Ge weet toch hoe smal die
jechstrookskes daar zijn"
ilajor zet Euro-sceptici onder druk
Triadegeweld beheerst
filmindustrie Hong Kong
BUITENLAND
23 doden bij gevechten in Moldova
92 idaeSommit
WOENSDAG 20 MEI 1992
ennedy toch vermoord
ior één persoon
- 500 n
nooit
'1 van
?t
[VYORK - De artsen die de lijkschouwing
»n uitgevoerd op het lichaam van president
F Kennedy hebben verklaard ervan over-
dte zijn dat deze is omgebracht door twee ko-
die van achteren werden afgevuurd, zoals de
•de regering ingestelde Warren Commissie in
:iJr' i concludeerde. Beide artsen, James Joseph
ju nes en J. Thornton Boswell, zeggen dit in het
jo iwste nummer van het medische tijdschrift
ial of the American Medical Association, dat
mei verschijnt. „Beide kogels hebben Ken-
van achteren hebben geraakt. Geen andere
heeft de president getroffen. De ooggetui-
/erslagen en het wetenschappelijk bewijs zijn
eerlegbaar", aldus Lundberg. Hij omschreef
jlm JFK van regisseur Oliver Stone als „vak-
ige filmfantasie".
Rebellen El Salvador
vormen politieke partij
SAN SALVADOR - Salvadoraanse guer
rillastrijders hebben bekendgemaakt dat
zij deze week op een bijeenkomst in de
hoofdstad formeel een politieke partij zul
len oprichten. Krachtens de termen van
het in januari gesloten vredesverdrag had
het parlement inmiddels bij decreet het
Farabundo Marti Nationale Bevrijdings
front (FMLN) dienen uit te roepen tot poli
tieke partij. Aangezien het parlement dit
tot dusver heeft nagelaten, hebben de
guerrillastrijders besloten het dan maar
zelf te doen. Juan Ramon Medrano, lid van
het politieke comité van het FMLN, zei dat
de organisatie de transformatie tot een po
litieke partij aanstaande zaterdag in een
sportstadion in San Salvador bekend zal
maken.
Gevangenisstraf voor
betoger Oost-Timor
JAKARTA - Een rechtbank in Jakarta heeft
gisteren een man uit Oost-Timor tot tweeën
eenhalf jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens zijn rol in een demonstratie in Jakarta,
die op touw was gezet uit protest tegen het
bloedbad door Indonesische soldaten in Oost-
Timor in november vorig jaar. De rechtbank
oordeelde dat de 26-jarige beklaagde, Virgilio
da Silva Guterres, zich schuldig had gemaakt
aan opruiing tegen de Indonesische regering
door deelname aan een demonstratie voor het
bureau van de Verenigde Naties in Jakarta op
19 november. Aan de betoging namen inder
tijd minstens 70 Oosttimorezen deel, die
spandoeken droegen met leuzen als „Beter
dood dan integratie" en „Wij getuigen van In
donesische wreedheden over 16jaar".
CHISINAU Tijdens nachtelijke
gevechten tussen Moldovaanse loy
alisten en Slavische separatisten in
het naar afscheiding strevende
Trans-Dnjestrië zijn 23 doden en 87
gewonden gevallen. De zware ge
vechten rond de belangrijke Trans-
Dnjestrische plaats Doebossary be
gonnen zaterdag en duurden dins
dag voort. De strijd viel samen met
een bezoek van de Roemeense pre
sident Ion Iliescu aan Chisinau, het
eerste bezoek van een Roemeense
leider aan de hoofdstad van dit
voormalige Roemeense gebied.
Iliescu keerde dinsdagnacht naar
Roemenië terug na een samenwer
kingsverdrag met Moldova te heb
ben gesloten voor onderwijs, cul
tuur en medicijnen. Sommige van
de door de separatisten afgevuurde
raketten vielen nabij de Moldo
vaanse plaats Criuleni, ongeveer 30
kilometer ten noordoosten van Chi
sinau. Tijdens de gevechten zijn
minstens acht burgers gedood. Het
aantal slachtoffers sinds het uitroe
pen van de afscheiding zes maan
den geleden is gestegen tot 160.
Vladimir Ryleakov, de bevelhebber
van de troepen uit Trans-Dnjestrië,
verklaarde dat vrijwilligers uit Ti
raspol gevraagd werd zich bij de mi
litie te melden. Die heeft al onge
veer 10.000 manschappen. Moldova
is ook bezig een eigen leger op te
zetten.
Turkije zendt mogelijk
troepen naar Nachitsjevan
ANKARA - De Turkse president Turgut
Özal heeft zich in Houston uitgesproken
•voor het zenden van troepen naar de Azer-
bajdzjaanse exclave Nachitsjevan, dat inge
klemd ligt tussen Armenië, Iran en Turkije.
Dat heeft het Turkse dagblad Hürriyet
dinsdag gemeld. Het Turkse staatshoofd zei
voor het inzetten van Turkse troepen te zijn
om te voorkomen dat zich in Nachitsjevan
dezelfde taferelen gaan afspelen als in Na-
gorno-Karabach, dat al vier jaar het toneel
is van gevechten tussen Azerbajdzjaanse en
Armeense eenheden. Armeense 'vrijheids
strijders' namen eergisteren een deel van
Nachitsjevan rond het dorp Sadarak in bij
een actie tegen Azerbajdzjaanse eenheden
die Armeense grensdorpen hadden bescho
ten.
terug
:ulr:
',-ier
i de
dan'
SDEN De onzeker-
houdt de hele dag
Heusden, een dorp
de rook van de Bel-
;he stad Gent, hunkert
uur na het dramati-
e busongeval bij Breda
altijd naar nieuws.
is er gewond, wat zijn de
ien van de dodelijke
htoffers? De chaos is com-
t, vooral in het geimprovi
de crisiscentrum waar de
aiTte tiecommissaris, de pastoor
een handjevol wethouders
ie la< 'ar voor voeten lopen.
Vlaamse journaille troept
le loop van de middag sa-
op het plein tussen het ge-
'v^ mtehuis en het politiebu-
i. Vanaf datzelfde plein zijn
dames van de Christelij-
weging voor Vrouwen uit
Middengroepen die och-
bbpj, om half acht richting Ve-
e vertrokken. Het uitstapje
een jaar geleden ge-
Het nieuws over het
ongeval druppelt langzaam
tot de gemeenschap van
lgen isden-Destelbergen, een
tjg0| leente met ongeveer 10.000
oners. In groepjes staat de
Diking op straat. Geruch-
verspreiden zich. „Het
;tl |nt dat..." Maar niemand
er het fijne van.
Chauffeur busongeluk vrijgelaten
ULVENHOUT De politie heeft de 32-jarige Nederlandse
chauffeur van de Belgische touringcar, die gistermorgen op
de A58 Breda-Tilburg op een op de vluchtstrook geparkeerde
vrachtauto klapte, vrijgelaten.
Het dodental van het ongeluk is inmiddels opgelopen tot ze
ven. De 43 gewonden zijn buiten levensgevaar.
De chauffeur wordt grove schuld ten laste gelegd, al kon een
woordvoerder van de politie niet vertellen waar die schuld
precies uit bestaat. Volgens een ooggetuige was de chauffeur
vlak voor de aanrijding een landkaart aan het bestuderen. Er
is nog geen uitsluitsel van een technisch onderzoek naar on
der andere de tachograaf. Burgemeester P. van der Velden
van Ulvenhout kondigde gisteren aan bij het rijk te zullen
aandringen op verlaging van de maximum snelheid op de A-
58 van 120 naar 100 kilometer per uur. Volgens hem over
schrijdt de huidige verkeersintensiteit (60.000 voertuigen
per dag) al ruimschoots de prognose van 55.000 voertuigen in
1999.
kenhuis
ulll
villa annex pastorie van
i dal oor Paul de Baere is het
gekkenhuis. De telefoon
roodgloeiend. Een vrouw
'aar t ongerust aan de voor-
tenl
deur. „Meneer de pastoor,
weet ge al iets?" In Breda zijn
op dat moment de namen van
de dodelijke slachtoffers nog
niet vrijgegeven. Pastoor De
Baere heeft wel al namen ge
hoord, maar wil eerst absolute
zekerheid.
De geestelijk adviseur van de
vrouwenorganisatie heeft het
nieuws vernomen van de huis
arts Dierickx, wiens vrouw uit
de verongelukte bus kon krui
pen en onmiddellijk naar huis
belde. De pastoor heeft de zorg
op zich genomen om de fami
lieleden van de slachtoffers bij
te staan.
Op het politiebureau kan com
missaris Michel Vercruyssen
de ongeruste familieleden en
kennissen ook niets concreets
melden. „Ik wacht op een fax
uit Breda", klinkt het veront
schuldigend uit zijn mond. De
commissaris is de rust zelve.
Hij tovert zelfs iets van een
glimlach op zijn gezicht als de
cameraploeg van het BRT-
journaal binnenkomt.
Onbegrip
Op het dorpsplein neemt de
paniek en het onbegrip toe.'
„Waarom horen we niets, waar
om geven ze geen namen?"
Pastoor De Baere komt even
later met een velletje aangelo
pen, waarop de namen van vijf
tien lichtgewonden. Maar over
de andere buspassagiers heeft
hij geen nieuws.
Een vrouw staat zeker al an
derhalf bij het gemeentehuis
te wachten, ver van de drukte.
Haar moeder zit op de bus, ze
heeft een naar voorgevoel dat
■er iets mis is.
Een man in korte broek vertelt
dat zijn vrouw graag zou zijn
meegegaan. Hij heeft haar er
van kunnen weerhouden aan
het uitstapje deel te nemen.
„Het was veel te mooi weer. Ik
zeg nog, kom, laten we gaan
fietsen. Dat is haar geluk ge
weest".
Een oudere Heusdenaar, Jero
me Demeester heet hij, komt
bij de politiecommissaris voor
zichtig informeren of hij al iets
weet over zijn vrouw. Ze is
voor de eerste keer mee op
reis. Vele uren later heeft hij
nog steeds geen nieuws. Het
drama van Jeróme Demeester
tekent zich af, als hij radeloos
met zijn dochter en schoon
zoon de parochiezaal komt bin
nenlopen op het moment dat
daar om kwart over vijf 's mid
dags de eerste twintig overle
venden van het ongeluk zijn
gearriveerd. Mevrouw De
meester is er niet bij. Boos
meldt de familie zich bij de ge
meentesecretaris. „We hebben
wel vijf keer naar Nederland
gebeld en we weten nog altijd
van niks. Hoe is dat nou moge
lijk?" Pastoor De Baere moet
Jeröme Demeester het slechte
nieuws vertellen. Zijn vrouw is.
overleden. Ontzet, zich nauwe
lijks realiserend wat er is ge
beurd, verlaat de familie De
meester de parochiezaal. Er za
ten meer vrouwen met dezelf
de naam in de bus. Daarom
bleef het zö lang onduidelijk
welke Demeester tot de slacht
offers behoorde.
Kritiek
Bij het ongeluk gistermorgen op de A58 bij Breda werd de rechterzijkant van een Belgische touringcar opengereten.
tiek. Vooral op de Nederlan
ders, die de Heusdenaars zo
lang in het ongewisse lieten.
Maar wellicht geldt de kritiek
ook het zogenoemde crisis
team in Heusden zelf. Daar
lijkt de coördinatie ver zoek.
De burgemeester, die in derge
lijke omstandigheden leiding
moet geven aan het crisisteam,
is naar Nederland afgereisd.
De achtergebleven ambtena
ren hebben zich wel gehaast
om de Belgische driekleur
halfstok te hangen en het
spandoek voor de parochie
feesten te verwijderen. De
feesten zijn onmiddellijk afge
blazen. In het gemeentehuis
vertelt Roger De Swaef, de di
recteur van het touringcarbe-
drijf waarmee de midden
standsvrouwen op reis waren,
dat zijn 32-jarige chauffeur
Frank Vaes nog maar pas terug
was van vakantie. „Hij was uit
gerust en had eergisteren al
leen maar kinderen naar
school gebracht". Het ant
woord dringt niet door tot het
dorpsplein, waar druk wordt
gespeculeerd over een over
vermoeide chauffeur. De bus
waarmee Vaes reed, was nog
maar vier maanden uit en had
20.000 kilometer op de teller.
Een gemeenteraadslid denkt
•te kunnen verklaren wat de
oorzaak is geweest van het on-
FOTO: EPA
geval. De stilstaande vracht
wagen stond volgens hem te
ver op de rijbaan. „Ge weet
toch hoe smal die pechstrooks-
kes zijn in Holland, hè".
Als om kwart over vijf de bus
met circa twintig lichtgewon
den bij het parochiezaaltje ar
riveert, groeit de spanning.
Even later vallen familieleden
elkaar huilend in de armen.
Het zijn tranen van intens ver
driet en blijdschap.
;e labani verklaart
™:h winnaar van
Tirdische
£en pkiezingen
ierk AHUDIN - Jalal Talabani, de kan-
iat die zich keerde tegen onderhan-
gatu ngen met de Iraakse president Sad-
'oesi i Husayn, heeft gisteren naar eigen
en n >en de verkiezingen voor het leider-
ip van de Kurden in het noorden van
gewonnen.
59-jarige Talabani, leider van de Pa-
Itische Unie van Kurdistan, ver-
euw irde zich winnaar op grond van g
van de stembureaus. Hij sprak in
neaymaniya van een sterke opkomst
concludeerde dat het Kurdische volk
nelijk gereed is voor democratie en
en 1 angend dit in de praktijk te brengen,
ogi i voornaamste rivaal, de 45-jarige
v4soud Barzani van de Kurdistaans
nocratische Partij, bracht zijn stem
in een school in Salahudin. Het was
luidelijk welk gewicht moest worden
lecht aan de verklaring van Talabani,
{5 gezien hij niet zei uit hoeveel stem-
eaus zijn gegevens afkomstig waren,
i officiële uitslag van de verkiezin-
gele| wordt niet verwacht voor vanavond.
Kurden gingen naar de Stembus c
uit honderd leden bestaand parle-
nt, de Iraaks-Kurdische Nationale
roefd, te kiezen en een nieuwe leider
presidentiële macht. Het bewind
Ti o; i Saddam Husayn verklaarde de ver-
oof zing onwettig. In een televisie-uit-
ijke iding werd gezegd dat de Kurden niet
:ont ke domme speeltjes moeten spelen,
oen
Massoud Barzani, een van de belangrijkste Kurdische guerrilla-I
een teken op hun hand krijgen onuitwisbaar is.
08 VAN HUËT
daai
dat
erkl NDEN - De Britse premier
de lor heeft Conservatieve
iet a ro-sceptici' onder druk ge-
eigd Een dertigtal partij geno
de heeft gedreigd tegen de re-
ied ing te stemmen in het zoge-
ran en 'Maastricht-debat' dat
drei 'daag is begonnen in het
Serhuis.
lom1
erin er *e2en de zin van premier
3(jei ®or blijft de anti-EG-lobby
zoal lnen Tories amok maken
v fr de voorgenomen verster-
Itof lf* van Europese Ge
nschap. Gesterkt door een
r$e diatribe van oud-premier
irgareth Thatcher vanuit
n Haag zijn de tegenstan-
5raz ^errr»inst van plan in te
R nden-. Vorige week laaide
kritiek op na het bezoek
van koningin Elizabeth aan
het parlement in Straatsburg,
waarvoor Margareth Thatchei
overigens nimmer toestem
ming had willen geven. De
Euro-discussie binnen de To
ries gaat op het scherpst van
de snede want met een meer
derheid van 'slechts' 21 zetels
in het Lagerhuis zouden de te
genstanders het kabinet theo
retisch ten val kunnen bren
gen. De kans daarop is echter
klein, aangezien de liberalen
van Paddy Ashdown hebben
aangekondigd consequent te
zullen zijn in hun steun aan
'Maastricht'.
Bovendien stuurt
Labour aan op stemonthou-
ding, officieel uit protest tegen
Majors reserves bij het sociale
chapiter. De Britse socialisten
hopen zo een schijn van een
heid hoog te houden. Ook in
hun gelederen heerst ver
deeldheid tussen voor- en te
genstanders van de EG.
Niet zeker
Honderd procent zeker van de
uitkomst van het debat is pre
mier Major door dat alles niet.
Wanneer de rebellie in eigen
gelederen zich uitbreidt, zou
de oppositie wel eens kunnen
gaan geloven in het wonder dit
kabinet meteen beentje te lich
ten. Het doel heiligt de midde
len, zo vinden sommige pro-
Europese Labour-afgevaardig-
den. Politieke waarnemers me
nen dat als premier Major dit
Euro-debat overleeft, hij de
rest van zijn ambtstermijn pro
bleemloos uitzit. Voor Labour
zou het dus een zeldzame kans
zijn de regering te vloeren.
De Tory Whips, degenen die
waken over de Conservatieve
partijdiscipline, nemen het ze
kere voor het onzekere en ma
ken overuren om 'sceptici' als
nog te overtuigen. Door ka
merleden begeerde commis
siebenoemingen zijn in dat
verband verbonden aan een
'loyale' opstelling in het EG-
debat. Uitgesproken EG-te-
genstanders als Michael Spi-
cer, coördinator van de Tory-
rebellen, en Bill Cash, voorzit
ter van de 'Vrienden van Brug
ge' (Thatchers anti-Brussel-
lobby), zijn daarvan niet onder
de indruk. Thatchers laatste
doemvisie van een 'Europese
mega-staat vol onveiligheid,
werkloosheid, nationalisme en
etnische conflicten' wordt door
Spicer en Cash gedeeld. Ze
maken zich nu sterk voor een
'parlementaire guerrilla' om
de ratificatie van 'Maastricht'
ten minste zo lang mogelijk uit
te stellen. Elke twijfelaar zou
spreektijdmoeten claimen
voor elk van de afzonderlijke
punten van het verdrag. De
'zomer van ontevredenheid'
gedoopte operatie geeft al aan
hoeveel tijd men hieraan
denkt te besteden. Het Hoger
huis, de Britse Eerste Kamer,
moet de fakkel overnemen on
der aanvoering van de binnen
kort in de adelstand te verhef
fen Margareth Thatcher.
Met het oog op het aanstaande
Britse EG-voorzitterschap is
premier Major er veel aan gele
gen die obstructie-tactiek in de
kiem te smoren. Het zou zijn
positie tegenover EG-collega's
bepaald versterken. Een reeks
Tory-kamerleden is daarom
naar Whitehall geroepen voor
persoonlijke 'briefings' over
Europese aangelegenheden.
Nieuw gekozen kamerleden
zou dringend zijn geadviseerd
goed na te denken over het
vervolg van hun carrière.
HONG KONG - De moord op
Wong Long Wai was net een
scène uit een van zijn eigen
gangsterfilms. De filmbons
werd in een particulier zieken
huis in Hong Kong behandeld
aan een verrekte elleboog toen
een gewapende man zijn ka
mer op de achtste verdieping
binnendrong en hem, terwijl
hij sliep, door het hoofd schoot.
De moord is de meest recente
geweldsdaad die de uiterst lu
cratieve filmindustrie van de
kolonie in beroering heeft ge
bracht. Drie weken geleden
stapte producent Choi Chi
Ming uit een lift in een druk
kantoorgebouw en werd neer
geschoten door twee mannen
die vermomd waren als bewa
kers.
De politie heeft ontdekt dat
beide moorden executies wa
ren die op contractbasis wer
den uitgevoerd voor georgani
seerde misdaadsyndicaten, de
zogenaamde 'triades'. De
greep van de triades op de
filmindustrie is vaster dan
ooit. De activiteiten van de
syndicaten zijn dramatisch
toegenomen in de laatste jaren
van het Britse bewind.
In januari hielden de grote na
men van de Hongkongse
showbusiness, onder wie soft-
pornokoningin Amy Yip, een
protestmars door het centrum
van Hong Kong naar het
hoofdkwartier van de politie.
Zij protesteerden hiermee te
gen het gewelddadig en intimi
derend optreden van de tria
des. De actie vermocht even
wel niet de activiteiten van de
triades terug te dringen.
Sterren worden nog steeds,
soms met een pistool in de rug,
gedwongen in bepaalde films
te spelen; jonge actrices zou
den verkracht worden om hun
aanwezigheid op de set te ga
randeren. De triades zijn al
sinds jaar en dag betrokken bij
de filmindustrie. Ze terrorise
ren de acteurs en gebruiken de
industrie om geld wit te was
sen. Ze lopen nauwelijk gevaar
gearresteerd te worden omdat
de slachtoffers vaak te bang
zijn om te getuigen.
De politie schrijft de toename
van het geweld toe aan een
machtsstrijd tussen twee tria
degemeenschappen. Het gaat
om de Sun Yee On, met 47.000
leden de machtigste van Hong
Kong, en de United Bamboo
Gang in Taiwan.
Katalysator
De katalysator voor het geweld
was een reeks gangsterfilms
waarin de helden de corrupte
politiemannen en drugsbaron
nen uit de oude wetteloze da
gen van Hong Kong zijn. Met
de aan de gebroeders Ma toe
bedeelde hoofdrollen hebben
zij een oude familievete van
vijftien jaar geleden weer doen
ontbranden.
In 1977 werd een van de ge
broeders Ma, de oprichter van
de grootste krant van Hong
Kong, de Oriental News, be
schuldigd van drugsmisdrij-
ven. Hij kwam op borgtocht
vrij en vluchtte naar Taiwan,
waar zijn broer 'Wit Poeder' Ma
al was ondergedoken. De krant
is nu in handen van Ma's oud
ste zoon. De familie Ma lijkt
aanstoot te hebben genomen
aan de gangsterfilms omdat
deze het dubieuze verleden
van de familie weer in herinne
ring brengen. De Oriental
News heeft advertenties voor
de films met de acteurs die de
gebroeders Ma spelen (een van
hen is afgebeeld met een krant
onder zijn arm) geweigerd.
De zaak wordt nog gecompli
ceerder door het feit dat de Ma-
films geproduceerd zijn door
Heung Wah Sing, wiens vader
71 jaar geleden de Sun Yee On
triade stichtte. Volgens een
vertrouwelijk politiedossier
onderhoudt de Sun Yee On
contacten met prominente za
kenlui en politici.
De activiteiten van de triades
blijven niet beperkt tot de
filmindustrie. De triades zijn
ook betrokken bij prostitutie,
drugshandel en het nachtle
ven. Zelf het nieuwe vliegveld
van Hong Kong, dat 25 miljard
gulden heeft gekost en het
grootste bouwproject ter we
reld is, is doelwit geworden
van de afpersingspraktijken
van de triades. Met 10.000
werknemers en veel kostbare
apparatuur zijn er miljoenen
aan 'beschermingsgeld' in het
geding.
Vorige maand stuurde com
missaris van politie Li Kwan
Ha een vertrouwelijk rapport
naar gouverneur Wilson, waar
in hij schreef bang te zijn dat
de triades door China zullen
worden gebruikt voor politieke
doeleinden. Van de Sun Yee
On is bekend dat de triade
nauwe banden heeft met de
Communistische Partij van
China.
De commissaris achtte het
noodzakelijk actie te onderne
men nadat een Chinees politi
cus. minister van openbare
veiligheid Tao Siju, in een
commentaar steun had be
tuigd aan de geheime genoot
schappen van Hong Kong. De
commissaris is onlangs terug
gekeerd van een bezoek aan
China. Hij probeert de steun
van de Chinese politie in de
strijd tegen het geweld te wer
ven.
Er heerst evenwel bezorgdheid
dat een overeenkomst die Chi
na in staat zou stellen in Hong
Kong een permanente politie
macht te vestigen in de vorm
van een klein verbindingsbu
reau, misbruikt zou kunnen
worden om Peking informatie
te leveren die de Chinese rege
ring na 1997 zou helpen.
De ironie van de situatie is dat,
terwijl de moord op Wong en
Choi de invloed van de triades
op de filmindustrie voor het
voetlicht heeft gebracht, door
hun dood ook het enthousias
me van het publiek voor steeds
gewelddadiger gangsterfilms
is toegenomen.
Een film over 'Kreupele Ng'.
een van de meest notoire
drugsbaronnen van Hong
Kong, is een groot kassucces
In hun strijd tegen de autori
teiten en gebonden aan de ere
code van de triade zijn Kreupe
le Ng en zijn triadegenoten op
het witte doek helden voor de
gewone mensen die gefrus
treerd zijn dat zij niet over hun
eigen lot kunnen beschikken.
„De mensen hebben sombere
voorgevoelens bij het jaar
1997", aldus een organisator
van het filmfestival van Hong
Kong. „Deze helden van de
oude wetteloze tijd laten zien
dat mensen kunnen overleven,
en zelfs slagen, in een slechte
situatie".
The Times
