Bruisend
Jangkok nu
pookstad
VN pessimistisch
over vluchtelingen
in Joegoslavië
li
BUITENLAND
Ross Perot maakt ook indruk bij
voorverkiezingen in Washington
•nsument niet gebaat bij tegenstrijdige reisadviezen
Vrouwen en kinderen
in Bosnië gegijzeld
idócSoutont
r^evige gevechten
7iiiH.T ihQtiAn
dvo«
I VOO!
Zuid-Libanon
iJAYOUN Strijders van de pro-
ise Hezbollah hebben gisteren in
-Libanon een post in de door Israël
lerste bufferzone in Zuid-Libanon
evallen. Daarbij zijn volgens de Liba-
politie en veiligheidsfunctionarissen
je VN vier leden van de met Israël
Miden SLA-militie gedood. De aanval
geleid tot hevige beschietingen over
eer. Volgens een communiqué van de
lollah in Bayrut hebben de guerrilla-
■rs „verscheidene vijandelijke ele-
■n gedood en verwond, en veel ande-
vangen genomen". De post werd be
door zowel Israëlische soldaten als
ieleden van het Zuidlibanese Leger
al
tiefl
r dat
ging
WOENSDAG 20 MEI 1092
PORTLAND - George Bush en Bill Clinton cieel, maar zijn wel een politiek signaal dat er
hebben de Republikeinse en Democratische grote ontevredenheid heerst over de huidige
voorverkiezingen in Oregon en Washington ge- kandidaten. Bush had al na het tellen van het
wonnen, maar Ross Perot behaalde als onafhan- eerste gedeelte van de stemmen in beiden sta-
kelijke kandidaat ook een aanzienlijk aantal ten een grote voorsprong op zijn tegenstander
stemmen. Buchanan. Ook bij de Democraten bleek snel
dat de kiezers Clinton verkozen boven Brown
De zogenaamde 'write-in ballots' of voorkeur- en Tsongas. Beide overwinningen waren te
stemmen voor een niet op het verkiezingsbiljet voorspellen, maar het succes voor Perot kwam
staande kandidaat, werden op de verkiezingsa- onverwachts. Hij maakt nu een goede kans pre-
vond niet geteld. Het televisiestation CNN sidentskandidaat te worden op de verkiezingen
meldde echter dat 11 procent van zowel de Re- 3 november. Zijn aanhangers in Oregon zeggen
publikeinse als de Democratische kiezers in al genoeg handtekeningen te hebben om hem
Oregon voor de miljardair Perot hadden ge- te kunnen plaatsen als onafhankelijk kandi-
stemd. De stemmen voor Perot tellen niet offi- daat.
230 Palestijnse meisjes
slachtoffer mysterieuze ziekte
JERUZALEM - Op de door Israël bezette westelijke
Jordaanoever zijn 230 Palestijnse meisjes in de plaats
Shuyukh onlangs het slachtoffer geworden van een
geheimzinnige ziekte. Een Palestijnse en een Israëli
sche arts spraken gisteren van een geval van collec
tieve hysterie. De meisjes, van 12 tot 16 jaar oud, lij
den een misselijkheid, maagpijn, flauwtes en pijn
aan het hoofd en de benen. Het afgelopen weekeinde
zijn ze onderzocht in ziekenhuizen in Hebron en el
ders. Onder de plaatselijke bevolking ging het ge
rucht dat de meisjes waren vergiftigd, maar volgens
een toxicoloog zijn alle tests negatief uitgevallen. In
het Alya-ziekenhuis in Hebron zei dokter Daoud al-
Obeidi dat hij geen verklaring had voor de kwaal. Bij
een soortgelijk geval waren in 1983 900 Palestijnse
schoolkinderen onwel geworden. Dit leidde tot ge
ruchten dat de Israëliërs waterputten op de westelij
ke Jordaanoever hadden vergiftigd.
C0BBEN
vere
it bei
volg
om gkOK Bangkok is
fii^ïkok niet meer. Da-
ran ongekend geweld
een nog onbekend
iatie al slachtoffers heb-
iN de doorgaans zo brui-
iO ei e Thaise hoofdstad
iderd in een spook-
i hei
niei
raten in centrum bie-
febr b'j bet invallen van de
een verlaten aanblik.
Sukhunvid, een van de
te verkeersaders van de
raar vrijwel continu files
kunnen we nu met een
van *00 kilometer voort-
beta n. De taxichauffeur,
,e nde Chinees, heeft haast.
..,.d 'bijna zeven uur en wie
s hei aarna n08 °P straat be
daar is vogelvrij verklaard. De
ng heeft de noodtoe-
afgekondigd. Winkels,
•ants en cafés sluiten
:uren. Zelfs in het be-
uitgaanscentrum Pat
waar je normaal gespro-
auwelijks een stap kunt
zonder door schaars f
dames van plezier te
benaderd, is het na het
;n van de duisternis ake-
Wie niet per se de straat
•ft blijft binnen. De angst
de gezichten van de wei
voorbijgangers te lezen,
euwige glimlach het
erk van de Thai
en en heeft plaats ge-
voor een schichtige
ostte moeite om een taxi-
feur te vinden die ons
het centrum van de stad
rijden. Op Bangkok Air-
lebben we na zeven po
gingen pas succes. Maar de
chauffeur vraagt dan wel een
waanzinnig hoog bedrag voor
de rondrit. Vanwege het ge
vaar, zegt hij in gebrekkig En
gels.
Op de Superhighway, die de
luchthaven verbindt met de
stad, staan we al gauw stil. Een
legertank blokkeert de weg.
Militairen met vervaarlijk uit
ziende geweren leiden een lan
ge stoet van afgeladen auto
bussen het terrein van de poli-
tie-academie op. Een nieuwe
lading arrestanten.
Bij de regeringswijk stuiten
we op een militaire colonne.
Doorrijden is onmogelijk. Sol
daten hebben het gebied waar
ze de nacht tevoren een bloedi
ge slag met ongewapende de
monstranten hebben geleverd,
hermetisch afgesloten. Een be
vriende Italiaanse geestelijke
heeft het over honderden en
misschien zelfs wel duizend
doden. „Een kennis van mij
heeft vanuit zijn kamer in het
Royal Hotel gezien hoe de mili
tairen gericht op demonstran
ten schoten. De straten kleur
den rood van het bloed. Overal
lagen lijken, zo vertelde hij
mij".
Witte plekken
De media zijn nu door de rege
ring aan banden gelegd. Som
mige Thaise kranten verschij
nen met witte plekken. Op het
Thaise tv-journaal zien we
slechts soldaten die in de lucht
schieten en jeugdige demon
stranten die molotov-cocktails
gooien en auto's in brand ste
ken. Maar wie over een schote
lantenne beschikt en CNN of
IBC ontvangt, ziet hoe solda
ten hun geweren afvuren op
zittende, jeugdige demon
stranten. En hoe een vastge-
BELGRADO Judith Kumin
is zichtbaar moe en aangesla
gen. Moe, omdat ze als hoofd
van het bureau van het Hoge
Commissariaat voor de Vluch
telingen in Belgrado voor de
onmogelijke taak staat onder
dak en hulp te vinden voor de
grootste stroom vluchtelingen
in Europa sinds de Tweede We
reldoorlog. Meer dan één mil
joen ontheemden telt het voor
malige Joegoslavië nu al. De
VN verwachten dat er nog een
half miljoen bij zullen komen.
Maar Kumin is professioneel
genoeg om zich door deze ge
tallen niet uit het veld te laten
slaan. Dat ze aangeslagen is
geraakt komt door de dood van
Frederick Maurice, medewer
ker van het Rode Kruis. Het
konvooi waarin hij op weg was
naar zijn post in Sarajevo,
kwam bij het passeren van de
laatste blokkade onder vuur te
liggen. De wagen van Maurice
werd door een mortiergranaat
getroffen.
„Ik heb ons hoofdkantoor ge
adviseerd een voor vrijdag ge
pland voedselkonvooi naar Sa
rajevo af te zeggen. Een bere
deneerd risico lopen is één,
ding, gokken en maar hopen
dat je erdoor komt is wat an
ders. Ik waag mijn mensen er
niet meer aan", zegt ze. „Ieder
een schiet op iedereen. Een
toch haast heilig symbool als
het Rode Kruis biedt geen be
scherming meer, garanties
over vrije doorgang betekenen
niets. Het is gekkenwerk ge
worden, temeer daar we met
een paar honderd ton voedsel
en medicijnen de situatie toch
niet oplossen".
Medicijnen
De drie partijen zullen eerst
zelf tot rede moeten komen.
En dat nu kan nog jaren duren,
zo realiseert Kumin zich na
drie 'tropenjaren' in Belgrado
maar al te goed. Ze is dan ook
niet optimistisch over het lot
van steden als Sarajevo, Mos-
tar, Tuzla en Bjelina en ver
wacht nog veel meer vluchte
lingen. „Veel mensen zitten nu
in kelders. Zo gauw het even
rustig wordt zullen ze vluch
ten", is haar voorspelling.
Gisterochtend maakte het
commissariaat zich bijvoor
beeld op voor de opvang van
12.000 vluchtelingen die te
voet vanuit Bosnië onderweg
zijn naar Servië. Tegelijkertijd
maakten kranten melding van
een tien kilometer lange rij
vluchtelingen die met bussen
en auto's richting Kroatië pro
beren te ontkomen. En dat ter
wijl deze republiek in totaal al
meer dan 540.000 ontheemden
telt.
Kroatië en Slovenië hebben la
ten weten dat ze niet in staat
zijn om nog meer Bosniërs op
te nemen. In de afgelopen we
ken hebben zij het merendeel
opgevangen van de honderd
duizenden mensen die de oor
logshaarden in Bosnië-Herce-
govina zijn ontvlucht, zodat er
nu niet alleen een tekort is aan
onderdak maar ook aan voed
sel en medicijnen. Een deel
van de vluchtelingenstroom
zal daarom onvermijdelijk in
de richting van Italië worden
geleid.
Vredesplan
Overal in Kroatië zijn de vluch
telingen ondergebracht. On
danks de pogingen zoveel mo
gelijk accommodatie vrij te
houden voor de (schaarse) toe
risten, zitten veel hotels aan de
kust vol. Op andere plaatsten
worden de mensen opgevan
gen in onderkomens die die
naam nauwelijks waard zijn.
Voor wie afkomstig is uit Bos
nië is er helemaal geen zicht op
snelle repatriëring. Voor de
Kroaten die eind vorig jaar de
oorlog rond Vukovar en Osijk
ontvluchtten, is er op papier
meer hoop. Onderdeel van het
VN-vredesplan voor die regio
is de terugkeer van alle vluch
telingen. Zelfs voor hen ziet
Judith Kumin echter geen en
kele oplossing. „Ik ben maan
dag nog in Vukovar geweest.
Dat staat sinds dit weekeinde
onder VN-gezag. Officieel kun
nen de mensen daar dus terug
keren. Maar waar moeten ze
wonen, er staat geen huis meei
overeind".
bonden arrestant door drie ge
üniformeerde mannen in el
kaar wordt getrapt en gesla
gen. De Engelstalige Bangkok
Post lijkt als enige krant aan
de censor te zijn ontsnapt. Op
vier pagina's bericht de krant
uitvoerig over de 'bloody battle
in the city'. Een van de verslag
gevers van de krant meldt dat
een toegesnelde arts koelbloe
dig door een soldaat werd neer
geschoten toen hij eerste hulp
trachtte te verlenen aan een
gewonde student.
sche hervormingen zijn over- Even na zevenen stopt de taxi -
geslagen naar andere Thaise chauffeur bij ons hotel. Over
steden. In Chiang Mai, Suratt-
hahani en Khon Kaen gingen
tienduizenden mensen de
straat op om het aftreden te ei-
de toestand in Thailand wil hij
nauwelijks iets vertellen. „Ik
ben bang, elk woord dat ik zeg
één te veel". Hij gaat
sen van premier Kraprayoon vroeg naar bed, zegt hij, en ad-
BEDEIMS
HAAG - De Neder-
ambassade in
;kok adviseert Neder-
;rs die Thailand wil-
•zoeken hun reis uit
;llen. Het ministerie
buitenlandse zaken,
kANWB en de overkoe-
nde reisorganisatie
JR, die samen het
rlegplatform Calami-
vormen, zeggen
dat alleen
Vei centrum van Bangkok
goe eden moet worden.
pn Consumentenbond vindt
dde en slechte zaak dat de Ne-
eei indse ambassade in Bang-
?n a en het Overlegplatform
moi chillende adviezen geven,
kexs consument weet op deze
•egei ier niet waar hij aan toe",
con seen woordvoerder.
zegsman van de Neder-
ïitgejse ambassade in Bangkok
ut: „Gezien de onzekere,
gespannen situatie achten wij
het niet wijs om naar het explo
sieve Bangkok of de rest van
het land te komen". In Thai
land zijn al weken bloedige rel
len aan de gang tegen het
bewind van premier Suchinda
Kraprayoon. De Nederlandse
ambassade en ook de ambassa
des van andere EG-landen zijn
niet of nauwelijks meer in
staat consulaire diensten te
verrichten.
Honderden
Volgens de ambassade zijn er
tot op heden geen Nederlan
ders in Thailand door de onlus
ten in de problemen gekomen.
In Thailand verblijven op dit
moment enkele honderden
Nederlanders. Verder wonen
er ongeveer duizend Nederlan
ders min of meer permanent in
Thailand.
Het inderhaast in het leven ge
roepen Overlegplatform Cala
miteiten Thailand - bestaande
uit vertegenwoordigers van de
ANVR, Buitenlandse Zaken,
de ANWB en de reisverzeke-
raars - gaat minder ver dan de
ambassade. Het platform advi
seert alleen het centrum van
Bangkok te mijden. „Daarbui
ten is de situatie volledig on
der controle. Het vliegveld
functioneert normaal, de ver
bindingen van daaruit zijn in
orde en de situatie op overige
bestemmingen is rustig", al
dus een woordvoerster. Op
grond hiervan ziet het plat
form dan ook geen aanleiding
een negatief reisadvies te ge
ven. Ook hoeven er geen toe
risten teruggehaald te worden.
Voor vakantiegangers die als
bestemming Bangkok hebben
adviseert het platform de reis
organisatoren deze reizigers
de mogelijkheid te bieden hun
reis gratis om te boeken naar
een andere datum of bestem
ming. Ook wordt reisorgani
satoren geadviseerd om in
Bangkok verblijvende toeris
ten buiten de onlustgebieden
te houden en waar nodig in ho
tels buiten die gebieden onder
te brengen.
Belangenafweging
Het advies van het platform,
dat op grond van een belan
genafweging tot een oordeel
komt, is voor reisorganisato
ren niet bindend. „Maar de
praktijk leert dat onze advie
zen over het algemeen keurig
opgevolgd worden. Reisorga
nisatoren die zich er niet aan
houden zijn meestal op de vin
gers van één hahd te tellen",
aldus de woordvoerster.
Een woordvoerster van het mi
nisterie van buitenlandse za
ken meldt dat er niet al te veel
verontruste telefoontjes bij het
departement binnenkomen.
Het ministerie heeft een apar
te afdeling die zich bezighoudt
met dit soort zaken. Tot op he
den is het niet nodig om een
apart crisiscentrum in te rich
ten. „Helaas is dit soort zaken
min of meer aan de orde van de
dag. Net hebben we nog Libië
gehad en onlusten in een aan
tal Afrikaanse landen. Het is
druk, maar niet uitzonderlijk".
De woordvoerster benadrukt
dat het advies van de Neder
landse ambassade in Bangkok
slechts één van de overwegin
gen is die het Overlegplatform
meeneemt in zijn uiteindelijke
advisering. Het ministerie
wint ook inlichtingen in bij
identieke platforms in het bui
tenland, de internationale reis
organisatie IFTO, luchtvaart
maatschappijen en agenten en
reisleiding van de betrokken
reisorganisaties.
Bernd M. Schötz, directeur
van touroperator A-Reizen, te
vens voorzitter van de Orange
Group of Travel waarvan der
tig reisorganisaties lid zijn,
heeft weinig goede woorden
over voor het advies van de Ne
derlandse ambassade. „Het is
verschrikkelijke nonsens van
zo'n ambassadeur. Met zo'n
advies brengt hij duizenden
banen in de toeristenindustrie
in gevaar. Het ene moment
kan het daar gevaarlijk zijn,
morgen kan het weer voorbij
zijn. Je moet daar heel voor
zichtig mee zijn. Let wel: ik
praat niet alleen uit commer
cieel belang, ik denk in eerste
instantie aan de veiligheid van
de reizigers", aldus Schötz. Hij
is gisteravond met een collega
vertrokken naar Thailand om
zich persoonlijk op de hoogte
te stellen van de situatie.
Directeur Poolse televisie af
gezet Premier Jan Olszews
ki van Polen heeft gisteren het
hoofd van het staatscomité
voor radio en televisie, Janusz
Zaorski, afgezet. Officieel zijn
geen redenen bekendge
maakt. De maatregel vormt on
derdeel van de controverse
tussen de regering en verschil
lende politieke groepen over
de leiding van de televisie.
SARAJEVO - Meer dan duizend vrouwen en kinderen uit de
Bosnische hoofdstad Sarajevo die op weg waren naar de Kroati
sche havenstad Split, worden sinds gistermiddag vastgehouden
in het Servische bolwerk Ilidza.
De Servische milities die hen gegijzeld hebben, eisen in ruil voor
de vluchtelingen een vrije aftocht voor de Joegoslavische militai
ren uit de Maarschalk-Tito-kazerne in Sarajevo.
Ongeveer 300 voertuigen waaronder vijf bussen vol wouwen en
kinderen werden tegengehouden in de voorstad Ilidza, op onge
veer 10 kilometer afstand van Sarajevo, zo constateerde een ver
slaggever van het Franse persbureau AFP.
Een Servische politieman verklaarde dat het konvooi pas kan
doorreizen „als onze soldaten en hun families de Maarschalk-
Tito-kazerne hebben verlaten". Aan het begin van de middag eis
ten ze de teruggave van hun doden die bij de gevechten zijn om
gekomen en stonden ze erop dat voor ieder moslim-kind een Ser
visch kind de stad kan verlaten.
Servische boeren uit de omgeving kwamen de gegijzelde kinde
ren melk en de vrouwen warme thee brengen. De Serviërs in
Ilidza overlegden ook over onderdak voor de vluchtelingen.
Ondanks een maandagavond gesloten bestand bombardeerden
Servische troepen gisteren opnieuw de Bosnische hoofdstad Sa
rajevo. Met mortieren werden burgerdoelen in het centrum be
stookt, evenals de omgeving van de redactie van het dagblad Os
lobodjenje. Ooggetuigen meldden een enorme uittocht uit de
hoofdstad. Honderden mensen verlieten de stad te voet, met au
to's en bussen.
pIPITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARDI
- Rob en Taaie Toon weten natuurlijk niet, dat zij het aan Yo-
ongelukkige val hebben te danken, dat zij zijn ontsnapt aan een
gevaar. Zij kunnen nu rustig hun plan, om de vrouwen en kin-
®n van het eiland te evacueren, ten uitvoer leggen.
"neer dat is gebeurd en de vliegboot is verdwenen, zeilen ze te-
naar de fjord, die het eiland in tweeën splitst. Zij leggen de "Vrij
heid" met werpankers in de rotsspleten vast en camoufleren het
schip met oude zeilen, die ze aan elkaar naaien. Met de rubberboot
zullen ze de omgeving beter verkennen. Dan onttrekt een dichte ne
vel de steile'berghellingen aan het gezicht: Lupardi's toestellen zijn
weer klaar en als eerste voorzorgsmaatregel heeft hij Yóto een dikke
mist rondom het eiland laten leggen.
Tyrannosaurus Rex
ingepakt door FBI
NEW YORK - De Amerikaan-
se Federale Recherche (FBI)
heeft het skelet van een Tyran
nosaurus Rex in beslag geno
men bij een handelaar in fos
sielen, nadat een Indianen
stam in Zuid-Dakota het 15
meter hoge fossiel had opge
ëist. Dit kennelijk omdat de
enorme knekels bij verkoop
aan een museum waarschijn
lijk miljoenen opbrengen. On
derzoekers kochten destijds
voor 5000 dollar de grond waar
in het skelet lag. De Indianen
beweren dat deze grond onder
toezicht van het bureau van In
diaanse zaken valt. Het skelet
van „Sue", bijnaam van de
best geconserveerde en groot
ste Tyrannosuarus Rex, werd
in 1990 gevonden. De FBI
heeft alle botteh van Sue voor
zichtig ingepakt en in afwach
ting van een rechtszaak tijde
lijk opgeborgen.
Op de bodem van de Loire
Een vrouw vult een emmer met zand van de droge bedding van de Loire in Frankrijk. Noodmaatregelen
zijn getroffen in zes regio's in het westen van Frankrijk in verband met de extreme droogte. In het westen
van Frankrijk is de laatste drie jaar veel minder regen gevallen dan normaal het geval is.
FOTO EPA
