Indernemers vrezen voor
tere Japanse produkten
Ié
Kredietrisico in Nederland duidelijk slechter geworden
Akkoord over tweejarige
cao voor supermarkten
ECONOMIE
Gasunie verwacht dit jaar
meer dan 18 miljard omzet
Interesse in dieren?
DINSDAG 12 MEI 1992
rschot Duitse
delbalans
iverdubbeld
- Het overschot op de Duitse
Jbalans is in maart ruimschoots ver-
0 tot 4,9 miljard mark, van 2,2 miljard
1 februari, aldus maakte het Duitse
Ivoor de statistiek gisteren bekend.
Jort steeg tot het recordniveau van
triljard mark. Het vorige record da-
1 i oktober 1990, toen voor 62,5 mil
le werd geëxporteerd. In februari be-
ïexport in totaal 54,65 miljard mark,
jin maart vorig jaar voor 56,2 miljard
In andere landen werd verkocht. De
kteeg in maart vergeleken met febru-
jprocent tot 58,03 miljard mark. Ten
je van vorig jaar bedroeg de toene-
procent tot 53,36 miljard mark.
Staking legt veel
Franse havens plat
PARIJS Bijna alle Franse havens zijn gisteren
door een staking lamgelegd. Havenarbeiders wa
ren voor een week in staking gegaan om te protes
teren tegen voorgestelde hervormingen waarmee
hun relatief beschermde positie zou worden aange
tast. Alleen in de havens van Saint Nazaire, Brest
en Cherbourg werd nog gewerkt. Het Franse parle
ment begint morgen met een debat over een wijzi
ging van een van 1947 daterend statuut over de po
sitie van de havenarbeiders. Door de wijziging zou
den de arbeiders worden beroofd van enkele privi
leges en zouden hun salarissen en arbeidsvoor
waarden meer in overeenstemming worden ge
bracht met de huidige economische omstandighe
den.
In de afgelopen acht maanden hebben de bonden
van de havenarbeiders 30 stakingen uitgeschreven
die gemiddeld twee dagen duurden.
Britten blijven zich verzetten
tegen opheffen grenscontroles
BRUSSEL - Groot-Brittannië heeft zich gisteren op een bij
eenkomst van ministers van buitenlandse zaken van de Eu
ropese Gemeenschap opnieuw verzet tegen het opheffen van
grenscontroles voor personen binnen de EG.
„We moeten vasthouden aan ons standpunt", zei de Britse
minister van buitenlandse zaken Douglas Hurd tegen ver
slaggevers. Hij zei dat Groot-Brittannië gediend was met de
handhaving van de grenscontroles.
De controles moeten volgens een EG-verdrag op 1 januari
1993 zijn opgeheven, maar de Britten zijn van mening dat ze
nodig blijven om hun eiland te beschermen tegen terroris
ten, drugshandelaren en illegale immigranten. De ministers
besloten de kwestie op iedere volgende bijeenkomst ter
sprake te brengen, totdat een oplossing is bereikt.
De Europese Commissie heeft gedreigd iedere lidstaat die
zich tegen het opheffen van de binnengrenzen verzet voor
het Europese Hof van Justitie te dagen.
Uitstel plan
roebelkoers
LONDEN - Het plan om de
roebel volledig convertibel te
maken is uitgesteld. Aanvan
kelijk lag het in de bedoeling
de roebel per 1 augustus bin
nen een bandbreedte van 7,5
procent te koppelen aan de
koers van de Amerikaanse dol
lar. Het plan zal nu pas in de
loop van de herfst in werking
treden, zo maakte de president
van de Russische centrale
bank, Georgy Matiukjin, dit
bekend. Het voornemen om
per 1 juli nog maar één koers te
laten gelden voor de roebel te
genover de dollar, wordt wel
gehandhaafd.
Samenwerking
Grolsch en Guiness
in Spanje
ENSCHEDE - Grolsch Export, een vol
le dochter van de bierbrouwer Grolsch.
en de grootste Spaanse brouwerijgroep
La Cruz del Campo, voor 90 procent ei
gendom van de Ierse Guiness, gaan sa
menwerken bij verkoop en distributie
op de Spaanse biermarkt. Een op te rich
ten verkoopeenheid zal zich binnen de
Spaanse brouwerij met het Grolsch-
merk gaan richten op het zogenoemde
premium-importsegment, dat de laatste
jaren sterk groeit. De nieuwe eenheid
zal zich vooral op de Spaanse horeca
concentreren. De thuisverbruikmarkt
zal centraal worden geleid en bewerkt
vanuit de verkooporganisatie van La
Cruz del Campo.
Benzine
morgen
cent duurder
ROTTERDAM - Benzine
wordt morgen een cent per
liter duurder. Daardoor ko
men de advies-literprijzen
op 191 cent voor super plus
loodvrij, 187 cent voor euro
loodvrij en 203 cent voor
gelode superbenzine, al
dus de oliehandelaren gis
teren in Rotterdam. De
prijzen voor autogas en
diesel blijven ongewijzigd.
De benzineprijsverhoging
is een doorberekening van
de produktnoteringen in
combinatie met de dollar
koers.
'ERDAM - Iets
lan de helft van de
landse onderne-
'erwacht „niet zon-
■er" de concurrentie
kunnen met Japan-
rijven die zich hier
s ?rs in Europa vesti-
i )rie kwart van hen
dat ze betere pro-
i moeten maken om
panse concurrentie
nen weerstaan.
;n vandaag in Amster-
iresenteerd onderzoek
Dutch and Japanese
'ederation (Dujat), die
ighoudt met bevorde-
ïn de handelsrelaties
ieide landen. Anders-
|ft het Nederlandse be-
jaren grote
om een plaats van eni-
F kenis in Japan te vero-
Nederland speelt niet
;en ondergeschikte rol
t de export naar Japan
(slechts 1 procent van
ie export van ruim 200
I, ook de investeringen
t-ventures zijn gering,
landse bedrijven zijn te
ldig en kiezen liever
el verdienen in landen
htbij liggen", aldus G.
de Ruijter (Stork) van het in
dustrieel comité van Dujat.
Les
Hij pleitte ervoor de inspan
ningen op Japan te vergroten.
„Niet alleen omdat er nog vol
doende mogelijkheden zijn,
maar vooral omdat wie in staat
is een plaats op de veeleisende
Japanse markt te veroveren, in
de hele wereld terecht kan".
De uitkomsten van de Dujat-
enquête moeten een les zijn
voor de hele industrie, vindt
hij.
Het industrieel comité is opge
richt in navolging van het suc
cesvolle agrarisch comité en
wil meer bedrijven activeren
zich op Japan te richten. Dujat
benadert hiertoe thans 300 bui
ten Japan succevolle exporte
rende bedrijven. Handicap is,
dat anders dan in de agrarisch
sector, in de industrie minder
wordt samengewerkt. Via de
FME (metaalwerkgevers) en
andere branche-organisaties
wil Dujat dit verbeteren. Dujat
biedt de bedrijven de ervaring
van ondernemers die al voet
aan Japanse grond hebben.
Investeren
Volgens Dujat-voorzitter mr.
K. de Kluis (VRG-Groep) is er
ondanks de economische te
ruggang die Japan momenteel
ondervindt juist nu alle aanlei
ding voor Nederlandse bedrij
ven om in Japan te investeren.
Hij verwacht voordelen van de
hardhandige sanering van de
sterk vervlochten financiële
en industriële sectoren in het
land. Bovendien heeft de Ja
panse overheid nog wel de mo
gelijkheden om stimulerend
op te treden. „Er is geen aan
leiding om te geloven dat Ja
pan de huidige recessie niet te
boven zal komen". Uit de on-
derzoeksresulaten concludeert
De Kluis dat zijn leden dat
klaarblijkelijk ook vinden.
Drie kwart van de 110 Dujat-le-
den die naar Japan exporteert
verwacht dit jaar een afzetstij-
ging, slechts 7 procent een da
ling. Van de bedrijven die in
Japan produceren voorziet 40
procent een groei, en eenzelfde
percentage een stabilisatie.
Export
Meer dan de helft (55 procent)
zal dit jaar meer investeren in
zijn handelsrelatie met Japan,
slechts 8 procent minder. Drie
kwart van de Dujat-leden ziet
vooral kansen voor Nederlanse
toeleveranciers, nu steeds
meer Japanse bedrijven zich
in Europa vestigen.
Volgens Dujat zit er niet veel
schot in de betekenis van de
Japanse markt voor de Neder
landse economie. De export
naar het land bedroeg vorig
jaar 2.292 miljoen gulden. Dat
dekte de invoer uit Japan (ter
grootte van 8.554 miljoen gul
den) voor iets meer dan een
kwart.
Dat dekkingspercentage is Eu
ropees gezien slecht. Italië,
Frankrijk en Duitsland zitten
boven het Europese gemiddel
de van ongeveer 50 procent,
met als absolute uitschieter
Italië, met 90 procent. Spanje
en Griekenland doen het nog
slechter dan ons land, met 14
respectievelijk 7 procent.
Het EG-aandeel in de totale Ja
panse uitvoer bedoeg over
1991 18,8 procent (59 miljard),
terwijl Japan 13 procent van
zijn import (31,7 miljard) uit de
EG betrok. Over de eerste twee
maanden komt zelfs meer dan
een vijfde van de EG-invoer uit
Japan De Nederlandse export
naar Japan bestaat voorname
lijk uit agrarische produkten
(voeding, grondstoffen) en pro
dukten voor industrieel ge
bruik (chemie, machines en
vervoermaterieel en optische
en medische apparatuur).
j&'AvV"- ff
Superjumbo voor zeshonderd passagiers
Deze tekening toont het ontwerp voor de McDonell Douglas MD-12 jetliner. Het wordt een viermotorig straalvliegtuig, dat met twee 'dekken' is
uitgerust. De superjumbo moet in de toekomst maar liefst 600 passagiers kunnen vervoeren. Wanneer het prototype de lucht ingaat is nog
niet bekend fotO:AP
alstaking
sland
t toe
'URT AM MAIN
£3 staking in de West-
G metaal- en elektro-
lgië dustrie, waar zo'n
-•teniljoen mensen wer-
ijkt nabij. Het be-
van de bond voor
[arbeiders heeft
ls h ag verga'derd hoe
s di worden gehandeld
;ksc vastgelopen loon-
overheidsdiensten in
ntsland. de spoorwe-
de posterijen, is giste-
stemming begonnen
P ft bereikte compromis
w l procent loonsverho-
ondskanselier Helmut
|en ste, samen met topver-
lj= oordigers uit het
1 11 leven, een 'kentering
n.®[ xmpolitiek', in het bij-
Ult in het voormalige Oost-
jnd.
bondsleden onder de
§aa oen werknemers in de
ldu e diensten in West-
*evi nd hebben tot morgen
hor zich uit te spreken over
n S' irocent loonsverhoging
aan salarisklassen ge-
de eenmalige uitkering
I of 750 mark. Als zij dit
5j0( d te mager vinden zul-
inds vrijdag opgeschor-
ingsacties worden her-
c^e' letaal hielden de werk-
gisteren opnieuw, bij de
regionale onderhande-
in Hessen, vast aan hun
Ji 3,3 procent loonsver-
f De machtige vakbond
nall eist 9,5 procent meer
ls van de kant van de
^.vers geen toenade-
)r® Jgingen komen, moet
'(.'r van deze grootste Euro-
u werknemersorganisatie
g nog besluiten een re-
urn uit te schrijven on-
e4r„' i leden over de bereid-
hl te staken. Begin vol-
.week kan dan worden
1 in welke bondsstaten
'ste gestaakt gaat wor-
risteren legden 42.000
arbeiders in Beieren al
£r< ;ele sleutelpunten voor
Jn" ijd het werk neer.
leg
'j.ernste vliegveld
cjipa in München
IHEN - Het modernste
[ld van Europa, de lucht-
Franz Josef Strauss in
ien, is gisteren feestelijk
ld. Het nieuwe vliegveld
Dsten van de Beierse
rtad zal de deelstaat als
ir van het zuiden met de
ïn de wereld zal verbin-
meer dan 30 jaar van
;n en bouwen is de lucht-
eindelijk klaar. Hij kost
er dan 8,5 miljard mark
Jaarlijks ruim 15 miljoen
Jiers moeten kunnen
rken.
AMSTERDAM - Het kre
dietrisico in Nederland is
in de tweede helft van vo
rig jaar duidelijk verslech
terd. De automatiserings
branche, toeleveranciers
aan de bouw, textiel en
bloemen en planten
sprongen daarbij het
meest in het oog, aldus
het gisteren verschenen
jaarverslag van de Neder
landse Credietverzeke-
ring Maatschappij (NCM).
Op basis van de betaalde
premies steeg de binnenland
se schadequote van 31 in 1990
naar 50 vorig jaar. Deze stij
ging vormt een niet te ver
waarlozen signaal van een ver
slechterende conjuncturele
fase waarin de Nederlandse
economie zich bevindt. Vol
gens de raad van bestuur blijkt
hieruit eens temeer dat de
gang van zaken bij de krediet
verzekeraar een accurate en
snel reagerende barometer is
voor het economische klimaat.
Resultaten
De cijfers komen slechts ge
deeltelijk tot uitdrukking in de
resultaten van de NCM over
1991. De winst bleef met 33,1
miljoen vrijwel op het niveau
van de recordwinst van 33,6
miljoen van het jaar ervoor.
Aangezien de NCM de defini
tieve rekening van een be
paald jaar pas na enkele jaren
kan beoordelen - in verband
met de afwikkeling van scha
declaims, incasso's etc. - wordt
het resultaat over 1991 voorna
melijk gevoed door de uitkom
sten over 1987.
Volgens de raad van bestuur
wordt de economische proble
matiek scherper weerspiegeld
in de resultaten op herverzeke
ringen. Deze resultaten, die
slechts met een jaar vertraging
worden verwerkt, lieten een
negatief saldo zien van 3,9
miljoen in 1991 tegenover een
positief resultaat van 10,3
miljoen het jaar ervoor.
Deze omslag wordt veroor
zaakt door toegenomen
reserveringen voor schade-uit
keringen en -meldingen van
kredietverzekeraars in Groot-
Brittannië, Zuid-Afrika, Span
je, Noorwegen en Zweden. In
de eerste maanden van 1992
kwam er weinig verandering
in deze situatie. Kredietverze
keraars in Groot-Brittannië en
Zweden zagen de uitkeringen
en meldingen zelfs verder toe-
Staat
Zaken voor rekening van de
Nederlandse staat gaven in
1991 een belangrijke verbete
ring te zien. Hoewel de premie
inkomsten licht afnamen van
60,5 miljoen in 1990 naar
58,5 miljoen in 1991, nam het
uiteindelijke negatieve resul
taat voor de staat af van 550,5
miljoen tot 90,5 miljoen.
Deze verbetering is het gevolg
van afgenomen schade-uitke
ringen en toegenomen betalin
gen door debiteurenlanden.
De NCM rondde vorig jaar de
overneming af van de Britse
Insurance Service Group
(ISG), het geprivatiseerde
kortlopende bedrijf van de
Britse collega Export Credits
Guarantee Department. Dat
leidde tot vrijwel een verdub
beling van het totale NCM-be-
drijf. De Nederlandse krediet
verzekeraar betaalde omgere
kend 225 miljoen voor ISG.
De overneming werd groten
deels gefinancierd door de uit
gifte van nieuwe aandelen aan
de bestaande aandeelhouders,
die bruto 189 miljoen in het
laatje bracht. De Britse en Ne
derlandse tak zijn inmiddels
ondergebracht in de nieuwe
houdstermaatschappij NCM
Holding.
UTRECHT - De werk
geversorganisaties in het
supermarktwezen (170.00
werknemers) en de vak
bonden zijn het de afgelo
pen nacht eens geworden
over een nieuwe, tweejari
ge cao. De afspraken hou
den onder meer een loons
verhoging van 10,3 pro
cent in.
De 10,3 procent is verdeeld
over 2 loonsverhogingen van 2
procent, tweemaal 2,65 procent
een een keer 1 procent. Hoewel
de overeengekomen loonsver
hoging 0,7 procent lager ligt
dan de bonden hadden geëist,
zijn die toch tevreden. „De
achterstand die de werkne
mers in de bedrijfstak hebben
in vergelijking met collega's in
andere sectoren, is daarmee
nagenoeg weg", aldus een
woordvoerder van de Dien
stenbond FNV.
Werknemers tussen de 19 en
22 jaar krijgen daarnaast nog
een loonsverhoging van 1 pro
cent, extra. Bovendien wordt
het aantal functiejaren van
caissières en verkoopsters uit
gebreid, waardoor zij langer in
salaris kunnen doorgroeien
dan de twee jaar waarvan nu
sprake is. Als tenslotte de prij
zen in twee jaar tijd met meer
dan 7 procent stijgen, wordt de
prijsstijging gecompenseerd
in de lonen.
Voorts gaan werkgevers en
bonden het komende jaar stu
deren op de aanpak van het
ziekteverzuim. Arbeidsvoor
waardelijke prikkels om dat te
rug te dringen zijn niet in het
onderhandelingsresultaat op
genomen. Het zogenoemde af-
Aan het akkoord over een nieu
we cao voor de supermarkten
zijn veel manifestaties van het
personeel vooraf gegaan, zoals
deze op 8 april in
Utrecht. foto: anp
helpkwartiertje na sluitings
tijd van de winkels wordt in
het vervolg gecompenseerd in
geld of vrije tijd.
De vakbondswoordvoerder
wilde niet spreken van een
principe-akkoord, maar hij gaf
te kennen dat hij zich kon
voorstellen dat de leden het re
sultaat zullen afwijzen.
Aan het onderhandelingsre
sultaat is een langere periode
van relatief geringe arbeidson
rust in de bedrijfstak vooraf
gegaan. Vij weken lang is er op
bescheiden schaal gestaakt.
Het publiek heeft daar overi
gens weinig van gemerkt.
GRONINGEN - De Gasunie
denkt dat de afzet ook dit jaar
boven de 80 miljard kubieke
meter zal uitkomen en dat de
omzet zal liggen tussen 18 en
19 miljard gulden. Dit meldt
het gisteren verschenen jaar
verslag. De gasexport steeg
met 4,3 miljard kubieke meter
naar 38,6 miljard. Economi
sche groei, koud weer én het
toenemende aandeel van gas
bij het inzetten van brandstof
in Europa worden als oorzaken
genoemd van die stijging.
Daarnaast speelde een rol dat
tegen het einde van het jaar in
Duitsland en Frankrijk onze
kerheid bestond door het uit
eenvallen van de voormalige
Sovjetunie. De export naar
Duitsland steeg zelfs met 4
HSS gaat voor het
eerst olie boren
DEN HAAG Het energie
fonds Holland Sea Search
(HSS) heeft samen met de En
gelse oliemaatschappij Pre
mier Consolidated Oilfields de
opsporingsvergunning L/17b
op het Nederlandse gedeelte
van het Continentale Plat aan
gevraagd. Deze aanvraag is
een mijlpaal in de geschiede
nis van HSS, aangezien het de
eerste keer is dat de vennoot
schap een vergunning heeft
aangevraagd als uitvoerder
van een project. Dit blijkt uit
het jaarverslag van de maat
schappij. Voor het eerst sedert
het inzakken van de olie- en
gasprijzen in 1986 was de om
zet van HSS vorig jaar hoger
dan ƒ11 miljoen, namelijk
11.5 miljoen tegen 9,5 mil
joen. Het verlies van 10 mil
joen is ook aanzienlijk minder
slecht dan in 1990 toen 31.6
miljoen werd verloren. Het
verlies is toegevoegd aan het
geaccumuleerde verlies dat
thans 62,7 miljoen bedraagt.
miljard kubieke meter naar
22.5 miljard, vooral in het Voor
malige Oost-Duitsland nam de
behoefte aan gas toe. De stij
ging van de binnenlandse af
zet met 4,7 miljard naar 45 mil
jard kubieke meter wordt voor
al toegeschreven aan de win
terkou.
Uitvoer
In 1990 besloot de regering dat
er ruimte was voor extra uit
voer van 200 miljard kubieke
meter Nederlands gas. Intus
sen zijn voor deze additionele
verkopen al contracten geslo
ten met afnemers in Duits
land, Frankrijk, België en
Zwitserland. Het gaat zowel
om het leveren van grotere
hoeveelheden per jaar als het
verlengen van de duur van de
contracten Met Italië wordt
onderhandeld
De Gasunie heeft vorig jaar
voor bijna 600 miljoen gulden
geïnvesteerd in het net van lei
dingen in ons land. Dat is meer
dan het dubbele van 1990. Ook
nu staan veel projecten op sta
pel en verwacht wordt dat de
investeringen dit jaar zullen
uitkomen op 500 miljoen gul
den. De Gasunie haalt op
nieuw uit naar de Europese
Commissie die de Europese
energiemarkt verder wil libe
raliseren. Volgens de Gasunie
betekenen de huidige voorstel
len „een fundamentele struc
tuurwijziging met ingang van
1 januari 1993". De Gasunie
ziet hierin een duidelijke be
dreiging voor grote projecten
zoals de ontwikkeling van de
gasvelden in Siberië.
Met de ondernemingsraad is
het afgelopen jaar al gespro-
,ken over de mogelijke gevol
gen van de Europese voorstel
len. Bovendien is er „aanlei
ding dit jaar extra aandacht te
besteden aan de effectiviteit
van de personeelsinzet", aldus
het jaarverslag.
irarische
Kom studeren in Delft\
Ben je geïnteresseerd in diergezondheidszorg cn
diervoeding, kom dan naar de voorlichtingsmiddag
in Delft. Binnen de studierichting Veehouderij kun je
zo'n kwart van de studietijd besteden aan jouw
speciale interesse in dieren.
Bel nu (015) 150288 of 150240 cn vraag naar
Margreet de Groot of Rein van de Wal.
Voorlichtingsmiddag
donderdag 21 mei 1992
n 16.00 tot 18.00 uur.
VOOR EEN BAANBREKENDE STUDIE
