Cao supermarkten gaat
consument geld kosten
Transavia gaat
meer vanuit
regio vliegen
;j|inst
IV met
vart
nhoog
ECONOMIE
Osram is serieuze concurrent van Philips
Posterijen in EG-lidstaten moeten concurrentie dulden
Stichting 'Kleinnood'
wil bekender worden
dóeSoivuwit
iitleg
'loofs
>r te
inte
chaiicl
iflict dreigt over
baggerbedrijf
DONDERDAG 14 MEI 1992
JHT - Er dreigt een cao-conflict
staan tusssen de werkgevers en de
in het baggerbedrijf (3.000
jmers). De bonden eisen invloed
herverzekering van loonbetaling
eerste ziekteweken. De werkge-
georganiseerd in de Vereniging
ale Baggerbedrijf (VGB), doppen
pontjes op dat gebied liever zelf.
kabinetsvoornemens doorgaan,
werkgevers vanaf 1 januari 1993
de doorbetaling van het loon ge-
de eerste drie of zes weken (af-
3 tei dijk van de grootte van het bedrijf)
lelijk |e ziekte van een werknemer. Nu
sgela ngen werknemers ook in de eerste
een ziektewet-uitkering. Ook
e vut zijn problemen.
ar w jnden
w iei-1
do
he Dr
inde ide
Oudere werknemer krijgt vaak
geen aangepast takenpakket
DEN HAAG Zeven van de tien bedrijven ziet geen
kans oudere werknemers (vanaf 55 jaar) een aangepast
takenpakket te geven of heeft daar nooit bij stil ge
staan. Dat blijkt uit een onderzoek door de Loontechni-
sche dienst van het ministerie van sociale zaken onder
1433 bedijven waarvan er 760 daadwerkelijk 55-plus-
sers in dienst had. In bijna acht van de tien bedrijven
met ploegendiensten of onregelmatige diensten wor
den 55-plussers daarbij niet ontzien. Ook bij andere fa
ciliteiten voor oudere werknemers, zoals seniorenda
gen en vrijwillige arbeidstijdverkorting, blijkt dat het
met name grotere bedrijven zijn en bedrijven die onder
een cao vallen die wel iets regelen voor hun oudere per
soneelsleden. In de bouw, de industrie en het wegver
voer met relatief veel lichamelijk zwaar werk worden in
achtereenvolgens 25,12 en 18 procent van de bedrijven
oudere werknemers fysiek ontzien.
Waarschuwingsstaking
in Duitse metaal
HAMBURG - De Duitse vak
bond IG Metall heeft zijn waar
schuwingsstakingen in de me
taalsector gisteren in vrijwel
het hele land voortgezet. Al
leen al in de deelstaten Ham
burg, Schleswig-Holstein en
Niedersachsen legden 40.000
werknemers kortstondig het
werk neer. IG Metall stelde de
werkgevers dinsdag een nieu
we ultimatum. Indien de werk
gevers niet deze week met een
nieuw voorstel komen, begint
de bond op 25 mei aan een sta
king. IG Metall is met vier mil
joen leden de grootste vak
bond van Europa.
Idoor
PEET VOGELS
MÜNCHEN - Osram gaat de
concurrentie met Philips vol
vertrouwen aan. De lampenfa
brikant, een dochter van het
Siemens concern, verwacht de
komende jaren een sterke
groei. Vooral de nieuwe spaar
lampen en halogeenlampen
zullen daaraan bijdragen. In
Nederland heeft Osram inmid
dels een marktaandeel van 20
procent en dat zal de komende
jaren blijven groeien. De direc
teur van de Nederlandse Os
ram vestiging Bruines, voor
ziet een harde strijd. „Philips
is de grootste en zal dat blij
ven, maar ze zullen zeker
marktaandeel verliezen". Os
ram verwacht vooral goed te
scoren met de nieuwe spaar
lampen. „Technologisch ge
zien liggen we twee jaar voor
op Philips. Die voorsprong
gaan we zo sterk mogelijk uit
buiten", aldus Bruines. Het
succes van de spaarlampen
heeft Osram zelf verbaasd. „De
lampen zijn niet aan te slepen.
De acties met de energiebe
drijven (waarbij de klant de
spaarlampen tegen geredu
ceerd tarief kan kopen) zijn
een enorm succes. Bij die actie
werken we overigens samen
met Philips". Het grote succes
heeft voor de consument nog
financiële consequenties. Door
de grote vraag is de produktie-
capaciteit volstrekt ontoerei
kend. Dat betekent dat de prijs
maar mondjesmaat omlaag
gaat. „We hebben onderzoek
gedaan waaruit blijkt dat de
consument massaal op spaar
lampen overstapt bij een prijs
van 19 gulden. Daar blijven we
de komende jaren dus boven
zitten, want aan de vraag kun
nen we toch niet voldoen". De
groei van Osram zal vooral
door Philips gevoeld worden.
Philips is de sterkste partij op
de markt voor traditionele
gloeilampen en tl-buizen. In
die markt zit echter nauwelijks
groei. De klappers worden ge
maakt met halogeenlampen en
nieuwe kleine tl-buisjes. Op
die markt is Osram veel beter
vertegenwoordigd dan Philips.
„Osram blijft de komende ja
ren honderden miljoenen in
vesteren in nieuwe technolo
gie. Daarmee kunnen we onze
voorsprong vasthouden. We
gaan uit van een groei van ons
marktaandeel in de lampen-
markt van 1,5 procent per jaar.
Waarschijnlijk zullen we wel
harder groeien, maar door de
economisch onzekere omstan
digheden blijven we voorzich
tig in onze schattingen".
j
19»
op
^fjCHT De concern
van SHV Holding is
jaar met bijna een
gestegen van
,8 miljoen tot 508,4
verten, terwijl de omzet
15,7 miljard naar bij-
milJarcl ging- Dat
uit het jaarverslag
991 van de handel in
grondstoffen,
praljngsmiddelen en con-
"ijsi tiegoederen.
prtreffelijke" resultaten
afgelopen jaar maken
ee i etie voorzichtig met het
•har >ken van verwachtingen
rdec 992. maar zij hoopt op
de Vr0ed" resultaat. De ex-
•t Be itrategie wordt dit jaar
h ezet met kapitaalsuitga-
i boven het miljard gul-
n orig jaar 963 miljoen)
Fi liquiditeit - eind 1991
ndai liljard - zal hoog worden
3s n |en.
andf iloeibaar-gasactiviteiten
e ap HV strekken zich uit
h iiropa. Marokko en Tur-
'izof aarbij een flink deel van
iltaten, vooral in Euro
toen dt behaald uit verwar-
l .Eén a twee weken lich-
met wind doet wonde-
het winstniveau van
rijven", wordt in het
opgemerkt.
?koi
■er:
De consument moet er rekening mee houden dat de boodschappen de komende tijd naar schatting een half procent duurder zullen worden.
FOTO:PR
tieke gebeurtenissen in
Europa hebben een
;bied geopend dat
om durf en aanpak".
ost-Duitsland, Polen,
jslowakije en Hongarije
bezig met de verdere
van organisaties en
in. SHV is bereid daar te
n in goederen en
Hetzelfde geldt voor
en Turkije,
erenigde Staten is spra-
een recessie. Het SHV-
tbedrijf The David J. Jo-
Company ondervindt
e weerslag van, maar
rig jaar toch een kleine
boeken. Begin dit jaar
)HV overeenstemming
over het aangaan van
ezamenlijke onderne-
met de Duitse kolen-
Iheinbraun.
lansie van Otto Reichelt
17 keisin Berlijn) heeft ge-
het besluit in een aan-
n 600 miljoen mark in
nkelbedrijf te investe-
to Reichelt is net vóór
ld van het jaar op de
jelntroduceerd met dë
van nieuwe aandelen,
rengst van 191 miljoen
geheel aan Otto Rei-
goede gekomen. Het
van SHV verwaterde
emissie tot 60 procent.
jaarwinst CSM
iebi procent hoger
=g»
Jjjj ERDAM - Het voe-
UTRECHT - De super
markten zullen de loon
stijging niet helemaal
kunnen opvangen door
kostenbesparende maat
regelen. De consument zal
er dan ook rekening mee
moeten houden dat de
prijzen van de dagelijkse
boodschappen de komen
de tijd extra zullen stijgen
met naar schatting een
half procent.
Dit is het gevolg van het cao
akkoord dat eerder deze week
werd gesloten en dat voorziet
in een loonstijging van 10 pro
cent in de komende twee jaar.
Dat zei directeur Roos van het
Centraal Bureau Levensmid
delenhandel (CBL) gisteren,
toen hij tijdens de ROKA-Vak-
beurs in Utrecht de uitkom
sten bekend maakte van het
jaarlijkse consumenten-onder
zoek.
De klanten geven de super
markten net als vorig jaar het
rapportcijfer 7,7. Wel zijn ze in
middels verzot geworden op
„aantrekkelijke aanbiedin
gen". Roos schrijft dat toe aan
de lastenverzwaringen van de
overheid, waardoor de consu
ment minder te besteden
heeft.
Openingstijden
Volgend jaar mogen de win
kels door een nieuwe winkels-
luitingstijdenwet tot half ze-
SCHIPHOL Transavia
Airlines gaat in de toe
komst meer vakantiegan
gers direct vanaf de regio
nale vliegvelden Eelde,
Twente, Eindhoven en
Maastricht naar hun be
stemmingen brengen. De
luchtvaartmaatschappij
vliegt al regelmatig vanaf
de regionale velden, maar
bespeurt een toenemende
interesse.
Dat heeft president directeur
Peter Legro gisteren op Schip
hol gezegd tijdens een toelich
ting op het jaarverslag over
1991. De uiteindelijke keuze
voor regionale luchthavens zal
overigens geheel door de reis
organisaties en passagiers
moeten worden gemaakt.
Transavia doet het zelf liever
niet, omdat vliegen vanuit de
provincies duurder is dan van
af Schiphol. „Natuurlijk'zullen
we het doen, maar het kost ons
extra geld om met een leeg toe
stel vanaf Schiphol naar de re
gio te vliegen om passagiers op
te halen en weg te brengen.
Hetzelfde geldt bij terugkeer",
aldus Legro. Hij zegt dat
vluchten vanuit de regio daar
om enkele guldens per passa
gier duurder moeten worden.
ven 's avonds open zijn. Van de
consumenten zegt bijna een
kwart graag tussen zes en ne
gen uur 's avonds één of meer
keren per week boodschappen
te willen doen. Bij de jonge
huishoudens is dat zelfs de
helft. Vooral jongeren zonder
kinderen in de grote steden
willen dat.
Uit h^t onderzoek komt ook
naar voren dat 23 procent geen
post wil ontvangen van de su
permarkt waar ze klant zijn.
Zeker in de Randstad wil men
niet graag opgenomen worden
in een databank van de super
markt. Deze consumenten
hechten aan hun privacy. Voor
42 procent van de consumen
ten maakt het niet uit, terwijl
35 procent het wel prettig
vindt om geïnformeerd te wor-
De vliegtickets van Transavia
zullen de komende maanden
toch al enkele tientjes per stuk
duurder worden om enkele
kosten te dekken. Ook vorig
jaar heeft Transavia de tarie
ven verhoogd, wat mede de
oorzaak is geweest van de om
zetstijging van 309 naar 354
miljoen in 1991.
De maatschappij wil voorko
men dat de loonkosten dit jaar
die van vorig jaar overtreffen.
Om de positie tegenover met
name buitenlandse concurren
ten te behouden, moeten de
loonkosten minimaal op het
huidige niveau blijven of zelfs
dalen. De loonkosten bedroe
gen vorig jaar bij Transavia 22
procent van de totale bedrijf
slasten. Dat is niet overdreven
laag, maar niet zo hoog als die
van British Airways (dertig
procent) of Swissair (veertig
procent).
Transavia heeft dit jaar het
personeelsbestand met drie
honderd uitgebreid tot 1.300.
De nieuwe mensen zijn nodig
om de capaciteitsuitbreiding
op te vangen, die ontstaat door
de introductie van Boeing's
757.
Voor 1992 rekent Peter Legro
ondanks een stijging van de
kosten op een winst die mini
maal gelijk is aan die over 1991
18,4 miljoen). Het aantal ver
voerde passagiers zal volgens
de berekeningen stijgen van
1,3 miljoen tot 1,75 miljoen.
den over speciale acties of aan
biedingen.
Van de consumenten met kin
deren ziet 42 procent graag
kleine speciale winkelwagen
tjes. Een bijna even grote
groep wil kinderopvang om
even rustig te kunnen winke
len. De winkeliers zitten ech
ter met het probleem dat der
gelijke wagentjes als sneeuw
voor de zon verdwijnen. Kin
deropvang stuit op ruimte
nood, aldus het CBL.
Op de ergernissen top tien
staat nog steeds het lange
wachten voor de kassa en het
openen van onvoldoende kas
sa's bovenaan, maar volgens
het CBL zijn de wachttijden te
ruggedrongen en de rijen
zichtbaar korter geworden.
Hogere winst
voor Aegon
DEN HAAG De nettowinst
van de verzekeringsmaat
schappij Aegon is in het eerste
kwartaal gestegen met 1,5 pro
cent van 190,2 miljoen naar
193 miljoen. De nettowinst
per aandeel daalde echter door
de uitbreiding van het aande
lenkapitaal van 4.31 naar
3,91, aldus heeft Aegon giste
ren bekendgemaakt.
In het eerste kwartaal van 1991
werd de nettowinst nog opge
krikt door een boekwinst van
23,1 miljoen. In de eerste drie
maanden van het lopende
boekjaar is dat resultaat ge
daald tot een plus van 5,3
miljoen.
De omzet steeg in het eerste
kwartaal met 13,2 procent van
ƒ3,91 miljard naar ƒ4,42 mil
jard. De operationele winst per
aandeel steeg „fractioneel"
van 3,78 naar 3,80. Het aan
tal aandelen is duidelijk geste
gen als gevolg van de conver
sie van obligatieleningen, keu
zedividend en uitgeoefende
opties. De beurs was gisteren
niet echt tevreden over de ont
wikkeling van de nettowinst
per aandeel. Volgens een han
delaar werd er een hoger resul
taat per aandeel verwacht. De
koers van Aegon zakte na de
publikatie van de kwartaalcij
fers sterk terug tot 124,80,
een min van 1,10. Aegon
handhaaft de tijdens de pre
sentatie van het jaarverslag
uitgesproken verwachting dat
het operationele resultaat over
1992 „duidelijk zal stijgen".
Door de eveneens „duidelijke"
groei van het aantal uitstaande
aandelen denkt Aegon dat de
operationele winst per aandeel
„ten minste" gelijk zal blijven.
en biochemiebedrijf
leeft in de eerste helft
iet gebroken boekjaar
een winst geboekt van
..Vu. teen winst geuuesi van
miljoen. Dat is een stij-
an 12,9 procent vergele-
sdenj iet dezelfde periode in
1 rige verslagjaar. De on-
ning rekent voor de
helft eveneens op een
tijging. In het eerste
r, dat loopt van 1 okto-
191 tot 31 maart 1992,
de omzet van ƒ941 tot
miljoen. De verkopen
toe door overnemingen
owe in Duitsland, QA
rts in de Verenigde Sta-
iryza Beheer en Hak in
and. Ook autonome
roeg bij tot de omzetstij-
BRUSSEL/STRAATS-
BURG De Europese
Commissie wil in de toe
komst de monopolieposi
tie van de nationale poste
rijen in de lidstaten ver
der afbouwen. De liberali
sering van de interne
markt beoogt vooral een
meer efficiënte dienstver
lening. Het streven in elke
lidstaat moet zijn om een
vandaag geposte brief
morgen op de plaats van
bestemming te hebben.
De Nederlandse PTT slaagt
daar als geen ander in, zo con
stateerde Europees commissa
ris voor telecommunicatie Fi-
lippo Pandolfi gisteren in
Straatsburg. Maar de postbe
zorging in Italië, om maar eens
een ander uiterste te noemen,
is een regelrechte ramp. Zelfs
de Duitsers slagen er ondanks
het moeizame proces van de
eenwording nog in 83 procent
van alle vandaag geposte brie
ven een etmaal later te bezor
gen. Voor een brief, die van het
ene EG-land naar het andere
wordt gestuurd, staat normaal
drie dagen. Slechts 40 procent
van alle internationale post-
Een sorteerafdeling van de Nederlandse PTT. Slechts in veertig procent van de gevallen komt de post in
de EG-landen binnen drie dagen ter plaatse.
FOTO: DIJKSTRA
stukken komt ook binnen drie
dagen ter plaatse.
België
Net als Italië hebben ook de
posterijen in België een voort
durende achterstand in de ver
werking en bezorging van de
post. De Belgische televisie
zond onlangs nog een reporta
ge uit waaruit bleek dat er met
name in Brussel een schreeu
wend tekort is aan postbodes.
Vanuit alle hoeken van het
land komen elke dag hulpbe
stellers naar de hoofdstad. Zij
kennen Brussel niet of nauwe
lijks. Dat leidt vaak tot een cu
rieuze zoektocht naar straatna
men en huisnummers in het
ochtendschemer.
Het gedeeltelijk opheffen van
het post-monopolie per land is
één van de zaken die nog niet
geregeld zijn met het oog op de
interne markt. Vooralsnog zijn
de opvattingen van Pandolfi
en zijn collega voor economi
sche concurrentie, Sir Leon
Brittan, vervat in een discus
siestuk. De nationale posterij
en zitten niet te wachten op
concurrerende bedrijven die
op hun markt actief worden.
De 1,7 miljoen ambtenaren
van de post in de EG nog min
der. Toch moeten de Europese
posterijen al enige jaren de
concurrentie dulden van parti
culiere koeriersbedrijven en
stadspostdiensten.
Telecommunicatie
Pandolfi maakte in Straats
burg de vergelijking met de te
lecommunicatie, waar vrije
concurrentie op Europees vlak
nauwelijks tot problemen
heeft geleid. De geheel of ge
deeltelijk geprivatiseerde tele
foonmaatschappijen zijn nu
ook over de landsgrenzen ac
tief. Zo heeft British Telecom
al een kantoor even buiten
Brussel en zijn de Engelsen
klaar om op het vasteland hun
diensten op gebied van tele
communicatie aan te bieden.
Met de posterijen moet het ei
genlijk dezelfde kant opgaan,
vindt commissaris Pandolfi.
Zijn voorstel is het aantal dien
sten waarvoor ook particuliere
bedrijven in aanmerking ko
men voorlopig nog te beper
ken tot expresse-post en het
verzenden van publiciteit en
drukwerk. Ook de internatio
nale postverzending zou over
gelaten kunnen worden aan
particuliere bedrijven. De
diensten van de nationale pos
terijen binnen de EG en hun
manier van werken zouden tot
slot beter op elkaar moeten
worden afgestemd. Dat laatste
geldt ook voor de posttarieven.
Een Europese postzegel, in na
volging van de Europese
munt, zal er voorlopig niet ko-
Gebouw NN bepaalt skyline Rotterdam
De 'skyline' van Rotterdam-centrum met rechts het nieuwe hoge ge
bouw van Nationale Nederlanden gezien vanaf de zuidelijke Maas
oever. Morgen zal prinses Margriet het beeld bepalende gebouw offi
cieel openen.
FOTO:ANP
Idoor
MONIQUE BLOM
itige cijfers over Amerikaanse economie Groei leasemarkt zet fors door
Handel buiten beurzen verder aan banden
[NGTON - In de Vere- lijkt erop te duiden dat de eco-
Staten zijn gisteren gun- nomie aantrekt zonder dat de
ijfers gepubliceerd over inflatie wordt aangewakkerd.
^kkeling van de econo-
april. De groei van de
andelsomzet was aan-
groter dan verwacht
de stijging van de con
De detailhandelsomzet nam in
april toe met 0,9 procent, voor
al dank zij een flinke verkoop
van auto's en bouwmaterialen.
Economen hadden slechts een
Venprijzen viel mee. Dat groei van 0,3 procent verwacht.
BUNNIK - Steeds meer auto's worden geleased. Dat blijkt uit
cijfers van de Bovag. Daaruit komt naar voren dat er in 1991 ruim
10 procent meer personen-, bestel-, en vrachtwagens werden ge
leased. De toegenomen groei op de leasemarkt is een voortzet
ting van de ontwikkeling in de laatste jaren en wordt veroorzaakt
doordat steeds meer bedrijven zakenauto's leasen in plaats van
kopen. Van het totale aantal nieuwe auto's wordt momenteel een
vijfde geleased. De Bovag verwacht dat de groei van lease-auto's
dit jaar tijdelijk zal worden afgeremd als gevolg van de economi
sche situatie in ons land. Maar uiteindelijk zal het aantal wagens
dat wordt geleased de komende jaren toenemen tot circa 420.000.
AMSTERDAM - Het aan de
man brengen van effecten bui
ten de beurs om door niet-er-
kende instellingen wordt per
15 juni aan strenge regels on
derworpen. Op die datum
treedt de Wet Toezicht Effec
tenverkeer in werking ter ver
vanging van de antieke Beurs
wet van 1914. Het toezicht op
het effectenverkeer, zowel bin
nen erkende beurzen zoals ef
fectenbeurs en optiebeurs, als
daarbuiten komt in handen
van de Stichting Toezicht Ef
fectenverkeer STE, waaraan
het ministerie van financiën
zijn bevoegdheden overdraagt.
DEN HAAG - De Stich
ting 'Kleinnood', die tot
doel heeft kosteloos hulp
te bieden aan kleine on
dernemers, wil bekender
worden, zo bleek gisteren
tijdens de presentatie van
het jaarverslag van de or
ganisatie.
Afgelopen jaar adviseerde de
stichting ruim vijftienhonderd
ondernemers uit het midden-
en kleinbedrijf. Volgens voor
zitter mr. J.J.C. Alberdingk
Thijm zouden dat er dit jaar ze
ker meer mogen zijn. Neder
land telt immers ruim 460.000
ondernemers in het midden-
en het kleinbedrijf.
Doelgroep van de stichting
zijn bedrijven tot honderd
werknemers, die geen profes
sioneel adviesbureau -kunnen
betalen. Zij kunnen dan gratis
advies krijgen van een consu
lent van de stichting. Hulpver
lening geschiedt door middel
van consulenten -alle oud-on
dernemers zoals directeuren,
managers en andere experts-
die hun kennis en ervaring be
langeloos ter beschikking stel
len.
Verliessituaties
Uit het jaarverslag over 1991
blijkt dat bijna zeventig pro
cent van de aanvragers kamp
te met onvoldoende winstge
vendheid of met een verliessi-
tuatie. Evenals in het voor
gaande jaar bevond ruim ne
gentig procent van de betrok
ken bedrijven zich in de cate
gorie 1-10 werknemers. De pro
blemen hadden vaak betrek
king op marketing en
financi"ele vraagstukken. Uit
onderzoek blijkt dat in veertig
procent van de gevallen de
problemen na advies geheel
waren opgelost en in 33 pro
cent van de gevallen gedeelte
lijk. De stichting 'Kleinnood'
dient vaak in de eerste plaats
als klankbord. Een onderne
mer die op een gegeven mo
ment twijfels heeft over hoe hij
verder moet gaan en behoefte
heeft met een ervaren collega
zijn problemen te bespreken,
kan een consulent raadplegen.
Daarnaast dient de stichting
als wegwijzer, door samen met
de ondernemer de problemen
te identificeren en de weg aan
te geven hoe die kunnen wor
den opgelost, en als begeleider
door de ondernemer te steu
nen bij het uitvoeren van de
adviezen. Belangrijk is wel dat
de hulpverlening altijd een tij
delijk karakter moet hebben.
De meeste cliënten vinden de
weg naar 'Kleinnood' via de
Kamers van Koophandel.
Daarnaast is er een stijgende
lijn te zien in het aantal bedrij
ven dat via de bank bij de
stichting terecht komt. Vaak
krijgen de ondernemers na
één of twee dagen al een con
sulent op bezoek.
