Irak bestookt sji'itische rebellen met oog op olie
Guerrillagroepen Afghanistan
gijzelen honderden burgers
Venezuela toneel van
grootschalige rellen
BUITENLAND
Politie vindt opnieuw
losgeld De Clerck
Ex-president Mali'
voor rechter f
„Toename aids erger dan wordt aangenomen"
L
Laatste bewijsvoering!
in proces Demjanjuk f
CeidócSoiumit
DONDERDAG 4 JUNI 1992
Voormalige Stasi-officieren
gearresteerd in Berlijn
KARLSRUHE - De Duitse regering heeft gisteren
twee voormalige generaals van de Oostduitse geheime
politie en een handlanger gearresteerd op verdenking
van poging tot moord op een anti-communistische acti
vist in de jaren zeventig.
Het tweetal zou in West-Duitsland een uit 21 man be
staande groep opgericht te hebben om klusjes voor de
Stasi op te knappen. Zij zouden in 1975 door de Stasi
benaderd zijn om de anti-communistische activist
Siegfried Schulze in Berlijn te vermoorden.
Schulze zou betrokken zijn geweest bij een bomexplo
sie langs de Berlijnse Muur waarbij een Oostduitse
grenswacht gewond raakte. Schulze raakte bij de
moordaanslag gewond maar bleef in leven. Duitse auto
riteiten hebben gisteren elf mensen aangehouden en
ettelijke woningen in Berlijn en Keulen doorzocht als
onderdeel van een onderzoek naar de activiteiten van
de groep agenten.
Rome beperkt verkeer
wegens luchtvervuiling
ROME - Alleen bestuurders van een auto
met een kentekenplaat dat op een even num
mer eindigt mogen vandaag van de binnen
stad van Rome gebruik maken. Ernstige
luchtvervuiling heeft het stadsbestuur hier
toe genoodzaakt. De beperking geldt vanaf
zes uur 's morgens. Als het gehalte stikstof
dioxide in de lucht morgen nog niet tot onder
de gevarenzone is gedaald, is de beurt aan au
to's met een oneven nummerbord. In de
herfst van het vorig jaar werd deze „om de
dag"-methode voor het eerst beproefd. Vol
gens studies van het Italiaanse ministerie van
milieu werd de luchtvervuiling in de stad er
aanzienlijk door verminderd.
Auto's met een buitenlands nummerbord of
katalysator zijn vrijgesteld van de beperken
de maatregel.
BRUSEL - De Belgische politie heeft voor de tweede
maal in korte tijd een deel van het losgeld teruggevon
den dat werd betaald voor de vrijlating van Anthony De
Clerck. In verband met de vondst zijn twee helers aan
gehouden. Een nieuwe reeks huiszoekingen in de pro
vincie Antwerpen leidde naar Geel, een dorpje ten zui
den van Turnhout, waar een „vrij groot gedeelte" van
het losgeld werd aangetroffen. In verband met het on
derzoek wil justitie ook dit keer geen bijzonderheden
vrijgeven over de verdachten en de hoeveelheid geld.
Het ziet er echter naar uit dat bij de ontvoeringszaak
veel meer mensen betrokken zijn dan aanvankelijk
werd verondersteld. Inmiddels zitten elf mensen vast.
Het totale bedrag dat voor de vrijlating is betaald,
wordt geschat op circa 14 miljoen gulden. De elfjarige
Anthony, kleinzoon van een rijke textielbaron, werd
begin maart na een gijzeling van 32 dagen vrijgelaten.
Colombiaanse regering
tegen vredesvoorstel
BOGOTA - In een reactie op de weigering
van de Colombiaanse regering om op hun vre
desvoorstellen in te gaan hebben linkse rebel
len van het Simon Bolivar Rebellenfront gis
teren in hoofdstad Bogota vier politiebureaus
opgeblazen en een grote oliepijpleiding gesa
boteerd.
Bij aanvallen zijn sinds dinsdag veertien
mensen gedood. Een maand geleden hadden
de rebellen zich bereid verklaard tot een na
tionale dialoog met de regering en de zaken
wereld. Zij deden ook een voorstel over regio
nale vredesbesprekingen maar regerings
functionarissen gingen hier niet mee akkoord
omdat dit de macht van de nationale regering
zou ondermijnen. Sindsdien zitten de onder
handelingen in het slop en hebben de rebel
len hun acties weer opgevoerd.
•n
BAMAKO - Ex-president Moussa Traore van Rfcl
die vijftien maanden geleden ten val gebracht weiii
een combinatie van een staatsgreep en een massa
stand, verschijnt vandaag voor de rechter. Hij wé
beschuldigd van moord op betogers voor democrf
Hij is de eerste Afrikaanse leider die terechts^
sinds het werelddeel drie jaar geleden overspf3
werd door democratische hervormingen - en éénr
de heel weinigen die rekenschap van zijn daden np'
afleggen in een gebied waar veel voormalige leid1"
werden gedood of een goed heenkomen vonderf'
ballingschap. P
De 55-jarige generaal, die vastgehouden wordt op?1
basis van parachutisten ten westen van de hoofdP
Bamako, kan ter dood veroordeeld worden als^
rechtbank hem schuldig oordeelt.
KABUL Rivaliserende
sunnitische en sji'itische
guerrillagroepen in Kabul
hebben honderden bur
gers gegijzeld. De gijze
laars werden op straat on
der bedreiging van vuur
wapens opgepikt en op
grond van hun etnische
afkomst naar verschillen
de detentiecentra ge
stuurd buiten de stad.
Onder de bewoners van Kabul
die zeiden dat vrienden en fa
milieleden zijn geronseld,
heerste zowel woede als angst.
Sommige gevangen werden
geslagen met stokken. De gij
zelingen begonnen op dinsdag
en werden gisteren voortgezet.
De strijd gaat met name tussen
de de pro-Iraanse Hezb-i-Wa-
hadat en de fundamentalisti
sche Ittehad-e-Islami, die tij
dens de burgeroorlog tegen de
door de Sovjetunie geïnstal
leerde regering door Saudi-
Arabië werd gesteund. Met
machinegeweren en raketwer
pers gewapende rebellen van
de Ittehad-e-Islami namen gis
teren een kruispunt voor de
Iraanse ambassade, in het cen
trum van Kabul in. Op zoek
naar Hazaras, die te herken
nen zijn aan hun Mongoolse
uiterlijk, hielden zij auto's aan.
Gulbuddin Hekmatyar, de
fundamentalistische leider
van de machtige Hezb-i-Islami
partij, heeft gedreigd tussen
beide te komen als de strijden
de facties hun gevechten niet
staken. beschuldigde re_
gerende coalitie, waarbij hij
heeft geweigerd zich aan te
sluiten, ervan zwak en incom
petent te zijn. De regering
tracht wanhopig haar gezag te
doen gelden bij de tien groot
ste facties die de stad in april
zijn binnengetrokken, na wat
zij noemen „14 jaar heilige oor-
De acties van de rivaliserende
groepen versterken het ver
moeden dat de interim-rege
ring geen controle heeft over
de eigen strijdmacht. Veel be
velhebbers hebben rond de
stad hun eigen gebied geves
tigd en weigeren bevelen van
hun partijleiders op te volgen.
Brigade-generaal Mohammed
Nawab, de militiebevelhebber
die verantwoordelijk is voor de
veiligheid van Kabul, zei dat er
onderhandelingen gaande zijn
om een staakt-het-vuren tot
stand te brengen.Als de situ
atie verslechtert, blijven we
niet neutraal", zei hij. „We zul
len ingrijpen om de inwoners
van Kabul te beschermen".
Happy
Birthday
Moskou geeft
Solzjenitsyn
flat terug
MOSKOU - De gemeenteraad
van Moskou heeft gisteren be
sloten de schrijver Aleksandr
Solzjenitsyn zijn oude apparte
ment terug te geven. De Nobel
prijswinnaar, die in 1974 door
till de Sovjetunie werd uitgewe
zen en sindsdien in de Vere
nigde Staten woont, wil naar
zijn land terugkeren.
De gemeenteraad zal het ap
partement formeel overdragen
aan het Fonds ter Ondersteu
ning van Onderdrukten en
hun Gezinnen, een stichting
die door Solzjenitsyn in het le
ven werd geroepen om politiek
vervolgden en hun gezinnen in
de voormalige Sovjetunie te
ondersteunen. De autoriteiten
willen ook kantoorruimte be
schikbaar stellen aan de Mos-
kouse afdeling van de stich
ting, die gevestigd is in Zwit
serland.
Solzjenitsyns vrouw Natalia is
vorige maand in Moskou aan
gekomen om de terugkeer van
de schrijver voor te bereiden.
Zij verklaarde vorige week dat
de verhuizing pas tegen het
einde van het jaar zou plaats
vinden, omdat het gezin nog
zocht naar een plaats in Rus
land waar de schrijver kan wo
nen, werken en zijn enorme bi
bliotheek kan onderbrengen.
BOSTON Volgens een
nieuwe studie van de Har
vard universiteit zullen te
gen het einde van de eeuw
25 miljoen mensen aids
hebben en zullen moge
lijk 120 miljoen mensen
besmet zijn met het HIV-
virus dat de ziekte veroor
zaakt.
de voorspellingen van de We
reld Gezondheidsorganisatie
(WHO). De Amerikaanse on
derzoekers zeggen dat een ex
plosieve, verschrikkelijke ver
spreiding van de ziekte voor de
deur staat, vooral in Azië.
„Dit is een mondiale epidemie,
waarover wij de controle ver
liezen", aldus dr Jonathan
Mann. „Het huidige antwoord
heeft geen kans van slagen en
moet veranderen omdat het zo
wel de omvang van het pro
bleem onderschat als wat no
dig is om een oplossing te bie
den. Wij hebben een wereld
wijde strategie nodig".
De studie is opgesteld door een
team van 40 experts. De voor
spellingen over de omvang van
de epidemie en hoe die zich
verspreid zijn gebaseerd op ge
gevens van 30 epidemiologen
uit de hele wereld. Mann, die
de studie coördineerde, is de
directeur van het internationa
le aids-centrum van Harvard
en een voormalige leider van
het aids-programma van de
WHO. Binnen acht jaar zal 42
procent van alle aids-infecties
in Azië plaatsvinden, waarmee
dat continent Afrika, met 31
procent van alle nieuwe geval
len, voorbijstreeft als belang
rijkste regio waar aids in
kracht toeneemt.
Politieagenten arresteren een studente in Caracas.
CARACAS In verschei
dene steden in Venezuela
werden gisteren demon
straties gehouden tegen
het regeringsbeleid van
de sociaal-democratische
president Carlos Andrés
Peréz. Er was sprake van
rellen en plunderingen.
Volgens een aantal bronnen
kwam het in acht steden tot
botsingen tussen studenten en
politie.
Volgens mededelingen van po
litie en pers kwam dinsdag in
Maracay een 15-jarige student
om het leven en raakten elf
mensen gewond. Maracay is
een industrieel centrum, 110
kilometer ten westen van Ca
racas. Hier begon in februari
een mislukte opstand tegen
president Peréz.
Gisteren vielen bij demonstra
ties van studenten oók gewon
den, maar exacte gegevens wa
ren niet verkrijgbaar. De pro
testen concentreerden zich
voornamelijk in de steden Ma
racay, Merida, Barquisimeto,
Valencia en Maturin en op de
terreinen van de Centrale Uni
versiteit van Caracas. De pro
testendreigden echter over te
slaan naar andere delen van de
Venezolaanse hoofdstad. Veel
middenstanders van Caracas
barricadeerden hun winkels
en een deel van de metro werd
voor het publiek afgesloten.
De studenten protesteren te
gen de stijging van de prijzen,
onderdrukking door de politie
en het sociaal-economisch be
leid van Peréz. Zijn privatise-
rings- en bezuinigingsbeleid
heeft hem gehaat gemaakt bij
grote delen van de Venezo
laanse bevolking. Zeventig
procent van de bevolking gaf
onlangs in öpiniepielingen te
kennen dat men een nieuwe
staatsgreep in de nabije toe
komst zeer goed mogelijk acht.
Rode Khmer
onvermurwbaa
jegens
Nederlandse
VN-macht j
PHNOM PENH - Het hf
van de VN-troepen in Caml|
ja is er gisteren niet inL
slaagd de weg te bereiden r
Nederlandse blauwhelmen|ü
door de Rode Khmer
toegang tot Cambodja ww
ontzegd. Een doorbraak tL
uit tijdens een overleg val
militaire VN-commanf
John Anderson met Ir
Khmer-leider Khieu SaM
han. 11
B
De ontmoeting leverde ,L
bepaald goed nieuws" opr
dus een woordvoerder. lP
verluidt zei de Rode Khifl'
leider dat zijn mannen gefa
teerd zijn geraakt door vlj
ten van helikopters die de*1
derlanders vervoerden. Me
dat is „duidelijk geen enkeP
cuus", aldus een anonifc
VN-woordvoerder
Door de opstelling van de FT
Khmer is het waarschijri0
dat de tweede fase van hetj®
vredesplan voor Cambodjr
de ontwapening en demop
satie van de rivaliserende P
tijen - vertraging oploopt.'"
Nederlandse VN-militaf
wachten in Thailand al b"
een week tot de Rode Khp1
hen toelaat in Pailin, in F
westen van Cambodja. [e
Khieu Samphan zei datL
Rode Khmer bereid is zier
houden aan het VN-vrer
plan zodra de VN voldoe
troepen langs de grens tuj
Cambodja en Vietnam ij
geïnstalleerd en de terugj-
king van alle Vietnamese c.|
pen is bevestigd. WaarnerI
hebben nooit bewijzen geit
den voor beschuldigingenfl
Vietnam een deel van zijnp
daten nog in Cambodja hor
Vietnam verdreef in 19791!
schrikbewind van de Hc
Khmer en trok drie jaar gj'
den zijn troepen uit Cambt
terug. [F
In het jaar 2000 zullen 38 tot
110 miljoen volwassenen en
meer dan 10 miljoen kinderen
geïnfecteerd zijn met het vi
rus. Ongeveer 24 miljoen men
sen en meer dan een miljoen
kinderen zullen aids hebben -
meer dan tien maal zoveel als
vandaag. De WHO voorspelt 10
miljoen aids-patiënten en 30
tot 40 miljoen HIV-geïnfec-
teerden.
Dr. Michael Merson, hoofd van
het WHO aidsprogramma, zei
te geloven dat de cijfers van
zijn organisatie zorgvuldig zijn
berekend.
John Demjanjuk lacht In de Israëlische rechtszaal, waar zijn verdedi
gers nieuw bewijsmateriaal aanvoeren dat moet aantonen dat Dem
janjuk niet 'Ivan de Verschrikkelijke' is.
FOTO: AP
JERUZALEM - Aankla
gers in het proces tegen de
vermeende oorlogsmisda
diger John Demjanjuk
zijn gisteren aan hun laat
ste bewijsvoering begon
nen. De aanklagers zeiden
dat bewezen is dat Dem
janjuk tijdens de Tweede
Wereldoorlog bewaker is
geweest in een vernieti-
gingskamp van de nazi's.
Dat feit alleen zou voldoende
yL zijn om hem te veroordelen
wegens oorlogsmisdaden.
„Hier voor ons zit een bewaker
in dienst van de SS die de gas
kamers bediende en van over
levenden van Treblinka de bij
naam 'Ivan de Verschrikkelij
ke' had gekregen", zei open
baar aanklager Michael Sha-
ked in zijn pleidooi voor het
Hooggerechtshof, waar
janjuk in beroep was ge®
De 72-jarige Demjanjuk wfi
1988 door de districtsra!
bank van Jeruzalem ter <r
veroordeeld. In Treblinka L
den in 1942 en 1943 r
850.000 joden vermoord. F(
De in de Oekraïne gebf
Demjanjuk, die voor zijn if5
vering als gepensioneenr
beider in de auto-industr£
het Amerikaanse CleveCj
leefde, zegt dat hij het slacljh
fer is van een persoon svefj
seling. Hij zegt dat hij P
grootste deel in Duitse krr"
gevangenenkampen ljs
doorgebracht nadat hij ink
1942 als soldaat in het Soil
leger gevangen werd gr
men. Demjanjuks advof1
Yoram Sheftel, vindt daP
aanklagers onvoldoende E
wijs hebben geleverd voor ft
beschuldiging. [i
NICOSIA Anderhalve
maand geleden begon het
leger van Saddam Husayn
een grootscheeps offen
sief begonnen tegen de
shi'itische rebellen die
verschanst zitten in de
moerassen van zuidelijk
Irak.
Ogenschijnlijk is het doel van
de militaire operatie het on
schadelijk maken van het ver
zet in het gebied. Maar volgens
welingelichte diplomaten in
Baghdad en andere deskundi
gen heeft de Iraakse leider
plannen op de lange termijn
met de van steekvliegen verge
ven moerassen, waaronder een
geweldige hoeveelheid olie
moet liggen.
In de moerassen hebben zich
naar schatting 10.000 rebellen
verschanst: overlevenden van
de voor de deelnemers ramp
zalig verlopen opstand in zui
delijk Irak die onmiddellijk na
de nederlaag van Saddams le
ger in de Golfoorlog van 1991
uitbrak. De opstandelingen
vormen de gewapende elite
van naar schatting 200.000 shi
'itische vluchtelingen.
Aangezien de rebellen niet
over zware wapens beschikken
en geen sterke organisatie
hebben, kunnen zij geen vuist
maken tegen Saddams bewind
en zijn zij hooguit hinderlijk.
Sinds het begin van het offen
sief worden zij belaagd door
ten minste vijf of zes divisies
uitstekend uitgeruste solda
ten. De enige verklaring voor
deze overdreven aandoende
aanpak lijkt de wens van Sad
dam zo snel mogelijk de moe
rassen van opstandelingen te
zuiveren, opdat zij kunnen
worden geexploiteerd.
De moerassen tellen vier gi
gantische olievelden en ver
scheidene kleinere. Het groot
ste veld is het noordelijke Maj-
noon, dat naar schatting zeven
miljard barrel olie rijk is. De
andere grote velden zijn
Halfya, Nahar Umar en Noord-
Qurna.
De olievelden kunnen ten min
ste 2,3 mihoen barrel per dag
produceren, meer dan twee
derde van de opbrengst die
Irak voor de Golfoorlog had, al
dus deskundigen in kringen
van de olie-industrie.
Olie is de levensader van Sad
dams Irak en de ontwikkeling
van de zuidelijke olievelden is
van cruciaal belang voor de
economische groei van het
land op de lange termijn. Sad
dam stelde ook al voor de Golf
oorlog pogingen in het werk de
oorspronkelijke bewoners van
het gebied, de zogeheten Moe
ras-Arabieren of Madan, elders
onder te brengen. De Madan
wonen al 6.000 jaar in het ge
bied en hun verwijdering zou
het einde betekenen van een
cultuur die teruggaat tot de
Sumerische beschaving in het
vijfde en het vierde millenni
um voor Christus.
Het Iraanse parlement aan
vaardde afgelopen april een
wet op grond waarvan de Ma
dan mogen worden geëva
cueerd. Ieder gezin zal 150 di
nar per maand ontvangen als
het vrijwillig verhuist. De dui
zenden deserteurs die in de
moerassen zijn ondergedoken,
is gratie in het vooruitzicht ge
steld. Als de Madan niet posi
tief op het voorstel reageren,
zullen zij vermoedelijk met ge
weld worden verwijderd.
Volgens diplomatieke bronnen
en reizigers uit Irak is het leger
begonnen de noordelijke en de
westelijke randstroken van het
moerasgebied droog te leggen.
Zodra er grond is gewonnen,
worden wegen aangelegd, op
dat het leger in staat is met
tanks en zware uitrusting op te
trekken.
Kranten in Baghdad meldden
dat de regering van plan is een
560 kilometer lang kanaal van
Baghdad naar de Khor Abdul-
lah-waterweg aan te leggen. De
grond die bij het graven van
dit kanaal vrijkomt, zou wor
den gebruikt om de moerassen
te dempen.
Saddam heeft zijn neef en
schoonzoon generaal Husayn
Kamel al-M^jid belast met de
uitvoering van de droogleg
ging. Een andere neef, minis
ter van defensie generaal Ali
Hassan al-Majid, is belast met
het militaire offensief. Hassan
al-Majid nam in de strijd tegen
de Kurden de verantwoorde
lijkheid voor het inzetten van
chemische wapens.
