In Algerije is veel geld weg
Intifadah heeft nu ander gezichf
Oostduits milieu blijft nog jaren een duur probleem
Êctdóe Souro/nt
BUITENLAND
„VS rampzalig voorbeeld
wereldmilieuconferentie"
L
MAANDAG 18 MEI 199j
ALGIERS Waar is al
ons geld gebleven?, vra
gen de Algerijnse burgers
zich steeds luider af. Goe
de vraag, want financieel
staat het potentieel rijke
land er slecht voor.
De cijfers spreken voor zich. In
1988 bedroeg het gemiddelde
inkomen per hoofd van de be
volking nog 2360 gulden. In ja
nuari van dit jaar was dat ge
zakt tot minder dan 1700 gul
den. De schuldenlast van 26
miljard gulden drukt zo zwaar
dat de Algerijnse premier Gho-
zali eind vorig jaar zelf moest
besluiten de rente- en aflos
singsbetalingen te staken. Al
gerije verklaarde zichzelf daar
mee in feite failliet en het heeft
heel wat onderhandelingen ge
kost om de zaak weer in het
reine te brengen.
Bijna 70 procent van de olie- en
gasexporten, Algerije's voor
naamste deviezenbron, gaat op
aan de afbetaling van de natio
nale schuld. Wat daarna aan
harde valuta overblijft is nau
welijks voldoende om in het
buitenland het eten te kopen
dat de Algerijnen nodig heb
ben om te overleven. Welis
waar staan de kredietkranen
nu weer open Italië heeft
Algerije bijvoorbeeld een gi
gantisch krediet van 7,2 mil
jard gulden verstrekt - maar
de problemen blijven bestaan.
Zij zijn hoogstens naar de toe
komst verschoven en dat is
geen verblijdende ontwikke
ling.
Wat Algerije draaiende houdt
is het 'zwarte economische cir
cuit', dat voor een belangrijk
deel gefinancierd wordt door
overmakingen van de ruim 1
miljoen Algerijnse gastarbei
ders in Europa. „Werken kun
nen wij wel degelijk, kijk maar
naar onze landgenoten aan de
overkant van de Middellandse
Zee", zeggen de Algerijnen
zelf. „Het is de regering die
ons het werken hier onmoge
lijk maakt. Potentieel zijn we
een heel rijk land, maar die po
tentie is nooit benut. Wij zijn
jarenlang bestuurd door een
stelletje dieven en we willen
nu graag precies weten hoe dat
zit".
Goed leven
Want dat er in Algerije geld is,
daarover bestaat bij niemand
enige twijfel. In de luxe woon
wijk Hydra, tegen de bergen
boven de baai van Algiers, zijn
de grondprijzen inmiddels ge
stegen tot boven de 1000 gul
den per vierkante meter. De
garages en parkeerplaatsen
staan er vol met luxe Merce-
dessen en BMW's. Er is geen
huis of het is voorzien van een
dure paraboolantenne, zodat
de bewoners zich 's avonds zor
geloos kunnen ontspannen
met het bekijken van het Euro
pese televisie-aanbod. In de
winkels hangt dure kleding, de
supermarkten zijn uitbundig
voorzien: in Hydra is het leven
bepaald niet slecht. Stukken
beter in ieder geval dan in de
arme volkswijken, waar soms
tien mensen een kamer
moeten delen en bij toerbeurt
wordt geslapen omdat er geen
ruimte is.
De voorzitter van de regerende
staatsraad, Mohammed Boudi-
af beloofde bij zijn aantreden.
3 januari van dit jaar, de nodi
ge klaarheid in dit soort zaken
te scheppen. Dat dreigt een
zeer omvangrijke operatie te
worden. Want dat er aan de top
van de Algerijnse maatsschap-
pij nogal wat corruptie heerst,
daar is iedere Algerijn van
overtuigd. Het inmiddels ver
boden verklaarde Front voor
het Islamitische Heil (FIS), dat
in januari van dit jaar de parle
mentsverkiezingen dreigde te
winnen, had een deel van zijn
populariteit zeker te danken
aan zijn belofte zo'n onderzoek
naar corruptie te zullen gaan
uitvoeren. Vandaar dat de ge
loofwaardigheid van het nieu
we bewind nauw samenhangt
met een dergelijk onderzoek:
het boven water brengen van
de corruptie verschaft het
bewind een legitimiteit die het
verder niet echt heeft.
Terugkrabbelen
Inmiddels lijkt Mohammed
Boudiaf, die zelf 28 jaar lang in
Frankrijk en Marokko in bal
lingschap leefde en dus abso
luut schone handen heeft, ech
ter weer wat terug te krabbe
len. Volgens hem mag het on
derzoek naar corruptie niet
uitdraaien op een heksenjacht
en ook niet op een politieke af
rekening, waarin iedereen ie
dereen beschuldigt.
Dat laatste is niet zo moeilijk.
De Algerijnse politiek is er
sinds de onafhankelijkheid in
1962 een geweest van 'cliënte-
lisme', waarbij politieke loyali
teit werd beloond met allerlei
materiële gunsten. In zo'n sy
steem heeft op een gegeven
moment praktisch iedereen
boter op het hoofd. Boudiaf wil
nu eerst echte bewijzen zien,
voordat de grote corruptie-pro-
cessen kunnen beginnen. Zo
heeft de in Londen verblijven
de Algerijnse ex-premier Ibra-
himi gezegd dat er maar liefst
25 miljard dollar, een bedrag
ongeveer gelijk aan de hele
staatsschuld, zou zijn zoekge
raakt. Naast medewerkers en
familieleden van de in januari
afgetreden president Chadli
Benjedid, waaronder de voor
malige stafschef van het leger,
worden aan de tand gevoeld.
De oud-president zelf wordt
binnenkort verhoord, en-de Al
gerijnse procureur-generaal
heeft het onderzoek gelast
naar grootscheepse malversa
ties bij de nationale Kamer van
Koophandel. Politieke tegen
standers van premier Chozali
zijn bezig met een fluistercam
pagne, waarin ze suggereren
dat de premier zelf, ooit de di
recteur van de staatsoliemaat
schappij Sonatrach en een tijd
lang minister van financiën,
meer van de zaak weet dan dat
hij doet voorkomen. Chozali op
zijn beurt beschuldigt de Alge
rijnse pers ervan een laster
campagne te voeren met als
doel het vertrouwen in het
nieuwe bewind te ondermij
nen. Volgens Chozali is de
fluistercampagne op touw ge
zet door zijn voorganger, ex-
premier Mouloud Hamrouche,
die op zijn beurt luidkeels be
weerde dat de premier aan ver
gevorderde paranoia lijdt.
De deksel van de beerput gaat
elke dag knarsend een stukje
verder open", aldus een Alge
rijnse journalist. „Laten we ho
pen dat Mohammed Boudiaf
weet te voorkomen dat die
deksel niet met een klap weer
dichtvalt. Het beste wat we
kunnen doen is hem daarbij
veel succes toewensen".
WASHINGTON - In het
midden van de vorige
eeuw strekte zich schier
eindeloos een uniek oer
woud uit over het noord
westen van de Verenigde
Staten. De Europese pio
niers konden dagen ach
tereen in volle vaart met
hun houten wagens door
de bossen racen.
Vandaag de dag is er niet veel
meer over van het oerwoud ten
westen en oosten van de Cas
cade bergrug, die van noorde
lijk Californië door Oregon
naar de staat Washington loopt
over een afstand van bijna dui
zend kilometer. Honderden
miljoenen hectaren bos zijn
gekapt en hebben de vorm ge
kregen van deuren en raamko
zijnen. Het noordwesten van
Amerika heeft nu een desta-
streuze aanblik. Het is over
dekt met jong naaldhout, door
kliefd met sporen van vracht
wagens en bekaaid met enor
me kale plekken waar onlangs
is geoogst en herplant. En wat
er nog over is van het oerbos
(dat pal langs de westkust
overgaat in - wat er nog over is
van - de fameuze red woods),
dat moet volgens het kabinet-
Bush nu eveneens goeddeels
ten prooi kunnen vallen aan de
kettingzaag.
Deze week heeft de Ameri
kaanse regering beslist dat, ter
behoud van banen in de hou
tindustrie in het noordwesten,
nog eens een miljoen hectaren
mag worden 'opgeruimd'. De
ministers van Binnenlandse
Zaken, Manuel Lujan, en van
Landbouw, Edward Madigan,
maken daartoe gebruik van
een juridische ontspappings-
mogelijkheid in de milieuwet
die het bos beschermt. Ameri
kaanse wildernisgebieden die
buiten de onaantastbare 'na
tional parks' liggen, worden
niet rechtstreeks maar indirect
beschermd door de wet op de
bedreigde diersoorten. In het
restant van het noordwestelijk
oerwoud leeft de 'noordelijke
gevlekte uil', een vogel die ner
gens anders ter wereld voor
komt en die dreigt uit te ster
ven als het oerwoud nog ver
der wordt aangetast. De Ameri
kaanse milieubeweging had
tot dusverre met succes het be
houd van de uil aangepakt om
het oerwoud verboden gebied
voor de houtwinning verklaard
te krijgen.
De zogeheten 'northern spot
ted owl' is in de loop der jaren
het dier geworden dat nu bij
uitstek symbool is voor de
strijd in de VS tussen milieu
behoud en economische ont
wikkeling. En in het noord
westen is voor de ongeveer
100.000 mensen die recht
streeks in de houtsector wer
ken, de gevlekte uil het meest
gehate schepsel in hun omge
ving. Meer dan 30.000 arbei
ders zouden in de komende ja
ren hun inkomen verliezen als
het nu door de regering aange
wezen gebied taboe zou blijven
voor menselijke exploitatie. Er
hebben in het gebied al regel
matig letterlijke vuistgevech
ten plaatsgehad tussen arbei
ders en milieului.
De kabinetsleden die volgens
de wet op de bedreigde dier
soorten de mogelijkheid heb
ben om bepaalde dieren (die
economische belangen in de
weg staan) van bescherming
uit te zonderen, worden in de
VS wel spottend de 'God
Squad' genoemd, omdat zij be
slissen voor welke levensvor
men wel en geen plaats is in de
schepping. De kans lijkt groot
dat het Congres in Washing
ton, ondanks het wettelijke al
leenrecht terzake van het kabi
net, alles in het werk gaat stel
len om het regeringsbesluit
ongedaan te maken. En mi-
De Verenigde Staten gaan tijdens de milieuconferentie in Brazilië een
beroep doen op de Derde Wereld-landen om de regenwouden te
FOTO: AFP
voor gezag kan Bush nog spre
ken? Hij wordt weggehoond.
De bewuste moord op de ge
vlekte uil, draagt zo extra sterk
bij tot de moord op het het hele
wereldmilieu. We geven een
rampzalig voorbeeld", aldus
Ralph Sparks van Oregons be-
langrijste natuurbescher
mingsorganisatie. De Ameri
kaanse regering was er de af
gelopen dagen in vooronder
handelingen al in geslaagd een
'dreigend' internationaal ak
koord in Rio over strikte maat
regelen tegen lozingen in de
atmosfeer af te zwakken tot
wat nu een onverplichtende in
tentie-verklaring zal worden.
lieugroepen hebben een agres
sieve campagne in 's lands
rechtzalen beloofd om hetzelf
de te bereiken.
Maar hoe de uiteindelijke uit
komst van het conflict ook zal
zijn, voor veel milieubezorgde
Amerikanen is één van de zwa
re consequenties nu al de nog
verder aangetaste geloofwaar
digheid van de VS als presi
dent Bush (die zichzelf ooit 'de
milieupresident' noemde) over
twee weken naar de wereldmi
lieuconferentie in Rio de Ja
neiro gaat. „Amerika gaat er
daar bij Derde-Wereldlanden
op aandringen het tropisch re
genwoud te ontzien. Met wat
De intifadah begon als een massale stenengooierij naar de Israëlische bezettingtroepen, maar werd een intensief machtsspel tussenl,
raëli's en de Palestijnen.
FOlf
TEL AVIV Een van de
interessante verschijnse
len in het Midden-Oosten
is lugubere grapjes ma
ken over je eigen benarde
situatie. Een soort
schaamte ongetwijfeld,
iets van zelfbescherming,
en ook een beetje zelfont
kenning.
Zo noemen de Palestijnen in
de door Israël bezette gebie
den hun onafhankelijkheids
strijd, de intifadah, tegenwoor
dig spottend 'intifawda'. Faw-
da betekent in het Arabisch
chaos. En door die ene 'w' aan
hun Intifadah toe te voegen,
geven ze hun wanhopige ver
warring aan over de toekomst
van hun meer dan vier jaar ge
leden begonnen strijd tegen de
Israëlische bezetting.
Begin december 1987 brak de
Palestijnse opstand uit in de
Gaza-strook en op de Westelij
ke Jordaanoever. Een opstand
tegen of, als we het woord
intifadah precies vertalen, een
'van zich afschudden van' -
de Israëlische bezetting, die
met de Zesdaagse Oorlog van
196? begon. Die intifadah, aan
vankelijk een massale stenen
gooierij naar de Israëlische be
zettingtroepen, werd een in
tensief machtsspel tussen de
Israëli's en de Palestijnen.
Terwijl de Israëliërs militaire
en economische maatregelen
namen, die hen het leven nog
moeilijker maakten dan voor
heen, probeerden de Palestij
nen zoveel mogelijk hun lot in
eigen handen te nemen. Ze
gingen bijvoorbeeld Israëli
sche produkten boycotten. Ze
besloten ook tot winkelstakin
gen.
Boemerang
Maar langzamerhand moesten
de Palestijnen erkennen, dat
hun zelf opgelegde ontberin
gen als een boemerang op hen
zelf terugkaatsten. Palestijnse
arbeiders, die hadden gewei
gerd nog langer in Israëlische
bedrijven te werken, raakten
door hun spaargeld heen. De
zelf gemaakte Palestijnse siga
retten bleken minder lekker te
zijn dan de Israëlische. En de
winkelsluitingen bezorgden
niet alleen de klanten last.
maar dwongen uiteindelijk
zelfs sommige winkeliers zeil
hun op verlies draaiende zaak
jes te sluiten.
Er ontstond dus een soort inti-
fadah-moeheid, niet op zijn
minst aangewakkerd door de
belabberde economische situa
tie in bezet gebied en het op
vallende gebrek aan Financiële
steun vanuit de Arabische we
reld. „Wij snakken naar een
beetje normaal leven", merkte
een Palestijn in Ramallah op
de Westelijke Jordaanoever,
wanhopig op.
Niet, dat hij twijfels kreeg over
de opstand tegen de Israëli
sche bezetters, maar omdatje
toch niet altijd stenen kunt
blijven gooien", zoals hij zei.
„En bovendien", vond hij, „het
wordt toch tijd dat mijn kinde
ren ook eens weten, wat een
speeltuin is?"
Aan de stenenregen kwam dus
min of meer een einde en kort
geleden heeft het ondergrond
se Palestijnse leiderschap in
bezet gebied ook besloten, dat
de winkels in het vervolg ge
woon open mogen blijven. In
Oost-Jeruzalem zijn zelfs bord
jes op de winkels te zien, die de
klanten opgelucht vertellen:
„Open tot middernacht".
De intifadah op een lager pitje
dus? Geenszins! Wanneer we
naar de cijfers kijken die hét
Israëlische leger verschaft.
Daaruit blijkt bijvoorbeeld, dat
het aantal gewapende aansla
gen van de kant van de Pales
tijnen in bezet gebied van 1987
tot en met 1991 van 100 tot bij
na 450 incidenten per jaar is
opgelopen. In de afgelopen
maand tot bijna 30. „De intifa
dah heeft een ander gezicht ge
kregen", zegt legerwoordvoer-
der Moshe Vogel in Jeruzalem.
„De grote meerderheid van de
bevolking vertoont weliswaar
intifadah-moeheid, maar de
extremen worden extremer.
En gewelddadiger".
En waarom die trend? Omdat
de nog steeds aanhoudende
impasse in het vredesproces in
de handen speelt van de groe
peringen, die zich vanaf het
begin van het vredesproces in
het Midden-Oosten tegen on
derhandelingen met de Israë
liërs hebben verzet.
Harnas, de Fundamentalis
tisch Islamitische Verzetsbe
weging bijvoorbeeld, het De
mocratische Front voor de Be
vrijding van Palestina en het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina vinden namelijk
dat Israël weer plaats moet ma
ken voor het verloren vader
land en dat er met de Israëliërs
dus helemaal niet gepraat
moet worden.
Hun aanhang in de bezette ge
bieden groeit, naarmate de
desillusie over het vredespro
ces toeneemt en de militaire
maatregelen van de Israëli
sche bezetters verscherpen.
Kortgeleden bleek dat 1
meer uit de overwinniil
de Hamas-kandidaten f
kiezingen, die gehoudel
den onder de zevenha
werknemers van hetï
stijnse al-Mokassed-zf
huis in Oost-Jeruzalem. 1
Ook in de verkiezingen
Kamers van Koophanf
Hebron en Ramallah
de Palestijnse nationf
het van Harnas verlieze||
derlagen, die zonderm<T
kenend zijn voor de erif
de aanhang van de pnr
sche PLO-lijn.
Niet voor niets staan f
Hoesseini en Hanan Af
twee topfiguren die if
ken zijn bij de Palestijip
derhandelingen met der
li's en algemeen bekendk
spreekbuis van de PLOF
zet gebied - aan steedr
kritiek bloot van hunl
mensen. Niet voor
moeten ze tegenwoordig
beschermd worden dor
wachten, die niet alleenr
moeten zijn op de haat v'
treme Israëli's, maar <r
die van extreme Palestiji
Yassir Arafats PLO eraa
mee ook de overgrote F
derheid van de Palestijf
bezet gebied hebben dr
slist reden tot ongerusthr'
En tot verwarring. War
vuur van de intifadahF.
dend houden en toch dl
cessies op kunnen bif
voor de onderhandeling^
de Israëli's, is reden totlf
chaos. Zeker, als de Isir'
dan ook nog van die chr
bruik maken door, zoalsj
woordvoerder Moshe ViL
een uiting van ijdele hf1
zeggen: „Over een jaad
van die intifadah weinilj
over".
Staking Bangladesh mondt uit in geweld
DHAKA - In de Bengalese hoofdstad Dhaka is het vandaag tij
dens een algemene staking tot ongeregeldheden gekomen tus
sen honderden activisten van de oppositie en de politie. Volgens
ooggetuigen braken de gewelddaden uit toen aanhangers van de
staking, die de doodstraf eisten voor een islamitische fundamen
talist, bussen aanvielen die onder zware politiebewaking hun rit
ten maakten.
Passagiers stroomden de bussen uit en zochten dekking. Ver-
scheidenen werden getroffen door stenen, aldus een ooggetuige.
De politie voerde charges uit met de wapenstok.
De staking bracht het openbare leven in Dhaka vrijwel tot staan.
De meeste winkels bleven dicht, studenten bleven thuis van col
lege en in de kantoren van de overheid kwamen maar weinig
werknemers opdagen. Slechts enkele auto's en de gemeentebus
sen waagden zich op straat waar veel betogers op de been waren
die de dood eisten van Golam Azam.
BONN 'Voorzichtig, drink
water'. Cynischer kan het
haast niet, maar helaas is het
in de voormalige DDR geen
overbodige waarschuwing.
Naast de zichtbare lucht- en
bodemverontreiniging in het
meer dan veertig jaar milieu
technisch verwaarloosde oos
telijk Duitsland is ook de kwa
liteit van het drinkwater een
grote zorg voor de landelijke,
de regionale en plaatselijke
overheden. Een jaar geleden
nog dronk zestig procent van
de Oostduitsers water dat naar
EG-maatstaven helemaal niet
uit de kraan had mogen ko
men: zwaar verontreinigd,
ronduit gevaarlijk voor de ge
zondheid. Omdat de Oostduit-
se autoriteiten en technici dat
ook wel wisten, konden ouders
van baby's en jonge kinderen
op staatskosten mineraalwater
in flessen aanschaffen.
Westelijke wetenschappers en
bestuurders zijn er al langer
achter dat hun collega's in het
oosten niet achterlijk waren.
Ze beseften heel goed dat er
met het milieu en de volksge
zondheid geknoeid werd, maar
ze zagen geen weg om die 'dui
velskringloop' te doorbreken.
Als meer aandacht aan het mi
lieu geschonken werd, ging
dat ten koste van de produktie
en arbeidsplaatsen. Werd daar
entegen keurig volgens het
rooster van de heersende plan
economie gewerkt, dan moest
het milieu wel aangetast wor
den.
Duitsland, dat er met reden
trots op is in de wereld mee
voorop te lopen als het om mi-
lieubeschermende maatrege
len gaat, ziet zich sinds de
Duitse hereniging van die
voortrekkersplaats verdron
gen. De milieu-omstandighe
den in de nieuwe deelstaten
hebben het totale Duitse beeld
hoogst'ongunstig beïnvloed en
doen dat nog. Zelfs de meest
optimistische experts schatten
dat het zeker vijf tot tien jaar
zal duren alvorens de Oost-
duitse milieuverontreiniging
is teruggedrongen tot het
Westduitse niveau.
En dat het nóg meer tijd en
vele miljarden zal gaan kosten
om niet alleen de bestaande in
dustrieën milieu-acceptabel te
maken, maar ook om de
schoonmaak van bodem en
water te voltooien.
Oppervlakte- en grondwater,
rivieren en meren zijn dermate
sterk vervuild, dat het eigen
lijk niet meer dan onverrftijde-
lijk was dat veel waterleiding
bedrijven een hoogst bedenke
lijk produkt afleveren. In de
somberste prognoses zal het
nog 25 jaar duren alvorens ie
dere Oostduitser onbekom
merd leidingwater zal kunnen
drinken. In dat scenario zijn
dan ook inbegrepen de om
vangrijke herstelwerkzaamhe
den van de huidige deplorabe
le waterleidingen: slecht on
derhouden, van belabberde
kwaliteit, waardoor gemiddeld
30 procent van het water in het
leidingennet weglekt.
De milieuverontreiniging in
oostelijk Duitsland is veelom
vattend en veelsoortig, maar
de bruinkool is met de chemi
sche industrie een van de
grootste zondaren. Niet alleen
vreet de kolossale dagbouw
enorme gebieden weg en ver
anderen daardoor hele land
schappen. Maar om de bruin
koolwinning gladjes te kun
nen laten verlopen moeten
miljarden kubieke meters
grondwater worden opge
pompt. Uitgegraven en verla
ten groeven worden vaak on
gecontroleerd als vuilstort
plaatsen gebruikt en de bruin
kool zelf zorgt bij verbruik
voor angstaanjagende lucht
verontreiniging. Er ligt nog ze
ker voor veertig jaar gemakke
lijk te ontginnen bruinkool te
wachten. Het is een energie
voorziener die ook volgens de
concepten van minister Mölle-
mann van economische zaken
niet van vandaag op morgen
kan en zal worden afgebouwd.
Het zuidoostelijk deel van
Oostduitsland ligt in de zoge
naamde 'zwarte driehoek': het
grensoverschrijdende indus
triegebied van de voormalige
DDR, Polen en Tsjechoslowa-
kije. Het is, volgebouwd als het
is met alle mogelijke zware en
chemische industrieën, een
gebied waar de lucht- en
bodemverontreiniging een
bloedstollende omvang heeft
aangenomen. Opiniepeilingen
hebben aangetoond dat de
helft van de Westduitsers ver
goelijkend meent dat het met
het Oostduitse milieu goed tot
heel goed gesteld is. Een me
ning die de Oostduitsers zelf
niet delen. Die kijken met be
wondering en afgunst naar het
'schone' West-Duitsland. Is de
Duitse hereniging met alles
wat daarbij komt kijken voor
oost en west het belangrijkste
hedendaagse probleem, het
milieu en de verbetering daar
van komen in Oost-Duitsland
niet meteen op de tweede
plaats, zoalfc in de oude Bonds
republiek. Materiële welvaart
bijvoorbeeld telt in het oosten
van de Bondsrepubliek nog al
tijd zwaarder dan het welzijn
in een milieuvriendelijke om
geving m'aar dan zonder baan.
Voor de omvangrijke bodem
verontreiniging zijn verschil
lende oorzaken aan te wijzen.
De onbeperkte en indrukwek
kende bemesting uit de staats
boerderijen bijvoorbeeld en de
Sovjetrussische militaire een
heden die zich veertig jaar
lang nooit om het milieu be
kommerd hebben. Maar ook
de gigantische vuilstortplaat
sen hebben een sterk veront
reinigend gevolg gehad, met
name op de grondwaterstand.
De Duitse hereniging heeft
daarin tot nu toe weinig veran
dering gebracht. Nog altijd
blijkt Oost-Duitsland de vuil
nisbak voor het welvarende
westen, Nederland inbegrepen
dat nog altijd tientallen tonnen
vuil per jaar naar Oost-Duits
land transporteert. De stort-
prijzen zijn intussen opgetrok
ken, maar dat remt de stroom
afval nauwelijks af. Meer dan 5
miljoen ton per jaar van west
naar oost, heeft Greenpeace
onlangs becijferd. Het blijft
goedkoop om de rotzooi op
Oostduitse stortplaatsen te
gooien, om van de illegale stor-
ters maar niet te spreken.
De Duitse regering heeft ter
stond na de hereniging een
omvangrijk plan opgesteld om
de veelsoortige milieuveront
reiniging in het oosten aan te
pakken. Drinkwaterverbete
ring, een smog-waarschu-
wingssysteem, het stopleggen
van gezondheidsgevaarlijke
bedrijven, betere afvalverwer
king zonder dat schadelijke
stoffen vrijkomen en bodem-
zuiveringsprojekten staan bo
venaan de lijst van spoedmaat
regelen. Vaak blijkt vervan
ging van installaties en bedrij
ven de enige keus omdat sane
ring vaak ingewikkelder en
nauwelijks goedkoper is.
Bonn beseft terdege dat een
grondige aanpak van het pro
bleem een kwestie van lange
adem.
Keizer Wilhelm I terug in Koblenz
Het beeld van de Duitse keizer Wilhelm I is weer terug op z
plaats: de 'Deutsches Eek' in Koblenz tussen de Rijn en de M
Afgelopen vrijdag werd het beeld in de haven van Düsseldt]
scheept. Op de achtergrond de televisie-toren van Koblenz.
