Boff mag alsnog publiceren
GOR erkent betekenis context van bijbel
Kuitert w mens
laten twijfelen
aan zijn twijfel
CcidócSoivumt
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Sin roept op tot steun aan Ramos
NIK herschrijft passages over ultra-orthodoxe joden
COMMENTAAR
rt* CetdócSoUAOTtt
DONDERDAG 4 JUNI 1992
Staalsett: luthers-katholieke
dialoog betekent weinig
GENEVE - De dialoog tussen de Lutherse Kerken en het Vati-
caan heeft voor de gewone kerkleden weinig positiefs opgele
verd. Na 25 jaar leven er aan de basis „vele frustraties, en die zijn
gerechtvaardigd", aldus secretaris Gunnar Staalsett van de Lu
therse Wereldfederatie (LWF). De verhouding tussen de Luther
se Kerken en de Rooms-Katholieke Kerk is de afgelopen kwart
eeuw wel duidelijk verbeterd, zegt Staalsett. Maar de verande
ringen hebben tot nu toe nauwelijks doorgewerkt in gemeenten
en parochies.
Zo is er nog geen enkele vooruitgang geboekt op het gebied van
de gemengde huwelijken en de gezamenlijke viering van avond
maal/eucharistie. Uit frustratie hierover zullen steeds meer men
sen de kerk de rug toekeren, waarschuwde Staalsett. De beide
kerken doen er goed aan nu „een nieuw hoofdstuk" in de dialoog
te beginnen en daarbij volop de gewone gemeenteleden te be
trekken, aldus de secretaris van de LWF, waarbij 107 Lutherse
Kerken met in totaal 55 miljoen leden zijn aangesloten.
Niets is goedkoop
wat men niet nodig
heeft.
Engels spreekwoord
MANILA Aartsbis
schop Jaime Sin van Ma
nila heeft de Filipijnse be
volking gisteren opgeroe
pen Fidel Ramos als presi
dent te accepteren, ook al
heeft men bij de presi
dentsverkiezing van vori
ge maand op een ander
gestemd.
Kardinaal Sin was tegen Ra
mos, een protestant, vanwege
diens rol als landelijk com
mandant van politie tijdens de
staat van beleg onder presi
dent Ferdinand Marcos. Na
een twee uur durend onder
houd met Ramos zei Sin dat
die geschillen tot het verleden
behoren, nu het parlement
zich opmaakt om de voormali
ge minister van defensie tot
winnaar van de verkiezing uit
te roepen.
„Als hij de keus van het volk
is, dan moeten wij na de ver
kiezingen onze handen ineen
slaan en samenwerken om zijn
presidentschap tot een succes
te maken," aldus de kardinaal.
Het parlement is vorige week
begonnen met de officiële con
trole van de op 11 mei uitge
brachte stemmen. Het parle
ment hoopt een winnaar aan te
wijzen voordat de termijn van
president Corazon Aquino op
30 juni afloopt.
Tot dusver heeft het parle
ment maar 15 procent van de
uitslagen bevestigd. Volgens
een officieuze telling op basis
van meer dan 86 procent van
de stemmen heeft Ramos de
verkiezing gewonnen met een
voorsprong van ruim 800.000
stemmen op Miriam Defensor
Santiago.
Confessionele
gereformeerden
betreuren breuk
YERSEKE De confes
sionele gereformeerden
betreuren het dat hun
kerk op het punt staat de
Gereformeerde Oecume
nische Raad (GOR) te ver
laten. „De geluiden die
door meer behoudende
lidkerken worden geuit,
moeten gehoord blijven
worden", zegt voorzitter
drs. J. Staat van het Con
fessioneel Gereformeerd
Beraad (CGB).
Het lidmaatschap van de GOR
behoedt de Gereformeerde
kerken in Nederland voor een
al te eenzijdige oecumenische
koers. Als de GOR wegvalt,
blijven de Wereldraad van Ker
ken en de WARC (Wereldbond
van Hervormde, en Gerefor
meerde Kerken) over. „De oe
cumene ter rechter zijde is
daarop een goede correctie",
aldus Staat.
Hij betreurt dat men elkaar in
Athene, waar de GOR dezer
dagen bijeen is, „niet op een
nette wijze weet vast te hou
den". Dat past volgens hem
niet in deze tijd. „Overal zoe
ken kerken naar wat hen bindt
en proberen zij elkaar vast te
houden. Ook op allerlei andere
terreinen, zoals in de politiek,
is er juist sprake van toenade
ring."
Ondanks alle problemen - ont
staan als gevolg van de te libe
rale Nederlandse koers - zou
den beide partijen moeten zeg
gen: „Wij horen bij elkaar. Wij
hebben dezelfde wortels." Niet
alleen de Nederlandse afge
vaardigden, maar ook de zus
terkerken zouden „die nede
righeid moeten opbrengen".
Op de vergadering van de
GOR werd gisteren gedebat
teerd over de belijdenis van
Belhar, waarin elke doctrine
die rassenscheiding verdedigt
wordt afgewezen. Een voorstel
om de belijdenis onder te bren
gen in de belijdenisgeschriften
van de GOR haalde het niet
omdat de vereiste tweederde
meerderheid daarvoor niet
werd gehaald. De delegatie
van de Gereformeerde Kerken
nam aan de stemming deel
„om de slachtoffers in Zuid-
Afrika niet in de steek te la
ten", aldus oecumene-secreta-
ris dr. L.J. Koffeman. De dele
gatie toonde zich na afloop
zeer ontstemd over de uitslag.
„Dit doet voor ons de deur
dicht. Van zo'n organisatie kun
je geen lid zijn", aldus oud-sy-
nodevoorzitter ds. E. Overeem.
De belijdenis van Belhar werd
in 1986 aanvaard door de Ne
derduitse Gereformeerde Sen-
dingkerk in Zuid-Afrika, de
vroegere NG-dochterkerk voor
kleurlingen waarvan onder an
deren dr. Alan Boesak lid is.
BRASILIA - De Brazili
aanse bevrijdingstheo
loog Leonardo Boff heeft
alsnog kerkelijke toe
stemming gekregen voor
zijn nieuwste boek over
500 jaar kolonialisme en
evangelisatie in Latijns-
Amerika. Kortgeleden
werd bekend dat het boek
bij een niet-katholieke
uitgeverij zou verschij
nen.
In het boek '500 jaar evangeli
satie in Latijns-Amerika' ver
oordeelt Boff de minachting
die de Rooms-Katholieke Kerk
voor de inheemse culturen
had. Op grond daarvan werd
aan het boek de kerkelijke toe-
Leonardo Boff
stemming onthouden.
Het boek verscheen begin dit
jaar in een Italiaanse vertaling.
Hoewel de provinciaal-overste
van de Franciscanen, Esteva
Ottenbreit, in januari reeds het
'nihil obstat' (geen bezwaar)
had verleend, bleef het 'impri
matur' (het mag gedrukt wor
den) uit. Boff bood het manus
cript daarop aan een niet-ka
tholieke uitgeverij aan. Kort
daarop gaf kardinaal Arns,
aartsbisschop van Sao Paulo,
alsnog toestemming.
Boff uitte vorig jaar in een
brief aan het hoofd van zijn
orde, de franciscaan Hermann
Schalueck, bittere kritiek op
het Vaticaan. „Ze zijn er in ge
slaagd de hoop in mij te doven
en dat is erger dan het verlies
van mijn geloof'. Boff werd vo-
Idoor
DIRK VISSER
AMSTERDAM - Prof. dr.
H.M. Kuitert werd er kre
gelig van dat mensen zo
negatief dachten over iets
dat ze niet kenden. „Daar
om heb ik dit boek over
het christelijk geloof ge
schreven. Daarmee kun je
niemand het geloof aan
praten, maar hem wel la
ten twijfelen aan zijn twij
fel".
De oud-hoogleraar van de VU,
auteur van de bestseller „Het
algemeen betwijfeld christe
lijk geloof'; ging gisteravond
m de Amsterdamse Wester-
kerk in debat met de Leidse
hoogleraar Oude Geschiedenis
dr. H.S. Versnel. Deze had
kortgeleden de lezers van
Trouw in de gereformeerde
gordijnen gejaagd met zijn ar
tikel over „Het heil is uit de
heidenen".
Met opzet was Versnel, die
ruim een kwart eeuw geleden
zijn geloof had verloren, ge
vraagd, zo zei ds. N.M.A. ter
Linden ter inleiding. Een bin
nenkerkelijke discussie wordt
niet zelden een achterhoede
gevecht in een afkalvende
kerk. „Versnel mag dan wel af
scheid van domineesland heb
ben genomen, hij eert het door
er zijn kritiek en woede niet
aan te onthouden".
Versnel vond Kuiterts boek
een prachtig, door en döor pro
testants boek. „Gewoon een
ongewone dogmatiek, door de
openheid en de vrijheid er
van." Maar voor hem was de
vraag hoe consequent die vrij
heid was doorgevoerd. „Dat
aanbod van vrijheid ontpopt
zich als een mombakkes door
dat de vrijheid beperkt wordt
door een theologisch systeem
dat echt gereformeerd en ou
derwets is".
Kuitert doet volgens Versnel
voortdurend (geloofsuitspra
ken die vaak de strekking heb
ben 'zo moet het zijn' in plaats
van 'zo is het'. De gereformeer
de hoogleraar doet hem ook
iets te vaak een beroep op het
gezonde verstand. „Of je ba
seert je daarop, of je baseert je
op de bijbel."
„Ik heb geen theologisch boek
geschreven, maar een literair
boek, meer een essay. Daarin
moet je de mensen prikkelen,
door bij voorbeeld af en toe te
roepen: Dat is onzin.",aldus
Kuitert. Hij vroeg zich af of er
wel zo'n grote tegenstelling
tussen het gezonde verstand
en de bijbel is. „In de bijbel
worden toch ook heel nuchtere
argumenten gebruikt?"
Kuitert erkende dat Versnel en
hij het nooit eens zullen wor
den over de vraag van de God
van liefde en het menselijk lij
den. „Een God die het lijden
wil, kan geen God zijn," aldus
Versnel. Volgens Kuitert
houdt het geloof dat God de
wereld regeert, ook in dat het
lijden van God afkomstig is.
„Anders red ik wel Zijn ge
zicht, maar ik maak Hem tege
lijk machteloos".
FOTO: PERS UNIE
Versnel eindigde zijn betoog
met een citaat uit een rouwad
vertentie: „Het leven is een
goede voorbereiding op de
dood; de rest is bullshit". Ge
loof berust volgens hem alle
maal op projectie.
Kuitert noemde geloof een
soort besmettelijkheid; je
loopt het soms op. „Ik leef nu,
ik wil gelovig zijn en daar be
leef ik vreugde aan."
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Aangenomen naar Waddinxveen A.W.
van der Plas te Urk (De Bron).
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Hazerswoude (Dorp) A C
Poley te Maarssen.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Hoek (Z) en te Twijzel-Kol-
lumerzwaag(Fr) A. Souman, kandidaat
AMSTERDAM - De als grie
vend ervaren passages over de
ultra-orthodoxen in het jaar
verslag van het Nederlands-Is
raëlitisch Kerkgenootschap
worden herschreven. Dat is de
uitkomst van een roerige zit
ting van de centrale commissie
(algemeen bestuur), zondag te
Amsterdam. Pas nadat de her
schreven versie op tafel ligt,
zal de CC het verslag inhoude
lijk bespreken.
Het jaarverslag bevat een
openhartige analyse van de si
tuatie, aldus voorzitter dr. ir.
E.M. Wikler van het grootste
joodse kerkgenootschap. „Wij
hebben man en paard ge
noemd. Maar het verslag be
vatte geen onwaarheden."
Geen enkel lid van de CC had
volgens hem kunnen aantonen
waar in het rapport onwaar
heid wordt gesproken.
Door de omstreden passages
over de groeiende invloed van
de ultra-orthodoxen te her
schrijven, voorkomt het dage
lijks bestuur dat de Joodse Ge
meente Amsterdam mogelijk
uit het NIK stapt.
Volgens het jaarverslag „pro
beert de ultra-orthodoxie zijn
wil aan andersdenkenden op
te leggen, hetgeen in toene
mende mate spanningen te
weeg brengt". De Joodse Ge
meenten krijgen een steeds
zwarter imago. „Is het een
wonder dat het ledental van de
Joodse Gemeenten zo laag is
en de drempel steeds hoger en
hoger wordt?"
Goedkeuring rapport verandert Nederlandse opstelling niet
ATHENE Niet alleen de
bijbel maar ook de cultu
rele, historische en sociale
context spelen een rol in
de christelijke ethiek. Dat
staat in het rapport 'Her
meneutiek en ethiek' dat
gisteren door de assem-
blée van de Gereformeer
de Oecumenische Raad in
Athene is aangenomen als
officieel document.
Het rapport is opgesteld in op
dracht van de assemblee die
vier jaar geleden in Harare
plaatsvond. Daar werd vastge
steld dat verschil in interpreta
tie van de bijbel een belangrij
ke reden vormde voor de pro
blemen tussen de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
(GKN)en de GOR.
Vorig jaar keurde de Neder
landse gereformeerde synode
het rapport goed en noemde
het „een waardige uitnodiging
voor een serieuze dialoog met
de zusterkerken". Van die dia
loog kwam weinig. De Neder
landse delegatie nam opnieuw
geen deel aan de discussie on
danks een uitnodiging daartoe
van het bestuur van de assem-
blée.
In een verklaring betuigde het
bestuur zijn spijt over het be
sluit van de Nederlanders om
niet langer actief deel te ne
men aan de beraadslagingen.
Het repte echter met geen
woord over de beschuldiging
van de Nederlandse delegatie
dat het bestuur zich aan "onbe
hoorlijk bestuur" schuldig ge
maakt zou hebben. De Ameri
kaanse afgevaardigde domi
nee A. Luke reageerde op de
verklaring dat het bestuur
„doet alsof het alleen de keus
van de GKN is geweest, terwijl
wij allemaal ons aandeel heb
ben gehad".
Met de verheffing van 'Herme
neutiek en ethiek' tot officieel
document, is de GOR tege
moet gekomen aan de wens
van de Gereformeerde Kerken
in Nederland om ruimte te ge
ven aan contextualiteit bij de
bestudering van de bijbel, zo
zei dr. H. Vroom naderhand.
De Nederlandse delegatie is
sterk betrokken geweest bij de
voorbespreking van het rap
port. Op voorstel van de GKN
zijn stukken aan het rapport
toegevoegd die de rol van de
cultuur benadrukken bij het
ontstaan van de bijbel en de in
terpretatie ervan.
Zo is toegevoegd dat het bijbel
boek Exodus in de slavenwet-
geving onderscheid maakt tus
sen mannen en vrouwen, ter
wijl het boek Deuteronomium
dat niet doet. „Een biblicist
zegt dat wat er staat door de
Heilige Geest gezegd is, maar
toch zijn er verschillen", aldus
Vroom, godsdienstfilosoof aan
de VU. De assemblée schrok
ervoor terug daaruit te conclu
deren dat er in bijbelse uit
spraken ruimte bestaat tussen
openbaring en de historische
context en cultuur, een ruimte
die theologische discussie toe
laat. „De GOR ontkent niet dat
er mensen betrokken zijn ge
weest bij de vaststelling van de
bijbeltekst, maar wil daar nog
geen conclusies aan verbin
den", aldus Vroom.
Vroom noemde één van de be
langrijkste punten uit het rap
port dat de redenering "het
staat in de bijbel" genuan
ceerd wordt. Als er een ethi
sche regel op de bijbel geba
seerd wordt, moet de bijbel
daarover wel helder en cen
traal spreken. Het rapport kan
zo een dam opwerpen tegen
'biblicistisch denken' binnen
de GOR.
„De GOR staat voor de keuze
om een benauwde of een open
organisatie te worden", zei
Vroom. „Door dit rapport aan
te nemen is een stap in de rich
ting van openheid gezet". Hij
wilde niet ingaan op de vraag
of de GOR nu eenzelfde soort
document bezit als 'God. met
ons' bij de gereformeerden. Bij
de verschijning van 'Herme
neutiek en ethiek' in 1990
noemde de christelijke gere
formeerde hoogleraar W. H.
Velema het rapport een ver
korte versie van dit voor ortho
doxe gereformeerden omstre
den document over het schrift
gezag.
Hoewel ook dr. L. Koffeman
goed gestemd was over het
rapport, zei hij zich nauwelijks
te kunnen voorstellen dat het
de Nederlandse opstelling je
gens de GOR zou veranderen.
Nederland heeft aangekon
digd zeer waarschijnlijk de
GOR te verlaten. „Maar ook als
wij eruit gaan, vinden wij dit
een belangrijk stuk met het
oog op de vormgeving van het
christelijk geloof in onze tijd",
aldus Vroom.
De assemblee besloot de pas
sage in het rapport over homo
filie te schrappen. Volgens rap
porteur ds. A. van Eek (Cana
da) zou dat gedeelte te veel
aandacht hebben gekregen.
„Het is de bedoeling dat de le
den van de kerken het hele
rapport gebruiken. Anders
verdwijnt het weer in een la,
zoals zoveel rapporten". In Ne
derland mag de belangstelling
voor het rapport opmerkelijk
genoemd worden. Volgens
Koffeman zijn er al enkele
honderden exemplaren opge
vraagd door gemeenteleden.
Overigens was niet iedereen
blij met het rapport. De Austra
liër ds. M. Geluk zei dat het
"de deur opent naar cultureel
relativisme". Hij noemde dat
"een rampzalige verschuiving
binnen de GOR". Het toevoe
gen van traditie en cultuur „in
troduceert een nieuwe herme
neutiek die het gezag van de
bijbel ondermijnt". Ds. A.
Church van de Associated
Presbyterian Church uit de VS
zei cynisch dat de homopassa
ge in het rapport beter gehand
haafd kon worden, "zodat ie
dereen kan zien waar dit toe
leidt".
rig jaar door de Braziliaanse
bisschoppenconferentie ge
dwongen de leiding op te ge
ven van het tijdschrift Vozes
en ook af te zien van zijn leer
opdracht. De brief was in feite
een felle aanklacht jegens het
Vaticaan en in het bijzonder je
gens kardinaal Ratzinger,
voorzitter van de congregatie
voor de geloofsleer.
Later in dat jaar verklaarde hij
van geèn ophouden te willen
weten. Voor de Braziliaanse ra
dio zei Boff toen dat hij nog
steeds achter de bevrijdings
theologie staat. „Die is van be
lang omdat zij vertaalt wat het
christelijk geloof in de context
van de Derde Wereld moet
zijn: een kracht ter bevrijding
van de onderdrukten".
Truckkapellen
voor lange-
afstandrijders
NEW YORK - Onder het mot
to 'Truckin for Jesus' zijn de
laatste jaren in de Verenigde
Staten mobiele kapellen opge
zet om de talrijke reizigers met
het evangelie te bereiken. In
tot kapel omgebouwde trucks
worden al dertig kerkdiensten
gehouden. Hiervoor zijn in
middels twee christelijke orga
nisaties actief: Truck Stop Mi
nistries en Transport for
Christ, die elk 19 en 11 dien
sten verzorgen voor naar
schatting drie miljoen lange-
afstandsreizigers. Meestal
worden de kapellen opge
bouwd bij wegrestaurants. Ho
ward Jones, een gepensioneer
de truckchauffeur, spreekt we
kelijks in de diensten: „Ook
truckchauffeurs willen af en
toe over de dingen des hemels
horen, en niet alleen over de
dingen van de wereld via de ra
dio".
Bisschop
organiseert
verkiezingen in
Kongo
BRAZZAVILLE - De hoge
raad van de overgangsregering
van Kongo heeft de katholieke
bisschop Ernest Kombo (52)
van Owando gevraagd om de
verkiezingen te organiseren
die voor eind juni gepland
staan. Midden april riep de bis
schoppenconferentie de bevol
king in een herderlijk schrij
ven op om in een „nieuwe
geest" aan de opbouw van een
rechtsstaat en een rechtvaardi
ge maatschappij mee te wer
ken. Het vroegere eenpartij-
systeem dwong de bevolking
tot intolerantie. Door de ver
kiezing van ervaren en morele
mannen zou een „nieuw Kon
go in de geest van liefde, vrede,
eenheid en nationale verzoe
ning" opgebouwd moeten wor
den.
Vredestaken voor de NAVO
Tijdens de Noordatlantische Raad, morgen in Oslo, zal de
NAVO definitief beslissen of zij vredestaken gaat uitvoeren
in opdracht van de Conferentie voor Veiligheid en Samen
werking in Europa of de VN-Veiligheidsraad. Maar vermits
de permanente vertegenwoordigers al een principieel ak
koord hebben bereikt, staat het zo goed als vast dat de allian
tie aan een nieuw hoofdstuk in haar bestaan kan beginnen.
Dergelijke vredestaken zullen vermoedelijk vooral gebeuren
ten gunste van de ex-tegenstanders van het Warschaupact en
dat bevestigt op de meest duidelijke manier hoezeer de
NAVO is veranderd.
ZOALS verwacht mocht worden, ligt Frankrijk ook hier
dwars. Parijs heeft openlijk zijn ongenoegen laten blijken
over pogingen om van de NAVO de 'gewapende arm' van de
CVSE te maken, maar volgens secretaris-generaal Manfred
Wörner is daarvan helemaal geen sprake. De ministers willen
in Oslo slechts het algemene principe bevestigen dat de
NAVO haar 'middelen' ter beschikking kan stellen van de
CVSE of de VN en daarom rekenen zij erop dat de Franserj
hun verzet staken. De zestien lidstaten zouden trouwens ge
zamenlijk moeten beslissen over de operaties en dat geeft elW
land een virtueel veto. Bovendien zou geen enkel land wor
den verplicht aan operaties deel te nemen en is het volgend
de Amerikaanse minister Cheney mogelijk dat de NAVO ta
ken delegeert aan de WEU.
NAVO-troepen die overal in crisisgebieden worden ingezet;
is een vooruitzicht dat niet door iedereen wordt toegejuicht,
De Fransen zijn niet de enigen die vrezen dat de NAVO zich
zelf op die manier onmisbaar wil maken. Voor de Amerika!
nen zou dat een handig middel zijn om hun aanwezigheid in
Europa veilig te stellen - en tegelijkertijd heel wat defensie!
inspanningen van de Europeanen te ondermijnen. Zelfs in
dien de vredesoperaties uiteindelijk door de WEU zoudetj
worden uitgevoerd, kan dat het simpele feit niet verhulleii
dat dit slechts gebeurt als vervanger voor de NAVO en die
symboliek zal niemand ontgaan.
DOOR dergelijke taken op zich te nemen kan de NAVO ziclj
inderdaad een nieuw bestaansrecht toekennen dat zij na de
instorting van het Warschaupact dreigde te verliezen. Maai
anderzijds zijn er weinig alternatieven voor de CVSE om iij
geval van een crisis een geloofwaardige oplossing af te dwin;
gen. Hoe belangrijk de CVSE ook kan zijn in het uitbouwer
van een klimaat van vertrouwen in Europa, zij mist de midde
len om haar beslissingen kracht bij te zetten. Zoals de trage
die in Bosnië en Kroatië helaas ten overvloede heeft bewe
zen, is de CVSE zonder militaire macht niets meer dan eerj
praatforum. De enige organisatie die de infrastructuur en d<
middelen beschikbaar heeft, is de NAVO.
MET wat meer durf en verbeeldingskracht had ook Europl
die rol op zich kunnen nemen. De Joegoslavische kwestif
heeft de Europese beperkingen echter op pijnlijke maniej
aangetoond. Vooral door Franse obstructie zijn heel wat mo,
gelijkheden verloren gegaan en heeft het Europese beleit
een deuk gekregen waarvan het moeilijk zal herstellen. Pre
cies daarom staan veel landen niet afkerig tegenover een blij
vende Amerikaanse invloed. Zij kennen die leidende rol lie
ver toe aan Washington dan aan Parijs dat wat al te graag elk
NAVO-actie doet mislukken om zijn eigen positie te verstel
ken.
De NAVO wijst er nadrukkelijk op dat een beslissing in OsV
niet betekent dat troepen meteen overal heen worden ge
stuurd, maar de crisis in Bosnië is nu zodanig geëscaleerd da
een grootscheeps (militair) ingrijpen niet lang meer kan woi
den uitgesteld. Wellicht sneller nog dan velen denken, za
moeten blijken hoe ver de NAVO bereid is zich te wagen ei
welke haar kansen zijn om te slagen waar alle andere organi
saties hebben gefaald.
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Pers bv)
Kantoor redactie: Apothekersdijk 34, Leiden.
Kantoor advertentie- en
abonnementenafdeling: Stationsweg 37, Leiden
Telefoon 071 -122 244.
Telefax: 071 -134 941
Postadres: Postbus 112300 AA Leiden
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
070-3190 933.
070-3906 717.
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Hoofdkantoor:
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08 30 tot 17 00 uur
Directeur/hoofdredacteur J Leune
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 8'
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel. 070 - 3190815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs R Edens, drs. Chr van der Hoff, A. v
Holstein, E Huisman, H. Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piet
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs P van Velthoven
Foto (tel. 070 - 3190 838) M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Redactie-:
(tel. 070-3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied.
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie. e<
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland en
Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs. K. Swiers,
M van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs D J van den Bergh
(Peking), drs. H Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B. van Huët (Londen), M. de Koninck
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W Voordouw
(Londen), drs R. Vunderink (Moskou), W, Werkman (Jeruzalem), G van Wijland
(Belgrado), F Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaal- en
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster: drs
M de Cocq.
n 08.30 tot 17.00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op mé
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
per jaar
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 141 905. Voor uitsluitend het door
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 140 680.
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POST8ANK 663 050
t 18.00 tot 19.00 u
28,20
82,80
318,65
