Schoenen brengen geluk
'Eigenwijze' Haagse winkel doet alleen in zwart vinyl
j&dócGoiviant GEZOND WELWOENSDAG 6 MEI 1992 _L7
De symboliek achter schoenen
Trek eens een gedicht aan
Mode-ontwerpers lonken naar meubelen
Meesterkok wil van
sterrenterreur af
Ms de prins verliefd is geworden op Assepoester, maarzij hem ontvlucht, vindt hij haar terug aan de hand van het muiltje dat ze is verloren. Mini-schoentjes als speelgoed.
FOTO: WALT DISNEY
Nederland maakt Indische
produkten voor Australië
C2
Schoenen brengen geluk
Cl
Gedicht van
Multatuli op T-
shirt.
Gedichten van vaderlandse
bodem op een T-shirt? Leraar
Nederlands Ton Schreiner uit
Nieuwegein pikte het idee, dat
in Amerika al geruime tijd be
staat, op. Schreiner wilde het
idee naar eigen zeggen uit ide
alistische overwegingen ook in
Nederland introduceren: „Ik
wil de Nederlandse poëzie zo
veel mogelijk verspreiden. Ze
moeten een bescheiden even
wicht bieden aan T-shirts met
diverse triviale teksten waar
mee de markt overspoeld
wordt". Het project is nog
kleinschalig: de shirts verschij
nen in een beperkte oplage.
De T-shirts heeft hij, heel toe
passelijk, 'poë-T-shirts' ge
doopt. Vooral gedichten van
Paul van Ostaijen zijn goed
vertegenwoordigd omdat ze er
ook typografisch bijzonder uit
zien. Er zijn elf verschillende
gedichten leverbaar. Van Paul
van Ostaijen zijn dat onder an
dere 'Mare groet 's morgens de
dingen', 'Berceuse presque
Nègre' en Boem paukeslag.
Een met gedicht bedrukt T-
shirt kost 25, porto inbegre
pen. Voor meer informatie:
Rivendell Poë-T-Shirts, tel.
03402 - 42968.
Het goede leven in België
Naast het blad 'Italië', dat zo 'n drie jaar geleden het dag
licht zag en ondanks kwade voorspellingen nog steeds
verschijnt, is er nu een tweede tijdschrift dat geheel aan
één land gewijd is. Het blad heet 'België, La Grande Vie'
en wordt uitgegeven door ANWB Media in samenwer
king met het Belgische Edit Productions. Het blad is be
doeld voor de ongeveer 750.000 Nederlanders die per
jaar één of meer keer naar België gaan. 'Belgiëis een
glossy magazine waarin vaste rubrieken staan over de
onderwerpen toerisme, recreatie, cultuur, eten en mode.
Het bevat voornamelijk door Belgische auteurs geschre
ven artikelen over de meest uiteenlopende onderwerpen.
Dat belet echter niet dat een goede vertaalslag naar de
Nederlandse lezer wordt gemaakt. Het taalgebruik is
goed en meer concreet is er in dit nummer een onderdeel
dat gaat over de vraag waar Belgische produkten te koop
zijn in Den Haag. Het blad biedt voor iedereen wat,
maar gelukkig niet op een oppervlakkige manier. In 'Met
zicht op zee' wordt een onbekend aspect van de Belgi
sche kust (kleine bastions) bezocht. En wie wist dat in de
Ardennen goud gedolven wordt? Een duidelijk kaartje
geeft aan waar goud is gevonden en waar goudwasserij
en zijn (of waren). In een uitgebreid verhaal wordt de
historie van de Brusselse muntschouwburg uit de doeken
gedaan. Uiteraard wordt aan eten (met recepten) uitge
breid aandacht besteed. Er is een modeprofiel van de in
Nederland niet erg bekende ontwerper Chris Mestdagh.
Als het blad aanslaat zal het elk kwartaal gaan verschij
nen. Het is in Nederland en België bij de boek- en tijd-
schriftenhandel te koop voor f 9,95.
Idoor
IDA BROMBERG
Zitten op een stoel van
Jean-Paul Gaultier, de
Franse mode-ontwerper
die zijn bekendheid on
der meer te danken heeft
aan de Madonna-kle-
ding? Het kost veel geld,
maar het kan sinds kort
wel, de woning inrichten
met design van een
mode-ontwerper.
In grote steden als Parijs, Lon
den en Milaan is het al heel ge
woon dat dure modezaken
zich ook met meubels .inlaten,
zegt Dick Dankers van winke
l/atelier Frozen Fountain in
Amsterdam. Met een waar
schuwing: „Het gaat dan wel
om heel kostbare meubelen
die in kleine series worden ge
maakt" Dankers zit zelf waar
schijnlijk vast aan de aanschaf
van een stoel van Gaultier. Hij
zag in Parijs bij Galerie V.I.A.
de eerste meubelontwerpen
van Jean Paul Gaultier en is
bezig met onderhandelingen
om een serie meubelen van de
modeontwerper binnenkort
ook in Amsterdam te kunnen
exposeren. Voorwaarde is wel
dat hij eerst zelf iets aanschaft.
„Een stoeltje zal al snel rond
de tienduizend gulden kos
ten", zegt Dankers, „maar dat
is wel de moeite waard, vind
ik".
Wielen
Al het meubilair van Gaultier
heeft wielen. Zo is er een fau
teuil als kuipstoel met twee
brede rubberen fietsbanden en
kleine zwenkwieltjes, ook uit
gevoerd in een 'S-vormig mo
del, waarbij lovers rug aan rug
kunnen zitten. De stoelen zijn
gemaakt van plaatstaal, alumi
nium en de zittingen zijn van
rood velours.
Zelfs een kast staat bij Gaul
tier op wielen. „Het lijkt een
stapel oude koffers, heel echt.
Je denkt een deksel te kunnen
openklappen, maar dan valt de
kast door die wielen bijna
om", vertelt Dankers. Mooi
vond hij ook een pas-spiegel,
gewoon met tape aan een
steekwagen gemonteerd. "Heel
doortrapt' noemt Dankers het
meubilair van Gaultier, waar
van de prijzen zo tussen de zes-
en veertienduizend gulden zul
len liggen.
Gaultier is niet de enige mode
man die zich in het ontwerpen
van meubilair uitleeft. „Er zijn
aardige verschuivingen van de
mode naar het interieur", stelt
Dankers. „Het gaat heel slecht
in de mode. De interieurwe
reld is 'opener' dan het mode-
gebeuren, dus het is wel lo
gisch dat die twee een beetje
met elkaar verweven raken".
Vroeger waren de mode- en
interieurwereld gescheiden;
tegenwoordig loopt het een
beetje door elkaar heen. „Toe
gepaste kunst was vijf jaar ge
leden nog 'vloeken' volgens
sommigen, maar nu is het ge
accepteerd", zegt Dankers.
Govers
Met mode-ontwerpers in eigen
land loopt het nog niet zo'n
vaart. Frank Govers is mo
menteel naast kleding wel met
een paar 'side-line' projecten
in de sfeer van interieurverzor
ging bezig. Veel kan hij er nog
niet over zeggen, alleen dat het
nu nog voornamelijk gaat om
zaken als behane, gordijnen en
parket. „Het zit nog in een
hele beginnende fase en het
duurt zeker nog een halfjaar".
Interieurspullen van Frank
Govers zijn dus nog niet te
koop, maar hij is naar eigen
zeggen wel van plan zich bin
nen enige tijd in de interieur-
wereld te begeven.
„Nederland is niet zo snel met
aanpakken", meent zijn colle
ga Frans Molenaar. Hij houdt
zich wel met het ontwerpen
van interieurzaken bezig en
heeft bijvoorbeeld vloerkle
den, een stoel en een bank ge
maakt. Maar deze ontwerpen
zijn niet te koop. „Ik heb ze
niet voor commerciële doel
einden gemaakt, maar omdat
ik het zelf wilde", zegt Mole
naar. „Dus niet omdat het
slecht zou gaan in de modewe
reld, want het gaat heel goed
hier. Het zijn spullen voor ei
gen gebruik".
Of Nederlandse mode-ontwer
pers zich in navolging van hun
buitenlandse collega's in de
wereld van het interieur zullen
storten, weet Molenaar niet.
Dat het gebeurt, vindt hij niet
vreemd of verwerpelijk: „Het
zijn mensen met veel smaak, ik
zie niet in waarom ze het niet
zouden kunnen doen. Het is
toch een leuke side-line?"
Idoor
BERT SCHAMPERS
De meesterkok en exploitant van het exclusieve Ant
werpse restaurant Sir Anthony Van Dijck, Marc Paes-
brugghe, heeft een moedig en opvallend besluit geno
men. Hij bouwt zijn met twee Michelin-sterren gelau
werde etablissement om tot een eethuis voor de mo
dale man. De fijne en luxe gerechten met ten minste
zulke luxe wijnen ruimen het veld voor eenvoudige
Vlaamse schotels, geserveerd met een huiswijn.
De beslissing van Paesbrugghe is volgens ingewijden
uniek. Maar de exploitant geeft ook toe dat de druk,
om het sterrenrestaurant op topniveau te laten draai
en, voor hem wel erg zwaar is gaan wegen. Bovendien
spelen ook economische factoren mee in de beslis
sing: zo snoeit de Belgische overheid in de aftrekbaar
heid van zakendiners en lopen de vaste lasten voor de
exploitant van een exclusief restaurant als Sir Antho
ny te sterk op.
Sir Anthony Van Dijck is gevestigd in een in een pa
triciërswoning in de Vlaeykensgang, een steegje niet
ver van de kathedraal van Antwerpen. Meesterkok
Paesbrugghe is nog maar 42 jaar. Maar op het hoogte
punt van zijn carrière maakt hij nu dus culinair een ra
dicale ommezwaai. Hij is doodsbenauwd in het ster
ren-restaurant het plezier in het werk te verliezen en
weigert nog langer de slaaf van zijn culinaire caprio
len te zijn. De sfeer in de exclusieve eethuizen vindt
de kok te opgeklopt.
Behalve door Michelin is Sir Anthony van Dijck beju
beld door andere Franse gastronomen als Gault-en
Millau en Henry Lemaire. Die sterren en koksmutsen
in de respectieveljke gastronomische gidsen, kan
Mare Paesbrugghe na 22 mei, als Sir Anthony sluit
voor een verbouwing, wel vergeten. In augustus opent
New Sir Anthony zijn deuren. Het publiek kan er dan,
zonder vooraf te hoeven aanbellen en te reserveren,
terecht voor een betaalbare en zeer smakelijke maal
tijd.
De schoenen moesten geluk
en vruchtbaarheid brengen".
De relatie tussen schoen en
erotiek werd overigens lang
niet altijd op prijs gesteld.
Blok: „Toen de Fransman
Charles Perrault de eerste ver
sie van het sprookje van Asse
poester publiceerde, had haar
schoen een duidelijk erotische
betekenis. De schoentjes wa
ren van bont, wat een duidelij
ke verwijzing naar sexualiteit
betekende. Dat werd door
mensen die zich daaraan
stoorden veranderd in een gla
zen muiltje".
De alleroudste miniatuur
schoentjes zijn maar liefst 4000
jaar oud en komen uit Meso-
potamië. Ze werden aan de
doden meegegeven om de go
den gunstig te stemmen. De
Romeinen gebruikten minia
tuurschoentjes als parfumfles
jes. Vanaf de Middeleeuwen
krijgt de miniatuurschoen er
een scala aan nieuwe beteke
nissen bij. Die van broeder
schap bijvoorbeeld, bij het
schoenmakersgilde. De broe
derschap tussen de schoenen
lappers werd tijdens de bijeen
komsten beklonken door het
drinken uit de gildebeker, die
in de vorm van een schoen was
gemaakt. Nu nog wordt bier in
sommige kroegen uit glazen
laarsjes gedronken.
De schoen wordt ook nu nog
als geluksbrenger gezien.
Voorbeelden daarvan zijn het
zetten van de schoen met Sin
terklaas en, in Frankrijk, het
zetten van kerstklompjes bij de
schoorsteen voor de kerstman.
Volwassenen verbronzen de
eerste schoentjes van hun kin
deren in de hoop dat ze een
lang en gelukkig leven leiden.
Nog alledaagser is het gebruik
om een paar sportschoentjes
aan de binnenspiegel van de
auto te hangen.
De tentoonstelling over de mini
atuurschoen is tot 25 oktober te
zien in het Leder- en Schoenen
museum, Elzenweg 25, Waal
wijk. Tel. 04160-32738.
Jaarlijks 800.000 mensen
bij de dokter voor pijn
C3
Idoor
GWEN VAN LOON
Er zit nog muziek in de
ouderwetse grammo
foonplaat. Daarin gelooft
J. van Toor (60) van mu
ziekhandel '1000 jaar mu
ziek' heilig. Van Toor
runt in de Papestraat de
enige gespecialiseerde
platenzaak van Neder
land, die de komst van de
cd's heeft overleefd.
De zaak bestaat al 32 jaar en is
eigendom van een bevriende
familie. Van Toor kan zich
goed voorstellen dat vooral
oudere mensen zich aan de
kant gezet voelen doordat
vroegere platenzaken tegen
woordig alleen nog maar cd's
verkopen.
„Ik ben grootgebracht met
grammofoonplaten. Mijn
grootvader was een echte pla-
tengek. Daardoor kwam ik al
vroeg in aanraking met het fe
nomeen plaat en met klassieke
muziek. Toen ik zestien werd,
ben ik begonnen met het op
bouwen van een eigen collec
tie. Inmiddels bezit ik ruim
9000 Ip's". Hij kan zich leven
dig inbeelden, dat het een
ramp is als je te horen krijgt
dat je je oude platen beter in
de vuilnisbak kunt gooien: de
platencollectie, die je jaren
lang zorgvuldig hebt opge
bouwd, lijkt ineens geen cent
meer waard.
Van Toor meent dat de cd zel
den een mooi geluid geeft.
„Het is net brandhout. Als je
een plaat koopt heb je iets
moois in je handen. De voor
kant van de hoes is mooi geïl
lustreerd en de achterkant
biedt plaats aan tekst en toe
lichting. Vaak zit er in de hoes
ook nog een tekstboek. Bij een
cd'tje breek je je nagels als je
het doosje open doet. Boven
dien moetje het kleine boekje
er zowat uitpeuteren".
Volgens de platenhandelaar is
het Philipsconcern de grote
boosdoener. „Philips is de gro
te baas in Nederland op het
gebied van geluidsdragers. Zij
geven de toon aan en negeren
het feit dat er nog steeds gram
mofoonplaten worden geperst.
Doelbewust wordt de consu
ment verplicht cd's te kopen.
De meeste mensen weten niet
eens dat er nog Ip's geprodu
ceerd worden. En zo is het
doel bereikt: de mensen kopen
een cd-speler en vervangen
hun oude platencollectie door
cd's".
Een zeer gemêleerd publiek
loopt het zaakje in de Haagse
binnenstad binnen. Veel men
sen moet Van Toor echter te
leurstellen: hij verkoopt alleen
klassieke muziek en oude jazz.
'1000 jaar muziek' verwijst
naar het feit dat er platen ver
kocht worden waarop muziek
staat uit het Gregoriaanse tijd
perk van 900 na Christus".
In het sobere winkeltje zijn
moderne uitvoeringen van
klassieke muziekstukken van
muzikanten als Berdien Sten-
berg taboe. „Een negende
symphonie van Beethoven
werp je niet voor de leeuwen",
vindt Van Toor. De kopers
moeten op zi'jn advies afgaan.
Het beluisteren van muziek in
de winkel is niet mogelijk,
maar als met niet tevreden is,
kan de plaat altijd geruild wor
den.
Voor de heer J. Van Toor van pla
tenwinkel '1000 jaar muziek',
waar géén cd's te koop zijn, is
het geven van een goed advies
belangrijk.
FOTO: MILAN KONVALINKA
Schattig zijn ze, de felge
kleurde kaplaarsjes van
slechts een paar centime
ter groot, de Hollywood-
muiltjes van Barbie en de
sleutelhangers met daar
aan ski- en sportschoen
tjes. Bij schattig alleen
blijft het echter niet.
Toen directeur W. Blok
van het schoenenmu
seum in Waalwijk een
collectie van honderden
schoentjes kado kreeg,
ontdekte hij allerlei ver
halen en symboliek ach
ter de schoentjes.
In zijn museum in Waalwijk is
nog de hele zomer een ten
toonstelling van de nieuwe
aanwinstjes te zien. Blok ver
telt: „De laatste tijd is de sym
bolische betekenis van het mi
niatuurschoentje in de verge
telheid geraakt. Nu is alleen
het kitsch-aspect nog overge
bleven. Het minischoentje lijkt
alleen nog als souvenir waarde
te hebben". Miniatuur ski
schoentjes als aandenken aan
de wintersport, bergschoentjes
als herinnering aan de Alpen.
„Er valt echter van alles te ver
tellen over de betekenis van de
mini-schoen. Wist u bijvoor
beeld dat aan voet en schoen
vaak een erotische betekenis
werd toegekend?". Psycho
analytici als Freud en Jung za
gen de schoen als symbool
voor de vrouw en de voet als
symbool voor de man. Er zijn
ook volksgebruiken die hier op
wijzen. „In Polen moest de
bruidegom uit de schoen van
de bruid drinken, en dat was
ongetwijfeld een toespeling op
de komende huwelijksnacht.
In Engeland bestond lang de
gewoonte dat de vader van de
bruid de schoenen van zijn
dochter aan de bruidegom gaf.
