e werkelijke
jedracht
n de mini-
binetscrisis
Afscheid van de zorgeloze verzorgingsstaat
Am
OPINIE
Inwijding
Gouta/nt
ZATERDAG 2 MEI 1992
IN 'T HOUT
een Wi
!r laat dan nooit. Een
F0T0:t na dato kan ik u ont-
fn hoe de mysterieuze
l-crisis, zoals premier
bers haar heeft ge
it, is ontstaan. Het be-
vorige week vrijdag-
1^ id met een telefoontje
L# een parlementair ver-
gever van het Alge-
n Dagblad naar het
rPnat!van PvdA-leider Wim
assie|in Amsterdam,
proce
ervan op de hoogte
e ^7rem'er Lubbers 's mid-
ivan^op zjjn wekelijkse pers-
>pen jjrentie drie kwartier colle-
't koijj gegeven over de nood-
proce^an grotere ïnkomensver-
uishojen en daarmee de indruk
uur <H' ook cijfers had ge-
min één procent voor
in 19^nima en p]us anderhalf
meu\Vnt voor de maxima.
(L^öankelijk wilde de PvdA-
en er niet aan dat zijn CDA-
■we irka zich zo 'verraderlijk'
'en Sgedragen. In de minister-
was nu juist die middag
0 wekenlang vergade-
I - een compromis geslo-
I Cver hoofdlijnen van de
V (^begroting voor 1993. Daar-
ladden de ministers van
1 en CDA elkaar plechtig
bfd dat er naar buiten géén
rs genoemd zouden wor-
idigdt toen de AD-verslaggever
in dlbij stuk hield en zijn stel-
gaanpewees met tal van citaten
d no Lubbers, reageerde de
nctiejpremier met een woeden-
Delltroep: „Ja, maar zo is het
ir mejgegaan!". Toen ook vond
id tobt geoorloofd de journalist
e kcëgen interpratie van de ka
ren itsbesluiten te geven. En
astrwtond haaks op die van zijn
rdere'.de minister-president,
ositijwas waar, zei Kok, dat het
ie oraiet besloten had tot een
Jmzepppeling van de sociale
ïgwipringen en de lonen. Maar
kt-invas evenzeer waar dat het
grafihet zich had voorgenomen
mdeiles aan te doen om het
^uisigende koopkrachtverlies
[de minima zo klein moge-
te maken, hetgeen uiter-
'tpn koste van de 'maxima'
'aan.
r die avond belde Kok zijn
tteur voorlichting en par-
Inoot Ronald Florisson op
tem van het een en ander
hoogte te brengen. Zoals
i goed pr-man betaamt rea-
trde Florisson zich onmid-
Ök dat Koks verhaal ook
socii, andere kranten moest.
eJt als de volgende dag al-
iedePet Algemeen Dagblad de
bete?e van ^ok zou brengen,
■e ^och n°g e^n ramp
idde PvdA kunnen voltrek-
atiesLus belde de voorlichter
haat Volkskrant en
VIaar^ande'shlad en vertelde
vaifle primeur van het AD, die
bruil uiteraard geen primeur
ïtteif was
Voor
iek«baasd
VOO!'
Q^wam het dat premier Lub-
s. er ?aterdag verbaasd naar de
,ctoi endbladen naast zijn ont-
'eer])ordje zat te kijken. In
n ts van zijn denivellerings-
aal prijkten er in AD en
:skrant grote stukken over
"~™mizie tussen hem en Kok.
tin besefte ik dat het fout
kunnen gaan en nam ik te-
ïisch contact op met de
Kok." vertelde de minis-
iresident woensdag tij-
p het debat in de Tweede
her.
telefoontje met Kok leidde
Qjjie dat de Rijksvoorlich-
sdienst zaterdag rond het
Jdaguur een communiqué
af waarin namens premier
'Ste vice-premier werd ver
ben rd dat er geen sprake was
nil-, onenigheid. Beide minis-
?en;waren evenzeer van me-
j0j f ,dat het kabinet zich tot
uiterste zou moeten in-
aainnen om de dreigende ver-
Hen in de ontwikkkeling
i de koopkracht zoveel mo-
fikte beperken.
Ir in plaats van als olie op
c .iolven bleek dit persbericht
kerken als olie op het vuur.
^jjht nu leek het weer of Kok
ledig achter Lubbers stond.
he-Eer ^en waren 00^ Felix
____jtenberg en Ruud Vreeman,
de wao-catastrofe van vo-
aar nog vers in het hoofd,
ita-^00t ^et voorzittersduo dat
■^middellijk volstrekte hel-
leid geboden moest wor-
rant PV(fA zelfs maar de
fan zou wekken akkoord te
.in met een forse denivelle-
nB kon de partij wel helemaal
91'lakken.
.,ee juist dat gezien was, blijkt
Vl een telefoontje van FNV-
Jr^itter Johan Stekelenburg
enir ^em onm*d-
dellijk laten weten dat ik ge
schrokken en kwaad was. Als
de PvdA zich achter Lubbers
zou scharen, dan zou dit een
cla^h worden met de vakbewe
ging die minstens zo hard zou
zijn als die van vorig jaar (rond
de wao)".
Daarom was Wim Kok zater
dagavond te zien in het NOS-
Journaal en was fractieleider
Thijs Wöltgens de volgende
dag in maar liefst twee radio
programma's te horen. De par
tijleider herhaalde voor de tv
zijn verhaal in Algemeen Dag
blad, Volkskrant en NRC/Han-
delsblad en de doorgaans zo
zachte fractieleider dreigde
voor de radio met een heuse
kabinetscrisis als het CDA zou
vasthouden aan de noodzaak
van grotere inkomensverschil-
Het verdere verloop van de cri
sis is bekend. Lubbers krab
belde terug en stelde 's maan
dags gezamenlijk met Kok een
brief op aan de Tweede Kamer.
Beiden blaakten daarin van
zorg over de minima en van be
zorgdheid over de grote econo
mische problemen van dit mo
ment. Maar oplossingen droe
gen zij niet aan. Die werden
doorgeschoven naar het echte
begrotingsberaad van juli en
augustus.
Vragen
Resteren twee vragen:
a). komt het kabinet de zomer
door. wanneer de begro-
tingsknopen daadwerke-
we hebben 'et nog zoo Fijn
met z'n viertjes...
lijk moeten worden doorge
hakt? en
b). wil het CDA eigenlijk nog
wel verder met de PvdA?
Het zal duidelijk zijn dat het
antwoord op de eerste vraag af
hankelijk is van het antwoord
op de tweede. Want als de
christen-democraten brood
zien in een voortzetting van de
coalitie met de sociaal-demo
craten, komen de oplossingen
van de problemen vanzelf. „Fi
nanciële geschillen zijn ge
makkelijk op te lossen. Ze zijn
altijd deelbaar door twee", legt
oud-CDA-coryfec Jan de Ko
ning uit in Vrij Nederland.
Welnu, wil Ruud nog verder
met Wim? En zo ja, waarom
hield hij dan vorige week op
zijn persconferentie een plei
dooi voor denivellering? Hij
kon toch weten dat zo'n hou
ding zou leiden tot „grote rot
zooi" met de coalitiepartner,
zei WD-leider Bolkestein in
het Kamerdebat.
Lubbers antwoordde daarop
met een verhaal dat velen on
waarachtig in de oren klonk
maar dat volgens Jan de Ko
ning wel degelijk waar is. De
premier had zijn denivelle-
nngsverhaal gehouden om de
PvdA er alvast aan te wennen
dat zij nogmaals de 'werkelijk
heid' onder ogen zal moeten
Die werkelijkheid a la Lubbers
is dat de minima er volgend
jaar sowieso in koopkracht op
achteruit zullen gaan, hoezeer
ook de PvdA in zijn verkie
zingsprogram het tegendeel
beloofd heeft. Want als Kok
zelf, vanuit zijn functie van mi
nister van financiën, het ver
kleinen van de staatsschuld
het allerbelangrijkst vindt en
ook hij van mening is dat de
belasting (btw) omlaag moet.
dan blijft er domweg geen geld
over om zelfs de armste Neder
landers volledig behoud van
koopkracht te garanderen, al
dus de premier.
Natuurlijk had hij zich gereali
seerd, zei Lubbers tegen Bol
kestein, dat hij door deze uit
spraken moeilijkheden zou
krijgen met zijn coalitiepart
ner. „Maar", voegde hij eraan
toe. „ik heb al vaker gezegd:
politiek is niet iets vopr bange
mensen".
Dat laatste leek de premier al
leen te bedoelen voor zichzelf,
maar ik ben ervan overtuigd
dat het nog meer tot de PvdA
was gericht. Net als vorig jaar
bij de wao-problemen zullen
Kok en Wöltgens ook deze zo
mer door de zure CDA-appel
heen moeten bijten. Zo niet,
dan zijn er in het najaar alge
mene verkiezingen.
(De auteur is chef van onze
parlementaire redactie).
Buy now, pay later (koop nu,
betaal later), was en is in de
Verenigde Staten een ge
vleugelde uitdrukking.
Een stijl die lijnrecht staat op
onze calvinistische levenshou
ding. Je geeft pas een gulden
uit als je hem hebt verdiend en
je moet de tering naar de ne
ring zetten. En toch is de Ne
derlandse overheid de afgelo
pen twintig jaar aan het schul
den maken geslagen, uitgere
kend in een periode, waarin de
aardgasbaten tot ongekende
hoogte stegen. Desalniettemin
zijn we er in geslaagd een
schuld van 360 miljard op te
bouwen. En nu, na jaren feest
vieren, moet de rekening wor
den betaald.
In het dezer dagen verschenen
boek 'Afscheid van de zorgelo
ze verzorgingsstaat' van de so
ciologen dr. M.J. de Jong en
drs. R. van Schoonhoven,
wordt haarscherp aangetoond
hoe oliedom het is geweest om
in de jaren van overvloed de
staatsschuld op te voeren. Poli
tiek zeer interessant, sociaal-
economisch niet alleen ramp
zalig, maar ook onrechtvaar
dig. Immers, de huidige gene
ratie moet opdraaien voor toen
gemaakte schulden in de vorm
van rente en aflossing.
Beide auteurs doen niet meer,
doch ook niet minder dan het
laten spreken van de cijfers.
Die laten geen ruimte voor
enig misverstand. Moest de
staat in 1970 slechts 1,7 miljard
aan rente uitkeren, dit jaar is
dat bedrag opgelopen tot 26,6
miljard, een bedrag dat vol
gend jaar door renteverplich
tingen uit het verleden oploopt
tot tegen de 30 miljard. Voor de
goede orde: aan onderwijs
wordt dit jaar ruim 33 miljard
uitgegeven, slechts een paar
miljard meer dus dan de post
rente.
Die oplopende rentelasten
drukken, zo laten beide socio
logen zien, andere begrotings
posten weg, met als grote ver
liezer onderwijs en weten
schappen, dat relatief meer
dan een derde van zijn aandeel
heeft moeten inleveren. Ook
justitie en politie, verkeer en
waterstaat en defensie hebben
een flinke veer moeten laten.
Daar staat tegenover dat de
post sociale voorzieningen bui
ten alle proporties is gegroeid:
van drie miljard in 1970 naar
bijna 42 miljard in 1990.
Die verschuiving maakt het
beeld van 's lands financiën
nog beroerder. Daaruit blijkt
namelijk dat het geleende geld
niet is geïnvesteerd in onder
wijs, gezondheidszorg, infra
structuur, openbaar vervoer,
milieu en veiligheid (defensie,
politie en justitie), maar in
overdrachtsuitgaven, uitkerin
gen dus. Met andere woorden:
het geld is gewoon opgemaakt.
De auteurs maken ook korte
metten met het veelgehoorde
argument dat de Nederlandse
staat voornamelijk geld leent
van pensioenfondsen in eigen
land. waardoor het in feite
vestzak-broekzak zou zijn. Te
recht wordt opgemerkt dat de
belastingbetaler daar niks mee
opschiet. De rente en aflossing
moeten immers betaald wor
den. Bovendien pikken bui
tenlandse beleggers een steeds
groter deel van de koek in, ze
ker als er een hoge rente te
genover staat.
Hoe heeft het zover kunnen
komen? Ook op die vraag
komt een antwoord: de politici
zijn de hoofdschuldigen. In de
afgelopen decennia zijn om de
kiezers te paaien wetten in het
leven geroepen die niet correct
uitgevoerd kunnen worden, en
niet of nauwelijks te controle
ren zijn op misbruik, noch be
heersbaar zijn wat de volume
stijging betreft. Voorbeelden
liggen voor het grijpen: de wao
(wet op de arbeidsongeschikt
heid), de wet op de studiefi
nanciering en de individuele
huursubsidie. Allemaal wetten
die met de beste bedoelingen
zijn opgezet, maar totaal uit de
hand zijn gelopen doordat de
burger een enorme vinding
rijkheid blijkt te bezitten bij
het binnenhalen van subsidies
en uitkeringen en doordat de
diverse regeringen, van welke
pluimage dan ook, niet ingre
pen toen het mis ging.
En nu zitten we met de gebak
ken peren. Elk jaar doet zich
hetzelfde ritueel voor en moet
er gekort worden op posten
waarop eigenlijk niet bezui
nigd kan en mag worden. In te
gendeel: met name in het on
derwijs is een flinke financiële
injectie op z'n plaats. Het geld
is er echter niet, resultaat van
jarenlang potverteren.
Schraalhans
Een gevolg is bovendien dat de
komende jaren schraalhans
keukenmeester zal zijn, hoe
groot de economische groei
ook zal zijn. Elke nuchtere
huisvrouw weet namelijk dat
het besteedbaar inkomen be
paald wordt door het netto in
komen minus de vaste lasten.
Een gezin met een inkomen
van 2000 gulden en een vrij
huis, heeft meer te besteden
dan iemand met een loon van
2500 gulden en een rentelast
van 750 gulden per maand (af
gezien van het fiscale voor
deel).
Forse ingrepen in de uitkerin
gen zijn, zo wordt geconclu
deerd, onontkoombaar. De tijd
van pappen en nathouden, een
procentje hier en een half pro
centje daar, is voorbij. Tegelijk
zullen meer mensen aan het
werk moeten om het draagvlak
te verbreden. Nu moeten te
weinig mensen te veel lasten
(belastingen en premies) op
brengen. Een breuk met het
verleden: afseheid van de zor
geloze verzorgingsstaat. En
dat zal zeer pijnlijk zijn.
We hebben één troost. Onze
buurlanden hebben het, met
uitzondering van Groot-Brit-
tannië en Frankrijk - beide
landen springen er met kop en
schouder in positieve zin
uit - net zo slecht of zelfs nog
slechter (België en Italië) ge
daan. Maar dat is een schrale
troost.
door DICK VAN RIETSCHOTEN
Binnenkort wordt te mijnen huize de vloer van de
woonkamer met parket belegd, een gebeurtenis
waar mijn levensgezellin en ik reikhalzend naar
uitzien. Naast de voorpret bespeurde ik echter bij
m'n huisgenote de laatste tijd ook een zekere
bezorgdheid omtrent de houdbaarheid van de
nieuwe vloerbedekking. Hoe lang zou het duren
voordat de eerste krassen erop zitten? Wanneer
zou de eerste onuitroeibare vlek erop verschijnen
Bij het aanhoren van dergelijke overwegingen
wist ik altijd nog net een vrouwonvriendelijke
opmerking in te slikken, waarna ik met een
meewarig lachje haar getob wegwuifde. Maak je
niet zo druk! Wil je soms dat we allebei pantoffels
aanschaffen en voortaan alle bezoekers dwingen
zich van hun schoeisel te ontdoenKom nou toch!
Het is net als met het rijden in een
spiksplinternieuwe auto. (Pure bluf hoor, want ik
heb nog nooit van m'n leven een wagen vers uit de
showroom gehad). Daar rijd je de eerste
vijfhonderd kilometer uiterst voorzichtig mee en
daarna kan het je steeds minder schelen dat-ie
nieuw is. 't Is gewoon een kwestie van wennen,
snap je?
Gelukkig slaagde de parketleverancier er onlangs
in de zorgelijke gedachtenstroom van mijn
wederhelft definitief in te dammen. Hij
adviseerde ons met klem om direct na het leggen
van zijn houten kunstwerk een knallend feest te
geven. ,.Dan bent u in één klap over uw
gebruikersvrees heen", sprak hij lachend.
En zowaar, zijn raad had een louterende
uitwerking. Sindsdien praten we thuis nog
uitsluitend in relativerende termen over de
ontmaagding van ons parket. We hebben er
inmiddels zelfs nog een mooi praktijkvoorbeeld
bijgekregen: ook het fonkelnieuwe gebouw van de
Tweede Kamer is op spetterende wijze ingewijd.
Ruim tienduizend schoenzolen, inclusief de
hakjes van de koningin, schuifelden en klakten
afgelopen dinsdag over de immense
vloeroppervlakken van graniet, marmer, katoen
en acryl. Evenzovele handen en vingers gleden
over de balustrades, wreven over de muren en
beroerden de kunstwerken. En met m'n eigen ogen
zag ik hoe vlak achter de ruggen van Beatrix en
Claus vrolijk rinkelend een glas met jus d' orange
aan scherven viel. De koninklijke echtelieden
draaiden zich er niet eens voor om, want ook zij
weten dal dit soort dingen nu eenmaal bij een
inwijdingsfeest horen.
Op woensdag werd het een nog dollere boel. Om te
beginnen leverde het eerste echte kamerdebat in
de nieuwe grote vergaderzaal direct al politiek
vuurwerk op. Op zo'n mooie binnenkomer had
niemand gerekend, want de agenda van
woensdag vermeldde tot voor kort alleen het
onderwerp 'De grondwettelijke positie van de
Nederlandse taalDaarbij zou de vraag aan de
orde komen of het met eens tijd wordt in onze
Grondwet vast te leggen dat het Nederlands de
officiële voertaal behoort te zijn in bestuur,
rechtspraak en onderwijs. Daar kun je inderdaad
een leuke boom over opzetten, maar meer dan een
zachtkens voortkabbelende gedachtenwisseling
zou het niet zijn geworden. Niemand was er
daarom rouwig om dat dit onderwerp woensdag
van de agenda werd geschrapt. De afgelopen
week was immers een veel aardiger en actueler
probleem boven komen drijven: het gekibbel
tussen de regeringspartijen over de
'koopkrachtplaatjes' voor 1993. Dat was andere
koek. Kruidkoek. En zo werd het nieuwe politieke
theater ingewijd met een debat waar nu en dan de
vonken van afvlogen.
Maar dat was nog niet alles, want des avonds om
half negen barstte in de gigantische hal van het
parlementsgebouw een swingend
'huisopwarmfeest' los voor allen die in de Tweede
Kamer hun brood verdienen. Musici van allerlei
snit, variërend van kamerleden met saxofoon en
trombone tot René Froger („Een eigen huis, een
plek onder de zon") luisterden deze unieke house
party op. Ik ben er met m'n vriendin naar toe
gegaan. Halverwege de avond zei ze: „Ik moet er
toch nog eens over nadenken, hoor". „Waarover?",
vroeg ik. „Dat feest", antwoordde ze. „Op ons
nieuwe parket".
BRIEVEN VAN LEZERS
Brieven graag kort en duideliik geschreven
D- r^da'. tie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten
De redactie behoudt zich het
recht voor ingezonden brieven
en bijdragen (maximaal 250
woorden) eventueel in te kor
ten dan wel te weigeren. Ano
nieme inzendingen verdwijnen
in de prullenbak. Brieven die
nen te worden ondertekend en
voorzien van naam, adres en
telefoonnummer. Ze dienen ge
adresseerd te worden aan de
hoofdredactie van deze krant,
postbus 9.2501 CA Den Haag.
Broodkunstwerk
Het Broodkunstwerk in de
Noordzee mag doorgaan van
onze bestuurders en zij heb
ben er zelfs nog duizenden gul
dens voor over ook! Dat is dus
brood en geld in het water
smijten in deze tijd van bezui
nigingen. Waar blijft het ge
zond verstand. Er is in onze
stad al veel van die zogenaam
de 'kunst' en daar wordt Den
Haag niet mooier door, bijvoor
beeld die roestige platen en do
zen, integendeel het is ontzet
tend. Ik heb veel steden in het
buitenland gezien maar zulke
'kunst' nergens. Ik sta achter
onze minister May-Weggen dat
dit broodoffer niet mag door
gaan.
Mevr. W. J. Verbeek,
DEN HAAG.
Spitsheffing
In het artikel 'Rijden in de
spits gaat honderden guldens
kosten' (dinsdag 28 april)
wordt gesproken over de spits
heffing en daarnaast over de
voorstellen om de wegenbelas
ting met 80 in plaats van 150
gulden te verhogen en de ver
hoging van de benzineaccijns
met te laten doorgaan. Dat de
regering misschien zal probe
ren deze maatregelen als een
weldaad te verkopen is begrij
pelijk, maar dat uw redacteur
daarover durft te schrijven
„met deze lastenverlichting
voor de autorijders enz." is val
se voorlichting en ik dacht dat
uw krant daar te goed voor is.
W.v.d. Kraan,
DEN HAAG.
Moslims
In de krant van 14 april jl. werd
door prof. dr. P. van Konings
veld, islamdeskundige, het
een en ander opgemerkt in het
kader van de 'integratie' van
moslims. Zo zou mr. Bolke
stein het anti-islamisme 'sa-
lonfahig' gemaakt hebben en
zouden de .structurele knel
punten die verhinderen dat
moslims integreren, in de Ne
derlandse samenleving veran
kerd liggen. De Nederlandse
samenleving zou schuld dra
gen aan de achterstand en de
discriminatie van moslims en
maar voor een zeer gering deel
bij henzelf liggen.
Wat mij het meest verontrust,
is het gemak waarmee prof.
Van Koningsveld andere groe
peringen in de Nederlandse sa
menleving er met de haren bij
sleept. Zo pleit hij ervoor dat
de algemeen christelijke feest
dagen voor een deel worden af
geschaft en vervangen door is
lamitische, hindoe- en joodse
feestdagen.
Dat laatste nu is een 'gotspe'
want dat is iets wat de joden te
gen elke prijs willen verhinde
ren. Het zou trouwens van
wijsheid getuigen, wanneer
prof. Van Koningsveld de inte
gratie van joden in de Neder-
'Rijden in de spits gaat honder
den guldens kosten'.
FOTO: ANP
landse samenleving gaat be
studeren. Want deze integratie
is een doorslaand succes, dat
geheel door de joden zelf, en
op eigen kracht werd bereikt.
Door de eeuwen heen hebben
grote groepen joden zich in
Nederland gevestigd en zijn
onmiddellijk begonnen zich de
Nederlandse taal eigen te ma
ken. Ze hadden echter hun ei
gen godsdienstig leven, dat ge
heel binnenskamers werd ge
houden. Zij vierden hun fees
ten, zoals het Purimfeest, het
Loofhuttenfeest, de Grote Ver
zoendag enz. zonder dat zij er
behoefte aan hadden dat de
Nederlanders daarvan op de
hoogte waren. Een groot plus
punt was dat ze nimmer een
beroep op de overheid hebben
gedaan. De rijke joden zorg
den voor de arme, ze hadden
hun eigen scholen, hun eigen
weeshuizen en bejaardente
huizen en betaalden alles zelf.
Zij richtten zich naar de Ne
derlandse wetten en hebben
nooit pogingen gedaan die
wetten te hunnen gunste te la
ten wijzigen. Het resultaat is
geweest dat de joden in elk fa
cet van de samenleving hün
stempel hebben gedrukt en zij
een verrijking van de Neder
landse cultuur betekenen,
toen en nu!
Hoe schril steekt de vreemde
ling die zich thans hier komt
vestigen, daarbij af. Sinds de
jaren zestig is alleen maar van
de Nederlandse samenleving
geëist en kan gesteld worden
dat de Nederlandse samenle
ving het onderspit gaat delven,
daar de opeenvolgende rege
ringen in dit land de greep op
de gebeurtenissen geheel gaan
verliezen. Daarom ben ik ziels
blij dat de heer Bolkestein het
heeft aangedrufd de knuppel
in het hoenderhok te gooien.
Hoewel ik vrees, dat het voor
veel dingen al te laat is, ben ik
toch blij met elk teken van
moed om een tegenwicht te
vormen.
Dr. H.M. Kuitert
Wat is er te zeggen van man
nen als de theoloog Kuitert (zie
de krant van 24 april jl.), die bij
het uiteenzetten van de bijbel
teksten het vertrouwen dat wij
in hen stellen zo op de proef
stellen. Door de goddelijke
herkomt van de bijbel omver
te werpen. Daarmee weigeren
zij ook aan te nemen wat Chris
tus als de door God Gezondene
gedaan en gezegd heeft. Het
geen onveranderd en in haar
geheel is doorgegeven. En
doorgegeven moet blijven.
Hetgeen ook met de meeste
zorg moet worden gedaan.
Als Christus onderwees, on
derwees Hij uit alle delen van
de Schriften en trok er voor
beelden uit. Hij haalde ze aan
als argument, dat aangenomen
'moest' worden. Zonder enig
onderscheid verwees Hij bij
voorbeeld naar de verhalen
van Jonas en de Ninivieten;
naar de koningin van Sheba en
Solomon; naar David en Noë,
naar Lot en de Sodomieten
enz. Hoe plechtig is dan steeds
zijn getuigenis voor die godde
lijke herkomst van de heilige
boeken: „Geen Jota of stip zal
van de wet verloren gaan voor
dat alles vervuld is". (Mod.
5.18). Als Christus aldus deze
teksten aanhaalt kan Hij niet
anders dan de letterlijke bete
kenis bedoeld hebben en niet
iets anders wat men als eigen
vinding er aan zou mogen of
kunnen geven. Daar was Hij
als Gods eigen Zoon te waar
achtig voor. En alle christenen
zijn daarom verplicht alles
dienovereenkomstig te aan
vaarden en ernaar te leven.
H. Rutges,
DEN HAAG.
Legbatterij-kip (2)
„Lieve Ella, bedankt voor je
brief en je medeleven. Ik ben
een batterijkip en woon in een
hok waar het altijd lekker
warm is. We hebben voer en
water vlakbij zodat we daar
niet naar hoeven zoeken en
lekker kunnen zitten kletsen.
Je zou eens moeten komen
luisteren, we praten wat af
hoor. Als we ons maar een
beetje niet lekker voelen,
merkt onze baas dat meteen en
zorgt hij voor ons. Hij is er 365
dagen in een jaar moet je we
ten, en als hij even weggaat, is
ér wel een ander die naar ons
omkijkt. Jij hebt het over in de
zon lopen; wat is dat? Wordt
het dan ook wel eens koud en
nat? Nee, maak je over mij
geen zorgen hoor".
„Lieve Ella. Ik loop in de re
gen, nu al drie dagen lang en ik
weet niet hoe lang dat nog zal
duren. Mijn misdaad is dat ik
geboren ben in Bangladesh.
Sinds we gevlucht zijn bij een
watersnoodramp, hebben we
nog niets te eten gekregen, en
schoon water is er ook niet
meer. Dat is hier toch bijna
nooit of je moet een heel eind
lopen. Laatst was er nog een
meneer uit een ver land en die
zei dat ze er iets aan gingen
doen. Dat we eigen hutjes kre
gen en dijken, dan konden we
in ons eigen levensonderhoud
voorzien. Maar dan moesten
eerst die mensen in dat verre
land geld of machines sturen.
Maar voorlopig hadden die het
nog te druk om aan ons te den
ken. Ze moesten eerst nog pra
ten over het afschaffen van
legbatterijen geloof ik. Lieve
Ella, denk je nog eens aan
ons?".
Agnes van Boheemen-
Vollebregt,
(vrouw vaneen
pluimveehouder),
STOMPWIJK
Legbatterij-kip (3)
De krant van 17 april 1992,
'Goede' Vrijdag. Op de voorpa
gina prijkt een foto van een
legbatterijkip bovenop de ver
schroeide, smeulende resten
van haar gevangenis, waarin
70.000 van haar celgenoten de
vuurdood vonden, gevangen
in een ruimte die nauwelijks
een achtste van deze pagina
beslaat; geen ontsnapping mo
gelijk aan de vuurdood. Het is
een wonder dat deze kip het
overleefde en vopr de kip een
wonder omdat ze voor het eerst
in haar miserabele leven in de
buitenlucht vertoeft. Triest is
het dat de tekstschrijver in het
foto-onderschrift niet verder
komt dan: „Onverstoorbaar zit
een kip op de resten van een
kippenboerderij in Rhenen".
Laat ik maar aannemen dat dit
zijn/haar persoonlijke mening
is, en dat hij/zij hoogstwaar
schijnlijk nog steeds legbatte
rijeieren nuttigt. Trouwens, de
titel boerderij verdient het
niet. Ook de fotograaf zal wel
niet verder gedacht hebben
dan „bijna Pasen en wat is Pa
sen zonder eieren en kippen".
Kom consumenten, met uw
koopgedrag kunt u een einde
maken aan deze dierenkwel
ling. Koop alleen nog scharrel
eieren, eko-eieren of Bd-eie-
ren. Laat u niet misleiden door
viergranen-, volkoren of mai-
seieren; die aanduiding zegt
alleen iets over het voer en
niets over de huisvesting. Als
het scharreleieren zijn moet
dat - naast de merknaam -
uitdrukkelijk op de doos ver
meld staan. Tot slot: het gaat er
niet om dat dieren niet kunnen
denken of praten, maar dat ze
kunnen lijden. En dat laatste
doen ze in hoge mate in legbat
terijen, maar ook in de bio-in-
dustrie. Ik hoop dat Rhenen
dat kippenmartelbedrijf niet
uit de as zal laten herrijzen.
A.C. van der Meer,
OUDE-WETERING.
