Jongeren van nu
zijn gewoon braaf
'«J*
Conflict Ritzen-CDA loopt af met sisser
1
if? A
j9?
BINNENLAND
tonden steunen wet
)p basisvorming
Pronk: „Ik heb nooit
met crisis gedreigd"
Onderzoek naar relatie internaten en scholen
Harde acties in zorgsector
ITRECHT - Voor vandaag hebben de bonden circa 35 acties
het ziekenhuiswezen en de bejaardenoorden aangekon-
igd. Met harde acties, zoals een volledige opnamestop in het
[ofpoort Ziekenhuis in Woerden en een staking van het keu-
enpersoneel in het Rotterdamse bejaardentehuis Walestein,
roberen de bonden hun eisen voor een nieuwe cao nog meer
racht bij te zetten.
ferder houden de werknemers op de operatiekamers van het
\venteborg Ziekenhuis in Almelo en de ziekenhuizen in Ven-
,en Venray een zondagsdienst. Het personeel van het Talma
's lof ziekenhuis in Emmeloord zal ook volgens het zondags-
'100 ooster werken, terwijl in de Daniël den Hoed-kliniek stakin-
et vo ien op til zijn bij de technische dienst, de keukenvoorziening
leide nde instrumentenmakerij.
kf kt populairste actiemiddel blijft ook vandaag weer de werk-
nderbreking van een beperkt aantal uren. In totaal worden
i de betrokken instellingen voor een totale periode van 39
uren vijftien minuten werkonderbrekingen gehouden,
'atiënten en bejaarden zullen weinig hinder ondervinden van
eacties, zo melden de bonden.
jöidócSouocmt
DONDERDAG 14 MEI 1992
Revalidatieprijs
Prinses Juliana heeft gisteren uit han
den van voorzitter H. Anbeek van het
Nationaal Revalidatie Fonds (NRF) de
Nationale Revalidatieprijs 1992 in ont
vangst genomen. De jury, onder voor
zitterschap van oud-staatssecretaris
(WVC) Dick Dees, liet de keuze op de
prinses vallen omdat zij zich al van voor
de oorlog op een groot aantal terreinen
en in verschillende functies inzet voor
mensen met een handicap. Aan de
prijs is een bedrag van 10.000 gulden
verbonden. Prinses Juliana heeft dat
bestemd voor De Wielewaal in Utrecht.
Deze stichting organiseert jaarlijks in
binnen- en buitenland ongeveer 45 va
kanties voor lichamelijk gehandicap
ten. Honderden vrijwilligers zorgen
voorde begeleiding. foto:anp
Mini-mini-paardje'
geboren in Boskamp
BOSKAMP - Met een schof-
thoogte van maar amper 38 centi
meter bij de geboorte mag het
hengstveulentje Gulliver tot de
allerkleinste pony's worden gere
kend. Het 'mini-mini-paardje'
zag deze week het levenslicht in
Boskamp. Gulliver is een zoon
van Little Linde, een Engelse im-
port-Shetlandpony van Harm
Hoogenkamp uit Olst. Little Lin
de meet slechts 84 centimeter en
dat is nog altijd twee centimeter
meer dan Gullivers vader, de fok-
hengst Verry Goldsmith. Volgens
Hoogenkamp is Gulliver wel heel
erg klein. „Normaal meten de
Shetlands bij de geboorte onge
veer vijftig centimeter".
Dierenarts doodt kinderen en zichzelf
DINTELOORD - In Dinteloord heeft zich gisteren
een gezinsdrama afgespeeld. Een 32-jarige dierenarts
bracht eerst haar twee dochters van vijf jaar en drie
baanden om het leven en sloeg daarna de hand aan
zichzelf. Het misdrijf werd Ontdekt door de echtge
noot, die later thuiskwam. De vrouw heeft naar alle
waarschijnlijkheid de de kinderen en zichzelf door
het toedienen van medicijnen om het leven gebracht.
De aanleiding van dit drama is nog in onderzoek.
Illegale aspergestekers opgepakt
ECHT - De rijkspolitie van Echt heeft gisteren sa
men met opsporingsambtenaren van het ministerie
van sociale zaken en werkgelegenheid twintig bedrij
ven van aspergetelers gecontroleerd op illegale ar
beidskrachten. In zeven bedrijven bleken 27 asperge
stekers uit Polen, Joegoslavië en Hongarije zonder
vergunning aan het werk te zijn. Twintig hadden
eveneens geen visum. Zij dienen Nederland nog
woensdag te verlaten.
ach
sch; IIJSWIJK - Jongeren
'st jen tegenwoordig weinig
deli »den om hooglopende
ha meningsverschillen met
in l un ouders uit te vechten,
laadt e zjjn in het algemeen
iiist heel tevreden over
un ouders. Ze zijn dan
vook bereid lang thuis te
lijven wonen. Ze willen
ard werken en houden er
P rij behoudende ideeën
p na over de economie.
•erli
ils
*en jureau 'Jongeren op de drem-
deci'l van de jaren negentig',
ha aarin is statistisch materiaal
ope j elkaar gebracht over de
in eeën en gewoonten van de
oderne jeugd in Nederland,
meeste jongeren zijn tevre-
;n met hun leefomstandighe-
in, ze volgen een goede oplei-
ba ng, hebben meer kans op
er zi erk dan vroeger, vinden werk
,or h1 inkomen ook belangrijk en
aasv aken zich niet druk om poli-
rej !k°fkerk.
s ge
dei armonieus
öngeren leven in het alge
pen een harmonieus met hun ou-
rs". aldus drs. C. S. van
aag, een van de onderzoe-
j rs. „Ze genieten grote zelf-
ndigheid en ze doen goed
in best op school. Zo ontstaat
ven i[ beeld van grote braafheid.
isschien komt het, omdat er
t voïinig ideologieën meer be-
lat aan. Daardoor missen de jon-
,n e ren inspirerende voorbeel-
n. Maar het zal er ook wel
ee te maken hebben dat er in
:t algemeen een redelijke be-
ïing bestaat voor wat je doet.
it loont dus om je goed op de
beidsmarkt te weren",
ngeren houden er op econo-
isch gebied vaak conserva-
ideeën op na. Drs. T. ter
ogt, de andere onderzoeker,
ijt dat aan de oliecrisis in de
ren zeventig. „Mensen zijn
ineigd om in een crisissitua
tie voor zekerheid te kiezen".
Dat jongeren in zaken als abor
tus en homofilie vrij liberaal
denken, ziet Ter Bogt als een
gevolg van de ontwikkelingen
in de jaren zestig. „De jaren
zestig hebben ons bevrijd van
al te enge kluisters in de privé-
sfeer. Dat geven jongeren niet
meerprijs".
Opleiding
Over het algemeen ronden de
jongeren hoge opleidingen af.
De niet-leerplichtige jongeren
gaan steeds langer naai
school: 75 procent van de 16-
tot 23-jarigen volgt een volledi
ge dagopleiding. Omdat de op
leiding langer duurt blijven de
jongeren langer thuis wonen.
Ze verlaten gemiddeld om
streeks hun 23-ste het ouder
lijk huis.
De arbeidsperspectieven voor
jongeren zijn verbeterd. Je
boft in Nederland wel als je
man bent, autochtoon en van
goede komaf. Want dan heb je
de meeste kansen. Jongeren
van goede komaf hebben altijd
al een streepje voor gehad en
je ziet nog steeds dat kinderen
van artsen en notarissen op
grotere schaal doorleren dan
kinderen uit arbeidsgezinnen.
Aan de onderkant van de sa
menleving ontstaat echter een
nieuwe groep van kinderen uit
gastarbeidersgezinnen, die
met een enorme achterstand te
maken krijgen. De problemen
worden verder aangescherpt
door een gebrekkige kennis
van de Nederlandse taal en de
cultuur. Voor vrouwen is de si
tuatie sinds de tweede feminis
tische revolutie behoorlijk ver
beterd, al heeft de rolverdeling
tussen man en vrouw zich ge
handhaafd. Meisjes blijven
hoofdverantwoordelijk voor
het huishouden en de opvoe
ding van de kinderen.
Zakgeld
Jongeren van 13 jaar krijgen
gemiddeld 123 gulden per
maand voor zakgeld en kle
ding. Dat bedrag stijgt tot on
geveer 311 gulden bij zeven
tienjarigen. Jongeren beste
den het meeste geld aan genot
middelen, verder aan kleding
en uitgaan. Jongeren onder de
twintig hebben weinig vrije
tijd. Dat wat er is aan tijd rest
besteden ze vooral aan televi
sie kijken, uitgaan en sport. Er
is weinig belangstelling voor
theater, museum of lezen.
De jongeren leven ideologisch
in een vacuüm. Ze hebben wei
nig belangstelling voor de poli
tiek en nog minder voor de
kerk. Ter Bogt: „De jaren zes
tig werden gekenmerkt door
hooggestemde idealen, die
achteraf moeilijk te verwezen
lijken bleken. De jongste gene
ratie haalt nu de schouders op
en maakt een veel realistischer
inschatting. Daarmee wil ik
niet zeggen dat de jongeren
geen belangstelling meer heb
ben voor maatschappelijke on
derwerpen. Dat hebben ze wel.
Het milieu is echt een topic".
Van Praag: „Jongeren hebben
natuurlijk ook nog weinig ech
te belangen in het leven, niet
iets om te verdedigen. Boven
dien leven we in een maat
schappij waarin consumeren
en amuseren belangrijk zijn.
En politiek is nu eenmaal saai,
niet amusant, dus waarom zou
den ze zich er in verdiepen?"
Jongeren hebben over het al
gemeen weinig interesse in
kerk en levensbeschouwing.
In 1989 zei 57 procent van de
jongeren tussen de 17 en 24
jaar zich niet bij een kerk te
willen aansluiten tegen 41 pro
cent van de groep van 35 jaar
en ouder. In 1970 was het aan
tal jongeren zonder kerkelijke
binding nog 43 procent. Van
Praag: „Er zit verschil tussen
thuiswonende jongeren die
doorgaans nog met hun ouders
naar de kerk gaan en jongeren
die in de stad gaan studeren.
Bij de laatste groep is het per
centage afhakers het grootst".
Ter Bogt: „De interesse voor
de kerk is al tanende sinds de
jaren zestig. Dat kabbelt zo
voorzichtig door. Jongeren
denken over het algemeen li
beraal. En de kerk associëren
ze nu eenmaal met bemoei
zucht, zeker de rooms-katho-
lieke kerk. Daar zijn ze niet
meer van gediend".
Dierenapotheek
Dierenarts èn dierapotheker H.J. Aa (midden) is de houder van de eerste apotheek voor kleine huisdieren. De nieuwe wet uitoefening dierge
neeskunde schrijft voor dat de apotheek gescheiden dient te zijn van de praktijkruimte van de dierenartsen. Binnen twee jaar moeten alle art
sen hieraan voldoen. m foto: anp
Kema onderzoekt
zelfontbranding tv's
DEN HAAG - De KEMA. een
organisatie die elektronische
materialen keurt, gaat een on
derzoek doen naar de zelfont
branding van televisietoestel
len. Er is onenigheid ontstaan
of het laten aanstaan van de
stand by-knop van de tv nu wel
of niet gevaarlijk is. De Haagse
brandweer meent van wel,
maar de Consumentenbond
vindt ongerustheid hierover
overtrokken. De brandweer
van Den Haag meldt dat het
sinds januari in de stad tien
keer is voorgekomen dat mo
derne tv's in brand vlogen. In
twee gevallen is dat met zeker
heid gekomen door het laten
aanstaan' van de wachtstand.
Volgens de Consumentenbond
is deze oorzaak echter in de
brandstatistieken amper terug
te vinden. Ook tijdens de jaar
lijkse tests van tientallen tv-
toestellen door de bond is dit
euvel niet naar voren geko
men. „Het brandgevaar is niet
groter dan bij een broodroos
ter," merkt een woordvoerder
van de bond op. De Haagse
brandweer handhaaft deson
danks de gedane waarschu:
wing. „Wij gaan af op feiten en
niet op vaak anderhalf jaar
oude statistieken," verklaart
woordvoerder F. Lek. Philips
adviseert de tv helemaal uit te
zetten als deze langdurig niet
wordt gebruikt. In het labora
torium van de KEMA zullen de
tv-toestellen met afstandsbe
diening aan diverse proeven
worden onderworpen.
DEN HAAG - Het dreigende
conflict tussen minister Ritzen
van onderwijs en de CDA-frac-
tie is gisteren met een sisser
afgelopen. Tijdens het tweede
debat over de arbeidsbemidde
ling in het onderwijs, bedoeld
om het aantal wachtgelders te
rug te dringen, bleek dat ach
ter de schermen al een ak
koord was bereikt tussen de
minister en de regeringsfrac
ties CDA en PvdA.
Eergisteren leek het er nog op
dat het CDA de steun aan de
wet zou intrekken, omdat
scholen daarin worden ver
plicht elke vacature te vervul
len met een wachtgelder. Vol
gens het CDA gaat dat in tegen
de eigen verantwoordelijkhe
den van de scholen. CDA-
woordvoerder Tuinstra pleitte
voor afspraken boven wetge
ving. Hij zag wat dit betreft een
grote rol weggelegd voor de
cao-onderhandelingen, die vol
gend jaar voor het eerst in het
onderwijs plaatsvinden.
Gisteren bleek dat vooraf
gaand aan het debat Ritzen,
Tuinstra en de PvdA'er Van
Gelder de koppen bij elkaar
hadden gestoken en een over
eenkomst hadden gesloten.
Deze houdt in dat scholen kun
nen ontkomen aan de werking
van de wet door binnen samen
werkingsverbanden zelf maat
regelen te nemen om wacht
gelders aan een baan te hel
pen. Die maatregelen dienen
dan wel dezelfde effecten te
hebben als de wet beoogt.
De kamerleden hadden het
PvdA/CDA-amendement waar
in de overeenkomst was ver
woord gisteren nog nauwelijks
onder ogen gehad, toen Ritzen
er al uitgebreid de loftrompet
over stak. Dat kon ook nauwe
lijks anders, omdat een derge
lijke regeling eigenlijk ook nu
al in de wet te vinden was. Met
dit verschil dat de ontheffing
van de benoemingsplicht in
dat artikel gebonden was aan
zes maanden, en in het amen
dement van PvdA en CDA is
vervangen door een door de
minister te bepalen tijdvak.
Bovendien staat er, harder dan
in het wetsvoorstel van Ritzen,
dat dezelfde resultaten dienen
te worden geboekt als bij een
wettelijke regeling. Zoniet dan
wordt de wet weer gewoon van
toepassing. Het amendement
voorziet daarnaast in het com
pleet schrappen van het woord
benoemingsplicht, een term
waar Tuinstra een dag eerder
hevig tegen ageerde.
De gang van zaken leidde gis
teren tot grote onvrede bij de
oppositie. De WD'er Franssen
sprak van een voorgekookte si
tuatie, Lankhorst (Groen
Links) meende dat er van dua
lisme in dit huis geen sprake
meer is en Nuis (D66) consta
teerde dat de wet eigenlijk op
losse schroeven is komen te
staan. Maar dat kon de pret bij'
PvdA en CDA, die de dag er
voor nog leken af te stevenen
op een nieuw twistpunt in de
coalitie, niet te drukken. Enige
tegenvaller was dat Franssen
voorkwam dat de wet nog gis
termiddag werd aangenomen,
door om uitstel van verdere be
handeling te vragen. De libe
raal zei eerst de inhoud van het
amendement nog zorgvuldig
te willen bestuderen en in zijn
fractie te willen bespreken.
:eur)
EN HAAG - De onderwij s-
akbonden PCO en KOV en de
akcentrale CNV steunen de
et op de basisvorming. De
iscussies in de Eerste Kamer,
ie vooral draaien om de- op-
effingsnormen voor scholen,
volgens de bonden een
chijndiscussie. Verlaging van
opheffingsnorm van scho-
van 240 naar 180 leerlin-
en, zoals de CD A-Eerste Ka
merfractie wil, is geen oplos-
ïg. Deze scholen komen toch
de problemen, zo voorzien
e bonden.
opheffingsnorm speelt
ooral een belangrijke rol bij
positie van het lager be-
oepsonderwijs en de mavo.
lit een enquête onder lbo-di-
ecties blijkt dat verlaging van
enorm voor dertig van de 140
ledreigde lbo-scholen op korte
ermijn wat lucht geeft. „Maar
tees ip termijn biedt het geen echte
Het leiden van een
ninimum-bestaan is zowel om
onderwijskundige als fmancië-
- redenen voor geen enkele
chool aantrekkelijk. Voor een
•tructurele oplossing is het
loodzakelijk dat lbo-scholen
insluiting vinden bij brede
scholengemeenschappen", al
dus de bonden in een aantal
aanbevelingen naar aanleiding
van de enquête. Volgens vice-
voorzitter van de KOV J. Roo-
vers kunnen kleine lbo-scho
len nauwelijks een adequaat
onderwijsaanbod garanderen.
„In het technisch onderwijs zie
je dat er tal van richtingen'zijn.
Al die richtingen kosten geld,
maar de bekostiging van een
kleine school is zodanig dat je
dat aanbod nauwelijks kunt
doen".
De bonden willen dat de wet op
de basisvorming wordt aange
nomen en dat zo snel mogelijk
wordt gekomen tot scholenge
meenschappen waarin zowel
lbo, mavo, havo en vwo zijn op
genomen. De problemen die
zich daar nu nog bij voordoen,
moeten door de bewindslieden
worden weggenomen. Veel
scholengemeenschappen voe
len niets voor een lbo-afdeling
binnen eigen gelederen, uit
vrees voor dalende leerlinge
naantallen.
De wet op de basisvorming
komt 19 mei in de Eerste Ka
mer. Het CDA dreigt de wet af
te blazen als het kabinet de op
heffingsnormen niet verlaagt.
De bonden praten morgen met
de fractie van het CDA.
Kleermakers
Idoor
RIK IN 'T HOUT
■«c, -v t -
Vreugde overheerst op
de gezichten van de
jongeren die gisteren in
Rotterdam de opening
door wethouder
Hallesleben (midden)
bijwoonden bij van een
kleermakersproject
voor jonge
Marokkanen. Via werk
en scholing kunnen de
deelnemers na twee
jaar het vakdiploma
confectie behalen.
foto: anp
DEN HAAG - Staatssecreta
ris Wallage van onderwijs laat
een landelijk onderzoek instel
len naar de relaties tussen jus
titiële jeugdinternaten en na
burige scholen. Hij heeft dit
gisteren in de Tweede Kamer
toegezegd tijdens een vergade
ring van de kamercommissies
voor justitie en onderwijs over
de affaire rond Huize Alexan
dra in Almelo.
Het meisjesinternaat Huize
Alexandra leefde de afgelopen
drie jaar in onmin met de na
burige school voor zeer moei
lijk opvoedbare kinderen ('De
Hollander Graven'), waar de
meisjes onderwijs kregen. De
belangrijkste oorzaak van het
conflict was dat bestuur en
leerkrachten van de school
weigerden zich als verlengstuk
van de inrichting te beschou
wen. Inmiddels heeft het be
stuur van de 'De Hollander
Graven' afstand gedaan van de
school en haar overgedragen
aan de Stichting Aloysius, die
elders in het land ook scholen
voor moeilijk opvoedbare kin
deren onder haar beheer heeft.
Deze stichting is wel bereid
met Huize Alexandra samen te
werken.
CASPER EN HOBBES
door b1u.watehson
OMI9AT W AR/HÉ WXHT cP-
STIJGT.'S MlPPAGS IS PÉ
ZóN 'oP ZIJN HÉÉTST C\JS
STIJGT IÉ oVIHooG.
GISTEREN OP TV,
VANDAAG GRATIS
VERKRIJGBAAR.
De Lekker weg ideeën
krant staat boordevol tips
en suggesties voor een
weekend of vakantie
lekker weg in eigen land.
Haal nu deze gratis krant
bij ANWB, VW-i kantoor
of Shell-station.
DEN HAAG - Minister
Pronk ontkent dat hij
heeft gedreigd met een
kabinetscrisis.
In antwoord op schriftelijke
kamervragen van WD en SGP
bevestigt de minister van ont
wikkelingssamenwerking dat
hij harde taal heeft gebruikt te
gen zijn CDA-collega Van den
Broek van buitenlandse zaken.
Het zou echter niet zijn bedoe
ling zijn geweest daarmee de
coalitie op het spel te zetten.
Op een door CDA en PvdA ge
organiseerde bijeenkomst in
Rotterdam nam Pronk stelling
tegen Van den Broeks uitla
ting dat hulp aan Oost-Europa
voor een belangrijk deel uit
het budget voor ontwikke
lingssamenwerking moet ko
men. Pronk zei dat de wegen
zich zouden scheiden wanneer
CDA en PvdA hierover groot
verschil van opvatting zouden
houden. Pronk voegde eraan
toe de uitspraken van Van den
Broek 'not done' te achten.
Maar met een kabinetscrisis is
niet gedreigd, beweert Pronk
nu, mede namens Van den
Broek. Beide bewindslieden
kondigen aan dat conclusies
en besluiten over de buitenlan
duitgaven voor volgend jaar
aan de orde komen in de Nota
Buitenlanduitgaven 1993.
Deze wordt morgen in de mi
nisterraad besproken. Premier
Lubbers zegt in antwoord op
vragen van SGP-kamerlid Van-
Dis, dat hij de collega's Vap
den Broek en Pronk naar aan-'
leiding van hun publieke uit-,
spraken heeft verzocht in hé^t
vervolg de eenheid van alge
meen regeringsbeleid te res--
pecteren. Eventuele herverde
ling van de ministeriële ver
antwoordelijkheden voor bui
tenlandse zaken en ontwikke
lingssamenwerking komt vol
gens de premier niet eerder
aan de orde dan in de discussie
die het kabinet zal voeren over
de voorstellen van de commis-
sie-Deetman voor bestuurlijke
vernieuwing. Van den Broek
zei onlangs in de Eerste Kame*
dat ontwikkelingssamenwer
king best zou kunnen worden
'gedaan' door een staatssecre
taris onder zijn verantwoorde
lijkheid.
De antwoorden van de drie be
windslieden kunnen niet ver
hinderen dat de Tweede Ka
mer volgende week dinsdag
het kabinet aan de tand voelt
over de affaire Pronk-Van den
Broek. Mevrouw Sipkes van
Groen Links vindt dat de Ka
mer langzamerhand toe is aan.
duidelijkheid na de recente
'pittige uitspraken' van de bei
de ministers en van vice-pre-
mier Kok over 'het graaien in
de begroting voor ontwikke
lingssamenwerking'. Naast
deze drie bewindslieden zal op
verzoek van de WD ook pre
mier Lubbers dinsdag naar de.
Kamer komen.
Inenting tegen nekkramp bepleit
AMSTERDAM - De Ziekenfondsraad vindt dat de overheid
moet beginnen met inenting van alle zuigelingen tegen nek
kramp. „Een advies met die strekking wordt nu uitgewerkt en
zal worden verstuurd aan staatssecretaris Simons", aldus een
woordvoerder. Volgens de Ziekenfondsraad wordt inenting mo
gelijk. nu het Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieuhy
giëne een vaccin heeft ontwikkeld tegen de bacterie die nek
kramp kan veroorzaken. Elk jaar worden in Nederland 700 kin
deren besmet met nekkramp. Gemiddeld overlijden jaarlijks ze
ven kinderen aan de ziekte.
