Zuidelijk Afrika bezig langzaam dood te gaan Libanon kan nie meer kiezen "b Angst onder Russische elite op de Krim EeidócSomcmt BUITENLAND actiever in Turkije Arrestaties na aanslag ambassade VRIJDAG 8 MEI 1992 bj Meer partijen in diskrediet door schandaal Milaan Doodseskaders steeds Mysterieuze plunderingen in supermarkten van Rio MILAAN De Italiaanse politie heeft gisteren nieu we arrestaties verricht en mensen voor verhoor op gepakt in verband met het omkoopschandaal in de Noorditaliaanse stad Mi laan. Daarmee zijn behalve de Soci alistische Partij de Christen- Democraten (DC) en de ex- communistische PDS in dis krediet gebracht. Tevens wordt hierdoor de roep ver sterkt voor een grondige ver andering van het politieke stelsel, net voordat Italië een nieuwe president en een nieu we premier moet kiezen. De politie hield gisteren drie christendemocraten aan, on der wie de voorzitter van de af deling Lombardije en een lid van het landelijke partijbe stuur. Ook het PDS-gemeente- raadslid voor openbare werken in Milaan, en een socialistische voorzitter van een beheers- maatschappij van vliegvelden werden opgepakt, evenals voorzitter Enzo Papi van de Fiat-bouwmaatschappij Coge- far-Indesit. Daarmee is het aantal arrestanten op 26 geko men. De zaak kwam twee maanden geleden aan het rollen toen bleek dat bedrijven in Milaan grote hoeveelheden smeergeld aan politici betaalden om or ders in de wacht te slepen. Dit mondde eerder deze week uit in een landelijk politiek schan daal toen twee socialistische ex-burgemeesters te horen kregen dat tegen hen een on derzoek wordt ingesteld. Het gaat om naaste medewerkers van de ex-premier Bettino Craxi van de Socialistische partij, waardoor diens kansen om president of premier te worden in gevaar zijn geko men. Milaan is nota bene de thuisbasis van zijn partij, waar de roep om hervorming van het Italiaanse politieke stelsel het hardst weerklonk. LONDEN Amnesty In ternational zegt over aan wijzingen te beschikken dat Turkse doodseskaders steeds actiever worden te gen Kurdische tegenstan ders in het zuidoosten van het land. In een vandaag gepubliceerd rapport schrijft Amnesty dat sinds juni vorig jaar 50 politiek ongeliefde Kurden door speciale commando's zijn vermoord. De slachtoffers zijn voor het grootste deel dorpelingen die weigeren toe te treden tot de Kurdi sche „NSB", de „dorps wachters" die door het Turkse leger bewapend worden om guerrillastrij ders van de Kurdische Ar beiderspartij, de PKK, bui ten het dorp te houden. Veel mensen weigeren dat, zo niet uit overtuiging, dan wel om geen slachtoffer van represailles van de PKK te worden. RIO DE JANEIRO - Het Brazili aanse Rio de Janeiro, gaststad voor de grote wereldmilieutop in juni, gaat gebukt onder een ware golf van supermarktplunderin gen. Woensdagnacht kregen zes zelf bedieningszaken bezoek van wanhopig om zich heen graaien de krottenwijkbewoners, die ge wapend waren met messen, stok ken, koevoeten en houwelen. Met de zes beroofde winkels is het aantal opgelopen tot twintig in een tijdsbestek van amper vier weken. Volgens de politie van Rio zijn de plunderingen doorgestoken kaart en hebben de nachtelijke strooptochten niets uit te staan met de vermeende honger onder de bevolking. Zij wijst daarbij op het georganiseerde karakter van de roof. De zes supermarkten die het slachtoffer werden, kregen alle rond de klok van 01.00 uur bezoek van menigten oplopend tot over de honderd personen. Daarbij waren ook kinderen. Justitie denkt dat lokale drugsba ronnen in de favela's achter het mysterie steken. Bij het ontbre ken van de sterke arm is hun wil wet in de krottenwijken. Volgens de politie zijn er sterke vermoe dens aanwezig dat handelaren in verdovende middelen de favela- dos aansporen tot de strooptoch ten. Op deze manier proberen zij de aandacht af te leiden van illegale activiteiten. Terwij politie haar handen vol heeft Tl supermarktplunderingen w halt toe te roepen, kunnen r 11a we ladingen cocaïne afgele af worden in de krottenwijken sloppen zijn gelegen op de s heuvels die het mondaine Ri i Janeiro omringen. Door sch i controle van toegangswegen fs dervinden de drugsbaron rks steeds meer moeite om hun I lla delswaar in ontvangst te nemi in Gearresteerde plunderaars >rd kennen met klem dat de coca i< handelaren de berovingen touw zetten. Zij houden vol dj zij gedreven worden door de hor, Ce Brazilië beleeft de hoogste u ho loosheid sinds mensenheugei Idoor ROGIER SLOP BAYRUT De etalag Bayrut wordt verandi Maar de poppen blij hetzelfde. Het hoofdk ie toor in Damascus ziet ver niet dat de filiaalh5t, der in Libanon zich y eens in het zoveelste bezonnen avontuur st< Het gaat niet goed met I non, maar het gaat wel heefh goed met sommige Libane Het dramatische aftreden k het kabinet-Karami is meer dan een rituele rol1' dans. De Libanezen-in straat vinden dat het wel w tjes is. Ze hebben hun gehaald, maar meer ook nii Na meer dan vijftien jaar verwoestende burgeroo heeft het Syrische leger harde hand de orde en hersteld. En aangezien I met die andere regionale permacht, Israël, grondig J spraken heeft gemaakt kalmte en rust, dachten Libanezen dat hun tijd e lijk gekomen was. Het opt me kende geen grenzen banon zou als een feniks as herrijzen. En de aloud als doorvoerhaven voor wat in het Midden-Oostei J koop is zou worden herval, eeuwen voor onze jaartel waren het tenslotte de Fo ciërs die de centrale as va wereldhandel vormden, met de rust van de Syrii 'bezettingsmacht' zouden goede tijden wel weer een rug kunnen komen. Ontwricht Dat optimisme is deze w met het wanhopige aftre van de Libanese regering bodem ingeslagen. Libano toch te diep ontwricht gen Met de komst van de Syrii troepen, twee jaar gek dacht iedereen dat het er van ging komen. De slinks nengesmokkelde Merce sen, de gouden Rolex-h< ges, de totaal verkeerde o hemden-met-haaietand; was allemaal al te zien in Sheraton-hotel in Damas1 ook al tijdens de in 1973 be| nen burgeroorlog in Libaninr Die mooie tijden wilden d( banezen graag terug steeds meer ontdekten ze het zo makkelijk niet gaat Syriërs en de Israëliërs den het landje (niet groter Zuid-Holland) in een ijzt greep. En de Libanese t ma's zijn nog steeds te grocm Assad Opvallend is dan ook dat uit Damascus het aftreden het Libanese kabinet gliil»5 chend werd gesanctione Het geeft de verhoudingen aan. Zouden Nederlanders zomaar pikken dat Bonn „tevreden" te zijn met het slag van het kabinet-Lubb Daar gaat het om, de almaie ge hand van Syrië is oversf het stemt tot enige tevre^ heid omdat het vooral 'rust tekent. Vrede en handel nu eenmaal samen; aan oo 'n en strijd verdient bijna mand een cent. Vandaar dat er binnen de kortste weer een nieuw Libanees k net zal zijn met grotendeel:r. zelfde personen. Dat word lemaal in Damascus beps Het bewind van Hafez alls sad staat of valt met het houd van Libanon. Met het wegvallen van de ls bondgenoot Moskou zijn zekerheden voor Assad dwenen. Zijn eigen land be1 economisch gesproken sti1 meer op een soort Roemen 111 lijken. Bayrut is de scha)r Daar blijkt plotseling dat pie-New York en armla Moskou vlak bij elkaar lig la Bayrut ligt tenslotte r 33 veertig kilometer van Dal c cus af. Het is de enige 1lrr voor zowel Assad als voo ttr Libanezen. Maar dan nog j !n er een overvolle etalage in rut met veel te weinig voon in het magazijn - DamascusCe JALTA Op de Krim heerst angst. Angst onder de oude Russische elite, die haar macht dreigt kwijt te raken aan ver trouwelingen van de Oek- raïnse president Kravts- joek. Angst ook onder de Oekraïnse minderheid, omdat dezelfde Kravts- joek een bloedbad voor spelt als de Krim het waagt zich lös te maken van Kiev. „Ik sluit geweld van Oekraïnse zijde niet uit", verklaarde de Russische generaal Koeznet- sov in Simferopol, de hoofd stad van het schiereiland. Hij was kort tevoren door het Oek raïnse ministerie van defensie de laan uitgestuurd. Ik sta mo del voor wat hier alle Russen op alle niveau's te wachten staat", waarschuwde de gene raal. „Handen af van Koeznetsov", stond op een spandoek van een demonstrant buiten het staf kwartier van de ontslagen commandant. Enkele honder den meters verderop stond voor het parlementsgebouw een grotere menigte te zwaai en met vlaggen en spandoeken om de onafhankelijkheidseis kracht bij te zetten. Een arge loze toeschouwer zou de in druk kunnen krijgen dat de plaatselijke bevolking de poli tieke ontwikkelingen op de voet volgt en groot belang hecht aan de status van de re gio. Beloftes „Helemaal niet", zegt de chauffeur van een zwarte rege ringslimousine. „Sinds het be gin van de perestrojka in 1985 hebben de leiders zoveel ver anderingen beloofd en is de le vensstandaard zover gekel derd, dat de man in de straat niets en niemand meer gelooft en schoon genoeg heeft van al die politieke spelletjes". De chauffeur herhaalt de kritiek die op de Krim, maar ook in de rest van de voormalige Sovjet unie steeds weer te beluisteren valt: de leiders geven niets om het volk en zijn zelfs bereid et nische groepen tegen elkaar op te zetten als ze daardoor voordeel kunnen behalen in de strijd om de macht. De Krim is weer typisch zo'n gebied in het oude Sovjetrijk waar de problemen onoplos baar lijken. Op een gebied van ruim de helft van Nederland wonen zo'n 2,5 miljoen men sen. Wordt het schiereiland on afhankelijk, dan hebben de 1,7 miljoen Russen hier een com fortabele meerderheid. De 450.000 Oekraïners, 150.000 Tataren en 15 andere etnische groepen moeten dan blijven opboksen tegen het Grootrus- sische chauvinisme. Drie ste den en twee regio's hebben al gedreigd dat zij een onafhan kelijke Krim zullen ontvluch ten door zich aan te sluiten bij de Oekraïne. Hoe enclaves in het oude imperium zich gedra gen, zien we in Nagorny Kara- bach en de Dnjestr Republiek, waar respectievelijk Arme niërs en Azeri's, Russen en Moldaviërs elkaar te lijf gaan. Dit is dan ook het soort geweld waar Kravtsjoek volgens zijn aanhangers voor waarschuw de. Minderheid Ook elders in het gesneuvelde rijk moeten de Russen eraan wennen dat ze voortaan tot een benadeelde minderheid beho ren, sinds zij zich niet langer de bescherming hebben van de lange arm van Moskou. Die ondergeschikte rol is vooral voor de Krimrussen onverteer baar, omdat- het prachtige schiereiland met zijn bergen en stranden eeuwenlang de trots van recreërend Moskou is geweest. Nu Kravtsjoek zich als de Oekraïnse president in het bezit weet van deze parel aan de Zwarte Zee, valt te be grijpen dat hij hier zijn eigen mannen op sleutelposities wil zien. De ex-communist lijkt zich onbewust van het feit dat hij de Russische meerderheid met dit primitieve machtsspel allerminst voor zich inneemt. In feite krijgt de sluwe Kravts joek nu een koekje van eigen deeg. In de chaos na de augus- tuscoup verklaarde de Oe kraïne zich onafhankelijk en legitimeerde deze daad door zich via een referendum van de steun van de bevolking te verzekeren. De Krim bedient zich nu van ditzelfde instru ment en hanteerde een aanvul lende truc door bijna tegelij-' kertijd een grondwet aan te ne men waarin de kleine repu bliek zich onderdeel van de Oekraïne verklaarde. In het Russische rijk was een wet nooit meer dan wat letter tjes op papier. Dat gold ook voor de grondwet. Bovendien kon je desnoods elke week een nieuwe grondwet aannemen. Parlementsvoorzitter Bagrov was deze week in Simferopol zo brutaal om deze gedachte hardop uit te spreken: „De nieuwe grondwet geldt tot 2 augustus, de dag van het refe rendum". Kravtsjoek kan zo nauwelijks optreden tegen de vals-brave Ifrim. Het referendum bete kent uitstel, maar Kiev dient er ernstig rekening mee te houden dat van dit uitstel geen afstel komt. De aanslag met een bomauto op 17 maart in het hartje van de Argentijnse hoofdstad kostte het leven aan 28 personen. FOTO: EPA QUITO Zes Iraniërs en een Italiaan die verdacht worden van het plegen van de bloedige aanslag op de Israëlische am bassade in Argentinië in maart, zijn gearresteerd. Zij zitten vast in Quito. Volgens de Ecuadoraanse politie kwamen de zeven verdachten uit Bogo ta, de hoofdstad van Colombia. Ze wilden, via tussenlandin gen in Ecuador en de Verenig de Staten, uiteindelijk naar Canada. De aanslag met een bomauto op 17 maart in het hartje van de Argentijnse hoofdstad kostte het leven aan 28 personen. Nog zeker drie mensen worden vermist en 252 mensen raakten gewond. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft gis teren opnieuw de verdenking uitgesproken dat de pro-Iraan- se Libanese Hezbollah-bewe- ging verantwoordelijk is voor de bomaanslag. Idoor RAYMOND HASSELERHARM HARARE - „Het is heel erg, we zijn bezig om lang zaam dood te gaan", zegt een man die zich nauwe lijks staande kan houden in de menigte wachten den voor een winkel in de provincie Masvingo, Zim babwe. De emoties lopen op, want er is zojuist een lading maismeel binnengekomen die onvol doende zal zijn voor allen. Honderden zullen zonder eten achterblijven en de angst daar voor heeft al enkele keren ge leid tot dodelijke gevechten. Zuidelijk Afrika is in de greep van ongekende droogte. De voedselproduktie in de regio is volstrekt mislukt door mini male regenval en het gebrek aan water en eten bereikt een kritieke fase. Volgens deskun digen van de Verenigde Naties en particuliere hulporganisa ties moet er de komende maanden meer dan 13 miljoen ton mais worden ingevoerd om te voorkomen dat zich in zui delijk Afrika een ramp vol strekt „die alle andere crises in Afrika overtreft". Meer dan 60 miljoen mensen worden met de hongersnood bedreigd. „Sinds 1911 hebben we niets meegemaaakt dat hiermee vergelijkbaar is", zegt Jerry Salole, regionaal directeur van de Amerikaanse organisatie 'Red de kinderen' Hij is Ethio piër en speelde belangrijke rol als hulpverlener in de Hoorn van Afrika tijdens de beruchte hongersnood in 1985. Toen slaagden hulporganisaties erin om 2 miljoen ton voedsel te distribueren in Ethiopië, Su dan en Somalië. Er is nu zes keer zoveel nodig om de bevol king van zuidelijk Afrika in le ven te houden. Als we op dit moment niet massaal aktie on dernemen dan worden we straks geconfronteerd met een catastrofe van ongekende om vang", voorspelt de ervaren Salole. Zimbabwe is het zwaarst ge troffen land in de regio. Het land stond bekend als de graanschuur van Afrika van wege haar prominente rol als exporteur van mais, het hoofd- voedsel van de Afrikaanse be volking. Door de droogte is de oogst vrijwel volledig verloren gegaan en Zimbabwe zal de komende tijd meer dan twee miljoen ton maismeel moeten invoeren om haar bevolking te eten te geven. Ook de suiker- riétoogst is mislukt en voor het eerst moet er suiker worden geïmporteerd. Door gebrek aan mais als veevoer zijn de af gelopen maanden 100.000 koeien doodgeschoten waar van de karkasen vaak wegrot ten op het land omdat slacht huizen onvoldoende capaciteit In Zimbabwe verzwakken de kinderen al duidelijk, terwijl kippen en andere huisdieren worden afgemaakt omdat èr geen eten meer voor ze is door de droogte FOTO SP hebben. „Mijn melkproduktie is ver minderd van 1 miljoen liter per jaar naar 300.000 liter en die zal nog verder teruglopen", zegt Graham Goddard. Hij heeft een boerderij in een troostelo ze streek op vier uur rijden van de hoofdstad Harare. Zijn koeien lopen op een schrale vlakte rondom Goddards wo ning te zoeken naar groen. De resultaten van die zoekakties zijn af te lezen aan het benige uiterlijk van de dieren. Er zijn prbij die alleen nog maar kun nen strompelen, een gekalkt kruis op de rug geeft aan dat zij binnenkort uit hun lijden worden verlost. De kudde is in middels uitgedund van 300 tot 140 dieren en Goddard hoopt dat hij die in leven kan hou den. „Het heeft fne 25 jaar gekost om deze kudde op te bouwen en nou is het in een jaar afgelo- Ipen", zegt de verdrietige boer. Hij geeft de dieren nu boom blaadjes in plaats van mais maar het is geen volwaardig al ternatief. Goddard meent dat de regering van Zimbabwe voor een groot deel verant woordelijk is voor de huidige crisis. „De regering stelde de maisprijzen voor dit jaar zo laag dat veel boeren overgin gen op de tabaksteelt omdat mais niet lucratief meer was", meent Goddard, die zelf ook meer tabak gaat verbouwen om zijn inkomen op te krik ken. Een andere fout van de re gering Mugabe was dat zij vo rig jaar mais bleef exporteren terwijl al werd gewaarschuwd voor dreigende schaarste. Landhervormingen Door de droogte zijn de recente plannen van president Muga be om landhervormingen door te voeren omstredener dan ooit. De verhoudingen zijn in het voormalige Rhodesië on voldoende gewijzigd. Blanken vormen 1 procent van de totale bevolking van tien miljoen maar bezitten eenderde van de landbouwgrond terwijl er een miljoen landloze zwarte boe ren zijn. Maar de blanke boe ren vormen gezamenlijk wel de grootste werkgever en ver dienen bijna de helft van de jaarlijkse buitenlandse inkom sten. Nu onteigenen zou grote gevolgen hebben voor de land- bouwproduktie in een land dat alles op alles moet zetten om volgend jaar weer een redelij ke oogst te produceren. Maar tot nu toe is president Mugabe niet gevoelig voor die argu menten. Boeren als Goddard worden bedreigd door landhervormin gen en gedupeerd door de droogte maar hun problemen zijn minimaal vergeleken met hun personeel. Landarbeiders worden massaal ontslagen bij gebrek aan werk of mogen soms doorwerken voor een hongerloontje. Steven Dengu- ra plukt blaadjes van bomen om ze te voeren aan de koeien van Goddard. „De maisoogst in ons dorp is mislukt en we hebben geen voedsel of water meer. Ik moet nu hier wel wer ken maar 1,50 is te weinig om mijn gezin te kunnen onder houden", zegt Dengura. Zijn uitgemergelde gezicht illus treert dat de honger in Zim babwe toeneemt. Inmiddels zijn al meer dan 50.000 knech ten ontslagen door boeren die niets meer te oogsten hebben. Niet alleen de grote, vrijwel uitsluitend blanke boeren in Zimbabwe zagen hun voedsel produktie mislukken. Gideon Manyadza loopt door een kra kend maisveld om te zien of hij nog ergens een kolf ziet die hij aan zijn ezel kan geven. „Mijn hele oogst is mislukt", zegt Manyadza. Hij heeft dit jaar veel geld uitgegeven voor kunstmest in een poging nog iets van het land terug te krij gen maar het baatte niet. Nu er geen opbrengst is zal hij niet in staat zijn om volgend jaar op nieuw kunstmest te kopen. „Ik weet niet wat ik moet doen om mijn familie in leven te hou den", zegt hij. Achttien men sen zijn afhankelijk van de op brengst van zijn land. Verzwakking De tragiek van de droogte ligt in Zimbabwe niet overduide lijk aan de oppervlakte. In de hoofdstad Harare is nog steeds eten te koop. ook al staan er vaak lange rijen voor de win kels. Er sterven tot nu toe nau welijks mensen aan ondervoe ding en de beruchte beelden van kinderen met scheurbuik die we kennen uit Ethiopië zijn afwezig. De eerste symptomen zijn er echter al wel, meent de Nederlandse Reina Buys. Zij werkt in de provincie Masvin go als voedingsdeskundige voor de regering van Zimbab we. „Er is nu al duidelijk spra ke van ondervoeding en ver zwakking bij de bevolking en de komende maanden zal de kindersterte enorm toenemen als er niets gebeurt", aldus Buys. Zij probeert een voedsel hulpplan voor kinderen te or ganiseren maar het komt niet van de grond omdat er onvol doende eten beschikbaar is. Het watergebrek is duidelijker zichtbaar dan de honger. Ka- ribn, de grootste dam, is nog maar voor 20 procent gevuld en Kyle, de tweede, is vrijwel opgedroogd. Rivieren en be ken zijn vervormd tot korstige paden en kinderen zwengelen urenlang aan een pomp voor dat zij twee emmers water vol hebben. Veel gezinnen zijn gaan goud delven langs de dro ge rivieren. Ze graven meters diepe kuilen die zich diep on der de grond horizontaal ver takken. De man graaft, de zoon hijst emmers met modder om hoog en de vrouw probeert goud van slib te scheiden door het bekwaam te walsen in een grote houten schaal. Gouddel- ven is illegaal, vernietigt de oevers van de rivieren en is ge vaarlijk omdat de tunnellaby rinten vaak instorten. Het del ven is ongelooflijk zwaar werk en niet echt lucratief maar vormt voor velen de enige bron van inkomsten nu de oogsten zijn mislukt. Het gevaar dreigt echter dat door toenemende schaarste binnenkort zelfs voor goud geen eten meer te koop is. „Het grootste probleem zal zijn om voedsel bij de mensen op het platteland te krijgen", meent hulpverlener Jerry Sa lole. Zuid-Afrika moet daarbij een belangrijke rol spelen, ook al wordt dat niet harstochtelijk toegejuicht door de buurlan den die als 'frontlijnstaten' nog altijd felle kritiek leveren op de apartheidsdictatuur. Maar'door de nood gedwongen probeert men gezamenlijk de massale taak te lijf te gaan. Zuid-Afrika heeft ruim 15.000 treinwagons beschikbaar ge steld om maïs, dat straks hope lijk haar havens binnen stroomt, te distribueren in ei gen land en de buurlanden. Een eerste lading uit Argenti nië is binnen en de EG heeft deze week bijna 700.000 ton beshikbaar gesteld. Het zal moeilijk zijn om het mais diep in Zimbabwe te brengen door het tekort aan vrachtwagens en de slechte toestand van de wegen. In Mozambique zal ver spreiding nog moeilijker wor den door de oorlog die hele ge bieden ontoegankelijk maakt en in Malawi wachten meer dan een miljoen Mozambi- caanse vluchtelingen op voed selhulp terwijl ook de lokale bevolking onvoldoende heeft. Zuid-Afrika heeft maar liefst 3 miljoen ton nodig en Namibië heeft zich als laatste bij het rij tje landen geschaard dat de ei gen situatie omschrijft als 'rampzalig'. „Het moet een hulpactie worden op ongeken de schaal", zegt Jorry Salole, terwijl hij voorzichtige twijfel uitspreekt over de inzet van het rijke Westen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 6