ohnny Logan: Dit was de laatste
Les Misérables
IteidóvOouAxynt
§Hooie muzikale ontdekkingsreis van het William Byrd Ensemble
KUNST/RTV
'ngelse taal beheerst festivaluitslag
Kennismaking met
vierderangs
werk van Liszt
Zangeres Sylvia
Syms overleden
TWEE EXTRA
VOORSTELLINGEN
William Byrd Vocaal Ensemble
I o.a. Reda, Wilbye, East, Weel-
Watkinson, Straesser en Murray
jler. Met intermezzi van Ekeko.
oord gisteravond mei in de Lok-
Leiden.
MAANDAG 11 MEI 1992
11
(Sta iCKVAN TEYLINGEN
William Byrd Vocaal En-
nble liet zich inspireren
r Columbus en zocht mu-
bij elkaar met als thema
kruisbestuiving tussen
cultuur en die van over-
Van echte muzikale beïn-
tussen de continen-
is nog niet zo lang sprake,
het accent van het pro-
4e'
31 eding
gramma lag op het modernere
repertoire.
In de openingsstukken van
Siegfried Reda, een leerling
van Distier, dragen oosterse
toonsoorten veel bij aan de
exotische sfeer. Hij maakte ne
gen miniatuurtjes op chinoise
riegedichten van Klabund,
waarin de chrysanten en de
perzikbloesem dus niet van de
lucht zijn. Het eerste stuk, Jen-
seits des grünen Meeres,
maakte indruk met een fraai
golvende kadans in de bassen
en mooie melodieën daarbo
ven. In een stuk als 'Geleit' liet
het Byrd met een prachtig pia-
nissimo-einde horen hoe groot
de controle van het koor is.
Daar staat tegenover dat som
mige stukjes zo kort zijn dat de
luisteraar er nog maar net inzit
als ze alweer afgelopen zijn en
nauwelijks de kans krijgt erin
door te dringen. Ook in het vo
rige concert drong het nadeel
van zo'n versplinterd program
ma zich op. De 'Schwarzer
Mond-cyclus' van Gerd Wat-
kinson en de haiku's op grafi
sche partituren van Joep
Straesser leden aan hetzelfde
euvel. Uit de laatste stukken
bloeiden uit spreek- en fluis-
terkoren even prachtige ak
koorden op, maar in het alge
meen maakten de stukjes een
nogal vluchtige indruk. De te
norsolo van Niek Nieuwen-
huijsen had meer ontspannen
kunnen klinken, maar droeg
wel. Het ritmische geklap dat
werd voorgeschreven in het
Dschungellied wees uit dat de
Byrdzangers nog geen volleer
de slagwerkers zijn. Het blijft
te hopen dat zo'n mooi koor
zich weer eens gaat storten op
een substantiëler stuk muziek.
Een ander bezwaar van het vo
rige prógramma was dat de ui
tersten in emotie en dynamiek
nogal dicht bij elkaar lagen.
Gelukkig was daar dit keer
geen sprake van. Dirigent Nico
van der Meel zocht naaf de
grenzen en zette bijvoorbeeld
Reda's Herbstlied fel in, on
danks de melancholieke toon
van het gedicht.
Het thema was er niet naar,
maar toch was de oude muziek
met vier zeventiende-eeuwse
Engelse madrigalen ook verte
genwoordigd. De Britten wa
ren zeker in die tijd geen mees
ters in het ontmoeten van an
dere culturen, meer in het ver
zamelen ervan. Het mooiste
stuk was 'Thule, the period of
cosmography van Thomas
Weelkes', met een laaiend zwa-
velvuur. Het duo Ekeko, met
Peter Banning op harpen en
Sergio Pereira op gitaren en
fluit, bracht frisse Zuidameri-
kaanse intermezzi die het mul
ticulturele programma com
pleteerden. En met een gezon
gen gamelan van Murray
Schafer en twee Indonesische
volksliedjes als toegift was er
uiteindelijk ook nog wat Insu-
linde in Leiden te beleven.
Blijft de vraag: waar blijft het
publiek bij zulke toch behoor
lijk superieure koormuziek?
De Lokhorstkerk zat maar
halfvol. Wordt er in Leiden
veel en goed gezongen, maar
maar matig geluisterd of moet
de publiciteitsafdeling van het
William Byrd harder aan het
werk?
•00,
'ingejLMÖ „Nu doe ik het
r it meer", beloofde
c nny Logan na zijn
Bjeke Eurovisie-hat-
Met het door hem
Th chreven liedje 'Why
vertolkt door Linda
Hoóttin, zegevierde Ier-
zaterdagavond vier
rierde keer op het Eu-
Sopjsie Songfestival, dat
maal in Malmö werd
ouden. Logan zorgde
keer voor Ierlands
(16):
2. Fr
30 eerste keer dateert van
in Amsterdam, toen Lo-
als zanger met 'What's
her year' van de hand
Healy won. Daarna
g3 kte hij een gruwelijke
e' k in de laagste regionen
de Engelse lichte muziek,
revancheerde zich met
in Brussel scoorde hij in
zijn tweede zege met
me now', dat hij zowel
eef als zong. En dan nu de
eerste plaats, deze keer
ingwriter-sec, met 'Why
zangeres Linda Martin
dit ook al een soort revan-
In de editie van 1984 (Lu-
c lurg) werd ze met negen
idien en verschil tweede, met
ook door Logan geschre-
LElDf'Terminal 3'. Die tweede
veld lts leverde haar een nauwe-
bedwingbare zucht naar
Eurovisiecircus op: „Ik
er zo dicht bij toen, dat ik
naak goed te pakken had.
ilde hoe dan ook nog eens
'd ert oen"'
ornaat
-P-*hreef een aantal malen in
de Ierse voorselectie,
ekenjr miste steeds de boot.
Le steeds net niet het goede
n*e* êeschikt voor
of niet het goede arrange-
ING(t> je weet nooit precies
het aan ligt. Tot nu dus.
Dorjjoeg Johnny of hij niet iets
me had, en dat had-ie.
speciaal voor Eurovisie
maar we hebben het
da iaat gemaakt, iets veran-
iets ingekort, de tekst
beetje aangepast: het was
hv ïlijk voor een man
3 ;ven".
resultaat is bekend: zater-
de gelukscombinatie
nt in-Martin met glans het
nsK üurovisie Songfestival. De
rabe delegatie vierde dat met
«Tit Ste ukbundigheid. Martin
512 ns de ontmoeting met de
ormj na afloop: „Dit hier is
m'n eerste van-
:oiochd. Maar morgenochtend
uur of zes denk ik dat
;1 aan de honderd zit".
aÜ*,S
an 1 :oncurrentie kwam zater-
akinj vooral van andere Engels-
19.0 ebijdragen: die van Groot-
annië en van Malta. De
lig gemaakte en vooral
St tuigend neergezette pop-
'One step out of time' van
-I2.0ihman Michael Ball bleef
ndelijk zestien punten
eig het met klassieke galm
likte 'Little child'
ren Maltese Mary Spiteri
0(3aar weer zestien punten
;r.
TELBtin en Logan willen zich
16 evraagd niet uitlaten over
atuurlijke voorsprong die
internationaal algemeen
n vfcePteerde Engels vooral
Linda Martin houdt trots de trofee omhoog van het Eurovisie Songfestival.
Linda Martin kust componist Johnny Lagon na afloop van het Eurovisie Songfestival.
dit jaar leek te hebben. Martin:
„Het doet er toch niet toe wat
voor taal je gebruikt? Als je
liedje maar glans vertoont".
Logan, haast verliefd naar
Martin kijkend: „Ik ben een
eenvoudige jongen, die een
aardig liedje kan schrijven.
Maar met een zangeres als Lin
da zou iedereen gewonnen
hebben, in wat voor taal ook".
De puntentelling vertoonde
een wat grillig patroon, maar
na een stuk of zes jury's teken
de zich toch al de Engelstalige
winst af. En al voor de laatste
cijfers in Malmö binnenkwa
men (die uit Hilversum) was de
zege voor Ierland binnen.
Betekent dat voor volgend jaar
voor de vierde keer een song
festival in Dublin? De bobo
van de Ierse televisie houdt
zich op de vlakte, nadat Linda
Martin al haar voorkeur voor
Cork heeft uitgesproken waar
ook de Ierse voorronde is ge
houden. Hij sluit niet uit, laat
hij diplomatiek weten, dat het
festival in 1993 niet in Dublin
wordt gehouden.
Niet bedrukt
De Nederlandse afvaardiging
toonde zich met de behaalde
negende plaats (sinds 1988,
met Gerard Joling in Dublin,
niet meer zo hoog geëindigd)
bepaald niet bedrukt. Zanger
Humphrey Campbell: „Ik ben
voldaan. ïk vind dat we iets
heel behoorlijks hebben laten
zien, waarmee we toch interna
tionaal een goede indruk heb
ben gemaakt". Was Ierland bij
zijn eigen favorieten? „Nee,
het is niet iets dat in mijn
smaakt past. Maar ik be
schouwde Linda Martin wel als
kanshebber. Wat ik zelf erg
mooi vond was het Griekse
liedje".
Liedjesmaker en gelegenheid
saccordeonist Edwin Schim-
scheimer drukt zich voorzich
tig uit: „Ik ben zeker niet onte
vreden. We hebben heel goed
gewerkt, in een heel goede
sfeer, en met onze niet echt ge
bruikelijke aanpak een goed
resultaat gehaald. Negende
plaats, ik vind dat prima, ik
ben tevreden. Natuurlijk had
ik liever gewonnen, maar met
23 deelnemers is die kans niet
echt heel groot".
„Ik heb deze week veel bijge
leerd", meldt hij dan trouwhar
tig. Zou hij nu 'Wijs me de weg'
anders hebben gemaakt? „Nee
dat niet. Maar het is goed om
eens internationaal om je heen
te kijken. Ik vind het fantas
tisch, zo'n festival; en ik doe zo
weer mee als ze me vragen.
Het Songfestival is nog niet
van me af'. Had hij gezien de
uitslag niet liever in het Engels
geschreven? „Nu je het zegt,
ja, dat is wel opvallend. Dat
zou internationaal toch wat
makkelijker liggen. En het is
voor Nederlandse artiesten be
paald niet ongebruikelijk. Zou
dat niet eens moeten worden
aangepast in de reglemen
ten?"
NOS-producer Bert Roeleveid,
thuis in de reglementen, lacht.
„Daar zijn we nou al jaren over
bezig, maar we komen niet ver
der. De Engelstalige leden van
de Eurovisie willen het niet,
die- hebben natuurlijk liever
het monopolie op het Engels.
En de Zuideuropeanen kan
het niet schelen, die denken
dat iedereen Spaans of Ita
liaans of Grieks net zo mooi
vindt. Alleen wij en de Scandi
navische landen willen van die
regel af, maar we zijn in de
minderheid".
Serieus
Tevreden met de uitslag?
„Ach, je wilt liever winnen.
Maar ik ben wel heel tevreden
met de manier waarop de
groep deze week heeft ge
werkt, waarop die jongens met
het vak bezig zijn geweest.
Heel serieus, je kon niet langs
hun kamer komen of ze waren
wel aan het repeteren, zingen.
dansen. Perfect. Heel plezierig
gewerkt".
Dirigent Harry van Hoof voegt
eraan toe: „We hebben lekker
gewerkt. Het enige onplezieri
ge was dat we als laatste ston
den. Dat is echt een beetje
doodgaan tijdens die avond.
Iedereen is klaar en geconcen
treerd. en wij hoefden ons bij
wijze van spreken pas halver
wege het programma om te
kleden. Dan is het heel moei
lijk om de goede spanning vast
te houden, om de zenuwen in
bedwang te houden".
De enige met echte onvrede
was Willem van Beusekom, die
vanuit zijn zweethokje het Ne
derlandse commentaar moest
geven en na afloop hoorde dat
ergens tijdens de jurering de
lijn naar Nederland was weg
gevallen. „Dan is het even slik
ken, dat kan ik je wel zeggen".
„Over de uitslag ben ik tevre
den. Ierland was mijn eigen fa
voriet, ik had Engeland en
Malta ook voorzien, en ik ben
blij met de mooie vierde plaats
voor Mia Martini. Ik had alleen
Griekenland iets lager en Cy
prus jets hoger willen zien (nu
respectievelijk 5e en 11e -
red.). De afstraffing van Duits
land vind ik prima".
Verliezers
Met dat laatste vertolkte Van
Beusekom de gevoelens van
velen (niet in de laatste plaats
van vele leden van de Duitse
delegatie). De opmerkelijke
machtspositie van componist-
/producer in het Duitse Eurovi
siecircuit is veel mensen wie
het festival aan het hart gaat
immers al jaren een doorn in
het oog. Siegel zelf beende na
de uitslag met gestrekte pas en
strakke trekken het festivalge
bouw uit, zijn vrouw achterna
wie de verliezersemoties dui
delijk te veel waren geworden.
Andere verliezers lieten zich
van een meer sportieve kant
zien. De Oostenrijker Tony
Wegas bij voorbeeld stortte
zich al feliciterend in de armen
van Johnny Logan, en de arme
Finnen en Zweden (23e en 22e)
troostten zich moedig glunde
rend met de gedachte dat hun
landen in elk geval de ijshoc-
keyfinale om de wereldtitel
hebben gehaald.
De Zweedse krant 'Sydsvens-
ka Dagbladet' was de winnaar
bij de gedrukte media: al tij
dens het slotfeest werd de zon
dageditie uitgereikt met in
grote opmaak de winst van
'Why me': „Efter en hard
match mot Storbritanniens
Michael Ball vann Linda Mar
tin fran Irland. Laten ar skri-
ven av Johnny Logan som
sjalv vunnit tva schlager-EM,
bade 1980 och 1987" - enzo
voort. Leuke stunt.
Tuttig
De liedjesmarathon liep, afge
zien van enkele schoonheids
foutjes, goed geolied. Er werd
iets te veel Zweeds gesproken,
de presentatoren waren niet
bepaald wonderen van sou
plesse en enthousiasme, de
VW-filmpjes bij de liedjes
scoorden hoog in tuttigheid.
Maar de machinerie die het
songfestival ook is, draaide on
stuitbaar door tot en met de
vreugdetaferelen aan het slot.
De grote partij na afloop blonk
niet uit door grote dynamiek.
Alle 2000 gedelegeerden zaten
aan aan een banket aan lange
tafels, beschaafd begeleid door
een jazztrio, en dat was het.
Misschien de Zweedse stijl van
feestvieren, waarin gratis
drank al geldt als een dolle
boel. Onze vaderlandse KLM
zorgde voor de enige echte ka
ter: de bagage van de Neder
landers werd zondagmorgen te
zwaar bevonden voor de City
hopper uit Malmö en moest
apart, via Stockholm, naar
Schiphol. Woede en onbegrip
waren het deel van de stewar
dess die het ook niet kon hel
pen. En Cityhopper heet bij
een aantal Nederlandse festi
valgangers voortaan Cityflop-
per.
De uitslag: 1 Ierland (155 pun
ten) 2 Groot-Brittannië (139) 3
Malta 123) 4 Italië (111)5 Grie
kenland (94) 6 Israël(85)7 IJs
land (80) 8 Frankrijk (73) 9 Ne
derland (67) 10 Oostenrijk (63)
11 Cyprus (57) 12 Denemarken
(47) 13 Joegoslavië (44) 14
Spanje (37) 15 Zwitserland (32)
16 Duitsland (27) 17 Portugal
(26) 18 Noorwegen (23) 19 Tur
kije (17) 20 België (11) 21 Lu
xemburg (10) 22 Zweden (9) 23
Finland (4)
^jargaretha Ferguson overleden
HAAG De bekende au-
van de Indisch-Neder-
sprase letterkunde, Margaret-
erguson (71), is afgelopen
Werft tijdens een reis door
nam plotseling overleden,
chrijfster, die van haar ne-
Disre tot haar vijfentwintigste
in het voormalige Neder-
s Indië woonde, schreef
tig boeken, waarin zij de
van haar eigen inter-
tijdens de Tweede We-
torlog in het beruchte Jap-
amP.'Tjideng' beschreef
aar betrokkenheid bij de
bliek Indonesië behandel-
haar vooruitstreven-
J
de politieke instelling was zij
actief op het gebied van de
mensenrechten. Margaretha
Ferguson schreef behalve boe
ken, ook literaire kritieken.
Bovendien hield ze zich bezig
met het vertalen van literatuur
uit het Engels.
Werken van Liszt en Rachmaninof
door Enrico Pace en het Radio Filhar
monisch Orkest o.l.v. Muhai Tang.
Gehoord: in Muziekcentrum Vreden-
burg Utrecht.
Rachmaninof zelf noemde zijn
3e pianoconcert 'een werk voor
olifanten' en verklaarde, dat
alleen Horowitz er eigenlijk te
gen opgewassen was. Dat het
niettemin goed door vrouwen
kan worden gespeeld, illu
streerden onder andere Moura
Lympany, Cécile Ousset en
Cristina Ortiz.
Ook de tengere Enrico Pace,
winnaar van het vorige
Utrechtse Lisztconcours in
1989, die nu de feestelijke af
trap mocht geven voor het ko
mende concours, dat zich tot
23 mei in Vredenburg afspeelt,
beschikt over een aantal facul
teiten om tot een overtuigend,
afgerond geheel te komen.
Hij speelde de solopartij latijns
helder, nam tijd voor overpein
zing. Dat hij eerder een sobere,
dan een opgeblazen benade
ring koos, waardoor het werk
topzwaar en al te weelderig
kan worden, pleit voor hem.
Daarentegen was er wat weinig
contrast tussen het bezonnen
dichterlijke en het koortsach
tig dramatische. De grote ca
dens uit het le deel denderde
niet louter, maar was vol aan
drang, passie en brille. Hier ge
lukkig ook geen traditionele
zonden met verdubbelde bas-
octaven, troebele accelerandi
en dynamische ongerijmdhe
den.
Intelligent, mooi van vorm,
goed doordacht en ongechar-
geerd met mooie overgangen
gaf hij zijn aandeel gestalte.
Gelukkig sentimental i see rde
hij ook niet. Toch kan het werk
pakkender, rijker, met grotere
diepgang en meer persoonlijk
heid plus élan klinken. Maar
dat lag meer aan de vrij nuch
tere begeleiding, waarin de ty
pische Rachmaninof-melanch-
olie, het grote verlangen on
derbelicht bleef.
Net als Joseph Conrad was
Rachmaninof een echte Slaaf,
een idealist en een emigrant
vol nostalgische en pessimisti
sche gevoelens, die de regene
ratieve kracht van het tragi
sche ontbeerde. De romanti
sche herinnering aan de war
me wereld van het aristocrati
sche Russische landhuis, zoals
een Toergenjef dat heeft be
schreven, ontbrak teveel.
Er was een oppervlakkige
glans, maar het eindresultaat
bleef wat synthetisch. De
vraag is, of een uit de klei ge
trokken Nederlands orkest
met een Italiaanse solist en
een Chinese dirigent dergelijk
door en door Slavische muziek
volledig recht kan doen: Rach
maninof vrij kleinschalig en
teveel van buitenaf benaderd
met nuchter uitgewerkte, juist
door hun meervoudige ge
laagdheid zo somptueuze strij
kerspartijen, koele houtbla
zers (de solofluit soms te luid
en nuchter). Wat kaal en zon
der veel gloed. Weinig poëzie
en waardigheid ook. De finale
gelukkig wel met veel verve
tot de apotheose toe.
Voor de pauze werd gedemon
streerd dat Liszt ook vierde
rangs muziek schreef en dat d§
tand des tijds rechtvaardig aan
zijn oeuvre knaagde door som
mige symfonische gedichten
en rapsodieën in* het vergeet
boek te laten belanden. Moge
lijk een troostrijke gedachte
voor de concourskandidaten
die de eindstreep niet halen.
Eind 1839 keerde Liszt voor;
het eerst sinds 1821 naar Hon
garije terug. Behalve met zi-
geunermuziek werd hij daar
geconfronteerd met een lof
dicht op zichzelf van Mihaly
Vörösmarty uit 1840. Daarop
gaf hij een muzikale reactie:
'Hungaria', een onprogramma
tisch symfonisch gedicht, ge
schetst in het revolutiejaar
1848, eindversie in 1856.
Liszt maakte gebruik van eeri
pseudo-zigeunerstijl, die ook
in de Hongaarse rapsodieën is
toegepast. Elegische mineur:
thema's, sentimenteel gerekte
viool- en cellocadenzen doe
men op. Halverwege leek het
wel of Liszt zijn eigen Ouvertu
re 1812 - pardon 1848 - aanhief.
Een briljant stretto tot slot
sluit een opeenhoping van
zichzelf herhalende cliché's af.
De orkestratie is kleurig.
Onze verre voorouders hebben
het beslist imposant gevon
den, nu maakt het werk een
blatant, holle indruk. Erg trivi
aal en vol goedkope effecten.
Bovendien nogal brokkelig,
wat in Tangs 'stop and. go' uit
voering helaas werd onder
streept.
Aardiger was 'Feux Follets' in
de knappe orkestratie van Leo
Weiner. Maar ook hier was de
sprankeling van een pianosolo
ingeruild tegen een weliswaar
veel rijker kleurpalet, maar
ook een logger reagerend or
kestapparaat. De 'Hongaarse
rapsodie nr. 13' in a uit 1853 in
de orkestratie van Wouter Hut-
schenruiter bleek een curiosi
teit.
De negentien voor piano ge
schreven Hongaarse rapso
dieën van Liszt illustreren,
hoezeer ook een componist
zich kan vergissen. Wat hij
voor oorspronkelijke zigeuner
melodieën en Hongaarse liede
ren hield, was allang geadop
teerd en gearrangeerd. Die
rapsodieën zijn derhalve on
vrijwillig en onbewust gekwa
drateerde arrangementen.
Met grootorkestrale gebaren
werd het burgerlijk verlangen
naar het oorspronkelijke le-
venscoloriet van nomaden
voor het toenmalige publiek
opgeroepen en bezworen.
Naast orkestraties van Döp-
pler en Müller-Berghaus mag
die van de dertiende rapsodie
door Hutschenruiter er wezen,
zij het dat er wat weinig peper
en paprika in zit.
Opnieuw neigde Tang tot een
fragmentarisch understate
ment door wat weinig contrast
van tempo, tonaliteit en ritme
aan te brengen en wat tempe
ramentloos te werk te gaan,
waardoor de uitersten van
temperamentvol vuur in de
snelle Frissgedeelten en de
poëzie van de langzame Lassu-
fragmenten zelfs nauwelijks
werd aangeduid.
Wereldrecordpoging Showband Marum geslaagd
ASSEN - De Showband Marum uit Hoogkerk is er in geslaagd
het wereldrecord musicerend marslopen te verbeteren. De muzi
kanten en majorettes vertrokken vrijdagnacht om drie uur uit
Assen en liepen in veertien uur ruim 75 kilometer. Zij verbeter
den daarmee het record van een Amerikaanse band, die ooit 70
kilometer lang hadden lopen trommelen en blazen.
(ADVERTENTIE)
NEW YORK - De Amerikaanse zangeres
Sylvia Syms is gisteren overleden, vermoe
delijk aan een hartaanval. De 73-jarige Syms
was aan het zingen in een Newyorks hotel,
maar tegen het einde van haar show 'Sylvia
Syms zingt Sinatra' zakte zij plotseling in el
kaar. Geboren en getogen in Brooklyn werd
zij in 1939 „ontdekt" door de jazz componist
Benny Carter. Ze maakten tientallen platen
en beleefde een doorbraak met 'I could have
danced all night' (uit de film 'My Fair Lady'),
waarvan in 1956 meer dan een miljoen pla
ten verkocht werden. Andere bekende chan
sons van haar zijn 'Hello, Dolly', 'Dream
Girl', 'Flower Drum Song' en 'Camino Real'.
Alle voorstellingen t/m 24 mei
UITVERKOCHT
za. 16 en za. 23 mei -14.00 uur
CIRCUSTHEATER
RESERVEREN
KaSSa 070 - 355 88 00 (di. t/m zo. II-I8 uur; ma 11-16 uur)
Fax 070-354 20 06
Bespreekbureau Haagsche Courant 070-365 68 06
(werkd. 10-17 uur; za. tot 13 uur)
