Illegale opslag gifvaten
in de Rotterdamse haven
Kabinet wil 60 miljoen op voorlichting bezuinigen
Rechters geven minder straf na veel publiciteit
Hoera!
Handvaardigheid, met
alleen pen en papier
BINNENLAND
EXAMENS 1992
CeidócSouta/nt
VRIJDAG 29 MEI 1992
DEN HAAG - Het kabi
net heeft besloten om van
af 1993 structureel 60 mil
joen gulden op de voor
lichting van het rijk te be
zuinigen. Over de verde
ling van de bezuiniging
over de verschillende de
partementen zal de minis
terraad zich 5 juni buigen.
De ministerraad is het nog niet
eens over het bedrag dat dit
jaar nog op de voorlichting be
zuinigd zou kunnen worden.
Dat maakte de woordvoerder
van minister-president Lub
bers woensdag desgevraagd
bekend. De bezuinigingen op
voorlichting volgen op het on
derzoek van de Rekenkamer
dat woensdag openbaar werd
gemaakt. De Rekenkamer be
paalde dat het rijk 250 miljoen
gulden meer aan voorlichting
uitgeeft dan zij denkt. De
werkgroep Grote Efficiency
Voorlichting berekende de
voorlichtingsuitgaven vorig
jaar zelf op bijna 412 miljoen
gulden. De Rekenkamer
kwam echter op 660 miljoen
gulden voor 1991.
Vorig jaar concludeerde de Re
kenkamer na een onderzoek
van 70 voorlichtingscampag
nes van het Rijk. dat de cam
pagnes slecht worden voorbe
reid en geëvalueerd. Voor zo
ver er sprake was van cijferma
teriaal, bleken de resultaten
van de campagnes tegen te val
len. In het kader van de Grote
Efficiëncy Operatie liet de mi
nister-president een werk
groep de voorlichtingsactivi
teiten van de ministeries door
lichten. De resultaten waren
aanleiding om een beroep te
doen op een onafhankelijke in
stantie.
De Rekenkamer komt nu tot
de conclusie dat de werkgroep
het begrip „voorlichtingsacti
viteiten bij de overheid" onvol
doende precies heeft omschre
ven. Bijvoorbeeld bij het mi
nisterie van economische za
ken kwam de Rekenkamer 64
miljoen hoger uit door het
meerekenen van de Economi
sche Voorlichtingsdienst en bij
het ministerie van landbouw,
visserij en natuurbeheer 91
miljoen hoger doordat voor
lichtingscampagnes ten be
hoeve van de landbouw niet
waren meegerekend.
Toch schrijft de Rekenkamer
in zijn rapport dat ook met
deze berekeningen nog geen
totaaloverzicht van de uitga
ven aan voorlichting is gege
ven. Bij nagenoeg alle ministe
ries komen nog extra activitei
ten op het gebied van voorlich
ting voor die niet meegere
kend zijn. Ook suggereert de
Rekenkamer dat de voorlich
tingsuitgaven van door het
Rijk gesubsidieerde instellin
gen eigenlijk meegerekend
zouden moeten worden.
Kortere taal
cursussen voor
buitenlanders
DEN HAAG Buitenlanders
krijgen de kans om sneller Ne
derlands te leren, doordat de
bestaande taalcursussen kor
ter worden. Momenteel kun
nen ongeveer 10.000 allochto
nen niet direct met het leren
van Nederlands beginnen.
Het kabinet vindt dat de huidi
ge cursussen te lang duren,
waardoor de wachtlijsten te
lang zijn. Voor buitenlanders
is kennis van de Nederlandse
taal een voorwaarde, om in te
burgeren, en vooral om een
baan te krijgen. Volgens werk
gevers en werknemers heeft
de overheid tot nu toe veel te
weinig gedaan om buitenlan
ders snel Nederlands te laten
leren. De christelijke sociale
partners besloten daarom kort
geleden zelf taalcursussen te
starten.
Het kabinet is ook ontevreden
met de huidige situatie en wil
daarom een soort stoomcursus
Nederlands voor buitenlan
ders. Minister Ritzen van on
derwijs zal de Tweede Kamer
hierover volgende week uit
voeriger informeren. Overi
gens zullen-de gemeenten in
kwestie moeten bepalen hoe
de cursussen er uit gaan zien
en wie er voor in aanmerking
komen.
De maatregel van het kabinet
komt kort na de oproep van
premier Lubbers in het afgelo
pen weekeinde aan buitenlan
ders die vijf jaar hier wonen
om zich tot Nederlander te la
ten naturaliseren. Hij hoopt
dat daarmee het integratiepro
ces sneller verloopt. Het be
heersen van de Nederlandse
taal is daarvoor volgens Lub
bers ook van groot belang.
Bagage-ophaaldienst
voor treinreizigers
UTRECHT - Samen met de
koeriersdienst EMS starten de
Nederlandse Spoorwegen
maandag een dienst voor het
ophalen en wegbrengen van
bagage voor treinreizigers met
binnenlandse bestemmingen.
Voorlopig kunnen alleen hou
ders van een 60+Senioren-
kaart er gebruik van maken.
De NS verwacht dat onder die
groep de behoefte aan het ver
voer van hun
grootst is.
ROTTERDAM - De Mi
lieudienst Rijnmond
DCMR heeft bij onder
zoek op een bedrijfster
rein aan de zuidkant van
de Rotterdamse Waalha
ven 237 illegaal opgesla
gen vaten chemische pro-
dukten aangetroffen. De
vaten hebben voor het me
rendeel ondeugdelijke
verpakkingen.
Gisteren moesten de vaten
met brandgevaarlijke en gifti
ge inhoud veilig worden ge
transporteerd en opgeslagen,
of worden vernietigd op kosten
van de eigenaar van het ter
rein, het Rotterdamse opslag
en overslagbedrijf Gantelha-
ven. Volgens een woordvoer
der van de DCMR is vooral de
combinatie van de chemische
inhouden gevaarlijk.
Twee surveillerende agenten
zagen dinsdag twee vaten die
merkwaardig waren uitgezet.
In de „nagenoeg doorgerotte"
vaten bleek chinoline te zitten,
een stof die bij aanraking ge
vaarlijk is voor huid en ogen
en ademhalingsproblemen
kan veroorzaken. De vaten zijn
inmiddels overgepakt in over
maatse vaten. Daarmee leek
de zaak afgedaan maar snel
daarna kreeg de politie de tip
dat er veel meer vaten met ge
vaarlijke lading stonden.
Nader onderzoek van de
DCMR wees uit dat het daarbij
om vaten ging met ethylben-
zylchloride, een brandgevaar
lijke en giftige stof. bijprodukt
van bestrijdingsmiddelen. Vol
gens bedrijfsleider A. van den
Berg van Gantelhaven gaat het
hier om een partijtje van 91 va
ten uit Zuid-Afrika „waaraan
niets mankeert". Verder trof
fen de chemie-adviseurs van
de DCMR vaten met het uiterst
giftige bestrijdingsmiddel ma-
lation in roestige vaten. Vol
gens Van den Berg „e^n partij
tje van 20 drums, alleen maar
tijdelijk opgeslagen en be
stemd voor doorvoer over zee".
Er stonden ook tientallen va
ten vanadium pentoxide, die
volgens Van den Berg leeg zijn
en volgens de DCMR gevuld.
Ten slotte stond er een „grou-
pagepartijtje" van vaten met
het oplosmiddel isopropylbro-
mide.
Van den Berg vond dat er niet
zoveel aan de hand is omdat
alle vaten voorzien zijn van
„het bekende stickertje met de
vlam". De vaten met chinoline
hebben hij en een medewerker
„met blote handen" overge
pakt. „We hebben ook alle pa
pieren voor dit soort goederen
en we hebben geen meldings
plicht", aldus Van den Berg.
De DCMR heeft de vaten in de
loods op het terrein ongemoeid
gelaten.
Gantelhaven had de vaten zo
wel in de loods als buiten opge
slagen in opdracht voor door
voer naar „andere bestemmin
gen buiten Nederland". De
meeste hebben er „enkele
maanden" gestaan, „sommige
kunnen we nog dezelfde dag
doorvoeren". De vaten, aange
voerd in zogenoemde groupa-
gecontainers, zijn „meestal uit
China" afkomstig. Van den
Berg meende dat DCMR, poli
tie en officier van justitie „een
beetje dramatisch" doen. Er
zitten altijd wel gaatjes tussen
theorie en praktijk en ach we
doen maar een klein beetje van
dit spul, voor de rest slaan we
keurig dozen, zakken en pak
jes over.
Gantelhaven bv heeft drie ter
reinen in de Rotterdamse ha
ven. Het bedrijf is niet aange
sloten bij de organisatie van
havenwerkgevers SVZ. De
FNV betitelt het bedrijf als één
met een luchtje waar met de
regels wordt gesjoemeld.
Afscheid
'Een innige
omhelzing als
afscheid. Gisteren
namen in Doorn
123 mariniers
afscheid van
familie en
kennissen voor
hun vertrek naar
Cambodja waar
ze deel gaan
uitmaken van de
VN-vredesmacht.
Tegelijkertijd met
hun vertrek werd
bekend dat een
konvooi VN-
militairen
problemen had bij
de Thais-
Cambodjaanse
grens. Rode
Khmer-soldaten
weigerden de
militairen door te
laten naar het
door de VN-
vredesmacht
toegewezen
ebied.
I FOTO: ANP
DEN HAAG Publiciteit
wordt door rechters ge
zien als bijkomende straf
voor een verdachte. Ver
dachten in strafzaken
waaraan de pers veel aan
dacht heeft besteed, krij
gen meestal een lagere
straf dan verdachten in za
ken waaraan minder of
geen publiciteit werd ge
geven.
Dat concludeert ANP-journa-
liste Madeleen Wesseling in
haar afstudeeronderzoek 'De
rol van publiciteit bij straftoe
meting' aan de Vrije Universi
teit van Amsterdam, dat van
daag in het Nederlands Juris
tenblad is gepubliceerd. Van
wege het feit dat naast de
„ernst van het feit en de per
soon van de verdachte" de pu
bliciteit steeds vaker in de von
nissen meespeelt, ondervroeg
Wesseling" 19 rechters en 19 of
ficieren van justitie.
Volgens Wesseling wordt het
tijd om het hele straftoeme
tingsbeleid verder te onder
zoeken. De meerderheid van
de ondervraagde rechters en
officieren van justitie geeft toe
dat er rechtsongelijkheid ont
staat als de publiciteit wordt
meegewogen. Dertien van de
ondervraagde rechters zeggen
minder straf te geven omdat
de publiciteit schadelijk zou
zijn voor de verdachte. Drie
van hen geven juist meer straf
bij veel publiciteit. Van de offi
cieren van justitie zeggen er
drie lagere straffen te eisen.
Ook uit motivaties voor de
strafmaat in grote strafzaken
is volgens Wesseling gebleken
dat het meewegen van publici
teit rechtsongelijkheid met
zich meebrengt.
Rechtsongelijkheid
De verdachten in de Maurikse
incestzaak en de ontvoeringen
van Heineken en Heijn bij
voorbeeld kregen geen straf
vermindering op grond van de
publiciteit, maar de psychiater
Finkensieper en voetbalclub
Ajax wel. Hoe kan een derge
lijk verschil naar de samenle
ving worden uitgelegd?, vraagt
Wesseling zich af.
Op de vraag wat de schadelijk
heid van dë publiciteit rond de
zaak voor de verdachte precies
inhoudt, zeggen vijftien rech
ters dat dat gebaseerd is op
natte-vingerwerk. Eén rechter
geeft een lagere straf omdat
publiciteit schade zou toebren
gen aan de goede naam van de
verdachte, een ander in ver
band met de algemene preven
tieve werking van de publici
teit De andere rechters leggen
het niet-meetbare schadelijke
effect uit met „het is subjec
tief, gevoelsmatig, niet te me
ten, een kwestie van inschat
ten"..
Hoeveel de strafmaat vermin
dert door publiciteit wordt vol
gens Wesseling evenmin dui
delijk. De niet te meten scha
delijkheid door publiciteit is
de ene keer goed voor een lage
re boete of gevangenisstraf, de
andere keer voor een omzet
ting van onvoorwaardelijke in
voorwaardelijke gevangenis
straf. De angst van de Coorn-
hertliga dat onder druk van de
publieke opinie en media de
straffen zullen stijgen, is in ie
der geval niet waar, conclu
deert Wesseling uit haar steek
proef.
Bijkomend effect van grote
publiciteit rond een strafzaak
bleek dat de rechters en offi
cieren van justitie zowel tij
dens de voorfase als tijdens de
rechtszitting zorgvuldiger
gaan werken. Zeven van de 38
ondervraagde leden van de
rechterlijke macht zeggen zich
extra te laten beïnvloeden door
de aanwezigheid van tv-came-
ra's in de rechtszaal. „Je speelt
op het centrecourt van Wim
bledon toch anders dan op
baan 14 ergens achteraan",
stelde één van de ondervraag
de rechters.
SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN
Word lid van de
ANWB en profiteer
óók van de vele
diensten en voordelen
die de ANWB u te bieden heeft.
Voor leden en toekomstige leden ligt er
nu een wegenkaart van Nederland klaar
voor slechts f 1,
AA/life
Kijken en beschrijven watje ziet, plaatjes toelichten.
I FOTO: STEPHEN EVENHU
uit halen. De vragen zijn in el?l
geval dit keer duidelijk gefo
muleerd. Het was beter te doe sj
dan het havo-examen
RIJSWIJK - De daadwer
kelijke arbeid met de han
den blijft beperkt, woens- ken, bestaat alleen uit open
tijdens een schoolreis ge
weest".
Het vwo-examen kunstge
schiedenis/kunstbeschou
wing, waar Myra en Miriam
zich 's morgens doorheen wer-
dag tijdens het algemeen
gedeelte van het examen
handvaardigheid, teke
nen en textiel voor mavo
en vwo. Slechts de pen
mag worden beroerd en er
mag worden gefriemeld
met de opgave- en ant-
woordpapieren. Het'laten
wapperen van de handen- belfn de't^eé toeken k'rëgén
werd gedaan tijdens de
schoolonderzoeken
vragen over het thema 'Tegen
draads'. Het gaat om stromin
gen en bewegingen die reac
ties op elkaar zijn, zoals im
pressionisme en expressionis
me. „Veel kijken en beschrij
ven watje ziet, plaatjes toelich
ten", vat Myra de mentale in
spanning toe. De combinatie
leren en praktijk spreekt Myra
erg aan. „Maar toen we agn het
Standaard Uitgeverij/Wavery Productions
Het enthousiasme is er na af
loop niet minder om. Kunstge
schiedenis en kunstbeschou
wing, het onderdeel dat 's och
tends schriftelijk wordt geëxa
mineerd, 'grijpt' middelbare
scholieren. Niet meteen en
niet zonder moeite, maar stuk
voor stuk vinden de mavo
scholieren Joris Arkesteijn en
Chantal Smits Schouten en de
vwo-leerlingen Myra Villerius
en Miriam Pinchetti van de
Rijswijkse Openbare Scholen
gemeenschap (ROS) het aan
het eind van de rit de moeite
waard geweest. Joris heeft de
afgelopën twee jaar heel veel
tijd besteed aan het vak dat hij
nam als 'negatieve keuze'. „Ik
heb geen Engels en moest
handvaardigheid nemen vol
gens het cluster". Chantal had
liever economie genomen,
maar dat kon niet. „Dat ik toen
maar handvaardigheid heb ge
kozen, komt nu goed uit. Ik ga
de opleiding mode en kleding
doen".
Het examen, dat bestaat uit
open en gesloten vragen, valt
uiteen in twee parten: een al
gemeen deel over beeldhouw
en schilderkunst, architectuur
en toegepaste vormgeving en
een deel kunstbeschouwing
met 'kijkvragen'. Dat laatste
gaat onder meer over materia
len, technieken, stromingen,
kleuren en ruimtelijkheid. Zo
wel Joris als Chantal vindt het
'kunst'-examen meevallen.
„Vooral de inzichtvragen vind
ik makkelijk, daar kun je wat
van jezelf in kwijt", meldt Jo
ris. Chantal inhakend: „Je
moet je mening geven en on
derbouwen. Een kwestie van
beredeneren en inzicht. Als je
de theorie en begrippen kende
was het wel te doen".
Goed gevoel
Docente Jeanette Rontberg is
enthousiast over haar school,
haar vak en het mavo-examen.
De ROS kiest bewust voor het
aanbieden van tekenen en
handvaardigheid als examen
vak, een reden voor Rontberg
om voor deze school te gaan
werken. Dertig van de 240
eindexaminandi doen op
mavo-, havo- of vwo-niveau
examen in een van de beelden
de vakken. „Handvaardigheid
is niet verplicht voor vervolg
opleidingen, maar toch wel erg
handig als je doorgaat in bij
voorbeeld geschiedenis, mode
en kleding en therapeutische
beroepen. In het vak wordt ge
leerd stelling te nemen, je pro-
dukt te verdedigen. Er moet
worden georganiseerd,'en een
werkstuk maken vereist het
oplossen van praktische pro
blemen", onderstreept Ront
berg de waarde van het vak.
Het mavo-examen geeft haar
„een goed'gevoel„Het was
leuk, met aansprekende vra
gen over verrassende afbeel
dingen. Ik was, na het zien van
het saaie havo-examen, bang
voor het mavo-examen. Het
was trouwens leuk dat er een
vraag over Centre Pompidou
inzat, daar zijn de leerlingen
die we voor dit examen moes
ten bestuderen, dachten we:
wat is dit? En na de eerste keer
lezen dachten we dat nog",
zegt Miriam. Het kwam alle
maal nog goed. „Als je de stof
echt gaat leren, wordt het
leuk", ondervond Myra.
De Stijl
Beiden zijn blij handvaardig
heid gekozen te hebben. „Ik
wil naar de kunstacademie of
er op een andere manier mee
door", onthult Myra. „Het is
trouwens ook leuk als je din
gen herkent, als kunst je gaat
interesseren". „Ik wil iets in
het toerisme gaan doen. Dan is
het toch handig als je wat van
dit vak weet", haakt Miriam in.
Het examen van woensdag
vinden ze allebei goed te doen.
„Er werd veel voorgekauwd
maar weinig over kunstenaars
gevraagd", vindt Myra. Miriam
had meer aandacht voor beel
daspecten verwacht. Lerares
Meike Touw (bij 30-plussers
mogelijk bekend als zangeres
van Gruppo Sportivo) is goed
te spreken over het niveau van
de vragen en de onderwerpen.
,Het is altijd een gok wat ze er-
aanleiding van de vraag 'heb
ook nog wat aan het vak', d*^
de school er in elk geval w
wat aan heeft. „Wil je de wan
schilderingen zien?" Tro
toont ze op de derde verdi
ping een schildering geïnsp
reerd door een beroemd mi<
deleeuws tapijt uit Bayeux
een door de stromingen Dac
en De Stijl, met zijn karakt
ristieke kleuren rood, gi
blauw.
Het eindschot van de reek-
examens maandag is er a i
leen nog Fries, Russisch en
losofie komt voor rekeni
van muziek (mavo), scheikui
de (havo), economische weten
schappen II en recht (vwo). Dor
'klanten' voor de exacte val W
ken op havo en vwo ware
deze week slecht af, met dri j<
van dergelijke vakken in c jr
middaguren. Het havo is hi
slechtst af: het examen sche 0
kunde is droog en vooral a
stract. Het verband met de d gr
gelijkse werkelijkheid hit
tijdens het geploeter mfcj
zouten, etheen, jood dat nié
oplost en de indicator methjtj
rood vaak ver te zoeken.
LAKS
De eindexamenklachtenlijl
van het Landelijk Aktie Kom|
tee Scholieren (LAKS) is d|f
jaar minder gebeld dan vorilf
jaar. De afgelopen wekef
meldden acht- tot negenhoiw
derd scholieren zich bij hLt1
LAKS met klachten, vragen ej
suggesties. Vorig jaar kwamer^
zo'n 1500 telefoontjes binnen:
Volgens LAKS-voorzitta
Frank Noorland zijn er twer£
oorzaken voor de daling: min"3
der publiciteit voor de klacn C
tenlijn en minder fouten vajir
de examencommissies en vafc€
de scholen bij het afnemen vair
de examens.
Goede antwoorden examenvragen
Hieronder volgen de goede antwoorden van de meerkeuze-opg. ie
ven van de centrale schriftelijke eindexamens lbo/mavo, havo e ir
vwo, gehouden op dinsdag 26 mei. De gegevens zijn verstrek ie
door het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling (Cito),
antwoordelijk voor de produktie van de examens.
LBO (C) Mavo (C) Spaans
ID 2D 3 C 4 A 5 C 6C 7 A 8A 9 D 10 4ts
11 D 12 A 13 C 14 D 15 C 16 C 17 B 18 B 19 A 20 'le
21 B 22 D 23 A 24 D 25 B 26 E 27 A 28 D 29 C 30 i ii<
31 C 32 D 33 C 34 B 35 A 36 B 37 B 38 C 39 C 40 i ei
41 E 42 D 43 B 44 C 45 C 46 A 47 B 48 B 49 B50C. I
LBO (D) Mavo (D) Spaans
IC 2D 3 A 4 C 5 B 6C 7D 8B 9 D 10 Ao:
11 A 12 A 13 D 14 B 15 E 16 A 17 D 18 C 19 C 20 (eg
21 D 22 A 23 D 24 B 25 A 26 A 27 A 28 B 29 B
Mavo (C) Scheikunde RL
1D 2 B 3 A 4 B 5B 6B 7E 8B 9A10
11 B 12 B 13 D 14 C 15 D 16 C 17 A 18 D 19 C 20
21 C 22 D 23 A 24 B 25 C 26 C 27 - 28 - 29 - 30
31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40
41 - 42 - 43 - 44 B 45 A 46 B47 E.
LBO (D) Mavo (D) Scheikunde RL
1D 2 A 3 B 4 E 5D
6
B
7
A
8
D
9
E 10
11 B 12 D 13 E 14 D 15 A
16
C
17
A
18
D
19
C 20
21 E 22 C 23 C 24 B 25 C
26
-
27
-
28
-
29
- 30
31 - 32 - 33 - 34 - 35 -
36
-
37
-
38
-
39
- 40
41 A 42 A 43 B 44 A45E.
Mavo (C) Scheikunde CM
1D 2 B 3 A 4 B 5B
6
B
7
E
8
B
9
A 10
11 B 12 B 13 D 14 C 15 D
16
C
17
A
18
D
19C
20
21 C 22 D 23 A 24 B 25 C
26
C
27
-
28
-
29
- 30
LBO (D) Mavo (D) Scheikunde CM
1D 2 A 3 B 4 E 5D 6B 7 A 8D 9 E 10 I
11 B 12 D 13 E 14 D 15 A 16 C 17 A 18 D 19 C 20 I
21 E 22 C 23 C 24 B 25 C 26 - 27 - 28 - 29 - 30 j
31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 I
41 B 42 A 43 A 44 A45A.
LMO (C) Warenkennis
IA 2 B 3 C 4 B 5 D 6B 7B 8B 9 D 10 I
11 D 12 C 13 C 14 C 15 D 16 B 17 B 18 A 19 C 20 1
21 C 22 B 23 A 24 A 25 D 26 C 27 A 28 A 29 B 30 I
31 A 32 D 33 C 34 D 35 C 36 D 37 A 38 A 39 C 40 I
41 C 42 D 43 C 44 F 45 B 46 C 47 D 48 C 49 B 50 J
51 B 52 D 53 A 54 D 55 D 56 A 57 C 58 C 59 B 60 I
61 D 62 D 63 B 64 D 65 B 66 C 67 B 68 D 69 C70D.
