresultaat hoor
de, dacht ik: ja, zo moet een
plaat klinken. Maar ik was blij
dat ik naar huis mocht, weer
gewoon de'afwas mocht doen.
Opnemen in de studio is voor
mij hetzelfde als zes weken in
een kast opgesloten worden
met iemand, terwijl we de be
schikking hebben over slechts
een boek".
Opvallend in The Rollins Band
is de Nederlandse inbreng.
Henry: „Onze geluidsman
Theo van Rock komt uit Eind
hoven. Hij is het vijfde groeps-
lid al bevindt hij zich niet op
het podium, maar achter het
mengpaneel in de zaal. Theo is
bepalend voor ons geluid. Zon
der hem klinken we niet als
The Rollins Band. Wat ik heel
Nederlands vind aan Theo is
dat hij niemands ego spaart.
Hij zegt altijd recht voor zijn
raap hoe hij over de dingen
denkt. Dat is heel gezond, het
behoedt de groep voor stommi
teiten. Zo is nu eenmaal niet
alles wat ik schrijf van dezelf
de kwaliteit. Neem Jimi Hen-
drix. Als ik soms naar bootlegs
en outtakes van die gitarist
luister, begrijp ik waarom hij
het nooit op de plaat heeft ge-,
zet. Er was een schrijver John
Faunty, absoluut een van mijn
favorieten. Na zijn dood had
z'n vrouw zeker geld nodig en
werd een viertal ongepubli
ceerde manuscripten uitgege
ven. Ze waren niet echt slecht,
maar haalden het niet bij zijn
eerder gepubliceerde werk. Je
kon lezen waarom hij ze op de
plank had laten liggen. Ik
dacht: had ilc ze maar nooit ge
lezen, waren ze maar nooit in
de winkel verschenen".
Podiumgroep
„The Rollins Band is een echte
podiumgroep. We touren bijna
het hele jaar. Ik heb een gru
welijke hekel aan groepen die
zich onder de schijnwerpers
niet waar kunnen maken.
Neem Paula Abdul. Ze heeft
wel een platina-plaat maar
blijkt niet in staat zich op het
podium waar te maken. Ziek
hoor. Ik hou van groepen en
artiesten die kunnen spelen
zoals James Brown en in het
verleden Led Zeppelin, Black
Sabbath en de groten uit de
jazz zoals Miles Davis. Ze wer
den in de studio neergezet en
niet in de studio geboren om
daarna op het podium terecht
te komen. Geld is dan de enige
reden".
„Om de muziek, ook voor ons,
steeds weer interessant te hou
den, proberen we alles wat ge
woon klinkt te mijden als de
pest. Elk nieuw nummer moet
een verbetering inhouden. We
beginnen met de muziek, nooit
met de tekst, want dan leg je
jezelf te veel beperkingen op.
Soms spelen we dagen lang in
de repetitieruimte wat er in
ons hoofd opkomt, zonder dat.
we het vastleggen".
„Ik maak wel altijd aanteke
ningen. Ook nu heb ik mijn
computer bij mij. De beste mu
ziek wordt geschreven als ik
wandel. Het ritme van mijn
voeten inspireert en als ik
maar lang genoeg loop, zorgt
mijn ontspannen houding er
voor dat ik allerlei nieuwe in
drukken kan verwerken. Mijn
teksten zijn soms afgeleid van
mijn langere verhalen. Ik ben
al een paar jaar bezig met een
tekstboek waarin ik behalve
de songtekst, ook de aanteke
ningen wil zetten die het eind
resultaat inspireerde en mis
schien nog een kort verhaal,
waarin het onderwerp wat
minder abstract wordt ver-
wöord. Ik denk aan een boek
met zo'n negentig teksten. Een
deel daarvan heb alleen ik on
der ogen gehad. Momenteel
ben ik met Iggy Pop in de slag
om hem een tekstboek te laten
schrijven. Hij is fantastisch. Ik
had een paar maanden gele
den een lunch-afspraak met
hem, waarbij ik hem vertelde
wat ik van zijn teksten vond.
Hij was uiterst verbaasd. Het
was nieuw voor hem".
Uitgeverij
Henry Rollins heeft in Los An
geles zijn eigen uitgeverij.
„Het is een klein bedrijf. Ik
heb drie medewerkers in
dienst. Het betekent dat ik in
mijn vrije uurtjes eindredac
teur speel en op mijn computer
manuscripten lees, die mij
vanuit L.A. worden toegezon
den. Binnenkort breng ik een
boek uit over de belevenissen
van een roadie, die in 1986 met
Black Flag, mijn vorige groep
en in 1987 met The Rollins
Band op tournee was. Ik ben
momenteel in de weer met een
boek van de oud-Vietnam-ve-
teraan Bill Shields. Het enige
positieve aan dat boek is de ge
dachte datje niet in zijn schoe
nen staat".
„Ken je Alan Vega, de zanger
van Suicide? Hij is een van.
mijn helden. Ik heb hem ge
vraagd een boek met gedich
ten of songteksten te schrij
ven. Gezien zijn kwaliteit wist
ik dat hij thuis ergens een sta
pel met aantekeningenboekjes
moest hebben liggen. Toen ik
bij hem op bezoek was, bleek
dat zo te zijn. Ik heb twintig pa
gina's bij mij. Echt prachtig
werk. Het boek gaat 'Crippled
Nation' heten. Het leest als een
Charlie Parker-solo op een
1992 bebop-straatritme. Hij
schrijft vreselijk muzikaal, ge
bruikt ook zijn eigen taal. Mijn
Henry Rollins (r): „Ik krijg regelmatig werk binnen van Hollywood-acteurs en -actrices die heel nodig hun
belevenissen aan het papier moeten toevertrouwen... Wat een rommel". foto. imago/RCA
computer vraagt zich regelma
tig af wat voor woord hij nu
weer is tegengekomen".
„Ik zou heel veel geld kunnen
verdienen met mijn uitgeverij.
Er zijn veel mensen die den
ken dat ze kunnen schrijven.
Ik krijg regelmatig werk bin
nen van Hollywood-acteurs en
-actrices die heel nodig hun be
levenissen aan het papier
moeten toevertrouwen. Daar
kun je een stevige duit aan ver-
Vermoord
Rollins is net terug van een
twee weken durende tournee
door Australië. Daar heeft hij
zich met een andere liefde be
ziggehouden: het gesproken
woord. Binnenkort verschijnt
zijn verzamelde werk op zes
ceedee's. Rollins: „Het is de
enige manier om die verhalen
te bewaren, want ik schrijf ze
niet uit voor ik ze vertel. Ik laat
mij tijdens die shows meesle
pen door mijn emoties. Er is
één onderwerp dat ik de laat
ste tijd regelmatig heb aange
sneden. Het gaat over mijn
beste vriend die enige tijd ge
leden voor mijn ogen werd ver
moord. Tijdens een overval
werd op de stoep voor mijn
huis zijn hoofd van zijn romp
geschoten. Voor het zelfde
geld was ik het geweest".
