n Wenen: meer dan een walsje
LEVEN WELZIJN
21
Stoomfestival
Dordrecht
op 23 en 24 mei
Klassiek wandelen in Oostenrijks Ötztal
Commit
WOENSDAG 20 MEI 1992
Het was even schrikken; die uitno
diging voor een persreis van het
Oostenrijks Toeristenburo. We
zouden er het 'Wenen voor jonge
mensen' gaan ontdekken, maar we
moesten vooral niet vergeten een
colbert plus das in onze koffer te
stoppen. Nodig voor het theater,
waar we de (pop-)musical Freudia-
na zouden gaan zien. Zo trek je
toch geen jongeren over de
streep.
Wenen heeft op cultureel gebied
een grote naam, maar trekt daar
mee vooral de veertigplusser. De
vele theaters, musea en niet te ver
geten de klassieke componisten
uit lang vervlogen tijden hebben
hun sporen natuurlijk achtergela
ten. De stad doet er sinds enkele ja
ren van alles aan om het imago wat
te veranderen. Dat schijnt, als we
het hoofd van het plaatselijke
VW-kantoor mogen geloven, aar
dig te lukken. En die stropdas, ach,
die bleken die meeste jonge We
ners zelf ook al thuis te hebben ge
laten...
Wenen dus. Om te huilen, had een
grappige collega in gedachten al
boven z'n verhaal staan. Niet dus.
Want Wenen is voor jongeren met
een klein beetje culturele bagage
een hele aardige stad om er een
weekje rond te banjeren. Je moet
dan wel de chagrijnige houding
van een flink aantal uitbaters voor
lief nemen en zeker ook de hoge
prijzen van eten en drinken en niet
te vergeten de souvenirs. De enige
echte Sachertorte, formaat lilliput
ter, kostte bij de familie Sacher
aan de Kartnerstrasse 45 gulden (al
wordt-ie daarvoor wel breukvrij
verpakt in een kist-achtige doos)
en het kopje koffie in het Kunst
historisch museum kostte vijf gul
den. Maar als geboren Zeeuw be
taal je dat natuurlijk zonder met de
ogen te knipperen.
Arena-beweging
Wenen krijgt steeds meer jongeren
te verwerken. Die komen vooral
uit omringende landen als Duits
land en, heel veel ook, Italië. Met
schoolklassen tegelijk komen ze
naar Wenen, weet Traudl Lisey,
perschef van de Weense VW. „Dat
Oude en nieuwe gebouwen gaan
harmonieus samen in het centrum
van Wenen.
FOTO: SP
In Hollands oudste stad Dordrecht
wordt zaterdag 23 en zondag 24
mei voor de vijfde maal de mani
festatie „Dordt in Stoom" gehou
den. Volgens organisatoren gaat
het om „het grootste stoomfestival
van Europa" met naar verwachting
150.000 bezoekers. Het in stoom
wolken gehulde tweejaarlijkse
evenement valt samen met de Na
tionale Stoomvaartdagen, waaraan
alle Nederlandse stoomschepen en
enkele buitenlandse schepen mee
doen. De stoom vaartuigen verzor
gen vrijdag 22 mei een vloot-
schouw op het drierivierenpunt
(Oude Maas, Noord en Beneden
Merwede) bij Dordrecht. Zaterdag
23 en zondag 24 mei speelt het
stoomfestival zich voornamelijk in
de Dordtse binnenstad af. Alles
wat maar met stoom te maken
heeft, is er te zien. Zo is onder
meer een ritje per stoomtrein te
maken vanaf het centraal station
naar de Merwehal, waar tevens een
modelbouwbeurs wordt gehouden.
Verder zijn er rondvaarten met
stoomschepen op de Dordtse wate
ren. De treinrit en de vaartocht zijn
te combineren als „rondje stoom".
De prijs voor volwassenen is
19,50 en voor kinderen een tien
tje. Rondom het historisch haven
gebied van Dordrecht, de Wolwe-
vershaven, het Groothoofd en de
Merwekade zijn demonstraties te
zien met stoomwalsen, locomobie
len, stoom vrachtauto's en straatlo
comotieven. Op de Merwekade
wordt een heuse stoomkermis ge
houden. Verder is er op tal van
plaatsen in de stad livemuziek. Be
halve het „Rondje Stoom" zijn alle
onderdelen van „Dordt in Stoom"
gratis toegankelijk.
is zo'n tien jaar geleden begonnen
en mede te danken aan de Weense
jeugd zelf, die de stad voor een deel
geschikt heeft gemaakt voor jonge
toeristen". Lisey doelt daarmee op
de alternatieve cultuurscène, een
decade geleden in gang gezet door
de Arena-beweging, die een voor
malige varkensslachterij kraakte
om er een onderkomen te vinden
voor haar activiteiten. Een textiel
fabrikant had z'n zinnen ook op de
slachterij gezet om er nieuwbouw
te plegen en kreeg uiteindelijk ook
z'n zin. Na acties van de jeugd
kreeg Arena alsnog een oud pand
toegewezen aan de Baumgasse.
Inmiddels heeft Wenen meer acti
viteitengebouwen voor jongeren,
zoals het WUK (Wahringer Strasse)
en Szene (Hauffgasse). Zij presen
teren wekelijks veel popbands uit
de underground-sector. Ook Me
tropol (Hernalser Hauptstrasse)
kent een uitgebreid programma,
waarbij bezoekers zich, alvorens
de voorstelling begint, tegoed kun
nen doen aan een bord eten.
Grieks, in ons geval, en dat had al
les te maken met de voorstelling
van die avond: een concert van ene
George Dimou, die met zijn band
een soort zuidelijke BZN vormt.
Gelukkig gebeuren er ook artistiek
meer verantwoorde dingen in Me
tropol: onze eigen Nits en Hans
Theessink, een Nederlandse blues
gitarist die vanwege z'n populari
teit aldaar in Wenen is gaan wo
nen, waren er in het recente verle
den ook. Ook de meer commercië
le, wereldberoemde artiesten doen
Wenen aan. Die spelen zomers
vooral in het fraaie Praterstadion.
Pretpark
Ach, het Prater. Sinds 1766. Een
wereldberoemd pretpark, maar het
hoe en waarom is me niet echt dui
delijk geworden. Ondanks het on
vermijdelijke 'ritje' met het reu
zenrad, dat met z'n maximale
hoogte van 64 meter natuurlijk een
aardige blik over de stad biedt. De
rest van het pretpark wordt voor
namelijk gevormd door attracties
die ze bij het Ponypark Slagharen
zo te zien jaren gelden afgedankt
hebben. Ja, groot is het allemaal
wel, maar met een stuk of tien
botsauto-banen wordt al snel dui
delijk dat het Prater vooral be
doeld is om de kinderen van de
jonge Weners op zondag bezig te
houden.
Wenen, met z'n ruim 1,6 miljoen
inwoners zo'n twee keer zo groot
als Amsterdam, beschikt over de
modernste metro van de wereld.
Ze rijden in vier lagen over en on
der elkaar en worden volledig in
werking gesteld met lichtsignalen.
Eigenlijk alleen om psychologi
sche redenen zit er eën machinist
voorin. Metro, bus en taxi zijn hard
nodig om de vele kunstschatten
van de stad aan je voorbij te laten
treken. Het aantal musea en thea
ters is overweldigend, het aantal
uitvoeringen van opera's, concer
ten en musicals (wij zagen in het
Theater an der Wien Alan Parsons'
Freudiana, over het leven van de in
Wenen werkzame 'uitvinder' van
de psycho-analyse, Sigmund
Freud) navenant.
Indrukwekkend
Het is denkbaar dat veel jongeren
juist om die reden een bezoekje
aan Wenen niet prefereren. Maar
Wenen is een indrukwekkende
stad, met z'n gigantische statige
gebouwen uit de barok, Jugendstil
en de Biedermeyer. Een stad ook
met een karrevracht aan geschie-
Steeds meer
jongeren
komen naar
hoofdstad van
Oostenrijk
Boven: Ook de jeugd
weet zich in Wenen te
vermaken, al zullen de
meesten nooit een
stap zetten op de
dansvloer van de
Opera.
FOTO AP
Boven: Het reuzenrad
van het Prater, van j
waaruit je een prachtig
gezicht hebt over de
Oostenrijkse
hoofdstad. Wie het
allemaal vanaf de
begane grond wil zien
kan zich in een fiaker
(onder) door de stad
laten rijden.
FOTO'S: AP
denis. En wie met een beperkt his
torisch besef zit opgescheept, kan
altijd terecht bij meer eigentijdse
kunstuitingen. De meest opvallen
de zijn wel die van de kunstenaar
Friedensreich Hundertwasser, die
op uiterst kleurrijke wijze invul
ling geeft aan zijn alternatieve
denkbeelden. Niet alleen zijn
schilderijen zijn inmiddelds we
reldberoemd, ook zijn architecto
nische creaties vallen op door een
tamelijk onalledaagse aanpak. Een
voorbeeldje is te vinden in het res
taurant van z'n eigen KunstHaus-
Wien (Untere Weissgerberstrasse).
waar geen enkele stoel of tafel de
zelfde is. Hundertwasser heeft in
de loop der jaren van de gemeente
Wenen een aantal opdrachten ge
kregen om de stad te verlevendi
gen, waarvan een sociale-woning-
bouwproject (het Hundertwasser-
haus aan de Kegelgasse) en nota
bene, gezien de principes van Hun
dertwasser, een afvalverbran
dingsoven het meest in het oog
springen.
Erfenis
Wie naar Wenen gaat ontkomt niet
aan een bezoek aan de gebouwen,
die de stad dat onmiskenbare ac
cent van romantiek en nostalgie
hebben gegeven, een erfenis uit
het verleden. Barokke bouwwer
ken als het werkelijk schitterende
Kunsthistorisch Museum of het
identieke, tegenover gelegen Na
tuurhistorisch Museum, het paleis
Schönbrunn, de Heldenplatz met
het Hofburggebouwencomplex (al
is de naam van die Platz wat onge
lukkig gezien het feit dat president
Kurt Waldheim er resideert) en ui
teraard de zeshonderd jaar oude
Stephansdom, het symbool van
hartje Wenen. Maar wie Wenen ook
eens van de andere kant wil zien
kan zich vervoegen bij het Statt-
werkstatt aan de Kolinggasse voor
een rondrit met een alternatieve
kijk op Wenen. Een grappig-cyni-
sche gids, die zijn socialistische
sympathieën nauwelijks weet te
verhullen, neemt je mee op een in
teressante trip langs Otto Wagner-
gebouwen, werkstukken van Hun
dertwasser, voetbalstadions, de
woning van Trotzki aan de Rodler-
gasse en het Karl Marx Hof, een ki
lometer lange blokkendoos uit de
jaren twintig en het symbool van
de korte periode (in 1934 namen de
fascisten de zaak over), waarin de
stad een socialistisch stadsbestuur
had.
Fiets
Wenen kan tegenwoordig ook op
de fiets verkend worden. Hoewel
voor Nederlandse begrippen nog
vrij beperkt wordt er een toene
mend aantal fietspaden aangelegd.
maar dat is nauwelijks de verdien
ste van de overheid. Die geeft
slechts geld uit voor autowegen.
Voor fietspaden moeten elke keer
sponsors worden gevonden, die
vervolgens hun naam met koeie-
letters op de betreffende paden
aanbrengen.
De belangrijkste winkelstraat van
Wenen is de Karntner Strasse, al is
de zeven kilometer lange Mariahil-
ferstrasse voor jongeren wellicht
aantrekkelijker. Virgin Megastore
bouwt er momenteel een van de
grootste cd-zaken van Europa.
Voor café of discobezoek kun je on
der meer terecht in het zogenoem
de Bermuda Dreieck, een van de
horeca vergeven buurt waar je de
weg (en je gezelschap) zoals de
naam al vermoedt makkelijk
kwijtraakt. Verwacht daar overi
gens geen al te eigentijdse muziek:
house-party's zijn in Wenen een
nog onbekend fenomeen. Toen we
een van onze gidsen daar naar
vroegen, antwoordde ze met een
frons op het voorhoofd: „House
party's? Willen jullie bij de mensen
thuis een feestje meemaken...?"
Maakt niet uit hoor. Bovendien, we
voelden ons het meest thuis in café
Hawelka aan de Dorotheengasse 6,
waar de 81-jarige Leopold Hawelka
nog immer zelf de biertjes rond
brengt. De oude baas verschafte
vroeger menige arme kunstenaar
voedsel en onderdak, in ruil voor
een kunstwerkje. Die hangen aan
de muur van het etablissement en
vertegenwoordigen inmiddels een
aardige waarde. Kunstenaars, stu
denten en andere (halve) intellec
tuelen bevolken dit gemoedelijke
bruine café, dat iedere jonge toe
rist verplicht in zijn programma
moet opnemen. Die zal zich er na
melijk beter thuis voelen dan in
een van de duizend koffiehuizen,
waar bovenmodale dames van an
tieke leeftijd zich tegoed doen aan
Apfelstrudel en hompen taart. En
daarmee het theatrale beeld van
het walsende Wenen nog een beet
je instandhouden.
Meer informatie is te verkrijgen bij
het Oostenrijks Toeristenburo
Stadshouderskade 2. Amsterdam,
tel. 020-6129682; Austrian Airlines.
Kerkstraat 44. Amsterdam. 020-
6742390; de VW Wenen. Obere Au-
gartenstrafie 40, A-1025 Wien, tel.
09-431211140 en de Jugendinfo
Wien. Dr. Karl Renner Ring/Bella-
ria Pasage. A-1010 Wien, tel. 09-
4315264637.
Persoonlijk
weer
HERMAN JANSEN
'Jakarta: 35 graden, onbewolkt'. Leuk, denk je
dan als je thuis in je bed ligt. Dan weten wij in
Holland ten minste dat de Indonesiërs zich
vandaag opnieuw niet dik hoeven aan te kleden.
Nuttige informatie tochHet weerbericht wordt
steeds uitgebreider, steeds internationaler. Maar
zou het juist niet wat dichter bij huis moeten? De
kans dat je een keer in Jakarta moet zijn is al niet
groot, en als je al gaat komt dat weerbericht toch
een dag te vroeg.
Nee, zo zou het moeten: het jaar 2000,
maandagochtend 6.55 uur. De wekker gaat, je
hoort geen regen tegen het zwaar geïsoleerde,
zwarte raam en de air-conditioned slaapkamer
voelt vertrouwd koel aan. Niets verraadt wat voor
weer het buiten is. Een klerenkast propvol dikke
wol en dun katoen en laarzen en sandalen wacht
geduldig bij de muur om te worden geopend door
een weifelende slaapkop. Textiel a la carte, maar
wat neem je? Op zo'n moment tover je je
superpersoonlijke weerbericht tevoorschijn. Je
duwt je floppy met je adres, je garderobe-
gegevens, je dagprogramma en je privacy-
inbreukcode in je huiscomputeren luistert naar
een stem die klinkt als die van je favoriete actrice
of acteur. Beelden en een print-out van het
gesproken woord begeleiden het geheel.
.Beste H.zegt de favoriete actrice. ..het wordt
vandaag een warme dag in jouw wijk. gemiddeld
25 graden, met om drie uur kans op regen in de
Kerkstraat tussen de huisnummers 23 en 97. Dus
trekje witte katoenen broek aan, met daarop dat
Hawaii-shirt datje voor je veertigste verjaardag
hebt gekregen. Neem ook een vlot jasje mee, want
om één uur moetje lunchen met een nieuwe klant.
Draag waterdichte schoenen, omdat je pas na
drieën via de Kerkstraat weer naar huis loopt. De
kinderen kunnen vanochtend rustig gaan
zwemmen in de grote vijver, maar laten ze zich
goed insmeren. Factor 6 is heden op z'n plaats,
vooral voor Beppie. Je partner kan beter in huis
blijven, want er staat geen wind en dan is het voor
haar te warm. Rood T-shirt, witte huisbroek en
blauwe slippers zijn voldoende. Met het oog op het
avondmaal stokbrood en knoflookboter,
spaghetti in tomatensaus en twee flessen rode
wijn tijdig omkleden in niet-besmettelijke
kleren of een schort aantrekken. In verband met
een opkomend griepje je hoest lelijk
vanavond om tien uur naar bed in een wollen
pyjama. Oh ja, morgen moetje inderdaad naar
Jakarta. Het is daar overmorgen 35 graden en
onbewolkt. Watje voor speciale kleren mee moet
nemen? Geen. Koop daar toch eens wat nieuws;
het kost een habbekrats en dan kun je je floppy
ook weer eens aanpassen aan de laatste mode.
Want zeg nou zelfje draagt bijna altijd hetzelfde,
weer of geen weer".
Wandelen in de bergen is populairder dan ooit.
I FOTO: ARCHIEF
Na de biking-, rafting-, climbing-
en vele andere rages die de Alpen
regio overspoelden, zou men er
vanuit hebben kunnen gaan dat de
klassieke wandeltochten geheel
uit de mode zijn. Maar niets is min
der waar: meer mensen dan ooit te-
voren lijken van plan in de vakan
tie de stappers aan te willen trek
ken. Het zal ook niemand verbazen
dat de wandelaars gemiddeld aan
zienlijk jonger zijn dan zo'n tien
jaar geleden. Het Tiroler Ötztal
komt op vele wegen tegemoet aan
de nieuwe wandelaars. Uitgebrei
de wandelroutes door het dal ver
binden plaatsen als Ötz. Sautens,
Umhausen en Langenfeld. Ook
plaatsen als Solden, Hochsölden,
Zwieselstein, Vent en Gurgl heb
ben een uitgebreid net aan wandel
wegen. Een tip zijn de wandeltoch
ten van het begin van het dal tot
aan het einde. Zestig kilometer he
melsbreed, maar te voet een flink
stukje langer. De informaties voor
berg- en daltrekkers zijn gratis
verkrijgbaar bij: Ötztal-Informa-
tion (V.V.V.), A-6433 Ötztal Tirol.
Nederland telt fietstochten voor alle rijwielen, zelfs
voor de antieke.
FOTO:ANP
Fietstochten gebundeld
Zo'n achtduizend fietstochten staan vermeld in het
zojuist verschenen Fiets Evenementen Program
ma (FEP) voor Nederland. Die tochten zijn bedoeld
voor zowel de recreatieve als de prestatieve fietsers
en worden door de bij de Nederlandse Toer Fiets
Unie aangesloten fietsclubs georganiseerd. Ook
kunnen 29 meerdaagse tochten worden gereden.
Het FEP is gerangschikt op datum, geeft informa
tie omtrent vertrekplaats, afstand, soort tocht en of
de route is uitgepijld. Gekozen kan worden uit vrij-
etijdstochten, vrije toertochten, sterritten, avond-
meerdaagsen, dagmeerdaagsen en andere ritten.
Op 8 juli begint in acht verschillende steden een
negendaagse 'fietstocht door Nederland en een
stukje België. Er zijn routes uitgezet van zo'n hon
derd kilometer per dag. De route voert langs steden
als Assen. Deventer of Zutphen, Eindhoven, Ant
werpen, Middelburg, Den Haag, Amsterdam en
Kampen of Zwolle. Elke avond wordt in een andere
stad doorgebracht. Meer informatie: Nederlands
Toer Fiets Unie, Postbus 326,3900 AH Veenendaal;
tel.:08385-21421.
Unieke beurs huis en tuin
Na het succes van de tweede Home Garden Fair
in het voorjaar 1991 met meer dan 15.000 bezoe
kers, wordt ook dit jaar een Home Garden Fair
georganiseerd. Op dinsdag 26, woensdag 27 en don
derdag (Hemelvaartsdag) 28 mei 1992, dagelijks
van 10.00 uur tot 21.00 uur. is het cultuur-histori
sche landgoed Kasteel Beeckestijn te Velsen-Zuid
het decor voor deze Fair, waarop interieurarchitec
ten, decorateurs, bloemisten, antiquairs, kwekers
van bijzondere planten, tuinarchitecten en beel
dende kunstenaars zich presenteren. De bezoekers
kunnen met hun vragen op groengebied terecht op
speciale tuinvragenspreekuren, waar gerenom
meerde tuinarchitecten aanwezig zullen zijn om
deze te beantwoorden. Verder is er een speciaal
Home and Garden restaurant, waar men kan lun
chen of dineren en wordt elke middag in het Home
and Garden restaurant een Afternoon Tea geser
veerd. Maar ook een broodje kaas en een bekertje
koffie behoren tot de mogelijkheden. De entree
prijzen voor deze expositie bedragen 12,50 voor
volwassenen en kinderen t/m 12 jaar 7,50 p.p..
