Shamir en Assad
spelen uitgekiend
spel in Libanon
Motie van wantrouwen
bedreigt Bérégovoy
BUITENLAND
Israël vuurt raketten
af op Hezbollah-doelen
calfaro belooft politieke hervormingen
Mandela
roept op
tot massale
staking
ck>c Qowia/nt
VRIJDAG 29 MEI 1992
■jse premier vraagt
Woor 'Maastricht'
N Premier Albert Reynolds van
d heeft gisteren gezegd dat een stem
het verdrag voor grotere eenwording
Europese Gemeenschap „rampzalig"
jn voor de Ierse economie. Hij zei dat
lid uit Ierland zou wegvloeien en de
arieven en hypotheeklasten omhoog
n vliegen als de Ieren dwarsliggen. Te-
inders van abortus dringen er bij de
jevolking op aan neen te stemmen bij
ferendum over 'Maastricht' dat op 18
ordt gehouden, omdat dit verdrag het
verbod op abortus zou ondermijnen,
ilds zei dat de abortuskwestie los staat
;t verdrag en wees erop dat hij had be
aver abortus een apart referendum te
Franse
politieagent
doodt Duitse
collega
METZ Een Franse
politieagent heeft giste
ren op een oefenterrein
bij Metz, in het oosten
van Frankrijk, een Duit
se collega doodgescho
ten. Vooralsnog wordt
er van uitgegaan dat er
sprake is van een onge
luk. „Voor de zekerheid
wordt er een onderzoek
ingesteld", aldus een
woordvoerder van de
plaatselijke politie.
Bedelaar
in Peking
Een Chinese man smeekt
in Peking een
voorbijganger om geld.
Bedelaars zijn een steeds
meer voorkomend
verschijnsel in de straten
van Peking, ondanks het
feit dat de Chinese
regering claimt dat het
socialistische systeem
iedereen verzorgt.
FOTO: AP
Bush verscherpt
maatregelen tegen Haïti
WASHINGTON VS-president George
Bush heeft gisteren een verscherping aan
gekondigd van het handelsembargo tegen
de militaire junta van Haïti. Hij beval alle
Amerikaanse havensteden hun poorten te
sluiten voor schepen die het handelsembar
go van de Organisatie van Amerikaanse Sta
ten (OAS) negeren. De president nam zijn.
besluit tegen de achtergrond van toene
mend politiek geweld in Haïti. Volgens
schattingen van onafhankelijke radiosta
tions en organisaties van mensenrechten
zijn sinds vorige week woensdag al zeker 23
mensen gedood. De regering-Bush komt de
laatste dagen onder toenemende kritiek te
staan vanwege de beslissing, Haïtiaanse
bootvluchtelingen terug te sturen naar hun
vaderland.
VN handhaaft
sancties Irak
NEW YORK - De Veiligheids
raad van de Verenigde Naties
heeft besloten de sancties te
gen Irak te verlengen, omdat
de regering in Baghdad zich
niet houdt aan de verplichtin
gen die voortvloeien uit de wa
penstilstandsresoluties die
een eind maakten aan de Golf
oorlog. Zo heeft Baghdad zich
niet gehouden aan de belofte
om samen te werken met de
VN bij het openbaar maken
van de wapenprogramma's, is
met apparatuur van VN-in-
specteurs geknoeid en zijn do
cumenten vervalst.
aise
jositie
igert deel
nemen aan
tionale
ilitie
GKOK Voormalig
machtofficier Som-
Rahong is gisteren
de regeringspartijen
;edragen voor de post
premier van Thai-
De oppositie voor-
e dat Somboon van
zijn banden met de
krachten voor het
niet aanvaardbaar zal
lordracht van Somboon
bekend gemaakt door
nentsvoorzitter Arthit
Somboon heeft de
i de uit vijf partijen
inde regeringscoalitie,
orige maand Suchinda
ayoon in het zadel hielp,
de van nog een kleine
Suchinda zag zich afge-
zondag genoopt af te tre-
oen de coalitie en de le-
hun handen van hem
ken.
oon is de leider van de
Thai Partij en staat op
oede voet met de militai-
die naast Suchinda ver-
ordelijk is voor het brute
len tegen de massale be-
van eerder deze
dd, waarbij volgens offi
cii fers 48 doden en ruim
iderd gewonden zijn ge-
Sinds de demonstraties
n echter nog altijd hon-
n mensen vermist,
mentsvoorzitter Arthit
tit hij Somboons nomina-
aarschijnlijk vandaag al
resenteren aan koning
ïibol Adulyadej. De ko-
heeft het laatste woord;
itemming in het parle-
is niet vereist,
zei tegen verslaggevers
et uit vier partijen be-
ie oppositieblok de voor
geeft aan Chavalit Yong-
Udh, de leider van de Par-
B7 i;het Nieuwe Streven, als
er. Het blok besloot Cha-
B9 i*iiet formeel voor te dra-
mdat daarvoor niet vol-
34 lie steun in het parlement
35 'Worden gevonden, aldus
5C De oppositie had ge-
de steun te krijgen van
ens een van de partijen
•egeringscoalitie.
JERUZALEM Zuid-Li-
banon krijgt het er weer
eens zwaar van langs. Is
raëlische straaljagers gie
ren over en werpen hun
dodelijke last af inclu
sief bommen die speciaal
zijn ontworpen om pas en
kele uren later te ontplof
fen als iedereen c^enkt dat
het gevaar geweken is.
In de idyllische heuvels davert
de artillerie. Schichtige pa
trouilles dwalen door het ge
bied, doodsbang voor bomaan
slagen en hinderlagen. En vol
hardende dorpelingen, die niet
zijn gevlucht, zitten temidden
van de puinhopen afwachtend
te luisteren naar nieuw gerom
mel aan de einder. Die dorpe
lingen hebben pech: zij zitten
tussen de hamer en het aam
beeld. Ze zijn gevangen in het
niemandsland dat de twee
grootste regionale machten, Is
raël en Syrië, van elkaar
scheidt. En vanuit zowel Jeru
zalem als Damascus is de drei
gende taal de afgelopen dagen
aanzienlijk toegenomen. Israël
dreigde zelfs met een 'beperk
te' oorlog tegen Syrië, als dat
land de eigenzinnige, pro-
Iraanse Hezbollah-militie niet
aan de ketting houdt. En Da
mascus zei uitdrukkelijk dat
het tot alles bereid is om de Is
raëlische 'agressie tegen Ara
bische broeders' te stoppen.
Een nieuwe oorlog tussen bei
de aartsrivalen lijkt in het ver
schiet te liggen.
Het lijkt zo. Want als je door de
bombastische praat heen
prikt, komt een cynisch pa
troon te voorschijn. Israël en
Syrië zijn, tegen wil en dank,
grondig op elkaar ingespeeld.
Openlijk verketteren ze el
kaar, zoals op de bijeenkom
sten in het kader van het
vredesoverleg. Maar in het ge
heim ontmoeten de partijen el
kaar geregeld -bij voorkeur
op Cyprus - of spreken ze met
elkaar via Amerikaanse diplo-
NABATIYEH/JERUZALEM Israëlische gevechtshelikop
ters hebben gisteren raketten afgevuurd en vermeende
schuilplaatsen van guerrillastrijders beschoten in een'berg
achtige streek net ten noorden van de door Jeruzalem uitge
roepen veiligheidszone in Zuid-Libanon. Artillerie van het
Israëlische leger en hun bondgenoten van het Zuidlibanese
leger SLA bestookten tegelijkertijd de dorpen Kafra, Yater,
Haris en Zibquin. De dorpen, die liggen in het door VN-mili-
tairen gepatrouilleerde gebied in Libanon, worden door strij
ders van Hezbollah gebruikt bij hun aanvallen op het door
Israël bezette deel van Libanon. Er waren nog geen berich
ten over slachtoffers van de aanval. De lidstaten van de Euro
pese Gemeenschap hebben gisteren in een gezamenlijke
verklaring hun diepe verontrusting uitgesproken over de si
tuatie in Zuid-Libanon en opgeroepen tot beëindiging van
het geweld. Gesteld werd dat het geweld het vredesproces in
het Midden-Oosten in gevaar brengt en de autoriteit van de
nieuwe Libanese regering bedreigt. De directe vredesonder
handelingen tussen Israël, Syrië, Jordanië, Libanon en de
Palestijnen zullen voor zover bekend, in september in Rome
worden voortgezet. De secretaris-generaal van de Arabische
Liga is eergisteren met de Franse president Francois Mitter
rand overeengekomen dat de VN tussenbeide moeten ko
men om een einde te maken aan de Israëlische aanvalsacties
in Zuid-Libanon.
matieke kanalen. Ze mogen el
kaar absoluut niet, maar op
puur rationele gronden bake
nen ze eikaars invloedssferen
in Libanon af.
Luchtslag
De laatste regelrechte botsing
was de grote luchtslag boven
de Beka'a-vallei in 1982, vlak
na de Israëlische inval in Liba
non. Daarin verloor Syrië tien
tallen vliegtuigen en werd de
Syrische bereidheid om zich
op te offeren voor de Arabische
broeders drastisch getemperd.
Zeker toen bleek dat Israël er
alleen maar op uit was om de
PLO als machtsfactor in Liba
non te elimineren, was het ver
standshuwelijk geboren. De
Syrische president Hafez al-
Assad haat de PLO-leider Yas
ser Arafat net zo sterk als de Is
raëliërs. Daarom hield het
40.000 man sterke 'vredesle-
ger' van Syrië in Libanon het
geweer aan de voet, terwijl de
Israëlische tanks Beiroet bin
nen trokken en de PLO mee
dogenloos bestookten. Israël
trok zich na een jarenlange,
frustrerende bezetting terug
en Syrië vulde het vacuüm
maar niet na een keurige buf
ferzone te hebben afgespro
ken.
De Hezbollah speelt momen
teel een rol zoals de PLO tien
jaar geleden: als kop van jut.
De militie van radicale Shïïti-
sche moslims bestaat al jaren,
en Israël, dat in Zuid-Libanon
een door Libanese bondgeno
ten beheerste 'veiligheidszo
ne' heeft gecreëerd, maakte
zich nooit erg druk over de be
perkte dreiging van de bevlo
gen Hezbollah-strijders.
Verkiezingen
Maar nu ligt dat anders. Het is
verkiezingstijd in Israël en
premier Shamirs Likudblok
doet het slecht in de opiniepei
lingen. De economische crisis,
de mislukte opvang van de
Russische joden en de slepen
de Intifadah zorgen voor slech
te rapportcijfers voor Shamir
en de zijnen. De woedende de
monstraties na twee steekpar
tijen, waarbij een schoolmeisje
en een rabbijn werden ver
moord, zijn vooral een uitlaat
klep voor dieper liggende frus
traties. Veel Israëliërs hebben
de hoop op betere tijden laten
varen en geven de schuld daar
van aan Shamir.
Daarom heeft de regering be
sloten om te poseren als de éni
ge regering die hard tegen Ara
bieren optreedt. Het doelwit is
gekozen (Hezbollah), en de
mouwen worden opgestroopt:
de oppermachtige Israëlische
luchtmacht bestookt Zuid-Li
banon. Daar overheen nog wat
stoere taal tegen Damascus en
dan maar hopen dat de kiezer
begrijpt dat dit geen kabinet
van doetjes is.
Het is allemaal uiterlijke
schijn. Israël eist van Syrië
ontwapening van de Hezbol
lah. Maar dat kan niet, omdat
Syrische troepen dan te dicht
bij de Israëlische stellingen
zouden moeten opereren, met
de kans op 'ongelukken'. Is
raël weet dat, maar voor het
thuisfront klinkt het goed.
Bizarre manier
Syrië eist op zijn beurt dat Is
raël zich terugtrekt uit de vei
ligheidszone in Zuid-Libanon.
Ook dat kan niet, omdat dan
de kwetsbare steden in Noord-
Israël weer het doelwit van
Palestijnse en Shiitische Ka-
toesja-raketten zou kunnen
worden. Syrië weet dat. maar
voor het thuisfront klinkt het
goed.
Een jonge
kolonist loopt
langs een
Israëlische
soldaat in de
Joodse
vestiging Kfar
Darom (Gaza-
strook), waar
deze week een
rabbijn werd
doodgestoken
door een
Palestijn.
FOTO EPA
Shamir wil een verkiezing
winnen door te laten zien dat
hij niet over zich laat lopen. As
sad wil Israël internationaal
aan de schandpaal nagelen als
tegenwerkende partij in het
vredesoverleg. En ironisch ge
noeg lopen deze belangen van
beide heren, die eikaars bloed
wel kunnen drinken, op een bi
zarre manier parallel.
Het blijft natuurlijk een le
vensgevaarlijk spel: een Israë
lische piloot hoeft zich maar in
zijn doelwit te vergissen, een
Syrische commandant hoeft
maar een Israëlische helikop
ter neer te halen, en de poppen
zijn aan het dansen. Maar bei
den hebben er baat bij een ech
te oorlog te voorkomen. Syrië
heeft sinds de verdwijning van
de Sovjetunie geen grote bond
genoot meer. En Shamir houdt
nu wel van enig sabelgeram-
mel, maar een open oorlog is
zeker nu niet de manier om
stemmen te winnen.
)0 1»
.on- iiiwe Italiaanse president Oscar Luigi Scalfore op weg naar zijn inaugurele rede.
fT#3
vi rij
Ki IE - Oscar Luigi Scalfaro
iteren beëdigd als de ne-
e president van het naoor-
i Italië. In zijn inaugurale
zei Scalfaro, die een ze-
ambtstermijn be-
dat hij zou helpen de poli
hervormingen te realise-
raarop Italiaanse burgers
ngen.
voor om te beginnen
een parlementaire commissie
voor hervormingen in het le
ven te roepen. Tegenover de
vele schandalen van de afgelo
pen tijd, die hoge vertegen
woordigers van alle politieke
partijen in de gevangenis heb
ben doen belanden, stelde
Scalfaro het „enorme aantal
eerlijke burgers" dat nog „ver
trouwen heeft in het vermogen
van de staat" om hervormin
gen door te voeren.
De benoeming van Scalfaro,
een christendemocraat en
voormalig minister, is te dan
ken aan de schok die de moord
op mafia-bestrijder Giovanni
Falcone teweeg heeft ge
bracht. De brutale aanslag op
rechter Falcone, die gold als
een nationale held, maakte op
slag een einde aan het kinde
rachtige politieke spel waarbij
de parlementsleden tot vijftien
maal toe de benoeming van
een president blokkeerden. De
politieke verlamming is het
gevolg van de verkiezingsuit
slag van begin april, die de coa
litie van oud-premier Giülio
Andreotti op een haartje na
haar meerderheid ontnam.
PARIJS Het wordt een
moeilijke week voor de re
gering van Pierre Bérégo
voy. De Franse premier,
die afgelopen zaterdag
zijn minister van stedelij
ke aangelegenheden Ber
nard Tapie moest laten
gaan, krijgt zijn eerste
motie van wantrouwen te
verwerken.
De conservatieve oppositie wil
de regering in moeilijkheden
brengen door de hervorming
van de Europese landbouwpo
litiek af te wijzen. Tot die her
vorming werd verleden week
in Brussel besloten.
De motie, die volgende week
door het Franse parlement
wordt behandeld, heeft alle
kans van slagen want niet al
leen de conservatieven (libera
len, gaullisten en christen-de
mocraten), maar ook de com
munisten zouden de motie wil
len steunen. Als die vier partij
en zich voor deze gelegenheid
kunnen verenigen betekent
dit het einde van de regering-
Bérégovoy, die nog maar net
twee maanden aan het werk is.
Dat zou des te opmerkelijker
zijn, omdat de Franse premier
erg populair is en kan bogen
op spectaculaire economische
resultaten.
Maar het kwartet oppositiepar
tijen speelt in op het grote ver
zet van de Franse boeren tegen
de Europese landbouwhervor
ming. Deze houdt onder meer
een verlaging van de graan
prijzen in. De Franse provin
ciesteden zijn sinds een week
het doelwit van boerenacties.
De landbouwers in Frankrijk
vrezen dat er in de toekomst
twee categorieën boeren in het
land zullen komen. Enerzijds
de boeren met de grote bedrij
ven die tegen wereldmarkt
prijzen kunnen produceren,
anderzijds een groep die be
taald wordt om het landschap
te onderhouden, alvorens te
verdwijnen. Met name door die
laatste groep boeren zijn de
Franse oppositiepartijen aan
gesproken. De landbouwers
vinden dat hun beroepsgroep
langzaam wordt uitgemoord.
Jaarlijks stoppen 30.000 Fran
se boeren met hun vak.
Volgens Pierre Bérégovoy is de
hei-vorming echter een goede
zaak. Hij denkt dat de Franse
landbouwers er alleen maar bij
zullen winnen, omdat er exten
siever kan worden gewerkt en
meer op de kwaliteit van de
produkten kan worden gelet.
Maar de oppositie vindt van
niet. „De regering heeft de
landbouw verraden en heeft
geen enkele compensatie
maatregel voorgesteld. Minis
ter van landbouw Louis Mer-
maz is gezwicht voor de Ameri
kanen".
Capitulatie
Voor de communisten, die al
leen in 1989 een motie van
wantrouwen van de oppositie
steunden - de regering-Rocard
hield toen maar net stand - is
het een uitgelezen mogelijk
heid om nog eens hun afkeer
van het Europa van Maastricht
te tonen. Zij noemen de land
bouwhervorming 'typisch in
de lijn van de akkoorden van
Maastricht. Een capitulatie
van de twaalf ten opzichte van
de diktaten uit de Verenigde
Staten en het faillissement van
duizenden boerenbedrijven'.
Pas maandag wordt de defini
tieve houding van de commu
nisten bekendgemaakt, die
zichzelf omschrijven als 'de
oppositie van de linkse Fran
sen'.
Konden de socialisten voor
heen vrijwel altijd rekenen op
de steun van de communisten,
nu lijkt dat onmogelijk. De so
cialistische voorman Bérégo
voy moet dus op zoek naar alli
anties in het conservatieve
kamp. Woensdag liet de pre
mier al een oogje vallen op de
christen-democraten tijdens
het traditionele vragenuurtje
in de Assemblée Nationale.
Terwijl Mermaz de vragen van
liberalen, gaullisten en com
munisten venijnig beant
woordde, diende Bérégovoy de
christen-democraten op vrien
delijke wijze van repliek.
De motie stelt niet alleen Béré
govoy, maar ook een deel van
de Franse oppositie voor een
probleem. De Europa-gezinde
christen-democraten en libera
len vrezen dat de motie van
wantrouwen uitpakt in een
'motie tegen Europa'. „Zodra
dit karakter aan het debat
wordt gegeven, steun ik de mo
tie niet", stelde Jacques Barrot
van de christen-democratische
CDS. Zijn collega Raymond
Barre liet overigens direct we
ten dat hij de motie niet zal
steunen. Maar hij vertegen
woordigt een kleine minder
heid. Een minderheid, die uit
eindelijk mogelijk Pierre Béré
govoy voor een nederlaag kan
behoeden.
JOHANNESBURG - Nelson
Mandela heeft het Afrikaans
Nationaal Congres (ANC) gis
teren opgeroepen plannen uit
te werken voor stakingen en
manifestaties tegen de „hals
starrige" houding van de Zuid-
afrikaanse regering. Op de
opening van een congres van
zijn beweging beschuldigde de
ANC-voorzitter de regering er
van het blanke minderheids
bewind te willen voortzetten.
„Deze conferentie zal zich bui
gen over grootscheepse acties
om de halsstarrigheid van de
regering te breken", aldus
Mandela tegenover 700 afge
vaardigden. De ANC-leider
stelde dat de regering tot juli
de tijd moet krijgen om met
concessies te komen.
Volgens Mandela zal het ANC
bij de organisaties van acties
nauw samenwerken met zijn
communistische bondgenoten
en met de vakbonden. De
machtige vakcentrale COSA-
TU heeft reeds voor half juli
„massa-acties op ongekende
schaal" aangekondigd. Op het
vierdaagse congres beraadt
het ANC zich over de vraag hpe
de beweging het land zou
moeten besturen na de volledi
ge ontmanteling van de apart
heid.
Mandela zei in zijn toespraak
tevens dat de opeenvolgende
regeringen van de Nationale
Partij de belangrijkste verant
woordelijken zijn voor het ge
weld in de zwarte woonoorden,
waarbij alleen al het afgelopen
jaar duizend zwarten omkwa
men. Jan van Eek, een onaf
hankelijk parlementslid en lid
van het ANC, bevestigde die
uitspraak van Mandela. Vol
gens Van Eek heeft de voorma
lige Zuidafrikaanse president
P. W. Botha bij verschillende
gelegenheden gezegd dat
veiligheidstroepen gedurende
de tien jaar dat hij aan de
macht was meer dan duizend
zwarte activisten hebben ge
dood. Van Eek zei dat te heb
ben vernomen uit bronnen bij
de militaire inlichtingen
dienst. President De Klerk
heeft meer dan eens beschul
digingen over het doden van
zwarte activisten ontkend.
Bezoek Lubbers
Zuid-Afrika
hangt af van
nieuwe regering
JOHANNESBURG - Het
doorgaan van het voorgeno
men bezoek van premier Ruud
Lubbers in augustus aan Zuid-
Afrika is afhankelijk van de
vooruitgang in de besprekin
gen over een nieuwe regering.
Een definitieve beslissing
wordt niet voor juli verwacht.
Dat heeft minister Hanja Maij-
Weggen van verkeer en water-
staat gezegd na een ontmoe
ting in Johannesburg met een
delegatie van het Afrikaans
Nationaal Congres (ANC). Het
ANC lijkt iets minder stellig in
zijn afwijzing van Lubbers' be
zoek. Leden van de ANC-dele-
gatie zeiden dat de anti-apart
heidsbeweging mogelijk haar
beslissing moet heroverwegen
om Lubbers niet te ontmoeten
indien deze zonder ANC-in-
stemming Zuid-Afrika be
zoekt.
Albanezen in
Kosovo roepen
onafhankelijk
heid uit
PRISTINA - De Albanezen in
de Zuidjoegoslavische provin
cie Kosovo, die zo'n 90 procent
van de bevolking uitmaken,
hebben gisteren de onafhan
kelijkheid uitgeroepen. De on
langs gekozen regering van de
'Republiek Kosovo' heeft ver
klaard dat Kosovo door de le
gaal gekozen organen een on
afhankelijke en souvereine
staat is geworden. De Albane
zen in Kosovo /ozen zondag
een eigen parlement en een
president, de 48-jarige schrij
ver Ibrahim Rugova.
