Prince verstrikt
in liefdesspel
KUNST/RTV
19
De magie van de eerste keer
Jeugdtheatergezelschappen
vrezen voor opheffing
Bakken 20.000 broden begonnen voor
'nationaal geschenk aan de zee'
VRIJDAG 29 MEI 1992
Gearresteerde
schrijver
De Oostenrijkse schrijver
Jack Unterweger (42)
werd gisteren bij
aankomst in zijn
geboorteland
gearresteerd. Reden voor
zijn aanhouding is de
moord op zeven
prostituees, waarvan hij
wordt verdacht. Eerder
dit jaar vluchtte
Unterweger naar de
Verenigde Staten om
arrestatie te voorkomen,
maar werd eind februari
door een rechtbank in
Florida uitgewezen.
FOTO: EPA
Verzelfstandiging van
rijksmusea onduidelijk
RIJSWIJK De gevolgen van de ver
zelfstandiging van de rijksmusea moet
nog eens goed worden overdacht. Ze zijn
nog onduidelijk. Dat stelt de Raad voor
het Cultuurbeheer.
De raad vraagt zich af welke normen het
ministerie van cultuur zal hanteren bij
het uitkeren van gelden voor verschil
lende activiteiten. De raad vreest verder
dat de minister zich ook na de verzelf
standiging nog te veel met de musea zal
bemoeien. Ook is niet duidelijk wat de
status is van na de verzelfstandiging
aangekochte objecten.
De raad wijst er verder op dat weten
schappelijk onderzoek niet als onder
deel van het takenpakket wordt ge
noemd, terwijl dit toch een erg belang
rijk facet is.
Drie winnaars
Nederlandse Grafiekprijs
AMSTERDAM - De Nederlandse Grafiekprijs 1992
is toegekend aan drie winnaars. Vincent van Ojen uit
Deurne kreeg de prijs toegekend voor zijn kleuren-
houtsnedes, Antje Veldstra uit Groningen voor haar
kleurenhoutdrukken en Rolf Weijburg uit Utrecht
voor zijn kleuretsen. Eervolle vermeldingen gingen
naar Hewald Jongenelis uit Amsterdam, Eliza Kopec
uit Rotterdam en Jan Prins uit Vlaardingen. Het Sin-
germuseum in Laren heeft dit bekendgemaakt. De
Grafiekprijs - waaraan voor de winnaars bedragen
van 6.000 gulden zijn verbonden - is de belangrijkste
onderscheiding die jonge grafici tot 40 jaar in Neder
land kunnen winnen. De winnende werken worden
samen met een selectie uit de inzendingen van 13
andere grafici tentoongesteld tijdens de verkoopten
toonstelling 'Grafiek Nu'. Deze vijfde biennale wordt
van 22 november tot en met 10 januari in het Singer
Museum in Laren gehouden.
Haagse architectuur
in KRO-documentaire
HILVERSUM 'Architec
tuur als gevecht' is de titel van
een documentaire over bouw
kunst in Nederland, die de
KRO zondag uitzendt (Ned. 1
om 23.20 uur). Getoond wordt
dat er ook moderne architec
ten zijn die wèl mooi kunnen
bouwen. Mooi is bij voorbeeld,
volgens de maker van het pro
gramma Ton Planken, de
nieuwe vleugel van het minis
terie van verkeer en water
staat in Den Haag. Deze is ont
worpen door prof. Jan Hoog
stad. die uitgebreid aan het
woord komt. Onder andere de
rol van de opdrachtgever, in
dit geval de Rijksgebouwen
dienst. wordt belicht.
loncert Prince and The New Power
Seneration. Met: Prince (zang, gitaar,
oetsen) Levi Seacer jr. (gitaar), Son-
iy Thompson (bas), Rosie Gaines
zang, toetsen). Tommy Barnarella
toetsen), Michael Bland (drums),
(irk Johnson (danser, rapper), Da-
non Dickson (danser), Mayte Garcia
danser), Mike Nelson (trombone),
Irian Gallagher (saxofoon), Kathy
lensen (saxofoon), Dave Jensen
trompet), Steve Strand (trompet) en
l/illiam Graves (disc-jockey). Ahoy',
lotterdam. Woensdagavond. Voor-
irogramma: Carmen Electra. Herha
ngen: 5,7 en 8 juli.
'rince blijft een faseine-
'ende podiumpersöonlij-
teid die aan de belevings-
vereld van de jeugd op
ten (soms) overdonderen-
le manier uiting geeft.
)at blijkt opnieuw tijdens
iijn huidige wereldtour-
tee, die de afgelopen da-
jen even als halteplaats
iet Rotterdamse Ahoy'
lad gekozen.
'lirtte Prince in het verleden
p aandoenlijke wijze met de
lefde, tijdens zijn nieuwe
how gooit hij alle remmen los
n raakt hij verstrikt in een
efdesspel, dat in al zijn hevig-
eid (soms) rode oortjes ver-
orzaakt bij de toeschouwer,
leze show is als geen ander de
ptelsom van de ervaringen
die hij, ook op filmgebied, in
de afgelopen drie jaar heeft op
gedaan. De vraag die steeds
weer opdoemt bij het zien van
het vooral visueel schitterende
concert, is of al die megaster
ren eigenlijk niet gewoon een
musical willen afleveren. Prin
ce benadert het fenomeen met
deze show, geënt op zijn laat
ste elpee 'Diamonds and Pe
arls', heel dicht. His Royal
Badness is de liefdesprediker
die met zijn (muzikale) gevolg
in een soort ruimteschip; het
'combi-logo' (symbool voor
man en vrouw ineen) neerdaalt
naar de aarde en dan, zoals in
van die goede ouderwetse
science-fictionfilms, naar be
neden wordt gestraald. Daar
ontspint zich vervolgens in
een uiterst verfijnd lichtdecor,
met op de achtergrond een
soort sterrenhemel, een lief
desspel waarbij Prince tegen
het einde van de meer dan
twee uur durende show, volle
dig uit de band springt.
Soberheid
Was het motto van zijn laatste
'Nude'-tournee soberheid, nu
gebeurt er zoveel dat twee
kaartjes voor verschillende da
gen volledig zijn gerechtvaar
digd. De twee videoschermen
aan de zijkanten van het podi
um geven ook meer weer dan
er onder de schijnwerpers ge
beurt en vormen zo een wezen
lijk onderdeel van de show. Op
die schermen wordt onder
meer met videographics ge
werkt en worden filmfragmen
ten met het podiumgebeuren
vermengt. Muzikaal toont
Prince zich een ware meester.
Iedere muzikant die een hekel
heeft aan een meezingend pu
bliek, kan bij de guitige klein-
voeter uit Minneapolis in de
leer. Hij heeft zijn publiek vol
ledig in de hand en alles lijkt
alleen op zijn aanwijzigingen
te gebeuren. Opvallend is dat
hij in het verfrissende muzika
le gebeuren heel veel ruimte
laat aan zijn musici. Zo is zan
geres Rosie Gaines niet alleen
ingehuurd om op de achter
grond wat mee te kwelen, maar
deelt ze regelmatig met Prince
de schijnwerpers. Dat gebeurt
bij voorbeeld op opvallende
wijze in 'Nothing Compares 2
U', dat Sinéad O' Connor tot
een hit zong, maar door Prince
in een ander arrangement is
gestoken en tot een duet is om
gevormd. Met zulke (grappige)
muzikale veranderingen zet
hij het publiek weliswaar
steeds op het verkeerde been,
maar draagt hij tegelijkertijd
zijn steentje bij tot een intens
genieten.
Kostuumwisselingen
Hoewel..., niet altijd. In de in
eerste instantie non stop muzi
kale show, waarbij ook instru
mentaal (o.m. door de blazers)
flink aan de weg wordt getim
merd, vormen zijn kostuum
wisselingen. samen met een
slecht en (te) hard afgesteld ge
luid, een duidelijk dieptepunt.
De ingehuurde disc-jockey
William Graves, die als een
soort cheerleader bij een vol
leybalwedstrijd, is ingehuurd
om de stemming erin te hou
den, voldoet niet. Zijn ge
schreeuw vormt een schrille
tegenstelling met het liefdes
spel dat aan de toeschouwer
voorbij trekt en dat visueel
(soms) indringend vorm wordt
gegeven door de twee danse
ressen Damon Dickson en
Mayte Garcia. Zo zwaaien ze,
terwijl ze in beslag worden ge
nomen door een opzichtig pa
ringsritueel met Prince, in een
reusachtig bed over het podi
um tijdens Insatiable'. Zelf
deinst Prince ook niet terug
voor wat danspassen (zoals in
het intro van het swingende
'Willing and able'), levert hij in
deze muzikale grabbelton op
vallend heftige gitaarsoli af en
is de show doorspekt met (sub
tiele) humor. Het enige nieuwe
nummer dat hij speelt is 'Sexy
motherfucker', dat in een fun
ky rap is gestoken.
Aids-gedachte
In een tijdperk dat wordt gedo
mineerd door de aids-gedach
te, lijkt de vrijpostige manier
waarop Prince met de liefde
speelt ('Gett Off), een gewaag
de onderneming. Dat doem
denken is hier echter niet op
zijn plaats, want Prince laat als
geen ander zien dat een leven
vol liefde geen gevaar hoeft in
te houden.
„Toneel kan
miljoen extra
zelf verdienen"
DEN HAAG - De toneel
wereld kan hooguit andef-
half miljoen gulden zelf.
verdienen. Dat conclu
deert onderzoeksbureau
Berenschot. Het bureau-
deed in opdracht van de
Vereniging van Neder
landse Toneelgezelschap
pen onderzoek naar de ge
volgen van de Cultuurno-
ta. Om dat geld bij elkaar
te krijgen, moet echter -
wel eerst een investering^
van een half miljoen gul-"
den worden gedaan. Mi--'v
nister D'Ancona van cul
tuur stelt in haar Kun
stenplan een korting van
3,2 miljoen gulden voor.
De korting van D'Ancona zal'
leiden tot vermindering van dé
activiteiten. De door de minis-"
ter beoogde grotere publie-
kaantallen zullen juist niet-1
worden bereikt, denkt Beren-'
schot. De minister hoopt nu
wel dat het zelf venverven van1
meer inkomsten stimulerend
zal zijn. maar bij inkrimping-
van omzet en activiteiten komt
daar volgens Berenschot niets
van terecht. De Vereniging van
Toneelgezelschappen is wel'
bereid de genoemde miljoen
gulden zelf te gaan verdienen -
„We zijn bereid tot grote in-'
spanningen, maar dan wel ge
differentieerd per gezelschap.
Aan het eind van de komende
Kunstenplan-periode kunnen
we dan komen aan een zaalbe
zetting van zeventig procent",
aldus een woordvoerster. 'l
Berenschot heeft een aantal'
ideeën aan de hand gedaan om
iets aan het vastgelopen to-
neelbestel te doen. Een aanzet
tot verbetering is bij voorbeeld
het aanbieden van grote reis-
varianten van produkties die
in een eerder seizoen succes
hebben gehad. Daarvoor heeft
de Vereniging ook al een plan
ontwikkeld. Verder werkt zij al
langere tijd aan de versterking
van de marketingfunctie. Dc
Vereniging van Schouwburg
en Concertgebouwdirecties
liet onmiddellijk weten dat zij
in elk geval niet kan overgaan
tot verhoging van de vergoe
dingen aan optredende gezel
schappen, behalve in geval van
grotere recettes. Daarvoor
moeten de schouwburgen te
veel werken „onder tamelijk
belazerde financiële omstan-
digheden".
Iet op het moment dat ie-
ereen denkt dat Lionel
,ichie de muziek-indus-
'ie voorgoed de rug heeft
)egekeerd, is er plotse-
ng de langspeler 'Back to
:ont'. De plaat laat naast
eel oud werk, twee nieu-
re nummers horen. Het
ijn de eerste opnamen
nds 1986. Een even grote
errassing was eind vori-
e week de aankondiging
at Richie voor een een-
lalige concert naar Ne
erland zou komen.
een uitverkocht Vreden-
g in Utrecht vond gister-
zond deze (unieke) gebeurte-
plaats. Het optreden had al-
s van de magie van de eerste
eer. Nooit meer zal een pu-
liek op deze wijze worden ge-
infronteerd met de zanger,
euk was dat het juist zijn
ootste fans mocht overko-
len. Op een uiterst speelse
ijze huppelde de Amerikaan
oor zijn grootste hits heen en
acht de (vooral) met yuppies
.'vulde zaal in opperste ver-
ikking. Eigenlijk had ieder-
:n er gewoon heel veel zin in.
n als je daar de creatieve
)anningsboog bij optelt, die
oor het wederzijds respect al
iel ontstond, dan is het eind-
isultaat gemakkelijk te plaat -
Lionel Richie ...zijn grootste hits
op uiterst speelse wijze...
FOTO: POLYDOR
sen in het rijtje van bij voor
beeld Mick Jagger en later
Prince in het Haagse Paard.
Het enthousiasme straalde er
vanaf, ook van de zeven man
tellende groep, waarin onder
anderen twee drummers en
twee toetsenisten waren on
dergebracht. Met alle gemak
van de wereld zong Lionel Ri
chie, die zijn witte overhemd
in verband met de hitte had
opengeknoopt, zich door het
materiaal heen, elke spier be
wegend op de muziek. Als hij
zijn tijd niet zingend en han
denschuddend doorbracht aan
de rand van het podium, zat hij
achter de piano, terwijl zijn
groep vlamde. „Ik heb nu zo
vaak grote hallen bespeeld
waar ik nooit één mens kon
zien, maar alleen horen, dat ik
nu wel eens wil weten wie mijn
fans zijn. Bovendien ben ik
moe van al die wijdse geba
ren", verdedigde hij met hu
mor zijn komst naar het voor
zijn doen kleine Vredenburg.
Natuurlijk was het voor Lionel
een prachtige gelegenheid uit
te vinden of het publiek hem
nog steeds wil, maar hij deed
muzikaal geen druppel water
bij de wijn. Hij moest het ook
volledig op muzikale kracht
maken, want in deze (deels) ge
ïmproviseerde show was geen-
plaats voor verkleedpartijen,
uitgebalanceerd lichtspekta-
kel of begeleidende videobeel
den. Hij had zelfs het lokale ta
lent Frank zonder achternaam
uitgenodigd om hem tijdens
de single 'Do it to me' op saxo
foon te begeleiden. De man
kreeg een spetterend applaus.
Hoewel een deel van de suiker
zoete liefdesliedjes, die hij spe
ciaal schreef voor Brenda, de
vrouw van wie hij onlangs is
gescheiden, pijn gedaan moet
hebben, liet hij er de sfeer niet
door bederven. Hij bleef vro
lijk, het concert een feest. Zo
grapte hij zelfs toen hij uit het
publiek een cake kreeg, dat
hem zoiets nooit moet worden
gegeven waar de hele groep bij
is. „Ze vinden cake ook zo lek
ker", waarna alle musici zich
spontaan op Richie en zijn
bakwaar stortten. Daarna was
baldadigheid troef. Vooral tij
dens de tweede toegift 'Dan
cing on the ceiling'.
Na een te kort concert van een
uur en twintig minuten koos
Lionel Richie definitief voor
de kleedkamer en was het
unieke gebeuren een herinne
ring geworden.
AMSTERDAM j Twintig jeu
gdtheatergezelschappen heb
ben de cultuurwoordvoerders
dejeugddans-en muziekgezel
schappen anderzijds, aldus dc
briefschrijvers. Een korting
van de politieke partijen in de zoals wordt voorgesteld in het
Tweede Kamer een brief ge
stuurd waarin ze protesteren
tegen de in het Kunstenplan
voorgestelde verlaging van het
budget Incidentele Jeugdthea-
terprodukties met 1,4 miljoen
gulden. Die heeft mogelijk op
heffing voor driekwart van de
gezelschappen tot gevolg.
Het voornemen van minister
D'Ancona (cultuur) om het
budget bovendien open te stel
len voor alle muziek- en dans-
projecten voor de jeugd is voor
de theatergezelschappen „ab
soluut onacceptabel", omdat
het aantal aanvragen daardoor
vele malen groter wordt. Het
voorstel betekent dat de jeugd
theatergezelschappen tot een
heftige concurrentiestrijd wor
den gedwongen met de meer
jarig gefinancierde jeugdthea
tergezelschappen enerzijds en
Kunstenplan heeft tot gevolg
dat nog hooguit vier of vijf ge-.,
zeischappen in aanmerking»,
komen voor subsidie. De gezel
schappen doen een klemmend
beroep op de fracties om het
voorstel van de minister niet
goed te keuren en minimaal
uit te gaan van het advies van
de Raad voor de Kunst om
1,375 miljoen gulden te reser
veren voor jeugdtoneel-projec:
ten. Indien het budget wordt
opengesteld voor muziek- en
dansprojecten voor de jeugd is
een verdubbeling van dit be-'
drag zelfs onontkoombaar, al
dus de jeugdtheaters. De brief
.is ondertekend door gezel-,
schappen uit Amsterdam, Arn
hem, Alkmaar. Utrecht, Maas
tricht, Leeuwarden. Rotter
dam. Den Haag. Nijmegen en
De Purmer.
Het publiek keurt een deel van de 20.000 broden die deel uit maken van het 'nationaal geschenk aan de
zee'
FOTO ANP
BREEZANDDIJK - De
Alkmaarse kunststichting
Cargo is gistermiddag op
de Afsluitdijk bij Bree-
zanddijk begonnen aan
het meest omstreden deel
Iniormatie over de
rubriek kunt u
verkrijgen onder
telefoonnummer
070-3190792
D'Ancona vergist zich in Cultuurnota
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG - Minister D'An
cona van cultuur vergist zich
als zij zegt dat ze geen geld
voor de kunsten van de regio
naar de Randstad laat verdwij
nen. Dat is de strekking van
een brief die de negen niet-
Randstedelijke provincies
woensdag hebben aangeboden
aan de Tweede-Kamercom
missie voor Welzijn en Cul
tuur.
Aan de hand van een financië
le analyse van de Cultuurnota
is volgens de provincies duide
lijk gemaakt dat „eerder het
tegendeel" het geval is. In de
visie van de minister zijn al
leen de vier grote steden Rand
stad. Het overige deel rekent
ze tot de regio, klagen de pro
vincies. waardoor een verte
kend beeld ontstaat van de
spreiding van de culturele
voorzieningen in Nederland.
Nu de behandeling van de Cul
tuurnota, op 15 en 22 juni door
de Tweede Kamer, nadert.
neemt het geweeklaag over de
Cultuurnota weer in alle hevig
heid toe. Het Stichtingsfonds
voor Beeldende Kunsten.
Vormgeving en Bouwkunst bij
voorbeeld, deed deze week een
verklaring uitgaan over de ver
mindering van zijn budget als
gevolg van de nota. Volgens
het fonds zelf komt het op vijf
miljoen gulden neer en dat zal
voor de beeldende kunste
naars die van het fonds profite
ren dank zij individuele subsi
dies niet een accentverschui
ving" betekenen, zoals de mi
nister het noemt, maar een
„aardverschuiving". Het
Noord Nederlands Orkest liet
weten hartgrondig in te stem
men met de brief die de sociale
partners in de noordelijke re
gio aan de kamer hebben ge
schreven. Die deden daarin
een dringend beroep op de par
lementariërs om de bezuini
gingsvoorstellen betreffende
het Noord Nederlands Orkest
totaal van de hand te wijzen.
EINDEXAMEN
EXPOSITIE
van de avondopleiding
28 mei t/m 6 juni en 8 juni
Leeghwaterplein I
tekenen/schilderen/grafiek 5j
monumentale vormgeving
grafische en typografische
vormgeving
Openingstijden:
werkdagen van 1000 - 21.00 uur
zaterdag en zondag 10.00 - 16.00 u
Koninklijke Academie
van Beeldende Kunsten
Den Haag
van haar 'nationaal ge
schenk aan de zee'; het
bakken van een 'offer' van
20.000 broden. Met van
Hoogovens IJmuiden ver
kregen vuur werden on
der trompetgeschal de
openlucht-broodovens
ontstoken.
Cargo opende het publieke
deel van het project op de dag
waarop de Afsluitdijk 60 jaar
bestaat. De dijk werd destijds
gesloten op een werkeiland bij
Breezanddijk, waar kunste
naars de afgelopen weken een
hoogspanningsmast van 30
meter in elkaar hebben gelast.
Offerbeeld
In de maanden juni en juli zul
len zij uit zevenduizend kilo
meel, gemengd met IJssel-
meerwater, de omstreden bro
den bakken. Daarmee zal de in
de vorm van een mensenge
daante gelaste mast worden
dichtgemetseld en aldus een
„goudgeel offerbeeld" worden
gevormd. De kunstenaars be
nadrukken dat het meel, de
opbrengst van één hectare pol
derland. ongeschikt is voor
menselijke consumptie. Door
een wekenlang verblijf in spe
ciale kluizen moeten de bro
den de hardheid van metsel
stenen verkrijgen.
De directie van Hoogovens
had na alle beroering over het
project medewerking gewei
gerd. Volgens Cargo-woord
voerder R. Peperkamp stelde
een werknemer van het staal
concern echter een bak gloei
ende sintels beschikbaar,
waarmee twee ploegen van elk
15 estafettelopers hun fakkels
konden ontsteken. Eén ploeg
legde een route naar de Af
sluitdijk af via Noord-Holland,
de andere liep via Flevoland en
Friesland.
Cargo zegt te blijven streven
naar de tijdelijke plaatsing van
de mast tijdens de springvloed
in september in de Noordzee
ten westen van Texel. De stich
ting heeft aangeboden zuur
stof in het zeewater te injecte
ren om de nadelige effecten
van het rotten van de broden
teniet te doen. Rijkswaterstaat
blijft evenwel bij de weigering
van een vergunning, waarte
gen Cargo beroep heeft aange
tekend. Wanneer plaatsing in
zee definitief onmogelijk zou
blijken, zullen de kunstenaars
uitwijken naar een alternatie
ve lokatie. Tegen Cargo's ver
gunningsaanvraag op grond
van de Wet Vervuiling Noord
zee bleken in maart van dit
1.200 bezwaarschriften met
33.000 handtekeningen te zijn
ingediend.
Kokende passie. Koelbloedige moord.
JIWmiilMI U.UIH HWllMfllMffKH
««.•li sHNIcJÜHVk dCW «.Ufa *JF Fffi.lx' ft
NU IN DE BIOSCOOP
Prince ...liefdesspel, dat in al zijn hevigheid (soms) rode oortjes veroorzaakt.
FOTO: JET BELGRAVER
