Ieren geschokt door ontslag
Drewermann kritiseert kerk
vanuit zorg voor menselijkheid
Een onuitputtelijk talent voor verontwaardiging
Vaticaan gechanteerd in Ambrosiano-affaire
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Onzin
COMMENTAAR jj
rj' Ceidóc Sou/tont
EeidaeSomo/nt
ZATERDAG 9 MEI 1992
ROME - Het Vaticaan heeft
tussen 1984 en 1989 tussen de
vijf en negen miljoen gulden
betaald om in het bezit te ko
men van belastende documen
ten over zijn betrokkenheid bij
het bankroet van de Banco
Ambrosiano, de grootste zwen-
delaffaire in de Italiaanse ge
schiedenis. Tot die conclusie
komt de Romeinse rechter van
instructie Mario Almerighi in
zijn akte van beschuldiging te
gen de Italiaanse zakenman
Flavio Carboni en de Tsjechi
sche bisschop Pavel Hnilica.
Carboni, die met Hnilica van
diefstal en heling wordt be
schuldigd, was de naaste me
dewerker van Roberto Calvi,
de directeur van de Banco Am
brosiano. In juni 1982 werd
Calvi in Londen hangend on
der een brug over de Thames
aangetroffen, twee maanden
voordat zijn bank failliet ging
met een'verlies van 1,3 miljard
dollar, waarvan het grootste
deel nooit is teruggevonden.
Calvi blijkt door een ingehuur
de handlanger van de Ambro
siano vermoord.
Calvi had voor zijn vertrek
naar Londen een koffer mee
genomen met documenten
waarmee hij hoopte om in een
later stadium zijn voormalige
zakenpartners te kunnen
chanteren. Carboni maakte
zich meester van de koffer met
inhoud, die daarop veilig werd
opgeborgen in een Zwitserse
kluis. Toen Carboni in 1984 na
twee jaar voorarrest werd vrij
gelaten, begon hij voor eigen
rekening het spel van Calvi te
spelen. Zijn voornaamste doel
wit was het Vaticaan, dat via
zijn bankinstelling IOR tot
over de oren verwikkeld was
geweest in de illegale operaties
van de Banco Ambrosiano. De
inmiddels discreet verwijder
de IOR-directeur, aartsbis
schop Marcinkus. was een ver
trouweling van Calvi en had
een serie schriftelijke garan
ties afgegeven voor de be
trouwbaarheid van diens
bank. De Voorzienigheid heeft
verhinderd dat de documenten
van Calvi in bezit zijn gevallen
van lieden die ze stellig zouden
hebben gebruikt om de Kerk
schade te berokkenen",
schreef hij aan de paus. De
dreiging die uit zijn woorden
sprak was volgens Almerighi
voldoende reden om mgr. Hni
lica een volmacht te geven om
met Carboni te onderhandelen
over teruggave van Calvi's do
cumenten. Uit de door de Itali
aanse magistraat verzamelde
bewijsstukken blijkt, dat Hni
lica voor de inhoud van Calvi's
koffer tenminste vijf miljoen
gulden heeft neergeteld. Van
de gewraakte documenten zelf
is maar een klein deel terugge
vonden, maar ook daaruit
blijkt volgens Almerighi
zonneklaar de „chanteerbaar-
heid" van het Vaticaan. Een
brief van Calvi spreekt onder
meer over „een miljard dollar
die ik op uitdrukkelijk verzoek
van het Vaticaan heb overge
maakt naar Solidarnosc", en
bevestigt daarmee de geruch
ten over de Vaticaanse finan
ciële steun aan de Poolse vak
bond, die het Vaticaan zelf on
langs nog heeft ontkend. Hni-
lica bracht van dit alles rapport
uit bij de toenmalige Secreta
ris van Staat, kardinaal Agosti-
no Casaroli. Deze reageerde
geschokt en verklaarde dat
noch hijzelf noch de paus daar
van op de hoogte was geweest.
Maar tegelijk kreeg bisschop
Hnilica wèl beschikking over
de fondsen die nodig waren om
de belastende documentatie te
redden uit de handen van Car
boni.
Wie romanschrijver
wil worden, heeft het
de eerste honderd
jaar nogal moeilijk.
door MARINUS V.D. BERG
„Ik ben ervan overtuigd dat alles zin heeft". Dat is
een mening die steeds meer mensen is toegedaan.
Ik kom die mening nogal eens tegen bij mensen
die tegenwoordig zeggen datje meerdere levens
hebt. Wanneer er in het vorige leven iets niet goed
is gegaan, heeft dat gevolgen voor het leven n
Vanuit die overtuiging wordt gezegd: „alles heeft
zin". Wat nu te denken van een vrouw die door
meerdere mannen in haar leven seksueel is
misbruikt, zodat ze vaak aan zelfdoding denkt?
Wat te denken van een vrouw die vertelt dat ze als
kind „met haar hoofd onder het water" werd
gehouden en die het nooit heeft gewaagd haar
vader aan te klagen voor kindermishandeling?
Wat te denken van een vrouw die dooreen
behandelend arts werd misbruikt en nu het gevoel
heeft dat haar hart sterft en een pijn voelt die
erger is dan lichamelijke pijnGeen van deze drie
verhalen zijn door mij bedacht, ik zou ze niet eens
kunnen bedenken, maar zijn slechts een flauwe
weergave van intens menselijk verdriet. Heeft dit
alles zi n, omdat ze leiden tot een „hoger leven" in
een volgend leven? Heeft dit alles zin omdat
daarmee zaken uit een vorig leven worden
vergoed? In mijn studietijd zei professor Rob van
Kessel eens„Wat krom is. moet niet rechtgebogen
worden". Die wijsheid heb ik altijd van hem
onthouden. Er is kwaad dat als kwaad moet
worden benoemd. Het gaat hierom kromme
zaken, ziekmakende zaken. Iedere menselijk
denkende rechter zal het hierover met me eens zijn
en de aangeklaagde daders aansprakelijk stellen.
Het moeilijke is dat hier vaak onvoldoende hard
materiaal aanwezig is, dat slachtoffers zich niet
melden van uit angst en bedreiging. Soms komen
slachtoffers pas. als de daders al dood zijn. Het
moeilijke is ook dat sommige mensen zo weinig de
kans hebben gekregen om te weten wie ze zelf zijn,
wat hun eigen gevoel is, dat ze niet meer hun
eigen wil kennen. Ze kennen niet meer het verschil
tussen vrijheid en gevangenschap. Ik ontken niet
dat een mens kan groeien en kan leren van crisis
en lijdenservaringen. Ik geloof zelfs niet in een
leven zonder tegenslag, maar er is wel een
onderscheiding van feiten en gebeurtenissen
nodig. Er gebeuren zaken die tegen de menselijke
waardigheid ingaan. Er gebeuren zaken die een
afhankelijk mens voorde rest van zijn of haar
leven zo beïnvloeden dat het levensgeluk voor
altijd wordt verstoord. Heel veel seksueel
misbruik vindt plaats in de kindertijd, in de
beginnende puberieit. Er is hier geen enkele
redenering mogelijk om dit goed te praten of in
een zinvol perspectief te plaatsen. Er dient hier
met klem geprotesteerd te worden. Er dient hier
geld te zijn voor de subsidiëring van
kindertelefoons. Er dient hier geld te zijn voor
informatie aan kinderen en jeugdigen, opdat zij
weten dat wat hier gebeurt n iet normaal is. Er
zijn dingen die geen enkele zin hebben. Er
gebeuren dingen die de levenszin van mensen
ondergraven. We hoeven niet te pleiten voor het
herstel van de hel. Er is al zoveel hel Zoveel hel bij
kinderen, jongeren en vrouwen die het slachtoffer
zijn van bruut geestelijk en lichamelijk geweld. Ik
tou tegen deze mensen willen zeggen: „Laatje
niet nog langer in de luren leggen door vertelsels
over 'alles heeft zin, alles heeft een bedoeling, zelfs
kwaad wordt tot iets goeds herleid. Laatje niet
bedriegen, maar klaag aan en spreek, opdat de
machten vallen". Ik schrijf het in grote woede om
de verhalen die misbruikte mensen me hebben
verteld. Ga naar een vertrouwenspersoon en
vertel je verhaal.
'Als het ijs smelt', een portret van
Eugen Drewermann. IKON-televisie,
zondagavond 22.59 - 23.44 uur, Ne
derlands.
HILVERSUM De kerk
met haar 'gegarandeerde
waarheid' ontneemt men
sen de kans om naar de
waarheid te zoeken en
juist dat zoeken is voor
waarde om als mens 'indi
vidu' te worden.
Deze uitspraak is een van de
vele harde woorden die de
Duitse theoloog Eugen Dre
wermann doet over kerk en
clerus in een uitzending van
de IKON. Drewermann is de
hoofdfiguur m de eerste afle
vering van een serie van vier
uitzendingen, gewijd aan men
sen die een stempel hebben
gedrukt op het denken over
God en wereld in deze eeuw.
De komende vier zondagen
zendt de IKON de afleverin
gen uit onder de titel: 'Inspira
tie'. Na Drewermann komen
aan bod: de joodse hoogleraar
Yehuda Aschkenasy, de theo
loge en Oost-Europa deskundi
ge Hebe Kohlbrugge en de
laatste uitzending is een pos
tuum portret van de Leidse
theoloog F.O. van Gennep.
Drewermann (51) is zeker in
rooms-katholieke kring de
meest omstreden theoloog van
het ogenblik. Hij mag niet
meer doceren en niet meer
preken; zijn opvattingen wor
den niet verenigbaar geacht
met de leer van de Rooms-Ka-
tholieke leer. Zelf zag hij af
van verdere uitoefening van
het priesterschap.
De disciplinaire maatregelen
kunnen niet verhinderen dat
Drewermann populairder is
Eugen Drewermann
dan al zijn bestrijders: in en
buiten Duitsland trekt hij volle
zalen en zijn boeken gaan als
zoete broodjes over de toon
bank. Van zijn veertig titels
zijn inmiddels al meer dan een
miljoen exemplaren verkocht.
Het portret dat Hans van Ger-
ven (interview) en Eric Roos
(camera) van Drewermann
maakten, geeft een goed in
zicht in de man en in zijn werk,
mede door de vele prachtige
beelden (landschappen, bo
men, bijvoorbeeld). Geboren
in 1940 is Drewermann een
jeugdig slachtoffer van de oor
log. Hij leerde tijdens bombar
dementen de angst kennen en
sindsdien is dat fenomeen een
thema in zijn leven en werk,
als theoloog en als psychothe
rapeut.
Psychotherapie
Interessant is de verklaring te
horen waarom hij psychothe
rapie zo belangrijk vindt: toen
Drewermann priester werd,
dacht hij dat hij mensen zou
kunnen begrijpen. Maar hij
FOTO. IKON
ontdekte al snel dat hij niet in
staat was adequate antwoor
den te geven op vragen van
mensen in moeilijke situaties;
de antwoorden die de leer van
de kerk had te bieden, leken
hem niet niet toereikend en
vaak tegen de belangen van
mensen in. De theorie van de
psychotherapie maakt het mo
gelijk mensen wél te begrijpen
en woorden te vinden waar
mee mensen werkelijk gehol
pen worden.
Belangrijk voor het beter ver
staan van Drewermann is ook
de rol. die het geweten in zijn
leven speelt. Al als kind was hij
overtuigd van de noodzaak om
pacifist te zijn; wie de oorlog
had meegemaakt, kon niet an
ders dan dat zijn. In de Rooms-
Katholieke Kerk bleek voor
die overtuiging echter geen
ruimte. Tegen de druk in heeft
Drewermann overeind gehou
den dat de mens een eigen ge
weten heeft en zelf moet kun
nen beslissen militaire dienst
te weigeren. En vervolgens
heeft hij zich ten zeerste ver
baasd hoe 'gemakkelijk' die
zelfde kerk sinds Vaticanum II
het eigen geweten erkende en
hoe daardoor ineens dienst-
weigeren een geaccepteerde
optie werd.
De biografische elementen in
het portret geven een beter
zicht op de felle woorden van
Drewermann. De massieve,
veroordelende uitspraken over
kerk en theologen (over die
laatsten: „een ambtenaren
corps in dienst van de leuge
nachtigheid") zijn een uit
drukking van diepe veront
waardiging over de wijze waar
op de kerk het gelovigen moei
lijk maakt etht mens te zijn.
En die verontwaardiging komt
voort uit duidelijke ideeën
over hoe de mens echt mens
kan zijn.
Pleidooi
Door de publiciteit die ontstaat
door zijn conflicten met de ker
kelijke autoriteiten, kan ge
makkelijk de indruk ontstaan
als zou Drewermann 'alleen'
maar anti-kerkelijk zijn. Wie
de moeite neemt zijn boeken
te lezen, weet dat die indruk
volstrekt onjuist is. In de docu
mentaire wordt die mogelijke
indruk nog eens onderuit ge
haald. Er wordt nog eens dui
delijk maakt hoe zijn werk
veeleer een pleidooi is voor
menselijk bestaan. De kritiek
op de kerk is er omdat die kerk
zich vaak tegen de menselijk
heid opstelt. De leer van kerk
vaders uit de vierde eeuw
wordt belangrijker geacht dan
de ervaring van mensen nu. De
leer van toen wordt afge
schermd van het leven zoals
dat vandaag wordt geleefd; de
kerk met haar systeem van
leerstelligheden is een mu
seum geworden. Ramen en
deuren van dat museum
moeten gesloten blijven; een
frisse wind zou het einde bete
kenen van al datgene dat in
het museum wordt bewaard.
Kinderen - De Nederlandse bisschoppen hebben de gelovigen
herinnerd aan hun opdracht kinderen op de wereld te zetten.
Met andere mensen in het Westen vragen zij zich „wel eens af of
echtparen hun huwelijk voldoende openstellen voor het ge
schenk dat God door kinderen geeft". „Een kinderloze samenle
ving heeft geen toekomst en is in wezen ten dode opgeschre
ven", aldus de bisschoppen in hun brief 'Een kindvriendelijke
samenleving', die geschreven is ter gelegenheid van de Week
voor het Leven (17 tot 24 mei).
LONDEN Het plotselin
ge ontslag van de populai
re bisschop dr. Eamonn
Casey heeft een schok te
weeg gebracht in Ierland.
De bisschop van Galway
diende zijn ontslag in na
onthullingen in de Irish
Times dat Casey (65) ge
durende vijftien jaar
115.000 dollar had betaald
aan een in Amerika wo
nende Ierse vrouw met
een kind. De 44-jarige An
nie Murphy verklaarde
gisteren op de Ierse radio
dat de bisschop de vader
van haar zeventienjarige
zoon Peterwas.
„Ik werd op «lag verliefd op
hem en was enige tijd zijn min
nares", aldus mevrouw Murp
hy, die zes maanden na de ge
boorte van haar zoon terug
keerde naar Connecticut. Vol
gens haar had Casey „met te
genzin" aangeboden 100 dollar
per maand te betalen voor de
opvoeding van het kind. Later
werd dit bedrag verhoogd naar
175 dollar.
Het nieuws sloeg in als een
bom. De Ierse premier Albert
Reynold^ noemde het ontslag
van Casey „een betreurens
waardige en persoonlijke tra
gedie". Bisschop Casey genoot
een grote populariteit in eigen
land. Hij kwam vaak op televi
sie en praatte dan over sport en
snelle auto's, zijn hobby. Hij
werd zeer gewaardeerd als on
vermoeibaar strijder voor de
armsten in de Ierse samenle
ving. Voor daklozen kraakte
hij ooit treinwagons. In Enge
land was hij medeoprichter
van Shelter, de belangenorga
nisatie van daklozen. In 1969
werd hij teruggeroepen naar
Ierland, waar hij de jongste en
meest 'revolutionaire' figuur
werd in een zeer behoudend
bisschoppencollege. De 'rode
bisschop' zorgde voor een rel
in Galway door zijn weigering
de bezoekende president
Reagan te ontvangen.
Rijbewijs
Casey had grote kritiek op
diens politiek in Midden-Ame-
rika.
In 1986 raakte hij opnieuw in
opspraak nadat de Engelse po
litie hem betrapte op snelheid
sovertreding in beschonken
toestand. Dat kostte hem zijn
rijbewijs, maar een indruk
wekkende publieke biecht van
zijn zonde vergrootte zijn po
pulariteit. De bisschop was
voorzitter van Trocaire, Ier-
lands grootste internationale
solidariteitsfonds. Een woord
voerder verklaarde gisteren
dat geen penny van de onge
veer dertig miljoen gulden die
jaarlijks wordt ingezameld was
misbruikt voor persoonlijke
Zijn collega-schrijvers hebben
hem wel de Fouqier-Tinville
van de bibliotheken genoemd,
naar de gevreesde aanklager
tijdens de Franse revolutie die
zijn tegenstanders tot de guil
lotine veroordeelde. De deze
week overleden Franse criti
cus Henri Guillemin (89) was
een man die reputaties kon
maken en breken. Hij heeft
zich, voorzover bekend, nooit
bemoeid met auteurs van over
de grens, hij was dus een echte
Franse navelstaarder. Toch is
er wel een reden om ook hier
zijn naam aan de vergetelheid
te ontrukken.
Guillemin had misschien nog
het meeste weg van een soort
Franse dominee Buskes. Hij
kende een onverschrokken
heid in het uitdragen van zijn
overtuigingen waarop Fransen
het patent schijnen te bezitten.
En dat is een kwaliteit die ze
ker in Nederland steeds zeld
zamer wordt.
Zijn boeken over historische
figuren waren een soort pam
fletten waarmee hij zijn lezers
een waarheid, de zijne, in het
gezicht wilde smijten. Hij be
discussieerde die figuren alsof
ze nog tot de levenden behoor
den en de uitkomst was stee
vast dat zij goed óf fout waren,
een tussenweg was er eigenlijk
niet.
Het hardst heeft deze man die
in het dagelijks leven een en al
generositeit moet zijn geweest,
uitgehaald naar de Franse (ka
tholieke) bourgeoisie die in
zijn ogen slechts haar eigen
platte belangen kon nastreven.
In zijn jeugd toen in de katho
lieke kerk het integralisme
hoogtij vierde, bekeerde hij
zich tot een sociaal katholicis
me dat hij tot op zijn dood
trouw bleef.
Zijn favorieten waren degenen
die het hadden opgenomen
voor het volk, zoals de schrij
ver Zola en de socialistenleider
Jaures. Zijn voorkeur ging
trouwens alleen uit naar schrij
vers die ergens voor wilden
Spitwerk
Het procédé waarop hij zijn
uitkomsten baseerde was
steeds gebaseerd op een feno
menale belezenheid. Hij sloeg
zijn lezers om de oren met een
conglomeraat aan citaten van
de besproken figuur waaruit
hun opvattingen ondubbelzin
nig moesten blijken. Dat de
nuances daarbij over het hoofd
gezien werden, moest de lezer
maar voor lief nemen. Toch
zou het verkeerd zijn te den
ken dat Guillemin alleen maar
kon oordelen volgens de
scheidslijn rechts/links. Welis
waar reserveerde hij zijn
zwaarste kritiek voor degenen
die tot zijn eigen kerk behoor
den en zijn kritische arbeid
zou je met recht kunnen ken
merken als een catharsis, een
schoonmaak in eigen huis.
Linkse figuren gaven aan deze
oprecht bewogen christen
meer voldoening, toch was
links zeker niet heilig voor
hem. De sociaal bewogen
Charles Peguy zat - om overi
gens niet geheel naspeurbare
redenen - in zijn ogen fout.
Het speuren naar de diepere
beweegredenen van de door
hem onderzochte figuren kon
ook zijn eigen tijdgenoten
soms zenuwachtig maken. De
katholieke schrijver Francois
Mauriac die in polemisch op
zicht zijn mannetje wist te
staan, kon zich in zijn memoi
res al flink opwinden bij de ge
dachte dat Guillemin na zijn
dood in zijn papieren zou gaan
spitten. „Onze vriend Henri
Guillemin is verwekt en op de
wereld gezet om ons van de ab
surde ambitie te genezen die
het overgrote deel van de
mensheid bezig houdt: niet te
worden vergeten wanneer ze
deze wereld hebben verlaten".
'En hij voorzag dat Guillemin
het heel erg kon maken: „Zie
daar het gevaar na onze dood:
wij lopen het risico overgele
verd te worden aan Guillemin:
wij, ons leven - en niet ons le
ven zoals we het zelf kennen,
wat oprijst aan het oppervlak
van onze herinnering, maar
dat immense deel dat we zelf
niet kennen en dat door de ver
getelheid wordt bedekt". Mis
schien was het wel om die pas
sage dat Guillemin er van af
zag Mauriacs nieren te proe
ven. Waarschijnlijk is dat niet,
hij was er verzot op mensen te
ontmaskeren, maar hoe dan
ook, hij liet Mauriac na zijn
dood in 1970 met rust.
Hartverwarmend
Aan „onderwerpen" had Guil
lemin overigens geen gebrek.
Zijn bibliografie telt wel meer
dan vijftig boeken en ze zijn
interessant omdat de auteur
ervan niet ophield zich over dit
of over dat op te winden en dat
gebeurde dan ook nog in ene
perfecte stijl. Hij had zoals de
historicus René Remond deze
week in Le Monde schrijft een
onuitputtelijke talent voor ver
ontwaardiging. Een van zijn
meest merkwaardige boeken
is de Affaire-Jezus, waarin hij
zijn gepassioneerde relatie
omschrijft met de grondlegger
van het christendom. Het is
ook een van zijn meest hart
verwarmende boeken. De
stroom publicaties ging tot het
laatst toe door. Anderhalve
maand voor zijn dood - hij liet
blijken dat het einde niet lang
meer kon duren - kondigde hij
nog een drietal boeken aan.
Maandagochtend overleed hij
in het Zwitserse Neufchatel.
De passies die hij heeft opge
wekt maken het niet waar
schijnlijk dat hij gauw zal wor
den vergeten.
Spijker in doodskist ei
De Russische president Boris Jeltsin heeft opnieuw een
vige spijker in de doodskist van het Gemenebest van 0 *1
hankelijke Staten geslagen. Donderdag richtte hij perin
creet een Russisch leger op en benoemde zichzelf meteei
opperbevelhebber.
HET GOS-leger, opgericht na de ineenstorting van de i s
jetunie op aandringen van het Westen om de controle ove ie
kernwapens in een hand te houden, was eigenlijk niet n
dan een leeg omhulsel. Net als het oude Rode Leger was
het GOS-leger in hoofdzaak een Russisch leger. Ongeveei
ventig procent van de soldaten en vrijwel alle hogere
eieren waren en zijn Russen.
rt
DE onafhankelijk geworden republieken maakten er óv
gens geen geheim van dat zij vast van plan waren hun ei
nationale legers op te richten. Toen Oekraïne, na Ruslani
grootste republiek, resoluut de richting insloeg van een ei
legermacht en daarbij de hele Zwarte Zeevloot voor
opeiste, kon Rusland bijna niet anders dan hetzelfde doen
Het Russische parlement stemde vorige maand al i
een wet waarin de afzonderlijke strijdmacht voor Rusl
werd goedgekeurd. Volgens de wet bestond de taak van
nieuwe Russische leger er in de vrijheid en de onafhankel 1
heid van Rusland te verdedigen en de soevereiniteit ei J
veiligheid van het land te verzekeren.
FORMEEL bestaat het GOS-leger nog en formeel is g< K(
raai Sjaposnikov nog steeds opperbevelhebber van dat le
maar voor hoe lang nog? Het GOS-leger heeft in de korte
riode van zijn bestaan in elk geval zijn ondoeltreffend!
ruimschoots bewezen. Geen enkel conflict wist het tot
oplossing of zelfs maar tot bedaren te brengen. De ruzie
sen Rusland en de Oekraïne over de Zwarte Zeevloot di
onverminderd voort, er is geen oplossing in zicht voor dei g
log in Transdnjestrië tussen Moldaviërs en Russen, het le
kon geen enkele invloed uitoefenen in het conflict tussen
menië en Azerbajdzjan over Nagorno-Karabach de pi
denten van de twee Kaukasische republieken tekenden z
onder auspiciën van Iran een vredesakkoord in Teherai
en het leger trad helemaal terug in het lokale conflict
Tsjetsjen-Ingoezië.
Het moreel in het Russische leger is bovendien heel lL'
In de tijd van de Sovjet-macht was het leger een van de in
tuten van het regime waaraan prestige en sociale status
verbonden. Momenteel is het leger een verafschuwde ins
ling. Veel officieren leggen het uniform af omdat ze t in
slecht worden betaald, omdat ze de zin van een GOS-le 3!
niet langer inzien en omdat ze door de rest van de bevolk
met de nek worden aangekeken.
De faam van het Sovjet-leger kreeg een flinke deuk dooLj!
onthulling dat pesterij, racistisch geweld, marteling en de d
slag schering en inslag waren. Sinds 1945 kwamen er 310 ig
soldaten door geweld uit eigen rangen om het leven. No r<
1991 werden er volgens een intern legerrapport hondei n
soldaten door 'collega's' vermoord, terwijl 12.000 milita
als invaliden afzwaaiden.
HET besluit van Jeltsin om zelf het legerheft in hande
lijkt een onder de druk van de omstandigheden noodzake ld
geworden poging om een totaal uiteenvallen van het legei
gen te houden. De geweldig uitgestrekte Russische staat
nog meer ten prooi aan chaos en stuurloosheid vallen indlü
er geen min of meer georganiseerd leger met een vaste dit
stelling en vaste leiding voorhanden was. Maar het kom r
wel op neer dat wanneer de nood aan de man komt, Ruslic
eerst komt en dan pas het GOS.
aangelegenheden.
Volgens de Irish Times, die de
zaak naar buiten, bracht, was
Caseys naam 'synoniem voor
energie, doorzettingsvermo
gen en vastberadenheid voor
de goede zaak'. Kritici verwe
ten de bisschop dat hij niet
eerder was opgestapt. Zijn
overplaatsing van Kerry naar
Galway in 1976 zou al te maken
hebben gehad met zijn relatie
met de vrouw. Begin dit voor
jaar had ze een Dublinse advo
caat in de arm genomen voor
een schadeclaim, maar zag uit
eindelijk af van een proces.
Vrienden van de ex-bisschop
vertelden dat de bisschop
overweegt naar Zuid-Amerika
te vertrekken om voor de rest
van zijn leven voor de missie te
werken. De geruchtmakende
affaire heeft de katholieke hië
rarchie in grote verlegenheid
gebracht. Zowel het Vaticaan
als de woordvoerder van de
Ierse bisschoppenconferentie
weigerden commentaar.
Uitgave:
Kantoor redactie
Kantoor advertentie- e
abonnementenafdeling Stationsweg 37, Leiden
Telefoon
Hoofdkantoor:
Telefoon
Postadres
071 - 122 244
071 -134 941
Postbus 112300 AA Leiden
Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswi|k
070 - 3190 933.
070-3906 717
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08.30 tot 17.00 uur
Directeur/hoofdredacteur J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 8
omgeving (tel. 071 - 144 046/047/48/49) G -J Onvlee (chef-redactei
n. K van Kesteren, R Kleijn, drs R Koldenhof, M Kroft, T Pieters en 1
F. Buurman,
M Roso
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel 070 - 3190815)
A van Rijn (chef), W Bunschoten, drs R Edens. drs Chr van der Hoff, A
Holstein, E. Huisman, H Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo
Kgnst/rtv (tel 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B Jansma, H Piët
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835) L. Kooistra, drs. P van Velthoven
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Redactie-:
(tel. 070-3190 819) T Kors
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied:
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland
Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs K. Swi
M van de Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in 't Hout
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wefm
- het Algemeen Nederlands Pe<sbureau en buitenlandse persbureaus,
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J van den Bergh
(Peking), drs. H Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm
(Johannesburg), drs A Heering (Rome), B van Huët (Londen), M de Konind
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B Schampers (Brussel). W Voordo ir
(Londen), drs R Vunderink (Moskou), W Werkman (Jeruzalem), G. van Wijla'
(Belgrado), F Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel)
n 08.30 tot 17 00 u
Nabezorging
Telefoon 071 - 122 248 op itie
15.00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
per jaar
ri 18.00 tot 19.00 u
27,00
79,80'
312,65
28,20
82,80
318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -141 905 Voor uitsluitend h
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -140 680
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
