ivoeren van ecotax
EG alleen als
S en Japan meedoen
N: grenzen open voor Joegoslaven
uid-Afrika: alles afhankelijk van
kkoord over een nieuwe grondwet
BUITENLAND
underingen en
Hen in Nigeria
Gaddafi zegt VN toe
terrorisme te veroordelen
Embargo Turkije kost
Duitsers miljarden
Bij 2-pak Fujicolor f 13,- korting
op 2 toegangskaarten
Geen foto zonder Fuji.
Tumult bij tellen
stemmen Filipijnen
Mogelijk nieuw proces
mishandelen Rodney King
tSowumt
DONDERDAG 14 MEI 1992
WS - Bij ernstige ongeregeldheden in de
riaanse hoofdstad Lagos zijn op grote
[1 plunderingen gepleegd en regeringsge-
fen, winkels, benzinestations en auto's in
1 gestoken. Aanleiding waren de met 300
ong 10 procent getsegen transportkosten. Beto
on d e|Sten ket aftreden van de militaire heerser
aal Ibrahim Babangida. Het geweld brak
ider forenzen in busstations in noordelijke
'n 8 [rijken en breidde zich uit over andere de-
oetl an de stad. Gevolg was dat de meeste win-
l kr gesloten bleven en het economisch leven in
oela; is. de dichtst bevolkte metropool ter we-
sta; werd lamgelegd- Nigeria, een olieproduce-
'and' kamPt a' maanden met een benzine-
t omdat enkele grote raffinaderijen voor
elwerkzaamheden zijn stilgelegd.
Solh premier
van Libanon
BAYRUT - De Libanese president
Elias Hrawi heeft gisteren de sunni-
moslim Rashid Solh opdracht gege
ven een nieuw kabinet te formeren
dat de economische crisis moet aan
pakken. De aankondiging van de be
noeming van Solh kwam enkele uren
nadat Israëlische vliegtuigen een
aanval deden op bases van de pro-
Iraanse guerrillabewegig Hezbollah
in Zuid-Libanon. Er werd geen mel
ding gemaakt van slachtoffers. De ad
vocaat Solh is lid van een vooraan
staande clan die in de afgelopen 48
jaar drie andere premiers heeft voort
gebracht. Solh zelf was bij het uitbre
ken van de burgeroorlog in 1975 pre
mier. Hij trad toen al na 40 dagen af.
NEW YORK De Libische leider Moammar Gaddafi
heeft de Verenigde Naties beloofd het terrorisme te zullen
verwerpen. Dat betekent echter niet dat de sancties die de
Verenigde Naties (VN) tegen Libië hebben getroffen zul
len worden ingetrokken. Gaddafi heeft volgens VN-diplo-
maten in New York en Washington aangeboden schade
vergoeding te betalen aan de families van de 270 slachtof
fers van de bomaanslag op een vliegtuig van Pan Am bo
ven het Schotse Lockerbie in december 1988, op voor
waarde dat de twee Libiërs die van de aanslag worden ver
dacht terecht mogen staan in Libië of een ander door Li
bië vast te stellen land. De VN hebben de sancties tegen
Libië genomen, omdat het land weigert de twee verdach
ten uit te leveren aan de VS of Groot-Brittannie.
Het was niet direct duidelijk wanneer of op wat voor ma
nier Gaddafi het terrorisme zou veroordelen. Het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse zaken rekent Libië
tot de landen die het terrorisme steunen.
BONN - Het wapenembargo dat Duitsland te
gen Turkije instelde wegens het doodschieten
van tientallen Kurdische betogers in maart van
dit jaar, kan de Duitse wapenindustrie miljarden
kosten. De conservatieve krant Die Welt meldt
dat vandaag en baseert zich op een rapport dat
het Duitse ministerie van defensie heeft opge
steld voor de vakbroeders op buitenlandse za
ken. Het embargo werd onder meer ingesteld
omdat tegen de afspraken in Duitse wapens bij
de acties werden gebruikt. Ongeveer 1,7 miljard
zou verloren gaan door het niet-doorgaan van de
verkoop van een gemeenschappelijk systeem
van Stinger-raketten. Turkije ontving tot aan
het embargo gratis „overtollige" wapens, hel
men, geweren, munitie en ander militaire pro-
dukten uit de voorraden van het voormalige
Oostduitse leger.
[SCHAMPERS
>r
&ATSBURG - De Eu-
o'se C°mmissie heeft
mogren Straatsburg
izen voor de voor
tel hi delijke invoering van
ienlj energie-belasting om
itstoot van broeikas-
in tegen te gaan.
i MHBM
bew ns Europees commissa-
n di ristiane Scrivener zal de
inne 8bij invoering door com-
te w rende fiscale maatrege-
u Je consument en het
fsleven netto niets kos-
crin e invoering van de ener-
e Ring - een toeslag op fos-
ervc brandstoffen oplopend
n h in dollar per vat in het
aak 100 - zou volgend jaar in-
arop maar is afhankelijk
n va JPan en de Verenigde
iop dit punt gaan doen.
etroin Straatsburg door de
issie unaniem is geko
zen voor de voorwaardelijke
invoering van de 'eco-tax',
wordt algemeen als een verras
sing gezien. Europees commis
saris voor milieuzaken, de Ita
liaan Carlo Ripa de Meana, ha
merde enkele weken geleden,
samen met de Nederlandse mi
nister Hans Alders, nog op een
helder en 'onvoorwaardelijk'
standpunt van de EG in de
strijd tegen het broeikaseffect.
Maatregelen die de Europese
energieconsumptie moeten
beteugelen, liggen politiek en
economisch erg gevoelig. Dat
nu de commissie heeft geko
zen voor een voorwaardelijke
toeslag, lijkt op de eerste
plaats een tegemoetkoming
aan het bedrijfsleven in Euro
pa, dat zijn concurrentiepositie
ten opzichte van de VS en Ja
pan al bedreigd zag. Het nieu
we ernergie-standpunt was bo
vendien zowat de laatste kans
voor de EG om op de milieu
conferentie in Rio de Janeiro,
begin juni, met een eensge
zind standpunt naar buiten te
komen.
Ripa di Meana zei in Straats
burg te hopen dat andere pro
ducenten van kooldioxide het
voorbeeld van de EG zullen
volgen. Commissaris Scrive
ner, verantwoordelijk voor fis
cale en sociale heffingen, wees
op de noodzaak tot samenwer
king om de uitstoot van broei
kasgassen te beperken. „Het
enige alternatief is minder
energiegebruik", aldus me
vrouw Scrivener.
Op de vraag wat de energiehef
fing concreet voor de consu
ment zal betekenen, werd in
Straatsburg geen antwoord ge
geven. Het voorstel van de EG,
dat er op is gericht de uitstoot
van C02 in het jaar 2000 te sta
biliseren op het niveau van
1990, moet nader worden uit
gewerkt en komt nog voor de
milieuconferentie aan de orde
in de vergadering van de Euro
pese ministers die bevoegd
zijn voor milieu en energie.
ilg van de voorpagina)
HOLM/NEW YORK -
/ind e Commissaris voor de
Hingen van de Verenig-
ies, Sadaka Ogata, heeft
eren in Zweden bij de
ise landen op aange-
n hun grenzen en porte-
lies open te houden voor
elingen uit Joegoslavië,
ichtelingenfunctiona-
schatten het aantal
dat uit Joegoslavië is
gevlucht sinds het land vorig
jaar uiteen begon te vallen op
1,5 miljoen. De meesten zijn
naar Duitsland en Hongarije
gegaan. Ogata zei dat de Euro
pese leiders zich niet genoeg
bewust zijn van de ernst van
de vluchtelingencrisis. Vol
gens het Zweedse persbureau
TT is de komende maanden
ruim 270 miljoen gulden nodig
voor opvang.
Zo'n 10.000 Serviërs verlieten
woensdag hun dorpen in het
noorden van Bosnië-Hercego-
vina en gingen, begeleid door
Kroatische en Moslim-veilig
heidstroepen, in een twaalf ki
lometer lange kolonne op weg
naar Servië. Volgens getuigen,
werden de Serviërs gedwon
gen hun dorpen te verlaten.
In Lissabon waren vandaag de
twee gezanten van de EG bij
een om de situatie in Bosnië-
Hercegovina te bespreken.
Lord Carrington, voorzitter
van de door de EG-gesponsor-
de vredesconferentie over Joe
goslavië, zal in de Portugese
hoofdstad Jose Cutileiro ont
moeten. De Portugese diplo
maat leidt de gesprekken tus
sen de diverse partijen in Bos-
nië-Hercegovina. De Russi
sche minister van buitenland
se zaken, Andrej Kozyrev, is
van plan binnenkort een „vre
desmissie" te ondernemen
naar alle voormalige Joegosla
vische republieken, aldus
persbureau Interfax.
Satelliet in nieuwe baan om de aarde
De vierde poging om de lntelsat-6-satelliet te bergen is gelukt. De
drie astronauten van het ruimteveer Endeavour wisten vannacht tij
dens een ruimtewandeling de satelliet met de hand vast te grijpen en
bleven anderhalf uur in die positie, precies de tijd die de Endeavour
nodig heeft om een keer rond de aarde te cirkelen.
In de ruimtevaartgeschiedenis van de VS en de voormalige Sovjetu
nie hadden nog nooit drie astronauten tegelijk een ruimtewandeling
ondernomen. De Endeavour was speciaal de ruimte ingestuurd om
de lntelsat-6 te voorzien van een stuwmotor waarmee hij op 36.000
kilometer boven de aarde kan worden gebracht. Bij de lancering,
twee jaar geleden, bleef de satelliet op 360 kilometer boven de aarde
steken, waardoor hij waardeloos was voor het doorgeven van tele
foonverbindingen en televisiesignalen.
dOND HASSELERHARM
Hu
ass< PSTAD - Vanmid-
vordt in Zuid-Afrika
ijaatste poging onder-
Jn ;n om een akkoord te
ee ken over het maken
d en nieuwe grondwet,
is v* vereenstemming uit-
is het risico groot dat
sa 2, de conventie
een Democratisch
afrika, die vrijdag en
'ag in Johannesburg
gehouden, op een
ikking uitloopt,
s cruciaal dat er overeen-
1( ling komt over de vor-
van een grondwetma-
parlement", aldus ANC-
handelaar Thabo Mbeki.
en werd nog koortsach-
v3l lerhandeld.
'erheersende conflict be-
,ch( en percentage. Het ANC
teen democratisch geko
ld, 'ergangsparlement wijzi-
t djn in de grondwet kan ma-
jje|] Is er een tweederde meer-
id bestaat, maar de rege-
Nationale Partij en het
ia eisen een minimum
nek wart. Die 75 procent
'iet voor het ANC, zelfs
ak h
f,an h'
na een ruime verkiezingsover
winning, vrijwel onmogelijk
om grondwetswijzigingen door
te voeren zonder instemming
van haar politieke tegenstan
ders.
Verrassend
Eerder deze week werden door
de Codesa-werkgroepen al wel
een aantal belangrijke afspra
ken gemaakt over de over
gangsfase van de huidige
apartheidsdictatuur naar een
democratich bestel. In de eer
ste fase wordt een soort over-
gangsraad gevormd, met on
dermeer ANC en Inkatha, die
naast de huidige regering De
Klerk opereert. Meningsver
schillen die ontstaan tussen de
raad en de blanke regering
worden voorgelegd aan een on
afhankelijke arbitragecom
missie.
Tijdens de interimfase zal ook
worden gewerkt aan de inte
gratie van het regeringsleger
met ondermeer de militaire
tak van het ANC. Deze verras
sende progressie kan ertoe lei
den dat de toezichthoudende
raad al binnen enkele maan
den wordt ingesteld en dat de
verkiezingen voor een interim-
parlement dat de grondwet
gaat opstellen, al binnen een
jaar kunnen worden gehou
den. Mooie vooruitzichten,
maar alles is wel afhankelijk
van een akkoord over een per
centage dat nodig is om grond
wetsvoorstellen te bekrachti
gen.
Spannende dagen in Zuidafri-
ka en dat geldt niet in het
minst voor president De Klerk.
Hij wordt niet alleen gecon
fronteerd met een dreigende
breuk in de onderhandelingen
maar ook met de wandaden uit
het verleden van de apart
heidsdictatuur. Tijdens de eer
ste Codesa-bijeenkomst in de
cember werden De Klerks oren
stevig gewassen door een woe
dende Mandela die hem be
schuldigde van het manipule
ren van politiek geweld in de
zwarte wijken. „Politie en le
ger zaaien dood en verderf om
zo de positie van het ANC te
ondergraven", aldus Mandela.
De bewijzen daarvoor zijn in
middels volop aanwezig.
Geknakt
„Er zijn geen ontvoeringen of
misdaden beraamd door mij of
mijn collega-ministers", zei
president De Klerk gisteren in
een spoeddebat in het parle
ment. Hij krijgt als individu
nog steeds het voordeel van de
twijfel maar zijn reputatie is
geknakt. Zo werden de afgelo
pen twee weken politie-agen-
ten veroordeeld wegens mas
samoorden en de rechter zei
dat geprobeerd was om de zaak
in de doofpot te stoppen. Uit
documenten blijkt verder dat
de regering in 1985 opdracht
gaf tot het vermoorden van
anti-apartheidsaktivisten en
dat twee politiemannen die
wegens moorden waren ver
oordeeld tot levenslange ge
vangenisstraffen na ruim een
jaar al weer op vrije voeten
rondlopen. „Een computer-
fout", zegt de verantwoordelij
ke minister.
Er verscheen de afgelopen
week ook een vernietigend
rapport over de corruptie bij
een departement. Het ministe
rie van Ontwikkelingszaken
beheerde grote sommen geld
bestemd voor de arme zwarte
bevolking maar nu blijkt dat
het meeste terecht kwam in de
zakken van blanke ambtena
ren. Het wanbeleid was zo
overduidelijk dat al enkele ja
ren gelden werd aangedron
gen op een grondig onderzoek.
Dat werd tegengehouden door
de toenmalige minister en to
ponderhandelaar namens de
huidige regering, Gerrit Vil-
joen.
PITEIN ROB - DE ONDERWERELD VAN PROFESSOR LUPARD1
-• Systematisch zoeken nu de mannen het eiland af. Ze verde- met het aanbrengen van de springladingen, die nodig zijn om een
ijn J 'n groepen en geen plekje blijft onbezocht. Dan bestijgen zij deel van het gebergte op te ruimen, dat verwijderd moet worden ten
be "kaan en naderen de grot, waar Lupardi aan het werk is. Die behoeve van de boring van een nieuwe tunnel. Kalm wacht hij nu het
,en oe mannen al lang zien aankomen en hij begrijpt, dat hij met juiste moment af. Dan drukt hij op een knop en even later davert een
en Adelen waarover hij nu beschikt, toch een paar honderd flinke, ontzaglijke ontploffing; de berg wordt opgeblazen en het, eiland
er. gereis niet zal kunnen tegenhouden. Maar het geluk is met wordt in tweeën gesplitst.
"ant zijn slavenlegertje is juist de vorige dag gereed gekomen
40 Jaar de Efteling is een feest dat Fuji graag
samen met u wil vieren. Bij elk actie-2pak Fujicolor
Super HG 100, 200 of 400 krijgt u daarom f 13,- korting
op de entree van de Efteling.
U betaalt nu slechts f 37,- i.p.v. f 50,- voor 2 toegangs
kaarten. En dat is... geen fabeltje.
Ga met Fuji naar de Efteling met een Fujicolor film in uw
camera. Dan bent u zeker van briljante foto's van een
dag uit duizenden.
FUJICOLOR
1-15, 3011 PD Rotterdam. Tel. 010-42 46 555
Welke adelaar
vliegt mee?
door FRANS WIJNANDS
De Duitse adelaar is een 'vette hen' geworden; een
vogel in de rui, in plaats van die trotse, kracht
uitstralende heerser van de onderste luchtlagen.
Dat geldt althans voor de adelaar - de meer
literaire aanduiding voor arend die sinds jaar
en dag in de vergaderzaal van de Duitse
Bondsdag nestelt.
Hij hangt wat lui onderuitgezakt achter het
voorzitters- en spreekgestoelte. Een in beige-
bruine tinten uitgevoerde vogel. De vleugels wat
afhangend gespreid alsof-ie zich uitrekt naar het
zoveelste Bondsdag-dutje. De klauwen ontdaan
van alle dodelijke scherpte, de kop in vriendelijke
rondingen gestileerd. Een beest om even te aaien,
hetgeen des te gemakkelijker kan omdat het
kroontje dat eeuwenlang koninklijke en
keizerlijke adelaren sierde, ontbreekt. Niets i n de
poten, niets op de kop, maar desondanks een
symbool van materiële welvaart en vreedzame
democratie.
Dankzij de vele tv-uitzendingen en
journaal flitsen is het beest „het meest bekende
kunstwerk van de natie" geworden, zoals in
kunstenaarskringen wel eens wordt gezegd. Maar
met bittere ondertoon, want echte kunstenaars
beschouwen de hedendaagse Duitse adelaar meer
als een stukje architecten-design dan als een echt
bevlogen kunstwerk.
Sinds de sluiting van de voormalige, hopeloos
verouderde Bondsdagvergaderzaal, komt het
Duitse parlement inmiddels een handvol jaren
regelmatig bijeen in een onooglijk, maar
historisch en fraai gerenoveerd
waterleidingsgebouwtje 'das Wasserwerk' pal
aan de Rijn in Bonn. Het bijbehorende ketelhuis
is als bezoekerscentrum ingericht.
In de plenaire vergaderzaal is het krapper dan in
een dorpskerk. Daar kun je tenminste in elke bank
je kerkboek nog kwijt. De Duitse parlementariërs
zitten hutje-mutje op elkaar en al leen de
afgevaardigden op de eerste rij hebben een soort
van lessenaar ter beschikking. Bij drukke
zittingen moeten letterlijk stoelen worden bijgezet
en zijn ook alle klapstoeltjes bezet. Wat
accommodatie betreft vergadert een van de
belangrijkste parlementen van de wereld op
dorpsraadniveau.
Dus wordt met verlangen uitgekeken naar de
nieuwe, bijna voltooide, grotendeels glazen
vergaderzaal, een steenworp verderop
stroomafwaarts. Zo lang die comfortabele pret
duurt, want uiteindelijk moeten de Duitse
afgevaardigden naar Berlijn, hoe lang dat ook
nog moge duren. Als het zover is vliegt de adelaar
met hen mee. Maar welke?
Een groep Bonner kunstenaars heeft een
wedstrijd uitgeschreven voor het ontwerpen van
een nieuw gevederd symbool, ..dat de veranderde
politieke situatie in Duitsland kan
symboliseren". Dat levert stof tot fantasie. Een
vogel met een hameren sikkel in de klauwen,
zoals de Oostenrijkse staatsadelaar nog steeds
heeft, is uitgesloten. Evenals een gekroonde
adelaar, of een tweekoppig beest, want
dubbelmonarchieën zijn uitgestorven.
De adelaar zelf nog net niet, hoewel er fanatiek
jacht op is gemaakt in de voorbije eeuwen. De enig
echte adelaar, de rode steenarend, is in bescheiden
aantallen alleen nog in de Beierse Alpen te
vinden. Zwaar beschermd, onveranderd
zinnebeeld van goddelijke onsterfel ijkheid en
kracht. De zwartwitte zeearend die in noordelijk
Duitsland kind aan huis is blijft in vergelijking
met zijn familielid een surrogaatsymbool.
De Duitse Bondsdagafgevaardigden zijn
kennelijk gehecht aan de vriendelijke vogel die in
hun tempel van democratie hangt. Een verkleind
model, in wit of mat metaal uitgevoerd, zou
mogelijk de nieuwe vergaderzaal gaan sieren.
Het is twijfelachtig of in kunstenaarskringen een
nieuw levensvatbaar adelaarsei wordt
uitgebroed. Cartoonisten hebben het iets
gemakkelijker; die kunnen gelet op de schraler
wordende economische situatie in de
Bondsrepubliek bijvoorbeeld een kale adelaar
tekenen, waarvan het, in tegenstelling tot een
vette hen moeilijk veren plukken is.
MANILA - Verkiezingsfunc
tionarissen in de Filipijnen
hebben de nieuwsmedia ver
boden nog langer gebruik te
maken van officieuze tellin
gen, aangezien deze sterk ver
schillende trends lieten zien.
Terwijl bij sommige tellingen
kandidaat Miriam Defensor
Santiago een duidelijke voor
sprong had genomen, lag bij
andere tellingen.oud-minister
van defensie Fidel Ramos aan
de leiding. Santiago eiste de
overwinning op op grond van
officieuze tellingen die haar
een marginale voorsprong ga
ven op de andere zes kandida
ten. Ramos, die de steun heeft
van de aftredende president
Corazon Aquino, voorspelde
dat hij, wanneer er meer uitsla
gen uit afgelegen gebieden
binnen zouden zijn, de leiding
zou overnemen van Santiago.
Bij kiezers ontstaat verwarring
door de trage, bureaucratische
verwerking van de stemmen,
die eerst op het niveau van het
kiesdistrict worden geteld, en
vervolgens overgeteld op ge
meentelijk, provinciaal en na
tionaal niveau, alvorens zij in
Manila voor publicatie worden
vrijgegeven. De officiële eind
uitslag wordt niet voor begin
volgende week verwacht. De
gang van zaken leidde tot fru
stratie bij de kiezers. In Manila
raakten gisteravond aanhan
gers van Ramos en Santiago,
die ruzie hadden over de vraag
welke kandidaat er voor lag,
met elkaar in gevecht. Daarbij
vielen een dode en twee ge
wonden.
LOS ANGELES Openbare
aanklagers in Los Angeles pro
beren een nieuw proces te krij
gen tegen een van de blanke
politieagenten die vrijuit gin
gen na mishandeling van de
zwarte Rodney King.
Officier van justitie Ira Reiner
zei dit vandaag. Geprobeerd
wordt het proces in een stede
lijk gebied zoals Los Angeles
te houden en niet in een voor
namelijk blank stadje als Simi
Valley, waar het eerste proces
plaatsvond dat tot vrijspraak
en vervolgens tot de opstand in
LA leidde. Reiner gaf op een
persconferentie toe dat het
proces „oude wonden weer
kon openhalen". „Maar gene
zing begint met recht en er was
geen recht in de zaak van Rod
ney King".
Binnenkort moeten drie jonge
zwarten van de „Crips"-bende
terechtstaan die tijdens de on
lusten een vrachtwagenchauf
feur mishandelden. Reiner
verklaarde dat zij kans lopen
op levenslange gevangenis
straf. De aanklachten luiden
onder meer moord met voorbe
dachte rade. marteling en roof
overval. Reiner zei dat hij een
beroep zou doen op de Wet te
gen Straatterrorisme. Als deze
wet van toepassing wordt ver
klaard door de rechter, bete
kent het dat de bendeleden na
15 ï^ar niet vrijkomen.
