=Een Duitse die haar plicht deed
Componist Edwin
Schimscheimer
neemt graag risico
KUNST/RTV
Wereldrecord marslopen Prijs M/V-magazine voor Dorien Pessers
Mariene Dietrich:
llEcidóc Qowiant
rs (Filmmuseum
«rt Dietrich
^STERDAM - Het
?r Ml lederlands Filmmu-
1 eum vertoont dit
n wekeinde naar aan-
eiding van het over-
den van Marlène
ietrich twee maal de
lm 'Der Blaue Engel'
,t 1930. Deze film
an Josef van Stern-
ierg naar het boek
an Heinrich Mann
3n v') borgde Dietrich we-
eldwijde bekend-
ieid. De film wordt
Jle' ertoond op zaterdag
n mei en zondag 10
;rs iei, steeds om 21.00
'Beertje Sebastiaan'
wint goud in Houston
HILVERSUM De Nederlandse teken
film 'Beertje Sebastiaan: Geheime Op
dracht' is tijdens het 25e internationale
filmfestival Worldfest in Houston met
goud bekroond. Dat heeft de TROS giste
ren bekendgemaakt. De 87 minuten du
rende animatiefilm werd met steun van
het Produktiefonds voor de Nederlandse
Film, het Cobo Fonds en de TROS gepro
duceerd en geregisseerd door Frank Feh-
mers. De film toont berenheid Sebastiaan,
die zijn berenvrienden op aarde te hulp
schiet als zij tegen hun wil in een circus
dreigen te belanden als dansende beren.
De film draaide vorig jaar een aantal we
ken in de Nederlandse bioscopen. De
TROS zal Beertje Sebastiaan op een nader
te bepalen tijdstip uitzenden.
MARUM/ASSEN De Showband Marum doet op maandag 9
mei een poging om het wereldrecord musicerend marslopen te
verbreken. Het record staat op naam van de Wheelingpark High-
school Marchingband in West-Virginia (VS) met een afstand van
68,4 kilometer. De Showband Marum wil dat record verbeteren
met een afstand van tussen de zeventig en 75 kilometer.
De startplaats is Assen, waar maandagochtend in alle vroegte
(om drie uur) de eerste noten worden geblazen. Na een rondje om
Assen vertrekt de band richting Vries en Haren. Rond tien uur
wordt de groep verwacht in Groningen, waar het Nederlands re
cord (35 kilometer) zal zijn verbroken. Na een toer door de stad
gaat het richting Hoogkerk, waarna men via Leek, Niebert en
Nuis aan het einde van de middag in Marum hoopt aan te komen.
Het is niet de eerste keer dat de showband een gooi naar een titel
doet in het musicerend marslopen. In 1987 werd het Nederlands
record gevestigd over een afstand van 31 kilometer tijdens een
muzikale mars van Groningen naar Marum. De training van de
bandleden is sinds september vorig jaar in volle gang. Iedereen
moet minimaal 650 kilometer „in de benen hebben".
HILVERSUM Dorien Pessers is door de luisteraars van het
KRO-programma M/V-magazine onderscheiden met de M/V-
prijs 1992. Dat heeft de KRO bekendgemaakt. Pessers is juriste
en docente vrouwenstudies aan de juridische faculteit van de
Universiteit van Amsterdam. Zij pleit voortdurend voor een eer
lijke taakverdeling tussen mannen en vrouwen. De prijs bestaat
uit een speciaal voor het programma vervaardigd kunstwerk.
Zuidelijk Toneel gelast première af
EINDHOVEN Het Zuidelijk Toneel in Eindhoven heeft de
première van de studioproduktie 'Kwartet' afgelast. De voorstel
ling zou morgen in Eindhoven voor het eerst worden gespeeld.
Een woordvoerder van het gezelschap heeft dit meegedeeld. De
regisseur en de spelers hebben, naar eigen oordeel, niet de basis
weten te leggen voor een voorstelling waarmee zij zich konden
verenigen, aldus de zegsman. Tot eind mei stonden 16 voorstel
lingen geprogrammeerd in Eindhoven, Amsterdam, Rotterdam,
Breda en Den Bosch.
>en
bert jansma
et z;
;n l
len.f}e vrouw is niet meer
naar de mythe blijft. Zal
erder groeien. Die van
èïub larlène met de béne
Toon Hermans), van de
b ctrice met de hees-zwoe-
°i b stem die 'von Kopf bis
toss auf Liebe eingestellt'
de verwoestende
"hjola Lola uit 'Der blaue
die.lngel', de mysterieuze
dar ian-vrouw in rokkos-
M 1Um van later, de verleid-
ter met de onafscheidelij-
e sigaret uit haar mond
ungelend. La Dietrich.
j ei ritici en journalisten hadden
t alse grootste moeite haar in
oorden te vangen. „Er ging
n zucht door de zaal die de
leedjes van de tafels blies
en ZÜ opkwam" schreef rod-
eljournaliste Hedda Hopper
e ]5 i'er een zaaloptreden van La
[j ietrich. „De charmantste
•ootmoeder ter wereld"
ihreef een ander veel later,
ien haar dochter Maria Riva
vier kinderen had. Daartus-
y :n in was zij de vamp, de koe-
tw i verleidster die haar benen
re, ntblootte maar zich niet
S( lootgaf, begeerlijk maar on-
8. enaakbaar, uitnodigend maar
k nicht zu haben', tussen nacht-
o dub en aankomen-niet, de
L glans van de glamour en de
o gissingen rond het grote ge-
»en teim. Terwijl zij zelf een leven
■teli ng niets anders deed dan al
K e verbale vondsten verfoei-
alle haar toegezwaaide lof
m zovakken en nuchter noteren
lrs it ze anders was. Maar dat
ede >lde niemand weten. Zo gaat
,r it met mythes. „Ik weet niet
jn it glamour is" zei de jaren-
Bei11^ ster van de showbusi-
nh( ïss. „Wie heeft ooit zulke dij-
;bei gezien? Mij bevielen ze
ye et", becommentarieerde ze
- (9beroëmde foto uit 'Der
u#ue Engel' in haar boek 'Ref-
Re xionen'.
ïete
ï1 'aanzinnigen
(2 Me onder liefde alleen licha-
elijke liefde verstaat, kan dit
)ek beter overslaan. Op dat
,nts ibied ben ik tamelijk onwe-
tu nd" vond de vrouw die ver-
,ge oudingen met Jean Gabin,
i et Ernest Hemingway kreeg
ro ingewreven, van wie sommi-
g( :n vermoedden dat ze les-
noj sch was alleen vanwege die
B oekpakken en omdat ze in
refilm 'Morocco' van het podi-
r m stapte en een vrouw kuste.
i had het een leven lang
oeilijk met de mythe-vor-
ing: „Ik blijf me erover ver
onderen dat het publiek de
Imrol met de privé-persoon
lentificeert terwijl dat met to-
lelspelers niet gebeurt",
ihreef ze. En: „Ik beschouw
isën die beroemdheden na-
;n als waanzinnigen, die
surrogaat voor hun be-
nodig hebben". Wie het
irview dat collega-acteur
'milian Schell met haar
;te heeft gezien, herinnert
haar bijna tergende terug-
idendheid, het bizarre bij
gevecht met Schell om
Ü*a chzelf niet bloot te geven, om
ch te ontworstelen aan de
aag wie ze nu werkelijk was.
e| 11 haar onderkoelde, licht-cy-
rhe humor.
Deze foto van Mariene Dietrich werd genomen in 19
Het was Josef von Sternberg
die Mariene maakte. De niet
van ijdelheid gespeende regis
seur stak dat niet onder stoe-
leh of banken: „Ze is niets en
was niets, met techniek en
trucs heb ik een beeld van haar
geschapen". Ze was te eerlijk
om het aan te vechten, want
haar tijd met Von Sternberg
werd de meest creatieve en in
tensieve in haar carrière. Von
Sternberg koos haar als tingel
tangel-zangeres Lola in 'Der
blaue Engel'. Hun samenwer
king zou uniek worden in de
filmgeschiedenis. Von Stern
berg haalde haar naar Amerika
waar ze Gouden Jaren van Hol
lywood binnenvielen in een
tijd dat Europees talent er
triomfen vierde. 'Morocco',
'Dishonored', 'Shanghai Ex
press' en 'Blonde Venus' (in
hoog tempo gemaakt gemaakt
tussen 1930 en '33), later 'The
scarlet empress' en 'The devil
is a woman' creërden de my
the-Mariene. Von Sterberg
werd haar vader, broer, biecht
vader, criticus, leraar, raadge
ver en manager tegelijkertijd.
„Ik was een slecht geïnfor
meerd meisje" schreef Die
trich later, „als toneelspeelster
was ik een nul, alleen door zijn
mysterieuze methoden werd
ik tot leven gewekt. Ik was niet
anders dan een gewillig werk
tuig, een kleur op het rijke pa
let van zijn ideeën en beel
den". Mariene volgde zijn re
gels, zoals ze steeds de regels
volgde, goed luisterde en een
ijzeren plichtsbesef toonde.
men Maria Magdalena samen
tot Mariene, kreeg de strenge
Pruisische opvoeding van die
dagen, ging viool studeren,
maar toen ze haar linkerhand
forceerde en rust moest hou
den besloot ze naar Max Rein-
hardts Theaterakademie te
gaan. In een Berlijnse filmstu
dio, waar ze bijrollen speelde,
leerde ze haar eerste echtge
noot kennen, de assistent-re
gisseur Rudolf Seiber, met wie
ze in 1925 trouwde. Het paar
kreeg een kind, Maria Riva.
Het ging later uiteen, maar
bleef getrouwd. Hun huwelijk
was nog steeds intact toen Sie-
ber in 1976 overleed. Nadat ze
naar Amerika was gegaan met
Von Sternberg werd ze Ameri
kaans staatsburger. De Duitse
nazi-pers schreef onmiddellijk
dat ze „heulde met joden". Met
Duitsland heeft ze een leven
lang een moeilijke dubbelver-
houding gehad. Haar versie
van 'Lily Mariene' werd een
marslied voor de geallieerde
troepen, zoals veel later Pete
Seegers 'Where have all the
flowers gone' het protestlied
van de vredesbeweging werd.
Ze trad in de Tweede Wereld
oorlog voor de Amerikaanse
troepen op („het enige belang
rijke dat ik ooit gedaan heb"),
kreeg in '47 de Amerikaanse
Vrijheidsmedaille en in '65 de
Israëlische Eremedaille.
Verraadster
Logisch dat ze in '69 woedend
werd toen de Franse schrijver
Roger Peyrefitte haar een 'ex-
onderdaan van Hitier' noem
de. Ze klaagde hem aan en
kreeg een stevig bedrag we
gens smaad. Haar ex-landge
noten waren niet allemaal
even blij toen ze 15 jaar na dfe
oorlog 'thuis' kwam voor haar
theatertoernee. In Berlijn
werd ze achttien maal terugge
roepen op het toneel en kreeg
ze een onderscheiding van
burgemeester Willy Brandt.
Maar elders waren er haatcam
pagnes en bedreigingen voor
de 'verraadster'. „Ik wilde
nooit meer terug naar Duits
land", zei ze. „Ik had er meer
dan genoeg van dat er op mij
gespuugd werd. Ik had genoeg
van die haat-liefde. Niet een
voudig. Het is tenslotte mijn
vaderland". Haar isolement
noemde ze „mijn verlies, niet
het hunne", en ze zei heimwee
te hebben naar de Duitse taal,
niet naar Duitsland: „Het doet
me hevig verdriet niet meer de
telefoon op te kunnen nemen,
om die vertrouwde stemmen
uit mijn jeugd te horen". In '66
voegde ze er aan toe: „Het is nu
erg gemakkelijk bedroefd te
zijn, omdat de wereld nogal
droef is. Na de oorlog zijn we
nooit meer werkelijk gelukkig
geweest".
De vrouw wier beroemde be
nen goud geverfd werden voor
de dansscènes in de film 'Kis
met', die over Jean Gabin zei
„de gevoeligste man die ik
ken; een kind dat in de schoot
van z'n moeder vertroeteld wil
Mariene Dietrich werd in Ber- worden", die over de vijftig
lijn geboren als dochter van was toen ze haar debuut maak-
een Pruisische officier, Louis te als nachtclubzangeres in
„Ondanks alles", schreef ze la
ter, „was ik dat wat ik nu ook
nog ben: een Duitse die haar
plicht wil doen, meer niet".
Pruisisch
Erich Otto Dietrich, die jong
stierf. Wannéér ze geboren
werd, liet ze met moedwil vaag.
Dan weer luidde het 1901 dan
weer 1906. Ze voegde haar na-
Las Vegas, is niet meer. Een
Duitse die haar plicht meer
dan gedaan heeft. En die nu
mocht gaan. Betreurd en her
dacht door miljoenen.
ietrich werd
»ar rol van
-ola' jn de
omringd door
jendarische
n De Blauwe
werd in juni
'9el van
1939 genomen
Hollywood
DONDERDAG 7 MEI 1992
Idoor
RENE DE COCQ
MALMÖ Achter de
frontlinie van het Eurovi
sie Songfestival, de 23
min of meer prille dan wel
min of meer onbekende
'acts' die zaterdag in Mal-
mö de 23 deelnemende
landen vertegenwoordi
gen, bevindt zich een veel
koppige achterban. Tekst
schrijvers, componisten,
arrangeurs, dirigenten,
choreografen, teamlei
ders, publiciteitsagenten,
noem maar op.
In een aantal gevallen gaat het
hier om doorgewinterde Euro
visieveteranen: mensen die al
vaker (en soms veel vaker) met
het festivalbijltje hebben ge
hakt.
Sterk voorbeeld vormt natuur
lijk het tweemanschap Ralph
Siegel Bernd Meinunger.
Dit duo (respectievelijk leve
rancier van melodie en tekst)
is voor de negende maal op het
festival, als de scheppers van
de Duitse inzending. Al negen
maal hebben ze in eigen land
een liedje ingezonden dat zo
goed voldeed aan de modale
smaak van de modale Duitse
jury dat het werd uitverkoren
als Eurovisie-inzending.
Van die negen maal was overi
gens maar een maal de rest
van Europa het eens met de
keuze van de Duitse jury. Dat
was de spraakmakende inzen
ding in 1982, toen Nicole-met-
gitaar het sentimentele 'Ein
bisschen Frieden' van de
heren Siegel en Meinunger
naar het erepodium zong (ove
rigens meteen gevolgd door
een plagiaatproces). Zeven
maal stierf het geesteskind
van het duo een min of meer
roemloze dood.
Of ze dit jaar weer eens succes
zullen hebben valt niet te voor
spellen. Het liedje 'Traume
sind für alle da' (hoe geraffi
neerd het zich ook meteen in je
geheugen nestelt) klinkt net
eender als de vorige keren dat
ze hun inzending lieten zingen
door de groep Wind (in 1985 in
Brussel en in 1987 in Brussel),
en dat was voor Europese
dovemansoren.
Winnaars Andere Eurovisieco
ryfeeën zijn de makers van het
Israëlische liedje (nou ja, het
lijkt eerder weggelopen uit een
Braziliaans songfestival), com
ponist/dirigent Kobi Oshrat en
tekstdichter Ehud Manor. Elk
voor zich een vroegere win
naar: Manor in 1978 met Aba-
nibi, Oshrat in 1979 met Halle
lujah.
Hardnekkige ziekte
En wat te denken van Johnny
Logan, maar liefst tweemaal
(1980 en 1987) eigenhandig Eu
rovisiewinnaar? Hij leverde dit
jaar tekst en muziek van de
Ierse inzending, die wordt ver
tolkt door Linda Williams, zelf
ook al eerder deelnemer (ze
stond in 1984 op het podium in
Luxemburg en was een jaar la
ter in Zweden commentator
voor haar land).
Kortom: erg veel aftrek voor
het motto 'de aanhouder wint'
(dat overigens lang niet altijd
uitkomt). Met die hoop opere
ren de Portugese Dina (al in
1980 in de landelijke voorron
de), de IJslandse formatie He-
art 2 Heart (in andere bezet
ting al in Zagreb actief), de
Deense zangeres Lotte Nilsson
(al vijf keer in de landelijke
voorronde daar), de Joegosla
vische componist Radivoje Ra-
divojevic (met diverse inzen
dingen op zijn naam). Het Eu
rovisie Songfestival is niet al
leen een liedjeswedstrijd, het
heeft ook iets van een hard
nekkige ziekte.
Dirigenten
En dan zijn er ook nog al die di
rigenten die we haast elk jaar
terugzien (en van wie een aan
tal ook regelmatig de arrange
menten voor hun nationale bijL
drage levert). Zoals Noel Kele-
han voor Ierland, Henrik
Krogsgaard voor Denemarken.
Anders Berglund voor Zwe
den, Ronnie Hazlehurst voor
het Verenigd Koninkrijk, Rolf
Lovland voor Noorwegen (die
ooit het liedje 'Let det swinge'
schreef waarmee zijn land
ook in Zweden de eerste
plaats behaalde.
En natuurlijk is er weer Harry
van Hoof voor Nederland. Al
leverde die niet het arrange
ment voor 'Wijs me de weg':
dat deed componist/tekst
schrijver Edwin Schimschei
mer (31) zelf. Die levert ook in
eigen persoon de accordeon
partij bij het liedje.
Live? Jawel: hij speelt zelf de
accordeon die we zaterdag ook
horen, en het staat dus niet op
de band. „Zo ben ik niet", laat
hij weten. „Ik houd het graag
zo echt mogelijk. Dat houdt
wel iets meer risico in, en op de
band klinkt het misschien iets
gaver, maar die risico's neem
ik graag, daar sta ik voor".
Schimscheimer neemt toch al
niet bij voorkeur de gemakke
lijkste weg. Zo is het Neder
landse liedje geschreven in de
toonsoort 'des', een niet voor
hand liggende keuze zoals des
kundigen kunnen bevestigen.
„Ja, dat doe ik graag", laat hij
weten, „dat klinkt wat voller,
wat rijker. Het ligt voor Hump
hrey wat hoog, ik had hem ook
niet speciaal in gedachten toen
ik het maakte. Dat hij het zou
gaan zingen is pas later opge
komen. Als ik voor Humphrey
had geschreven had het beslist
iets anders gelegen".
De componist van het lied 'Wijs me de weg' Edwin Schimscheimer
speelt zelf op de accordeon.
FOTO:ANP
'English style' meer dan ooit „in the picture"
Er is geen ontkomen meer aan: toor (aan huis wellicht?) met al-
wat betreft een warm interieur lure in te richten. Sfeervolle
staan Engelse ideeën meer dan Engelse miniaturen en acces
ooi t „in the picture". Daarom soires zorgen voor „the finis-
zijn wij blij u een adres te kun- hing touch" Tevens bezorgt
nen presenteren waar u geen men door heel Nederland,
moeite zult hebben uitdruk
king te geven aan uw gevoel
voor stijl en klasse. U treft bij
Chesterfield House, de naam
zegt het al, onder andere schit
terende originele Chesterfields
aan in alle mogelijke maten,
bekleed met stof of leer in tallo
ze kleurstellingen. Daarnaast
bieden mahonie-houten bu
reaus, bureau-stoelen, draai
stoelen en boekenkasten ten
volle de gelegenheid een kan
ChesierfieM heuse
tel. 070-3643223. fax 3561432
