Chipcard voor snelle medische zorg
Twintig jaar geëist voor dubbele moord
Molens worden mak
te veel ingebouwd
BINNENLAND
Zaak-Luitjens weer voor Asser rechtbank
li
Migrainepatiënten
naar rechter voor
vergoeding Imigran
Ceidóc Souacwt
VRIJDAG 8 MEI 1992
Eis acht jaar voor
jarenlange incest
BREDA Een 53-jarige man uit
Oss hoorde gisteren voor de
rechtbank In Breda acht jaar cel
tegen zich eisen. De man zou zijn
dochter in een periode van tien
jaar ruim honderd keer hebben
verkracht. Dat zou zijn begonnen
toen het meisje negen jaar was.
Hij zou tot zijn daden zijn geko
men om wraak te nemen op de
moeder van het meisje, die bij
hem was weggelopen nadat hij
haar had mishandeld. Tijdens de
rechtszitting ontkende de man,
die drie keer is veroordeeld voor
mishandeling, in alle toonaarden.
Hij zegt dat het gaat om een het
ze, die na zijn echtscheiding is be
gonnen.
De uitspraak is op 18 mei.
Familie-onderzoek
cholesterolgehalte
UTRECHT Er komt een onderzoek
naar families waarin een verhoogd cho
lesterolgehalte en ook een te hoog vetge
halte voorkomen. Vermoedelijk één op
de drie Nederlanders lijdt aan deze ge
combineerde 'hyperlipidemie'. De
Utrechtse internist dr. T. de Bruin gaat
het onderzoek leiden. Hij krijgt er subsi
die voor van de Nederlandse Hartstich
ting. De combinatie van een te hoog cho
lesterol- en vetgehalte verhoogt het risi
co op een hartinfarct aanzienlijk. Bij fa
milies met deze kwaal komen hartin
farcten onder de zestig jaar naar verhou
ding veel voor.
De Bruin hoopt de verantwoordelijke er
felijke factor op te sporen. Verder kun
nen familieleden, als ze eenmaal zijn ge
vonden, snel met een eenvoudige be
handeling beginnen.
ASSEN/VANCOUVER
Jacob Luitjens, de
73-jarige in Canada
wonende uit Roden af
komstige oorlogsmis
dadiger, is een nieuw
offensief begonnen-om
uit de handen van de
Nederlandse justitie te
blijven.
Via de Haagse advocaat
mr. A.M.M. Orie heeft de
ex-landwachter en NSB'er
na bijna 44 jaar verzet la
ten aantekenen tegen het
vonnis dat op 1 september
1948 door het bijzonder ge
rechtshof van de recht
bank in Assen werd gewe
zen.
Luitjens werd toen bij ver
stek tot levenslang veroor
deeld wegens „het opzette
lijk in tijd van oorlog de
vijand hulp verlenen,
meermalen gepleegd".
Mocht het verzet gegrond
worden verklaard, dan
moet de strafzaak tegen
Luitjens opnieuw worden
behandeld. Oordeelt de
rechtbank in Assen Luit
jens' verzoek ongegrond,
dan blijft het vonnis van
kracht.
Tijdens een openbare
strafzitting van de recht
bank op 26 mei in Assen
zal de strafkamer bepalen
of Luitjens recht heeft op
verzet. Hiertoe moet de
rechtbank volgens persof
ficier mr. J. de Valk een
aantal zaken beoordelen.
Zo is verzet uitsluitend
mogelijk indien er bij een
rechtszaak geen hoger
beroep mogelijk is, indien
de veroordeelde niet aan
wezig was, hij niet op de
hoogte was van de rechts
zaak en ook niet van het
vonnis. Tenslotte moet hij
binnen veertien dagen na
dat hij in kennis is gesteld
van de uitspraak verzet
aantekenen.
Het zal met name dit laat
ste onderdeel zijn waar
zijn advocaat het heel
moeilijk mee zal krijgen.
Moeilijk
Luitjens heeft namelijk tij
dens de behandeling van
zijn zaak voor het federale
gerechtshof in Vancouver
meerdere malen verklaard
dat hij in 1983 al door een
Nederlandse journalist op
de hoogte is gebracht van
zijn vonnis in Nederland.
Dat zou betekenen dat hij
veel te laat is met het aan
tekenen van verzet. Pers
officier De Valk: „Dat is
juist, maar wij weten na
tuurlijk niet met welke ge
gevens de raadsman van
Luitjens ter zitting ver
schijnt".
Mr. Orie weigerde in te
gaan op de reden van Luit
jens' actie. „Ik heb geen
behoefte om voor de be
handeling voor de recht
bank uitspraken te doen".
Hij verklaarde niet op de
hoogte te zijn gesteld van
de datum waarop de recht
zaak in Assen wordt be
handeld. „Ik ben die dag
niet aanwezig, omdat ik
dan met vakantie ben. En
het is zo'n ingewikkelde
zaak datje die ook niet ge
makkelijk overdraagt aan
een collega".
Idoor
WIM GOORHUIS
BREDA In Nederland
worden ieder jaar duizen
den mensen in het zieken
huis opgenomen door
verkeerd medicijnge
bruik.
Enkele honderden patiënten -
precieze cijfers ontbreken - ko
men door verkeerde medicij
nen zelfs te overlijden. Oor
zaak van dit verkeerde medi
cijngebruik is vaak onwetend
heid. De internist bij het zie
kenhuis weet niet - of soms te
laat - welke medicijnen de pa
tiënt wel of niet mag gebrui
ken. En ook combinaties van
bepaalde medicijnen kunnen
fataal zijn.
In Breda is deze week een ex
periment van start gegaan dat
een bijdrage moet leveren aan
een sneller en beter overzicht
van gegevens van patiënten.
Burgemeester Ed Nijpels stel
de daar het zogenaamde chip-
card-project in het gezond
heidszorg in gebruik. Acht
huisartsen, drie apothekers,
een internistenmaatschap van
het plaatselijke ziekenhuis en
500 patiënten werken er aan
Het systeem werkt simpel en
effectief. De huisartsen, apo
thekers en internisten in het
ziekenhuis kunnen via een
computerbeeldscherm de me
dische gegevens van de pa
tiënt inzien.
Privacy
Belangrijk daarbij is echter
wel dat de privacy van de pa
tiënt gewaarborgd blijft. Dit
gebeurt door middel van de
'smart card' of gezondheid
spas, die de patiënt zelf in zijn
bezit houdt. Wanneer de pa
tiënt de pas afgeeft aan een
huisarts of internist, verleent
hij op dat moment tevens toe
stemming dat zijn//haar me
disch dossier wordt ingezien.
Het systeem is ontwikkeld
door PharmaPartners in Bre
da. in samenwerking met de
Stichting Dienst Informatie
verwerking. PharmaPartners
houdt zich al geruime tijd be
zig met automatiseringspro
jecten in de gezondheidszorg.
Volgens Hans van de Meeberg
van PharmaPartners is deze
wijze van waarborgen van de
privacy van patiëntengege
vens ontwikkeld in samenwer
king met de Inspectie voor de
Volksgezondheid.
Voor huisarts of internist heeft
een volledige inzage van de
medicatie - de uiteindelijke be
handeling met geneesmidde
len - van de patiënt weer als
voordeel dat hij een snel en
compleet overzicht krijgt van
het medisch verleden van de
patiënt. En daarmee wordt de
kans op fouten aanzienlijk ver
kleind. „Door gebruik te ma
ken van dit systeem is er een
medicatie van tegen de 100
procent," aldus Van de Mee
berg. Onderzoek heeft volgens
hem uitgewezen dat medici in
het verleden slechts in vier
van de honderd gevallen een
volledig inzicht hadden in de
medicatie van een patiënt. En
hoe beter en sneller de huis
arts of internist geïnformeerd
is over de medische geschiede
nis van de patiënt, des te beter.
Kwaliteit
Volgens Van de Meeberg is de
volledigheid van de medische
gegevens zelfs bepalend voor
de kwaliteit van de gezond
heidszorg. Ander voordeel van
het systeem is dat de chipcard
ook een soort van SOS-functie
heeft. Wanneer de patiënt de
card bij zich draagt is een een
snelle identificatie mogelijk
(bijvoorbeeld bij een ongeluk).
En kan de patiënt dus aanzien
lijk sneller geholpen worden
dan voorheen. En het Bredase
project moet nu uitwijzen of
bijvoorbeeld de patiënt de card
in de praktijk ook werkelijk bij
zich draagt. Wanneer dit laat
ste niet het geval is, is het ver
volgens ook niet mogelijk om
bij de gegevens te komen. Ook
niet bij een spoedgeval. In dat
geval vindt actie plaats zoals
dat in het verleden altijd ging.
En dat duurt altijd langer.
De woordvoerder van Pharma
Partners noemt ook als voor
deel dat de internist in een
oogopslag kan zien welke me
dicijnen de patiënt gebruikt of
heeft gebruikt. Het is dan zo
goed als uitgesloten dat de pa
tiënt medicijnen krijgt voorge
schreven die zich niet verdra
gen met andere medicijnen die
de patiënt al gebruikt.
Het is de eerste keer in de ge-
zonheidszorg dat met een der
gelijke systeem met chipcards
wordt gewerkt. „Voor het pro
ject bestaat zelfs internationa
le belangstelling," weet Van de
Meeberg.
Databank
De databank waarin de gege
vens van de patiënt worden op
geslagen wordt centraal be
heerd. Bovendien is er ook nog
eens onderscheid in de gege
vens die de huisarts en inter
nist onder ogen krijgt, en de
gegevens die bijvoorbeeld de
apotheker krijgt. De apotheker
hoeft immers beroepshalve
geen inzicht te hebben in de
volledige medische gegevens.
De Bredase huisarts Bakers is
een van de acht huisartsen in
die plaats die aan het onder
zoek - dat anderhalf jaar duurt
- deelneemt. Ervaringen heeft
hij uiteraard nog niet, ver
wachtingen wel. Bakers sluit
zelfs niet uit dat in de toe
komst alle huisartsen over
gaan naar een geautomati
seerd en onderling uitwissel
baar systeem voor registratie
van patiëntengegevens. Ba-
vink: „Maar het is heel belang
rijk dat de privacy beschermd
wordt en dat is bij systeem
goed gewaarborgd. Het doel
van het systeem is ook tweele
dig: aan de ene kant om de in
ternisten meer inzicht te ge
ven in de medische gegevens,
maar aan de andere kant ook
om de privacy van de patiënt te
beschermen. De patiënt maakt
zelf uit wie zijn gegevens mag
inzien. En vandaar dus ook dat
de patiënt de apotheker een
andere card moet overhandi
gen. De apotheker heeft op die
manier alleen inzicht in de me
dicatie, niet in de medische ge
gevens".
Het bedrijf PharmaPartners
vindt het op dit moment - bij
de introduktie van het systeem
- nog te vroeg om voorspellin
gen te doen over de toekomst.
„Wat we wel hopen is dat het
nieuwe systeem in een behoef
te voorziet en dat straks - wan
neer het proefproject is afgelo
pen - de mensen die er nu mee
werken het systeem missen"
aldus Van de Meeberg.
BREDA Officier van
justitie mr. A. van der
Schans heeft gistermid
dag voor de rechtbank in
Breda voor een dubbele
moord in Baarle-Nassau
tegen drie mannen twin
tigjaar cel geëist.
Twee van de verdachten, de
21-jarige R. v.d. B. en de 26-ja-
rige P.C., zouden bovendien
tbs met verpleging moeten
krijgen. Deze twee mannen
hebben bekend in oktober vo
rig jaar de 50-jarige H. Wöste-
meier en diens 30-jarige vrien
din G. van Dijk te hebben ver
moord.
De derde verdachte is de 27-ja-
rige A. v.d. S., die als ex-portier
van een discotheek uit Breda
twee keer is veroordeeld voor
mishandeling en openlijke ge
weldpleging. Hoewel hij bij de
overval in Baarle-Nassau nie
mand heeft doodgeschoten,
eiste de officier van justitie te
gen hem ook twintig jaar. Vol
gens mr. Van der Schans is
V.d. S. net zo schuldig, omdat
hij drie geladen wapens lever
de en spullen om de slachtof
fers vast te binden.
In oktober vorig jaar drongen
de drie gewapende mannen,
van wie er twee waren ver
momd met een bivakmuts, 's
nachts het huis van Wöstemei-
er in Baarle-Nassau binnen. Ze
vermoedden daar anderhalf
miljoen gulden aan zwart geld
in een kluis te vinden. Toen
Wöstemeier de kluis niet snel
openkreeg, werd hij eerst in
een been geschoten. Hoewel
Wöstemeier de code gebruikte
ging de kluis, waarin alleen
maar historische munten met
een waarde van enkele duizen
den guldens lagen, niet open.
Uit angst voor herkenning
hebben de 21-jarige en de 26-
jarige verdachte toen Wöste
meier en diens vriendin, die
met handboeien aan CV-bui-
zen waren vastgeketend, door
het hoofd geschoten. De over
valler V.d. B. zou voordat hij de
vrouw doodschoot ontucht met
haar hebben gepleegd.
Volgens mr. Van der Schans
hebben de mannen na een
grondige voorbereiding met
uiterste koelbloedigheid gru
welijke strafbare feiten ge
pleegd. Zo zou van te voren af
gesproken zijn, dat bij moge
lijk gevaar voor herkenning de
bewoners moesten worden „af
gemaakt".
In zijn eis hield de Bredase of
ficier van justitie er rekening
mee, dat de verdachten nog
jong zijn, een betrekkelijk ge
ring strafblad hebben en voor
de slachtpartij in Baarle-Nas
sau door psychiaters vermin
derd toerekeningsvatbaar zijn
verklaard.
De uitspraak is op maandag 18
mei.
Meer dan zeshonderd molens zijn morgen geopend voor het
publiek tijdens de Nationale Molendag. Bij voldoende wind
zal op veel molens graan worden gemalen, hout worden ge
zaagd of water worden opgemalen. De Molendag valt ook dit
jaar weer samen met de Landelijke Fietsdag. De te bezichti
gen molens zijn herkenbaar aan de blauwe wimpel van de or
ganiserende stichting „De Hollandsche Molen".
te houden moet volgens De
Vries aan drie voorwaarden
worden voldaan. De molens
moeten volgens hem in een
bouwkundig goede staat zijn.
regelmatig werken en wind
kunnen vangen. „De eerste
twee zijn meestal wel in orde.
Veel molens zijn gerestau
reerd en worden aan de gang
gehouden door vrijwilligers.
Bij ondoordachte bouwprojec
ten als in Ede is het volgens De
Vries echter afgelopen.
AMSTERDAM - „Eén
van de drie levensvoor
waarden voor het voortbe
staan van de molens in
Nederland is wind. Zon
der wind kan een molen
niet draaien en dan zal hij,
hoe goed misschien ook
gerestaureerd, binnen
tien tot vijftien jaar weer
veranderen in een bouw
val".
Bij deze opmerking van G. de
Vries, stafmedewerker van
Stichting De Hollandsche Mo
len, treden niet onmiddellijk
alarmbellen in werking. Want
als er in ons land aan één ding
geen gebrek is, dan is dat wel
de wind.
„De situatie is juist heel zorg
wekkend", legt De Vries ech
ter uit. „Toen de Tweede Ka
mer begin jaren '60 besloot de
nog bestaande molens tot mo
nument te verklaren werd na
gelaten daar maatregelen tot
bescherming van dat bezit aan
toe te voegen. Het resultaat is
dat tal van gemeenten welbe
wust of zonder er bij na te den
ken bouwplannen hebben uit
gevoerd die de omgeving ern
stig aantasten. In Ede bijvoor
beeld is binnen 100 meter af
stand van de Keetmolen een
flatgebouw verrezen. Die mo
len is dus niet meer te gebrui
ken. De flat veroorzaakt turbu
lentie. Er ontstaan valwinden.
De molen zou volstrekt onre
gelmatig worden; nu weer snel
en plotseling weer langzaam
draaien. Hij is niet meer onder
controle te houden".
Voorwaarden
Om het molenbestand op peil
„We beseffen heel goed dat er
op elke plaats rekening moet
worden gehouden met ver
schillende belangen. We vra
gen dan ook niets anders dan
de mogelijkheid een molen 're
delijkerwijs' te kunnen laten
functioneren. Daarvoor is een
redelijke windvang nodig". Als
norm geldt daarbij volgens
hem dat de eerste 100 meter
rond de molen geheel kaal
moet zijn. „Daarna mag de be
bouwing per dertig meter met
één meter oplopen; na 300 me
ter dus zo'n 7 meter hoog zijn".
Dat besef blijkt zelden te zijn
doorgedrongen tot gemeente
besturen. „Voortdurend wor
den we geconfronteerd met
plannen die het functioneren
van bepaalde molens bemoei
lijken of onmogelijk maken:
dat fraai gerestaureerde mo
lens door andere bouwwerken
worden bedreigd. Iedereen zal
beseffen dat het onzin is de
ene maand te besluiten om een
oude klapbrug over een gracht
te restaureren en de volgende
raadsvergadering om dezelfde
gracht te dempen. Maar met
molens gebeurt dat wel voort
durend".
Zorgen
De monumenten van de win
ning van energie door wind
kracht werden dertig jaar gele
den op het nippertje gered. I et
de overtuiging dat nieuwe tl
den waren aangebroken en d<
binnenkort kernenergie zo.
bijdragen aan een zorgeloz
toename van de welvaart we
den veel bouwsels geslooptri
omgebouwd tot vreemdsoort a<
ge woningen. Totdat het bese jg
doordrong dat daarmee ooi
veel schoonheid verloren ging
Overal startten restauratiepro jel
jecten en het resultaat is date an
nog steeds ruim duizend wind
en watermolens in min of mee
volle glorie te bewonderei
zijn.
Toch ziet De Vries de toekom
somber in. „Het molenbestam
wordt door middel van subsi
dies in redelijke staat gehou
den. Maar er is veel meer geli ,n
nodig dan er beschikbaar is j.
Wanneer er voor 5000 guldei
kosten worden gemaakt, dai ve
draagt de staat 4000 gulden bij ja
Maar alles wat daarbovei ar
komt is voor eigen rekening ye
Per molen is dat gemiddeli
10.000 gulden per jaar. Dil
moet bijeen worden gebrach no
door vrijwilligers of 'verdiend j,
door het onderhoud in
te leggen van amateurs. Maa
het is onvoldoende voor r'
zorgeloze toekomst".
'Mölenkaarten zijn verkrijg
baar bij de ANWB-kantorene
-agentschappen. Aan de ham
daarvan kan men zijn eige
route vaststellen. Voor nadef
informatie over molens fcal
men zich wenden tot Sticht^
De Hollandsche Molen. Sol
phatistraat 634. 1018 AV At|
sterdam, tel. 020-6238703.
Tegelijk met de Nationale Jl
lendag wordt morgen de li
Landelijke Fietsdag gehoudt
georganiseerd door ANW)
TROS en VW. In tegenstelliï
tot voorgaande jaren wordt S
bruik gemaakt van ruim
bewegwijzerde fietsrovM
langs de mooiste plekjes in a
regio. De gemiddelde lengteI
35 km. Routeboekjes, met ü1
gens korting op attracties °e<
bijvoorbeeld een versnapering r
zijn te koop bij de ANWB-kaf
toren en -agentschappen en 6|
de VW-kantoren.
Visser vermist na 1
omslaan van kotter fl
IJMUIDEN - Belgische en Nede L
landse marineduikers zijn er gisten
in geslaagd één van de twee vermis
bemanningsleden van de gekapseis< a
Belgische kotter Lucky uit het zinkei !i
de schip te redden. De zoekactie na °J
de nog niet gevonden visser is im
loop van de middag gestaakt. Drie a
dere bemanningsleden waren al eerd< L'
opgepikt door een andere kotter, aldi n
een woordvoerster van het Kustwacl
centrum in IJmuiden gisteren. DeBt l|
gische kotter zonk aan het einde vt 'e
de middag voor de kust van Westkagx a,
le (Walcheren). De oorzaak van h
kapseizen van het schip is nog onb
kend. De Kustwacht zegt er rekenii
mee te houden dat de netten onder
ter achter een zwaar object zijn gi
haakt.
Hoogleraar
wil onderzoek
naar ontsteking
van schildklier
UTRECHT Er moet meer
onderzoek komen naar schild
klierontsteking na een beval
ling. Dat overkomt namelijk
jaarlijks 14.000 vrouwen in Ne
derland. Vaak worden de ver
schijnselen, moeheid en neer
slachtigheid, niet herkend als
een gevolg van een schildklie
rontsteking. Dat stelde prof.dr.
W. Wiersinga vandaag in zijn
inaugurele rede aan de Univer
siteit van Amsterdam. Wiersin
ga is hoofd van de „schildklier-
groep" van de afdeling endo
crinologie (hormonenleer). Het
is hoog tijd voor meer onder
zoek, omdat de ziekte dan te
voorspellen en misschien ook
te voorkomen is, aldus Wier
singa. Hormonen worden door
bepaalde klieren gevormd en
daarna in de bloedbaan afge
scheiden. Zij werken stimule
rend of juist remmend op de
werking van andere organen.
Koningin Beatrix
tekende gisteren
het gastenboek
op de Expo '92 in
Sevilla. Terwijl de
presidenten
Mitterand en
Walesa eerder
deze week
verwelkomd
werden door
leden van het
Spaanse
koninklijk huis,
werd bet koninklijk
paar begroet door
de mihister van
sociale zaken,
Matilde
Fernandez. Zij
bracht samen met
prins Claus een
bezoek aan het
Nederlandse
paviljoen waar de
Hollandse
meesterwerken
nu door zwart
doek worden
afgeschermd
tegen het felle
Spaanse zonlicht.
FOTO: ANP
UTRECHT - De Nederlandse
Vereniging van Migrainepa-
tiënten begint bij de rechtbank
in Den Haag een verkorte pro
cedure tegen het besluit van
staatssecretaris Simons,
slechts een zeer gering deel
van het anti-migrainemiddel
Imigran te vergoeden.
Simons liet vorige week weten
dat Imigran in het GVS (ge
neesmiddelenvergoedingssys
teem) wordt opgenomen in een
groep ergotamine-preparaten.
Het gevolg is dat de patiënten
per tablet van 29,75 gulden
slechts 52 cent vergoed krij
gen. De staatssecretaris vindt
dat Imigran geen relevante
voordelen biedt boven de ergo
tamine-preparaten en dat het
middel dus goed vervangbaar
is.
De patiënten zijn het hier ab
soluut niet mee eens. Ze ver
wijzen daarbij naar de bijwer
kingen van ergotamine. Vol
gens secretaris J. de Kort-An-
sems van de vereniging is er
steeds meer van nodig om mi-
graine-aanvallen te lijf te gaan,
waardoor op den duur weer er-
gotamine-afhankelijke hoofd
pijn ontstaat.
Injecties met ampullen Imi
gran, die een kleine 70 gulden
per keer kosten, worden nog
wel volledig vergoed. De vere
niging vreest evenwel dat ook
daar een eind aan zal komen,
aangezien de commissie van
de Ziekenfondsraad zich bin
nenkort ook over deze toedie
ningsvorm gaat buigen.
De meeste molens worden tegenwoordig door vrijwilligers draaiende gehouden.
FOTO CORNÉ SPARIDAEN 1
SUSKE EN WISKE - DE SCHERPE SCORPIOEN
Standaard Uitgeverij/Wavery Productions
