L
Enige verwarring bij
CDA-fractie door
flexibiliteit Wallage
iJS
Uitgeknepen
aftaaien
Bonden zorgsectoifj
woedend over
brief van kabinet
BINNENLAND
Geen vergoeding van tolk
voor dove cursusleidster
Voor elfde
keer een ton
op staatslot
maison de Bonneterie
EXAMENS 1992
Ccidóc Goutout
WOENSDAG 20 MEI 1992 H
Dit jaar meer illegale
videobanden opgespoord
AMSTERDAM De Opsporingsdienst
Buma/Stemra en de politie hebben de
eerste drie maanden van dit jaar ruim
1700 illegale videocassettes in beslag
genomen. Volgens de Stichting Video
Veilig werd ongeveer een derde van het
aantal illegale video's aangetroffen in
woonhuizen, waarvanuit ze ook werden
verhuurd. Naast de illegale banden
werden tien videorecorders in beslag
genomen waarmee de cassettes werden
vervaardigd. De meeste illegale video's
waren kopieën van recent uitgebrachte
videofilms. Het aantal in beslaggeno
men cassettes in het eerste kwartaal
van dit jaar, is hoger dan over dezelfde
periode van 1991. Toen werden onge
veer 1500 banden opgespoord.
Mr H.V. baron Bentinck van
Schoonheten
FOTO: ANP
Nieuwe secretaris
koningin Beatrix
DEN HAAG - Mr. H.V. baron
Bentinck van Schoonheten is
per 16 mei benoemd tot alge
meen secretaris van koningin
Beatrix. De 52-jarige Bentinck
van Schoonheten volgt jonkheer
R.H. Loudon op die op de meest
eervolle en onder dankzegging
voor bewezen diensten ontheven
is van zijn functie. Baron Ben
tinck werd geboren in Band
oeng. Hij trad in 1968 toe tot de
buitenlandse dienst. Hij was on
dermeer werkzaam in Moskou,
Oost-Berlijn, Pretoria en Parijs.
Sinds 1990 was hij chef van de
Directie Europa op het ministe
rie van buitenlandse zaken.
UTRECHT - De Centrale Raad van Beroep in Utrecht
heeft bepaald dat een dove cursusleidster niet in aanmer
king komt voor het vergoeden van een doventolk voor
meer dan tien procent van haar werktijd. Met deze beslis
sing heeft de raad een eerdere uitspraak van de Raad van
Beroep in Den Haag ongedaan gemaakt. De volledig dove.
29-jarige cursusleidster werkte bij vormingswerk voor do
ven en vervulde een voor haar niet passende functie, om
dat het voeren van gesprekken met horenden er een zo
belangrijk onderdeel van uitmaakte dat ze haar werk niet
goed kon doen zonder de hulp van een doventolk. Volgens
de raad is het afwijzen van de kostenvergoeding voor een
doventolk dan ook redelijk, hoewel ze verder in haar func
tie „bijzonder op haar plaats was". De Dovenraad heeft te
leurgesteld op deze uitspraak gereageerd en concludeert
er uit dat doven kennelijk wel gelijkwaardig maar niet ge
lijk zijn aan horenden.
ZWOLLE Voor de elfde
keer in successie heeft een
sigarenwinkelier in Zwolle
een staatslot verkocht
waarop een ton is gevallen.
Bovendien ging bij de
Zwolse middenstander,
die zichzelf tot geluksma-
kelaar heeft uitgeroepen,
de laatste jaren ook twee
maal een lot over de toon
bank, dat goed bleek voor
de hoofdprijs: een half mil
joen.
DEN HAAG - Bonden en
werkgevers in de zorgsec
tor hebben woedend gere
ageerd op de brief van het
kabinet waarin het vast
houdt aan het plan loons
verhogingen in de zorg
sector te financieren met
het verlagen van de pen
sioenpremies.
gezicht". Een woordvoe
zei dat het perspectief voo ,r
500.000 werknemers in"*
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG - Wallage
kwam gisteren het CDA,
dat zich overigens ge
steund wist door de WD
en D66, op meerdere pun
ten tegemoet.
Zo toonde hij zich bereid de
240-norm in bepaalde gevallen
te verlagen tot 180. Daarbij
gaat het om kleine lbo- en
mavo-scholen die nog geen
aansluiting hebben kunnen
vinden bij een scholenge
meenschap. Zij krijgen mini
maal vijfjaar uitstel van ophef
fing. Voorwaarde is wel dat die
school de enig overgebleven
school in de directe omgeving
is die die specifieke vorm van
onderwijs geeft. ..Ik wil dit al
leen doen in gebieden waar
een gat in de onderwijsvoorzie
ning dreigt, om kaalslag te
voorkomen", aldus de staats
secretaris. Hij tekende er bij
aan dat die scholen wel worden
geacht naarstig te blijven zoe
ken naar samenwerking met
scholengemeenschappen
Lukt dat niet, dan is uitstel
met nog eens vijf jaar moge
lijk.
Wallage wil het scholen tevens
makkelijker maken om als ne
venvestiging door te gaan van
een scholengemeenschap, iets
waarom het CDA ook nadruk
kelijk had gevraagd. Scholen
op het platteland kunnen als
nevenvestiging van een school
in stedelijk gebied verder, als
de laatste ten minste aangeeft
tot een besturenfusie te willen
komen. Die intentieverklaring
is voor Wallage voldoende. Hij
wil op die manier toch komen
tot de vorming van bredere
scholengemeenschappen,
waarin alle vormen van mid
delbaar onderwijs aanwezig
zijn en de basisvorming vol
gens hem beter tot zijn recht
komt.
De staatssecretaris ging overi
gens niet op alle punten door
de bocht. Zo houdt hij vast aan
zijn eis dat nevenvestigingen
normaliter alleen bij zeer bre
de scholengemeenschappen
mogelijk zijn. Het CDA wil dat
ook voor scholengemeen
schappen met minder onder
wijsvormen nevenvestigingen
mogelijk worden. Volgens Wal
lage leidt dat tot een tweede
ling, met aan de ene kant lbo-
/mavo-scholengemeenschap-
pen en aan de andere kant het
algemeen vormend onderwijs.
„Als wij deze mogelijkheid
kiezen, leidt dat onherroepe
lijk tot een scherpe tweedeling
tussen het lager beroepsonder
wijs aan de ene kant en avo-
vwo-onderwijs aan de andere",
zo meende hij.
Hoongelach
De tegemoetkomingen van de
staatssecretaris, vooral opval
lend omdat hij bij de schrifte
lijke voorbereiding geen enke
le flexibiliteit had getoond,
zorgden voor enige verwarring
bij het CDA. Fractieleider Ka-
land vroeg om een week schor
sing, om het antwoord van
Wallage nog eens goed te be
studeren en in de fractie te be
spreken. „Niet iedereen van
mijn fractie was bij deze be
handeling aanwezig", zo hield
hij zijn collega's van de andere
kamerfracties voor, die daarop
reageerden met hoongelach.
Ze vonden het maar een „raar
en ongebruikelijk" verzoek,
vooral omdat Wallage het CDA
Het kabinet wil het slepende
cao-conflict in de zorgsector
uit de wereld helpen door de
pensioenpremies in de zorg
sector tijdelijk te verlagen met
5 procent. Zelf zit het kabinet
te krap bij kas om de loonsver
hoging uit eigen zak te finan
cieren, zo blijkt uit een brief
die de bewindslieden De Vries
van sociale zaken en D'Ancona
en Simons van WVC gisteren
aan de werkgevers in de zorg
sector hebben verstuurd.
Blijkens de brief wil het kabi
net geen lening afsluiten met
het PGGM (waar eerst sprake
van was) maar een tijdelijke
premieverlaging die vanaf '93
weer in fasen omhoog gaat om
de verlaging te c(0npenseren.
Het kabinet wil de premie dit
jaar met 5 procent verlagen ties in de zorgsector volge
van 7,3 naar 2,3 procent. Vanaf week een massaal kara)va
'93 zou de premie dan weer in zullen krijgen,
vijf jaarlijkse stappen van
maximaal 1 procent omhoog
kunnen gaan. Daarna - in het
zesde jaar - zou de premie zo
nodig nog iets meer omhoog
kunnen gaan. Dit om te voor
komen dat de pensioenver
plichtingen in het gedrang ko
men.
Het kabinet herhaalt in zijn
brief dat het bereid is de aan
vankelijk voorziene loonruim
te van drie procent te vergro-
zorgsector somberder is
ooit.
De claim op het pensioenfo
is nog groter dan de v<
keer. Volgens de CFO is
onmogelijk om de premi
één klap met 5 procent te
lagen. Het gevaar van eeni
komstige verslechtering
de pensioenrechten is te j
en de bond heeft geen
vertrouwen in de toezeggii
van het kabinet op dit punt
Ook bestuurder J. Benscl
de AbvaKabo vreest dat
brief van het kabinet zal
ken als „een rooie lap op
stier". Hij zei dat over de
niet eens valt te overleggen,
Het staat voor de Abval
vast dat het pensioenfonds'
gend jaar al in grote prol
men komt als de premie 5
cent daalt. Bovendien is
voor het waarborgen van
pensioenverplichtingen no
dat de PGGM-reserves
zesde jaar weer op het vere
niveau komen. Wat dat het
houdt het kabinet volg
Bensch teveel slagen om q
arm. Hij voorspelde dat de .i.
Imp ir, /-l r> Ar 1 clr r
De werkgeversorganisatie ll
het ziekenhuiswezen (Njde
de welzijnszorg (FWW) ei e
bejaardenoorden (VNB)
len in een gezamenlijke
klaring dat de brief van het
binet geen wezenlijk nie
elementen bevat vergele
met het voorstel van febr |'J
dat ze in april al definitiefl
ben afgwezen.
NZF, VNB en FWW zijn er:
teleurgesteld over dat in
ten met nog eens 0,56 procent jongste kabinetsvoorstel
zo ver tegemoet gekomen was.
„De staatssecretaris was toch
glashelder. Dit lijkt me een on
derschatting van het bevat
tingsvermogen van uw eigen
fractie", meende PvdA-fractie-
leider Schinck. Maar Kaland R6ddiflQ
Anf*
Aandachtig kijken reddingswerkers toe hoe collega's een actie met een brancard volbrengen. Op het ter
rein van de Mobil-raffinaderij in Amsterdam werd gisteren een dag lang geoefend. Onder meer werd een
chemische ontploffing in scène gezet.
FOTO: ANP
hield voet bij stuk. „Laat ons
dan ook maar eens raar doen",
vond hij.
Na afloop vertelde CDA-onder-
wijsspecialist Grol-Overling ei
genlijk van de staatssecretaris
te verwachten dat diens toe
zeggingen worden vastgelegd
in een beperkte wetswijziging.
In dat geval moet Wallage met
die novelle terug naar de
Tweede Kamer. Wallages
woordvoerder wees er echter-
op dat alle toezeggingen pas
sen binnen het huidige wets
voorstel, en dat er voor eeri no
velle geen enkele noodzaak is.
De staatssecretaris zelf zei er
van uit te gaan dat de wet op de
basisvorming volgende week
alsnog in de Eerste Kamer
wordt aanvaard. „Ik begrijp
dat de fractie van het CDA
mijn antwoorden nog eens wil
bespreken. Blijkbaar is men
het intern nog niet helemaal
eens. Ik vind niet dat je dit in
een sfeer moet trekken van
wantrouwen, daar schiet nie
mand iets mee op", aldus Wal
lage.
zodat de totale loonruimte in
de zorgsector uitkomt op 3,56
procent, hetzelfde percentage
dat in de overheidssector des
tijds met de ambtenarenbon
den is overeengekomen.
Somberder
De CNV-bond CFO noemde de
brief van het kabinet in een
eerste reactie „een klap in het
sprake is van een lening
waarborgen voor terugbeta n-
op termijn. Tijdens het ove n[
met de betrokken bewind
den op 7 mei is volgens he
indruk gewekt dat het daar
om zou gaan.
Ze vallen er ook over dal
„extra" 0,56 procent afhai
lijk wordt gesteld
vaarden van een verlaging e
de pensioenpremie.
MAISON
DE BONNETERIE
MAAKT
HET KOPEN
NU EXTRA VOORDELIG.
Bij aankopen vanaf heden tot en met 30 mei a.s. ontvangt u
ter waarde van 20% van het bestede bedrag een waardecheque.
De minimum besteding is 25,-. Met deze cheque kunt u van
1 tot en met 10 juni 1992 uw aankopen bij ons betalen.
Amsterdam, Kalverstraat, 020 6262162 en
Beethovenstraat, 020 6761191
Den Haag, Buitenhof, 070 - 3656844
PTT start met
'wandeltelefoon'
AMSTERDAM - PTT Tele
com is vandaag van start ge
gaan met de 'wandeltelefoon'
Greenpoint. Er zijn bij de start
tweeduizend zogenoemde
Greenpointstations, met een
apart logo, geplaatst. Niet al
leen in Amsterdam, zoals aan
vankelijk het plan was, maar
in geheel Nederland. Dat heeft
PTT Telecom vanmorgen in
Amsterdam bekendgemaakt.
Bezitters van een zeer kleine
Kermit-telefoon (190 gram,
kosten 495 gulden) kunnen
binnen een straal van 150 me
ter van een Greenpointstation
bellen. Men kan niet zelf wor
den gebeld, maar er komt een
Kermit-telefoon met sema-
'foon, zodat men kan worden
'gepiept'. Greenpoint is het
eerste op landelijke schaal
werkende Telepoint-systeem
in Europa; Engeland en Frank
rijk zullen volgen.
SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN
Cjh beórup uu reditu, munheerlambih,
tn r neem het u met Kualuh ha alle -
ellende die ih u beiortd hebvrienden.
ben th jullie een verklaring schuldig
-ar-5
Da's al beter1
1 toT/A
Zelfstandig werken blijkt
erg lastig te zijn. „Mehees".
„Meester, hoe sla ik op?".
„Ja mees, nou weet ik het
echt niet meer". „Al mijn
pijltjes zijn weg". Reijkens
gaat uiterlijk onaangedaan
rond. Hij vindt examens af
nemen moeilijker dan lesge
ven. „Je mag niet alles ver
klappen. Ze horen het te we
ten, maar je mag ze niet hele
maal vast laten lopen, anders
kunnen ze geen produkt le
veren. En in de praktijk kun
nen ze ook af en toe wat aan
een collega vragen". Hij
beaamt dat een groot deel
van de vragen voortkomt uit
onzekerheid. „Ik kan bij Hu-
lya de hele dag wel zeggen:
goed Hulya. Ze weet het
best". Dat blijkt ook, Hulya
slaat zich er prima doorheen.
„Maar ja, je vraagt omdat je
het toch zeker wilt weten",
zegt Hulya tussen de bedrij
ven door. „Maar kantoor
praktijk vind ik wel leuk en
ik kan het ook wel".
„Alles is weg", klinkt het
achterin. Reijkens moet con
stateren dat het een geval
van 'moedig opnieuw begin
nen is'. Door een stroomsto
ring is zijn leerling het werk
van een uur kwijt. „Je wist
dat je je gegevens had
moeten opbergen op de
schijf', zegt hij en verklaart
dat zijn leerlingen wel
móeten leren werken met
computers. „Je komt geen
kantoor meer tegen zonder".
Volgende week mogen de
zes hun kunnen met het
tekstverwerkingprogramma
WordPerfect tonen.
DEN HAAG - Zes tie
ners, vijf meiden en een
jongen, zitten te ploete
ren achter een laptop.
Dat is een kleine maar
razendkriappe computer.
Er moeten een rekening
en een kettingbrief wor
den geproduceerd. Het
gepuf en gevraag is niet
van de lucht; leraar Bob
Reijkens loopt af en aan.
Een kijkje bij het exa
men kantoorpraktijk op
de christelijke scholen
gemeenschap Kagawa
aan de Beresteinlaan in
Den Haag.
Examen doen op een school
voor individueel beroepson
derwijs (ibo) en lager be-
roepsonderwijs (lbo) is een
speciale gebeurtenis. Waar
in het regulier voortgezet on
derwijs de papieren, pennen
en tabellenboeken een
hoofdrol spelen, daar wappe
ren de handen op het ibo en
lbo.
De handen van de zes leer
lingen van Reijkens zoeken
zich een weg door een woud
van computerfuncties en
programma's. Na vier uur
moeten de rekening voor
een boekhandel en de brief
aan klanten van postorder
bedrijf Neckermann plus
adreslijst af zijn. Afhanke
lijk van het examenniveau
zijn moeilijkheden inge
bouwd. Het A-niveau komt
er bij de rekening met een
totaalbedrag vanaf, waar het
B-niveau een sub-totaal, het
btw-bedrag en het totaalbe
drag moet leveren en het C-
niveau van elke post het btw-
bedrag moet uitrekenen.
Met de Neckermann-brief
doet zich hetzelfde ver
schijnsel voor in de vorm
van een selectie van de lijst
namen en het maken van eti
ketten.
Reijkens loopt heen en weer
in het lokaal dat door de bu
reaus, computers, kapstok
en planten erg op een echt
kantoor lijkt. De onzeker
heid is troef, al proberen de
zes examenkandidaten dat
met scherpe opmerkingen te
camoufleren.
De leerlingen van scholengemeenschap Kagawa laten hun handen wapperen tijdens het examen k« IT
toorpraktijk.
FOTO: STEPHEN EVENHlfcj
Zendeling
Elders in de fusieschool in
zuid-west Den Haag zijn an
dere praktische examens
aan de gang. „Het Kagawa is
een van de weinige lbo-ibo-
scholen die er nog zijn in dit
deel van de stad", zegt stu
diebegeleider en leraar Het-
to Zijlstra. „We halen de leer
lingen uit de directe omge
ving, maar ook uit de bin
nenstad en Wateringen,
Monster en Naaldwijk".
Volgens hem is de persoon
lijke begeleiding van leerlin
gen een sterk punt van de
school. Het ibo ligt hem na
aan het hart. „We sluiten
goed aan bij wat het ministe
rie wil met de nota 'Samen
naar school'. De ibo-leerling
heeft vaak een achterstand
in taalontwikkeling, heeft
dyslexie, concentratiepro
blemen, is sociaal-emotio
neel geremd of heeft andere
leermoeilijkheden". Die
groep en de lbo-leerlingen
kunnen op het Kagawa (ge
noemd naar een Japanse
zendeling) terecht voor de
richtingen mode kleding,
uiterlijke verzorgirig, kan
toorpraktijk, verzorging,
elektrotechniek, bouw, me
chanische techniek „en een
speciale algemene voorbe
reiding op maatschappij en
beroep, avmb". Het avmb-lo-
kaal heeft vier afdelingen:
'repro' met een computer en
een kopieerapparaat, de keu
ken. het winkeltje en een
technische hoek met werk
banken. „Avmb is bedoeld
voor de ibo'ers die moeite
hebben met het kiezen van
een beroepsrichting, maar
wel een verzorgende en
dienstverlenende instelling
hebben. Ze krijgen een basis
mee en worden weerbaar ge
maakt. Door de opleiding
kunnen ze terecht als bij
voorbeeld huismeester, con
ciërge en hulp van een lood
gieter", licht Zijlstra toe op
de gang bij het lokaal. Bin
nen zweten eenlingen in de
keuken en de repro-hoek op
hun examen.
Mark Spitz
's Middags gaat het op Ka
gawa toe als op alle scholen
voor voortgezet onderwijs.
Waar havo- en vwo-leerlin-
gen zich na het Duits tij
dens de ochtend - buigen
over handelswetenschappen
en recht en Nederlands sa
menvatting, daar wijden
mavo en lbo zich aan het En
gels. De 53 examinandi krij
gen 14 (C-niveau) en 13 (D-
niveau) teksten voorgezet;
drie lange en een serie stuk
jes in de vorm van adverten
ties, berichten en brieven.
'The second coming of Mark
Spitz' siert beide examens.
Zowel leerlingen als docent
Kees Verduin vinden na af
loop dat de teksten langer en
moeilijker zijn dan voor-
fl
gaande jaren. „Maar als je d
tekst goed doorhebt, zijn c
vragen niet moeilijk meer'
menen de leerlingen. Vesce
duin aanvullend: „Wie goe e
had geoefend met de exi
menbundel, had geen pro C(
blemen. De meesten hadde ei
tijd genoeg; slechts één leei in
ling had niet alle vragen al
De leerlingen die 's mol :h
gens een lang praktijkexa c
men hadden gehad, kregel ie
gaandeweg moeite de const
centratie vast te houden. Di
taaiden om half vier uitge se
knepen af'.
Goede antwoorden examenvragen
Hieronder volgen de goede antwoorden van de meerkeuze-oi
gaven van de centrale schriftelijke eindexamens LBO/MAVO
HAVO en VWO gehouden op maandag 18 mei. De gegevens
zijn verstrekt door het Centraal Instituut voor Toetsontwikke
ling (CITO), verantwoordelijk voor de produktie van de
mens.
LBO (C) MAVO (C) Nederlands tekst
IA 2 - 3 - 4 - 5 B 6 B 7D 8A 9-10
11 D 12 E 13 B 14 C 15 - 16 - 17 - 18 A 19 A 20
21 D 22 D 23 - 24 A 25 D 26 C 27 C 28 B 29
31 A 32 - 33 - 34 D 35 B 36 E 37 A 38 A 39 C 40
41 F
LBO (D) MAVO (D) Nederlands tekst
IA 2D 3D 4 A 5D 6C 7C 8B 9B10
11 A 12 - 13 A 14 C 15 - 16 B 17 D 18 - 19
21 C 22 D 23 B 24 B 25 B 26 D 27 D 28 - 29 A 30
31 - 32 - 33 - 34 B 35 A 36 C 37 B 38 A 39
LBO (C) MAVO (C) Natuurkunde
1B 2 A 3D 4 - 5 C 6A 7D 8B 9
11 - 12 - 13 B 14 B 15 - 16 - 17 - 18 - 19 B 20
21 - 22 - 23 C 24 A 25 A 26 D 27 - 28 - 29 B 30
31 C 32 C 33 - 34 B 35 C 36 -
LBO (D) MAVO (D) Natuurkunde
1B2A3F4-5D6A
11 C 12 D 13 - 14 A 15 - 16 - 17 - 18 - 19 B 20 i
21 - 22 - 23 - 24 C 25 F 26 D 27 - 28 B 29
31 B 32 C 33 - 34 B 35 -
