Stakingen
Duitsland:
stilte voor
de storm
Bankier wordt in keurslijf geperst
Cd verdringt
traditionele lp
Delft Instruments,
kruipt uit dal if
FNV blijft voor
overlegeconomie
101
ECONOMIE
G. Schuit wordt nieuwe Hogere winst Nachttrein alternatief Vervoerders zijn
directeur Air Holland voor P C-groep voor koeriersbedrijven op 5 mei niet vrij
GELD EN GOED
DE NIEUWE NOKIA!
Meer winst;
Shell Oil I
£etebe Souomit
ZATERDAG 2 MEI 1992
BADHOEVEDORP G. Schuit wordt de nieuwe
•adjunct-directeur van Air Holland. Vanaf 1 mei zal
Schuit de leiding krijgen over het bedrijf. De huidi
ge directeur P. Langendijk blijft financiën en mar
keting in de portefeuille houden. Met de benoe
ming van Schuit is de directie op volle sterkte.
Schuit was al als adviseur aan het nieuwe Air Hol
land verbonden. Momenteel werkt hij nog als ge
zagvoerder bij de Duitse luchtvaartmaatschappij
Lufthansa. Bij Air Holland zal hij ook zelf vliegen
en personeel opleiden. Die opleidingen zijn erg be
langrijk voor het bedrijf. Door de sneller dan ver
wachte groei heeft Air Holland al een derde toestel
in de lucht gebracht. „Ons eerste plan was geba
seerd op één toestel deze zomer en het tweede toe
stel in 1993. Nu zitten we al met drie toestellen voor
de zomer van 1992", aldus Langendijk.
AMSTERDAM - De P&C Groep (Peek
Cloppenburg, Mac Maggie en So
mebody) heeft in het per eind januari af
gesloten boekjaar 1991/92 een netto
winst behaald van 16,4 tegen 13,4
miljoen in het voorgaande boekjaar. De
omzet steeg met bijna tien procent «tot
468 miljoen. De cijfers werden gisteren
door de onderneming bekendgemaakt.
Do.or een wat lagere marge ep een hoge-
re.belastingdruk was het resultaat uit de
gewone bedrijfsuitoefening gelijk aan
dat van vorig jaar, te weten 14,3 mil
joen. De hogere nettowinst was het ge
volg van hogere buitengewone baten.
Voorgesteld wordt het dividend te ver
hogen van 1,75 tot 1,85 in contanten.
HOOFDDORP - Betere samenwerking tussen Eu
ropese spoorwegbedrijven zou het mogelijk maken
meer gebruik te maken van nachttreinen als alterna
tief voor het vliegtuig. Dat zegt C. J. van Schaik, ma
nager bij DHL World Wide Express, een van de groot
ste koeriersbedrijven ter wereld. DHL heeft een ge
slaagde proef genomen met een trein die 's nachts
van Parijs naar het Europese sorteercentrum in
Brussel reed.
DHL deed hetzelfde wat de PTT doet in nachtpost
treinen; de post onderweg alvast voorsorteren. Voor
heen ging er een vliegtuig van Parijs naar Brussel.
Dat is veel sneller maar er blijft dan te weinig tijd
over om post voor te sorteren. DHL laat nu speciale
postwagons bouwen. De eerste particuliere rjacht-
posttrein gaat dit najaar rijden.
DEN HAAG - Bevrijdingsdag is geen offi
ciële vrije dag in het beroepsgoederenver-
voer. De president van de rechtbank in Den
Haag. A. van Delden, heeft in kort geding
bepaald dat bevrijdingsdag geen nationale
feestdag als bedoeld in de twee betreffende
cao's is. De eis hiertoe van de Vervoersbond
FNV is afgewezen. Volgens Van Delden is er
in de redactie van de cao's bewust voor geko
zen om 5 mei niet op één lijn te stellen met
Koninginnedag, wat wel een nationale feest
dag is. Een andere overweging was dat de
Vervoersbond er in het FNV Magazine van 6
oktober 1990 van uitging dat de vijfde mei
geen jaarlijkse vrije dag opleverde, maar dat
hier nog over onderhandeld moest worden.
BONN De stakingen in
Duitsland staan een paar
dagen op een laag pitje.
Niet vanwege opkomende
stakingsmoeheid, inte
gendeel, maar omdat op
de vrije 1 mei en in het
weekeinde toch al veel
openbare diensten geslo
tenwaren en zijn.
De vakbonden hebben in som
mige delen van Duitsland het
streekvervoer weer laten rij
den, om zodoende te voorko
men dat deelnemers aan de
grote 1 mei-demonstraties de
auto zouden moeten pakken
en in kilometerslange files
zouden geraken. De stakings
acties zijn, melden vakbonds
kringen, deze dagen bewust
ingekrompen om bondskanse
lier Kohl een denkpauze te ge
ven tot zondagavond. Mocht er
dan nog geen positief signaal
"van de werkgevers en dus
vooral van de overheid zijn ge
komen, dan zullen de stakin
gen maandagmorgen onver
kort en zelfs uitgebreid wor
den voortgezet.
Verbazing
Dat zal dus gaan gebeuren,
want Kohl heeft geen denk
pauze nodig. De afgelopen da
gen heeft hij herhaald dat
loonsverhogingen boven de
vijf procent niet te financieren
zijn en schade berokkenen aan
het herstelproces in de nieuwe
oostelijke deelstaten. De kan
selier sprak er binnenskamers
zijn verbazing over uit, dat
sommigen na 24 uur staking al
nerveus beginnen te worden.
Nü inbinden zou van de over
heid tot in de verre toekomst
een kwetsbare en weinig se
rieuze gesprekspartner ma
ken, meent Kohl.
De Duitse burgers beginnen te
beseffen dat het dit jaar, voor
het eerst na achttien jaar be
trekkelijke arbeidsrust in de
ambtenarenwereld, ernst is.
De vakbonden gaan er in hun
scenario's van uit dat de sta
kingen minstens drie weken
gaan duren. Drie weken een
lamgelegd openbaar vervoer,
drie weken lang bergen huis
vuil in schuurtjes en op de
stoep, drie weken geen post,
gesloten loketten, geen thea
tervoorstellingen, geen perso
neel in de Kindergarten en de
ziekenhuiskeukens. Het be
gint stilaan een schrikbeeld te
worden.
Tot nu toe hebben de bonden
de veelzijdige acties gespreid
over het hele land. Ze hebben
daarmee een algemene pro
testhouding van de bevolking
voorkomen. Terwijl in Mün-
chen voor het centraal station
letterlijk gevochten werd om
taxi's omdat het openbaar ver
voer staakte, reden in andere
grote steden de trams en bus
sen stipt op tijd. Maar volgens
de stakingsdraaiboeken komt
iedereen, elke stad en deel
staat. aan de beurt.
Post
Na het weekeinde komt het
zwaartepunt tijdelijk in (West-
)Berlijn te liggen. De post zal
over heel westelijk Duitsland
de acties gaan uitbreiden, het
huisvuil blijft liggen en de
brandweermannen op de di
verse vliegvelden zullen gaan
staken. Vanaf dinsdag zal ook
het belangrijke luchtverkeers
knooppunt Frankfurt bij de
stakingen worden betrokken,
en dat betekent gegarandeerd
gigantische vertragingen en
hoogst onaangename situaties
op dit enorme vliegveld.
De anders punctueel rijdende
treinen zijn-onbetrouwbaar ge-
Als de Duitse overheid niet tegemoet komt aan de eisen van de stakers, gaan de stakingen volgende week in ernstiger vorm door In Berlijn
lag deze week het openbaar vervoer plat.
FOTO: EPA
hereniging hoeft niet via het
loonzakje van de hardwerken
de Westduitser alleen betaald
te worden, is het standpunt.
Wellicht dat er over loonmati
ging nog te praten zou zijn, als
het prijspeil stabiel zou zijn.
Maar het leven is duur gewor
den in Duitsland: in maart be
droegen de prijsstijgingen bij
na vijf procent. In april was er
een lichte daling, maar de kos
ten van levensonderhoud ver
toonden nog altijd een plus
van 4,5 procent. Tegelijk stij
gen de huren en is er een dui
delijke woningnood ontstaan
in de sociale huizen sector.
Beroepen op begrip en solida
riteit zijn in dit stadium aan
dovemansoren gericht en dat
betekent een pure machts
strijd tussen overheid en wer
kende burgers. Afgezien van
de toenemende overlast voor
iedereen, is dat geen situatie
die het aanzien van de econo
mische grootmacht Duitsland
veel goed doet.
worden. Wie er dit weekeinde
een dagje op uit wil, kan de
trein maar beter mijden. De
treinen die nog wel rijden en
dus ook de intercity's zijn
sinds dagen niet schoonge
maakt; de stinkende toiletten
letterlijk overvol. Liefst zes
tien speciale militaire treinen
zijn dit weekeinde uit de
dienstregeling geschrapt, zo
dat duizenden dienstplichti
gen niet weg konden uit hun
kazernes in het noorden van
het land.
Niet alleen de werknemers in
overheidsdienst staken van
wege hun hoog opgelopen
loonconflict. Ook in de metaal
blijft het onrustig. Hoewel het
formeel nog steeds waarschu
wingsacties betreft constate
ren de werkgevers verbitterd
dat er al van regelrechte sta
kingen sprake is. De Noord-
du itse werven zijn in het bij
zonder getroffen, en ook de au
tomobielfabrieken in het zui
den van de Bondsrepubliek
Geld
Het grote strijdpunt tussen
overheid en ambtenaren is ui
teraard het geld. Maanden ge
leden al riep de liberale minis
ter Möllemann van economi
sche zaken op uitdagend zelf
verzekerde toon, dat er dit jaar
voor de ambtenaren en andere
werknemers in openbare
dienst niet méér loonsverho
ging in zat dan een 4 voor de
komma. Daarmee sloeg vroeg
tijdig de vlam in de pan. want
hij verstoorde met zijn besliste
uitspraak het gebruikelijke
onderhandelingsritueel.
Twee bemiddelaars brachten
tenslotte een compromisvoor
stel van 5,4 procent meer loon
op tafel. De bonden wilden dat
voor hen teleurstellend lage
percentage nog wel slikken,
maar de overheid hield voet bij
stuk: 4,8 procent en geen pfen
nig meer. Dat leidde de onge
twijfeld kostbare staking in, al
durft niemand zich nog uit te
spreken over hoeveel de mas
sale stakingen de Duitsers in
dividueel en het bedrijfsleven
in het algemeen gaan kosten.
De bonden rechtvaardigen
hun acties door er op te wijzen
dat werknemers in overheids
dienst nog altijd in salariëring
en andere werkomstandighe
den een achterstand hebben
op hun 'collega's in het
bedrijfsleven. De overheid ver
dedigt zich door er op te wijzen
dat te hoge cao-afspraken fa
taal voor dë economie zijn. Het
moet mogelijk zijn, vindt Kohl,
om tijdelijk van een stukje in-
komensgroei af te zien, ook al
uit solidariteit met de Oost
duitsers.
Maar dat argument maakt bij
geen enkele vakbond nog in
druk. Zij vinden dat een onei
genlijk, politiek argument. De
De Chinese muur heeft
Nederland bereikt en
kronkelt zich nu van
bankgebouw naar bank
gebouw. De muur is hier
zo hoog, dat geen enkele
bankmedewerker er met
een periscoop overheen
kan zien. Zodoende blijft
hij verstoken van al die
verrukkelijke beleg-
gingstips, die zijn colle
ga's aan de andere kant
van die muur hebben uit
gebroed.
Dat althans hopen de 'com
pliance-officers' die schrij
lings op die muur zitten en in
die positie proberen een
streng en doeltreffend toe
zicht uit te oefenen op de be
leggingscapriolen van de me
dewerkers, die bijvoorbeeld
over zogeheten koersgevoeli-
ge informatie kunnnen be
schikken.
Het beleid van zo'n 'compli
ance-officer' is Spartaans en
maakt het voor een gecontro-
leeerde bankmedewerker, in
feite onmogelijk een actief
beleggingsbeleid te voeren.
De ING Groep, waartoe het
Nationale-Nederlanden ver
zekeringsconcern en de
NMB-Postbank Groep beho
ren heeft in de zomer van
1991 een zogeheten 'compli-
ance-regeling' ontwikkeld.
Tussen haakjes: een compli
ance-officer is niet anders
dan een functionaris, die toe
zicht houdt op de naleving
van bepaalde voorschriften.
Over de regeling van de ING
Groep is veel deining ont
staan. Na lezing van die brief
wekt die deining geen verba
zing meer. De ING Groep
vindt dat voor haar medewer
kers een stringente regeling
moet gelden. In september
1991 is de regeling van kracht
geworden en wel voor die me
dewerkers van de ING Groep
die tot de doelgroep van de
regeling behoren. Binnen het
Angelsaksische bankwezen
bestaat al jaren zo'n regeling.
Privébelangen
„In de doelgroep van de com-
pliance-regeling zijn dje me
dewerkers opgenomen, die
over voorkennis kunnen be
schikken respectievelijk op
een zodanig niveau in de
Groep werkzaam zijn dat de
buitenwereld vermoedt dat
zij daarover beschikken (le
echelon). De doelgroep omvat
de leden van de raden van
commissarissen en raden van
bestuur van alle leden van
het eerste echelon; voorts
omvat de doelgroep die me
dewerkers die aan bovenge
noemd criterium voldoen.
Ook de partners en minderja
rige kinderen van leden van
de doelgroep vallen onder de
regeling".
„De compliance-regeling
heeft ten doel privé-beleg-
gingstransacties op een zoda
nige wijze te reguleren, dat
ongewenste vermenging van
de belangen van ING Groep
en privébelangen, respectie
velijk het ongewild in op
spraak komen van functiona
rissen in dat verband of ge
ruchtvorming daaromtrent
zoveel mogelijk wordt voor
komen.
„De belangrijkste punten uit
de compliance-regeling zijn:
a. de verstrekking van een
complete opgave van de ef
fectenportefeuille aan de
compliance-officer;
b. mutaties kunnen in de por
tefeuille alleen worden aan
gebracht na vooraf verkregen
toestemming van de compli
ance-officer;
c. de effectenportefeuille
dient te worden aangehou
den bij één van de twee door
de ING Groep aangewezen
effectenafdelingen binnen de
NMB Postbank Groep".
„Bij elke aan hem voorgeleg
de mutatie beoordeelt de
compliance-officer aan de
hand van mogelijk opspraak
risico voor de ING Groep
en/of voor de medewerker of
die mutatie mag worden uit
gevoerd".
„De compliance-officer is
door de raad van bestuur van
de Groep aangewezen om
deze en aanverwante regelin
gen uit te voeren".
Sterke benen
De compliance-officer is op
grond van deze regeling een
figuur, die bij de groep beter
dan wie ook geïnformeerd
moet zijn over alles wat op de
effecten-, beleggings- en
emissie-afdelingen van de
groep speelt. Hij zal bijzon
der sterke benen moeten
hebben om deze weelde te
kunnen dragen.
Een van de vreemdste aspec
ten van de regeling is het toe
zicht op de beleggingstrans
acties van de toezichthouders
oftewel de commissarissen.
Een echt keurige bankcom-
missaris kan in grote gewe
tensnood komen te verkeren
als hij een beleggingsportefe
uille aanhoudt en doet er dan
ook verstandig aan zich niet
op dit glibberige pad te bege
ven.
Toch ontstaan vreemde situa
ties, omdat er ook nog raden
van advies en adviseurs van
raden van bestuur bestaan.
Hoe houd je die aan de teu
gel? Ik noem de namen van
enkele vooraanstaande advi
seurs van de ABN Amro
Bank: drs. J.L. Brentjes
(VNU), ir. J.M.H. van Engels
hoven (commissaris HCS; ex
Koninkijke/Shell), dr. J.C.M.
Hovers (Stork), A.H.Land
(Hagemeyer), dr.ir. A. Maas
(KBB-Bijenkorf), ing. G.A.
Reudink (Nijverdal-ten Cate),
drs. P.A.W. Roef (Gamma
Holding) en ir. M. Ververs
CWolters Kluwer).
De commissarissen van de
NMB Postbank Groep vor
men een achtenswaard colle
ge met relatief weinig promi
nente posities in het bedrijfs
leven. Dat is wellicht een
groot goed. Ik laat dat echter
in het midden. De zetels in de
raad van commissarissen van
de ABN Amro Bank worden
echter vrijwel uitsluitend be
zet door prominenten uit het
bedrijfsleven.
Matje
Ik noem H.F. van de Hoven
(ex-Unilever), ir. F.H. Fente-
ner van Vlissingen (SHV),
drs. J.D. Hooglandt (ex-Hoog
ovens), dr. W. Dekker (Phi
lips), Albert Heijn (ex-Ahold).
drs. F.A. Maljers (Unilever)
en mr. H.B. van Liemt (DSM).
Zullen die bereid zijn beleefd
bij een compliance-officer op
het matje te verschijnen voor
verzoeken om wat effecten te
kopen of te verkópen? Ik kan
het me bijna niet voorstellen.
Nieuwe, uitgekookte formu
les zullen worden ontwikkeld
om contacten met de compli
ance-officers zoveel mogelijk
te vermijden.
Een andere vraag is natuur
lijk of een strenge handha
ving van de compliance-rege
ling op den duür niet zal lei
den tot een exodus van be
kwame commissarissen en
andere topfunctionarissen in
het bankwezen. En is dat in
de beste belangen van het
toch al fel gekritiseerde
bankbedrijf?
Raden van bestuur en func
tionarissen van het 'le eche
lon' hebben natuurlijk wei
nig tegen te pruttelen. Drs.
A.A. Soetekouw van de NMB
Postbank, die in 1991 in op
spraak kwam door een trans
actie in aandelen Newtron
heeft inmiddels zijn vertrek
aangekondigd. Hoevelen zul
len hem nog volgen?
En bij dit alles dient nog be
dacht te worden, dat de Ne-
derlandsche Bank weldra de
bevoegdheid krijgt de kennis
van bankbestuurders te toet
sen onbekwame bankiers
zullen op grond van een nieu
we wet gedwongen kunnen
worden op te stappen. Ten
slotte wordt door DNB met de
Nederlandse Vereniging van
Banken overleg gepleegd om
te komen tot één uniforme re
geling voor de instelling van
compliance-officers.
Met de komst van de compact-disc is de langspeelplaat
haast vergeten produkt geworden.
I
AMSTERDAM De com
pact disc heeft de klassie
ke langspeelplaat ver
drongen. Vorig jaar wer
den van de 48,2 miljoen
geluidsdragers 95 procent
cd's verkocht
Slechts twee procent van dat
aantal bestond uit langspeel
platen en singletjes en drie
procent uit voorbespeelde mu-
ziekcassettes. Dit heeft de Ne
derlandse Vereniging van Pro
ducenten en Importeurs
(NVPI) gisteren bekend ge
maakt. De totale omzet in 1991
was 1,275 miljoen gulden, een
groei van negen procent ten
opzichte van 1990. Van de aan
kopen betrof 56 procent het po
pulair internationaal repert<
re, 14 procent populair nati.Vc
naai en 13 procent klassieïin
muziek. De overige 17 procq
waren aankopen van ver^e;
mel-albums. Volgens de NVlre
is de spectaculaire groei van (0p
muziekmarkt de afgelopen jjre
ren aan het afbuigen. Dit koijd
omdat inmiddels 60 procefyai
van de Nederlandse huisho|en
dens een cd-speler heeft en jge-
dus minder nieuwe cd-spele^
bezitters komen die bij de aai^e
schaf van hun apparatuur <jj-
bijbehorende cd's gaan kopek-
Verwacht wordt dat de in 195jn
op de markt komende nieuiw
geluidsdragers, de DCC (Digan
tal Compact Cassette) en i^e
MD (Mini-disc) een nieuwe iiva
puls aan de markt zullen gt,e(
ven, aldus de NVPI. w;
DELFT Delft Instru
ments heeft, zowel qua
omzet als qua resultaat,
een zeer teleurstellend
jaar achter de rug. Door
buitengewone lasten van
netto 40,7 miljoen is per
saldo een netto verlies ge
boekt van 49,7 miljoen.
Het concern verwacht
echter in 1992 uit de rode
cijfers te komen.
Hoewel een terugloop was
voorspeld, is in 1991 de omzet
ver beneden de verwachting
gebleven. Deze daalde tot 364
miljoen (1990: 433 miljoen).
De terugloop komt door de
maatregelen, die de VS tegen
Delft Instruments afkondigde tc
wegens overtreding van d(bij
herexportregels voorafgaande1
aan de Golfoorlog. Eind no L
vember werden de sanctietpn
grotendeels opgeheven. Delfitri
Instruments hoopt dit jaar m0ge
de Amerikaanse overheid toët
een slotovereenkomst te koig<
men. Voor de komende jaren itst
het beleid van Delft Instrvjtoi
ments gericht op een verders'
uitbouw van haar marktposititwa
in de medische sector, die oiine
geveer de helft van de omzetop
uitmaakt. Deze doelstelling wieri
men bereiken door produkt-inva
novatie en verdere geografine
sche marktuitbreiding, ondejle
meer door middel van acquisijei
ties en joint ventures. de
Vijf-daagse werkweek Japan
se ambtenaren Japanse
overheidsambtenaren hebben
vanaf vandaag een vijfdaagse
werkweek. De meerderheid
van in een onderzoek onder
vraagde hoge Regeringsfunc
tionarissen zei dat hiermee de
trend wordt gezet voor een kor
tere werkweek voor alle werk
nemers.
UTRECHT De vakcen
trale FNV blijft voorstan
der van een economie
waarin overleg tussen
werkgevers, werknemers
en overheid over het soci
aal-economisch beleid
centraal staat.
Ze wil ook een brede vakbewe
ging blijven die zich met meer
zaken bezighoudt dan alleen
met de lonen. Dit staat in een
discussienota over de overle
geconomie voor het FNV-con-
gres op 12 mei in Rotterdam.
De FNV kiest in de nota voor
het in Noordwest-Europa
gangbare model, waarin de so
ciale partners systematisch
r
worden betrokken bij het socili
aal-economisch beleid eip
waarin de werknemers medei0'
zeggenschap hebben. Dit beteK
kent overigens niet dat ze af;?1
stand doet van andere middel
len als acties, demonstraties
en politieke lobby om haai,
doeleinden te bereiken. Maar^
ze wi,l het machtsmiddel vaiPe
de collectieve actie niet gebrul' 1
ken als willekeurig in te zetteifv
alternatief voor overleg. Voor
wat de contacten met politiekëb,
partijen betreft kiest ze voor
een zakelijke opstelling. DeP
werkgevers in de overheids- eiiz'
niet-commerciële sectorer
moeten volgens de FNV eert01
plaats krijgen in de SER en dcF
Stichting van de Arbeid?a!
De nieuwe Nokia 101 is het
logische verlengstuk van uw
leefwijze. u bent er altijd bij
wanneer u dat wilt
De Nokia 101 is de lichtste
zaktelefoon en werkt in
Nederland op het ATF-3 net
werk. Uiterst compact, met
toch de vele gebruiksvriende
lijke extra's en zeer lange
Efficiënt en flexibel voor een
optimale communicatie.
Bel voor meer ii
NOKIA
Montana
Telecommunicatie
Torenstraat 33,
Den Haag, 070-356 2895
Prinses Mariannelaan 280,
Voorburg, 070-3191501
Met een zaktelefoon gaat
je werk gewoon door.
NEW YORK - Shell Oilf
4e Amerikaanse tak vaig
de Koninklijke/ShelLf
Groep, heeft in het eerste' v
kwartaal van dit jaar een|a-c
winst behaald van 194 miljp
joen dollar tegenover eenlv
winst van 125 miljoen dol-rj
lar in het eerste kwartaal^
van vorig jaar. U
ld
De omzet verminderde van 5,
vei
miljard tot vijf miljard dollar...
Bijzondere baten van 87 mil-i
joen dollar krikten de kwar-^L
taaiwinst fors op, waardoor dé|p,
negatieve gevolgen van on-L
gunstige marktomstandighe-^
den ruimschoots teniet wer-l c
den gedaan. De exploratie en|a
produktie in de olie-en gassec-Lj
tor leverden minder exploita-Lni
tiewinst op doordat de dalingLe
van de olie- en gasprijzen meerj
invloed had dan de groei vanjj';r
de produktie. De olieprijs wasd
ruim drie dollar lager dan inU
het eerste kwartaal van 199l.u.
De chemiedivisie had veel teL
lijden van lagere verkoopprij- ei
zen. De kwartaalwinst op de)rz
verkoop van chemische pro-jj.
dukten daalde met 32 miljoen
tot 39 miljoen dollar.
