'Uitslag Deens
referendum
zwarte dag
voor Europa'
Servische president bereid tot aftreden
BUITENLAND
[pan twijfelt
rer tekenen
i irdrag over
odiversiteit
Israël herdenkt
nachtmerrie en glorie
van Zesdaagse Oorlog
Tientallen Palestijnen gewond in Gazastrook
^jAdwOowuvnt
DONDERDAG 4 JUNI 1992
uizenden executies
jor Rwandese leger
KlDEN - Amnesty International heeft gis-
>n verklaard dat sinds 1990 meer dan dui-
id leden van de Tutsi-stam in Rwanda ge-
buteerd, terwijl tientallen anderen zijn ge-
rteld of zonder proces werden vastgehou-
De meeste incidenten gebeurden na de
rapende invasie van het noorden van
pnda door het Patriotisch Front van Rwan-
ilPF). Het Front bestaat uit Rwandese bal
en, voor het overgrote deel leden van de
ii-minderheid. De afgelopen dagen was
(overigens opnieuw onrustig in Rwanda,
(jet noorden van het land kostte een op-
i militairen aan zeker 27 mensen het
[n, zo meldde de Rwandese staatsradio. De
airen vrezen hun baan te verliezen als de
king een akkoord sluit met het verzet.
Amerikaans debat over
defensiebegroting start
WASHINGTON Politici in het Ameri
kaanse huis van afgevaardigden zijn van
plan de bondgenoten in Europa en Azie te
vragen meer bij te dragen aan de verdedi
ging van hun eigen regio. De politici deden
die uitspraken gisteren in het kader van de
beraadslagingen over de defensiebegroting
van 274 miljard dollar. Die begroting is 7
miljard dollar lager dan het oorspronkelijke
door president Bush voorgestelde budget
voor 1993, dat 1 oktober 1992 ingaat. De re
gering liet weten zich te zullen verzetten te
gen plannen om 1,1 miljard dollar te bespa
ren op het totale bedrag van 5,4 miljard voor
het Strategische Defensie Initiatief, of Star
Wars en verminderingen van de voorraden
waardoor de paraatheid in gevaar komt.
Computerdeskundigen frauderen
bij verkiezingen in Ecuador
QUITO - De autoriteiten in Ecuador hebben gisteren de
arrestatie gelast van zeven computerdeskundigen. De com
puterspecialisten worden ervan beschuldigd uitslagen te
hebben vervalst voor de gemeenteraadsverkiezingen in
Quito, de hoofdstad van Ecuador. De lokale verkiezingen
werden op 17 mei gehouden, gelijktijdig met de eerste ron
de van de presidentsverkiezingen. Het arrestatiebevel
werd uitgevaardigd na klachten van twee politieke partijen
dat er bij het tellen van de stemmen zou zijn geknoeid. „Po
litieke partijen moeten leren te winnen en verliezen bij de
verkiezingen en moeten niet proberen de resultaten te ma
nipuleren", reageerde president Francisco Boija, voorzitter
van de Kiesraad. Bij de presidentsverkiezingen scoorden
de twee conservatieve kandidaten Sixto Duran Ballèn en
Jaime Nebot Saadi het hoogst. Zij maken op 5 juli in een
tweede ronde uit wie uiteindelijk de sociaal-democraat Bor-
ja tot president opvolgt.
Boerenvoorman als
formateur gevraagd
WARSCHAU Waldemar Pawlak, de
vrijwel onbekende leider van de belang
rijkste boerenpartij in Polen, is onver
wacht in de politieke schijnwerpers ko
men te staan nu president Lech Walesa
hem gevraagd heeft een nieuwe coalitie
regering te vormen. Pawlak, een 32-jari-
ge boer uit Centraal-Polen, werd in juni
1991 gekozen tot leider van de Poolse
Boerenpartij (PSL). Als hij als premier de
opvolger wordt van Jan Olszewski, die
weinig kans maakt morgen een motie
van wantrouwen te overleven, wordt
Pawlak de eerste regeringsleider die
geen banden heeft met Solidariteit sinds
dit onafhankelijke vakverbond de com
munisten in 1989 uit de macht verdreef.
DE JANEIRO - Het is
[niet duidelijk of Japan het
arag over biodiversiteit zal
[nen. Het land wil eerst
lere afspraken over de fi-
3 ciële gevolgen van het ver-
De huidige tekst biedt
[ens de woordvoerder van
J apanse delegatie in Rio, S.
nata, onvoldoende be-
jrming aan de donorlan-
kn vreest door ontwikke-
e planden gedwongen te
1 den een grote financiële
1 rage te leveren aan pro-
nma's, gericht op het be-
d van de grote verschei-
heid van planten en die-
Aan de hulp moeten vol-
k 5 Japan duidelijke grenzen
mden gesteld. Japan pro-
rt met onder andere het
- ïnigd Koninkrijk tot een
i lelijker uitleg van het ver-
- 5 te komen. Numata wilde
l. eren niet zeggen hoeveel
e land de komende drie jaar
•- bijdragen aan de uitvoe-
1- van Agenda 21, het actie-
ri 1 om milieu- en ontwikke-
s sproblemen aan te pak-
d De afgelopen drie jaar
n ft Japan aan soortgelijke
n peten ongeveer drie mil-
n dollar bijgedragen. Voor
n deel was die hulp gebon-
aan voorwaarden, omdat
is joverdracht van technolo-
>r yan Japanse bedrijven be-
H
d {ens Numata beschikken
r- Japanse bedrijfsleven en
i, fapanse overheid over een
;e technologische kennis
?t milieuprobleem aan te
ken. De Verenigde Staten
d pen in tegenstelling tot Ja-
ï- |geen enkele behoefte aan
2- nadere uitleg van de ver-
d [tekst. De VS volharden in
r- besluit het verdrag niet te
nen omdat de belangen
[e (het Amerikaanse bedrijfs-
2t n, in het bijzonder de far-
d eutische industrie, er ern-
»e door worden geschaad.
q. ister Alders (milieubeheer)
j. :n van de vier vice-voorzit-
geworden van de main
af mittee, het 'uitvoerend or-
,n 1' van de Conferentie van
j 'erenigde Naties over Mi-
r_ pn Ontwikkeling in Rio de
e_ tiro. Het committee moet
v_ or zorgen dat over alle za-
waarover in Rio wordt on-
.j. andeld op 10 juni verslag
rl. It uitgebracht aan de ple-
fe vergadering. De commif-
»eeft woensdag acht werk-
,n pen ingesteld, onder meer
ar de Financiële gevolgen
ig Agenda 21, het actieplan,
a verdracht van technologi-
je kennis, atmosfeer, bossen
keanen. Alders leidt de
,g:groep technologie. In de
:groep moet de overdracht
technologische kennis
1 de rijke landen aan de
P_ïkkelingslanden worden
■gpld.
e.raag waar het om draait is
inins Alders in hoeverre de
landen bereid zijn hun
ie lis over te dragen. Wat
o-len de ontwikkelingslan-
id^r'jgen en h°e worden de
?n[iten van de bedrijven die
e.snnis moeten leveren vei-
jefsteld. Daar draait het vol-
-jg de bewindsman om.
•e_6lijkheden voor over-
ofht zijn samenwerkings
raden tussen landen of
na| bedrijven (joint ventu-
arpn het verkopen van pa-
3t-jn. Voor dat laatste moet
snjvvellicht een apart fonds
£0bn gesticht.
DEN HAAG - Frankrijk
en Duitsland gingen in
het trekken van één lijn
tegen Denemarken zover
dat zij gisteren met een
gemeenschappelijke ver
klaring kwamen, waarin
de Franse president Fran
cois Mitterrand en de
Duitse bondskanselier
Helmut Kohl stelden dat
„de deur van de Europese
Unie openblijft voor De
nemarken".
Bovendien zeggen beide lei
ders zeer positief te staan te
genover de onderhandelingen
over de aansluiting van de lan
den van de Europese Vrijhan
dels Associatie (EVA) tot de
EG. De EVA-landen zijn: Zwit
serland, Oostenrijk, Liechten
stein, Finland, Zweden, Noor
wegen en IJsland.
De Deense afwijzing van het
Verdrag van Maastricht zal de
Zwitserse aanvraag tot toetre
ding tot de EG niet veranderen
en kan deze wellicht steunen,
zo verklaarde woordvoerder
Martin Roth van het Zwitserse
ministerie van buitenlandse
zaken. „De Deense
toont aan dat de EG zelfs met
de kleine landen rekening
moet houden", aldus Roth. Het
eerste obstakel voor de Zwit
serse regering is het referen
dum in december waarbij de
kiezers kunnen bepalen of zij
toe willen treden tot de Euro
pese Economische Ruimte
(EER), een gemeenschappelij
ke markt van de EG en de
EVA.
Oostenrijkse zegslieden wezen
erop dat Wenen niet geïnteres
seerd is in de „emotionele" vi
sie van een verenigd Europa
onder één vlag, maar meer be
langstelling heeft voor de EG
als gemeenschappelijk econo
misch blok. Als het „verdie
pen" van de politieke en eco
nomische unie door Denemar
ken wat op de achtergrond
raakt, zou de Europese Com
missie haar aandacht wel eens
kunnen richten op „verbre
ding" door toelaten van nieu
we lidstaten, betoogde minis
ter van buitenlandse zaken
Alois Mock.
Zwart
Naar het voorbeeld van „Zwar
te Maandag", 30 september vo-
uitslag rig jaar toen een onder Neder-
Een man in Kopenhagen leest de berichtgeving in de Deens pers over de Deense afwijzing van het Ver
drag van Maastricht. Op de voorpagina de onthutste minister van buitenlandse zaken Ellemann-Jensen.
FOTO: EPA
lands EG-voorzitterschap op
gestelde ontwerp-EPU-ver-
drag door de partners in Brus
sel werd afgeschoten, bestem
pelde de Belgische premier
Jean-Luc Dehaene de dag van
het Deense referendum als een
„zwarte dag" voor de Europese
eenwording. Volgens hem
dreigt het resultaat „bepaalde
anti-Europese demonen" op te
roepen en zal het weer hoop
geven aan de confederalisten.
„Het mag niet zo zijn dat
46.000 Denen het lot van 380
miljoen Europeanen bepalen,
zei Egon Klepsch, voorzitter
van het Europees Parlement.
Dat straks ook andere groepen
het verdrag, dat de weg moet
banen naar nauwere politieke
en economische samenwer
king, willen vertragen en zelfs
terugdraaien, was voor hem
„absoluut onaanvaardbaar".
Als we het niet met twaalf lan
den kunnen, dan moeten we
het met elf proberen", aldus
Klepsch. Het Europarlement
zal op zijn plenaire zitting vol
gende week in Straatsburg een
debat voeren over de „Deense
kwestie".
Vitaal
Volgens de Franse voorzitter
van de Europese Commissie,
Jacques Delors, zijn de twee
verdragen van Maastricht over
de Europese Politieke Unie
(EPU) en de Economische en
Monetaire Unie (EMU) „van vi
taal belang" voor de opbouw
van Europa. „De interne markt
(een Europa dat per 1 januari
1993 zonder binnengrenzen
moet zijn, red.) moet worden
afgemaakt", aldus Delors.
De enige afwijkende stem
kwam gisteren van de voorma
lige Britse premier Margaret
Thatcher, die de Denen met
hun beslissing feliciteerde.
„Het Deense volk heeft voor
vele anderen in de Gemeen
schap gesproken, die hun stem
niet kunnen laten horen. De
Denen hebben de democratie
een grote dienst bewezen in de
strijd tegen de bureaucratie".
Thatcher pleitte er nogmaals
voor dat er ook in Groot-Brit-
tannië een referendum wordt
gehouden. Het Britse parle
ment heeft dat idee dit jaar al
verworpen.
De financiële markten in Euro
pa waren gisteren geheel in de
ban van het 'nee' van de Deen
se bevolking. Deze uitslag leid
de tot onzekerheid en nervosi
teit, hetgeen ook in de dollar
koers te zien was.
BELGRADO - De Servi
sche president Milosevic
heeft gisteren tijdens een
interview met de Britse te
levisie gezegd bereid te
zijn af treden als hij daar
mee een einde zou kun
nen maken aan de sanc
ties.
Milosevic is in Servië onder
sterke druk komen te staan
door de ontevredenheid over
de VN-sancties en het verloop
van de oorlog. Zaterdag protes
teerden 50.000 mensen tegen
zijn bewind en tijdens de par
lementsverkiezingen van zon
dag bedroeg de opkomst
Slechts 55 procent. Van de
stemmers koos 75 procent voor
Milosevic.
Servische troepen hebben gis
teravond en vannacht opnieuw
Sarajevo gebombardeerd. Er
waren geen meldingen over
slachtoffers of schade. Servi
sche schutters hebben giste
ren een voertuig dat zieken
huispersoneel vervoerde en
dat van een rood kruis was
voorzien aangevallen. Daarbij
viel een dode en raakten zes
mensen gewond. -De bus, die
op weg was naar het Kosevo-
ziekenhuis in het centrum van
de stad werd beschoten vanuit
Servische posities.
Nieuw leger
De Bosnische leiding heeft het
Westen gisteren opnieuw ge
vraagd een leger te sturen om
een eind te maken aan de
strijd tussen Serviërs, moslims
en Kroaten. Daarbij kwamen
keLi
weer 45 mensen om het leven.
De dochter van de Bosnische
president Alija Izetbegovic zei
vanuit het regeringshoofd
kwartier in Sarajevo dat de re
gering er bij de Westeuropese
Unie (WEU) op aandringt een
legermacht naar de republiek
te sturen. De oproep voor wes
terse militaire interventie
kwam nadat de hele nacht he
vige artilleriegevechten had
den plaatsgevonden tussen on
geregelde Servische troepen
en de door moslims geleide de
fensie. Dubrovnik werd gister
morgen om half zes opge
schrikt door zwaar artillerie-
en raketvuur in de heuvels
rond de Kroatische havenstad.
van Sarajevo
brachten de hele nacht door in
hun woningen of in schuilkel
ders. Het was onduidelijk of de
gevechten in Dubrovnik waren
begonnen dovr het Joegoslavi
sche federale .eger of de Kroa
tische defensie. Om half elf
waren de gevechten geluwd.
Sinds vrijdag is in Dubrovnik
een algeheel luchtalarm van
kracht.
Griekenland heeft zich voor de
tweede keer schuldig gemaakt
aan schending van het embar
go, dat de Verenigde Naties te
gen Servië hebben afgekon
digd. Griekenland erkende
gisteren dat een konvooi van
15 Griekse en 40 Servische
vrachtwagens met brandstof
dinsdag de grens met het voor
malige Joegoslavië zijn over
gestoken. Griekenland, dat er
vanwege zijn nauwe banden
met Servië van wordt verdacht
een zwakke schakel te vormen
in het embargo, schond de VN-
sancties eerder door een toe
stel van de Joegoslavische
luchtvaartmaatschappij JAT
toestemming te geven zondag
avond in Athene te landen en
de volgende dag weer te ver
trekken.
Griekenland heeft wel toege
zegd dat schending niet meer
voor zal komen.
PITEIN ROB DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI Zwangere vrouwman zwaar bewaakt
MANILA - Een van de zeldza
me vrouwmannen die op de
wereld rondlopen, moet in au
gustus in de Filipijnen beval
len 'met de zegen van de rege
ring.' Dit heeft de Filipijnse
pers vandaag gemeld. Het mi
nisterie van gezondheid zal de
zwangerschaps- en bevallings-
kosten van Edwin Bayroin
betalen. Volgens de burgerlij
ke stand zou hij van het man
nelijk geslacht zijn, waardoor
hij op geen enkele vergoeding
recht heeft. De vrouwman is
zeven maanden zwanger. Ed
win Bayron, die vroedvrouw is
in openbare dienst, is geboren
met organen van beide seksen.
In 1988 is hij geopereerd.
Sindsdien kon hij zwanger
worden. Naar verluidt is hij
een van de 38 hermafrodieten
die de Wereldgezondheidsor
ganisatie (WHO) geregistreerd
heeft.
Idoor
ROGIER SLOP
JERUZALEM Morgen is
het vijfentwintig jaar gele
den dat Israëlische vliegtui
gen opstegen om de Egypti
sche luchtmacht een vernie
tigende slag toe te brengen.
De Zesdaagse Oorlog was be
gonnen. Overmorgen is het
tien jaar geleden, dat Israëli
sche tanks Libanon binnen
ratelden. De operatie 'Vrede
voor Gallilea' was begonnen.
Terwijl Israël deze maand is
aan wellicht de cruciaalste
verkiezingsstrijd uit zijn ge
schiedenis, worden beide
wapenfeiten met gemengde
gevoelens herdacht. Want
1967 en 1982 zijn twee ijk-
punten in de turbulente his
torie van de joodse staat. Een
staat van strijders, verwekt
in een oorlog en geboren in
een oorlog, kan niet anders
dan zijn geschiedenis afpas
sen aan de voor- en tegen
spoed in oorlogen.
Impasse
In het huidige Israël, dat op
23 juni naar de stembus
moet om de verlammende
impasse te doorbreken, zijn
1967 en 1982 eikaars tegen
polen het grootste succes
versus het grootste echec.
De wrange vruchten van bei
de campagnes spelen een
hoofdrol bij de verkiezingen.
Israël was in 1967 een een
heidsstaat, ondanks al het
gekibbel dat onvermijdelijk
hoort bij een turbulente de
mocratie. Tranen stroomden
over de wangen van de ge
harde paratroepers die de
Oude Stad van Jeruzalem
veroverden en voor het eerst
in 19 jaar de Klaagmuur
weer bereikbaar maakten
voor joden. Het waren hel
den.
Het ging het land voor de
wind. De vaak briljante vin
dingen op met name het ge
bied van de landbouw in de
kibboetsen zorgden voor een
ongekende economische
groei. De alom aanwezige
Arabische vijanden hadden
een duchtig pak slaag gehad
en zouden zich nog wel eens
bedenken alvorens het weer
te proberen. Het Westen
juichte de dappere joodse
staat toe en was van harte be
reid om te investeren en te
handelen. Er was maar één
negatief detail: de bezet
tingsmacht in Jeruzalem, de
Westoever en Gaza moest
onafwendbaar leiden tot ver
loedering van normen en
waarden. Maar in de euforie
van 1967 viel dat niemand
op.
Meedogenloos
Vijftien jaar later was alles
volledig uit het lood gesla
gen. De dramatische beel
den kwamen niet meer uit
Jeruzalem, maar uit de mee
dogenloos gebombardeerde
'open stad' Beiroet. De hel
den waren moordenaars ge
worden. De verdeeldheid
spleet zelfs de regering,
waarin minister van defen
sie Ariel Sjaron zijn eigen
premier, Menachem Begin,
voorloog over de oorlogsdoe
len. Voor- en tegenstanders
van de oorlog gingen open
lijk met elkaar op de vuist.
De loodzware defensiebegro
ting hing het land als een
molensteen om de nek. En
het Westen, inclusief de gro
te bondgenoot Amerika, ont
dekte dat niet alles wat Is
raël doet welgedaan is.
Wat ging er mis? Eigenlijk is
het antwoord heel eenvou
dig: te veel succes maakt
blind. Ook veel Israëliërs be
seffen nu dat de Likoed-re-
gering van Begin en Sjaron
met de inval in Libanon
die zou uitmonden in een
frustrerende, drie jaar du
rende bezetting een fatale
fout heeft begaan. Alle more
le krediet van 1967, nog ver
sterkt door de overlevings-
oorlog in 1973 en de negatie
ve terreur-acties van de
PLO, werd in één klap ver
speeld.
Zelfs de overheid geeft dat
stilzwijgend toe. Men
spreekt van de Onafhanke
lijkheidsoorlog, de Zesdaag
se oorlog, de Yom Kippoer
oorlog. Maar de veldtocht in
Libanon wordt nog steeds
een operatie genoemd. Met
dezelfde intensiteit waarmee
het glorieuze 1967 wordt her
dacht, wil Israël het rampza
lige 1982 vergeten.
Kwetsbaar
Onder Begins opvolger Jitz-
chak Sjamir is Israël, on
danks alle stoere taal, een
kwetsbaar en vooral geiso-
leerd land geworden. De
Golfoorlog leerde al dat de
superieure krijgsmacht in
het raketten-tijdperk geen
onkwetsbaarheid meer ga
randeert. De overigens in
zakkende intifadah op de
bezette gebieden heeft meer
en meer dienstplichtigen
aan het twijfelen gebracht.
Vuige moordaanslagen van
Palestijnen, maar ook het
optreden van Israëlische
doodseskaders knagen nog
meer aan het gevoel van col
lectieve veiligheid. Georga
niseerde misdaad, corruptie
en schendingen van men
senrechten zijn schering en
inslag. Extreme, vooral reli
gieuze partijtjes kunnen de
balans doen doorslaan en
hebben de grote partijen po
litiek in gijzeling. De opvang
van de Russische joden is op
een fiasco uitgelopen.
Bij de vredesonderhandelin
gen wordt het land steeds va
ker in het beklaagdenbankje
gezet. Zelfs Washington
waagt het om Jeruzalem er
fiks van langs te geven. De
economsche toestand is na
genoeg rampzalig, vooral
omdat Amerika de geldbui
del gesloten houdt. Voor het
eerst vertrekken joden uit
Israël, een stap die in 1967
nog ondenkbaar geweest zou
zijn.
Nederzettingen
Sjamir en Sjaron vluchten
naar voren in een krankzin
nig en geldverslindend ne-
derzettingenbeleid, dat meer
door ideologie dan door
praktische overwegingen is
ingegeven. „Wij hebben nie
mand nodig," roepen ze in
koor. „Tijdens de Holocaust
moesten we onszelf ook zien
te redden". Het is een emo
tionele drogreden. Israël
heeft juist elke vriend nodig
die het maar kan krijgen of
behouden.
Sjamirs rivaal is Jitzchak
Rabin, de leider van de Ar
beiderspartij. Juist in deze
dagen, waarin zo verkrampt
wordt teruggeblikt, gooit hij
hoge ogen. Hij was chef-staf
tijdens de glorieuze overwin
ning in 1967. En hij zorgde er
als minister van defensie in
1985 voor dat er een einde
kwam aan het het rampzali
ge, in 1982 ingezette avon-
tiuur in Libanon. En hoewel
hij zeker geen 'duif is, komt
zijn verleden hem nu goed
van pas. Hij is de hoop van
twee generaties van strij
ders, die het hoogtepunt en
het dieptepunt loyaal heb
ben meegemaakt en nu al
leen maar hopen dat uit het
verleden eindelijk eens een
keer een les wordt geleerd.
Israëlische troepen, paraat aan de grens in de Sinaï-woestijn (5
juni 1967) Morgen wordt in Israël de Zesdaagse oorlog her
dacht.
FOTO ARCHIEF
ta.- De slaven in de tanks doen gewillig, wat Lupardi hun via zijn
,el?rzender beveelt. Rob kijkt in de ruime cockpit van zo'n machi-
er|i ogen uit en begrijpt niet, hoe de geleerde er in geslaagd is
ejlngewikkelde voertuigen met behulp van zijn legertje marionet-
ja)eiders te bouwen. En wat is Lupardi toch van plan? De tanks
id5n zich in beweging gezet en voor zover Rob het kan waarne-
rollen ze nu in een lange rij door de ondergrondse tunnels. Nee,
_jeen experiment. Lupardi voert een plan uit. dat hij kennelijk ja
renlang heeft voorbereid. Rob heeft er geen idee van, waarheen de
tocht gaat. Ononderbroken rollen de tanks voort, dwars door de in
gewanden der aarde, voortgedreven door atoomenergie. Soms dui
ken ze onder in reusachtige ondergrondse zeeën, dwars door sterke
stromen, om dan weer te verdwijnen in donkere, eindeloze holen,
stijgend en dalend, maar steeds ver, ver onder de aardoppervlakte
blijvend.
JERUZALEM - Tien Palestij
nen zijn gisteravond gewond
geraakt toen zij werden be
schoten door Israëlische solda
ten aan het einde van een de
monstratie in een kamp in de
Gazastrook. Daarmee is het
aantal gewonden van die dag
op verschillende plaatsen in
het bezette gebied op dertig
gekomen. Enkele duizenden
aanhangers van de islamiti
sche verzetsbeweging Harnas
waren bijeengekomen in het
kamp Maghazi, in het noorden
van de Gazastrook. Daarmee
wilden zij protesteren tegen de
dood van een lid van de bewe
ging tien dagen geleden tij
dens een botsing met het leger.
De huidige voorzitter van de
Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties, de Belg Paul No-
terdaeme, heeft verklaard be
zorgd te zijn over de situatie in
de Gazastrook. Israël sloot de
Gazastrook op 24 mei af nadat
een Israëlisch meisje was
doodgestoken door een Pale
stijn, wat leidde tot een golf
van geweld in het gebied. Dit
heeft tot gevolg dat niemand
de Gazastrook in of uit kan en
dat de in Israël werkzame Pa
lestijnen uit het gebied niet
naar hun werk kunnen.