Het Biafra-effect:
honger, we weten het wel
Was Lubbers zich aan het vervelen?
n
Hoe krijgen we
onze economie
uit het slop?
OPINIE
BRIEVEN VAN LEZERS
CcidócSowiant
ZATERDAG 9 MEI 199
Slechts toevalstreffers kunnen hongerend Afrika redden
Jaren geleden, in 1968,
werd het toenmalige
Westafrikaanse land Bia-
fra getroffen door een
hongersnood van onge
kende omvang. Miljoenen
mensen kwamen om. Om
de ergste nood te lenigen
werd een internationale
mediacampagne op touw
gezet om geld en voedsel
in te zamelen. De televi
siekijkende westerse we
reld raakte onder de in
druk en was bereid een
deel van zijn financiële
rijkdom af te staan ten be
hoeve van Afrika.
Het was de eerste mondiale ac
tie voor de miljoenen mensen
die in dit deel van de wereld
van honger dreigden om te ko
men. Vooral in de eerste maan
den hadden de initiatieven, rij
kelijk ondersteund door radio,
televisie en de geschreven
pers succes. Maar alllengs
verflauwde de aandacht. Zodra
hongerbuikjes en verschrom
pelde bovenarmpjes van jonge
kinderen werden getoond,
werd de televisie op een zen
der gezet waar niet aan schuld
gevoelens werd geappelleerd.
De schrijnende ellende van
een groot deel van het Afri
kaanse continent werd daar
mee geloochend.
Het zogenaamde Biafra-effect
had daarmee zijn intrede ge
daan: één bericht over de hon
ger is genoeg, dan weten we
het wel. Het is een menselijke
en tegelijkertijd zeer onmen
selijke reactie. Maar de reac
ties op tal van initiatieven, die
nadien volgden waren zo mo
gelijk nog onmenselijker.
Op geen enkele wijze was en is
de internationale gemeen
schap in voldoende mate in be
weging te krijgen om geld in te
zamelen voor hongerend Afri
ka. Sudan, Somalië, Etiopië,
het gehele Sahelgebied Het
merendeel van de wereldbe
volking weet deze landen zon
der te zoeken niet op de kaart
aan te wijzen. Het zijn verge
ten achterbuurten van deze
wereld, waarin iedereen vrij,
en tegelijkertijd ongeïnteres
seerd toegang heeft.
Futiliteiten
Rassenrellen in Los Angeles,
het instorten van een voetbal
tribune op Corsica, de wao-
kwestie en andere 'futiliteiten'
zijn de items die ons nieuws
beheersen. De waarschijnlijke
dood van tientallen miljoenen
medeburgers wordt veelal
weggemoffeld op een binnen-
pagina, zelfs nu de ergste hon
gersnood van deze eeuw Afri
ka bedreigt. Wie is de schuldi
ge in dit alles? Zijn het de me
dia, die ter wille van hogere op
lagecijfers gebaat zijn bij
dicht-bij-huis-nieuws? Beant
woorden de media, uitsluitend
ter wille van de commercie,
aan de vraag van het lezers- en
kijkerspubliek? Of zijn ook de
dames en heren journalisten
bang nieuws te brengen met
een ingebouwd Biafra-effect?
Waarschijnlijk speelt dat laat
ste een prominente rol.
Nieuws moet pakken, mag
schokkend, maar zeker niet af
stotend zijn. Nieuws mag tot
op zekere hoogte een reactie
oproepen als 'wat erg'. Maar
dan moet het, overdreven ge
steld, wel gaan over een hond
je dat verdronken is, een kleu
ter die mishandeld is, een be
jaarde die is beroofd.
Zodra het nieuws een waarlijk
onmenselijk karakter en een
omvang krijgt die ons begrip
te boven gaat, wordt dat maar
al te vaak verzwegen. Allemaal
weten we of künnen we in elk
geval weten dat veertig mil
joen Afrikanen ruwweg
drie keer de Nederlandse be
volking binnen nu en drie
maanden de hongerdood
sterft. Onder meer omdat de
Nederlandse omroepen 'geen
nieuws' zien in hongerend
Afrika, weigeren zij een geza
menlijke uitzending om geld
in te zamelen.
Alle in de praktijk en door we
tenschappers ontwikkelde me
diatechnieken die radio, tv en
geschreven pers kunnen be
nutten, schieten dan op eens te
kort. Sinds het leed in Biafra is
elke hulpactie min of meer een
toevalstreffer, hetgeen erkend
wordt door onder meer Mi
chael Burke, een van de
nieuwslezers van de Britse te
levisiezender BBC. Een aantal
jaren geleden - hij was toen
nog correspondent in Zuid-
Afrika - werd hij in verband
met een Britse geldinzame
lingsactie voor hongerend
Afrika naar West-Sudan ge
stuurd. Vanwege de overvloe
dige regenval in dat gebied
ging hij door naar Oost-Sudan
in de hoop daar wat 'interes
santere beelden' te kunnen
maken. Daar heerste op dat
moment inderdaad een on
voorstelbare honger. Hij
maakte er een filmpje van vijf
minuten. De uitwerking daar
van ging zijn verwachtingen
geheel te boven: zonder dat hij
het zich tijdens de opnames re
aliseerde, beroerden de beel
den niet alleen de Britse televi
siekijkers, maar de gehele
westerse wereld. Het geld
stroomde binnen. 'Maar nog
maals, het was een toevalstref
fer, zo geeft ook Burke toe.
Triest
Het is triest een dergelijke
constatering te moeten ma
ken: slechts met toevalstref
fers kunnen we miljoenen
mensen helpen. Tel daarbij de
veelal lakse, aan bureaucrati
sche regels gebonden activitei
ten van multinationale instel
lingen als de Verenigde Naties,
de Europese Gemeenschap en
de Wereld Voedsel Organisa
tie, en het drama is compleet.
Natuurlijk, overal op deze we
reld laten deskundigen hun
gedachten gaan over zoge
naamde structurele oplossin
gen: we moeten de Afrikaanse
bevolking zelf leren hoe ze
zich kunnen verzekeren van
voldoende, zelf verbouwd
voedsel. We moeten ze leren
zelf uit die spiraal van ellende
te komen. Dat is op zichzelf
een nobele gedachte, ware het
niet dat het nog lang niet zover
is. Grote delen van Afrika kun
nen zichzelf nog niet bedrui
pen; grote delen van Afrika
zijn nog steeds van ons afhan
kelijk. En zo lang dat het geval
is dienen wij onze toch wel
egoïstische en onbarmhartige
opstelling te laten varen.
(De auteur is redacteur van de
Zwolse Courant, een krant
waarmee onze krant nauw sa
menwerkt.)
Het gaat niet erg goed met
onze economie. Het is waar dat
je nauwelijks op een betere
plaats kunt worden geboren
dan in Nederland en het is ook
waar dat wij nog steeds tot de
rijkste landen ter wereld beho
ren, maar toch gaat het niet
goed met onze staatshuishou
ding.
Op de ranglijst van welvarende
staten hebben wij geregeld een
stapje terug moeten doen. Als
in onze samenleving niet een
aantal zaken verandert zullen
daar nog wel een paar stapjes
bij komen. Ik maak mij daar
echt zorgen over. De komst
van een in economische zin
verenigd Europa laat deze zor
gen bovendien nog extra groei
en.
Waarom gaat het niet goed?
In de eerste plaats omdat wij
de dreiging van een economi
sche neergang niet willen zien
en ons niet willen aanpassen
aan de veranderende omstan
digheden. Ik geef enkele voor
beelden.
- De FNV zet nog steeds alle
kaarten op het behoud van de
huidige verworvenheden.
- Als er tijdelijk werk is in de
agrarische sector (bijvoorbeeld
bollen pellen) dan voelen wij
ons daarvoor blijkbaar te goed
en laten wij Ieren komen om
dit werk te doen. Honderddui
zenden werklozen staan aan de
kant en kijken ernaar. Willen
zij niet? Wordt het aanbod hen
onvoldoende onder ogen ge
bracht? Of is het financieel
niet aantrekkelijk?
- De Nederlandse Spoorwegen
hebben de grootste moeite ge
had om conducteurs te wer
ven. Een conducteur verdient
een behoorlijk inkomen maar
heeft vroege en late diensten.
Blijkbaar werkt dat remmend
op de belangstelling, en wel in
het bijzonder in de Randstad.
- Het midden- en kleinbedrijf
kampt met vele onvervulbare
vacatures en er is niemand in
dit land die gelooft dat wij daar
de mensen met de juiste voor-
lopleiding niet voor hebben.
Wij denken ons bijna alles te
kunnen permitteren, maar dat
is een misrekening die ons
iwaar zal opbreken.
High tech
In de tweede plaats gaat het
niet goed met onze economie
omdat onze produktieve sector
zwak is. Van onze tien sterkste
exportprodukten komen er vijf
uit de agrarische hoek. De Ne
derlandse industrie presteert
gemiddeld maar matig. Er is
weinig aandacht voor techno
logie-ontwikkeling en zo drei-
gen wij af te glijden naar een
produktiestructuur die drijft
op bulkprodukten en meer
eenvoudig te produceren goe
deren. Wij voegen weinig waar
de toe aan onze produkten.
Een hele reeks landen kan het
zelfde maken als wij en vaak
tegen lagere kosten. En die
reeks wordt steeds langer. Ne
derlandse bedrijven die wèl in
de high-tech-sector zitten heb
ben het bovendien nogal eens
moeilijk. DAF en Fokker zijn
te klein en Philips dacht dat
het onkwetsbaar was en han
delde daar ook naar.
Zijn wij dan wellicht sterker op
het gebied van de commerciële
dienstverlening? Oordeelt u
zelf: veel arbeidsplaatsen zit
ten in de transportsector, waar
de bedrijven nauwelijks winst
maken en het werk vaak een
voudig is. Zijn Nederlanders
werkelijk de enigen die met
een vrachtwagen door Europa
kunnen rijden? Gelooft u dat?
Sociale zekerheid
In de derde plaats gaat het met
onze economie niet al te best
omdat de werkende Nederlan
ders te veel niet-werkende
landgenoten moeten onder
houden. Dat betekent een
hoge premie- en belastingdruk
en die maakt arbeid duur. Er
moeten dus meer banen ko
men voor degenen die willen
werken. Dat vindt iedereen;
werkgevers, vakbonden en alle
politieke partijen. Sommigen
bouwen zelfs het hele toekom
stige stelsel van sociale zeker
heid op de veronderstelling
dat al die banen en wel zullen
komen, zonder dat er ook maar
enige zekerheid is dat dit in
derdaad het geval zal zijn.
Eerder is het tegendeel het ge
val. De werkloosheid, die wij
door een wijziging van het be
grip 'werkloze' op papier aar
dig hebben teruggebracht,
loopt weer op. En .over de vraag
hoe nieuwe arbeidsplaatsen
tot stand kunnen worden ge
bracht lopen de meningen ste
vig uiteen. Loonmatiging
helpt, dat weten wij. Maar hoe
wij onze economie moeten om
bouwen tot een kwalitatief
sterke en minder vervuilende
produktiesector en hoe wij
onze dienstverlening op een
hoger plan moeten brengen,
dat weten wij niet.
Hier faalt de politiek in het ma
ken van doelbewuste keuzen.
Een keuze voor beter onder
wijs, voor een sterker en doel
bewuster technologiebeleid,
voor een gericht industriebe
leid, voor op de toekomstige
behoeften afgestemde over
heidsinvesteringen èn voor
het versterken van de concur
rentiekracht van ons bedrijfs
leven door allerlei prijs- en
marktverdelingsafspraken ri
goureus te verbieden.
Zo moet het. En zo kan het, als
wij echt willen. En we móeten
het ook willen, want als we
onze welvaart willen behouden
en ons milieu willen verbete
ren is er geen alternatief.
de
Vorige week heeft de
Tweede Kamer het nieu
we kamergebouw in ge
bruik genomen. Dat ge
beurde met een officiële
bijeenkomst in de nieuwe
vergaderzaal. In aanwe
zigheid van het staats
hoofd werden traditionele
toespraken gehouden en
werd avant-gardistische
muziek gespeeld. Daarna
brak een groot verhuis-
feest los. Hieraan namen
zowel alle bestuurlijke bo
bo's van ons landje als en
kele duizenden burgers
uit het gehele land deel.
Een gebeurtenis waaraan
in de media veel aandacht
is besteed.
Terecht lijkt mij. Voor het
eerst kan de volksvertegen
woordiging vergaderen in een
compleet nieuw, speciaal daar
voor ontworpen gebouw. Al
meer dan anderhalve eeuw
werd vergaderd in wat eens de
balzaal was van stadhouder
prins Willem V. Toen na de
Franse revolutie ook in Neder
land de democratisering op
rukte, werd in die zaal de Na
tionale Vergadering bijeenge
roepen. Dat was in 1796. En na
de Franse tijd opende koning
Willem in dezelfde zaal in 1815
de Verenigde Vergadering van
beide Kamers. Sindsdien was
de oude balzaal tot 9 april 1992
de vergaderzaal van de Twee
de Kamer.
Deze zaal met zijn kleine bank
jes en de groene gordijnen is
vooral na de intrede van de te-
levisieverslaggeving bij vele
Nederlanders een bekend
beeld geworden. De Tweede
Kamer \$ordt zichtbaar in beel
den van deze zaal. Sterker nog,
politiek Den Haag is deze ka
rakteristieke vergaderzaal. Ik
heb er zelf ruim twaalf jaar in
rondgelopen, in gedebatteerd,
in geïnterrumpeerd en vooral
in zitten luisteren. Ik heb er
kabinetten zien komen en
gaan. Maar vooral kabinetten
aan een zijden draadje zien
hangen. Dat waren de span
nendste momenten. Dicht op
elkaar gepropt in die ellendige
bankjes werd je dan meegezo
gen in het politieke debat.
Zo was er ver voor mijn tijd de
Een hoogtepunt uit de geschie
denis van de oude zaal was de
nacht genoemd naar deze
KVP'er
FOTO ANP
beruchte Nacht van Schmel-
zer. Maar uit eigen herinne
ring staat me nog altijd bij het
debat over het zogenaamde
NAVO-dubbelbesluit inzake
de kernwapens. De toenmalige
minister-president Van Agt
moest laveren tussen de coali
tiepartners CDA en WD. En
Joop den Uyl stookte het vuur
tje behendig op. Elk woord van
de minister-president werd ge
wikt en gewogen. Wat niet
werd gezegd woog even zwaar
als wat wel werd uitgesproken.
Dit spitsroeden lopen, dit
gevecht op het scherpst van de
sriede voelde je in de oude zaal
in al je vezels. In zo'n situatie
was die kleine zaal theater en
arena tegelijk. De bankjes wa
ren dan opeens niet hard meer,
de altijd aanwezige koude
luchtstroom werd niet meer
gevoeld. Dicht op elkaar, rege
ring en parlement, coalitie en
oppositie, voelde je iedere
zucht en elke hapering.
Zware druk
Is dat nu voorbij met de nieu
we vergaderzaal? Komt dat
ooit weer terug? Al in het eer
ste weekeinde na de officiële
gebruikneming leek het erop
of de proef op de som zou wor
den genomen. Door politieke
spanningen kwam het kabi-
net-Lubbers/Kok onder zware
druk te staan. Oorzaak waren
de zeer vroegtijdige besprekin
gen over de begroting-1993.
Normaal vinden deze pas
plaats in de zomermaanden
juli en augustus. Maar minis
ter-president Lubbers vond
het deze keer nodig hier al
maanden eerder aan te begin
nen. Je vraagt je af of de pre
mier na bijna tien jaar in deze
functie gekweld wordt door de
behoefte aan 'de broodnodige
variatie'. Mij ontgaat nog
steeds de politieke en maat
schappelijke noodzaak om zo
vroeg alles te willen regelen.
Want in het voorjaar van het
jaar dat vooraf gaat aan het
jaar waar het over gaat is er
nog weinig over dat komende
jaar te zeggen. Veel van wat nu
geldt kan er over enkele maan
den weer geheel anders uit
zien. Ik kan me voorstellen dat
je enige bespiegelingen maakt
als de minister van financiën
zijn zogenaamde Kaderbrief
aan het kabinet stuurt. Maar
waarom verder gaan dan het
stellen van globale kaders voor
het financiële beleid? Zeker
als bij een eerste doorbereke
ning blijkt dat de effecten van
het eventueel te voeren beleid
sterk denivellerende inko
mensgevolgen zullen hebben.
Uitgangspunt van het kabinet
van CDA en PvdA is een even
wichtig inkomensbeleid. Daar
in past niet dat je erin zou be
rusten dat de mensen met een
uitkering er een procent op
achteruit gaan en de verdie
ners van zo'n 90.000 gulden er
1,5 procent op vooruit gaan.
Niet omdat we de laatsten dat
niet zouden gunnen. Jaloezie
mag niet de drijfveer zijn bij
het vraagstuk van het inko
mensbeleid. Wel de zorg over
de positie van de laagstbetaal
den en de uitkeringsgerechtig
den die moeten leven van een
minimum. Het gaat dan onder
anderen over twee miljoen ao-
w'ers. Het valt toch niet te
rechtvaardigen deze groep de
lasten te laten dragen waar an
deren erop vooruit gaan. Dat is
sociaal niet acceptabel; de
zwakste schouders dragen dan
de zwaarste lasten.
Het leek er dus voor dat week
einde op dat Lubbers en Brink
man, het CDA dus, de werkge
legenheid wilden doen groeien
door de inkomensverschillen
te vergroten. Maar binnen de
Nederlandse verhoudingen,
waar we nog steeds te rpaken
hebben met een redelijke vak
beweging, wordt dan wel een
aanslag gepleegd op het soci
aal klimaat. Er is dus naast een
sociaal belang een economisch
belang om zorgvuldiger om te
gaan met de inkomensverhou
dingen.
Het gaat in deze kwestie dan
ook niet alleen om gemillime-
ter met tienden van procenten.
In dat opzicht moet er geen ab
solute waarde worden toege
kend aan de zogenaamde
koopkrachtplaatjes. Dat zijn
de te verwachten effecten van
voorgenomen beleid voor min
of meer standaardsituaties.
Het gaat dan om bijvoorbeeld
een modale alleenverdiener,
minima met of zonder kinde
ren of alleenstaanden. De wer-
keljkheid bij de burger is vaak
anders. Er zijn maar weinig si
tuaties die overeenkome
de in de koopkrachtove I
ten voorkomende posit
dat opzicht is de Haags
kelijkheid niet die van c
ger in het land.
Maar hoe pover de bet<
van de koopkrachtplaatjf
moge zijn, ze zijn wel eei Jö
tig instrument in dc be t\
voorbereiding. De ric -
waar de lasten en lusteip
het beleid terecht k
wordt er wel zichtbaar m
maakt. En dan is de
rond. Als het kabinet c
teert aan de hand van de
krachtcijfers dat een on d
wichtige ontwikkeling
zal het moeten corrigereiL
uiterste krachtsinpanni
dan geboden. En een k< f.
met de PvdA erin mag ni
rusten in een achterui
zoals die zich dreigt v( [r
doen. Dat was de inzet v<
conflict dat dreigde in h
binet en tussen PvdA-f ;(j
en kabinet.
Er zijn forse woorden j
ken. De crisis is inmidc
de lucht. Maar het is een i
te denken dat de lucht vo '/t
is opgeklaard. Pas deze 2
kan blijken of de coalitiei
daad in staat is een brei j*(
dragen begroting voor
vast te stellen. Als de red
heid en het gezonde ver ,j
den zal dat blijken.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven en bij
dragen (majcimaal 250 woorden) eventueel in te korten dan wel te
weigeren. Anonieme inzendingen verdwijnen in de prullenbak.
Brieven dienen te worden ondertekend en voorzien van naam,
adres en telefoonnummer. Ze dienen geadresseerd te worden aan
de hoofdredactie van deze krant, postbus 9, 2501 CA Den Haag.
Armoede
Het was weer zover. Voor de
zoveelste keer won in de Zoe-
termeerse gemeentepolitiek
het financiële van het ideële.
De gemeenteraad ging - na
enige weken van aarzeling
akkoord met verkoop van het
voormalig theater De Graan
schuur aan de firma Scheur
water BV. Het plan: in dit voor
malige Zoetermeerse bolwerk
van cultuur zal het bedrijf een
grand-café 'met een aantal leu
ke en interessante culturele
activiteiten' beginnen, aldus
de aanbeveling van de verant
woordelijke ambtenaren. Tij
dens de raadsvergadering
werd overduidelijk dat niet de
culturele activiteiten, maar het
hoogste financiële bod de
doorslag gaf. Tijdens de com
missievergadering die aan de
raadsvergadering vooraf ging,
bleek dat de protesten van de
overige kandidaten over de on
gelijke behandeling 'onge
grond' waren. Iedere kandi
daat was er van op de hoogte,
dat in De Graanschuur een ho
recagelegenheid gevestigd
mocht worden. Dat kandidaat
Greg Baud Productions in
zijn suggestierapport ervan
uitgegaan was dat de horeca
slechts een nevenfunctie
mocht vervullen, was geheel
zijn eigen schuld. Wethouder
Kamminga was weliswaar be
reid toe te geven, dat de ge
meente dit in de hierop volgen
de correspondentie en ge
sprekken had moeten ontken
nen, maar ach. al te veel belang
mocht hier niet aan worden ge
hecht. Ditzelfde gold voor het
feit dat de commissievergade
ring over De Graanschuur
plotsklaps een dag vervroegd
was. De benadeelde kandida
ten waren hiervan niet op de
hoogte gebracht en hadden
geen kans meer zich voor te
bereiden op een weerwoord.
Wethouder Kamminga sprak
van een 'omissie', dit zou in het
vervolg niet meer voorkomen.
Aan de gedupeerde kandida
ten werd geen seconde ge
dacht. Tenslotte was er nog het
rapport van de gemeenteadvo
caat over verkoop. Hieruit was
slechts een logische conclusie
te trekken: verkoop aan
Scheurwater was de enige juis
te oplossing. Over de argu
menten in dit rapport blijft ie
dereen in het ongewisse, het
rapport is namelijk geheim.
Of, zoals burgemeester Van
Leeuwen het zo keurig zei: „De
burger zou het vertrouwen in
de politiek verliezen als wij
niet op de juiste tijdstippen be
paalde stukken vertrouwelijk
zouden behandelen". Open
heid is als democratisch begrip
kennelijk voor velerlei uitleg
vatbaar. Nog meer argumen
ten om Scheurwater tot ideale
kandidaat te benoemen? Jaze
ker! De Graanschuur ligt niet
in de kop van de Dorpsstraat
en juist dat gedeelte wil de ge
meente cultureel gaan ontwik
kelen. De culturele functie
wordt al iets minder belang
rijk. Twee straten verder had
den de andere kandidaten veel
meer kans gemaakt. En ten
slotte was de eerste eis (in
1988) een minimumopbrengst
van 400.000 gulden geweest.
Pas daarna (in 1989) was daar
de culturele eis bijgekomen.
Nu het erop ging lijken dat het
streefbedrag niet gehaald
werd, werd eis nummer twee
zo snel mogelijk afgezwakt.
Cultuur is zeer welkom, als het
streefbedrag maar gehaald
wordt. Commercie en cultuur
kunnen prima samenwerken,
aldus wethouder Kamminga.
Dat is waar. De plannen van de
firma Scheurwater doen dit op
perfecte wijze. 'Koffiekunst'.
klinkt natuurlijk veel beter
dan koffieshop. En een 'Cultu
rele Zaal' is iets totaal anders
dan een partycentrum. De ge
meente heeft een grote kans
gemist. Hopend op internatio
nale allure voor het Stadsthea
ter gooien zij rücksichtlos een
deel van het Zoetermeerse cul
turele erfgoed tegen de vlakte.
Bang voor begrotingstekorten,
bang voor schadeclaims kie
zen ze voor de weg van de min
ste weerstand: het grote geld.
Gek genoeg geeft dit juist aan
hoe groot de armoede binnen
de Zoetermeerse gemeentepo
litiek is.
Sebastiaan Smits,
Greg Baud Productions,
ZOETERMEER.
Basisvorming
Als de wet op de basisvorming
ter wereld komt, zullen er voor
alle kinderen naast de bestaan
de acht jaar basisschool drieja
ren met vijftien verplichte
vakken bijkomen. Er zal voor
de scholen slechts een kleine
marge zijn om daarbuiten an
der onderwijs te geven. Wat is
nu in grote lijnen de bedoeling
van de basisvorming? In de
eerste plaats wil men kinderen
uit verschillende milieus zo
gelijk mogelijke kansen bie
den door de verplichte basis
vorming. Bovendien wordt
door de in het wetsvoorstel ge
plande vorming van brede
schoolgemeenschappen het
behoorlijk afnemende kinder
tal opgevangen. Althans, dat is
de redenering van diegenen
die deze wet alvast promoten.
Er zijn enkele kanttekeningen
te maken bij dit ongetwijfeld
enthousiast opgezette onder-
wijs-hervormingsgebeuren.
Men kan zich afvragen of de
kans van kinderen om in onze
maatschappij volwaardig te
participeren, nu werkelijk ver
groot wordt door nog drie ver
plichte basisjaren erbij met
een vaststaand theoriepakket.
Met name voor nu juist de
minder intellectueel begaaf
den zal dit een moeizame taak
verzwaring betekenen, waarbij
de kans op voortijdige uitval
alleen maar groter zal worden.
En deze groep leerlingen is
toch met name de doelgroep!
Als de wet er althans komt;
want al is de lucht zwanger van
zwierige plannen, al wordt
door de toevloed van circulai
res, fusieadviezen e.d. alom de
suggestie gewekt dat de basis
vorming een voldongen feit is,
de 'bevalling' moet nog ge
schieden! De laatste fase mag
dan wel zijn aangebroken, de
Eerste Kamer moet op 16 mei
nog toetsen, een in onze parle
mentaire democratie essentië
le fase in het wetgevingspro
ces.
Met name de vraag of er spra
ke is van formeel correcte wet
geving, zal ook bij de toetsing
van dit wetsvoorstel door de
Eerste Kamer worden beant
woord. Hoewel de wet voorstelt
dat scholen drie jaar de tijd
.krijgen vanaf het moment dat
de wet in het Staatsblad staat,
heeft de staatssecretaris de tel
datum naar 1991 gehaald. Het
gevolg is een enorme verwar
ring en paniek in onderwijs
kringen, waarbij zelfs termen
als 'schoolstrijd' worden gebe
zigd. Angst voor de woorden in
de Memorie van Antwoord van
Wallage, waar staat dat de re
gels voor brede schoolgemeen
schappen worden 'verscherpt'
maakt de stemming er niet
gunstiger op. Om in het kort
samen te vatten: voornaamste
kritiek op het wetsvoors
het ontbreken van een j
balans tussen kwantitatie
kwalitatieve oplossingen
weegschaal slaat door na rt
'linker' kant! Bijzonder k
ter, kleinschaligheid,
werk en beroepskwalil \x
zijn geen termen van
voorliggende wet.
De vraag dringt zich op of
economie gebaat is bij
schoolsysteem dat bu
leert om in prachtige
nen te verklaren dat 'het
retisch ingestelde ondi
niet de gelegenheid biet n
volwaardig te participerei n
uitdrukking 'de handen 1 g
mouwen steken' zal immt m
volgende decennia
terlijk dienen te worden
vat. Dit wetsvoorstel diei r
teraard niet te worden 'gt di
teerd'. Op die agressieve
behoort niet gereageeili;
worden op spontane co
ties van onze staatssecrejel
Er geldt dus een 'nee'.
Wallage de fusie niet de
tijd en 'ruimte' geeft, ider u
onvoldoende waarborgt
kwantiteit onvoorwaanpj
laat prevaleren boven
teit.
Men mag van harte wensf
de geboorte slaagt, maar
neer de nood dwingt
pijnlijke keuze tussen 'ht
torisch gegroeide besta
of 'het nieuwe leven' za
mand anno 1992 echt
hebben met dit reeds lal
leden opgeloste dilemma
Eva van der Veen-Eskes, L
DELFT.
