Tobber
op zoek
naar een
nog
mooier
leven
'finale
Raymond van het
Groenewoud:
CcidócSoutatit'
ZATERDAG 9 MEI 1992
Zelden dekte de titel van een ceedee de lading zo overtuigend als
'Sensatie' van Raymond van het Groenewoud. Inmiddels op een
leeftijd dat de meeste artiesten aan hun pensioen gaan denken en de
registers langzaam weer inschuiven, komt de Belg (42) met een ju
weeltje van een schijf, die een aangename wandeting door het rijke
muzikale landschap laat horen. De smartlap krijgt gezelschap van
het rock roll-liedje en de funk raakt bevriend met de reggae. Van
het Groenewoud bijgestaan door zijn Vlaamse Mustafa's haalt er
graag een blazers-kwartetje bij om de sfeer wat aan te scherpen maar
zet ze net zo gemakkelijk weer buiten de deur als het nummer om
een rauwe benadering vraagt. „Nederland reageert enorm gunstig
op 'Sensatie'. Ik kom allemaal mensen tegen die door mijn muziek in
een zonnige bui zijn. Raar. Nou ja, raar... het valt mij echt op".
AMSTERDAM Raymond
van het Groenewoud heeft voor
een dagje Amsterdam gekozen
en doet met zijn gesprekspart
ners aan fauteuiltje wisselen in
kamer 16 van het American Ho
tel. Op die manier kan hij bij elke
nieuwe woordenwisseling vanuit
een ander perspectief het Leid-
seplein aanschouwen. Voor de
dag goed en wel is begonnen,
kan zijn interview-schema al de
asbak in. „We lopen een half
uurtje uit", laat Pirke Bergsma
van platenmaatschappij EMI we
ten. „Heb je genoeg aan twintig
minuten?".
Als hij al na tien minuten voor spelbre
ker komt spelen, is de verbazing van
Raymonds gezicht te lezen. „Ik hou
niet van het idee dat het over vijf minu
ten gedaan moet zijn", laat hij weten als
de deur van de luxe suite uiteindelijk
voor onbepaalde tijd is dichtgevallen.
Dat Nederland gunstig reageert op
'Sensatie' mag vreemd lijken voor wie
het nummer Total loss (gratis bier in
Nederland)' heeft aangehoord. Ray
mond: „In dat liedje put ik uit eigen er
varing. Het zijn feiten waarmee ik ken
nis heb mogen maken dankzij het suc
ces van "Liefde voor muziek'. Dan treed
je op en loopt het hele dorp uit. Het is
zeker zo dat een deel van het. publiek
mij sympathiek bejegent en dat geldt
andersom ook. Zij hebben zoiets van:
wij horen en zien Raymond graag en
wat ons betreft mag het concert nog
veel langer doorgaan dan het al duurf.
Maar, er is ook een deel van het publiek
dat de manifestatie gebruikt om zich to
taal lens te drinken en zich navenant te
gedragen. Ik maak in dit verband graag
de vergelijking met de hoolicans. Dat
type steekt mij de ogen uit en ik vind
het dan ook niet zo gek dat ik er een
liedje over heb geschreven. Het houdt
mij te veel bezig. Het kwetst mij. Ik heb
heel veel moeite met de ontsporingen
van de individu, die zijn houvast pro
beert te zoeken in alcohol en grofheid".
Afwerken
Hoezeer Raymond van het Groene
woud in 'Sensatie' geloofde, blijft uit
het feit dat hij voor het eerst van
het begin tot het einde bij het produk-
tie-proces betrokken is geweest. Ray
mond: „Ik wilde de nummers dit keer
graag zelf afwerken. Normaal gespro
ken laat ik dat aan anderen over, want
het is allerminst plezierig om dezelfde
muziek 728 keer te moeten aanhoren,
je eigen stem al die keren te horen
kwebbelen. Maar ik heb het in het ver
leden te vaak meegemaakt dat een an
der het deed en ik uiteindelijk niet te
vreden was. Dan dacht ik: het is best
wel verdienstelijk, maar ik had het lie
ver anders gehoord. Het alternatief is
dan om het niet uit handen te geven. Ik
heb de opnamen dus elk keer trouw
mee naar huis genomen. Dat was de ul
tieme test: klinkt het thuis zoals ik ver
wacht dat het moet klinken. Het heeft
mij uren. dagen, weken van mijn leven
gekost, steeds weer die herhalingen
aanhoren, maar ik ben blij met het re
sultaat. Op de dag dat ik voor de laatste
keer aan de knopen had gedraaid,
maakte een vreemd gevoel zich meester
van mij. Het was alsof het bad was leeg
gelopen. Er was even niks meer... Leeg
te... Ik voelde mij blij noch depressief.
Maar nu, met al die positieve reacties,
begin ik te geloven dat het altemaal de
moeite waard is geweest... en dan te be
denken dat het tegen mijn natuur in
druist om een Pietje Precies te zijn. Ik
ben wel een perfectionist in mijn op
bouw, het liedjes schrijven en hoe de
muzikanten het moeten spelen, maar
wal de afwerking betreft, was het echt
een primeur".
„En nu de ceedee al in de winkel ligt,
moet voor mij de echte première nog
volgen. Ik heb hem door omstandighe
den nog geen enkele keer in zijn geheel
gehoord. Toch heb ik er heel veel ple
zier aan beleefd, zonder mijzelf te hoe
ven opfokken. Daar heb ik wel voor ge
waakt ook; ik wilde mijzelf niks wijs ma
ken. De enige beluistering die ik heb
gehad was in de auto, maar dat zijn
nauwelijks de ideale omstandigheden.
Stille liédjes gedijen niet als je met hon
derdtwintig, honderddertig kilometer
over de snelweg jaagt. Dan is het ge
ronk te zwaar om er echt van te genie
ten. Het zijn dan de vinnige nummers
die hét best uit de verf komen. Ik herin
ner mij dat ik toen op liedjes viel als
'Razernij'. 'Torremolinos' en 'Ze dan
sen'... Ach iedereen heeft zijn voor-
keurtjes daarin".
Perfect
„Ik kan tegenover mijzelf een hele
boom opzetten over muziek. Ik denk
dat iedere musicus wel een eigen theo
rie heeft ontwikkeld over de meest per
fecte omstandigheden voor zijn materi
aal. Dat is voor elk nummer anders.
Daarom heb ik ook een hekel aan de
vraag, die ik vooral krijg voorjgescho-
teld door tienerbladen, wat mijn favo
riete liedjes zijn. Het enige dat ik dan
kan doen, zijn mijn gevoelens van dat
moment verwoorden. Een half uur later
zouden ze een heel ander antwoord
krijgen. Voor mij loopt het leven paral
lel aan muziek, voor elke stemming is er
wel een muzikaal decor... Ik draai trou
wens niet zoveel muziek, maar ben ik
uitbundig dan moet het uit de geluids
boxen knetteren en ben ik wat humeu
rig dan moet het heel iets anders zijn.
Stilte vind ik trouwens ook zeer mooi.
Die apprecieer ik omdat je op die mo
menten de tijd hebt om in alle rust na te
denken. Voor mij is het een beetje het
zelfde als de hele dag eten, knabbelen
en drinken of je maag een beetje leeg
laten en dan stervend van genot en wel
lust een heel lekkere maaltijd bestellen.
Dat laatste doe ik het liefst".
„Om die beeldspraak met het dineren
in een goed restaurant nog even vast te
houden; een goede maaltijd smaak
vooral als je een ruime keuze aan ge
rechten krijgt voorgeschoteld. Dat ik op
'Sensatie' muzikaal gesproken alle kan
ten opga, heeft daar deels mee te ma
ken. Het was in eerste instantie overi
gens niet de bedoeling, maar het is wel
de uitkomst".
„Waar ik op deze ceedee vooral naar
heb gestreefd, is plezier in muziek. Tij
dens de opnamen van "Meisjes... De
beste van...', een verzamelplaat waar
voor we deels de nummers opnieuw
hebben ingespeeld, was mij opgevallen
hoe graag ik met mijn (toen nieuwe)
groep in de studio een situatie kweekte
waarin het leek alsof we in de repetitie
ruimte aan het oefenen waren, dus met
de gezichten naar elkaar toe en spelen
maar. Die sfeer wilde ik bij 'Sensatie'
ook. Ik wilde de factor stress, van ik;
moet het goed doen want het wordt
voor de eeuwigheid vastgelegd, zoveel
mogelijk uitbannen. Bovendien vond ik
het interessant dat we nummers kon
den gaan opnemen die we een paar
maanden of een jaar, net naar gelang
het nummer, al op het podium hadden
gespeeld. Ze waren echt goed gekneed.
Ik ben er van overtuigd dat het mense
lijkerwijs gesproken beter werkt dan
een project opstarten in de studio,
waarbij het materiaal slechts op wat
vodjes papier is uitgewerkt. Dan zit je
met dat eeuwige verhaal van we hebben
het weliswaar op plaat gezet, maar een
paar maanden later speelden we het ei
genlijk al veel beter. Jammer dat we het
kakelvers hebben opgenomen...".
Rijper
„Tijdens de opnamen van 'Sensatie'
waren wij alweer zoveel rijper dan tij
dens de opnamen van de verzamelaar.
Elke muzikant kon inmiddels een stuk
beter omgaan met de studio-situatie.
Bovendien heb ik wat technische aan
passingen laten uitvoeren. De eerste
keer was mij opgevallen dat ik mijzelf
niet goed kon verstaan. Ik hoorde het
lawaai van alle instrumenten, maar
mijn stem zat zo'n beetje tegen mijn ge
hemelte weggedrukt. Nu had ik goede
monitoren waardoor het zingen een
heel prettige ervaring werd. We hebben
ook een keer achter elkaar en eigenlijk
moeiteloos een reeks van zes nummers
gespeeld. Dat vond ik fantastisch. Ze
staan er ook alle zes op. Het was een
wonderlijke ervaring waarvan ik weet
dat ik die niet elke dag in mijn leven zal
meemaken. Ik weet ook dat veel groe
pen er jaloers op zullen zijn. Zelfs The
Rolling Stones doen mij dat niet na,
hoewel hun muziek klinkt alsof het wel
zo is gebeurd. Allez, we hebben de stu
dio overwonnen en dat is een heerlijk
gevoel".
„Of we het een volgend keer weer zo
doen, weet ik niet. Ik heb andere stu
dio-werkwijzen meegemaakt, die mij
ook bevielen. Daarbij komt, dat ik de
produktie bij voorbeeld graag aan een
ander overlaat. Ik heb meegemaakt hoe
Jean Blaute met Clouseau is bezigge-
weest. Nou, daar teken ik voor. Dan
maak ik echt alleen maar de liedjes.
Het is een prettig vooruitzicht dat een
ander het roer in handen neemt en dat
ik er alleen als een blijmoedige toerist
hoef bij te lopen. Maar het moet wel
een producer zijn waar ik respect voor
kan opbrengen. Ik kijk ook met spijt te
rug op mijn samenwerking met Henny
Vrienten. die 'Habba' heeft geprodu
ceerd. Niet dat ik het niet zou hebben
gewild. Dat was het niet. Henny had
ook geen moeite met mijn materiaal.
De fout lag bij ons beiden. Wij hebben
allebei water bij de wijn gedaan, deels
omdat het tussen de groep die ik toen
had en Henny niet klikte. Gevolg was
dat er een compromis is gezocht tussen
de twee visies die bestonden over hoe
de plaat zou moeten klinken".
„Ik denk dat ik nog altijd plezierig met
Henny zou kunnen samenwerken, maar
dan moet ik alleen maar mijn liedjes
komen inleveren en ze zingen, terwijl
hij de rest op zijn eigen manier inkleurt.
Ik heb veel respect voor Henny Vrien
ten. Hoe zijn solo-elpee ('Mijn hart
slaapt nooit') klinkt, weet ik niet. Hij
heeft slechts even tussen de soep en de
patat in het ceedee-laadje gelegen".
Koen wauters
„Voor Clouseau heb ik twee nummers
geschreven. Eén liedje had ik nog lig
gen, maar die werkwijze zinde mij niet
echt, dus heb ik een tweede nummer
me,t Koen Wauters voor ogen geschre
ven. Dat was heel leuk om te doeri, ook
omdat het vanzelf ging. Normaal ge
sproken lukt mij dat nooit. Om die re
den heb ik ook altijd heel veel vragen in
de richting afgeslagen. Maar ach, als ie
mand heel lief vraagt of ik het eens wil
proberen, zeg ik niet zomaar nee. Dan
probeer ik het, maar echt gelukt is het
nooit. Dat het bij Koen wel ging, vind ik
niet zo verwonderlijk; er zijn veel raak
punten tussen ons. Hij heeft die tinte
ling in zijn ogen en iets prinselijks in
zijn presentatie en dan denk ik vooral
aan zijn werk als televisie-presentator
bij de Belgische commerciële zender
VTM. En ik hoorde een verzuchting uit
zijn mond die ik heel sterk aanvoelde.
Hij zei geen behoefte te hebben aan
een ballade, hij miste het rauwere werk,
de rock and roll. Hij liet zich de naam
Extreme ontvallen. Ik wist absoluut niet
wie het waren en heb dus maar een cee
dee van die groep gekocht. Nadat ik
hem had beluisterd dacht ik: oh, zit het
zo en vijf minuten later had ik een tekst.
Het leek mij leuk om mijn gitarist Rik
Aerts met wat huiswerk op te zadelen
en heb hem gevraagd tussen de gezon
gen zinnen wat verregaande riffs te be
denken. Dat heeft hij gedaan. Die vrij-
blijvenheid bevalt mij wel, hoewel het
uiteindelijk toch zwaar werk is. Je voelt
je toch verantwoordelijk voor elke
komma. Maar als de groep en de pro
ducer dan enthousiast zijn, maakt het
mij niet meer uit. Dan kan het publiek
etteren wat ze willen. Als ze dan bij mij
komen, dan zeg ik: jongens kom niet bij
mij zagen, ik heb iets gemaakt voor
Clouseau en ze waren er blij mee. Punt
uit. Het is de single geworden 'Van
avond ga ik uit'. In al mijn bescheiden
heid zag ik het als zodanig, maar daar
bemoei ik mij verder niet mee. En dat
het nu toch een single is geworden, vind
ik natuurlijk prachtig".
Dagboekje
„Veel van mijn teksten ontleen ik aan
de schriftjes waarin ik allerlei zaken no
teer. Daar stond bij voorbeeld de helft
van de tekst van 'Torremolinos' al in.
Voor mijn gevoel heb ik dat nummer
direct in zijn definitieve versie gezon
gen. Niet alles wat ik noteer is bruik
baar. Veelal staan er slechts wat tref
woorden, soms staat er anderhalve re
gel. Dan werd ik opgehaald voor een
repetitie of had ik geen zin meer te ver
woorden wat mij bezig hield. Ondertus
sen heb ik al heel wat schriftjes volge-
klad en daar kijk ik wel eens in. Veel is
doorgekrast, omdat ik direct zag dat ik
daar toch niks mee kon aanvangen, van
de blokjes die overblijven weet ik dat er
ooit nog eens een liedje van komt".
„Die schrijverij is tevens mijn dagboek.
Als ik het teruglees zie ik de situatie
weer helder voor ogen. Die aantekenin
gen hebben overigens niet de helder
heid van een dagboek, het zijn meer
emotionele reacties op momenten van
de dag. Wat ik wel altijd noteer is waar
ik het heb geschreven".
„Uit die aantekeningen en dus uit mijn
liedjes kom ik naar voren als een tob
ber, toch ben ik niet de tobber waar
veel mensen mij voor aanzien. Als men
sen naar aanleiding van wat ik zing den
ken: het is een stuk chagrijn, dan heb
ben ze het mis. Ik heb een mooi leven,
maar ben het type dat altijd op zoek is
om van een mooi leven een nog mooier
leven te maken. Alle hinderpalen die ik
op die weg tegenkom houden mij bezig
en verwerk ik in mijn liedjes. Ik ben dus
een tobber, maar wil wel aangeven dat
het een relatief kleine plaats in mijn le
ven inneemt. Ik kan dan ook mijn vriei
din begrijpen als ze soms opmerkinge
maakt over titels of teksten. Ik heb ee
heel prettige relatie met haar, maar a
ze soms in teksten terugleest hoe ongi
lukkig ik ben, dan moet ik af en toe h<
een en ander uitleggen".
„Ik voel mij het lekkerst als mijn b<
staan zich rimpelloos voltrekt. Ik mcx
niet in te veel stormen terecht kome
Hoe rustiger op het thuisfront hc
comfortabeler ik mij voel. Het geeft d
rust die ik nodig heb om allerlei muz
kale projecten te kunnen starten,
presteer gewoon beter, hoewel ik n;
tuurlijk de klassieke gegevens ken vai
hoe meer torment in je leven, hoe intt
ressanter de liedjes die dat oplevert. I
weet het niet... Mijn behoefte ligt vooi
al in het opnieuw creëren van heelde
uit het leven. Het hoeft niet steeds ovi
mijn eigen egootje te gaan. Ego-tekste
zijn op zich best interessant en boeieni
ook in verband met de emoties die hi
bij anderen kan oproepen, maar schi
derijen van het leven maken in tekst e
muziek, vind ik ook heel leuk. Daar lij
mijn toekomst, denk ik. De schoonhei
van muziek, daar heb ik nog veel wei
aan. En ik denk dat ik een goede voyeu
ben. Dat aspect van mijzelf is tot nu to
niet erg in de verf gezet. Logisch, wai
wie jong is, is vooral met zichzelf b<
zig".
„Ik had er om die reden ook geen moe
te mee een muziekje van Lou Reed t
lenen. Bovendien ben ik altijd wild ge
weest van de live-versie van 'Whil
light, white heat'. Dat nummer staat o
de elpee 'Rock roll animal' en ik ha
graag in dat orkestje gespeeld. Doe
dat nummer met een eigen tekst opl
nemen, waarin ik de razernij beschri
die mij de avond voor ik het lied]
schreef voor mijn ogen in het publie
voltrok, laat ik de mensen weten hoe
veel Lou Reed voor mij betekent,
voel mij verwant met die man qua ii
tensiteit, maar ook in de manier waaro
hij pijn verwerkt. Hij roept niet jankt r
op een Neil Young-achtige manier d;
hij pijn heeft, maar beschrijft dat vaa
op verrassende wijze. Dat kan verwal
rend zijn voor sommige mensen, mal
achter die vlakke manier van zingei
hoor ik hoe die mens in de hel is j;
weest".
